m. m
Vrijdag 3 September
Orgaan voor Leger en Vloot.
Oorlogsnieuws.
Onder redactie van D. MANASSEN.
De Duitschs Veldpost,
E!
Aan H. M. da Koningin.
Oe
Het Smokkelpaard.
TWEEDE JAARGANG.
DE SOLDATENCOURANT
ADRES DER REDACTIE EN ADMINISTRATIE PALESTRTNASTRAAT 10,
AMSTERDAM. TELEFOON Z. 4968, DIT BLAH VERSCHIJNT DRIEMAAL PER
WEEK. LOSSE NUMMERS VOOR MILITAIREN 1 CENT, VOOR NIRT-MILITAI- I
REN 3 CENT, ABONNEMENT 1.50 PER DRIE MAANDEN.
Voor Advertentiün wenón men rich tot liet Aig. Adv«rtcnti o-Uur >-;ui KOUMA&Co.
Heerengracht 2*20 AniMior'Jnm, totiln Drukkerij „Jacob van Campen* N. Z. Voorburgwal
234-240 (Keizerrijk 9) Amsterdam of tot uhm Aclmini»rratt>:, PoJiaitrinriitraat 10
Amsterdam. Pryx der A'lvcrtenti^n per regel 30 cent. B\j ubonn»-moin reductie
toren. Dit geschiedt echter niet meer, daar do
voldpostka/n toren onder do moeilijke omstandig
heden waarin zij hun dienst uitvoeren, niet in
staat zijn om groote massa's twijfelachtig©
adressen to ontraadselen. Alle zendingen v.in
dien aard worden nu door <le verzamel kun te
ren naar de afzenders teruggezonden onder
opgave der redenen (pl.in. 50,000 per dag).
De verzamelkantoren hebben liierdoor
massa's moer werk. De afzenders welen nu
echter binnen 1 of 2 dagen wat, aan de adre.v-en
mankeert. Ter illustrie hoe slecht de verpak
king van kartonnen doosjes met diocolnde,
sigaren enz. is, dient dat één Beijersoh veld-
postkantoor sedert het in werking treden 12
zakken met nit elkaar gevallen doosjes, waar
van de herkomst niet meer na te gaan was, tot
een gewicht van 00 KG., naar het vaderland
moest terugzenden. Dit waren allen veldpost-
brieven, die volgens rotsvaste overtuiging van
de afzenders door slordigheid van de post
waren verloren gegaan.
(Wordt vervolgd
We hebben in den laatsten tijd wel eens gehoord van het vloeibare vuur",
dat de Duitschers* in de loopgraven in 't Westen gebruiken. „Flammenwerfer"
noemen zij het nieuwe werktuig, waarmee men een vloeistof wegspuit, die ontvlamt,
zoodra ze aan de lucht wordt blootgesteld. We zion er hier een zoo in actie. Met
een grootcn boog daalt de brandende vloeistof neer en als de man, die de spuit
hanteert, goed mikt, veroorzaakt hij groote schaddl De uitwerking moet verschikkelijk
zijn, volgens een Fransch bericht. Maar zoo'n „vlammonwerper" is natuurlijk alleen te
gebruiken, als de loopgraven betrekkpiyk dicht bij elkaar liggen.
WSEDEDEELING.
Losso exemplaren van „De Soldatencourant",
ter aanvulling van verzamelingen, worden door
ons dadelijk na aanvrage franco toegezonuen.
Bij de aanvraag moet voor eik verlangd exem
plaar 1 cent aan postzegels worden ingesloten.
De nummers 11 en 7a zijn uitverkocht, zoo
dat wij geen volledige oplagen of volledige
esperanlo-cursussen meer verzenden kunnen.
In dit verband verzenden wij de nog aanwezige
oxempiaren van den gcheeion eersten jaargang
voor slechts 1.—, na toozending van post
zegels.
Deze prijzen golden UITSLUITEND voor
militairen bij verzending aan hun militaire
adressen. Burgers betalen het driedubbele.
Doon A. P. BENJAfHlNSE,
Directeur Uoofdexpeditie Veldpost.
Een andere gewichtige omstandigheid ïs
deze, dat hot publiek herhaaldelijk klaagt, dat
do brieven van hot leger vlugger gaan, dan
naar bet leger. De verklaring ligt hierin, dat
do transporten naar bet leger omvangrijker en
dringonder zijn, dan die van het leger, zoodat
do postwagens, postauto's en postrijtuigen, die
de zendingen naar het vaderland moeten ver
voeren. vrijere baan hebben dan de tegen-
komemlo transporten. Bovendien is do afzen
ding van do post van het veld postkantoor naar
het naaste etappenstation veel gemakkelijker,
dan omgokeertt. Het veldpostkantoor weet
precies waar dit station is. Daarentegen is
bot. zich verplaatsende veldpostkantoor dik
wijls gedurende ecnige dngen onvindbaar voor
de etappen autoriteiten.
Vt t iueV' n uit Sileziö en Saksen heb
ben tegenwoordig, als er geen vertraging in
de t*-' ine» of in het verkeer der veldpostauto's
op de etappen wegen plaats heeft, 10 tot^ 14
dngen noodig voor zij op liet veldpostlwWfcvor
op het Westelijk front aankomen.
De verzending naar Bclgiö of over België
naar Frankrijk vooral is zeer moeilijk, daar de
spoorwegen buitengewoon belast zijn. In België
moet 34 dagen voor het vervoer gerekend
worden. In de eerste helft van September 1914
is het voorgekomen, dat op cpn afstand van
40 K.M. in België 127 treinen stonden of ruim
3 per KM. Over de lijn KeulenAkenHer-
besthal en verder mochten daarom geen post
treinen meer loopen. Deze werden met eonige
dagen vertraging over langere, maar minder
belaste lijnen langs een omweg geleid. In
andere gevallen zaten echter postrijtuigen zoo
vast in de treinen, dat leiding langs een ande
ren weg onmogelijk was, zoodat duizenden en
duizenden brieven weken vertraagden. Ook
komen veel vertragingen voor, doordat troe
pen, zooals pioniers, artillerie te voot, reserve-
en «anvullingstroepen herhaaldelijk aan andere
onderdeden worden toegevoegd, zonder dat do
veldpost hiervan tijdig bericht krijgt. In
andere gevallen, dat de veldpost tijdig be
richt kreeg, en de zendingen dus langs den
goeden weg waren geleid, bleek, dat op het
laatste oogenblik andere beschikkingen waren
genomen en do troepen in quaestio bij hunne
oorspronkelijke onderdeden waren gebleven of
een andere bestemming hadden gevolgd.
Vooral voor kleine onderdeden, die herhaal
delijk aan verplaatsing zijn blootgesteld, werkt
dit zeer storend, daar de vddpostzondingen
stepds do et.appelijnen moeten volgen en ver
bindingen der etnppenlijnen onderling, dio
den loop dor posten zou kunnen afkorten, in
liet. begin van den oorlog voor de veiligheid
niet kunnen nangelegd worden.
Bij groofco troepenverplaatsingen zijn de
spoorwegen derma to overbelast, dat gedurende
8 a 11 dagen de gehcelc vcldpostvcrzending
moet stil liggen.
De voornaamste oorzaak der vertraging ligt
echter bij het publiek, dat dagelijks, in weerwil
van alle voorlichting, zijn correspondentie
onvoldoende of foutief geadresseerd of onvol-
doendo verpakt ter post bezorgt. In do eerste
weken van de mobilisatie hebben de verzamel-
kantoren de twijfelachtig geadresseerde stuk
ken, voor zoover zij de bestemming konden ver
onderstellen, nagestuurd naar do voldpostkan-
31 Aug. 1915. 1)
(Van sergeant G. H. Groot Enzerink.)
Breng, Neerlands volk, tor eer van gloriorol
verledenj
Den tol der hulde aan wie op eeuwenoudst
troon
Uw 6chepter torscht als draagster van flo
Oranjekroonj
In 't uur, dat oud en jong begroet als feestlljk
ihoden.
Schoon oorlogsweeën bang de natiën benauwln,
Nog bleef uw erf Europa's krijgsrumoer re
ep aard
En viert Vorstin en volk in vrede én onvr-
vaar<
Den feestdag van verlangen en vernieuwd ver
trouwen
Ontvallen strqks God geef 't de vollen
de oorlogsvanen
Dan zingt in 't eigen land de ontvloden vln-h-
teling
Van Haar ontferming, toen aan zijden kar
den hing
De veiligheid van vaderland en onderdanen
Sticht, gij in stilte een eerzuil voor uw Konn-
gin
Stem in gebed, geloof en godsvrucht dot
Haar in
G. H. GROOT ENZERINIC
Serceant I/. W. 3. III. 3
1) Wij ontvingen deze rowaardeorde bijiD.-ij
to laat voor ons"vorig nummer. R ed.
De Duitschers rukken nog verder op.
Russen trekken terug, dat zijn zoo om
veer do berichten, die we tegen woord)
eiken dag opnieuw lezen. Uit Duitscb
bron, maar toegegeven, zij het aan ook dik
wijls schoorvoetend, in de Russische tel-
grammen. Toch, al lijden zij groote nede-
lagen, men kan niet ander9 dan l>e won co
ring gevoelen voor de Russen en hun terg-
tocht. Terugtrekken kan geen eer zijn, bt
kan toch zeker meesterschap verraden, n
hier toonen de Russen zich meesters. Vanie
krachtige aanvallen in Galicie af is 1st
steeds het doel der Duitschers en Oosten^-
kers geweest om de Russen te omsingelen,n
te sluiten en zoo de hoofdmacht gevangen e
nemen, 't Is hun niet gelukt, zelft niet a
Brest-Litowsk en liet lijkt er nog niet o,
dat het gebeuren zal.
Het Russische leger kan best niet m<r
een geheel zijn, zooals de Duitschers 4-
weren, maar ook de beide af/onderlip
groepen zullen zich weten te redden. B
nieuwe berichten der laatste dagen spreki
weliswaar van nieuwo vorderingen
Duitschers, maar het gevaar voor de Ri
sen om afgesneden te worden, is niet v>
groot. Wilna is nog niet gevallen en hets
den Russen dus nog altijd mogelijk a
langs dit kruispunt van spoorwegen lil
troepen in veiligheid te brengen. Ook he
den de Russen nog steeds hier en da-
stand, achterhoeden, zeggen zij zelf,
den terugtocht van de hoofdmacht dekk
Ten westen van Proesjani zijn de Duitschers
opnieuw tegengehouden, en Grodno is nog
altijd niet gevallen. Zoo langzaam is de
zeer bochtige en gekronkelde frontlijn een
vrij rechte geworden, die van 't zuiden naar
't noorden loopt, van Czernowitz, in 't
zuiden der Boekowina, tot aan Riga in 't.
noorden. Een zeer lange lijn nog, maar toch
voel korter dan de oorspronkelijke, en die
dus gemakkelijker wordt verdedigd.
Er is betrekkelijk weinig nieuws in de
conTinuniqué's.
Er komen een paar berichten uit do Dar-
danellen van zeer hevige gevechten daar:
de geallieerden zouden in twee dagen
10.000 inan hebben verloren, en een tele
gram uit Konst-antinopel maakt melding
van hot gejuich daar over een behaalde
zegepraal op Gallipoli; Konstantinopel
hangt-vol vlaggen, werd Maandag vandaar
geseind. Maar tegelijkertijd meldt een tele
gram van daar, dat een duikboot der geal
lieerden een gedeelte van de Galata-brug,
over den Gouden Hoorn, in de lucht heeft
laten springen. Turkschc bladen beweerden
dezer dagen, dat de Duitschers eerder in
Parijs, dan do geallieerden in Konstan t-i-
no]>el zouden zitten. Mogelijk, maar zij
weten dan toch de stad te vinden en schrik
te verspreiden.
Van het Westelijk oorlogsterrein zoo goed
als geen nieuws. Het Duitsche legerberioht
van Maandag was buitengewoon laconiek
en melddeer is niets van belang gebeurd.
Het Parijsche communiqué van denzelfden
dag zeide iets van artillerie-actie zonder
oenigo gebeurtenissen. Zoo gaat het nu al
dagen, weken achtereen zelfs; er komt daar
geenerlei verandering in den toestand.
Wonderlijk genoeg, nu de Duitschers zoo
hard aan 't werk zijn op 't Oosterfront.
Waar blijven do Engelscbe troepen, die be
loofd werden? Efl heeft men in Engeland
en Frankrijk nog goen munitie genoeg?
Ook van de Italiaansche grens niets nieuws.
Er wordt daar steeds gevochten, eiken dag
en dikwijls 's nachts, maar van resultaten
van cenig belang hoort men niet.
Men merkt er nog niet veel van, dat
Italië aan Turkije den oorlog heeft ver
klaard vijandelijke daden zijn van geen
van beide kanten nog gebeurdhet eerste
land heeft liet druk genoeg met zijn strijd
tegen Oostenrijk en schijnt zich om al heb
anders niets to bekommeren, en Turkije
heeft voorloopig genoeg aan zijn strijd in
de Dardanellen en in den Kaukasus.
Doch dat doen zij dan ook bijzonder go© resultaat van 1899.
QU?TSCHLASm
Wereldoorlog en vredesconferenties.
Terwijl zoo menig beginsel van het volken
recht in dezen grooten wereldoorlog onder den
voet, is geloopcn, komt gelijktijdig en des te
6terker do wcnsch naar voren, om dit rechts
gebied beter te bevestigen dan te voren, zoo
schrijft dr. Hans Wehberg in de „Köln. Ztg."
De Duitsche regeering heeft de verzekering
van de „vrijheid der zee", aan de orde ge
steld .waarvoor de grootste geesten eeuwen
lang hebben gestreden. Daarmee zou een groote
vooruitgang worden verkregen. En waarom eou
die niet; ook op ander gebied bereikbaar zijn?
Een blijvende vrede, gelijk het Duitsche volk
wenscht. is zonder verderen uitbouw van 'het
internationaal verkeer niet mogelijk.
Er zijn menschen, die daar met veel van ver
wachten, die spreken van het bankroet der
Haagsche conferenties. Wehberg wil hen wij
zen oo een studio van Philipp Zorn in het
„Handbuch des Volkerrechts", waar deze
schrijver, die zelf als wetenschappelijk gedele
geerde van Duitschland do Haagsche conferen
ties van 1399 en 1907 meemaakt©, do bcteeke-
nis der conferenties behandelt. Do oorlog heeft
zijn oordeel over de ..onbetwistbare cn belang
rijke resultaten'' der Haagsche conferenties
niet gewijzigd.
Een troost vindt hij in de gedachte, dat de
gezamenlijke belangen der menschheid in onzen
tijd te groot zijn om een blijvende onderbreking
van het internationaal verkeer mogelijk te ma
ken. En Duitschland zal volgens Zorn, zoodra
het zijn nationaal staatsgebouw voor de toe
komst heeft bevestigd, weder een eereplaats
innemen in den internationalen arbeid voor het
welzijn der gehecle menschheid.
Alleen onwetendheid en onrechtvaardigheid
kan tot oen minder gunstig oordeel over de
Haagsche conferenties voeren, meent*Zorn
Het ontwapemngsvraagstuk, dat op die confe
renties weinig beteekc-nis beeft gehad en met
her, volkenrecht maar les samenhangt, schuift
hij kortweg ter zijde om daarna in te gaan
op alle punten, waarop werk van beteekenis is
tot stand gekomen, culmineorende in do instel
ling van het Hof van Arbitrage, het groote
Eiken Zaterdagmiddag, na afloop van de
markt in 't Liniburgsche provinciestadje,
kwam Heinriohi Deetmann, de Duitsche
eierkoopman, binnenvallen in de gelagka
mer van Peer's kroegje, dat aan den kruis
weg, dicht bij de grens stond, om er, eer
hij 't Prusonl-and weer binnen ging, ©en
Hollandsehe schnaps te drinken, en om 't
stuk zoolleer, dat hjj geregeld meevoerde
onder zijn boezeroen, wat steviger vast te
sjorren.
Peer wist het best van dat zoolleer, ©n hij
had er misschien een moo'ien duit mee kun
nen verdienen,, als hij den commandant van
d,e wacht, die zoo'n vijf honderd pas voorbij
zijn woning stond, op de hoogte had ge
bracht. Maar hij hield zich stil; hij kon er I
niet toe komen om verraad te plegen tegen-
over een vasten klant, die hem volkomen
vertrouwde, en hem zelfs nu en dan te hulp
riop, om 't, zaakje te verschikken, wanneer
dat door zijn groote afmetingen eens heel
onhandelbaar bleek. En als er wat hcél
extra's aan te verdienen was geweest, zou
hij er op den duur misschien nog toe ge
komen zijn om de wacht te waarschuwen
er zijn nu eenmaal, zelfs tegenover een vas
te» klant, grenzen aan 't respect maar
er ging geen Zaterdag voorbij of Heinrich
liep bij. hem den stal binnen om zijn ruin
te bekijken, en iedereeu keer weer gaf hij
dan te kennen, dat hij bar veel trek had om
't beest mee te nemen. En die steeds toene
mende lust, dien Heinrich toonde om den
ruin te koopen, en met héél grof geld te
betalen natuurlijk, was eigenlijk de hoofd
oorzaak, dat Peer de wacht maar niet wijzer
maakte dan ze uit zichzelf was. 't Bedrag,
dat hem misschien werd uitbetaald als hij
zijn klant er bij lapte, voor dat zoolleer,
mocht toch niet genoemd worden bij de
schatten, die hij verdienen kon op zijn half-
blinden ruin met den spatpoot, waarvan hij
'b vorige jaar op de Horster markt y.oor
tachtig gulden eigenaar was geworden.
In 'b begin van 't jaar al, toen Heinrich
zin' in 't beest was gaan krijgen, had hij
een mooi bedrag geboden: vier honderd
mark, in goud uit te betalen. Maar hij had
toen dadelijk al in den kijker, dat 't over
de grens steeds schraler werd met de paar
den, en Heinrichs bod dus steeds hooger,op
moest loopen. En waarachtig, als steeds in
handelszaken, had hij' weer een uitsteken
den neus; in April bood Heinrich al zes
honderd mark en toen hij einde Mei tot acht
honderd ging, werd heb Peer haast machtig
genoeg. Acht honderd mark, dat was meer
dan vior honderd gulden voor een minder
waardig beest, dab hij voor nog geen hon
derd gekocht had en eigenlijk in zijn bedrijf
best kon missen. Voerwerk was er toch biji
niet de laatste maanden, en voor 't ploegi
van zijn akker kon hij 't met zijn koe bb
af. Maar Heinrich was erg heet op den ru
en de Krieg was tóch nog lang niet voort
Daarom, hij zag 'b nog eerst eens aan -
dat bod van acht honderd mark bleef i
ieder goval wel goed, en misschien werd;
op den duur nog wel jiooger.
En ja, werkelijk, nadat hij zich een;
weken stil gehouden en gedaan had of j
van 't beest niets meer hebben moest, da-
begon Heinrich. einde Juni opnieuw. I
achthonderd vijfentwintig, aehthonde
vijftig, negen honderd klom hij op.
,,Maak het rond en ih zorg dat het bei
over de grens komt," riep Peer, begeer
om er uit te halen wat hij kon.
„Alia duizend dan," sloeg Heinri
toe, blij dat hij zelf 't gevaarlijke smokk
karweitje niet behoefde op te knappen I
laatsto honderd mark kon hem minder scl
len, hij handeldo tóch maar in commissie
ieder paard dat hij aanbracht werd goedj
keurd, onverschillig hoe bouwvallig 't'
uifc zag en hoe duur hij 't betaald had.
,,Hier, drink es jong op de goeie afloop
zei Peer, tevreden over den mooien hand
en hij schonk twee groote glazen vol je'
ver.
„Nun ja, op de goeie afloop dan,"
Heinrich, den inhoud van zijn glas overg
►tend ziju breeden mond, .„maar ik It
toch blij, dat jij daarvoor zorgen moet.
Wanneer lap je 't hem, dan zal ik zorgen,
dat er menschen klaar staan."
„Wanneer?" vroeg Peer en hij nam een
grooten hap uit zijn borrel om 't opkomend
gevoel van zorg over eeö mogelijke misluk
king dadelijk neer to slaan, „wanneer? laat
es kijken 't is nou Zaterdag en gisteren
was 't laatste kwartier. Dinsdag in de voor
nacht is er dan geen maan meer dus
Dinsdagnacht om twaalf uur bij paal 734,
gaat dat?"
„Kan 't Maandagnacht niet? Dinsdag is
mijn levordag en anders mot Sc 't beest 'n
heele week op stal houwen."
„Kan me niks Schelen," gromde Pe-er,
sterk in 't bewustzijn dat Heinrich tóch
niet terug zou krabbelen, ,,ik heb net m'n
rogge binnen en nou kan die knol mij
Maandag en Dinsdag mooi nog helpen bij
'b ploegen. Anders moet ik m'n koe daar
voor afbeulen en dan raakt die misschién
van de melk af."
„Nun, also denn Dinsdagnacht twaalf
uur bij paal 734", berustte Heinrich, ,,ik
zal zorgen dat er twee mannen klaar staan,
as jij nou maar oppast dat de Hollandsehe
wacht niks in de neus krijgt."
„Laat dat nou maar es aan Peer Driessen
over," zei Peer fier, „paal 734 staat net
tegenover 'n- perceel dennen van mij en as
ik daar Dinsdagmiddag al met 'n kar naar
toe rij om palen te halen, voor 'n nieuw
Waaraan lag het, dnt die eerste conferentio
tot r<.*ultaat had, dat zulk een mijl paal in do
geschied on is van het volkenrecht word opge
richt, terwijl de tweede conferentio ve l mia-
der tot stand bracht? Is het niet mogelijk, op
den weg van 1899 voortgaande, een waarlijk
geweldigen voruitgang tot stand to brengen?
Die vragen "worden d->or Zom heel voorzichtig
besprpken
Internationale conferenties, zegt hij, hebben
een groot voordeel boven de gewone diploma
tieke wegen. In vriendschappelijke bespreking
bereikt men meer dan bq onderhandelingen
op papier. Ook zijn dio persoonlijke ontmoe
tingen gewenocht om internationaal vertrou
wen to vestigen. Wanneer allo staten do recht©
mannen naar Den Haag zenden, meent do
schrijver, dan zal daar met groote internationale
stroomingen als die ton gunste van don vrede
rekening worden gehouden, dan zal met in elk
voorstel door anderen een valstrik worden ge
zien en zullen rneeningsrcrscbillcn gemakkelij
ke: oplosbaar biijken.
Dit zijn woorden, die Zorn uit opstellen,
welke hi) vóór den oorlog schreef, thans op
nieuw en ongewijzigd opneemt cn hij vestigt
daar zelf bijzonder do aandacht op. Dcz©
oorlog mag géén principieelo wijziging in do
beschouwingen brengen.
Dr. Wehberg beveelt aan allen, die van goe
den wil zijn, de kennisneming van Zom's be
schouwingen aan.
Uit bet vcrledene moet leering worden go-
tiokkon, zegt hij, maar niet uit de oorlogen
van het verleden©, doch uit de stroomingen,
die den oorlog willen humaniseeren en het woe
den van oorlogen willen verminderen.
^RANKRUK.
Van het Westelijk Ocrlogsterroin.
PARIJS. Artillerie-acties in België op
het front Steenstra©teHet Sas en in Ar-
tois tusschen Neuvillo en Atrecht.
Hevig kanonvuur in Xoord-Woëvre en
in het Apremont-bosch ten noorden van
Flirey.
Pégoud rjsar.ouvsïc:.
Een kort bericht is uit Parijs gekomen
Pégoud is gesneuveld.
Er cal zeker wel niemand onder de be
langstellende Nederlanders zijn, die niet
weet. wie Pégoud is. Het is nog maar
zoo heel kort geleden, dat deze weergaloos©
vlieger, «dien men in de dagen van zijn
demonstraties „den koning der aviatenrs"
noemde, in ons midden vertoefde.
Pégoud dood! Hij. die het bestond voor
het eerst in de snel voortschrijdende avia
tiek, om zich met zijn toestel in de
lucht om te werpen, en zóó, het hoofd om
laag, te viiegeü, het levende mirakel, door
duizenden en nog eens duizenden in de ver
schillende landen, waar hij zijn duivelskun
sten vertoonde, aangegaapt als een wereld
wonder, geëerd en gevierd alomthans
doodGevallen waarschijnlijk als een offer
te meer van de^en krifg, die al zooveel kost
bare levens vroeg en wellicht nog vragen
zal
In 1913 nog stonden Oostenrijkera en
Duitschers vol bewondering voor de gewel
dige kunsten, dio de levendige Franschman
met zijn vliegtuig volbracht, in den wereld
oorlog van thans stonden zijn bewonderaars
van toen als zijn yijanden tegenover hem.
Hij, als vlieger, deed zijn plicht, gelijk de
anderen en hij viel, gelijk zoovelen, in de
uitoefening van dien plicht.
Pégoud is dood. Een woord van eer
biedige hulde aan het graf van dezen
Franschman.
Omdat hij was een der grooten onder de
aviateurs, een diergenen voor wio geen
experiment te moeilijk was en die met een
glimlach op de lippen zich vastbinden liet
in zijn eendekker om straks te toonen dat
een vliegtuig rechtop zoowel als omgekeerd
te besturen was.
Ik herinner mij nog levendig dat de
Franschman ook in Nederland zijn prooven
zou doen. Het was op Dinsdag 11 November
1913 in Rotterdam op Woudenstein. Bijna
een half millioen menschen zijn er toen go
tuig© geweest van Pégoud's triomfen.
Wij schreven toen -over zijn looping het
volgende:
„Om 3 uur décolleerde Pégoud voor zijn
tweede vlucht. Onmiddellijk kreeg het toe
stel do stijgende beweging en booger ging
het, steiler en steiler, hejder op in de schit
terend blauwe lncht. Als een renzenvogel,
die bewust van zijn kracht zich hooger ver
heft boven de wolken, daar ging de kalme
Pégoud, de luebtveroveraar zonder
kippenhok, dan moet het al erg raar zitten
as 'k in de kijker loop."
„Joa, nun, as jij zorgt dat hij d'r komt,
dan betaal ik je de volgende Zaterdag
duizend mark uit," zei Heinrich, opstaan
de opa zijn onhandelbaren gordel onder zijn
boezeroen wat terecht te duwen.
,,'k Zal wel bij jou komen, Woensdag,"
lachte Peer overmoedig nu, door den vier
den borrel, dien hij al naar binnen gewipt
had sinds zo 't eens waren geworden, ,,'k
word tóch uitgezet as 'k me bij de luitenant
kom beklagen dat mijn ruin gestolen is en
dan trek ik maar 't liefst over de grens,
daar is nog 't meeste te verdienen."
„Nun, voraus denn," zei Heinrich, nau
welijks nog lettend op wat Peer beweerde,
zoo geheel werd hij in beslag genomen door
zijn smokkel vracht je, dat wat breed uitge
vallen was dien keer en van zijn oksels tot
onder aan zijn zitvlak reikte. Maar nu zat
het toch eindelijk dragelijk. Stram het bo
venlichaam in 't benauwende pantser, liep
hij met kleine pasjes een paar keer de ge
lagkamer op en neer, ging dan naar buiten,
werkte zich met veel zorg op 't zadel van
zijn fiets en reed weg in de richting van de
grens.
,.'k Wou dat ze jou over 'n paar weken,
as ik m'n duiten binnen heb, es aan je lijf
visiteerden bij de wacht," bromde Peer,
met zijn vijfden, half reeds uitgedronken
borrel in de hand, hem naziend door 't ven
en wij, koude menschen, stonden er bij, zon
der rilling, zonder eonigen angst.
Dan een kreofc door de menigte, „kijk
daar gaat ie neer op zijn kant en derge
lijke opmerkingen". En plotseling, daar
gooit hij don staart omlaag en dat dan in
één moment. Als door een wonder zien w<:
•Pégoud onder aan z'n vliegmachine hangon.
zijn witte trui scherp afstekend tegen het
toestel
Een heelen tijd drijft hij zoo.
Dan mot één enkelen ruk is hij weer te
rug in don noMialen utand. Wij zijn oti;
bij dit wondervertoon. Maar Pégoud stijgt
weer en op 500 M. hoogt© Laat hij ons dan
de looping the loop zien. Onbefchrijicnj;:
mooiDe krachtige motor trekt met" groote
snelheid do machine omhoog. Eer» oogen
blik staat zij met den staart in de laagte,
Pégoud hangt er onder
Dat doet hij tot driemaal, stijgt dan weer,
herhaalt de looping nog een maal of vijf".
Zoo^waa het toen in Rotterdam, onder het
geweldige enthousiasme van de duizenden,
zoo was het in alle plaateen waar Pégoud
kwam.
Na hem is de kunst van looping the
loop, door heel voel aviateura beoefend, bet
behoorde toen zoo'n beetje tot de hoogore
vliegkunst en men keek eonigszins neer op
den aviateur, die deze kunst niet machtig
was. Maar hoeveien hem ook navolgden,
Pégoud blijft altijd dat is zijn roem
de eerste, die het bestaan dorst, een derge
lijk experiment te beproeven.
Evenals de anderen heeft Pégoud zich
onmiddellijk geschaard onder degenen, die
zich vrijwillig aanboden om bij het uit
breken van den oorlog hun vaderland te
dienon. En even natuurlijk is het. dat men
zoo'n bekwame» vlieger dadelijk in z'n
eigen element aan het werk zette.
De kleine moedige Parijzenaar scheen
onkwetsbaar. Telkens koerdo hij ongedeerd
weer terug in de gelederen. Soms weliswaar
was 7,'n toestel doorzeefd van kogelgaten,
maar dat was gauw gerepareerd.
Zelf kwam hij er steeds heelhuids af.
Hij werd bevorderd, eervol vermeld bij
gelegenheid van vermetele ondernemingen.
Hij bleef, dat vertelden immers de Fran-
sche bladen bij herhaling, altijd even leuk
en grappig, tot dat het doodeud lood ook
hem bereikte.
Met Pégoud gaat één der meest vooraan
staande vliegers heen, een practicus, een
die zelf wellicht niet t© rekenen en pawn
en meten wist, maar die wanneer hij ver
trouwen had in den onderzoeker voor
alle proeven met z'n toestel t© vinden was
en die den moed en de doodsverachting be
zat om ook de meest gevaarlijke proeven
te volbrengen.
CNGELAKi».
Hot mijnwerkersgeschil in Zuid. Wales.
LONDEN. He mijnworkoregeeohil ia
bijgelegd.
RUSLAND.
Van het Oostelijk Oorlogsterrein.
BERLIJN. Officieel wordt uit het groo
te hoofdkwartier gemeld:
Legergroep-V on Hindenburg. D© strijd
om het bruggehoofd zuidelijk van Frie-
drichstadb wordt voortgezet.
Oostelijk van den Njemen rukken onze
troepen op den spoorweg van Grodno naar
Wilna aan. Wij hebben 2600 gevangenen
gemaakt.
Het westfront van de vesting Grodno is
in de streek NowydofKusnica bereikt.
Bij Grodeck gaf de vijand bij onzen aan
val de stellingen aan den oostelijken rand
van het bosch van Bjelowjesk op.
Legergroep-Lto-pold van Beieren: De
overgang over den Boven-Naref (in he
bosch van Bjelowjesk) is op enkele plaat
sen reeds bevochten. De rechtervleugel va
deze groep rukt aan op Proesjany.
Legergroep-Vbn MachenscnDe verv-
ging werd voortgezet tot de rivier de Mc
chawitsjde vijandelijke achterhoef© we.
verdreven; 3700 gevangenen vielen in on:,
handen.
Op net zuidoostelijk oorlogstooneel wordi
de vervolging van de noordelijk van Brze
zany door de Duitsch-Oostenrijksch-Ho:
gaarsche troepen verdreven Russen, aan
Strypa op enkele plaateen door sterke I'
sische strijdkrachten opgehouden.
ster. Nu hij zelf over 'n paar u<*geu n
vaarlijk avontuur zou ondernemen, kw
er in hem plotseling een onweerataanb
behoefte om Heinrich, die toch eigenlijk
oorzaak was van 't gevaar, waaraan hij z
bloot ging stellen, iets slechts toe te v
schen.
Gevaarlijk, ja, gevaarlijk was het, m
hij zichzelf bekennen, toen hij met do-'
kep opstond, 's Zondagsmorgens. Er wr-
wel veel paarden goed en wel bij den Pn
aangekomen, maar verscheidene waren
ook vast gehouden en opgebracht, eer b
geleiders kans hadden gezien om zo la
den paal te drijven 't hing er maar
hoofdzaak van af, wie commandant van
wacht was. Liet die doorloopend patrc
leeren door wakkere kerels, nou, dan z
't niet glad om met zoo'n ouden ruin sfciek.
naar den overkant te sluipen. Als dat d-
nenbosch van hem maar vlak langs de gr'
lag, was 't natuurlijk de moeite niet waa
om er kopzorg over te hebben, dan was
zaak zóó gezond, maar er lag nog 'n str-
bouwland van zoo'n drie honderd pas br-v
tusschen, en dat moest hij passeren.
Na hoogmis zou hij eens b
bakker Jansen vragen of Driek P.
ters daar nog thuis lag. 't Werd ir
't heele dorp stiekum verteld, dat Drie'
wel twee honderd zakje3 meel voor Jansen
naar de overzij had gebracht 'n mooi Ge-