^4
o 5 iJi
m
Vrijdag 20 Augustus 1915
Orgaan voor Leger en Vloot.
Onder redactie van D. MANASSEN.
HET OOSTELIJK OORLOGSTERREIN.
Ib.
TWEEDE JAARGANG.
DE SOLDATENCOURANT
adhes der redactie en administratie palestrinastraat 10,
amsterdam telefoon z. 19(28. dit blad verschijnt driemaal PER
week losse nummers voor militairen 1 cent, voor niet-militai-
ren cent, abonnement 1.50 ter drie maanden.
Voor Aóvertentiila wende men tich tot het Alg. Ad verten» ie-Bureeu R O I'M A A Co,
Heerengrncht 226 Amsterdam, tot do Drukkery „Jacob van Cumpen" N. Z. Voorburg*ai
234-240 (Keizerrijk 0) Amsterdam of tot onze Administratie, Palestrinaatraat 1"
Amsterdam. Prijs der Advertentie per A*gel 80 cent. B(j abonnement reductie
oIO'Mvnwn
LUiW
?3toyno
::>og'.£oo.: Aoo /j
i BWMgUlff-JBMMWM'IIBif
'e%;£c\ o '-m-'e 'r '^0:
-y-V.--V-
Geen vijand zal ons Neerland ooit betreden,
Of vallen in ons dierbaar Vaderland;
Met 't oog gericht op zijn roemrijk verleden,
Houdt Neêrlands volk te allen tijde standi
j Tot in den dood blijf ik mijn land getrouwe,
i Tot in den dood strijd ik voor mijn Vorstin;
Zij is mij lief, die hooge, eed'le Vrouwe,
Niets is er dat ik boven Haar bemin!
Mijn bede stijg tot u, o God! naar boven:
j „Bewaar den grond, dien G'aan de vaad'ren
schonk,
Opdat w' altijd TJ dankbaar mogen loven
In 't vrije land, waar steeds ons loflied klonk!"
Trio.
Wij gaan dapper ten strijde,
Wij volgen ouzo vaan.
Vol hoop to allen tijde,
Als wij ton oorlog gaan!
Niets kan ons doen versagen,
Wij houden goeden moed;
Nooit zullen w' ons beklagen,
Do krijgsmansstand is goed!
Geen vijand doet ons vreezen,
Wij wachten hem vol moed,
Hoe sterk hij ook mag wezen,
't Gaat om ons dierbaar bloed.
Nooit zal hij ons doen wijken,
Wij tarten 't grootst geweld,
En moeten wij bezwijken,
Dan vallen wij als held!
Wij strijden voor Oranje,
Voor Koningin en Land,
A an de grens \an Germanje
Tot aan het Westerstrand.
Den Duitscher s.al 'k niet hoonen,
Den Brit Wensch ik geen kwaad,
Mits zij maar steeds verschoonen
Den Nederlandschen Staat!
Zij mogen ons omringen
Met. hun geduchte mac-ht,
Maar als zij binnendringen
Staat Neerland op de wacht!
Dan zullen zij beleven,
Vat vrijheid ons is waard;
Al moeten w' allen sneven,
Wij zijn voor niets vervaard!
's Lanils ongerept verleden,
Door heel Euroop' gevoerd,
Wekt in on-, hart een bede
Tot Hem, die 't al bestiert.
Hij schenke ons Zijn zegen,
Dan blijven wij vol moed,
En jublen allerwegen
,,'t Is God, die ons behoedt!''
Ede, Augustus 1915, H. M. W.
Waneer men Brest-Litowsk voorloopig
als da aanneemt van de concentrische be-
wegiróu der drie legergroepen, die tusschen
Narein Boeg, tusschen Weichsel en Boeg,
en iïhet zuiden tusschen den spoorweg
IwanjrodLukof en den Boeg opereeren,
dan In de hierbijgaande kaart strekken
om di loop der gebeurtenissen in de eerst-
volgele dagen eenigszins te verduidelijken.
In,het noordelijk gedeelte zien wij de
legerpep-Hindenburg, die de Narefvestin-
gen im of omsingelde, en nu poogt de ver-
bindg van Brest-Litowsk met het noor
den :te snijden. In Koerland opereert het
lege/on Below, dat steeds meer den spoor-
wegli WilnaDunaburg nadert. Doch de
vestir Kovno belemmert het voortrukken
naaiVilna, en moet belegerd worden. Hier
wörci ernstige gevechten geleverd, en
stee? nauwer wordt de insluitingsketen om
dezeesting, aan het westelijk "front.
[Ijkens de jongste berichten is Kovno
reed evallen.']
'IJ het gedeelte, waarin de legers Von
Galltz en Von Scholz optreden weten wij,
datpsowietsj nog steeds in Russische han
den. Do nadering van deze Russische ves-
tingebijnt zeer moeilijk. Reeds geruimen
tijd'werden de vestingwerken beschoten,
maade Russen hebben een reeks aarden
werji aangelegd, en door het bezit van de
apoo-egiijn naar Bjelostok waren zij in
staatroortdurend geschut en ammunitie
naadssowietsj te voeren, zoodat het brug-
genlifd aan de Bobr krachtig kon worden
verdigd.
Mr ^rui del ijktusschen Ossowïetsj en
Loim konden de Duitsche legers echter
op d Occtelijken oever van de Bobr over
gaan daar werd Wizna bezet en kon de
stras'eg OstrowBjelostok worden over-
schrf-n, hoewel Ostrow nog in Russische
liane is. Maar zuidelijk van die plaats
wercjlalkin bezet, waar de spoorweglijne.n
WartauBjelostok en SjedlerOstrolen-
ka eiar kruisen. Do vestingen aan de Na-
ref a alle door de Duitsche troepen ge-
nomi behalve Novo-Georgiewsk, aan de
sameloeiing van den Boeg eu den Weich
sel, t febeel omsingeld is.
Init gebied rukken nu de'legers van v.
Oalletsi en v. S.cholz;, na troepen voor de
belegering der genoemde versterkte plaatsen
te hebben achtergelaten, in zuidoostelijke
richting op.
Zij vinden hierbij aansluiting aan de
legergroep van prins Leopold van Beieren,
die tusschen den Weichsel en den Boeg in
Oostelijke richting oprukt, en na Warschau
te hebben bezet, in het geheele gebied, tus
schen die plaats en Iwangorodover den
Weichsel ging. Zooals wij reeds mededeelden
vindt deze groep weinig tegenstand, zoodat
zij vrij snel naar den Boeg kan vooruitgaan.
Na Sjedlex een spoorwegknoop, 90 K.M.
van Brest-Litowsk te hebben bezet, is de
linkervleugel van deze groep, over Sokolof
naar Drogitsjin aan den Boeg opgerukt en
bij die plaats de rivier overgetrokken. Het
centrum en de rechtervleugel rukken voort
in de liju Lossizy—Meshirjetsj en naderde
Biala, waar de Russen opnieuw tegenstand
boden, doch werden teruggeslagen.
Inmiddels was ook de legergroep Von
Mackonsen, die uit het Zuiden komt en
welks rechtervleugel langs den Boeg voort-
rukt, en bij Wlodawa reeds op den Oosts
lijken oever dier rivier is overgegaan, met-
den linkervleugel reeds bij den spoorweg
LukofBrest aangekomen. Het centrum
rukte door Slawatytsche, de linkervleugel
door Biala en is dus daar in contact met de
troepen van prins Leopold van Beieren.
Steeds meer wordt het duidelijk, dat het
dool van het Duitsche legercommando is,
om de zuidelijke Russische legermacht, die
in de lijn CholmWladimir Wolynski
Sokal en verder langs de Zlota Lipa en de
Bessarabische grens staat, af te snijden van
bet. Russische centrum. Want het gebied
Oostelijk van den Boeg, benoorden den
spoorweg CholmKowel en ten oosten van
den spoorweg KowelBrest Litowsk is het
beruchte moerasland van Rokitno, waar
door de Pripet met zijn moerassige oevers
stroomt, en is voor troepenbeweging ten
cenenmalo ongeschikt. Door de bezetting
van de beide oevers van den Boeg en het
gebied tusschen die rivier en deit spoorweg
KowelBrest wordt de verbi.-.ding tusschen
het zuidelijko leger en het centrum ernstig
bedreigd.
Daar zijn bovendien de legers van v.
Böhm-Ermolli, v. Linsingen, v. Bothmer
en Pflanzer-Baltiu, die de Russen vast
houden en beletten hunne stellingen te ver
laten.
Van het zuidelijk gebied, waarin deze
legers strijden, ontvangen wij sedert eenigen
tijd weinig of geen berichten. Hier schijnt
dus de positie- of loopgravenstrijd te worden
volgehouden.
In het meest noordelijke deel, in Koer
land, waar Von Below's leger ten oosten van
Mittau opereert, hebben de Russen krach
tige pogingen gedaan, om de nadering van
den spoorweg RigaWilna te beletten.
Hier loopt de lijn oostelijk van Mittau,
over Schönberg met een bocht naar Wilko-
rnir, maar zonder dat nauwkeurig kan wor
den aangegeven, welke plaatsen in banden
der Duitschers zijn. In het- noordelijkste
gedeelte, Westelijk van Riga, hebben Rus
sische afdeelingen tusschen de Eckau en de
Aa de Duitsche troepen genoodzaakt te wij
ken en meer achterwaarts stelling te nemen.
Het tweede doel van de Duitsche legers, het
afsnijden van do verbinding met Petersburg,
over WilnaDunaburgRiga is dus niet
bereikt. Hoewel de Russische regeering er
op rekent, dat Wilna en Dunaburg wel in
banden der Dujtscliérs zullen kunnen val
len. en reeds verleden week maatregelen
heeft genomen om die plaatsen te doen ont
ruimen.
Mobslisatiemarsch met zang.
(Van luitenant-kolonel Werner, gearrangeerd
en voor harmonie en fanfare georchestreerd
door den heer L. van Oeffeit, kapelmeester van
heb 11e regiment infanterie.)
Wij strijden saam door eendracht nauw ver
bonden,
Wij vreezen nooit des vijands scherpe staal
Wij zullen het der wereld luid verkonden:
Wij strijden saam in hoop op zegepraal!
Komt, vrienden, komt! dan dapper voortge
schreden,
D'Oranjovaan steeds volgend op den voet,
Met moed en kracht tot in dfen dood gestreden,
De vaahdeltrouw bezegeld met ons bloed I
tosstand in den reuzenstrijd.
Al brengt men hulde aan den hardnek-
kigen tegenstand der Russen, die blijkbaar
met wanhopige krdcht strijden eu die blijken
volstrekt met altijd lust te hebben om ach
teruit te trekken, het wordt met eiken dag
duidelijker, dat zij tegen den vijand niet op
kunnen. Zij trekken nog maar steeds terug.
Alleen in het noorden, in Koerland, schij
nen de krijgsverrichtingen stil te staan, be
weren de Russen zelfs, dat zij de Duit-
schers teruggedrongen hebben. Al zij dit
niet zoo, we merken wel, dat de Duitschers
er ook niet veel vooruit komen, waarschijn
lijk hebben ze uit Koerland troepen wegge
zonden naar 't Zuiden om ten Oosten van
Warschau de vijanden te sterker in de war
te brengen. Toch komen er nog steeds be
richten, dat Riga ontruimd wordt en de
Russen gelooven dus nog altijd op een aan
val op deze havenstad.
Doch de voornaamste krijgsgebeurtenis-
sen hebben nu plaats ten Oosten van War
schau. Hard rukken de Duitschers daar
blijkbaar op en een bericht zegt zelfs, dat
zij tot reeds op 20 K.M. van Brest-Litowsk
staan, de sterkste vesting van den vierhoek
Iwangorod, Warschau, Nowo-Georgiefsk,
Brest-Litowsk, welke een Duitschen op-
marsch moet tegenhouden. Maar deze ves
tingen-vierhoek is voor drievierde reeds zoo
goed als verloren bet sterke Warschau is
haast zonder strijd in de banden der vijan
den gevallen, Iwangorod na een krachtigen
aanval gevallen en Nowo-Georgiefsk is zoo
goed als omsingeld. Brest-Litowsk zal dus
alleen de Duitschers moeten tegenhouden
't is oen sterke vesting, maar voor oen deel
reeds vrij oudzij is gunstig gelegen, de
kernvesting op een eiland in den Boeg,
twaalf forten daarom heen. Hier begint ook
reeds het moerasgebied en belemmert ten
zeerste de operaties. Dit is ten voordcele
van de Russen, die zich iu Brest-Litowsk,
- dat bovendien ten deele de spoorwegen
naar Petersburg beschermt en dus van
groote waarde is, misschien lang zullen
kunnen handhaven. Indien niet... nu al
de Duitschers huu taktiek van omsingelen
toepasten. Von Mackensen's troepen zou
den reeds den Boeg bij Woldawa, ongeveer
50 K.M. van Brest-Litowsk, zijn overge
trokken en als ook in 't noorden de Duit
schers vooruit dr.ingen, wat hun sch'jnt
te gelukken, want zij hebben nu zelfs Kovr-
no reeds bezet komen de Russen opnieuw
in de nijptang en zullen zij ook-deze laatste
vesting van den vierhoek moeten laten
vallen.
Men moet eerbied hebben voor de Duit--
schers, die op deze wijze een overwinning
weten door te zetten, al is het ook tegenover
een vijand, die vooral gebrek beeft aan het
allernoodigste in den oorlog: munitie.
Want dat daaraan voor een deel de neerlaag
van Rusland is te wijten staat vast. En al-
i lengs schijnt er nu toch een zekere ongerust -
I beid te komen in Ruslandmen maakt er
zich bezorgd, vooral omdat de bondgenooten
Frankrijk maar vooral Engeland, zoo weinig
doen. Men blijft in Engeland steeds even
optimistisch. Goed, zeggen de Russen, die
Engelsche bladen lezen, maar waar blijft de
(groote aanval met het drie-millioenen leger,
die reeds in Mei zoude beginnen? Waar
blijven de kanonnen en munitie, die wij in
Engelsche lauden bestelden, maar niet kre-
geri?
De Russen hebben in zoo verre gelijk, dat
er aan het westelijk oorlogsfront niets ge
beurt. Er wordt geeii gebruik gemaakt van
de reuzen worsteling in het oosten om hier
een krachtigen aanval te doen. Daar moet
men wel uit opmaken, dat de Duitschers nog
even sterk staan als vroeger in het westen,
dat Engeland nog niet klaar is met den
aanmaak van zijn munitie, met de aanwer
ving van zijn troepen, dat dus de algemeene
aanval, die in Mei reeds werd beloofd, nog
niet gedaan kan worden. Dit is niet hoop
vol, maar vermoedelijk zullen de geallieer
den zóó klaar willen zijn, dat een terug
dringen der Duitschers niet meer mogelijk
maar zeker is. Daarom ook gaat het thans
betrekkelijk kalm toe aan het westerfront,
hoort men er bijna alleen van artillerie
acties.
Ook aan de andere fronten volstrekt niets
Interessant is het telegram,
dat gewag maakt van een stout stukje van
een Duitsche duikboot. De duikboot heeft
in de Iersche Zee eenige plaatsen od de
Engelsche W e s tkust beschoten, White
haven, Pathon en Harrington, kleine plaats-
jes maar, dicht bij den ingang van Solway j
Firth en schuin noordelijk tegenover het
eiland Man. Er werd 6chade aangericht
aan den spoorweg en op een paar plaatsen
ontstond brand. Welk. een stoutmoedigheid
echter en die, meer dan de geringe schade,
indruk moet maken op het Engelsche volk.
BELGIË.
De Engelsche aanval op Hooge.
Aan een brief van Reuter's bijzonderen
correspondent bij het Britsche hoofdkwar
tier ontleenen we nog de volgende mededco-
lingen over den jongsten aanval van de
Engelsche troepen op Hooge.
Met bijzooderen lof wordt gewag gemaakt
van de uitnemende samenwerking tusschen
artillerie en infanterie. Bij deze gelegen
heid, verzekert de correspondent, was de
Britsche artillerie beslist de meerdere van
de Duitsche; de Engelsche infanterie prees
ten zeerste het uitwerkingsvuur van haar
artillerie. Toen de infanterie ten slotte
storm liep, waren alle ijzerdraadversperrin
gen volkomen opgeruimd, terwijl de ver
schansingen op talrijke plaatsen waren bres-
gescnoten.
De infanterieaanval moest plaats hebben
tusschen drie en vier uur in dep morgen, op
welk oogenblik de artillerie haar vuur moest
verleggen op de naderingswegen en verza
melplaatsen van de Duitsche reservon. Alles
geschiedde op de minuut. Alle horloges wa
ren van té voren zorgvuldig gelijkgezet en
ongeveer drie kwartier na het begin van de
beschieting waren de Engelschen in het be
zit van de loopgraven," waarop de aanval ge
richt was. Zonder veel moeite nestelden zij
zich in de voorste linie van de vijandelijke
stelling. De nog achtergebleven verdedigers
werden gemakkelijk afgemaakt met een paar
bommen, door de bommenwerpers gegooid,
die in de loopgraaf drongen ieder met een
soldaat, met de bajonet op het geweer, naast
zich.
De Duitsche schuilplaatsen bleken onge
woon breed en ruim te zijn uitgegraven; op
sommige plaatsen waren nog kuilen ge
maakt dieper dan de bodem van de loop
graaf, welke reeds 15 tot 20 voet diep was.
Een der krijgsgevangen gemaakte officie
ren deelde mede, dat de aanval juist plaats
had, toen de troepen in de loopgraven afge
lost werden. Daardoor waren de gevolgen
vr i het Engelsche vuur veel ernstiger
Ten slotte maakt de correspondent nog
melding van de flinke houding der Britsche
pionniers. Op een bepaalde plaats, moest aan
's vijands zijdo een prikkeldraadversperring
worden aangebracht voor een gedeelte loop
graaf. Hoewel het helder dag was togen
twintig man met twee officieren aan het
werk, dat zij snel volbrachten niettegen
staande het vuur van den vijand.
Koning en soldatenmoeder.
Er zijn reeds veel aardige ontmoetingen ver
teld van Koning Albert aan het front, maar
een der aardigste was wel zijn onderhoud met
de soldatenmoeder", een dappere vrouw, die
dicht achter de strijdlinie der Belgen op haar
post is gebleven. Ziehier wat een smeuïge
soldatenbrief in het sappige West-Vlaamsch
ervan verhaalt
Gisteren wandelde il. op naar een kort
woonst op een goed honderd meters van de
loopgrachten. Peist ne keer: dat huizeke was
nog bewoond door heel het huisgezin. Aan de
vensters stond alle soort van soldatenkoop-
waar uitgestald, ik werd nieuwsgieriger en
vond langs daar een reden om binnen te zijn.
Vrouwe, g'hebt nog hennen, verkoopt ge
temet geen eieren?
Ja ik, mijn jongen,, boevele moet ge er
hebben
Zij zet fluks het water op, om mij een kop
pel eieren te koken. Ik ondervraag haan ver
wonderd, dat er zoo dicht bij de vuurlijn nog
mènschen wonen.
't Is voor de schamele soldaten, voor
julder allemaal. Daarbij de koning heeft het
tegen mij gezeid, dat ik hier moet blijven voor
julder.
Jk word van langs om meer verbaasd en
nieu vsgieriger...
Ha, de koning wil het, en hoe weet je
dat
Hij is hier geweest, mijn jongen, zei ze
preusch weg.
Hot Hier?
Ja, 't was over kort op 'n schoonen
zomerdag, .1 met een keer, dat ik daar vóór
de deur aan 't werken was. Komt er daar ne
lange kommandant met ne luitenant. Hij
keek verbaasd naar mij en hij zei in 't
Vlaamsch:
Vrouwe, z;t je gij hier gebleven? en ik
ik elzoo: Ja :k, kommandant, 'k ben
gen6 geren, 'k Heb ik er ook twee in den oor
loge, en 't zijn toch allemaal iemands jongens,
Als 't koud was, kwamen zij zich hier drogen,
als ze dorst bobben een teugsko drinken, en zo
hébben zoo'n deugd van o'on goè terweetuito
met smout te eten. Jamaar, zei de komman
dant, al6 't hier zoo schuw ging in den slag.
wat deed-je dan? En 'k zei het rechtuit, mijn
jongen, ik zei: Tot hier (en ze wee* tot d«
knieën) kommandant, heb ik in 'S slijk en 't
water geplonsd om do arme jonges te. helpen en
naar do automobicls (zo zei de motomobiela) to,
dragen. Er hebben er hier s-oor mijn deur eu
in mijn huis gelegen, en 't lag bloed alpm, en 'k
hielp zo vermaken, en ik gaf drinken, die
amie sukkelaars toch! En sedert hebben ze oo'
op mijn huis geschoten kommandant, maar 'k
en kan ik hier toch niet weg! 't Is zeer wrl,
vrouwe, zei do kommandant, en ge moet bi« i
voort blijven zorgen voor onze soldaten. - -
'k Zal 't doen, zei ik, 't. is altijd geren g'-
daan, die arme jongeiïs hebben toch al die mise
rie niet gevraagd, niet waar, kommandant!
Maar, waagde ik, hoe wist jo dan dat bet
de koning was die u aansprak?
Peinst ne keer, mijn jongen, mijn eigen
zone zat hier in de trauzeen en was juist in
huis als 't aan 't deurgat.gebeurde. Ik kom ik
binnen, en zegt hij alzoo: Moeder, weet je
tegen wie je daar nu aan 't klappen waart
En ik zeihoe zou ik dat weten, ne koin-
mandant, 'k zag liet aan zijn drio sterrekes.
Neon, neen, zei onze Sarei, 't w^s de koning
die alzoo gekleed was. Zie. mijn jongen, 'k h< !i
or zoo van verschoten, 'k en kost het haast
niet gelooven, en 't was toch waar.
Zoo vertelde aan een correspondent van „De
Tijd'' die moedige vrouwe iu één asem do h'-<
historie van dat koningsbezoek en zeg: wat
denk je over zoo'n heldenmoed bij onze goe.-io
Vlaamsche vrouwen? Is dat geen echte Vla
ming van den ouden stempel? Schatten van
toewijding, bronnen van troost en hul)
moeders zijn' 'fc niet waar, naar dien ongc- ij
den tekst: „Nieta is schooner dan een Vlaam
sche boerin." Tot tranen toe bewogen en vol
eerbied voor dien eenvoud, die sublieme edfl-
hertighcid verduikt, nam ik afscheid van di.»
goede vrouwe, 'k Verhaalde 't aan onze solda
ten en 'k weet niet hoe. maar op een, twee,
drei. werd heel haar winkeltje door ons uitge
kocht. 't Zal 't men sell nog moed gegeven heb
ben. hoop ik. God zogene en beware die vrouwe
en hare kortwoonete.
De waarde der handgranaten.
Het karakter van de jongste operaties aan
het front in Vlaanderen aldus meldt Ren
ter's bijzondere correspondent in het Engel
sche hoofdkwartier dd. 27 Juli heeft dui
delijk het enorme gewicht Tan bommen en
handgranaten, die in onbeperkte hoeveelhed'*,i
noodig zijn, aan het licht gebracht. In d-n
strijd van man tegen man in eou enge loop
graaf, doorkneden door zijgangen en voorzio-i
van formidabele barricades, wordt de bom een
doodelijk wapen in den hand van een geoefend
soldaat. Een vijand, die zich achter een bar
ricade Terschuit of zich in een loopgraaf ver
bergt, kan niet door een geweerschot buiten
gevecht gesteld worden, maar wel kan hmr
een juist geworpen bom zijn werk doen.
Daarom nemen de bora-werpers, altijd in
zulk een grooten getale aan een aanval deel
voornamelijk in die aanvallen, die een plaat
selijk karakter dragen en waarbij het er om
gaat, om een zeker gedeelte Tan een loopgraaf
van vijanden te zuiveren.
Dezer dagen vonden wij in onze loopgra
ven een onontplofte Duitsche granaat, die, dit
moet gezegd worden, prachtig gemaakt va'.
Ovaal van vorm, fn licht in gewicht, kon zij
over een aanzienlijken afstand geworpen wor
den, misschien een zestig meter en het me
chanisme 7.at zoo in elkander, dat, op welke
manier de hom ook viel, zij bijna altijd ont
ploffen moest.
Er zaten vijf percussie-doppen aan. waar
van elk de lading kan doen ontploffen. Een
zesde knop bevatte de vei 1 igheidspindie weg
vloog. zoodra de bom de hand van den werper
heeft verlaten.
FRANKRIJK.
Van hof Westelijk Oorlogsterrein.
PARIJS. De Duitschers leden door het
Fransche artillerievuur egvoelige verljezcu
bij Quennevièves; de Fransche artillerie
bracht hun batterijen tot zwijgen op het
Nouvronplateau. De Duitsche verdedigings
werken ten noorden van Godad tusschen
Berry-au-Bac en "Woëvre werden ernstig be
zel
hier a! den tijd dit de oorloge duurt, en 'k en
kan ik hier niet weg. want de soldaten zijn
hier allen te huis, \u 'k zie die schamele jon-
Een Duitsche fabriek ten oosten vaxl
Münster werd in brand geschoten uifc wraak
voor de beschieting van St- Dié.
In den loop van dezen nacht had een
vrij hevige kanonnade plaats op verschil
lende deelen van het fr->nt, vooral bij Boe-
singhe, Quennevièves en in Lotharingen iu
de riohting van Arracourt en Leintrey. In
Argonne gevechten met handgranaten bij
Fontaine-ahx-Charmes en Haute Chevau-
chee.
Op dit laatste punt kwamen de Duit
schers in den avond van 16 Aug. uit hun
loopgraven om een aanval te doen, maar het
vifur der Franschen wierp hen terug op hun
stellingen.
BERLIJN. Officieel wordt uit het groote
hoofdkwartier gemeld:
j Voor Oostende verdreef onze kustartillerie
twee vijandelijke torpedojagers.
In de Oostelijke Argonnen, bij .Lafilla
Morte" werd een Fransche loopgraaf ge
nomen.
Bij Bapaume viel een Engelsch vliegtuig
in onze handen. De vliegers, twee officieren,
werden gevangen genomen.
De Duitschers In den Elzas.
LONDEN. De Daily Express verneemt
uit Parijs dat de Duitschers .Manster en het
Fecht-dal ontruimen; het Echljnt dat ty
phus uitgebroken is onder de troepen in
Gebweiler en onder de burgerij in Colmar.
Duizend Ame/ikaansche vliegmachines voor
Frankrijk?
De ..France de Demain" verneemt uit
New-York, dat eeu groote Amerikaanscho
vereeniging het plan heeft gevormd Frank
rijk binnenkort duizend vliegmachines, be
mand met Amerikaansche aviateurs, aan te
bieden. Reeds moet een fonds van vijf mil-
