17.
Vrijdag 10 September 1915
Orgaan voor Leger en Vloot.
Gntwikksliny en Ontspanning
geiolilisseÉ troepen.
Oorlogsnieuws.
Onder redactie van D. MANASSEN.
Uit Zuad-Afrika.
TWÉÉDE JAARGANG.
SOLDATENCOURANT
ADRES DER REDACTIE EN ADMINISTRATIE PALESTRINASTRAAT 10,
AMSTERDAM TELEFOON Z. 4968. DIT BLAD VERSCHIJNT DRIEMAAL PER
WEEK. LOSSE NUMMERS VOOR MILITAIREN 1 CENT, VOOR NIET-MILITAI
REN 3 CENT, ABONNEMENT 1.50 PER DRIE MAANDEN.
Voor Advertontiéu wende men zich tot het Alg. Advertentie-Bureau BOUilA Co,
Heerengracht 220 Amsterdam, tot de Drukkerij ..Jacob van Campon" N. Z- Voorburgwal
234-240 (Keizerrijk 9) Amsterdam of tot onze Administratie, Palestrimuitraat 10
Amsterdam. Pry* der Advertentil'n per regel 30 cent. Bij abonryjment redactie
We hebben dezen dagen een afbeelding gegeven van de groote brug, die
Warschau verbindt met de voorstad Praga. Zooals onze plaat haar weergaf, ziet de
brug er nu niet meer uit, zij is door de Russen, toen zij de hoofdstad van Polen
ontruimden, opgeblazen. We zien hen hier bezig, dat werkje voor te bereiden. Slin
gers en clynamietpatronen worden om de ijzeren staven geslagen, men ziet, dat het
geen gemakkelijk werkje is. Tot boyen in de brug klimmen de Russische soldaten.
Al,die slingers zijn aan elkaar verbonden door draden, op een afstand laat men
daardoor een electrischen stroom gaan, en al de patronen ontploffen tegelijk en in
don regel is de brug dan grpotendeels vernield.
Wij hebben onlangs in de „Soldaten-
courant" (no.. 157) een rondschrijven op
genomen van den Opperbevelhebber van
Land- en Zeemacht aan de militaire auto
riteiten omtrent de noodzakelijkheid om,
vooral nu het koude en donkere jaargetijde
weer nadert, maatregelen te nemen voor de
ontspanning, maar vooral voor de ontwik
keling der gemobiliseerde troepen. Veel is
er op dit gebied in den afgeloopen winter
reeds gedaan en sommige cursussen zijn
zelfs tot in den zomer voortgezet, maar deze
ijver mag allerminst verslappen, moet in
tegendeel nog grooter worden, nu de demo
bilisatie nog geenszins in zicht is.
Ongetwijfeld zal er ook nog meer gedaan
worden dan in het afgeloopen jaar en na
het rondschrijven van den Opperbevelhebber
is er reeds een begin van uitvoering ge
maakt. We verwijzen vooral naar dit rond
schrijven in bovengenoemd nummer, dat
aan de verschillende militaire autoriteiten
is gericht. Deze zullen reeds de hand aan
den ploeg hebben geslagenj de autoriteiten
in andere departementen, aan het ministe
rie van Binnenlandse he Zaken bijv., werken
krachtig mee, en tot curatoren van hooge-
scholen, tot burgemeesters en wethouders
van verschillende gemeenten, tot besturen
van bijzondere scholen, directeuren van
Rijks Hoogere Burgerscholen, van inrich
tingen voor Technisch-, Ambachts- en Han
delsonderwijs en van Kunstnijverheid, van
Kweekscholen, enz, is een uitnoodiging ge
Do botooglng der Zuid-A frlkaansche vrouwen.
Da Zuid-Afrikaanseho bladen bevatten zeer
uitvoerige verslagen over de betcoging der
Zuid-Afrikaansebe vrouwen, welke ten gunste
der veroordeelde „rebellen" den 4-en Augustus
te Pretoria gehouden is en waarvan wij reeds
vroeger melding beb'ben gemaakt.
Aan hot verslag van do „Volksstem" ontlee-
tion wij het volgende:
Wie dio do 6tiUe vrouwen-schaar daar aan
do Beatrixstraat zag, heeft niet opnieuw be
wondering en eerbied gekregen voor do afri-
kaan.se vrouw, die in lijden, in leed, en vreugde
steeds waardig blijft. Niet rumoerig, niet be-
wegelik, was 't aantreden van al deze duizen
den van wie velen reeds lang voor* half twee
daar waren tezamen gekomen. Ieder wist, dank
zij de verschillend gekleurde rozetten dadelik
waar zich aan to sluiten. Iu korte tijd waren
alle provincies hij elkaar en iltoos meer -vrou
wen kwamen op 't verzamelpunt, elke nieuwe
brem bracht nieuwe hetoogsters. Grote rozet-
ten op stokken gedragen, Wezen de vrouwen
waar zij zioh heen moesten begevenwit-oranjo
voor do Vrijstaat: wit-blauW voor de Knap;
wit-rood voor. Na-tal en wit-groen voor Trans
vaal.
Tussen dezo dichte menigte bewogen zich
de dames-léden van dp regelingskommiSsio, dio
nog do nodige Aanwijzingen gaven en behulp
zaam -waren, waar dit nodig bleek.
.TCegOij tWea uur reden 't motorrijtuig yan
lÉLfiÉI Jj® waarin Mevrouw Géne-j
richt om hun tusschenkomst te verleenen,
dat do ontwikkelingscursussen zoo'n groot
mogelijke uitgebreidheid krijgen, zoodat nie
mand onder de gemobiliseerden, die wat
leeren en wat worden wil in dienst, verlegen
zal staan om leiding en onderricht.
Het hangt nu maar af van onze gemobili
seerden, of zij van deze zoo gunstige gelegen
heid om zich te ontwikkelen voor de maat
schappij, waarin zij later t-erugkeeren, wil
len gebruik maken. Een gelegenheid, zooals
aan velen hunner in hun geheele leven niet
meer wordt geboden. Nog zien niet alle
miliciens de waarde in van goed onderwijs.
Voor velen was het ook tot rrog toe ondoen
lijk zich te ontwikkelen, de gelegenheid, en
ook niet zelden het geld ontbrak. In gewone
omstandigheden zijn goede lessen duur. Nu
kunnen allen, die willen, zich zonder kosten,
alleen met wat moeite, ontwikkelen, opge
leid worden voor een betrekking, die zij
verlangen. Wij wekken onze jongens, die
het noodi^ hebben, die zich een nieuwo po
sitie willen scheppen of de oude verbeteren,
op, om aan de cursussen deel to nemen.
Niemand behoeft, bang te wezen, dat zijn
voorafgaande opleiding niet groot genoeg
is, elk kan geholpen worden naar de mate
zijner kennis.
Ontzaglijk groot kan het nut zijn, dat de
miliciens zullen hebben van. do lessen in
dezen -mobilisatietijd ontvangen. Wat men
geleerd heeft, het gaat nooit weer geheel
verloren, het blijft een schat voor het leven,
die-mot noch roest verteren. Maar bovenal
men kan veel practische kennis opdoen,
men kan zioh voorbereiden voor examens.
Dat hebbon in den afgeloopen winter reeds
verschillende gemobiliseerden gedaan. Zij
kunnen het diploma behalen van politie
agent, kommies bij 's rijks belastingen,
raai Joubert en 'b mofcorijtuig van Mevrouw
Eloff de Kerkstraat op. Voor de oude Mevrouw
Joubert en voor Mevrouw Eloff waren stoelen
neergezet. Mevrouw Ds. Roos van Kaapstad,
de voorzitster, die reeds op de verzamelplaats
aanwezig was, voegde zich daar bij hen.
Terwijl de stoet werd geregeld zaten de ere
voorzitsters omringd door n kring bekenden.
Vele ouden van dagen, mannen en vrouwen
dje^ met Mevr. Joubert de geschiedenis van
Yrijstaat en Transvaal hadden medegemaakt,
kwamen haar dnar begroeten, 'n Heel oude
man, rug gebogen, witte baard tot op de borst,
kwam haar oven do hand drukken: „Ik het
buje saamgegaan met jou man", introduceerde
hij zich met z'n oude stem. Dan trok hij zich
bescheiden terug gm zijn plek aan anderen to
lat-en. Maar Movr. Joubert's handdruk was
warm geweest.
Mevrouw Joubert en mevrouw Eloff, beiden
in 't statig zwart zijden kleed, vormen met
de hnar omringenden 'n aantrekkelike groep te
midden van 't gewoel der zich opstellende be
toging. Zodra de stoet geregeld was, stapten
mevr. Joubert en mevr. Eloff in de motor van
de heer Jan Joubert, namen or plants on me
vrouw Melt Marais, de onvermoeide sekreta-
resse. trots haar reuzentaak van dagen en
weken nog even krachtig, las van uit deze
motorwagen 'fc welkom voor door mevrouw
Joubert en mevrouw Eloff allen toegeroepen.
In dit welkom werd in de allereerste plaats
het doel der betooging uiteengezet n.l. ver
nietiging van het vonnis togen generaal De
Wet geveld en het inroepen van de clementie
dor regeering voor do veroordeelden.
Wij, aldtis ging mevrouw Marais voort, gaan
DU op naar; de Go.everneur-Generaal, als Ver
li ouwkundig opzichter, hulp-keurmeester,
enz. Maar ook zij, die geen exam«n -willen
doen, kunnen veel nut trekken van de les
sen: de kleine -winkelier van den cursu6 in
boekhouden, landbouwers en tuinbouwers
van. de cursussen in landbouw, veeteelt,
tuinbouw, en zooveel meer.
In ons no. 157 geeft de Opperbevelheb
ber een lijst van de voorzitters en secreta
rissen der commissies in iedere provincie,
die deze ontwikkeling der gemobiliseerden
willen bevorderen. Tot dezen kunnen de
manschappen en kader zich natuurlijk wen
den, maar daar de regeling van het onder
wijs is opgedragen aan de korpscommandan
ten, -is het misschien nog beter om inlich
tingen te vragen onder het adres: „De com
missie belast met de regeling der wintcr-
cwrsussen voor de. gemobiliseerde troepen
bijop do plaats der gestippelde
lijn vult men dan den naam van het korps
in. Aldus geadresseerd, bereikt het schrij
ven zeker de personen, die het aangaat.
En nu, goede studie kameraden, en
veel succes I
De Duitsche Veldpost,
doob A. P. BENJAMINSE,
Directeur Hoofdexpeditie Veldpost.
VUL (Slot).
De volgende wenken worden aan het publiek
gegeven
1. Schrijf niet iederen dag een veldposbbriof
aan denzelfden geadresseerde en stuur hem
niet meer pakjes, dan hij nuttig gebruiken
kan. Prent- en spotkaar ten zijn tegenover
onze soldaten niet op hun plaats.
2. Gebruik voor brieven en briefkaarten aan
troepen to velde alleen enveloppen en brief
kaarten waarop de onderdeelen van het leger
zijn gedrukt, daar de onvertraagde overkomst
van de stukken in ieder opzicht afhangt van
een duidelijk en overzichtelijk adres.
3. Een plaats van bestemming moet slechts
op die stukken voorkomen, waarvan de ge
adresseerden zich in va-ste standplaatsen (gar
nizoenen) van het Duitsche rijk bevinden.
Zendingen voor troepen te velde mogen nooit
de plaats van bestemming dra-gen.
4. Men moet zich door de op do enveloppen
en briefkaarten gedrukte onderdeolen niet
laten verleiden, om maar wat neer te schrij
ven, alleen om dezo aanwijzingen in te vullen.
De «aanwijziging „Armeekorps" zal dikwijls on
ingevuld moeten blijven, bij /ommige formaties
zelfs het geheelo gedrukte gedeelte. De aan
duidingen kunnen niet voor alle onderdeden
pasklaar gemaakt worden; in de eerste plaats
dienen zij voor de op gewone wijze samenge
stelde onderdeelen.
5. Bij het schrijven van het adres bedenke
mes, of de geadresseerde tot een linie-,
reserve-, aanvullings-, landweer- of landstorm-
troependeel behoort en dat er ook nog een
aanrullxngsbataljon en een recrutendepcrt zijn,
die allen hetzelfde nummer dragen, maar meest
tot verschillende troopendeelen hooren.
6. Iedere afkorting vermijd© men, daar an
ders de stukken licht bij een verkeerd onder
deel terecht komen, of door onoordeelkundige
afkorting onbestelbaar worden.
7. Schijnbaar slechts Ideine fouten of afwij
kingen in do adresseering zijn dikwijls vol
doende om een stuk onbestelbaar te maken.
8. Wanneer een tot een aanvullingsonder
deel bekoorend militair naar het front is ver
trokken, is liet tot dusvoiT gebruikte adres niet
meer goad. Men wachte in dit geval met schrij
ven, totdat hij zijn veld adres heef* meegedeeld.
9. Het adres van den afzender op de veld
poststukken moet ook den naam van de woon
plaat-s bevatten, daar de poststempel op pakjes
moeilijk is af te drukken.
10. Behalve een goed veldadres is voor een
zekere overkomst ook een goede verpakking
noodig. Men moot bedonken, dat de zakken
met veldpost te velden niet zoo zorgvuldig be
handeld worden als thuis en dat de inhoud dik
wijls op het vrije veld in storm en regen moet
gesorteerd worden. Zendingen, die hiertegen
bestond zijn, gaan stuk en degeen voor wien
zij niet bestemd zijn, gaat bij de uitdeeling met
ledige banden.weg.
11. Men nummere do brieven en slnite brie
ven van familieleden aan eenzelfden, geadres
seerde bij elkaar in, zoodat de veldpost maar
één brief te verwerken heeft.
12. Mon verzoeke de te velde siaanden, steeds
op de hoogte te blijven van het goede veld
postadres en wijzigingen steeds onmiddellijk
naar huis te melden.
13. Schrijft de te relde staande, dat hij geen
brieven van thuis ontvangt, dan wende men
zich tot liet naaste verzamelkarrtoor of ober-
postdirectie cn vrage onderzoek van het ge
bruikte veldadres. De ervaring heeft geleerd,
dat het meefendeel der klachten over niet
tegenwoordiger van Zijn Majesteit, de Koning,
om daar vernietiging van de vonnissen te sme
ken. In de gevangenissen zitten zij, die wij
wensen te helpen, de Heer biddende om een
gunstig gevolg van onze onderneming. Wij
gaan op m de „volste overtuiging van de recht-
vaardigheid van ons verzoek, en tegelijk met
het vaste vertrouwen, dat wat 't antwoord ook
moge zijn, dese- bewoging zal medewerken tot
het beste heil van ons volk.
Is de uitslag ontmoedigend, laat, Zusters,
gij niet ontmoedigd worden. In de afgeloopen
maanden moesten wij meermalen onze hoop
verijdeld zien door teleurstelling. Hier leggen
wij, wat ook gebeurt, 't fondament van 'n
volksverbintenis, die geen scheidingslijnen
kent. Zuidafrika beeft nog zulke onderneming
nooit te voren gezien, 't Oprichten en de vol
tooiing van dit gebouw, hier heden door ons
begonnen, laten wij in de hand van onzer vade
ren God, Wien het aan wijsheid en aan mid
delen nooit ontbreekt.
En wanneer wij onze taak, vrijwilligdoor
ons opgenomen, hebben volbracht, keert dan
van hier terug naar uw haardsteden en wo
ningen om aan allen daar de verzekering tc
geven, dat de boom van onze Volkseenheid
eindelik door IT hier is geplant. Op do rechte
tijd zal daar do vrucht op volgen. De tijdon
van gevoelloosheid zijn voor altijd voorbij. Do
Dochters van Zuidafrika zijn ontwaakt en hier
hebben wij oueo grot-o Volkszaak gelegd in de
hand van Hem, die de oprecht-wachtenden
nooit teleurstellen zal.
Do toekomst zal ons wellicht tot veel hart
zeer en strijden en lijden roepen, Zusters,
maar wij zijn een, en onze eenheid is heden
voor de eerste maal werkelikheid geworden.
aangekomen stukken het gevolg ia van fouten
in de adresseering.
14. Voorts bedenke men, dat do veldpost
do zendingen niet aan do geadresseerden per
soonlijk aflevert. Do onderdeelen halen de
correspondentie bataljonsgev. ij zo door ordon
nansen af en zorgen voor do eigenlijke uit
reiking, Zij geven ook do onbestelbare stukkon
voor gevallenen, vermisten enz. aan het veld
post-kantoor terug, nadat zij van te voren de
reden der onbestelbaurhoid op do zonding heb
bon aangeteokend. Dit kan dikwijls eerst na
weken geschieden, nadat het lot van den ge
adresseerde ontwijfelbaar is vastgesteld.
15. Ook de uitbetaling van postwissels ge
schiedt niet door het veldpostkantoor, maar
door het troependeel. Vertragingen zijn meestal
het gevolg van onbereikbaarheid van den ge-
adrc-rseerdo tengevolge van zijn militair em
plooi.
10. Wanneer de zendingen aan een geadres
seerde te velde onbestelbaar zijn, moet men
zich niet er over verwonderen dat alleen de
brieven en niet de pakjes terugkomen.
J)e soldaten spreken dikwijls onder eLkaar af,
dat wanneer de een valt, do ander do nog aan
komende pakjes voor den gevallene in ontvangst
kan nemen en ten eigen nutte kan gebruiken.
Ook bestaat het veelvuldig gebruik, dat onbe
stelbare pakjes in het onderdeel onder anneren
wordt verdeeld of naar de veldhospitalen voor
do gewonden worden gezonden.
17. Wie van to voren wenscht, dat zijn
pakjes, in geval zij niet in handen van den ge
adresseerde kunnen afgeleverd worden, ter be
schikking van het troependeel staan, moet zijn
zendingen van de aanwijzing: „Indien onbestel
baar, ter beschikkig van bet troependeel" voor
zien.
18. Ieder groote troepenverplaatsing heeft
voor de onderwerpelijke veldpostzondingen een
vertraging van twee of drie weken tengevolge.
17. Met de verzending van pakketten naar
liet front bemoeit de post zich niet. Zij neemt
do pakketten alleen aan.
Dan gaan zij nog op vaderlandschen bodem
over in handen van het leger, dio ze naar het
front vezendt en ze aan de geadresseerden uit
reikt.
Klachten over niet aankomst hooren daarom
niet bij de postautoriteiten, maar bij de leger-
autoriteifcen thuis. Men vorgete hierbij echter
niet. dat de verzending dc-r veld pakketten iu
vijandig gebied moeilijk on tijdroervend is, en
dat de aflevering aan de geadresseerden dik
wijls groote hinderpalen ontmoet. Men koestcre
dus geduld.
20. Ieder, die v<?ldpnstzendingen verstuurt
erzuime niet do Inlichtingen voor velclpost-
endingen", die op ieder kantoor hangen en
rosteloos verkrijgbaar zijn, te lozen.
21. De verzending van benzine, aether, luci
fers en andere licht ontvlambare stoffen is ten
strengste verboden, daa-r hierdoor bijna weke
lijks wagonladingen met veldpost verbranden.
Os loostand in den rsazenstrijd.
Er valt ditmaal betrekkelijk weinig te
vertellen, van den eigenlijken oorlog, de ge
vechten. In de eerste plaats is de toestand
blijkbaar eenigsrins veranderd aan bet Oos
terfront. We willen niet zeggen, dat dj op-
marsch der Duitschers aan bet Oosten tot
staan is gekomen, integendeel, rij rukken
neg verder op. Maar de tegenstand der
Russen is hardnekkiger geworden. Dat ver
tellen OD3 niet alleen do telegrammen dit
Petrograd, maar we kunnen bet ook, tus-
schen de regels door, lezen in sommige Duit
sche berichten. Ten Oosten van Groano bijv.
houden de Russen hardnekkig f'-nd; ten I
zuidoosten van Wolkowysk hebben zij zelfs
den strijd opnieuw aanvaard, hebben de
bondgenooten een aanval gecTaan, die vol-
gens de laatste berichten nog onbeslist is
gebleven.
Ook uit verschillende andere berichten
blij let, dat de Duitsche opmarsch in elk ge
val zijn tempo Beeft verlangzaamd en dat
de Russen hier en daar aanvallend optreden.
Zoo beletten zij aan de Duna, aan de Sven-
ta en bij Wilna de Duitschers om verder
door te dring? r r.oo zijn zij sterk in tegen
aanvallen iu li -Wolhynie, tussehen de
door de Dui: bezette vesting Luzk en
de beide anderiu van den driehoek Rowno
en Lubno, die zij dus haf-dnekkig betwisten
aan den vijand. Opmerkelijk is daa-ren-
tegen, dat de Russen in het centrum, ooste- j
lijk van Brest-Lit-owsk dus, minder tegen-
stand biedenBier ligt echter de groots j
moerassenstrook, daar kan een doordringen j
der Duitschers weinig kwaad en laat men
hen desnoods doodloopen in do moerassen
en oor wou den.
Ia de strijd in het Oosten niet zoo fel
en spannend meer als zij weken achtereen
was, in het Westen gaat alles zijn gewonen
gang. Levendige artil leriegovechten hier en
daar, afgewisseld met bajonetgevechten,
vliegeraanvallen en bommenwerpen, dat
is aan do orde van den dag, en dikwijls
vau den nacht, maar ze brengen geener
lei verandering in den toestand. En zoo
gaat het elders, aan de Dardanellen zoowel
als aan do Italiaansche grens. Aan de Dar
danellen vernemen we beurtelings van over
winningen der Turken en der geallieerden,
van duizenden dooden en gewonden aan
den oenen en den anderen kant, maar het
poover resultaat van al dit bloedvergieten
is de verovering van enkele gedeelten van
loopgraven, van een vooruitgang van eenige
honderden meters. Voor de geallieerden
blijkt het steeds meer, dat het naar Kon-
stantinopel een lange, lange weg is!
Maar de strijd duurt voort, dab is zeker.
Het schijnt, dat we er ons op zullen moe
ten voorbereiden, dat een nieuwe win ter-
campagne voor de deur staat en dat de oor
log heftiger en krachtiger, zal worden ge
voerd dan ooit. De vredesstemmen verstom
men weer. Er schijnt een oogenblik geweest
te zijn, dat een der strijdende partijen den
vrede wilde, dat er sprake kon zijn van
hoop op onderhandelingende andere heeft
de toegestoken hand niet aangenomen, en
nu wordt aan beide kanten even luide l>e-
weerd, dat men geen vrede wil, dat de strijd
tot het uiterste, tot een volledige overwin
ning zal worden uitgestreden.
Zelfs Ï3 er kans op, dat de betrekkingen
tussehen de Vereenigde Staten (die de
vredesbemiddelaars zouden zijn) en Duitsch-
land weer gespannen worden. Het leek er
anders op, zooals men weet, dat deze beide
goede vrienden zouden worden. Duit3chland
beloofde, dat zijn onderzeeërs geen passa
giersschepen meer in den grond zouden
boren zonder waarschuwing, en zie, enkele
dagen na die beiofte wordt de „Hesperian",
een passagiersschip op weg naar Amerika,
gotorpedeerd. Er waren weer Amerikaan-
sclie passagiers aan boord, er zijn weer,
al meende men eerst van niet, een aan
tal menschen bij omgekomen, er is weer de-
zelfde daad gegaan als bij do „Luritania"
en de „Arabic". Zal Duitschland zich'kun
nen schoonwasscbe-n van het verwijt der
Engelsche bladen dat er opzet in het 'spel
wa*? Wist de commandant van den onder
zeeër nog niet van de beiofte, dor Duitsche
regeering? Of heeft de „Hesperian" ge
tracht te ontkomen, is ze zelfs aanvallend
3(getreden Dat alles, of iets van dit alles
thans, zal de Duibscho regeering moeten
bewijzen, maar zelfs als zij dat doet, zal
er opnieuw wantrouwen zijn gezaaid tus
sehen Berlijn en Washington.
GNGELAtoys.
Vijandelijke vliegtuigen boven Engeland.
LONDEN. Het Persbureau bericht, dat
vijandelijke vliegtuigen in den nacht voor
Woensdag een bezoek brachten aan de ooste
lijke graafschappen en daar branden en
persoonlijke ongelukken veroorzaakten.
FRANKRIJK,
Van het Westeiiik Oorlog«:errein.
PARIJS. Onze artillerie in de streek van
Nieuv/poort werkte samen met de Engelsche
vloot bij de beschieting van de Duitsche
kustb'atterijen bij Westeinde.
Er had een hevige kauonnade plaats ten
noorden en ten zuiden van Atrecht. Onze
batterijen beschadigden op verschillende
punten de versterkingen van den vijand.
Het artillerie-duel duurde in Champagne
met onverminderde kracht voort.
Eenige artillerie-acties in Argonne,
Woëvre en Lotharingen, waarin et voor- I
deel aan onze zijde bleef.
Als vergelding voor de beschieting van
de open steden St. Dié en Gerardmcr wierp j
een Fransch lucht-escadrille bommen op het
station en do militaire inrichtingen te Frei- i
burg, waardoor brand ontstond, en eveneens
op. de stations vap Saarburg, Lens, Faver-
ges en Begnier.
Een luchtschip wierp bommen op de
spoorlijnen bij Peronne.
BERLIJN. Officieel wordt uit hot groote
hoofdkwartier gemeldBij de mot succes
bekroonde aanvallen op dc vijandelijke sap
pen, ten X. van Dixmuyden, werden ©enige
Belgen gevangen genomen, oen mitrailleur
buitgemaakt.
Ten N. van Souchez werd een zwakke
vijandelijke aanval met handgranaten af
geslagen.
Een Fransch© aanval bij Sondernaeh in
de Vogezen mislukte.
Een levendig vuurgevecht ontwikkelde
zich in Champagne en tussehen Maas en
Moezel.
Bij een vijandelijken vliegeraanval op
Lichterveldo, ten K. van Rousselaere in
West-Vlaanderen werden .zeven Belgische
inwoners gedood, twee ernstig gewond.
Duitsche vliegeniers brachten een vijande
lijk vliegtuig boven Cappel, ten Z.O. vau
St. Avoid ten val. De inzittenden waren
dood.
Een. hulde aan Pégoud.
BELFORT. Een vijandelijk vliegtuig, dat
Dinsdag op groote hoogt© vloog bo-cn"Cba-
vanne-s sur l'Etang, een plaats in den Elzas
diebt bij de vroegete grens, wierp een krans
naar beneden, tvaaraan een lint met het op
schrift: „Aan Pégoud, gestorven als een
held. Zijn tegenstander".
RUSLAND.
Van het Oostelijk Oorlogsterrein.
PETERSBURG. Rapport van den gen©-
ralen staf
Bij Riga geen wijziging.
Ten zuiden van Friedrichstadt begon do
vijand sinds den nacht van 6 Sept. krach
tige aanvallen op de rivier de Lautzo. De
nachtaanvallen werden afgeslagen.
In do richting van Dunaburg en Swien-
ciany niets bijzonders.
Tussehen Swenta en Wilija en tussehen
Wilija en Njemen is de toestand dezelfde.
De Duitsche aanvallen van 6 Sept. tegen
het dorp Orany en op den benedenloop vau
de Mereczonka werden afgeslagen.
Aan d© Midden-Njemen bleef, d© vijand
den 5en en 6en Sept. zijn operaties voort
zetten van Grodno in oostelijke en zuid
oostelijke richting. Meer naar het zuiden
moesten onze achterhoeden sinds den morgen
van 6 Sept. een uiterst hevig gevecht
leveren bij Wolkovysk en zuidwaarts op het
geheele front tot den straatweg Puz3ny
Slonim.
Tussehen de Jasjolda en Pina zetten wij
den strijd voort op d© lijn ChomakDro-
getschin en houden wij het offensief van den
vijand tegen in stellingen een weinig ten
oosten van de aangegeven linie.
Bij den spodrweg KowelSarny voerde
onze cavalerie welgeslaagde charges nit,
waarvan die bij het dorp Volochki in de
omgeving van Kowel en bij bet plaatsje
Koike aan de Styr, waar wij drie officieren
en 150 man gevangen namen, het best
Op den rechteroever van de Boven-Styr
worden sinds den morgen van 6 Sept. ver
bitterde gevechten geleverd in de omgeving
van Radsdwi'of; tussehen do rivieren.
Slonefka en Ikwa. Onder den druk van
overmachtige vijandelijke strijdkrachten,
kregen onze troepen order sterker stellin
gen t© bezorien aan de rivieren Gorynia,
Stubel en.Ikwa.
Aan den Sereth, waar de vijand gewoon
lijk passief blijft, deed hij op 6 Sept. her
haalde. maar vergeefsche pogingen om het
offensief t© nemen in de richting van
Tamapol.
BERLIJN. Officieel woHt uit het groot©
hoofdkwartier gemeld
Legergroep-von HindenburgDe Maan
dag op Daudsewas, ten Z.O. van Friedrich
stadt, oprukkende cavalerie maakte 790.
Russen gevangen en 5 mitrailleurs buit.
Ten O. en Z.O. van Grodno hield de
rij and stand, van een punt ten sten vau
Skidel, tot Wolkowysk. Onze troepen drin
gen voort over de Pyra en de Kotra.
Tussehen den Njemen en Wolkowysk ver
overde het leger van v. Gallwitz enkele
plaatsen, door nachtelijke overvalling op
den oosteÜjkeji oever van de Ros. Meer
dan 1000 Russen werden gevangen genomen.
Legergroep-prins Leopold van Beieren.
Ten Z.O-, van Wolkowysk tot aan het bosch-
gebied ton Z. van Roshany, 40 K.M. ten
Vervolgens las mevrouw Roos uit Kaapstad
do petitie voor. die aan den gouverneur-gene
raal zou worden aangeboden en als volgt
luidde
Uwe Eksellentie!
Ondergetekende Moeders naderen TT^e Ek
sellentie met de bede, om verhoor in Jt nieuw-
geschapen verdriet, dat op heden de vrouwen
en dochters van. Zuidafrika's reeds so tragies
verleden met nog groter smart dreigt te over
weldigen.
Wij wenden ons tot Uwe Eksellentie, als do
vertegenwoordiger van Zijne Majesteit, Zuid-
Afrika's Opperheer, met het eerbiedig en ern
stig overwogen verzoek, dat genade moge
worden verleend aan hem die de lieveling is
van zijn Y'olk, en de held van menige eeplike
en ridderlike strijd, aan de grrjze generaal
Cliristiaen de Wet, en eveneens ski-n zijne
mede-geva ngenen
't Ligt niet in onze bedoeling hier redene
rend aan te voeren wat nopen mag- tot ver
zachting of rechtvaardiging, tot verschoning
of genade; dat zou vreemd zijn aan ons ge
voel als vrouwen en aan do plaats die wij in
nemen in de maatschappij niet alleen, maar
is ondergeschikt buitendien, aan het alles
overheersend gevoel, dat ons vandaag hiér bij
Uwo Eksellentie brengt.
Daar waar verdriet geleden en smart ver
duurd wordt. Uwe Eksellentie, is 't steeds de
vrouw die 't zwaarste lijdt. Zwaar hebben
ongetwijfeld deze mannen reeds geleden, maar
wat is hun leed vergeleken bij 't verdriet dat
6edert zoveel maanden zijn intrek heeft geno
men in de harten hunner vrouwen en kin
deren "Wat is nun straf vergeleken bij 't ge
brek en de ontbering door zovelen hunner
nabestaanden verduurd
Als moeders die zeiven geleden hebben Uwe
Eksellentie, die Jt verdriet van nabij gekend
hebben en neergedrukt worden door de ramp
die ons Volk trof, gaan onze harten uit tot
dezen die tans lijden, en hun smart is ook
onze smart.
Terwille van de vrede die ieder onzer so lang
en so vuriglik verlangt voor ons Volk, terwille
van de Toekomst en de onderlinge verdraag
zaamheid in dit land waarin wij toch allen
samen hebben to wonen, en onze kinderen na
ons, naderen wij Uwe Eksellentie in alle be
scheidenheid om te vragen de opheffing van
allo opgelegde straffen.
Voorts vragen wij Uwe Eksellentie om straks,
wanneer 't Hof uitspraak gedaan heeft, genade
te verlenen ook aan hen wier vonnis totnutoe
nog niet is uitgesproken.
Niet slechts de nabestaanden dezer mannen,
en niet slechts de ondertekenaren van dit Ver
zoekschrift en de daizenden die zij volgens de
hieraangeheehte geloofsbrieven, direkt verte
genwoordiger., maar geheel ons Volk zal Uwe
Eksellentie dank verschuldigd zijn.
Met- de betuiging onzer biezondere hoogach
ting. enz.
Dit verzoekschrift, was ondertekend door 'n
drietal afgevaardigden uit elke Provincie, uit
naam van alle ondertekenaren der geloofs
brieven.
Nadat de aanwezigen door het opsteken der
handen haar goedkeuring aan de petitie had
den gehecht, werd nog een schrijven van me
vrouw Steyn voorgelezen, waarin deze de
wensch uitsprak, dat de deputatie haar doel
zop bereiken, wvarnft de stoet, ruim 4000 vrou
wen, zich naar hot Unie-gebouw begaf, terwijl
de deputatie door Lord Buxton, den gouver
neur-generaal, werd ontvangen.
Lang moesten de vrouwen in het Unie-ge
bouw op den uitslag der zending wachten.
't Werd laat over vieren. Maar geen ongedul
dig woord werd gehoord. Eindelik tegen haif
vijf werd bij 'i spreekgestoelte ruimt© ge
maakt, en statig trad de deputatie r.aar voren.
Mevrouw Joubert en mevrouw Eloff voorop,
dan volgden de drie afgevaardigden van de
Vrijstaat, de drie van de Kaap, do drie van
Natal en ten slotte ds. Greyvenstein, *die de
deputatie aan de Gouverneur-geneTaal had
voorgesteld.
Door één drang bewogen, stonden allen op,
geruischloos bijna, dadelik in strakke luiste
ring. Mevrouw Prof. Muller trad naar voren
en sprak:
„Moeders van Zuidafrika, die Goevernour
het ons hee-temaal vriendelijk ontvang. Hij het
ester gesê, dat dit nie in sijn mag is nio om
dalik antwoord te eêe. Die versoekschrift moet
eers door hem aan die ministers voorgele word,
want hulle alleen xan beslis. Die Goeverneur
eal ons 60 spoedig molik antwoord gé, bri
lden morro. Ons bet gesê: die deputasie aal nie
huistoe gaan nie, dio deputasie sal op dio ant
woord wag."
Dr. Gey van Pittias herhaalde met zware
stem !l gesprokene. Om evenwel allen te be
reiken ging 'n deel der deputatie eenst naar
de Iinkgr vleugel van 't gebouw en daarna
naar den rechter, om ook daar verslag uit te
brengen.
Mevrouw Geul. Joubert-dio was achterge
bleven. stapt© naar de balustrade en keek
naar 't plechtigst© wat ooit Pretoria te aan
schouwen had deze groots© menigte rrou-