If. ISO.
Woensdag 8 September 1S15
Orgaan v©or Leger en Vloot.
Oorlogsnieuws.
Onder redactie van D. MANASSEN.
De Duitsche Velripcst,
Ons Oorlogsdagboek.
In hef granaatvuur.
TWEEDE JAARGANG.
SOLDATENCOURANT
Op liet Oostelijk; Oorlogsterrein.
De Duitschers hebben
weer een nieuwe over
winning behaald in do
laatste dagen: ook Grod
no is in hun handen.
Wij geven naar aanlei
ding daarvan en van
de verdere jongste over
winningen in de streek
van Brest-Litowsk een
kaart van een gedeelte
van 't Oosterfront. Zoo-
als men ziet, is het een
zeer duidelijke kaart,die
•Vooral het nieuwe oor
logsterrein overdenBug
laat zien; Grodno staar,
er op, maar ook vele
andere plaatsen in de
laatste dagen genoemd,
zooc.ls Luzk, een der
vestingen van den
driehoek Luzk-Rowno-
Lubno, die tegen een
in valuitGaliciö gebouwd
zijn en waarvan er dus
nu een is genomen.
Verder zien we er Brest-
Litowsk en de plaatsen
ten oosten daarvan, de
groote Rokitno-moeras-
»en, enz.
Op dit oogenblik is
echter de inneming van
Grodno wel een der voor
naamste feitenGrodno
iseen stad aan deNjemen
eil verrastevenalsKowno
'doorzijn schilderachtige
ligging. De rivier stroomt
hior door een heuvel
achtig landschap en
vormt daarin een zeor
bekoorlijk dal, waarvan
de randen dertig mei ex-
hoog zijn en tamelijk
steil opioopen. En in
het diepe rivierdal, op
den rechteroever, breidt
zich nu de stad uit,
prachtig om aan te zien,
doch liefst eenigs-
zins uit de verte, want
zij houdt niet, wat ze
belooft, als men er in
komt. Hot is een stad
van hutten en kleine
huisjes, waartusschen
zich hier en daar sta
tige gebouwen, oude
paleizen en moderne
huizen verheffen.
Dit Grodno van thans
is niet meer het Grodno
van vroeger. Nu is het een vrij levendige
fabrielrs- en handelsstad, welker industrie
voornamelijk uit lakenfabrikatie bestaat.
Van de ruim 50.000 inwoners der stad zijn
tweederden Joden. Een geheele wijk is be
woond door Mohammedaanscho Tartaren,
dio overigens in Sokolka, tussohen Grodno
en Bjelostok, een eigen groóte kolonie heb
ben gesticht.
Het Grodno van vroeger behoorde tot de
belangrijkste en oudste steden van Lithauen
met de hoofdstad daarvan, Wilna, stond het
van oudsher in verbinding, maar wedijverde
er tevens mee. Niet altijd droeg de stad den
Voor AdvertentlBn wende men zich tot het Alg. Advertentie-Bureau JRODMA&Co,
Hcerengraoht 226 Amsterdam, tot de Drukkerij „Jacob van Ctimpen* N. Z. Voorburgwal
234-240 (Keizerrijk 9} Amsterdam of"*tot onze Administratie, Palestrimuitrant 10
Amsterdam. Prijs der Advertontiën per regel 30 cent By abonnement reductie
rekenen, dat onder gewone omstandigheden de
brieven in een of twee weken in ons bereik
zijn. Natuurlijk wordt deze tijdsduur langer
zoodra wij op marseli zijn, voornamelijk als dc
onderdeelcn gescheiden worden en over groote
a I's tanden zijn verdeeld, zoon Is bij cavnloriepa-
trouilles, evenals bij gemengde troepen, wiet
bevel en aanvoering herhaaldelijk wisselt.
Jfoe zoo'n groote veldpostdag de harten
sneller doet kloppen...
Bij het geflikker van een kaars zit ik in
mijn dorpskamertje en lees en lees...
Groeten uit het vaderland. En mijn ziel
trilt mee e.n groet terug. En men verbeeldt
zich, dat de klokken ergens luiden."
(Slot volgt.)
togenwoordigen naam; in oude tijden heette
zij Horodna, en onder dezen naam werd voor
't eerst van haar gewag gemaakt in 1120, om
van dien tijd af in de geschiedenis van Polen
en Lithauen te behooren tot de steden, die ;t
meest werden genoemd en.... 't vaakst be
legerd. Geen der groote gebeurtenissen in dit
deel van Europa heeft Groduo onaangetast
gelaten; de „trek" der Mongolen naar't wes
ten heeft in 1241 de stad aan de Njemen
bijna weggevaagd; de ridders der Dnitsche
Orde verschenen later herhaaldelijk voor de
poorten van Grodno, en meermalen hebben
zij de stad verwoest.
De schitterendste tijd voor Grodno viel
in de 16e eeuw, toen Koning Stefan Bathory
de stad tot zijn residentie verhief, en sedert
1675 zetelde ieder derde jaar de Poolsche
rijksdag hier. Maar het was de^ historie
van den Poolschen rijksdag, die aan Grodno
een kwaden naam heeft gegeven in Polen's
geschiedenis, want hier werd in 1795 de
tweede verdeeling van Polen bevestigd en
in het jaar 1795 legde hier Koning Stanislas
August de kroon van Polen voorgoed neer.
Dat was: ,,,Finxs Poloniae" (het einde van
Polen!)
Geen audiëntie.
Blijkens bericht in de „Staatecourant"
wordt Donderdag a.s. door den Minister van
Oorlog geen audiëntie verleend.
DOOR A. P. BENJACmSSE,
Directeur Hoofdexpeditie Veldpost.
VU.
Bovendien is hot aan te bevolen om ter ont
lasting van do veldpost, do brieven van de
zelfde familie aan denzelfden geadresseerde
niet ieder onder afzonderlijk couvert to v«r-
Ecpden, mitar bij elkaar in te sluiten, felon
wnden alleen daarom veel veldpostbrioven.
omdat zij denken, dat slechts een gedeelte
aankomt. Dit dwaalidee komt hieruit voort,
57ste week.
(Van 30 Augustus tot 6 September.)
30 Aug. De Engel&che en Fransche troe
pen op Gallipoli lijden, volgens
Turksche berichten, zware ver
liezen bij Anaforta.
31 y. De Oostenr'ijksche troepen maken
zich meester van de Russische
vesting Luzk; de Russen trekken,
zich terug naar het zuiden en
zuid-oosten.
-Volgens Dnitsche opgaven be
draagt het aantal Russische ge
vangenen, gedurende de maand
Augustus gemaakt, 2000 officie
ren en 268.S39 man, benevens
buit gemaakt 2200 kanonnen en
5G0 machine-geweren.
1 Sept. In de week eindigende met 1
September zijn, volgens opgave
der Engelsche Admiraliteit, 3
stoomschepen in den grond go-
boord, metende te zamen 6757
tons. Van officioele Duitsche zijde
worden hieraan echter nog toe
gevoegd een zestal schepen, waar
van er twee zijn boven de
2000 ton.
2 Het Engelsche troepen-transport
schip „Saweland" in do Aegeïsche
dat in 't begin van den oorlog meerdere brie
ven veel vertraging ondervonden hebben,
waardoor de afzenders dachten, dat zij verlo
ren waren gegaan. Daar de dienst nu echter
goed geregeld is, moet het publiek niet meer
stukken verzenden dan hoogst noodig is. Wat
de pakjes betreft bedenke heb publiek, dat on
bestelbare voorwerpen door do troepen onder tie
minder bedeelden worden verdeeld en niet aan
de afzenders worden teruggezonden, ook be
staat do gewoonte, dat kameraden de pakjes
voor elkander in ontvangst nemen, wanneer
een van beide gevallen, gewond of vermist is.
Bovendien wordt de veldpost ook door do
manschappen uitgebuit, gezien de voorbeel
den van enkelen, die op één rustdag 1C0 brief
kaarten naar huis zenden.
De aankomst van de veldpostschildert ka
pitein Hoeker in de ,,13orl. Lok. Anz," van 20
Oct.: „Om 5 uur .komt de bataljonsauto de
dorpsstraat ingestormd, alles vlucht, kippen,
landweermannen, eenden, inwoners. Ook ik
spring ontzet achteruit! Wat is dat voor een
lading? De veldpost! Groeten uit het vadcr-
Zee door een Duitsche duikboot
tot zinken gebrachthet grootste
deel der troepen aan boord is
verdronken. Dit Turksche bericht
is van Engolsche zijd^ niet be
vestigd
De Duitsche troepen rukken bij
Grodno over de Njemen en ver
overen deze Russische stad.
Om de rivier-stellingen bij
Friedrichstadt in Rusland ont
wikkelen zich hevige gevechten
fusscben Swenta en Wilija nemen
de Russen het offensief. Ook aan
de Sereth-linio blijven de Russen
weerstand bieden aan den Duit-
schen opmarscb.
Hét leger van Hindenburg neemt
in storm het bruggehóofd Fried
richstadt; 37 officieren en 3325
man gevangen. genomen.
Ecu Turkscli kust-wacktschip
brengt in de Zee van Marmora
ccn vijandelijken onderzeeër tot
zinkenbemanning omgekomen.
Aan den recixter-cever van
den St'.yr gaan de Russische troe
pen weder tot het offensief over;
in de streek van Radziwilof
wordt een Dnitsche aanval afge-
lnnd. Er wordt gesorteerd en gesorteerd en ge
sorteerd. Groote tafels staan op den dor.schvloer.
De bundels ondergaan vlugge ontvettings-
Jcuren en do stapels groeien en groeien.... Ik
heb niet alleen mijne post in handen, maar
ook die voor goede kameraden bestemd is
geweest, die op 't veld van eer zijn gevallen.
Hoe droevig is het om daaruit pakjes te ma
ken, de enkele voorwerpen uit ransel, borst
zakken en broekzakken er bij to pakken en
de achtergebleven te melden, hoe en waar en
wanneer hij stierf hij van wiens lot !t hunne
afhankelijk is. Er zijn ook groeten voor kame
raden, die gewond zijn en die nu in Jt een of
ander hospitaal ligen, meest weer in :t vader
land, indien zij vervoerd konden worden. Maar
wij hoeren eerst na weken waar zij onder dak
zijn en hoe het met hem gaat.
'Dan komen vroolijke groeten: uit het lachend
merkwaardig leven... alle verwijten, die wij
luid of 6til de veldpost toegedicht hadden zijn
allang herroepen. Van liondercl brieven, die tót
einde September aan mij gezonden waren ont
breken er slechts enkelen. Wij kunnen er op
De Engelsche pakketboot Hes
perian", 10.920 ton, van de
,,Allan Line", ter hoogte van
Fastnet Rock zonder waarschu
wing getorpedeerd; het schip
is gezonken nadat alle passagiers
konden gered worden.
Aan een brief van een gewond officier
aan de „Kölnische Zeïtung" ontleenen wij
het volgende:
„Vandaag zou het vu ar echter langer
dan gewoonlijk duren. Het is nu twee uur
in den namiddag geworden. De laatste drie
dagen hebben onze mannen bijna niet ge
slapen en de laatste 24 uur ongeveer niets
genuttigd. De Engelschen sturen ons gra
naten, schrapnells cn mijnen in boute afwis
seling toe. Mijn brave Saarbriickers hiel
den zich echter dapper. De Engelsche
granaten „zitten" vandaan beter dan de
laatste dagen in onze loopgraven en schuil
plaatsen. „De eene helft vande groep
blijft staan, de andere legt zieb met de
bajonet op het- geweer er naast!" comman
deer ik en ik ga in de laatste rchuilplaats
die nog te vinden is. Het is de waarnemers-
schuilplaats van een batterij, met twee offi
cieren, een onderofficier, en een telefonist.
Os ioesiand in den reuzenstrijd.
Er zijn in den laatsten tijd belangrijke
'gebeurtenissen voorgevallen, maar zij
hobben den toestand voor het oogenblik maar
weinig gewijzigd. Voor eenige dagen is Luzk
gevallen en daarna Grodno. Dit zijn twee
gewichtige overwinningen, die bewijzen, dat
de Duitschers nog steeds verder voortruk
ken naar 't Oosten. -Ten minste wat betreft
Wolhynië, het Russische gouvernement met
de bekende Rokitno-moerassen, dus t.en Oos
ten van Polen. Hooger in 't Noorden, in Koer
land, zijn de bondgenooten niet zoo geluk
kig. Daar houden de Russen hardnekkig
stand en wij krijgen den indruk, dat zij niet
alleen er zich krachtig verdedigen, maar dat
zij er nu en dan den Duitschers klappen
geven. Hoe dit echter ook zij, Riga, dat
reeds een paar maanden bedreigd heette,
dat allang ontruimd zou zijn, is nog altijd
in handen der Russen. De Duitschers vallen
ook in deze streek met kracht aan, en zij
hebben bijv. een bruggehoofd bij Friedrichs-
stadt, ten Zuiden van Riga bestormd, maar
hebben het niet kunnen innemen. Ook hun
aanvallen op Wilna slaagden totnogtoe niet,
maar dit wil niet zeggen, dat zij niet eer
daags deze stad in hun handen krijgen door
de [tussen is reeds toegegeven, dat Wilna
misschien weldra zal moeten worden ont
ruimd door de troepen.
In Wolhynië daarentegen zijn de bond
genooten gelukkiger; door de inneming van
Luzk zullen de Russen waarschijnlijk ge
dwongen worden, vooral wanneer Rowno,
dat de Oostenrijkers nu naderen, insgelijks
in handen van dezen valt, om het stukje
Galicië, dat de troepen van den Tsaar nog
in hun macht hobben, te ontruimen. Het
verlies van Grodno zal de Russen dwingen
weer verder terug te dringen langs den
spoorweg naar Petersburgdeze sterke ves
ting dekte teveus de Russische troepen, die
uit Brest-Litowsk waren teauggetrokken en
mi in de streek van Bjelostok nog stand
hielden. Waarschijnlijk zullen zij ook daar
nu verder teruggaan, al maar naar het Oosten.
Men vraagt zich willekeurig af, wat de
Duitschers toch van plan zijn en hoeverre
zij willen voortrukken. Want volgens de
jongste belichten staat het Duitsche cen
trum nu reeds tot op dertig kilometer oos
telijk van Kobrin, aan den spoorweg van
Kobrin naar Pinslc. de stad, die midden in
de groots moerassen ligt.' (Men zie bij al
deze plaatsen onze kaart in dit nummer). De
Duitschers zitten daar dus reeds feitelijk
midden in de moerassen, wel een bewijs dat
ook dit onbegaanbaar en moeilijk gebied hun
niet van de vervolging afhoudt.
Van de andere óorlogsterreinen melding
te maken, loont niet de moeite; het belang
rijkste daarvan vinden onze lezers onder de
telegrammen. Iets anders is het, iets te zeg
gen van de vrëdesgeruchten, die er weer
loopen. Volgens kardinaal Gibbons heeft de
Paus zich gericht tot de regeering der Ver-
eenigde Staten om pogingen ts doen, hetzij
voorloopig tot een wapenstilstand, hetzij tot
vredesonderhandelingen. (Een telegram uit
Rome spreekt dit, wonderlijk genoeg, tegen).
De Amerikaansche regeering verzwijgt hard
nekkig, hoe zij zelf over deze vredespoging
denkt, maar de bladen der Vereenigde Staten
laten er zich over uit, In't algemeen niet in
gunstigen zin. Geen hunner twijfelt eraan,
of da pogingen om tot een vrede te geraken,
komen van den kant van Duitschland. Dat
lijkt in een opzicht wonderlijk, want de
bondgenooten zijn aan de winnende hand.
Maar een Amerikaansch blad weet er de
reden voor: Duitschland is als de speler,
die 'in den beginne gewonnen heeft en
nu wil uitscheiden, maar dat staan de
andere spelers niet toe, die revanche
verlangen, het verlorene willen terugwinnen.
Geheel gaat dit beeld niet op. Maar
wel lijkt het. er op, alsof do geallieerden
nog niet naar do vrede verlangen. Uit ver
schillende landen, Engeland, Frankrijk, Rus
land en Italië, komen berichten, dat men er
niet aan vrede denkt, dat men pas de oor
log goed begint, dat men er nu eerst op is
voorbereid. Rusland schijnt wakker geschud
en onder de auspicieg van den Tsaar is er
een conferentie bijeengeroepen, die voor muni
tie-voorziening bij 't leger zal zorgen; Enge
land is hard bezig al maar ontzaglijke voor
raden oorlogsmunitie te maken. Italië roept
nieuwe lichtingen op, zendt oorlogsschepen
naar de Fransche waterenuit Frankrijk
komen stemmen, zelfs van socialistische zijde,
dat men rnoet volhouden. Kom overeen jaar
eens weer om van vrede te spreken, heet
het daarin
Dit alles wil natuurlijk betrekkelijk weinig
zeggen en het kan daarom best zijn, dat er
in stilte reeds besprekingen aan den gang
zijn. Doch als Duitschlands pogingen misluk
ken als de strijd opnieuw wordt voortgezet,
dan zal hij ook een felheid, een hevigheid aan
nemen, zooals hij nog niet gekend heeft. Dan
zullen weldra de geallieerden al hun krachten
inspannen, dan zal deze krijg voor Duitsch
land een volksoorlog worden, een quac-stie van
leven en dood voor het Rijk. En dan zullen we
waarschijnlijk nog verrassende dingen zien
gebeuren, zullen er nog meer landen in
betrokken worden, de Balkanstaten in de
eerste plaats, maar wie weet welke andere
nog. Een nieuwe winterveldtocht zal ons
nog wat anders brengen dan de vorige.
vole portretten, hem voor een ijzervreter houdt,
dan dwaalt men. Hij is do zachtmoedigheid
zelve r-n koestert een kinderlijk-eenvoudig
OUfTSCHLAND
Luitenant v. Forstner.
Luitenant v. Forstner, bekend uit de
Zabern-zaak, is op 29 Augustus j.l. in den
ouderdom van 22 jaren gesneuveld.
De buit.
De ..Germania" schrijft: Door do verovering
van Kofno en Nowo Georgief&k heeft het
Duitsche leger meer kanonnen buitengemaakt
dan ooit in zoo'n korten tijd een krijgsmacht
in handen gevallen zijn. In verloop van drie
dagen zijn ongeveer 1350 kanonnen veroverd.
Er zijn er onder van alio kaliber. Tot het begin
van Maart waren in Rusland ongeveer 850
veldkanonnen en stukken zwaar geschut buit
gemaakt. Van April tot Juni vielen ongeveer
600 stukken in de handen der Duitschers, Daar
men er sedert dien tijd in Rusland bijzondere
aandacht aan wijdde het gesehut vroeg genoeg
in veiligheid to brengen, zijn in Juni slechts
vijftig kanonnen genomen. Dat is in het geheel
ongeveer 2850 stuks.
Deze buit is editor reeds in België overtrof
fen. Daar zijn in het geheel 3300 kanonnon
gevonden, terwijl dit getal in Frankrijk onge
veer 1400 bedragen. Het getal buitgemaakte
stukken Engelsch gesehut hec-ft echter nog
niet de honderd bereikt.
Indrukken uit Duitschland.
In „De Toekomst" geeft prof. Sleeswijk zijn
indrukken weer, op een reis naar Berlijn ver
zameld; o. a. heeft hij met Paul Rohrbach
gesproken, den schrijver van „Die Deutsche
Gedanken in der Velt"
„Of er dan geen verlangen naar vrede bij
het volk opkwam? zoo vroeg ik. In Duitsch
land werkt immers de Bund Neues Vaterland,
die in zijn streven overeenkomt met den Anti-
Oorlog Raad ten onzen. Of deze bond eenigen
invloed had?
Rohrbach 'meende van niet. Deze vcrecniging
is samengesteld: le uit pacifisten zonder natio
nale aspiraties, 2e uit persoonlijke tegenstan
ders van den Rijkskanselier cn den staats
secretaris voor Buitenlandsehe Zaken. 3e uit
hen, die willen aansturen op een „Yerstandi-
gung" met Engeland. Rohrbach meent, dat
het ook werkelijk tot dit laatste zal moeten
komen, maar thans is het oogenblik nog niet
daar. Hij zou liet denkbeeld nu niet willen
opperen, omdat in Engeland de bodem daar
voor nog niet vruchtbaar schijnt. Er-rst moet
de Engelsche regeering tot de erkentenis zijn
gekomen, dat het met al zijn hulpmiddelen ou
zijn zeehec-rschappij, met al zijn geld en zijn
gekochte bondgenootc-n niet tegen Duitschland
is opgewassen. Misschien dat deze erkentenis
zich baan breekt, wauneer men over enkele
maanden voor oen nieuwen winterveldtocht
staat, waar alle partijen tegen op zien."
Over Hindenburg schrijft prof. SIcessrijk:
„Deze gesprekken vonden plaats in de dagen,
dat "Warschau en Jwangorod vielen, en Hin-
denburgs naam meer dan o'oit op aller lippen
was. Daarom moge hier nog een enkel woord
over dezen genialcn strateeg volgen. Indien
men, afgaande op zijn martiaal uiterlijk op
Ik zet mij bij ben op den grond neer en
wacht de dingen af die komen zullen.
In de overblijfselen van een schuilplaats
tegenover ons zoeken een vaandrig en zijn
oppasser, mijn ordonnans en mijn oppasser
dekking. Nauwelijks zijn wij onder dak
of daar komt ook de eerste granaat aan
suizen. Met een woe-i-i-i-i-krak-boem 1 slaat
bij dicht bij ons in. Vuil, stxxkken ijzer,
steenen en allerlei rommel vliegen om ons
heen, ook een gevxxlde Engelsche conser-
veixbus. „Willem, moet je ook ontbijten1"
vraagt een van de mannen en biedt zijn
kameraad de bus aan. Luid lachen wij om
die grap ondanks den ernstigen toestand.
Een blik overtuigt mij, dat de granaat
in de eerste Engelsche loopgravenrij is inge
slagen, die altijd vóór de artillerie haar
werk begint, als te gevaarlijk ontruimd
wordt. Bij de ontploffing is de bus naar
ons toe geslingerd geworden. Woe-i-i-i-i
kx*ak-boemde tweede granaat. Die was
al bedenkelijk dichterbij terecht gekomen.
Nu begint ook onze artillerie over ons
heen te „vonken". „Het eerste schot zat
goed, het tweede kon wel wat dichterbij
zijn," meldt Ixiitenant K. van dexx waar
nemingspost zijner batterij uit. Daar bomt
de derde Engelsche granaa.t. Die komt al
onaangenaam dichtbij neer, de Engelschen
schieten vandaag gevaarlijk goed.
Zwijgend en ernstig leggen onze mannen
zich op den grond neer, ieder op de hem
aangewezen plaats. „Toeoeoet-toet-toet",
doet de telefoon. „Met B plaats 5. Lei-
ding geprobeerd dank u!" ,,Woe-i-;-i-
krak-boem!" weer zit een granaat vlak bij
ons en een fontein van vuil en brokken
ijzer springt in de hoogte. De zaak wordt
steeds ongezelliger. Nu legt ook een der
officieren het tijdschrift, dat hij in de hand
heeft, neer en zegt gelaten „Die zat al
heel dichtbij Weer gaat de telefoon „De
batterij vraagt, waar de laatste schoten
zaten." „Het eerste zat, hettweè..." maar
het antwoord verstomt, want op dat oogen
blik grijpt een vreeselijke ontploffing plaats
daarna een doodsche stilte. Een oogen
blik van bewusteloosheid bij ons, wij
hooren en zien niet meer. ;n Nachtelijk
duister is om ons heen. Wij zijn bedolven.
„Hulp, hulp!" klinken dan de wanhopige
kreten door elkaar. Een granaat was beven
op onze schuilplaats neergekomen en had
die in elkaar geslagen. Ik ben geheel onder
zand bedolven en kan nauwelijks mijne
oogen openen. Roepen kan ik niet. Met
moeite richt- ik mijn hoofd wat opdaar zie
ik dicht boven mij een zwak lichtschijnsel.
Brokken van balken en ijzeren rails liggen
op mijn lijf. Ik probeer mij nog iets op
te richten, maar opnieuw stroomt er zand
over mij heen. Eindelijk gelukt het mij,
mijn hoofd vrij te maken.
zelve «.-li 5ou&u?ri. een ainuornju-oenroudig
godsgeloof. Hindenbmjgs strategie wordt aldus
verklaard: de opvolger van den ouden Moltkc
in den generalcn Maf was Schlieffen. Dit was
een groote geest, met een zeer sterken invloed
op zijn officieren. Hot veldtochtsplan v«r>
thans, eerst Frankrijk en dan Rusland, is vae
hem afkomstig. Alles was dag voor dap; vast
gesteld. Het échec aan do Marne werd verocj
zaakt, doordat er vier legerkorpsen tegen
Rusland moesten worden vrijgemaakt tooi:
Frankrijk nog niet geslagen was.
Schlieffen had dan als basis voor zijn strate
gisch .onderwijs: de omvatting, do heteiliing
van het grootst mogelijke resultaat met het
geringst aantal mannen. Hindenburg heeft ».■-
toond, een goed leerling van Schlieffen te zTjn
geweest.
De praatjes, dat Hindenburg indertijd in
een hoek zou zijn gezet, reeds long vergeten
was en opnieuw door den Keizer ontdekt, zijn
onjuist. Men kent in Duitschland officieren
a. I). fausser Dienst) en z. I). (zur Dispoa-
tion). Generaals, ook al zijn zij nog zoo goed,
moeten na eenigen tijd plaats maken voor
jongere krachten. De ouderen worden dan
z. D. Men wist, dat Hindenburg vroeger
in liet Oosten met succes vele manoeuvres had
geleid, daarom werd hij aangewezen om Oost-
Pruisen te bevrijden."
frankrijk
Van het Westelijk Oorlogsterrein.
PARIJS. Op verschillend© punten werd
het artillerie-gevecht- voortgezet. De vijand
heeft 100 granaten op Reims afgeschoten.
Gevecht met granaten in Champagne.
Aan de westelijke grens van Argonno
kanonvuur van beide zijden tea noorden
van Flirey en bij Leintrey.
Hoe Pégoud sneuvelde.
Do correspondent van „De Tijd" meldt het
volgende d.d. 2 Sept. uit Parijs:
Reeds sedert enkele weken werd in den sec
tor, waar de vermaarde vlieger Pégoud ope
reerde, die reeds verscheiden Duitsche vlieg
tuigen naar beneden had geschoten, op hem
feloerd. De vijand wist met welken raeesterlij-
en tegenstander hij te doen had, want Pégoud
had de gewoonte, na wapenfeiten, waarin h.i
als overwinnaar de lucht had behouden, met
een zijner sierlijkste buitelingen zoowel vriend
ale vijand in de loopgraven in bewondering
te zetten. De Duitschers duidden hom algemeen
aan als den „op den kop loopenden luchtdui-
vel."
Het succesvolle aanvalsstelsel van Pégoud
berustte op zijn kennis der J)uitsche vliegtui
gen.. aan wier boord de mitrailleuse zóó is po-
plaatst, dat zij voor een verticaal schot van
de hoogte naar de laagte zoo goed ah niet kan
worden gebruikt. En zoodra hij, na onder Tau-
bo of Aviatik te zijn doorgevlogen, de kans
schoon zag haar te overvleugelen, placht hij
het_ oliereservoir of het etuurtoestel onklaar te
schieten, zoo het hem al niet gelukte den be
stuurder ie dooden.
Na tegenover den gevaarlijken tegenstander
ilerlei trucs te hebben beproefd, wisten de
Duitschers hem tè verrassen door het in'de
vaart brengen van een vliegtuig, waarin da
mitrailleuse zóó was geplaatst-, dat zij lood
recht naar de laagte kon schieten. Op deze
veranderde tactiek had Pégoud niet gerekend,
nadat hij reeds j.l. Zaterdag met doorscho-
benzinc-pijpen van een verkenningstocht
was teruggekeerd, hec-ft hij thans zijn koenheid
met den dood moeten bekoopen. De Aviatik,
die expresse! ijk ora hem uit te dagen, over ziin
sector kwam vliegen, wist hem voor een twee
gevecht te doen opstijgen. Maar nauwelijks
wilde hii van ziin gewone tactiek gebruik ma
ken. or de mitrailleuse, welke de Duit-olie
luchtvaarder thans in de gewenschte richting
kon nanteeren, schoot hem een kogol dwars
door het hoofd.
RUSLAND.
Van het Oostelijk Oorloqsterre«n.
BERLIJN. Legergroep van genrraol-
vc'dmaar&chaU: v. HindenburgBij Frio-
drichstadt en Merecz (aan den Njemen) is
de toestand onveranderd.
Ten oosten van Grodno is de vijand tot
achter den Kotra-sector (ten zuiden van
Jeziory) teruggetrokken.
Het aantal der in de gevechten om
Grcdno krijgsgevangen gemaakte Russen ia
geklommen tot meer dan 3600 man.
Bij en ten zuiden van -Mstibow (ten zuid
westen van Wolkowysk) Ls de vijand opnieuw
teruggeworpen door de troepen van het
leger van generaal v. Gall wit z. Er werden
520 man krijgsgevangen gemaakt.
Legergroep van gcnernaLveMmaarscJialk
prins Leopold van Beieren. De uitgang uit
de moeras-engte bij en ten ruiden van
Nowy Dwor ten noorden van Proesjanv is
geforceerd. Ook zijn vorderingen gemaakt
Een beeld van verschrikking treft mijn
oog. Daar^ liggen gewonden, met zand en
puin bedekt. Daar ziet mij mijn brave
oppasser, die van zijn schuilplaats naar ou3
I toe kruipt. Ondanks de gevaarlijke situatie
beproeft hij mij met zijne handen uit do
puinmassa los te werken. Reeds kan ik
een arm vrij maken en daar komen ook al
de vaandrig en de andere dappere kerel»
onversaagd aanzetten, om zonder op het
gevaar te letten, te redden wat te redden
valt. „Redding in den nood!" d3i zou
een gelukkig gevoel zijn geweest als ik niet
om mij heen bet gekerm van mijne ge
wonde en bedolven kameraden had gehoord.
Na twintig minuten bebben de flinke man
nen mij losgewerkt, alleen mijn been zit nog
beklemd. Ik trek uit alle maebt en ben
reeds bijna uit het gat bevrijd, daar zie
ik de Engelschen in liunne loopgraven op
ons aanleggen en schieten. „Pas op," roep
ik. „ze schieten." De kogels fluiten om
onze hoofden heen gelukkig raakte geen
enkele. Merkwaardig genoeg heb ik ook
geene uitwendige verwonding opgeloopen.
De zenuwschok, de vreeselijke hoofdpijn,
maar vooral de pijn in mijne vroegere
groote wond van bet vorige jaar alles
werd overstemd door het- gevoel ..gered".
De granaat had onze „bomvrije" schuil
plaats met één enkelen treffer geheel en
.al tot puin geschoten,
