OP ZEE.
Binnenland.
IVIarinezaken.
*25 DE SOTj33^T!EïnxrOO>"D'JOL,a.I,iör"l.",~ van --T?3ric>©Xï!SCS.Sljg: SO jSLICI.gf'U.S'ï'U.ei 10 i s
De strijd oir» Riga.
troepen te landen. Waarschijnlijk is
vloot te verwachten.
Eet doel der
Duitsche troepen
in 't noorden is
Riga, in de
eerste plaats ton
minste. Daarvoor
moet niet alleen
hot landleger die
nen, maar ook de
Duitsche marine
is er reeds aan
den slag goweest
Eenige dagen ge
leden heeft een
Duitsch eskader
een aanval be
proefd op de Golf
van Riga en ge
tracht een door
tocht te forcee-
ren ten zuiden
van het eiland
Osei. Dit schijnt
hun thans ook
inderdaad ge
lukt te zijn.
Vorder lezen wij
van aanvallen op
op de Alauds-
eilanden en van
pogingen om in
Finland, we
zien op de kaart
de hoofdstad Hel-
singfors liggen,
deze streek heel wat actie der Duits», hers
Weichsel. De Bterko stelling werd volkomen
overhoop geloopen, zoodat de Russen niet eens
tijd vonden de tweede gereed gemaakte 6telling
bij Klasztoma-Wola, zevén kilometer verder
oostelijk, te bezetten, maar onmiddellijk in do
twijfelachtige dekking van de westelijke forten
over don Weiehsel terug gingen. Het 6nelle
Oprukken van generaal Kövess had het weer
standsvermogen van do voorste stellingen di
rect gebroken. Het verdere lot van de vesting
.werd nu snei beslist. Dit het zuidwesten kwam
3iet leger van den aartshertog, Josef Ferdinand
®n dreigde met een volkomen insluiting.
De Russen gaven er de voorkeur aan het
Biet er op te laten aankomen, daar de ver
ouderde forten binnen weinige uren in puin
zouden gelegen hebben. In den nacht van 8
op 4 Augustus vlogen de bruggen over den
Weichel en dö forten op den westelijken oever
in de lucht. Den achtsten volgden de verdedi
gingswerken aan do oostzijde. De groots cita
del ging met al zijn voorraden en ammunitie-
magazijnen in vlammen op. Den negenden
trokken de Russen af, nadat zij do omliggende
dorpen aangestoken hadden. Op don weg naar
Baranof merkten zij het gevaar, dat hun dreig
de van den kant van het leger van aartshertog
Josef Ferdinand; zij sloegen zich, d?-;=.r do
hoofdweg afgesneden was, op zywegen naar
het noordoosten er door heen. Op denzelfden
dag om twee uur 's morgens, trok de voorhoede
van het leger van generaal Kövess over den
Weichel en begon onmiddellijk de vervolging.
De Rokitno-moerassen.
De ..Vorwarts" deelt oen en ander mede van
het uitgestrekte gebied van Wolkynië, waar de
troepen der bondgenooten het Russische leger
langzaam heen dringen, en dat bekend staat ais
do Rokitno-moerasseu. Reeds ton westen van
den Boeg begint liet moerasland, zoodat de
Russendie van Cholm en Loeliartof terug
weken rekening hadden te honden, met liet
onbetrouwbare domein. Maar het eigenlijke uit
gestrekte moerasgebied, dat bij de Russen
Poljesje heet. ligt aan de overzijde van den
Boeg, waar ook do Duitsohers en Oostenrijkers
reeds vasten voet hebben gekregen.
Hot gebied heeft ongeveer den vorm van een
driehoek, waarvan de hoekpunten worden ge
vormd door de steden Brest-Litofsk, Kief en
Moliilefde grootste stad in het eigenlijke moe-
rasland is Pinsk, en het moeras heet dan ook
wel in de Russische literatuur de „Moerassen
yan Pinsk".
Wie met een der weinige spoorwegen, die
door dit moerasgebied loopen, heeft gereisd,
kou genieten van een eigenaardigen aanblik,
die ondanks de eentonigheid indrukwekkend is.
Kilometer na kilometer, snelt de trein voort
«iior de ongerepte moeraswouden, waar slechts
iiicj' en daar een hut wijst op de aanwezigheid
van menschelïjko bewoners. Maar het grootste
gedeelte van het gebied schijnt woest en ver
laten. Op sommige plaatsen ziet men aan oe
hoornen. een groot aantal bijenkorven, door de
boeven daar opgehangen.
Sedert het jaar 1873 ongeveer heeft de Rus
sische regeering haar aandacht gewijd .aan dit
reusachtig gebied. Eerst is hot wetenschappelijk
onderzocht en naar aanleiding daarvan zijn
draineeringswerken aangelegd, die belangrijke
resultaten opleverden. De Poljesje heeft vol
gens wetenschappelijke opnemingen den vorm
van een plat bord met verhoogde randen. Haar
zuidelijke rand vormt de zoogenaamde Podo-
hsdio vlakte (naar het Russische gouvernement
Podolië), die zich voortzet tot in Galicië en
een soort voorland genoemd kan worden van
de Karpathen.
Dit deze hoogere vlakte loopen een aantal
,/ivicren uit in de Pripjet ,do bekende zij
rivier van den Dnjepr, die do voornaamste
stroom is, welke door de Rokitno-moerassen
loopt.
Do Pripjet heeft in het moerasland haar
oorsprong. Slechts een kleine verhcogïng van
het land scheidt haar stroom van den Boeg,
terwijl daarentegen het stroomgebied van haar
linker zijrivieren, zoo nauw aansluit bij da,t van
den Njemen, dat in het natte jaargetijde de
beide waterloopen in elkaar overgaan. Einde
Het front uit een militaire
vliegmachine gezien.
De „Times" publiceert een telegram van
Ralph Pulitzer, hoofd-redacteur van de
„New-York World", aan zijn blad; wij ont-
leenen hieraan het volgende:
„Ik ben juist van een merkwaardig be
zoek aan het front teruggekeerd. Vanmid
dag vloog ik in een militaire vliegmachine
yan Parijs naar de goveehtslinio, volgde, die
eenige kilometers ver en keerde toen weer
naar Parijs terug.
Ik kreeg bericht, dat ik om 5 uur met een
gewapende machine met2, motoren kon mee
gaan on even na vijf begonnen de groote
schroeven met groot gedruisch te draaien,
de vliegmachine reed langzaam vooruit, bp-
gon vlugger te loopen langs het veld, alsof
het oen wedstrijd-automobiel was. Toen zak
ten de menschen om ons heen plotseling weg
en ©on oogenblik later was de aarde een
vreemd en stil panorama geworden, waar
mede wij geen gemeenschap meer hadden en
'dat ons niet aanging. Verder en hooger,
.verder en hoogor vlogen wij, recht als een
pijl op het gevechtsfront aan, dat 90 kilo
meter ver lag.
Ik zat op de waarnemers-plaats van een
grooten nieuwen Franschen tweedekker, die
da Engelsohen een battle-plane", een slag
machine, en de Franschen een „avion de
chaase" noemen, omdat zij jacht moet ma-
kw os Tauben en Aviafciks.R
lijk behoort ook nog do benedenloop dor in do
geschiedenis beroemd geworden Beresina tot-
liet moerasgebied der Poljesje, dat dus oen
dicht net van traag vloeiende wateren bezit.
Wst nu hot moerasland zelf betreft, daarin
wisselen hooger gelegen zandige en dieper ge
legen moerassige streken met elkaar af. Een
geologisch onderzoek heeft bewezen, dat na een
reeks verschillende aardlagen ten slotte een
laag volgt-, die ondoordringbaar is voor water,
daardoor kan dit niet wegzakken. De zijrivie
ren der Pripjet, met haar langzaam vloeiend
water, veroorzaken in do vlakte overstroomin
gen. In Wolhynië smelt de sneeuw gewoonlijk
in Februari en Maart, in eon tijd dus, als do
Poljesje nog dichtgevroren ligt, en zoo wordt
het groote gebied één wijde zee.
In 't jaar 1874 werd begonnen met do afwa
teringswerken. Oorspronkelijk was het geheele
moerasgebied 8,720,000 H.A. groot, waarvan
nauwelijks een vierde deel bebouwd en bewoond
kon worden. Een werkelijk moeras waren
0,540,000 H.A. en de helft daarvan vormde
een woest oerwoud. Door kanaliseering is Teeds
2^ millioen H.A. drooggelegd en worden nu
bebouwd. Van het overblijvend moarasgebiea
werd echter nog een zeer belangrijk deel tot
weiland gemaakt en het eigenlijke Poljesje-
moeras omvat nu nog maar 2,644,000 H.A, In
weerwil van dat alles blijft de Poljesje nog
steeds het machtigste moerasgebied, dat Euro
pa kent en nog altijd zijn er maar weinige
wegen, die door het moerasland voeren en waar
aan beide zijden gevaien van verschillenden
aard dreigen.
ITALIË.
Italië en Oostenrijk.
ROME. Op 't plateau ten N.W. van Arsie-
vo namen de Italianen 'n belangrijk Oosten- -
namen de Italianen een belangrijk Oosten-
rijksch werk op de berghelling ten westen
van den Monte Maggio. De Italianen won
nen aanmerkelijk terrein bij Conca di
Plezzo, waai1 zij een linie loopgraven ver
overden. Ook maakte zi j zich meester van
een loopgraaf op de noordelijk© helling van
den Ursicberg. De Oostenrijksche tegenaan
vallen mislukten met groote verliezen voor
den vijand.
In den Karsb wordt' stelselmatig terrein
gewonnenin enkele loopgraven werd mi-
trailleurmunitie buitgemaakt.
Een eskader Italiaansche vliegtuigen
vloog over het vliegkamp van Aisowitza
nabij Görz. Na een .bombardement van een
half uur kwamen alle machines behouden
terug, niettegenstaande het artillerievuur.
Op den terugtocht schoten zij met mitrail-
leurvuur een Oosttënrijkschen vlieger naar
beneden.
Als represaille zonder militair doel lieten
de Oostenrijkers veertien bommen vallen op
Udine; een man, een meisje en drie jagers
werden gedood, terwijl particuliere liuizen
•werden beschadigd.
ROME. In verschillende zones zijn
opnieuw vorderingen gemaakt. Vijande
lijk© aanvallen werden afgeslagen en aero
planes wierpen zestig bommen op het vlieg
kamp te Aisowitza, waardoor ernstig©
schade werd aangericht. Alle vliegtuigen
keerden onbeschadigd terug, ofschoon zij
hevig beschoten waren.
Pelagosa verlaten,
.WEENEN. Door een verkenning op 21
Aug. werd vastgesteld, dat de Italianen het
eiland Pelagosa geheel hebben ontruimd en
dat alle gebouwen en verdedigingswerken
verhield zijn.
Het eiland, dat alleen door do gezinnen
van de vuurtorenwachters bewoond werd,
was in den nacht van 11 Juli door de Ita
lianen veroverd. Deze hadden daar een
station voor draadlooze telegraphic inge
Dan volgt een beschrijving van het land-
ichap en van de reis, waarbij eerst op 100P
meter hoogte werd gevlogen, maar de ma
chine geleidelijk tot 3000 meter steeg, op
welke hoogte de reis naar het front werd
voortgezet.
Het was een prachtig gezicht. Wij vlo
gen in een open ruimte tusschen twee lagen
wolken in. Onder ons strekte zich de onaf-
roken, witte oceaan van de onderste
wolklaag uit. De zon was juist hoog genoeg
om hare stralen schuin langs het oppervlak
van die sneeuwwitte zee te laten glijden.
Dicht boven ons hingen de geweldige mas
sa's der hoogere wolken. In deze eenzame
wereld van ons alleen vlogen wij met een
snelheid van 80 mijlen per uur voort. De
lucht was zeer dun en koud, maar ik voelde
geen luchtstrooming langs mijn gezicht. Al
tijd voort vlogen wij tot ik een hevig geklop
oer voelde dam boorde. Ik draaide mijn hoofd
om en zag dat mijn bestuurder door dat ge
hamer op een plank tusschen ons mijn aan
dacht wilde trekken. Hij grirftnkte vriende
lijk en deed zijn mond wijd open. Ik kon
zien, dat hij mij iets toeschreeuwde, maar
kon niets booren, behalve het geluid van de
schroeven. Hij wees ua?.r het witte een
eindje onder ons, rechts. Toen schreef hij
een denkbeeldig woord met zijn vinger op
het dek tusschen ons in, maar ik kon het
omgekeerd niet lezen. Ik nam mijn notitie
boek en potlood en wilde hem die geven,
maar hij beduidde mij, dat hij zijn beide
handen niet van het stuur kon nemen.
Toen ging de vliegmachine, zonder, plotse-
richt, verdedigingswerken opgeworpen on
eon onderzeeër gestationneei'd. Aanvallen
van onze vliegers en oen driemaal herhaalde
hevige beschieting door onze flottille brach
ten don vijand zware verliezen aan men
schen en materiaal toe, terwijl de onder
zeeër vernield werd. Dit zal de Italianen
tot het inzicht hebben gebracht, dat do
strategische en taktische waarde van dit
eilandje niet zoo groot is als men het bij de
verovering heeft willen doen voorkomen.
TURKIJE,
Italië verklaart Turkije den oorlog.
KONSTANTINOPEL. Italië heeft Turkije den
oorlog verklaard,
Do Italiaansche gezant is vertrokken.
KONSTANTINOPEL. De Italiaansche
gezant, markies Garroni, overhandigde
Zaterdag de Porte een nota, waarin ver
klaard wordt, dat Italië zich beschouwt als
met Turkije in oorlog te zijn.
Tevens verzocht de gezant om zijn pas.
Als reden voor de oorlogsverklaring werd
opgegeven de ondersteuning van den op
stand in Lybië door Turkije en het verhin
deren van het vertrek der Italianen in
Lyrio,
KONSTANTINOPEL. Do Italiaansche
gezant Garroni is Zaterdagmiddag met het
legatiepersoneol vertrokken.
De zorg voor de Italiaansche onderdanen
is toevertrouwd aan de Vereenigde Staten.
Een secretaris en twee tolleen bleven in het
gezantschapsgebouw achter.
Bulgarije en Turkije.
PER,LIJN, Aan de „B. Z. am M."
wordt uit Sofia bericht, dat het verdrag
tusschen Bulgarije en Turkije geteekend is,
SERVIË.
Servië bedreigd.
Italiaansche bladen brengen uitvoerige
berichten over de samentrekking van
Duitsch-Oostenrijksche strijdkrachten aan
de Servische grenzen. Sterke afdeelingen be
vinden zich langs de Save bij Semlin, en
worden bijna dagelijks door nieuwe contin
genten vermeerderd. Een Duitsch legerkorps
en een Oostenrijksche divisie houden het
Banaat bezet. Een ander korps staat vecht-
bereid in Zevenburgen. Ook bij de z.g.
IJzeren Poort bevinden zicb groote troepen-
afdeelingon. Al deze strijdkrachten bedrei
gen zoowel Roemenië als Servië. Roeineuië
heeft dan ook reeds vier reserve-divisies ge
mobiliseerd.
VEREENIGDE STATEN.
Amerika en Duitschtand.
WASHINGTON. Het Staatsdepartemont
maakt bekend, dat den ambassadeur Gerard
waarschijnlijk zal .worden opgedragen om
de aandacht van de Duitsche regeering te
vestigen op het torpedeeren van de „Ara
bic" ep. opheldering te vragen.
WASHINGTON. De spanning nam
Zaterdagavond hoogelijk. toe, toen de con
sulaire berichten met do beëedigdo ver
klaringen der overlevende Amerikanen
bekend werden, waaruit bleek, dat do
„Arabic" niet gewaarschuwd was en dat
eenige Amerikanen worden vermist. Er is
öchter blijkbaar nog ecu punt, dat niet is
opgehelderd, n.l. of de „Arabic" pogingen
heeft gedaan om de duikboot te rammen en
of de „Arabic", nadat zo van koers veran
derde cm de Dunsley te assisteeren, door den
commandant van de duikboot bij vergissing
misschien voor een schip is gehouden, dat
vijandigheden in den zin had. Do regeering
wacht nauwkeurige bijzonderheden af en
behoudt zich intusschen een oordeel voor.
Omtrent het onderhoud van president
Wilson met minister Lansing is geen mede-
deeling gedaan, maar do algomeeno opvat
ting is, dat de regeering nu zal moeten ko
men tot een beslissing over de vraag of zij de
diplomatieke betrekkingen mot Duitschland
zal verbreken.
Een verklaring van Roosevelt.
NEW-YORK. De bladen te New-York
bevatten de volgeud© verklaring van Roose.
velt: Ik zie, «lat in do bladen wordt voor
gesteld, dat hot antwoord van, Duitschland
op onze jongste nota, n.l. het in den grond
boren van de „Arabic", den consequenten
moord op sommige Amerikaansche burgers,
beantwoord diende te worden door wegzen
ding van den ambassadeur Bernstorff en
afbreking der diplomatieke betrekkingen
met Duitschland.
Ik hoop van harte, dat de regeering
daartoe niet zal overgaan. Immers zulks
zou een nieuwe krenking zijn van de eer
en de belangen van Amerika.
De nota van den president aan Duitsch
land in Februari j.l. was een uitstekende
nota, wanneer men zich er ma,ar aan had
gehouden, maar iedere volgende nota was
niets anders dan zwakheid en beschroomd
heid van onze zijde.
Het in deh grond boren van de „Lusi-
tania" en de „Arabic", de aanvallen op
de „Gulfligbt" en de „Falaba" en derge
lijke incidenten zijn bet aanmatigende ant
lingen ruk, met een zekere weemakende ma-f
jesteit op haar hoofd staan en schoot naar
beneden, naar de witte zee onder ons. Toen
wij erin zonken, begonnen wij een snelle,
spiraalsgewijze daling alsof wij langs een
enormen kurketrekker tobbogaanden. Ter
wijl wij door die witte ijlheid daalden, werd
ik zeer duizelig. De schroeven waren bij de
daling langzamergaan draaien en ik dacht
dat de motoren weigerden en dat wij of
vielen, van een hoogte van 3000 M. of een
nooddaling uitvoerden. Toen kwamen wij
plotseling uit de wolken en zagen wij de
aarde. Onmiddellijk begonnen de motoren
weer te draaien en in plaats van recht naar
heneden, gleden wij in tamelijk steil neer-,
waartsche richting voort. Als ooit iemand
öen zucht van verlichting slaakte, deed ik
het op dat oogenblik. Ik voelde weer het
kloppen, draaide mij om en zag den bestuur
der rechts van ons naar de aarde wijzen eri
geluidloos iets toeschreeuwen. Ik schudde
het hoofd. Toen, terwijl wij daalden, stopte
hij de motoren en in de plotselinge verdoo-
vonde stilte riep hij: „het front!"
Laat ik dadelijk bekennen, dat iemand
die een duidelijkcn kijk op het front wil
hebben, dien beter op do aarde dan in de
lucht kan krijgen. Ofschoon wij nu nog
maar 1000 meter hoog waren jaagden wij
met een snelheid van 80 mijlen langs het
front. De bestuurder kon slechts hier en
daar heen wijzen. Et zag wegen voor loop
graven on Joopgraven voor wegen aan. Bo
vendien overstemde het gedruisch der mo
toren het gedonder van heb geschut en do
woord, dat door deze zwakheid werd geïn
spireerd.
Duitschland zal zich weinig bekommeren
om afbreking der diplomatieke betrekkin
gen i want de tijd, dat woorden tob deze
natie gericht moesten worden is lang voorbij
en het is onbegrijpelijk voor Amerikaansche
burgers, die de erfgenamen van do tradities
van Washington en Lincoln beweren to zijn,
dat de vertegenwoordigers van onze regee
ring niet inzien, dat de tijd voor daden is
gekomen.
Wat thans is gebeurd is een nieuw be
treurenswaardig bewijs van de onwijsheid
van ons volk, toen het dertien maanden ge
leden er niet op aandrong, dat een begin
zou worden gemaakt met actieve militaire
toebereidselen.
In de Golf van Riga.
BERLIJN. .Officieel rapport van de ad
miraliteit.
Onze zeestrijdmacht in de Oostzee drong
de Golf van Riga binnen nadat zij zich door
eon verschillende dagen dürenden oprui
mingsarbeid een weg nad gebaand door de
handig gelegde mijnvelden en spernctten.
Bij een zich hier ontwikkelend voorposten
gevecht werd een Russische torpedoboot van
do „Emir Buchartzi"-klasse vernietigd.
Andere torpedobooten, waarbij de „Novik
en een groot schip, werden beschadigd.
Bij den terugtocht in den avond van den
19en Augustus in de Moonsond werden de
Russische kanonneerbooten „Seiwutzch" en
„Korejetz", na dappere verdediging door
ons artillerievuur en onze torpedo-aanvallen
tot zinken gebracht. 40 man der bemanning,
onder v.'ie twee officieren, kondon, gedeelte
lijk ernstig gewond, door onze torpedoboo
ten worden gered. Drie van onze torpedoboo-
ten werden door mijnen beschadigd; een
'dezer booten is gezonken, een andere kon op
het strand worden gezet, een derde naar de
haven worden gebracht. Onze verliezen aan
menschenleveus zijn gering.
De vernietiging van de E 13.
LONDEN. Mededeeling van de admira
liteit: De Duitsche torpedoboot jagers vie
len de „E 13" aan op het eiland Saltholm.
De duikboot was niet in staat het vuur te
beantwoorden, daar het vaartuig aau den
grond zat en in brand was geraakt.
De Duitschers schoten met mitrailleurs en
granaatkartetsen op de schipbreukelingen
in het water.
De Deensche torpedobooten stoomden tus-
schen de duikboot en de Duitsche oorlogsbo
dems en dwongen de Duitschers het vuur te
staken en weg te varen.
LONDEN. De „E 13" liep aan den
grond den 19en bij het aanbreken van den
dag. Pogingen om het schip vlot te krijgen
mislukten. Een Deensche torpedoboot ver
scheen en gaf de duikboot 24 uur tijd om
te vertrekken. Een Duitsche torpedoboot-
jager naderde tot dicht bij de duikboot,
maar stoomde weg hij de lcomst van nog
Getorpedeerde schepen.
LONDEN. De stoomschepen „Gladia
tor" en „Ben Vrackie" zijn gezonken. D.e
bemanningen werden gered.
(Hot s.s. „Gladiator" groot 3359 br.
tons, gebouwd in 1904, behoorde aan do
Charente S.S. Co. Ltd., te Liverpool, en
het s.s. „Ben Vrackie", groot 3908 br.
tons, gebouwd in 1905] aan de Watson
Bros. Sbipp. Co. Ltd., te Glasgow. Red.)
LONDEN. De stoomboot „New-York
City"_ is gezonken. Do kapitein en de be
manning zijn geland.
(Het s.s. „New-York City", groot 2970
br. tons, gebouwd in 1907, behoorde aan de
recderij C'. Ilill Sons, te Bristol. Red.)
LONDEN. Do vrachtboot „Bovic", van
de White Star-Line, te gezonken.
(Het s.s. „Bovic" was groot 6583 br.
tons en werd gebouw din 1892. Red.)
LONDEN. Lloyds meldt, dab de stoom
schepen „Samara" en „Bittern" gezonken
zijn. De bemanning werd gered.
(Het s.s. „Samara", groot 3172 br. tons,
ge-bouwd in 1906, behoorde aan de S. S.
Samara Co. Ltd., te Glasgow, en het s.e.
Bittern", groot 1797 br. tons, gebouwd
'n 1912, aan de Cork S. S. Co. Ltd, te
Cork. Red.)
In de Zwarte Zee,
SÊBASTOPOL. Een Russische duikboot
boorde een Turksch stoomschip in den
grond voor de Anatolische kust. Het stoom
schip was geladen met steenkool voor Kon-
sbantinopeU
De „Gober'%
LONDEN. De kapitein en de bemanning
van het stoomschip „Cober" van Londen,
dat in den grond werd geboord, is door het
Nederlandsche stoomschip „Monnikendam
naar de haven gebracht.
(Het s.s. „Cober", groot 3060 br. tons,'
gebouwd in 1904, behoorde aan de London
Northern S. S. Co. Ltd., te Londen.
Red.)
Hofbericht.
H. ik. de Koningin en Z. K. H. de
Prins vertrokken Vrijdagavond per Holl.
Spoor van 8 u. 10 met den gewonen trein,
waarin het salonrijtuig van H, M. was ge
bracht, naar bet Loo.
Reorganisatie Ned. Roorïe Kruis.
Naar wij vernemen heeft mr. dr. W. F.
van Leeuwen, Vice-President van den Raad
van State, het Voorzitterschap aanvaard
van de Commissie van Onderzoek in zake
eventueel© reorganisatie van het Nederland
sche Roode Kruis.
Verder zijn leden dezer commissie
ge-neraal-majoor A. A. J. Quanjer, Inspec
teur van den Geneeskundigen dienst der
Landmacht, mr. dr. II. J. C. van Tiepen,
jhr. mr. E. B. F, F. Wittert van Iioog-
We hebben al dikwijls gehoord van het gebruik van den periscoop in «.len
oorlog en niet alleen voor de onderzoeërs. Ook in de loopgraven maakt men er ge
bruik van. 't Is zeer gevaarlijk om maar even zijn hooid uit te steken boven de
zandzakken of den aarden wal, en door een periscoop kan men nu de bewegingen
van den vijand op den beganen grond waarnemen zonder zelf gevaarte loopen. Thans
heeft men van dit werktuigje nog een bijzonder gebruik gemaakt. Men bevestigt het
namelijk op een bijzondere manier, onze plaat laat dit zien, aan het geweer,
en weet zoo op den vijand, die zich. vertoont, te mikken, zonder zelf te voorschijn
te komen. De nood maakt vindingrijk, zegt mon, maai' de oorlog vooral niet minder.
twee Deensche 'torpedobooten, welke anker
den dicht bij de duikboot.
Twee Duitsche torpedoboot-jagers nader
den uit het zuiden !s morgens om negen
uur; een schoot een torpedo af, op een
afstand van 300 meter, doch miste.
Op hetzelfde oogenblik opende een Duit
sche torpedoboot jager het vuur uit alle
kanonnen. Het voor- en achterschip van
do duikboot raakte in branden daar het
vaartuig zich niet kon verdedigen, omdat
het aan den grond zat, werd het verlaten.
ontploffingen der granaten, al de geluiden
die een treffend kenmerk yan het front
zijn.
Wat de zaak nog minder dramatisch
maakte was, dat er op dat oogenblik geen
gevecht aan den gang was,' maar alleen een
erg vervelend artillerieduel. Het eenige be
wijs dat wij aan het front waren, leverden
de ontploffende granaten van de Fransche
artillerie. De bestuurder weca op de kleine
rookwolkjes in de mistige verte, maar het
was een ontmoedigend werk voor hem, mijn
o'ngeoefenden blik er op te vestigen, terwijl
wij voortjaagden. De zon daalde zeer laag,
dus gingen wij met tegenzin terug, en ter
wijl wij" bet zilveren lint van de Aisne ach
ter ons lieten, keerden wij naar huis terug."
Zonder incident, kwamen zij op het vlieg
veld, van waar zij 1 uur en 25 minuten ge
leden waren opgestaan.
„Plotseling stopten de motoren, de vlieg
machine helde over tot ze op de punt van
haar rechtervleugel stond, draaide daarop
rond en toen begon onze duizelingwekkende
spiraalsgewijze daling. Eerst op heb einde
van den ecaaen vleugel en toen op dat van den
andere suisden wij draaiende neernu eens
vloog de geheele aardoppervlakte ons tege
moet, a-1 draaiende en sloeg mij tegen-mijn
linkerwang, dan helde de aarde naar de
andere zijde en sloeg mij op de rechter wang.
Deze dubbele spiraai-daling is zeker een
van de duizelingwekkendste dingen, die do
mensch ooit heeft uitgevonden. Toen, met
een zwaai, die ons, naar mijn vaste overtui
ging,, op de daken yan de dichtbij zijnde
land, leden van het Hoofdcomité en prof.
dr. C. F. A. Koch, prof. dr. J. Rotgans en
dr. G. J. Teljer, afgevaardigden van de co
mités.,
Legerzakera.
Uit do Staatscourant.
Bij Kon. besluit is aan Geert Sclio k-
kenliroek, dienstplichtige van do lichting
der militie van 1915 voor do gem. Gassclte en
huizen moest smijten, gleden wij heerlijk
voort en kwamen zoo glad op het vliegveld
neer als een bootje, dat van een helling af
in een stil meer glijdt.
Toch zou ik nog een levendige ontroering
ondergaan. Toen. de vliegmachine stilstond,
kwam een mecanicien aanrennen met. een
pneumatisch wiel. Hij zeide een paar scherp-
uitgesproken woorden tot den bestuurder,
die mij verzocht vlug uit te stappen dat
"hij later zou terugkomen om mij eenige bij-
zonderbeden omtrent onze vlucht uit te leg
gen. Ik krabbelde dus uit do machine, de
mecanicien ging op mijn plaats zitten en
weer ging de machine de lucht in. Een paar
vlieger-officieren wezen naar een andere
vliegmachine, een 500 a 600 meter hoog in
de lucht, en legden uit dat die machine.een
wiel verloren had.
Do bestuurder wist het niet, en als hij
niet bijtijds gewaarschuwd werd, zou zij bij
een poging om te dalen omslaan en gedood
worden.
Mijn bestuurder was opgestegen om hem
in de lucht te waarschuwen en hem door
met het wiel te zwaaien duidelijk te maken
in welk gevaar hij verkeerde, zoodat hij op
het linieer wiel en de staart van do machine
kon landen.
Ala hij liet niet begrijpt vóór hij den
grond bereikt, is hij verloren," zei een
officier.
Dat was werkelijk een dramatisch sohouw-
Spel do een® vlieger die daar hoog in do
lucht vloog, zonder eenig bewustzijn dat de
dood hem.w(aq^tte.ou. de ander steeds dich
behoorende tob het lo reg. inf.. en aan
C hristiaaa Ri e m, dienstplichtige der
lichting van 1911 voor do gem. Harlingon, be-
boorondo tot het 9o rog. inf., voorgoed vrijstel
ling van don dienst bij de militie verleend.
Cadettenschool te Alkmaar.
Aan hot overgang,1s-examen van hot eerste
naar het tweodo stadiojaar hebben voldaan de
cadetten L. J. M. Defizè, F. Dessauvage, K.
A. Enklaar, J. J. vnn de Lande, L. F. LiVna
A. N. van Mill, A. F. J. Ponders, K. F. Puf-
fius, H. A. Verkuyl, W. van Wissel inch, O.
4%- Barbels,*) F. J. Beclc,*) A. van Beur
ser, L, G'. Koorevaar, W. I>. Laarshuis H J
Scheffer, W. Schuiling, A. H. Zelden rijk,' J/
van den Donker, S. A. C. van Doorn, W. C'.
Groen, O. J. van der Meulon, H. J. A. M
Schnijdor, G G. J. Teerink, W. A. Zeijlmans
van Emmichoven, G. J. Dorics, G. P.Èiikcn
G P. Gienun,, J. W. G. A. Hoedt, J. W.
van Rakum, H, Koops, J. M. H. Timmermans,
J. H. Wassel.*
Voorwaardelijk. („N. v. d. D.")
Voorgeoefendhoid Art. 70 der Mllltïewet.
Naar men aan do „N. Ct." meldt, ligt het in
de bedoeling van den minister van Oorlog, om
m dit jaar en dan niet minder dan in ge
wone omstandigheden liet geval zou zijn Ge
weest de gelegenheid open te et el len tot
liet verworven van liet getuigschrift, bedoeld in
art. 70 der Militiewet, voor dienstplichtigen
van de lichting 1916.
Nu die lichting niet vroeger dan in gewone
tijden zal worden opgeroepen onvoorziene
omstandigheden voorbehouden meent de mi
nister voor die lichting ook dit onderzoek op de
gewono tijden te moeten laten houden.
Het in Juli jl. gehouden onderzoek zal dua
alleen resultaat hebben voor lion, die slaagden
wie daarbij niet slaagden en zij, die er niet aan
deeln•men, zullen de proeven in bet a.s. najaar
kunnen afleggen, c. q. overdoen.
In verband met dit besluit zullen de volke
klassen yan het Nederlandsch Gymnastiek-Ver-
bond, die voor dit getuigschrift opleiden en
stopgezet waren, onverwijld worden voortgezet.
De Commissiën voor bezwaarschriften In zake
vergoeding wegens kostwinnerschap.
Bit overweging, dat het wenschelijk is, com
missiën in te stellen, die de Ministers van
Oorlog en van Marino van voorlichting kun
nen dienen nopens bezwaarschriften over door
de burgemeesters genomen beslissingen op
aanvragen om vergoeding wegens kostwinner
schap van dienstplichtigen bij do militie, do
landweer, of den landstorm, is bij Kon. besluit
van 17 dezer o.m. bepaald:
Voor elke provincie wordt, met ingang van
1 September 1915, voor den verderen duur van
den liuidigen mobilisatietoestand, {of voor
zooveel langer als wordt noodig geacht, eene
commissie ingesteld, ten einde dé Minister van
Oorlog en van Marine, ieder voor zooveel hem
betreft, to dienen van voorlichting in zake be
zwaarschriften over door de burgemeesters ge
nomen beslissingen nopens aanvragen om ver
goeding wegens kostwinnerschap van dienst
plichtigen bij de militie, de landweer en den
landstorm.
De commissie bestaat uit drie leden en is
gevestigd iin de hoofdplaats dor provincie.
Aan de commissie wordt een door of vanwege
den Minister van Oorlog aan to wijzen secre
taris toegevoegd.
De Minister van Oorlog stelt, voor zooveel
noodig na overleg met den Minister van
Marine, regelen vast, nopens de wijzo van in
diening der bezwaarschriften, het' naar aanlei
ding van de bezwaarschriften in te stellen
onderzoek en het verstrekken van voorlichting
in zake de bezwaarschriften.
'fSf. Ct.)
Werking dienstvak militate Intendance.
De commissie, die door den Minister van
Oorlog is ingesteld, ten einde de Begeering in
te lichten omtrent de werking van het dienst
vak der mil'-taire intendance, noodigt degenen,
die meeuen haar te dezer zake inlichtingen te
kunnen verstrekken, uit, deze uitsluitend
schriftelijk en onderteekend te doen toe
komen aan den tweede-secretaris der commis
sie, mr. L. A. Nijpels, 3de van den Bosch
straat no. 33, 's-Gravenhagfi.
(„St.-Ct.")
Uit dë Staatscourant.
Bij K. B. zijn, met 23 dezer, bevorderd: a.
tot luit. ter ze o2o kl., do luit. ter zeo 3e ld.
F. de Boer, W. B. K. Verster, 0. W.
B a k k e r, W. H. C. H o o g, 1?.. v a n T ij e n,
A. Kortl a n d t, J. W. Term ij t-e 1 p n,
P. J. M. C i k o t, J. van H e m e r A. G.
Vr o ni a its, P. F. W. M outon, A. H. N.
S c h r,e g a r d u s, J. H u e s o, W. F. M.
J, van "R i t, J. C. Backer Overboe k,
E. Golpke, J. H. Bax, A. J. Duif er,
A. W. T u r k, L. A. M. O. Koene. J. H.
cholten, J. F. A. Blote, H. H u b e-
n e t, G. G. B' o z u w a, S. Woldringh en
J. IV. H. van Anrooy; b. tot off. yan
adm. 2e lel., de off. van adm./Ce kl. W, Drie
borgen, D. Sanders en J. Nottrot.
De „Canopus".
Blijkens bij het Dep. van Marine ontvangen
bericht is het stoomschip „Canopus" 20 dezer
te Porfc-Said aangekomen. („St.-Ct.")
Een uitgezocht ëlêi oorlogsschepen.
Men vestigt de aandacht van de „Nieuwo
Courant" op liet volgends artikel uit „Prac
tical Engineer" van 12 Augustus 1915:
„Het Nederlandsche Parlement heeft beraad
slaagd over een suppletoiro. Mnrinebegrooting
en eenige leden gaven er de voorkeur aan dat
>n gi'ooter deel van de aangevraagde gelden
ui worden besteed voor onderzoebooton.
Do Minister van Marine, zijn plannen ver
ter naar hem heen stijgend en toen in steeds
nauwer cirkels \om hem heen draaiend. Ten
slotte daalde de oersfce machine.
„Hij begrijpt heb", zei iemand.
„Neen, hij begrijpt het niet" riepen an-
doren
.Maak de ambulance gevoed" beval de
vliegerkapitein
Wij stonden claair allen machteloos en
zagen de machine in spiralen neerkomen.
Toen hij eindelijk tot de glijvlucht overging
stonden er mannen in het veld met losse
wielen te zwaaien om hem te waarschuwen.
Maar in plaats van te landen op het gezonde
linkerwiel en den staart, leunde hij juist naar
de rechterzijde over, waar geen wiel meer
was. De machine raakte den grond, sfak den
kop in den grond, de staart stond recht over
eind en viel toen met een saltomortale' voor
over, zoodat do machine op haar rug lag.
„Het is gedaan. Haal de Ambulance",
beval de kapitein.
Wij stormden allen over het veld naar do
plaats waar de machine onbewegelijk lag, de
am b u 1 anoe - a u t om obicl vlak achter &ns.
Toen wij bij liet wrak kwamen, krabbelde
een man eruit en begon een vloeiend ge
vloek, omdat wij hem niet zoo gewaarschuwd
hadden, dat een Verstandig mensch het be
grijpen kon.
Hoe de vlieger or levend afkram zal altijd
een diep mysterie blijven".
