Septsmber 1915
Orgaan voor Leger en Viool
Koningirme-verjaardag.
TWEEÖE~JAARGAMG.
SB Summers voor militairen i cent voor niet-militai-
Onder redactie van D. MANASSEN.
Ons Oorlogsdagboek.
„Ook gekwetst!"
De Duitsche Veldpost,
ma in dei
Het lot van een viaduct.
rippo TIF R PF.DAOTIE EX ADMINISTRATIE PALESTETNA STRAAT 10,
A Af RTF RD AAI TELEFOON Z 4968. DIT BLAD VERSCHIJNT DRIEMAAL PER
REN 3 CENT, ABONNEMENT 1.50 PER DRIE MAANDEN.
AdvertentiEn wende men zich tot het Alg. Ad
i ROL MA te. Co,
Ifeerengracht 220 Amsterdam, tot de Drukkery „Jacob von Campcn^'N. Z- Voorburgwal
234-240 (Keizerrijk 9) Amsterdam of tot onze Administretïo, Poiestrinaatraat 10
Amsterdam. Prijs der AdvertentiEn per regel 30 cent. By abonnement reductie
die diep in ons hart staat gegrift, hij is er
voor ons niet te minder om een „dag der
dagen", een, die met diepe ontroering, met
eerbied eil dankbaarheid door ons herdacht
wordt, en zoo het niet hardop en echallend
over straten en pleinen, over velden en we
gen klinkt, te inniger zeggen wij in stilte en
met de hand op het hart„Leve onze
Koningin
En thans geven we nog even een dichter
het woord: dr. H. J. A. AL Schaepman
wat deze der jonge Koningin bij de Inhul
diging in 1898 toezong, geldt met eenige
wijziging nog:
De toekomst heefce duister,
Het leven zwaar en zwart,
Der liefde koningsluister
.Verwint de tijden hard.
Steeds zal uw pad bestralen
Der trouwe held re schijn.
Wij zeggen 't zonder falen,
Daar wij de toekomst zijn,.
[Wij zijn de macht der dagen,
Die komen en weer gaan;
Nu laat de wolken jagen
De golven hooger slaan,
.Uw onbezweken dijken
Zijn wij, o Koningin,
Wij doen de stormen wijken,
Geen zeewolf laten we in.
Vast zullen ,we aan u houden
Aan U en onzen God,
Dies kunt Gij vast vertrouwen,
Bij 'fc barnen van het lot.
De hoogste en heiligste eere
Is mannentrouw in nood;
Zoo helpe ons God de Heere^
Bij leven en bij dood l
31 Augustus 1915.
Een dag der dagen!... Als één dag uit
het gaasche jaar zoo geuoemd kan worden,
den is heb de 31 Augustus, de verjaar
dag van Ilare Majesteit onze Koningin.
Eik jaar opnieuw is deze dag een feestdag
Voor ons volk, dat meevoelt en meeviert
het blijde feest van Neerlanda Vorstin. Al
leen dit jaar, en het vorige, is het anders.
Ë.dien 'er openbaar feest gevierd wordt
8r en daar, het is toch anders, stiller,
ernstiger dan in de vorige jaren. Hare
Majesteit zelf heoft als Haar verlangen te
kenpen gegeven, om dit jaar het feestbetoon
op Haren dag achterwege te laten, en wij
kunnen vertrouwen, dab Haar onderdanen
dien wensch zullen volgen.
Natuurlijk gaat daarom deze dag niet
enopgemerkt, voorbij aan vlaggentooi zal
het in de Nederlandsche steden en dorpen
niet ontbreken, en waarschijnlijk zal ook
hier ©n daar den kinderen wel een pretje
worden bereid. Maar overigens zal Harer
ilaiesteits dag in stilte, in do binnenkamers
gevierd worden. Daarom echter niet minder
innig, niet minder ontroerend van erkente
lijkheid en eerbied. Want juist in het
laatst verloopen jaar, meer dan in de voor-
faande, heeft ons Volk zijn Vorstin leeren
ennen, eerbiedigen, dankbaar zijn.
H®t zijn, in vele opzichten, treurige
maanden geweest, die ons scheiden van den
laateten verjaardag onzer Koningin, maan
den van angstige spanning, van vrees voor
een donkere toekomst vol strijd, zooals
die zich afspeelt in andere landen, van nood
en gebrek ook voor velen. Treurig, maar
tggelijk verheffend en bemoedigend! Want
die sombere maanden hebben ons cok veel
56ste week.
23 Augs.i De Engolsche vloot houdt een
beüooging voor Zeebrugge.
Een Fransche vlieger werpt
bommen op Orfenburg in Ba
den 12 burgers gewond.
De Duitschc en Oosfcenrijk-
sche ruiterij bezetten Kowel
a?n den spoorweg Lublin
Cholm,
De Duitsche troepen onder
Generaal Von Eicbhorn bezet
ten de door de Russen ont
ruimde vesting Ossowietsj.
tf Optreden in Griekenland van
het nieuwe ministerie Venize-
los, met generaal Danglis, chef
van den gencralen staf in den
eersten Balkan-oorlog,
25 De Engelsche Admiraliteit
deelt mede, dat in de week ein
digend© 25 Augustus negentien
koopvaardijschepen in den
grond worden geboord door
Duitsche dnikbooten, terwijl in
dien tijd 1369 schepen in Brït-
sdhe havens zijn in. en uitge
klaard.
2ê *4. De Duitsche ga Oosten rijk-
|r<>epe-li .bestpr-
goeds gebracht; zij hebben getoond, #koe
ons volk nog als vroeger, bereid en gereed
is om den vijand, die waagt heb aan te val
len, de tanden te toonen, zijn land te verde
digen tot den laateten bloeddruppel; zij
hebben ons laten zien, hoe het beste en
weerbaarste deel van ons volk langer dan
een jaar do wacht houdt aan grens en kust,
steeds klaar den vijand af te weren, zij
hebben vooral ons opnieuw getoond, hoe
Nederland en Oranje één zijn, daar vooral,
daar altijd, waar het gevaar dreigt, zij heb
ben Volk en Vorstin nog dichter, zoo dit
mogelijk was, tob elkaar gebracht, als twee,
die bij elkaar belmoren, waar het .vaderland
in perikel is of kan komen.
Het is niet noodig er aan te herinneren,
wat Koningin Wilhel'miua vooral dit jaar
voor ons land en volk was, hoe zij vóóraan
stond, waar het ging het vaderland te ver
dedigen tegen een mogelijken vijand, vóór
aan niet minder, waar het gold de nooden
des volks, die voortkwamen uit den oorlogs
toestand, te lenigen. Waar maar iets ge
daan kon worden voor ,de landsverdediging,
daar was de Koningin de eerste om te
doen, wat zij kon waar middelen werden
uitgedacht en in praktijk gebracht om de
armen en geteïsterden te steunen, daar
gaf Hare Majesteit den toon aan. Zij heeft
zeer vele malen onze mannen bezocht in
fort en kamp. Zij stond ook aan het hoofd
van het Steuncomité, Zij was de eerste, die
inschreef voor ©en ontzaglijke som in de
oorlogsleening, de Vorstin werkte steeds
samen met en voor Haar volk.
En zoo wij thans niet openlijk en met
luidruchtig feestbetoon dezen dag vieren,
men en veroveren-de Russische
vesting BrestLitowsk.
28 Een Engelsche kruiser, die
Geukabatli, ten zuiden van
Smyrna bombardeerde, is aan
de golf van Kos gestrand efi
wordt door de Turken bescho
ten.
29 De Duitsche legem blijven de
terugtrekkende Russen achter
volgen; de groep von Hinden
burg bezet Naref.
30 Behalve in Rusland hebben op
geen der fronten belangrijke
gevechten plaats.
Gust, do zoon van den smid, zat met de
bloofco voeten onder de dijen ingetrokken en
leunend op den rechterarm op den grond juist
op den rand van den steenweg, ao.n dezen uit
kant van de stad X
Zijn maat zat nevens hem neergehurkt en
getweeën koutten zij in het avondschemer over
de winst van den dag: zij leurden met choco
lade en cirgaretten in de Engelsche kantonne-
me.nten.
In do rij huizen vóór hen was er eene door
howitsers getroffen, waarvan na ontruiming
nog juist de voorgevel en den achtermuur,
n>ot de openingen van deuren en vensters was
blijven staan. Dwars door het Luis zagen zij
kunnen grooten schepershond in het verlatene
Jiofkea spelen; de?e was ook een ïhjQht<?ling,_
Onwillekeurig gaan op dezen dag onze
gedachten terug naar den tijd vóór de mo
bilisatie, dat wij 's morgens onze beste klee-
ren en groot tenue voor den dag haalden
voor de parade ja, wij denken allen terug
aan die parades, die nu, door den ernst.der
tijden helaas achterwege moeeben blijven.
Maar hebben wij er wel eens over nag©-,
dacht, waar die parades eigenlijk voor dien
den? Neen, de meesten onzer zeker niet, zij
marcheerden achter de muziek, het Vaan
del in hun midden, defileerden, gingen
weer net zoo naar huis en waren dan o zoo
blij, dat 't daarna Zondagsche dienst was.
Nii willen wij trachten u er een ander denk
beeld van te geven, u die parades, die u zoo
vervelend voorkwamen, to verklaren. Zij
zijn een hulde, een grootsche, schitterende
gelukwensch aan Haar, dia wij allen die
nen. In groot tenue defileert het geheele
Nederlandsche leger precies te twaalf ure,
allen tegelijk voor hun hoogst aanwezigen
chef, die namens onze jarige Landsvrouws,
de eerbewijzen in ontvangst neemt van zijne
troepen. Wij hopen, dat die gedachten u in
't voorbijmarcheeren steeds bezielen, dat gij
dan aan onze Koningin denkt, fier het
hoofd omhoog, den chef als een flink Hol-
landeoh soldaat midden in de oogen ziende.
En wat al doet ons niet denken aan onze
Vorstin uit het aloude Oranjehuis veel,
heel veel waarvan gij het zelfs niet eens
vermoedt.
Herinnert gij u niet uit uwe schooljaren
de Vaderlandsche geschiedenis nog, ja na
tuurlijk, en zeker weet gij, hoe het steeds
weer een vorst uit het- Huis van Oranje
was, die ons Vaderland redde, die de Ne
derlandsche wapenen deed zegevieren. Uit
de zeer vele voorbeelden noemen wij enke
len r Willem den Zwijger, Prins Willem
III, Koning Willem I en Koning Willem
II, den grootvader onzer Koningin, die
zelf in den slag bij Waterloo gewond werd.
En als ons land in nood verkeerde was
het de algemeen© kreet van „Oranje boven!"
die ens volk wear kracht gaf, die het wist
te bedelen. Toen in ons land de nood het
hoogst was gestegen en wij zuchtten onder
Fransche heerschappij waren er een paar
dappere Nederlanders dit 'b durfden in den
Haag met 'fc Oranje op den borst te loopen
en 'b was alsof plotseling een vurige geest
allen hier doortintelde en 't duurde niet lang
meer, of weer was er een vorst uit Ons
Huis van Oranje op den troon.
Kn dat „Oranje" vindt gij Hollandsche
soldaten overal ora u heen, gij hebt waar
gij zijt maar even rond te zien; weet gij
wel dat de kokarde van uw képi of schako
oranje is omzoomd met andere kleuren,
Ziet. naar de petten uwer meerderen, voorop
vindt gij de oranje-kokarde, de sabelkwas
ten der officieren hebben een hart van
oranje, hun sjerpeoi zijn van oranje, ja
dat alles spreekt yan onzo trouw aan heb
Huis van Oranje.
Op de parades ziet gij al dat Oranje om
u heen en 't doet u denken aan onzo Konin
gin, die jarig is. Wij zijn er zeker van, gij
denkt weer allemaal benig aan Haar, die dit
jaar zooveel in uw midden was en die gij
zoo levendig hebt toegejuicht toen zij langs
uwe geleden reed.
Maar er is op die parades nog meer Oran
je, ja oneindig veel meer, als is het ook
•klein van vorm. Het Vaandel wappert in
uw midden, een eenvoudige lap van oranje
zijde, die zoo kernachtig spreekt tot ieder
-soldatenhart. Dat Vaandel is immerg_ voor
ons allen een zinnebeeld van Koningin en
Vaderland, in dat doek is alles vertegen
woordigd wat den soldaat heilig is. Wij
weten het en voelen het, dat als wij een
maal in strijd zijn met den vijand, den aan
rander van onze hoogste rechten, wij dab
Vaandel met al onzen, moed, met al ons be
leid en met. al onze trouw zullen verdedigen
tob onzen laatsten druppel bloed. En wij
gaan weer een oogenbiik terug naar den
dag van 31 -Augustus, De troepen zijn op
gesteld, alles is klaar alleen de muziek
met de Vatndelcompagnie ontbreekt nog
commando's weerklinken, daar nadert het
de geiweren worden gepresenteerd het
"Vaandel staat voor ons, de muziek speed
't oude Wilhelmus, een. stille siddering gaat
door ons heen menig geweer wordt vaster
omklemd, in veler binnenste wordt dat
oogenbiik herdacht, waarop hun luitenant,
met 't Vaandel in de hand, die zoo mooie
woorden sprak,,ik zweer trouw aan de
Koningin, gehoorzaamheid aan de wet en
onderwerping aan de krijgstucht, zoo waar
lijk helpe mij God almachtig", en zij her
halen die eed als 't ware voor zich zelve.
Zoo moet het in ieder soldatenhart zijn en
zoo is 'b ook bij eiken Hollandschen jo.rgen,
al is 't soms wat erg diep begraven.
Welaan soldaten, denkt aan uwe vaandels
en standaarden. Met de gedachten die zij
tij u opwekken roepen wij allen, uit vollen
borst
Lang leve H. M. Onze Koningin
en dat daarna mogen klinken die heerlijke
woorden die, gij veld-artillleristen, zoo ge
lukkig zijt iedereen dag op uwe vuurmanden
te zien staan en die wij allen kennen uit het
oude bezielende Wilhelmus van Nassouwe
Het Vaderland getrouwe
Blijf ik tot in den dood.
Luitenant P.
heden niet iedere veldpostbrief onder zoo goede
bewaking is als thuis b to begrijpen.
Een bestelling van do brieven door do veld
post. bestaat met, omdat dit onuitvoerbaar is.
Hoe komen de brieven van het veldpostkan
toor nu in handen der troepen
De zendingen worden niet inbegrip van do
postwissels door de ordonnansen bij de veldpost-
kantoren bataljonsgewijzo afgehaald. Een or
donnans ontvangt dus voor zijn bataljon een uit
verscheidene zakken bestaande zending. Het is
duo nu do taaie van den troep *m de/© zendin
gen in handen dor geadresseerden af to leve
ren en de postwissels aan hen uit to betalen.
Hierbij denk© men nu aan troepen, dio op voor
post staan of die. zooals cavaleristen op ver-
kenningspfttrouille zijn, of men denk© aan het
lot van do vele brieven, dio nog niet uitgegeven
waren op hot oogenbiik, dat plotseling alarm
geblazen werd en iedereen in 't geweer kwam.
Volgens voorschrift moeten d© troepen do
post steeds op tijd afhalen. Maar hoe kan zoo'n
voorschrift opgevolgd worden, als ©enige
onderdooien, zooals wagenparken, bakkerij-co
lonnes en veldhospitalen 50 KM. en meer yan
liet veldpostkantoor, dat zicli bij den divisie-
stof bevindt, verwijderd zijn, of als deze troe-
pendeelen bij het steeds voorwaarts rukken der
divisies de standplaatsen van de staven in 't
geheel niet weten? Dan moeten do zendingen
bij het veldpostkantoor blijven liggen tot deze
troepen tijd en gelegenheid heblien om ze af
te halen. Niet geringer zijn d© vertragingen
als de troepen in gevecht zijn, do uitgifte ligt
dan geheel stil. In den rug van do troepen
worden de wegen dan uitsluitend voor ordon
die ze niet verliet omdat hij van hen soldaten-
biskwieten en soldatenvleesch kreeg.
Gust en zijn maat waren nog nooit zoo vrij,
zoo Onafhankelijk, zoo gelukkig geweest. Nie
mand zag naar hen om. Vader werkte 's nachts
in de loopgrachten, moeder had haar handen
vol met koffie te schenken, boterhammen te
snijden en eetwaren te verkoopen aan de sol
daten die op alle uren van den dag binnen
kwamen om wat uit te rusteu. De jongens
mochten alle dagen hunne vuile kleeren aan
doen, kregen van moeder oen deel 'van de
winst op hunne verkoopen, en bedelden van de
soldaten af al wat ze maar konden verlangen.
Do zomer ging zoo voorbij zonder verande
ring, tenzij de angstvolle uren dio zij door
brachten wanneer de howitsers do batterij zocht
bachten do rij huizen aan den overkant van
den steenweg, en. dat ontploffingen de ruiten
en het huis deden daveren. Maar dit waren de
onvermijdelijke onaangenaamheden van hun
verblijf op geen vijf duizend' meters van de
vuurlijn, en de menschen herhaalden nn dat ze
het gevaar gewend waren „Er is zooveel
plaats nevens ons hier, waarom zou hij juist
op ons vallen". En toch ging geen dag voorbij
of do groot© grijze autowagen van het Engel
sche Roode Kruis kwam een gekwetsten gebuur
wegvoeren.
Gust zijn maat was ook meegegaan met den
autovoor eene lichte kwetsuur en hij had ver
teld hoe zacht men daarin reed, en in welk goed
bed hij geslapen had in het gasthuis en hoe
vriendelijk de ziekenoppasters waren, en hoe
veel lijkernijen hij daar gekregen had.
Gust zat dus op den steenweg half op de kal-
seide, half op de vel o baan. Wanneer een fiet
ser van bet Engelsche leger voorbij reed, riep
hii hem een EujseJscli schimpwoord tpq dat hij
Doon A. P. BEHJfiffllKSE,
Directeur Ho-ofdexpeditie Veldpost
IY.
Wanneer een etappenweg van militaire zijde
voor do veldpostverzending afgesloten wordt,
geeft de veldpost toch de zondingen zooveel mo
gelijk nog mee met munitie- en rerple-gings-
colonnes, met opdracht deze aan de veldpost-
kantoren over te geven.
Dat deze afgifte echter steeds goed D.
schiedt, dat geen verkeerde zendingen worden
afgegeven of niets verloren gaat, vooral wan
neer zulke zendingen onderweg onder vijande
lijk vuur komen, daarvoor kan de veldpost geen
verantwoording op zich nemenhet is ook niet
mogelijk om hierna later ©en pijnlijk onderzoek
in te stellen. Zelfs wanneer de zendingen goed
en wel op de veldpostkantoren aangekomen
zijn is het niet zeker, dat zij op hun bestem
ming komen. Talrijke veldpostkantoren zijn
ónder infanterie- en artillerievuur geweest.
Vijandelijke vliegers hebben hen met bommen
bestookt. Dat onder dergelijk© omstandig-
's morgens in de kantonnementen had afgeluis
terd, en hij schoot in eene lach wanneer de
soldaat zicli beleedigd achtte. Een officier to
paard gevolg door zijn© ordonnantie ree<l op
hem toe, manr hij verroerd© geen zier en de
twee paarden waren verplicht uit hunne rich
ting te gaan om hem op het lijf te loopen. Een
ammunitie wagen kwam op stap langs den
steenweg en het as der wielen reikten zijne
vest. Hij lachte nog van de pret van zijnen
durf toen al met eens hij de schuifeling hoorde
van eenen obus en vooraleer hij eene bewe
ging bad kunnen doen, lag hij plat ten gronde
en bij hoorde slechts een dof gekraak en een
gekletter van ruiten die in scherven rondom
hem vlogen. Een oogonblik daarna verdween
hij in een wolk van stof. Toen hij zicbzelven
weer bewust werd, richtte hij zich op, maar do
rechterarm neep geweldig van de pijn. Solda
ten lagen nog plat ton gronde tegen d'huizen,
schuw voor de vlaag schervenkinderen liepen
over straat om in huis te vluchten, de ammn-
riitièwagen hobbelde in de verte over den
steenweg en sprong van rechts naar links ach
ter de paarden in vollen draf. Gust liep naar
moeder, gevolgd door zijn maat en vond ze op
eenen stoel in d1 achterham er in het halfdon
ker omdat de blinden gesloten waren. Toen de
jonge binnenstoof boog zij het hoofd en den
rug bij het schuifelen van eenen tweeden ho-
witser juist hoven het dak van de woning. Do
óntploffing gebeurde op twee honderd meters
van daar en het jongste kind op haren schoot
herhaald© heel bedaard en verwonderd naar
moeder kijkend„Boum!"
„Och Godi\ riep de moeder, na eenen
oogslag op Gust geworpen te heb ten, „ge zijt
kwetst, zeere om den Doctoor!" „Üj kan
iftSui intiyeqrddo .Gust,.
er gelf wej naartoe gaartj A
nansen, munitie- en verplegingsaanvulhng en
afvoor van gewonden gebruikt. Teder voertuig
van do veldpost moet 20 tot 30 KM. achter
de gevechtslinie blijven, daar het de operaties
ten zeerste zou bemoeilijken.
Do veldpost kan in dit geval de troepen
alleen in zooverre van dienst zijn. dat rijdende
veldpostiljoas van groote tasscken voorzien,
dikwijls ónder eigen levensgevaar, gedurende
een gevechtspauze trachten de door d© troepen
geschreven veldpostkaar ten ter afzending te
verzamelen. Na "den slag is do eerste rustdag
van de troepen voor de veldpost een dag van
bijzondere inspanning, te meer waar zij de
zelfde ontberingen als do troepen geleden
heeft, en steeds 's avonds eerst, meestentijds
in bivak, haar eigenlijken arbeid heeft kunnen
verrichten. Nu stroomen naar het voldpost-
Icantoren ajle niet uitgedeelde stukken voor
personen, die intussehen gevallen, verwond of
vermist zijn, terug. Zendingen voor verwonden
gaan nu op dwaalwegen, daar niemand aan
het veldpostkantoor kan zegg^u, welk hospi
taal hen opgenomen heeft of zal opnemen.
Gedurende den slag zijn geheelo afdeelingen
uit bun verband gerukt en elders teen ge
raakt. Moet de post weten waar.zij zitten?
Anderzijds vragen plotseling ordonnansen om
do correspondentie voor onderdeelen, dio tot
dusver niet onder het veldpostkantoor behoord
hebben. Waar komen zij vandaan? Het blijkt,
dat zij tot de bezetting van een fort behooren
en op 't laatste oogenbiik voor het gevecht met
geheim marschdoel op den trein zijn gezet en
nu reeds eenige dagen te velde staan. Hunne
post ligt natuurlijk op het postkantoor ter
plaatse van. herkomst, daar dit kantoor noch
van bet vertrek, noch van do verdere verplaat
singen uit militair oogpunt is ingelicht. De
afzenders van aan deze troepen gerichte
brieven wachten steeds, doch krijgen geen ant
woord, of dit luidt, dat de brieven niet ont
vangen zijn. Heb is ie begrijpen, dat het
publiek in zoo'n geval uit onwetendheid de
schuld van de vertraging op de veldpost werpt.
Wordt vervolgd.)
Geen audiëntie.
Blijkens bericht in de „Staatscourant"
wordt Donderdag a.s. door den Minister van
Oorlog geen audiëntie verleend.
Onze lezers hebben dezer dagen kennis
gemaakt met de hoopvolle mededeelingen,
die een paar Nederlandsche bladen uit
Duitschland ontvingen. Nu Brest-Lit-owsk
was ingenomen, nu de laatst© van den ster
ken vestingvierhoek gevallen was in handen
van den vijand en Wilna ook weldra het
lot misschien zal deelen, is het Russische
leger van zijn steunpunten beroofd en aan
gekomen in, wat mén noemt, het eigenlijke
Rusland, met zijn minder gunstige verkeers
wegen, zijn gemis aan een net van spoor
wegen. De bondgenooten hebben nu het
en hij verhief zijne hand alwaar het bloed uit
do mouw kwam gedropen. Hij trok de vest uit
en moeder bond algauw een handdoek rond den
arm om het bloed t© stelpen. Daar do beschie
ting scheen op behouden vertrok Gust naar
den post van het Roode Kruis met de vast over
de schouders en den bebloeden handdoek rond
den arm. vergezeld door zijn maat en door
zijnen hond. De menschen en soldaten keken
met medelijden naar hem; Gust was lier van
dezo belangstelling en neep op zijn lippen om
niet te laten zien dat d© wond© hom hevig piin
deedhij dacht aan den auto die hem zou weg
voeren, aan het goed bed in een gasthuis, aan
de ziekenoppasters in het wit, aan de lekker
nijenen wie weet of de Koningin hem
niet zou komen bezoeken.
Gust werd in den post van het Roede Kruis
binnengeleid door zijnen maat, terwijl de hond
naar 'liet warme bloed aan de rechterband
snoof; Gust hier zijnen arm naar den Doktoor
en sprak triomphantelijk: „Mijnteer, zie ik
ben ook gekwetst".
(De Stem, vit Uelgió.)
Eenigo weken geleden werd de vernieling ge
meld van een door do Frajischen met veel zorg
gebouwde viaduct over de Larguc. een rivier
tje bij Dannemari© in den Elzns. De oorlogs
correspondent van de „Journal de Genève. die
belangwekkende brieven schrijft van het Fran
sche front in den Elzas vertelt hierover
„Voordat men in Donnemarie komt, gaat
mén langs .de groqte viaduot over de Largue,
welke de Dliitechers onlangs hejj^ea vernield
best© deel van westelijk Rusland in hun be
zit ©n hefc Russische leger zou hen nauwe
lijks meer kunnen tegenhouden op den weg
naar de hoofdsteden van het Tsarenrijk.
Nu was het, meenden do Duitsche bericht
gevers der bovengenoemde Nederlandsche
bladen, de tijd om aan een wapenstilstand
met Rusland en wellicht aan een daarop
volgenden vrede t© denken. En wie weet,
misschien zouden dan ook de westelijke
Entente-mogendheden er wel iets voor go-
voejen om een einde te maken aan den nuti
teloozen strijd op de andere fronten.
Ken Russisch bericht komt die blijde
hoop verstoren. Rusland denkt er nog niet
aan om vrede te sluiten; Rusland beschouwt
zich volstrekt niet als geslagen. Do winter
staat voor do deur, een Russische winter
met al zijn ellende, en dan zal het land
munitie genoeg hebben en twee millioen
nieuwe soldaten, die nu nog geoefend wor
den, maar die dan gereed zijn om de legers
der bondgenooten terug te werpen
Er zal wel eenige grootspraak zijn in dezo
Russische verklaring. Op het oogenbiik is
Rusland zoo goed als verslagen en als het
rijk niet zoo ontzaglijk groot was, dat van
geen inneming van aéTFs oen vierde deel er
sprake kan zijn, wa3 het land reeds ver
loren. Het is een ontzaglijk gebied,, dat do
I) ui tickers en Oostenrijkers en Homgaren
hebben veroverd en zij trekken nog steeds
verder naar het Oosten. IIoe ver, we weten
het niet, en kunnen heb zelfs niet gissen,
maar dat het ook nog om Riga, om Düna-
burg en andere plaatsen to doen zal zijn. is
zeker. Reeds zooals de toestand op het
oogenbiik is, en als de bondgenooten nog
Wilna krijgen, hebben zij vrijwel de
spoorwegen naar St. Petersburg, naar Mos
kou, naar Kiew in handen en Groot-Rus
land ligt voor hen open.
Rusland is er dus zeker erg aan toe op
het oogenbiik. Zijn leger kan niet stand
houden voor den stormloop der vijanden uit
het westen. Maar, zooals wij reeds zeiden,
het is de grootte van heb Tsaren-rijk, dat
het nog niet verslagen maakt. En, dit moet
men toegeven, de bondgenooten maken niet
veel krijgsgevangenen meer. Het Russische
leger weet telken3 de omsingeling te ont
snappen. Ook bij Brest-Litowsk zijn blijk
baar geen troepen, zelfs geen wapens van
belang in handen der Duitschers en Oos
tenrijkers gevallen, en langs verschillende
wegen trekken de Russen terug.
Zoo blijft de toekomst nog een groot
vraagboeken. In bijna alle opzichten. Aan
het Westerfront bijna geen verandering, al
zijn in de laatste dagen de communique's
weer wat uitgebreider en wordt er dus wat
meer gevochten; de toestand verandert er
geenszins Evenmin aan de Ifcaliaansch-
Oostenrïjksche grens; en ook niet in de Dar
danelles Als Rusland niet tot een vrede
gedwongen wordt, en dit schijnt het doel
van Duitschland kan de oorlog nog wel
een jaar of langer duren, zoo wem iff is op
eenige ander punt een beslissing te zien.
Een vraagboeken blijft ook de toestand
in den Balkan. Zal Griekenland thans mee
doen aan den oorlog nu Venizelos weer aan
de regeering is; zal Bulgarije zich scharen
aan den kant der Centrale mogendheden?
't Wordt beweerd, 't wordt weer tegenge
sproken. Zullen de betrekkingen t-usschen
Duitschland en Amerika nog meer gespan
nen worden, of komt er toenadering Het is
niet duidelijk uit de berichten der laatste
dagen. Deze wereld-oorlog wordt steeds in
gewikkelder en men vraagt zich bang af,
hoe ooit. het kluwen zal worden ontward.
BELGIË.
Pasmunt van zink.
Sedert maanden is er in België gebrek
aan nikkelgeld. De gouverneur-generaal
heeft daarom, zcoals uit Brussel aan hc.
„Berl. Tagebl." wordt bericht, £©n vcror
dening uitgevaardigd, waarbij bepaal,
wordt, dat pasmunt van zink zal worde*
geslagen. Er zullen stukken van 5, 10 e.
25 centimes worden uitgegeven. Niemand
zal echter verplicht zijn dergelijke munte:.
tot een hooger bedrag dan vijf francs in
betaling te nemen.
Het. nieuw© geldstuk vertoont ©en om
kransten leeuw en het opschrift „België"
in het Fransch en Nederlandsch.
met hun projectielen van 42 c.M. De viaduct
werd voor do eerste maal vernield door dt
Franschen, toen ze, in het begin van. den oor
log, van Muhlhauson 'terugtrokken. Toen C
streek opnieuw in hun handen viel ©n hun 1:-
zit onbetwistbaar zeker was, begonnen ze d
viaduct t© bouwen, waaroTer de spoorweg gr..-
van Parijs naar Bazel. De arbeid duurde dri
maanden; men werkte' zonder ©enige stoora:-
de Duiisehers bemoeiden zich ©r heekuuaal nie'.
mee. Maar toen de herstelling was voltooid ee
de viaduct den volgenden dag in gebruik zon
worden genomen, - telden do Duitseters een
mortier van 42 c.M. op boven Altkirch en zij
slaagden er in, door een voortreffelijke gerich
te beschieting, welke door do Fransche officie
ren wordt bwonderd, to e© bogen van de viaduct
te vernielen, welk© zich bevinden aan de weet
zijde, aan den kant van Belfort-. Het gedeol".
van de brug dat door de Fransche genie w
hersteld, is niet getroffen; dat ziefc er no~
nieuw en frisch uit; een deel van de oudere
minder stevig© werken, is vernield. Het loc'
wel of de menschen uit Dannemari© er trotse'
op waren, dat zo heb voorrecht hadden genotor
van een twee-en-veerfciger .want sinds Ma-.-
beug© hoort- men dar niet meer over. epreken
Een arbeid van drie maanden is vruchtetor
geworden en waarschijnlijk zal hij niet mee
worden opgevat. De viaduct gac.fc over er-
zeer sterke inzinking van het terrein, ar-
sleehis orer een heel klein riviertje; het
gemakkelyk zijn de belemmeringen te vertei"
den in p'.aais van z© to willen overwinner
Een eindje voorbij Dannemari© is ook een groo:- -
viaduct vernield, die van Badricourt, maar
omdat dio dicht bij do Dnstecte lirfes ligt,
tracht man niet hem weer op te bouwen. Dac
zal dan Mb vfëlk iKil vag d<« Tie<J%
