Ito.
Woensdag 28 Juli 1915
Orgaan voor Leger en Vloot.
Het Landstorm-ontwerp aangenomen.
Oorlogsnieuws.
Onder redactie van D. MANASSEN.
Mannenmoed.
45,000 exemplaren.
DE SOLDATENCOURANT
ADRES DER REDACTIE EN' ADMINISTRATIE PALESTRI KASTRAAT 10,
AMSTERDAM, TELEFOON Z.-196S. DIT BLAD VERSCHIJNT DRIEMAAL PER
WEEK. LOSSE NUMMERS VOOR MILITAIREN 1 CE-NT, VOOR NIET-MILITAI
REN 3 CENT, ABONNEMENT 1.60 PER DRIE MAANDEN.
Voor AdverlenHl'n wend» rnen zïrl» tot h»t Alg. A-lvertentle-Bureau ROGMA&Co,
lieerengrarht 220 Amsterdam, tot de Druk!;'.-: j ..Jacob van Gunpcn" N.Z. Voorburgwol
23J-240 (Keizerrijk 9) Amsterdam of tot onze Administratie, Polestrioastzaat 10
Amsterdam. Prijs der Advertontlvn per regel 30 cent. Bjj abonnement reductie
Keu proefje, op welke wijze de oorlóg soms gevoerd wordt aan de Italiaansch-
Oostenrijksch» grens. Uiliaansche Alpenjagers maken zich hier meester van een piek,
een steile aliens taande hoogte, waarop de Oostenrijkers een liohtstation hebben
geboówd. We zie i hier de p-êk, de Zeltenkopf,* welke bestegen werdt door Italianen*
<v~ moeilijke klimpartij eu .waar men op getraind, moet zijn en vrij van duizeligheid.
Ken dertig Italianen is zoo in een maanlichtnacht naar boven geklommen en verrast
er de dertig Oostenrijkers, die.gemeend hadden, dat de rots van Italiaansche zijde
ontobgankehjk zou zijn
.Tuist toen ons vorige nummer ter perso
was, kwam het bericht uit Don Haag bin
nen, dat de Tweede Kamer der fcJtaton-Ge-
n.raai het wetsontwerp tot. nadere uitbrei
ding van den Landstorm had aan genomen'.
Wij .aten het verslag van de slotzitting hier
volgen
Nadat verschillende. sprekers hun opmerkin
gen gemaakt haddeii, nam de Minis i e s v a n
Oo r I o g, dc lie.:.' B o sbó o m, het woord.
7.. Excellentie dankt dengenen die hein in dit
debat steun hebben verleend. Hij betreurt do
beknoptheid van de Memorie van Toelichting.
Was deze uitvoeriger geweest dan naren twoo
dingen voorkomen lc eeu beweging in den
land: die s/in dit outnorp een voel verdere
strekking gaf dan er inderdaad in lag. '2e do
agitatie tegen di t ontwerp,die do Minister
zéér betreurt. Tér verontschuldiging ran do
beknoptheid van de memorie van toelichting
roert hij aan het hoogst ernstige karakter van
het. ontwerp, dat niet racer dan eeu apendi'x
was op de LandstofumelDat ontwerp lag in
het gftrcel van oen der organieke militaire wet
ten. Dit is in de toelichting on in de Memorie
van Antwoord duidelijk gezegd. Geleidelijke
versterking van onze weermacht was het doel
niet de geleidelijke versterking van hot dee1,
dat onder de wapenen staat, maar versterking
van onze weermacht, door meer mannen ge
schikt to maken voor den militairen dienst.
Gevraagd is of dat het ontwerp stempelt tot.
een aflossingsontwerp. Dat is niet het doel,
Met. die geleidelijke versterking wordt bereikt
II. (Slot.)
,,Mën heeft hier to lande vj-el gedacht,
dat de kroonprins eind Augustus vscl te
snel opgerukt is, zonder zich aan zijn neven-
legers te storen, en daardoor voor Duitsch-
land de zaak verknoeid heeft," intorrom-
peerde ik._
,,Ach, der Kronprïnz had keino Schuld
daran", Von Haeseler moet dab op zijn dak
hebben, die beweerde in 70/71 iets in Parijs
vergeten te hebben wat hij nu zoodra moge
lijk terug wilde halen, en door hem is de
kroonprins misschien overgehaald om de
voorzichtigheid uit 'fc oog te verliezen en
geen behoorlijk verband met de westelijke
legers te onderhouden. Maar wie had toen
ook kunnen denken, dat de vijand zooveel
kracht zou gaan ontwikkelen hij scheen
immers zoo zwak!"
,,En nu over dat ijzeren kruis," vroeg ik.
„Och, dat ging ganz einfach. 'I Was na
onzen terugtocht in September. Mijn eerste
verwonding had ik toen al beet door een
ijzeren pijl van een vlieger, clie afschampte
op mijn helm en me een lichte kwetsuur aau
den schouder toebracht, 't Behoefde er niet
eens voor naar 't lazaret: ik kreeg cenigc
dagen lang wel gemakkelijke diensten en
voodra ik geheel hersteld was, kreeg ik op
dracht voor een nachtelijken patrouitlerit
in het terrein vóór onze stellingen, samen
met twee kameraden. We verrichtten de ons
opgedragen taak zoo goed en zoo kwaad als
gipg, en= juj&fc gouden we lapgs een bosch
een drieledig voordeel: ér wordt gevormd
'reserve, die metverlof is; dut anderen, vaders,
van huisgezinnen, worden verlost uit do ban
den, die Jien bonden en ten derde, dat jong»
.mannen, die nog niets bijdroegen in onze weer
macht, geschikt worden gemaakt voor don
dienst.
Het is den Minister een behoefte om namens
de Kcgcoring waardeering uit te spreken voor
de mannen, die zco lang reeds in dienst van
hei land stonden.
Versterking dor weermacht was noodzakelijk,
niet om voet te geven aan oorlogszuchtige
partijen. Natuurlijk niet de betoogen in de
Kamer, dat dit wel het geval zou zijn, 'hebben
de Regecring teruggebracht van haar op
vatting. Zij gelooft niet aan die stemming,
zij -wil er niet. aan gelooven en waar ze'
bovenkomt, zal de Regeering zo den kop in
drukken. Versterking js noodig om te toonen,
dat Nederland vredelievend eu eensgezind is
en dat liet ieder, die zou trachten ons land
aan te randen tegen zal staan. Do financiëelo
overwegingen moeien daarvoor wijken.
Tu .verhand met die sterkte heeft de heer
Ter Laan de ontwikkelingsgeschiedenis van
onze weermacht nagegaan De Minister dankt
den heer Eland, dat. hij die 'beschouwingen
krachtig hoeft weersproken! Daaraan heeft hij
niets too te voegen. De mededeelingen over
Zwitserland, die de lieer Ter Laan deed, zijn
niet juist. In December zijn divisies naar huis
gezonden, dooli later zijn er weer opgcrocp»n.
Do militie in Zwitserland bedraagt, twaalf
lichtingen en deze staat nog onder do wapenen.
pad naar de onzen terugkeeron, toen hoef
getrappel uit de richting van de Fransche
stellingen onze aandacht trok. Het moesten
vijanden zijn, die in aantocht waren, ons
was de mededeeling gedaan', dat er vanwege
onze afdeeling dien nacht geen andere ca-
vaUeriepatroiulles zouden uitgaan. We ste
gen vlug af, voerden onze paarden een eind
Eet bosch in, bonden zo daar vast en we
gingen uitkijken in den donkeren nacht. De
sterke Fransche patrouille was vlak bij de
plek waar wij stonden achter een paar dikke
hoornen, toen ze halt hielden en beraad
slaagden. Een oogenblik later reed de
grootste helft spoorslags terug en, te oor
doelen naar 't getrappel der paarden, kwa
men een vijftal ruiters het pad af, waaraan
wij ons hadden opgesteld. Tk vond nog juist
den tijd om te overleggen met mijn kame
raden en zoodra de Franschen de plek voor
bij waren waar wij stonden, sprongen wij
te voorschijn en sommeerden hun tot over
gave. Maar zij, dapper en vastberaden als
alle Franschcn, waarmee ik in aanraking
kwam, gingen onmiddellijk zich te weer
stellen. Ze trachtten hun paaiden te doen
keeren en toen dat, door de smalheid van
het boschpad niet gelukte, waren ze met één
sprong uit het zadel, alle vijf en dra waren
we gewikkeld in "een bloedig handgemeen.
Hoe het toegaat in zoo'n handgemeen? Och,
dat weet je achteraf zelf niet. je schiet, je
houwt en je steekt wat je kunt, je denkt
niet aan zelfbehoud of aan dekking van je
eigen lichaam, alles in jc concentreert zich
op den vasten wil om den vijand te vernie
tigen. Ka een verwoed gevecht, waarin
Duitsche en" Fransche verwenschingen het
knallen van de revolverschoten en het, ge
kletter yan de zwaarden overstemden, was
Bij ons bedraagt de militie zes lichtingen en
de landweer nog vijf lichtingen, in liet geheel
elf dus. Die beschouwingen van den lieer Ter
Laan zijn tendentieus, doch het i6 zijn schuld
niet, want. bij ontleende ze aan het boekje van
Van Dam van Isselt. Bovendien zijn de toe
standen ia Zwitserland geheel anders: de
grensbewaking is veel eenvoudiger, de lengte
der grenzen is veel kleiner.
Gezegd ist dat do Minister in hot adres der
22 aanleiding vond door dit ontwerp. Hij zal
de geschiedenis van dit ontwerp getrouwelijk
meededen. Reeds in Februari gingen de ge
dachten v^n den Minister heen naar de vraag,
hoe het mogelijk zou zijn do weermacht te ver
sterken. Hij overwoog toen een wijziging-der
Militiewet. Daartegen zag de Regeering op.
Zij voorzag grooto moeilijkheden in do Kamer,
moeilijkheden ,die bet beter ware te vermijden.
Wijziging t an do Militiewet betcckonde wijzi
ging onzer organieke wetten. De tijd drong.
Daarom besloot do Regéering de eerste uit
breiding van den. landstorm vooruit te zonden
en de lichting 1916 gereed te stellen. Voor die
wetten duchtte zij .geen tegenstand. Wanneer
die aangenomen waren, was al vast vee! be
reikt. Mochtalus onze legermacht een verster
king behoeven, dan was deze voor de hand ge
pield.
Terwijl deze weiten bij de Kamer waren,
overwoog de Regoering wat zij aan baar hoofd
plan kon toevoegen.
De Minister liet de wijziging van de Militie
wet varen. H'j kon het ..Eureka" uitroepen,
toen hij op het denkbeeld was gekomen den
landstorm te wijzigen.
Het eenige principieele, dat aanvaard moest
worden, was dat de ongewapende landstorm
tot den gewaponden landstorm moest worden
omgezet. Dat was het cenigc principieele van
het denkbeeld. Was de landstorm oorspronke
lijk vroeger in werking getreden of had hij
terugwerkende kracht gehad, dan was dc
omvang veel groot»r geweest.
Tot groot leedwezen van de Regecring duur
de hot wet-worden der beide vooruitgezonden
ontwerpen langer dan .de Regecring "had ge
dacht. Jiepst 11 Juni werden zij wet. De be
doeling was geveest, hot onderhavige ontwerp
eerst na de totstandkoming van deze heide in,
te zenden. Dat kan nu niet meer, omuat het
te laat zou worden.
Op IS Mei kon de Minister zeggen: daar
gaat mij oen licht op, toen hij een warmen
klank vernam, de Kamer was toen onder den
indruk van het adres der 22. Den Minister
ging een licht, want bij voelde mee de warmte.
Dit ontwerp was niet een gevolg van dit
adres, maar met liefde en warmte diende de
Minister daarna dit ontwerp in. Dc Minister
had het adres afgewezen voor zoover hc-t den
algemenen oofenplicht betrof.
Dier- kunnen wij thans niet aanvaarden. De
goede militaire-gecst.'droug nog-niet-algemeen-
tot bet volk door. Het kan zijn, dat die geest
een kast» had gevormd. De schuld daarvan
ligt niet alleen bij de militairen, doch bij de
icheele natie. Die kastegeest moet er uit.
Daaraan moet het gansche volk meewerken,
maar dan moet ook het gansche volk met het
leger meeleven.
Het burgerkader is niet altijd voldoende ge
steund door hot beroepskader. De Minister er
kent dit volmondig. Dat dit is veranderd, ook
dat kan de Minister tot zijn vreugde verkla
ren. Niet onder den drang van het adres der
22 is dus het- ontwerp ingediend.
Over de agitatie, die het ontwerp wekte, wil
de Minister niet spreken. Gedeeltelijk is de
Minister daaraan schuldig, omdat hij de toe
lichting te sober maakte. Die schuld zal hij
dragen, maar daarbij betreurt hij die agitatie
Praejudieeert dit ontwerp voor de toekomst
Vele sprekers hebben die vraag gesteld. In
geenen dele is dit het geval. Juist heeft de
Minister alles gedaan om het stelsel der mili
taire wetten onaangeroerd te laten.
In e e n opzicht prejudieëert de wet wellicht.
Alleen zou de Regeering willen dat na de de
mobilisatie de landstorm, die nu gevormd
wordt, landstorm blijft. Dat zij dus niet op
nieuw behoeven te worden geregistreerd, in
dien hun hulp wellicht weer eens noodig zou
zijn. Zij. die nu gewapende landstorm wor
den, zouden in normale govallen weer ongewa
pend worden. Dat nu zou de Minister betreu
ren. Eenig ander gevolg zou deze wetswijzi
ging niet kunnen hebben. En dit gevolg is
voor de betrokkenen van geen enkel gewicht.
Hoe zal nu de uitvoering van de wet zijn?
De ongerustheid heeft aan den Minister haar
ontstaan te wijten. Gevraagd is hoe de keu
ring 7,al rijn. Met den passer is de omvang der
verschillende doelen op de figuratieve schets
na te gaan. Alleen het. verloop onder oudere
de overwinning, aan ons, al was ze duur ge
kocht. Mijn eene kameraad lag dood in de
armen van een doodeu Franzoos, de andere
lag te zieltogen tusschen twee zieltogende
Franschen, van de twee overige vijanden
lagen de lijken naast mij ik was de eenige
die er 't leven afbracht. Toen eer3t kwam
ik tot bezinning, voelde ik hoe ik zelf ook
gewond was aau de bovendij. Ik sloeg vlug
de richting in naar de waar ik
onze paarden wist., in de hoop nog
op <c kunnen stijgen en naar mijn
afdeeling terug te kunnen rijden, maar
onderweg voelde ik me zoo machteloos wor
den, dat ik genoodzaakt was te gaan zitten.
Ik voelde aldoor 't lauwe bloed langs mijn
been vloeien en afdruppelen in mijn laars
en steeds zwakker, steeds machteloozer werd
ik. Toen werd plotseling mijn aandacht ge
trokken door geritsel in de struiken naast
mij, de snuffelende bek vdn een op speuren
uitgezonden politiehond beroerde mijn
wang. Gretig dronk ik uit het fleschje
cognac, dat hij meevoerde aan zijn hals en
dan, even opgekwikt weer, vond ik de
kracht om op een label, die hij ook aan zijn
hals droeg, met het daaraan bevestigde pot
lood te vermelden, waar ik lag en wat mij
scheelde. Toen begaf mij de laatste rest van
mijn krachten, ik viel in zwijm en toen ik
weer tot bewustzijn kwam, lag ik in 't laze-
ret, was mijn wond al verbonden. Dien dag
kwam mijn Hauptmann, wien gerappor
teerd was hoe verwoed ons handgemeen
moest zijn geweest en hoe we een overmach
tige tevenpartij hadden overwonnen, per-
soorliik mij gelukwenschen e- mij vertellen
dat ik zou worden voorgeelvc-cn voor 't
ijzeren kruis."
„En nu die derde verwonding 1"-
lichtingen is niet aangegeven. Die Is met op
zet niet aangegeven, omdat dc Regecring stel
selmatig heeft vermeden getallen te noemen.
Den.heer Tydeman moei hij teleurstellen, want
hij kan geen cijfers gaan noemen. In :slands
belang is bet niet gewenscht deze tc geven.
In dc wijze van uitvoering zal de Minister
trachten de ongerustheid weg te nemen. Ge
reed zijn de besluiten voor de keuring van de
jaarklu-sse, die reeds tot den landstorm be-
b-.iort. Dit is de klasse 1915, die zich spoedig
zal kunnen laten keuren. Over deze lichting
heeft, de Regecring reeds dc beschikking als
zij dat wil.
Zoodra deze wet van kracht is, zal het Ko
ninklijk besluit verschijnen, om de jaarklasso
1914 en 1913 op te roepen. De oproeping zal
twee maanden van te voren geschieden, zoodat
z'j, die tot do jaarklasso belmoren, twee maan
den ooi uit weten, dat zij zich gereed hebben
to houden na twee maanden. Dut wil nog niet
eens zeggen, dat zij dan dadelijk zullen wor
den ingelijfd. Zij kunnen echter ieder oogen
blik worden ingelijfd.
Bij deze wijz» van uitvoering zal de onge
rustheid wel-.,verdwijn.?u. Do lichting 1915 zal
heel spoedig worden opgeroepen en vier maan
den nadat deze is ingelijfd, zal de eerste land
weerlichting naar huis gaan. Dc jaarklassen
zullen niet telkens na vier maanden elkaar
opvolgen, maar sneller, wellicht met tussehen-
pooz» van e e n maand. Komt half Augustus
jiarklasse 1915 op. dan gaat half December
ei? oudste lichting naar luiis De aflossing zal
chs veel sneller plaats vinden.
Gevraagd is wat er zal gebeuren met de
kiassen, die orerblijven. wanneer allo land-
weérplic-htigeü naar huis zijn. In de toelich
ting is dat duidelijk gezegd. In het voorloopige
verslag is gezegd, dat men de Regeering de
land wil reiken als zij tegemoetkomend is.
Daarom verlaagde zij de grens tot 30 jaar.
Geen-zins Is het de bedoeling a tort et a tra
cer's door te zetien ais alle landweerlit-biingen
naar huis zijn. Alleen wanneer- de politieke
Constellatie van dien aard js, dat uitbreiding
noodzakelijk is. moet de Regeering de be
schikking hebben.
De heer MARCH AN T |V.-D.) Op Rag. C
van de Memorie van Antwoord staat, precies
het tegenovergestelde! Daar staat, dat zij niet
zullen worden opgeroepen
D* MINISTER leest de passage voor en
erkent, dat hij inderdaad bemerkt, dat hot
daar anders staat. Dit moet in de Memorie
zijn ingeslopen. De bedoeling is geweest om
over deze marge de beschikking te hebben voor
den on^ewapenden landstorm. De Minister
«egt vervolgens, dat bij niet wil oefenen bij
het veldleger. In Duitschland is dat ook niet
hei geval. Dat in het noorden van Frankrijk
jongelui worden geoefend, is iets geheel
.p.ders. Dat zijn jongelui, die uit de recruten-
Wepots zijn "overgebracht naar kei front. De
Minister zal later wellicht overwegen of het
ook mogelijk is bij het leger te oefenen. Met
de vrijwillige landstormers zal de Minister
handelen nis roet de anderen. Kei kader zal
hij trachten als kader te gebruiken, desnoods
nu ten korte opleiding.
Ten slotte de motie-Ter Laan. Deze bedoelt
hetzelfde als het ontwerp; alleen wat sneller.
Thans kan de Minister de oudste lichting niet
naar huis laten gaan. Zoodra liet mogelijk is.
zal hij bei doen. maar wanneer dat zal zijn,
kan dc Minister niet zeggen. De motie kan de
Minister niet aanvaarden.
De MINISTER wil verder nog eens zijn leed
wezen uitspreken over (len lapsus in de Me
morie van Antwoord. Hoewel duidelijk is uit-
gedrtikt wat de bedoeling is. zal hij nog eens
duidelijk verklaren, dat, zoodra de Regeering
in de noodzakelijkheid komt om, na aflossing
van de landweerüehtïngen, nog meer jaarklas
sen op te roepen, zij bij een nieuw ontwerp de
bevoegdheid zal vragen.
De lieer MARCHANT meent, dat er een
tegenstelling is te vinden in de Memorie van
Antwoord. Uitdrukkelijk wordt eerst gezegd
wat oorspronkelijk de bedoeling was en daarna
wordt gezegd wat er nu zal gebeuren. Dui
delijk blijkt daaruit, dat de Regeering zich
nu beperkt tot de aflossing van de landweer.
De grens is op dertig jaar gesteld om zeker te
weten, dat die haar genoeg is. Thans verwacht
spr.. dat de Regeering den gewijzigden consi
derans zal aanvaarden, die daar toch precies
zegt wat de Regoering wil.
D» heer RUYS DE BERKNBROEOK repli
ceert en vraagt toezegging, dat de Regee
ring later meer inlichtingen zal geven en de
boeken zal openleggen.
De heer SCHAPER meent, dat <Rt »en
t oesp») j n g op het comité-genera al, is. Anders
begrijpt spr. 'Óit niet. Toorts wijst spr. er op.
dat nu duidelijk is gebleken, dat de verster
king van de legermacht "het doe! der Regcc-
ring is. Met dien z.g. lapsus is dal nu egps
goed aan den dag gekomen. Als do nood nan
den man komt,, wordt toch gegeven wat dj:
Minister wil.
De 'MINISTER VAN OORLOG, de heer
BOSBOOM, antwoordt nog even. Met <k» lich
ting 1916 zal liet zoo gaan, dat zij op normalen
tijd in dienst zal komen of iets later, in ver
band met de-landstormklai-sen, die oj>geroepeu
zijn.
De MINISTER VAN BINNEXLAXSC'HE
ZAKEN, de heer GORT VAX DER UN DEN,
zegt in de vraag yan den heer Ruvs niet een
toespeling te zien op liet cdmité-generaal. Als
dit zoo was, zou hij zwijgen. Natuurlijk zal de
Regecring na hei sluiten van don vrede een
uitvoerig verslag geven van hetgeen zij deed.
Dan zullen wellicht dingen kunnen worden
medegedeeld, die nu geheim moeten blijven.
De motie-Ter ,Laan wordt verworpen
met 60 tegen 13 stemmen.
Art. 1. Op dit artikel is door de Com
missi» van Rapporteurs een amendement
ingediend, om te bepalen, dat zal worden toe-,
gevoegd .,met afwijking van het bepaalde in
tl» overgangsbepaling" »nz.
1 De heer VAN KAALTE verdedigt dit amen-
dement, dat bedoelt duidelijk aan te geven,
dat het een afwijking is.
De MINISTER VAN OORLOG, de heer
BOSBOOM, neemt- dii amendement over.
De lieer TER LAAN meent, dat nu wel
zeker is, dat dit ontwerp wordt aangenomen.
I De wet zal veel werk verschaffen aau de gc-
meentebesturen. Spr. vraagt den Minister ge
mobiliseerde ambtenaren op de secretarieën-te
willen beschikbaar stellen om het werk af te
doen. Voorts meent spr.. dat dit artikel niet
duidelijk aangeeft, wie er onder vallen. Spr.
zou wel eens een principieel debat willen voe
ren over de vrijstelling van geestelijken. Spr.
vraagt te voldoen aan het verzoek van den
heer Eland om 10 procent van de oudste land
weerlichtingen naar huis te sturen en daar
voor de gehuwden aan te wijzen met grocrte ge
zinnen. Voorts vraag spr, ook de afgekeurden
te laten herkeuren.
De heer SCHAPER pleit voor de vrijstelling
van de officieren van het Leger des Heil?, die
niet als geestelijken worden aangemerkt.
Dr MINISTER VAN OORLOG, de heer
BOSBOOM, kan de 10 procent van de land-
weerliclitingen niet toestaan. Het zou onmo
gelijk zijn, een grens te stellen. Wat de secre
tarie-beambten betreft, zal de Minister ieder
geval afzonderlijk behad»len. Voor de geeste
lijken wil de Minister niet afwijken V3n den
gevólgd en regel.
Art. 1 wordt goedgekeurd.
Art 2. De heer SASSE VAN YSSELT
verdedigt een amendement om in te voegen,
dat duidelijk wordt aangegeven wie hier be
doeld worden.
De MINISTER VAN OORLOG, de heer
BOSBOOM, neemt het amendement over.
Art. 2 wordt goedgekeurd.
Art, 3 w n r d t g o.e d ge k e u r d.
Art. I. De hoer SASSE VAN YSSELT
maakt een enkele opmerking over de hier
troffen regeling. Velen zullen er onder vaL
len, die niet gemist- kunnen worden uit de
bureaux.
De heer TER LAAN steunt dit verzoek.
De heer VAN DOORN vraagt ook een
enkele inlichting en geeft een aanwijzing.
Dc MINISTER VAN" OORLOG, de heer
BOSBOOM, geeft inlichtingen over de in
schrijving in de registers.
De heer TER IxAAN komt tegen de
registratig van dc mannen van 3010 jaar op.
Later kan de Regeering daarvoor vrijheid
v ragen.
Artikel 1 wordt goedgekeurd,
mot 61- tegen 13 stemmen.
Art, .5. De MINISTER VAN* OORLOG,
de heer BOSBOOM, wijzigt het woord ,,op"
in ..met" in de uitdrukking op den dag enz.
De lieer SASSE VAN YSSELT verdedigt
zijn amendement, om te bepalen dat zoodra
tegenwoordige buitengewone omstandigheden
hebben opgehouden te bestaan, een voorstel
van wet zal moeten ingediend worden, om
deze wet in to trekken. Dc bedoeling is het
karakter van bet nood-ontwerp nog duidelijker
te doen uitkomen.
De lieer PATIJN merkt op, dat de heeT
Schaper meende, dat het ontwerp dc geheime
bedoeling heeft om iets geheel anders binnen
te loodsen. De logica ontging spr. daarvan.
Het recht om dit te veronderstellen had de
heer Schaper niet, ;>1 heeft wellicht een lid
zich in dien geest uitgeslaten. Spr. wil uit
drukkelijk verklaren, dat z. i. dit ontwerp in
onkel opzicht, praejudieeert.
De heer VAN DOORN vindt het amende-
,.-Ach, es isfc nïchts daran een granaat
scherf, neb in de maagstreek, die me wel
eenige dagen lang den eetlust benomen,
maar de maag gelukkig niet geraakt, beeft.
Daarvan valt niets te vertellen, zoo iets
onderga je alleen maar, dat maak je zelf
niet mee en dat is wel het eenige lamme er
van, dat je zoo machteloos tegenover die
dingen staat. Als je in een handgemeen ge
wond wordt, heb je tenminste de voldoe
ning. dat je de tegenpartij, die je zoo toe
takelde, er zelf ook van bebt- doen lusten, en
dat geeft je gevoel van eigenwaarde, maar
zoo'n brok van een granaat., die zoo'n twin
tig kilometer ver is komen vliegen, maakt je
op zijn hoogst razend van machtelooze
woede. Die kanonnen moesten er niet bij
wezen, dan was er tenminste nog wat aan,
dan kreeg je zoo nu en dan nog eens 't ge
voel van fierheid dat in je groeit, nadat je
in een handgemeen de tegenpartij de baas
bent gebleven. Zoo'n handgemeen heb ik
nóg eens meegemaakt-, 't Was in een tijd
toen we slecht in onze infanterie zaten.
Daarom werden wij, huzaren, aangewezen
om mee te helpen aan 't bezetten van een
vijandelijke loopgraaf Bij zoo'n bestor
ming laat je alles achter wat je missen
kunt, alleen je geweer en een bandelier pa
tronen lieb je bij je. Dan kruip je vooruit,
zco dicht mogelijk langs den grond en twee
honderd meter vóór de te nemen stelling
klinkt het ,,fertig?" uit den mond van je
commandant. Dan maak je je klaar om op
te springen en zoodra zijn Sturm" over
de gelederen davert, rijs je als één man op
en zoo snel als je kunt draaf je op de stel
ling tegenover je af en razend gemaakt
doordat je onderweg de kameraden naast
je hebt zien vallen, ga je slaan en stooten
wat je kunt, zoodra je tegenover je vijan
den staat. Maar een enkelen keer ge-
beurt het dat de tegenpartij je kalm laat
aanstormen, zonder een schot te lossen en
daardoor wordt je zóó nuchter gemaakt dat
je, tegenover hem gekomen, eigenlijk abso
luut geen neiging gevoelt om hem kwaad
te doen en als verlamd blijf je dan een
cogenblik staan, totdat de moedigste, of
wreedste misschien, bet waagt zijn bajonet
tc steken in bet lichaam van den vijand.
En zoodra maar 'fc eerste bloed gevloeid
heeft, begint bet dadelijk op av punten
met bajonetten en geweerkolven, totdat de
vijand gedood of gevangen is. Want in een
gevecht van man tegen man blijven wij
meestal de baas. De Franschen zijn dapj>er
en handig zonder uitzondering, maar ze zijn
over 't algemeen te tenger van bouw en
hebbeu te weinig lichaamskracht om in
een handgemeeu tegen ons opgewassen te
zijn. Maar den laatsten tijd houden we
ons niet veel meer met infanterieaanvallen
op. we hebben geen menschen genoeg aan
't Westelijk front."
Maar de Franschen weren zich des te
drukker
,,Dat doen ze .en ze doen 't met dapper
heid en volharding, maar z» komen er niet
door. Als ze er door gewild hadden, moes
ten ze verleden jaar September volgehou
den hebben, toen had het gekund en als
ze versche reserves genoeg in 't vuur hadden
kunnen brengen, was 't gelukt ook. Want
wij waren dood, doodop toen. Maar nu zijn
we weer rrisch en sterk, eiken dag worden
ona» veldversterkingen solider, eiken dag
worden onze loopgraven dieper, eiken dag
wordt de mantel van beton om onze stuk
ken dikker en steeds door komen er nieuwe
inent weinig beduidend. Vanmiddag is ette
lijk» maken betoogd, dat dit ontwerp niet
praejudieeert. Hot amendement u dus ovei-
bodig.
D» heer LIMBURG atht bet goraden, dit
amendement aan nemen, ook inot het oog
op andere buitengewone omsfiuidigbedon.
De MIN/M'EK VAN OORLOG, de heer
BOSBOOM, zegt, dat deze wet automatisch
buiten werking treedt a's gedemobiliseerd
wordt. Wanneer do wet niet wordt ingofcrok
ken, blij ren de landstormman non in do
registers staan. De Minister ontraadt hei
amendement.
De heer SCHAPER repliceert.
Hot amendement wordt sango-
n o ni en met ll tegen 21 stemmen.
Art. wordt a a n genomen.
Thans j.s de eoriridcran» aan de orde. Hierop
is ingediend het amendement van d» Connui
si» v.m Rapporteurs, oin uitdrukkelijk to be
palen, dat her. ontwerf de bedoeling Jieeft,
do landweermannen mot verlof te kunnen
doen gaan.
De heer VAN KAALTE verdedigt dit amen
dement.
Do MINISTER VAN OORLOG, do hoer
BOSBOOM neemt het amendement over.
Het wetsontwerp wordt aangenomen mef
55tegen 13 stemmen.
Geen audiëntie.
Blijkens bericht in dè „Staatscourant"
wordt Donderdag a.s. door den Minister yan
Oorlog geen audiëntie verleend.
Premie voor onze lezers.
Zoolang de voorraad strekt zenden wij, uit
sluitend gedurende de maand Juli, na ont
vangst van 1 postzegels of postwissel, de
geheele oplage van ,,De Soldatencourant"
franco toe.
Na deze maand is No. 150 van ons blad be?
reikt en kost de geheele oplage 1.50.
De toestand in den reuzensirijd.
In do Duitsche bladen lezen we, dat "War
schau. ontruimd wordt. Dit wil nk>t zeggen,
dat al de inwoners der stad haar veriaten,
maar de Russische regeering stuurt er veel weg,
in de eerste plaats de ambtenaren, die over
bodig zijn, dan de gedetineerden in de gevan
genissen, daarvan zijn er reeds 5*J00 het. bin
nenland ingezonden eo er zuilen nog 2000 vol
gen en eindelijk een groot aantal bnrgers,
men wgt 80,000, die niet liewijzen kunnen,
dat zij gemakkelijk zich zelf cn hun g»ziii
kunnen onderhouden.
Men begrijpt, wat de Teden. is voor die ont
ruiming der hoofdstad van Polen: men vreest
er voor een belegering. De Ihiitschers en
Oostenrijkers rukken al meer op, jagen do
Russen al meer terug, ten Zuiden en ten
Noorden van Warschau en als dat zoo eeu
tijdje voortgaat, zal de stad .spoedig ingeslo
ten zijn. Natuurlijk is zij daarom nog niet ge
nomen zij Ls een sterke vesting cn om do
belegering zoolang mogelijk to kunnen uit
houden, zendt men alle onnntto menecheu
weg, uien men toch to eten zou moeten
geven.
Het i - geen wonder, dat men to Warschau
vreest, dat een belegering aanstaande is, do
Russische troepen trekken maar al moer te.rug
cn in hun telegranjftien wordt or ntr ai dan,
zij liet niet geheel duidelijk, op gezinspeeld,
dat Warschau wel eens kon worden prijs gege
ven, ten einde verder naar 't Oosten e»n
nieuw en vaster front te bezetten. In elk
geval ;s zeker, dat de Unie ten noorden van
Warschau - zich steeds meer naar 't Oreten
buigt, langs do Xaref en thans zelfs reeds
voorbij Nowogrnd en Jvomsj», plaatsen, dio
heel wat Oostelijker liggen dan Warschau.
Langs de Xaref intuwsehen houden do Rw.scu
thans nog stand, ofschoon zij daar niet hun
voornaamste strijdtooneel schijnen te zoeken,
maar tusschen Weielisel cn Boeg. Hoe dit zij,
achteruitgaan do Russen steeds »n hun ver
liezen zijn zeer groot van 14 Juli tot 23 Juli
hebben zij de handen der bondgenooten meer
dan 50,000 gevangenen moeten laten.
Kn terwijl d» Dnitschers en Oostenrijkers-
Hongaren maar aldoor oprukken naar 't
kanonneu uit Essen aan, steeds wordt dus
de kogelregen, waarmee we den vijand kun
nen overstelpen, dichter".
,,Goed, laten ze er niet door komen,
maar 't gelukt jullie bij hen evenmin".
„O ja, doch! Zoo gauw we in Ga?knë
klaar zijn, komen al onze troepen naar 'fc
Westen en dan gaat 'fc er op af 'fc kost
misschien een miliioen, misschien ander
half millioen menschen levens, maar als de
Bussen klein gemaakt zijn, gaan zc eraan,
de Franschen und wir holen sie herans,
selbst wenn sie hundert Meter tief sitzen F'
Hij had zijn handen losgemaakt uit die
van zijn vrouw en de gebalde vuisten drei
gend, opgeheven, stoncl hij met fonkelen
de oogen tegenover mij. Hij zal zijn man
6taan als de dag daar is, waarop de vijand
eruit gejaagd en teruggeworpen of omsingeld
moet worden, hij Ziil blijven toonen, over
al en onder alle omstandigheden waard te
zijn, het zegeteeken van den krijg te voeren
op de fier geheven borst.
Maar misschien kan hij 'fc al niet. meer
toonen nu, misschien is de vrees, die tien
maanden lang zijn vrouw zoo bleek en zoo
bang heeft gemaakt, al bewaarheid gewor
den, misschien ligt zijn verminkte lichaam
reeds in den vreemden bodem,' waarboven
dag aan dag bet wreede oorlogsrumoer
krijscht. Want bijna twee weken is 't al
geleden sinds hij weer vertrok naar 't front
en zijn vrouw heeft nog niets meer van
hem oytvangen dan een briefkaart, waarop
bij zijn behouden 'aankomst meldde op het
terrein der verwoesting aan Frankrijks
Noordelijke grenzen.
