No. 153. ronuag ~öiuigusïu$~TüT5 Orgaan voor Leger en Vloot. Oorlogsnieuws. Onder redactie van D, MANASSEN. Vrouwenleed. Oplaag 45,000 exemplaren. DE SOLDATENCOURANT ADRES DER REDACTIE EN ADMINISTRATIE PALESTRINASTRAAT 10, AMSTERDAM TELEFOON Z.-1968. DIT BLAD VERSCHIJNT DRIEMAAL PER "WEEK. LOSSE NUMMERS VOOR MILITAIREN 1 CENT, VOOR NIET-MILITAI REN 3 CENT, ABONNEMENT 1.50 PER DRIE MAANDEN. Voor AdvcrteniiPn wende m©n xicb tot het AJg. Adver Heerengra. iit '226 Amsterdam, tot Ie Drukkerij Jacob vai 234-240 (Keizerrijk Ani.'tïrdam of tot onze Admin Amsterdam. Prijs der AdvertentiPn per regel 30 een otie-Bareau ROUMA A ■amp«n' N. Z. Voorburg» :ratu-, Palestrinaatraat By abonnement reduc' Een gevecht in de lucht, z'ooala er in den laatsten tijd zoovaak is geleverd. "We zien hier een Duitschen tweedekker, met dubbele bepautsering en gewapend met twee machine geweren. Een Engelsch vliegtuig ontmoette den tweedekker op een hoogte van 4000 voet en schoot er op. De Duitscher schoot terug, maar van weerskanten werd zoo goed als geen schade veroorzaakt. Toen naderde de Engelsche teroplean, insgelijks met een mitrailleuse voorzien, tot op een afstand van een paar honderd meter en het vuron begon opnieuw met het gevolg, dat de Duitsche twee dekker getroffen word en dalen moest. Of hij later neergeploft ie, zag de Engelscho waarnemer niet. Het luchtgevecht had plaats bij Poelcapelle in 't zuiden van België. Da toestand in den "Warschau is in handen der bondgenooten! Wat reeds dagen, reeds voor een paar weken ▼erwacht werd, is nu eeu feit: de hoofdstad vau Polen, de vesting, is gevallen. Woensdag en den nacht daa-op heeft het leger van prius Leopold van Beueren den buiten.vten en binnen sten fortenkring van Warschau veroverd, na een hardnekkigen tegenstand der Russische achterhoede. En Donderdagmiddag is Warschau daarop door de Duitsche troepen bezet. Reeds een dag te voren was de vesting Iwangorod door do Oostenrijksch-Hongaarsche troepen ver-, ovofd. Van de feiten zullen wij hier niet meer ver tellen. „Verder onder het oorlogsnieuws zullen onze lezers nadere bijzonderheden vinden. Trou wens, do innéniing werd verwacht. Van een vertraging spraken we dezer dagen en van de hardnekkigheid, waarmee de Russische troepen de toegangen tot Warschau verdedigden. Doch we wezen er tevens op, dat de tegenstand daar hun. noodlottig kon worden, dat de legers der bondgenooten ten Zuiden en ten Noorden der Poolsche hoofdstad zich al meer oostwaartsen bewogen en de Russen dus dreigden omsingeld te worden. Ook in Rusland zag men dit ge vaar in en men zinspeelde er op. dat Warschau Wel opgegeven zou worden, zonder dat dit wil de zeggen, dat het Russisch© leger verslagen was. Ongetwijfeld is dit tot op zekere hoogte waar, doch dit neemt niet weg. dat de inne ming van Warschau voor de Duifcschers en Oostenrijkers een zegepraal, voor do Russen een nederlaag van belang is. De eersten zijn nu vrijwel meester in Polen en wat nog niet veroverd is van de linie, van vestingen daar, zal ook wel in hun handen vallen. Bovendien zijn zij reeds ver doorgedrongen in Koerland en «e waarschijnlijkheid is er, dat zij ook Riga zullen innemeu. Daarna doen zich allerlei vragen voor, waarop moielijk een antwoord is ■te geven. Zullen de bondgenooten nu nog ver der den vijand in 't Oosten vervolgen, nog ver der doordringen in zijn iland? Zullen zij trach ten het Russisch leger geheel te verslaan? Het is de vraag, of zij dit kunnen, de Russen too- nen in het terugtrekken meesters te zijn, en hun vervolging, die steeds met zware gevech ten gepaard gaat, vraagt van de bondgenooten proote offers en moet hen op den duur uitput ten. De mogelijkheid bestaat, dat er nu een ver andering in den strijd komt, dat men van Duitschen kant meent, den Oostelijken vijand genoeg vernederd te hebben, en bet nu tijd wordt om met kracht tegen de tegenstanders in het Westen op te tredenzij het niet on middellijk, dan toch na eenigen tijd. De moge lijkheid he.staat dus, dat er aan het Wester front een hernieuwde levendigheid komt en dat Duitschland zijn best zal doen ook daar tot een beslissing te komen. Een nieuwe fase in den reuzenstrijd dus, die aanleiding kan geven, dat de uitslag van dezen geweldigen oorlog binnen maanden' duidelijk wordt. Dit zijn na tuurlijk maar veronderstellingen, maar het is wei eigenaardig, dat er in de laatste weken, en maanden zelfs, zoo weinig belangrijks gebeurt aan het Westerfront. Er wordt daar steeds dag «tan dag gestreden en de oorlog vordert ook II. (Slot.) lederen, morgen, lang voordat ze den be steller in de buurt wist, stond ze met angsti- gen blik in bet spionnetje den weg af te kijken om te zien of bij er nog haast niet was, liep ze haastig naar de voordeur als ze hem eindelijk zag komen, om dadelijk het zoo vurig verlangde bericht te kunnen weg grissen als het door de gleuf van de bus kwam glippen. Gretig las en herlas ze dan de weinige woorden, drie, vier, vijf dagen te voren in der haast door hem geschreven dan, onvoldaan omdat het zoo weinig was wat hij meldde en omdat zijn schrijven zoo lang geleden al verzonden was, ging ze hun keren naar den volgenden morgen. Haar heftig verlangen naar het oogen blik waarop de besteller van de morgen- poet in de buurt was, haar leven van het oene kort© bericht op het andere, met daar tussen da.gcn van kwellende onrust en van nachten van slapeloosheid, ondermijn den de gezondheid van haar lichaam en van kaar ael. Van het frissche. ieuKdi.cte ge daar zijn offers, maar 't zijn geen gevechten m grooten stijl, geene, die do beslissing ook maar eenjgszins nader brengen. Eon BerÜjnech communiqué van Donderdag bijv. weet niet anders te melden, dan dat in do Vogezen, bij den Lingekopf en ten zuiden daarvnn de strijd opnieuw is ontbrand. Overi gons heet er niets van belang te zijn gebeurd. 't Lijkt er heel duidelijk op, alsof men aan het Westerfront leeft in afwachting van dc dingen die zullen komen en die grootschc gebeurte nissen zullen zijn. Ook elder3 op de oorlogsvelden is het be trekkelijk rustig en wij behoeven er hier niet veel woorden aan te verspillen. Noch aan de Italiaansche grens, noch aan de Dardanellen heeft dezer dagen iets van belang plaats gehad. Toch wordt do aandacht nu gevraagd voor Italië en wel blijkbaar in verband met de Dar- dauellen. althans in verband met den oorlog tegen Turkije. Een Italiaansoh officier zou zijn aangekomen in het Britsch hoofdkwartier in de Middellandsche Zee ten eind© overleg te plegen opitrent.een medewerking van Italiann- è'cTi'd strijdkrachten te land en ter zee mot die van Engolsetien en JPttmciiojr Ifi dèifWJng te gen Turkije. Tevens wordt echter gemeld, dat de geallieerden inzien, dat er van opschieten aan dó Dardanellen nog goen sprake is. dat dit een vruehtelooze strijd met vele slachtoffers blijft, en dat men nu van plan is een actie te gen de kust van Klein-Azië op touw te zet ten. ten e:nde zoo misschien Konstantinopel te bereiken of althans te bedreigen? Maar dat lijkt moeilijk en langs dc Dardanellen 'zal wel blijken de ecnig© weg te zijn near de Turksehe hoofdrad. Wij moeten afwachten, wat <v- van deze nieuwe faze in den strijd tegeu Turkije terecht komt. BELGIË. De loopgrayen na het gevecht. t Was nog vroeg in den morgen, toen ik niet een afdceling pioniers naar de loopgraven toog, vertelt een correspondent in het zuiden van België uit het laatst© van Juli. Zooals men weet is er nu bijna een weck onafgebroken gestreden rondom Yperen. Het landgoed ,,De Hooge" is meermalen genoemd, en rond deze heerlijkheid heeft zich dan ook weer een stuk van liet oorlogsdrama afgespeeld. Na zulke gevechten is er dan voor do pioniers veel te doen. Allereerst moeten db loopgraven voor zoover mogelijk gezuiverd worden van doe- den, en waar noodig hersteld, 't Eerste werk is zeer luguber en droef. De meest hartroe rend© tooneelen ziet men hier. Sommige gedeelten van loopgraven zijn geheel of grootendeels gevuld met lijken. Als één verward© vleesehklomp liggen soms vriend en vijand dooreen. In een stuk loop graaf ten westen van Hooge vonden de opruimers vandaag een twiptigtal lijken op eenige vierkante meters grond" Wanneer de lijken bijeengebracht zijn op aanmcrkelijken af stand van de vuurlijn, worden ze in groot© kuilen neergelaten, en een godsdienstplechtig heid besluit het werk. Wanneer do omstan digheden het toelaten, wordt de teraardebe stelling door eenige honderden soldaten bijge woond. Men ziet z© dan staan met ongedekt© hoofden aan do groeve. Hun strakke gezichten wc: Jen zoo mogelijk clan nog ernstiger. M.-n vraagt zich dan wel eens af, of dat nu dezelfde mannen zijn die, nog kort geleden, zingendo en fluitend© naar het front gingen. Ik sprak na de plechtigheid met een ser geant, die reeds tot driemaal van bijna al zijn mannen beroofd, uit d© loopgraven was geko men. Het is wonderlijk, hoe sommigen als door ccn wonder gespaard worden iu den feilen vuur poel. Ik zag soldaten uit de loopgraaf komen met tientallen kogelgaten in hun uniform, en die toch ongedeerd waren gebleven. Terwijl an deren in het eerste uur, dat ze op het terrem kwamen, reeds den dood vonden. Terwijl de dragers bezig waren een aantal dooden weg te ruimen, hooiden ze plotseling iemand roepen, 't Bleek dat onder een stapel lijken een gewonde lag. De man had zijn rech-, terbeen gebroken, en was daarna zijn bewust zijn kwijt geraakt. Gedurende zijn bewuste-, loosheid had het gevecht voortgang gehad, en waren doode makkers over hein lieeu ge vallen. 'Door zijn beenbreuk kon hij zich on mogelijk loswerken. Slechts enkele uren had gelukkig die toestand geduurd. Zoo t© midden der dooden te liggen, onmachtig zich van dien droeven last te ontdoen, moet ontzettend zijn. En naar eenige ervaren dragers mij meedeelden j komen zulke gevallen meermalen voor. De loopgraven zien er na een gevecht uit, alsof ze van bordpapier waren, vol klooven, scheuren, gaten enz. De gescbutprojectielen e:i de handgranaten houden er in huis op een ont zettende wijze. Doch met enkele uren hard en gevaarlijk werken doet men de sporen van den voorb:j-' geganen strijd verdwijnen. Maar ook komt het voor, dat terwijl men bezig is de geleden schade to herstellen, opnieuw de stelling onder: vijandelijk vuur wordt genomen. Toch kunnen de mannen met het werk belast, dit dan niet opgeven. De terugtocht is dan vaak door het vijandelijk vuur onmogelijk. Men graaft zich dan maar zeer spoedig 'in. De meegenomen reserve-voorraad levensmiddelen moet dan oe- woonlijk strekken tot er verandering komt. Die verandering komt dan slechts, wanneer dc. eigen artillerie de vijandelijke tot zwijgen brengt, of deze om dc een of andere reden haar vuur vermindert. Men kan zich wel voorstel len welk een benard© positie die lieden innc men, die aldus er tusschen zitten. DUITSCHLAND. Het W6rk der genie. Omtrent den arbeid dér genie in den po sitie-oorlog scli rij ft do ,,Berl. Lok. Anz. Het voortdurende werk van d© genie in den stelling-oorlog bestaat in het aanleggen van mijngangen, die nu eens straalvormig van dc lqopgraaf uitgaan, dan weer evenwijdig mot d« stelling loopen en binnen het gebied vau do compagnie soms een gezamenlijke lengte van; eenige kilometers hebben. D© diepte, waarin deze mijnen gegraven worden, hangt van het- gesteente en de gewoonten van den tegenover liggenden vijand af, de hoogte van de gangen 'S| er op berekend, dat- ©en man in diep gebogen houding zich daarin bewegen kan. De uitgegra l ven afval, steen, grit, en klei worden in zak», ken gedaan, die van hand tot hand door do' gang. naar buiten gaan. De gangen worden aar#, gelegd met een grondigheid ais in weii:cl:jS>i* mijnen. De landmeter met kompas en meetplaat komt er bij te en bij de genie kan men een nauwkeurige 1' i van al deze gangen zien. Belangwekkend dat iedere steensoort op een bijzondere wijze t geluid geleidt en dat erva ren lieden bepalen kunnen hoever de vijand die juist op dezelfde wijze mijngangen graaft, va:i hun plek verwijderd is. Het is zeer belangrijk, dat men dit nauwkeurig kan bepalen, want daardoor kan men het oogenblik, dat het ge- schikst is voor de ontploffing, kalm afwachten en verhindert men, dat deze te vroeg plaats vindt of dat de vijand Toor is. Als men bedenkt, hoe vaak reeds stukken Duitsche loopgraaf zich in handen van de Fran- achen bevondc-n hebben of omgekeerd, dan be grijpt men, dat deze vechtmethode, die men wederzijds nauwkeurig van elkaar heeft kun nen afkijken, aan beicle zijden zoo gelijk gewor den is, dat ten slott© slechts de taaiste oplet tendheid en een nooit verslappende waakzaam heid en een voortreffelijke tucht voordeelen bo ven den vijand kunnen verschaffen. Zijn de mijnen zoo ver als do bedoeling is, dan moet men afwachten, waar en tot welken afstand do vijand onder de aard© naderbij komt. Men mag het,werk dan niet laten rusten, want de vijauu zou als hij liet geklop in liet gesteente niet meer hoorde, op do gedachte komen, dat wij aan het aansteken gaan en zou dan zorgen, dat hij daa :- mee voor was. Eeiet als de vijandelijke wijn zoo dichtbij gekomen is, dat men gelooft haar door een ontploffing van de eigen mijn te kun nen indrukken, wordt met de grootste snelheid do ontplofbare stof op het bepaalde punt ge legd, de ontploflings-geleiding zorgvuldig aan gebracht, onderzocht en dau de plek afgesloten. Dat is hard werken. In koortsachtige haast, om den vijand geen tijd te laten dezelfde toe bereidselen te treffen, brengt men zandzakken naar voren. Gebukt staande manschappen rei ken ze onderling door en de voorst© moet nu zoo snel mogelijk deze zandzakken instoppen, opdat zij een afsluiting vormen voor de ont- ploffingskamer naar achter. Een aflossing van de arbeiders is in do nauwe gang onmogelijk. Daar ieder echter weet, wat van liet zware werk afhangt, wordt in zulke oogenblikken al het mogelijke gedaan. Is er een officier in do gang, dan doet hij ook mee aan het werk, dat wel een uur duurt. Is alles in orde, dan krijgt de infanterie in de geheele afdeeling liet bevel Binnen vijf minuten vindt daar en daar eeu ontploffing plants, allen in dekking!" De ontploffing heeft plaats en het volgende oogenblik staat iedeveen aan het geweer, wam zicht verdween de blos, die het vroeger I mede zoo aantrekkelijk gemaakt had, om den mond kwamen scherpe trekken van vroegen ouderdom. En de helderblauwe oogen, die vroeger steeds stonden te glin steren van levenslust, werden kouder en kouder van uitdrukking, het strakke'staren ervan verried eiken dag duidelijkc-r dat er een gevoel van wanhoop was in haar bin nenste, dat haar ziel doodelijk ziek was. Maar gelaten, zonder een klacht te uiten, droeg zij weken aaneen haar folteringen. Toen, in 't laatst van October begon het allerergste te dreigenop oen morgen, na dat zij in haar spionnetje den besteller had zien aankomen, en vlug naar haar voordeur was gegaan, wachtte zij tevergeefs op hét glippen van de kaart door de gleuf der bus, hoorde se zijn vlugge passen gaan voorbij haar woning en verklinken in de leege straat. Diep teleurgesteld rukte ze haar deur open, hield hen staande en vroeg hem of hij haar niet bij vergissing over sloeg. Maar hij, quasi nog even doorzoe kend het bundeltje dat hij in zijn hand hield, schudde van neen, er was niets voor haar hij. .WanhoDiV sloes' ze de deur weer toe *r> trachtte te bedenken hoe ze 't beste kon handelen om iets van haar man te hooren. Ze moest weten hoe 't hem ging, ze wist dat ze gek zou worden, als ze lang zou moe ten leven onder den druk, dien ze met ieder minuut zwaarder op zich voelde komen Maar ze was niet in staat om te denken en wezenloos zat ze met wijd geopende ooge heel den voormiddag - kijken in de trooste lboze leegte van haar bestaan. Tegen den middag eerst, toen een vriendin kwam om te hooren of de gewone morgenkaart- nieuws had gebracht, kwam zij eenigszins tot zich zelf, werden er maatregelen genomen om te trachten hem langs telegrafischen weg te bereiken. Maar alle telegraaflijnen naar 't front werden zóó druk gebruikt door d© militaire overheden, dat tegen den avond de pogingen om inlichtingen van particu lieren aard te krijgen, moesten worden ge staakt. In diepe wanhoop ging zij den nacht in, hunkerend zag zij uit naar den volgenden morgen. Maar weer was haar hoop dien morgen tevergeefs, weer, terwijl ze aan haar voordeur Stond te wachten, hoorde zij de passen van den besteller aanklinken en ver- steryerf, maar aan haar deur kwam hij niet-. juist na ontploffingen probeeren vriend en vij and den krater daarvan te bezetten, om daar door de eigen stelling iets naar voren te schui ven. Dit. werk gaat in den stelling-oorlog onaf gebroken door. Soms komt het bevel, dat in zoo en zooveel dagen een vijandelijke stelling, dio lastig geworden is, genomen moet wor den. De toebereidselen voor de bestorming moeten dus onmiddellijk worden gemaakt. Heb bevel is geheim en alleen de aanvoerder •van de genie-afdeel in g weet ervan. De dienst in de loopgraven gaat zijn gewonen gang, maar de genie moet met alle macht werken tot het oogenblik van de bestorming. Eerst moeten allo voorraden munitie aan gevuld worden, zooclrt men op alle mogelijk heden is voorbereid. All© middelen voor den strijd moeten in voldoende hoeveelheid aan wezig zijn. Stormladders of korte trappen, die de infanterie noodig heeft om snel uit de loopgraaf to komen, moeten gemaakt en in de loopgraaf gebracht worden. De mijnen- werpers met hun werpmijnen, die zwaarder zijn dan eeu mensch, worden ter plaatse ge bracht. Het zeer bezwaarlijke opstellen van de mijnwerpers moet zoo snel mogelijk ge schieden. Wat dit alles beteekent. begrijpt men als men weet. dat daar ongeveer duizend man van de landweer voor noodig zijn, die dag aan dag. vele uren lang, dit zware ge reedschap in do stellingen dragen, waar geen veldspoor en geen lastdier heen komt. Is alles in orde, dan vindt, al naar de nauwkeurig op de kaart geteekend© draadversperringen, gangen, sappen en mijnen, de indeeling der troepen voor de bestorming plaats, zoodat iedere sectie en iedere nog kleinere groep precies zijn gedec-lto heeft en in de verwar ring van den strijd geen vergissing kan voor komen. Het tijdstip, waarop de artillerie be gint te vuren, wordt aan de infanterie mede gedeeld en daarvoor wordt alles in dekking gehouden. Ook zegt men den infanteristen op welke voorbereidenden steun van de genie en van de artillerie zij kunnen rekenen. De samenwerking van deze drie wapens is zeer nauwkeurig uitgewerkt, waarbij met alle mo gelijkheden rekening gehouden is. De genie doet aan iederen sectie-aanvoerder, op grond van door patrouilles en vliegersverkenning nauwkeurig voorbereid© schetsen, mededee- iing van alles, loopgraven, steunpunten, enz. in het terrein, dat bestormd moet wor den, zoodat ieder reeds na het verlaten van zijn stelling een nauwkeurige voorstelling er van heeft, wat hij aantreffen zal en wat hij doen moet. Iedere stormafdceling krijgt bo vendien een geniesoldaat als gids, die eiken weg en elko stelling nauwkeurig kent. Er woidt ook voor gezorgd, dat bij de afwisse lende phasen van het handgemeen, niets aan het toeval wordt overgelaten, maar dat voor alle mogelijkheden manschappen en gereed schappen klaar staan. Voor de bestorming «orden voor het hospita al-perRoneel bomvrije kazematten ingericht, die met ver leesbare borden zijn voorzien, zoodat de gewonden, dio nog loopen kunnen, niet te zoeken of te vra gen hebben. Op dezelfde wijze worden de de pots voor handgranaten, enz. gekenmerkt. Met het oog op eventueelen tegenslag laat men manschappen in de oude stelling en ook om mogelijke gevangenen weg te brengen. Gevangenen in den stelling-oorlog zijn meest al menschen, die overrompeld zijn en die nu door degenen, die achter de bestorming aan komen, zooals telefonisten of de staf, gevan gen genomen worden. Het tijdstip voor de bestorming nadert. Alles staat in de dekkingen gereed. In de voorste linies zijn slechts de waarnemers en bij hen de mannen met materiaal, om de tele foon-geleidingen t© herstellen, dio ondanks alle voorzorgsmaatregelen in het begin van ieder gevecht vernield worden. Op de secon de alle klokken staan precies gelijk be ginnen de mijnenwerpers en de artillerie hun vernietigend vuur tegen de versperringen en loopgraven van don vijand en op het gegeven toeken komt uit alle loopgraven do infante rie te voorschijn mot hatir trouwen genie soldaat. Het geweer omgehangen, de handen vol granaten en met handgranaten aan den gordel, de genie-soldaten bovendien met draadscharen, snellen zij zoo snel mogelijk naar de vijandelijke stelling. Mijnen-zoek-com mando's van de genie gaan zoo snel mogelijk met de anderen mee. om in de vijandelijke stelling naar nog niet ontplofte mijnen te zoeken en te verhinderen, dat de vijand ze nu nog laat springen. Is de vijandelijke stelling genomen en moet ze gehouden worden, dan moet de genie-sol daat met de infanteristen onmiddellijk de borstwering van den vijand na3r de overzijde brengen en alles in orde brengen, wat in de zooeven verlaten stelling als verdedi gingsmiddel diende. Na liet veroveren van een loopgraaf rekent men steeds op een po ging om binnen eenige uren het stuk terug to winnen. Taak vindt de tegenaanval zoo snel plaat-s, dat de mannen nog geen goede stollingen hebben en in een dergelijk geval moeten zij den vijand staande en uit de vrije hand schietend ontvangen. FRANKRIJK. Cenoegens In de vuurzone. Een oorlogscorrespondent ann het. Westelijk front schrijft uit Pelicane aan de N. Ct. En eiken morgen stond zij lang, heel lang vóór ze den besteller in de straat wist, te wachten aan haar voordeur, hopend nog steqds dat eindelijk toch eens weer een kort berichtje van haar Karl haar mocht be reiken. Acht morgens wachtte zij tevergeefs. Ein delijk, den negenden, hoorde ze 't hekje voor haar woning knoersen, zag ze hoe de busklep werd opengeduwd, wachtte ze glim lachend op de kaart die nu zéker komen moest. Maar haar hart kromp ineen toen ze niet het lichte cartonblaadje zag neer klappen in de bus, doch een zwaren brief, met. den bekenden veldpoststempel erop en voorzien van een adres, geschreven door een andere hand dan de zijne. Haastig scheurde zij de enveloppe open, ze hoopte nog dat het een verwonding mocht zijn, dat ze hem misschien spoedig thuis kon verwachten om uit te rusten van de ver moeienissen en nieuwe krachten te vinden. Ze las, ze las gretig de woorden, door een vriendenhand geschreven bij de weinige pa pieren, welke in zijn zakken gevonden waren. Doch eer ze ten einde gelezen had, zonk ze bewusteloos ineen. Sinds zeven dagen was ze al weduwe, had ze gezien. Den Men zegt, dat men de zuiverste indrukken krijgt van iemand, als hij in heftig© toorn is of in groot© vreugde. Beide komt bij de sol daten hier aan het front zeidon voor. Do ge moedsstemmingen zijn bier van zeer bijzon deren aard. Ik tvoonde hier ©en uitvoering bij van amateurs. Zang, muziek ©n gymnastiek werd door de soldaten ten beste gegeven. Daar had ik gelegenheid hen van ongewone zijde to zien. Nimmer nog bezocht ik onder zulke omstandigheden een variété. Van de plaats waar ik me bevond moest ik allereerst letterlijk wegsluipen. Dc kanonnade toch was steeds in hevigheid toegenomen en overal rondom kwa men de projectielen neer, met doffen dreun om onmiddellijk daarna met groot geraa* uiteen te spanten. Zoodia men een schot hoort vallen, gaat men plat liggen en wacht tot ©enige secon den na de ontploffing, alvorens op staan. Hoeveel malen ik die exercitie wel gedaan heb op mijn weg naar het theater, weet ik niet meer. Ik was flink moe toen ik de 2-500 meter had afgelegd. Doc-h het eigenaardige is dat men niet alleen die oefeningen doet. Iu zulke uren lijkt het in de beschoten zón© wel een klas waar oefeningen worden gehouden in liggen en opstaan. Eerst wanneer men buiten de gevaarlijke zone komt, ziet men weer dat do mensch is een wezen dat rechtop gaat. Voor eenige uren zouden de soldaten pogen te vergeten flat er oorlog is. Met oen haast als gold het een gang naar het hoogste geluk, kómen ze naar de schuur waar de voorstelling wordt gegeven. Voor de schuur staan schild wachten, om zoo noodig do feestgangers to waarschuwen, wanneer soms een Tnube het foest zou willon verstoren. Tegenover den in gang waar vroeger een karn stond, heeft men nu een soort podium geslagen. De artisten zijn allen soldaten. Doch er zijn er bij die hier niet h©t eerst voor het voetlicht traden. Een piano die in een ter vernieling gedoemde villa was achtergebleven had men hierheen getranspor teerd. die diende nu ter opluistering der feesten. De liedjes die gespeeld en gezongen werden waren meestal dezelfde die men in de cabarets te hooren krijgt, en werden met goeden srnaak ten gehoore gebracht, voor een publiek dat zelfs voor minder zijn dankbaarheid zou heb ben bewezen. Als ventilator dienden d© gaten door het geschut in het dak gemaakt, want deze schuur was reeds meermalen getroffen en rondom stond niets meer overeind. De omrin gende puinhoopen dienden feitelijk als bescher ming van dio theater. Merkwaardig was het te zien, hoe zorgeloos cl© bijeenzitlenden ge noten. terwijl elk oogenblik de dood hen be dreigde. Het is juist het bewustzijn daarvan, dat die eigenaardige gemoedsstemming wekt. Er is geen uittarting in die vroolijkheid en niets van brooddronkenheid is daarin. Die menschen schijnen weer kind geworden. Men gaat er heen om de vervéling te ver drijven, on d<" e e ot© u i gli© d te onderbreken van het wachten. Daaróm "heeft- de militair© overheid de legorzöne toegankelijk gemaakt voor dc Parijsohe Cabaretzangers, en andere artisten. Die zijn een welkome bondgenoot om het moreel, dat door verveling dalen kon, op peil te houden. En dat doel, de gedachten uit de sombere oorlogsstemming te trekken, wordt inderdaad bereikt. Toch kan op dagen als wan neer het kanon zoo luide spreekt, als heden, die stemming niet lang duren. Terug in hun kwartieren vinden ze dan soms de post- door een ander hunner kameraden ingenomen, wijl de vorige zoo juist is getroffen door een gra naat. Men uit een verwensching tegen den vijand, een medelijdend woord met en voor den kameraad, doch de zorg voor het behoud neemt ze aanstonds weer in beslag. De voor enkele uren ontspannen trekken, krijgen weer dat eigenaardige 6trakke, dat men den stempel van de loopgraven zou kunnen noemen. Het is alsof deze aandoeningen zich op de gezichten van de soldaten inkerven, vandaar, dat ze op elkaar beginnen te gelijken, die sol daten in do loopgraven. Den rimpel tusschen neus en oogen van het gespannen luisteren krijgen ze allen heel spoe dig. Dezelfde gemoedsaandoeningen ondergaan deze mensehen voortdurend, geen wonder, dat dat ook in hun uiterlijk op dezelfde.wijze zicht baar wordt, en to scherper daar deze aandoe ningen zich steeds weer herhalen. Do familieleden der uit den oorlog terug komenden zullen zich wel verbazen over de ver andering, die het wezen der teruggekeerden heeft- ondeigAan. Hoe al die opgedane indruk ken zich later zullen weerspiegelen in 't maat schappelijke leven, is niet te zeggen. Toch wil ik nog op céu ervaring den "nadruk leggen. Toeneming van persoonlijke wreedheid bij hen die te velde staan heb ik niet bemerkt. In tegendeel. Lieden die met wraakgierig© gevoe lens tegen dc-n vijand uittrokken, zijn hier heel wat veranderd in tegenstelling met- sommige intelleciueelen die niet aan het front zijn, en wier wraakgierigheid toeneemt in de mate dat ze verder van het front zijn. RUSLAND. Van hot Oostelijk Oorloqsterreln. Warschau en Iwangorod bezet. BERLIJN. Het leger van Prins Leopold van Beleren nam Woensdag en den nacht daar op de buitenste en binnenste fortenlinie van volgenden dag werd, ontijdig, haar kindje dood geboren. Vier weken daarna sprak ik haar voor 't laatst. Ze stond op 't punt toen om naar haar vaderland terug te keeren. Daar, in den schoot van haar familie, hoopte ze den druk van de eenzaamheid en verlatenheid minder zwaar te gevoelen. Ze zou nooit meer het jonge, blonde, op gewekte vrouwtje worden van drie maanden te voren. De bleekheid van haar vervallen gezicht, de gebogen houding van haar vroeger steeds rechte, lenige figuur, bewe zen dat haar lichaam zwaar lijdende was. En uit den wezenloozen, verstarden blik van de helderblauwe oogen, die wijd gesperd ston den in het bleeke gezicht, begreep ik dat in haar lijdende lichaam haar ziel gestorven was. Er zijn nog altijd vrouwen en vrouwen in Duitsohland. Nog steeds zijn er vrouwen die den roem en de eer van het land en zijn keizer meer achten dan het lot van 'een familielid. Maar haar aantal is toch veel kleiner dan bijna een jaar geleden, toen in den eersten roes door velen het mogelijke lot van deu nabestaande voorbij werd gezien voor cle grootheid en de glorie yan het land. Warschau, waar de Russische achterhoeden taaien weerstand boden. De stad werd Donderdagochtend door onze troepen bezet. WEEN EN. (Officieel.) Inwangorod Is giste ren bezet. BERLIJN. Naar aanleiding van den val van .Warschau en Iwangorod be vatten de avondbladen artikelen, waar in gewezen wordt op de groot© bete©- kenis Van de verovering dezer beid© steden en dankbaar worden de heerlijke daden van de legeraanvoerders en .«oldal'v. I van de legers der bondgenooten herdach' I In alle straten wapperen vlaggen van d© openbare en particuliere 'gebouwen. Dc I klokken luiden ter eere van de groot© over- I winning. Overal ziet men vroolijke gezich- j ten. De een riep den ander de blijde tijding I toe, zoodra zij bekend werd. Er vormden I zich nu vroolijke groepen, juist al a in de I eerste dagen van de mobilisatie. WEENeEX. Reeds Donderdag voormiddag verspreidde zich het gerucht van den vul van Warschau. Toen het beriebt in de eer ste middaguren door het rapport van het Duitsche- legerbestuur bevestigd werd, door liep de blijde tijding de geheele stad. Voor de redactie-bureaux van de bladen, die extra-edities uitgaven, verzamelden zich menschenmassa's. De bladen vlogen van hand tot hand. Werd een hoera" aange heven op de legers der bondgenooten en hunne aanvoerders, dan werd dit uit tal van kelen herhaald. Kort na het bekend worden van het be richt werden de huizen met vlaggen ver sierd. Burgemeester Weiskirchner gelastte onmiddellijk, dat de vlaggen van de ge- rneenfcegebouwen zouden worden uitgestoken Toen later in den middag ook het bericht van de bezetting van Iwangorod door de Oostenrijksch-Hongaarsche troepen binnen- i kwam, nam de geestdrift van de bevolking toe en uitte zich in spontane vaderlands lievende betoogingen. Ook uit de provincie-steden konjen be richten omtrent de geestdrift. die er heerschte bij het vernemen van de tijdingen. WEENEN. (Officieel.) De lange reeks succeseen. die de bondgenooten sedert den veldslag aan de Doenajetz in Galicië in Mei j.l. en iu Zuicl- en Noord-Polen en de Oostzeeprovincies be haalden, is bekroond door de veroCerijj? vo-è»'-; Twangorod en Warschau. Woensdag bezetten de Oostenrijksch-Hon gaarsche troepen Iwangorod, Donderdag zijn de Duitsche troepen van het leger van prins Leopold van Beieren de hoofdstad van Rus- sisch-Polen binnengerukt. Tusschen den Weichse! en den Boeg dringen de legers der bondgenooten door naar het noorden. De Oostenrijksch-Hon gaarsche cavalerie heeft Oeetiloeg (aan den Boeg tusschen Groebesjof en Wladimir Wolynski) bereikt, de Duitsche Wladimir- Wolynski. BERLIJN. In Koerland en Samogiticn sloeg de Duitsche cavalerie de Russen bij Genoise, Birshi en Oniksjky uiteen. Hier en bij de gevechten ten O. van Ponjewjetsj werden Woensdag en eergisteren 2225 Rus sen, waarbij 2 officieren, ge-rangen geno men. De legers van v. Scholz en v. Galwitz bic ven onder hevigen strijd voortdriijgen te gen den straatweg LomsjaOstrowWysch- kof. De dappere en wanhopige tegenaanval len der Russen aan beide zijden van dien straatweg bleven zonder uitwerking. Twce- en-twinti? officieren en 4840 man werden gevangen genomen, 17 mitrailleurs buitge maakt. Bij en ten N. van Iwangorod is de toe- stand onveranderd. Tusschen den Boven-Weichsel en den Boeg wordt de vervolging voortgezet. Ten O. van den Boeg rukte de Duitsche cavalerie Wla dimir Wolynsk binnen. (Genaise en Birshi liggen ongeveer 60 K.M. ten N.O. van Oniksjky ten Z.O. van Ponjewietsj De hoofdstad van Polen. Thans is Warschau, de hoofdstad van Polen, in de handen der Duitschers en Oostenrijkers gevallen. Het is nu de tijd om er iets van te vertellen. In de 20ste eeuw, zoo heeft de Lesseps verkondigd, zal Warschau de grootste stad op heb vasteland zijn. De Lesseps had een goeden kijk op do toekomst; dat bewees hij door het ISuez- Velen, die toen bijna smalend glimlach ten als ze beklaagd werden over den man of den zoon, dien ze moesten afstaan, heb ben gemerkt hoe het vreet aan de zielsrust, wanneer dagen lang soms een zoo stellig ver wacht bericht uitblijft. Ze hebben 't ver pletterende gevoeld van den schok, die heel het wezen iu hevige beroering brengt, als na dagen, na weken van angstig wachten eindelijk eea doodstijding komt in de plaats van het bericht, waarnaar zoo verlangend werd uitgezien. En de vele anderen, die toen, schijnbaar rustig en kalm, maar met zorgen toch in 't gemoed, de geliefden lieten gaan naar hun regiment, hebben, zuiverder en diepèr voe lend, veel meer geleden dan de oppervlakki- gen, die in 't begin schenen te meenen dat oorlog maken een spel was. En naar 't uiterlijk te oordeelen, dragen ze wel rustig en gelaten wat haar wordt opgelegd, maar wie een blik kan werpen in haar binnenste, zal zien dat het daar hopeloos dor en ledig is.

Krantenbank Zeeland

De Soldatencourant. Orgaan voor Leger en Vloot | 1915 | | pagina 1