Vrijdag 12 Maart 1915
Orgaan voor Leger en Vloot.
Oorlogsnieuws.
NÖ.~H9;
Onder redactie van D. MANASSEN.
Onze neuiraliteit in buitenlamfsch liciit.
Do toestand in Dsn reuzenstrijd.
Oplaag 45,000 exemplaren.
DE SOLDATENCOURANT
ADRES DER REDACTIE EN ADMINISTRATIE PALESTRINASTRAAT 10,
AMSTERDAM, TELEFOON Z. 4968. DIT BLAD VERSCHIJNT DRIEMAAL PER
WEEK. LOSSE NUMMERS VOOR MILITAIREN 1 CENT, VOOR NIET-MILITAI-
REN 3 CENT, ABONNEMENT 1.50 PER DRIE MAANDEN.
Voor AdvertentiSn wende men zich tot het Alg. Advertentie-Bureau ROUMA<xCo.
Heerengracht 226 Amsterdam, tot de Drukkery „Jacob van Campen" N. Z. Voorburgwal
234-240 (Keizerrijk 9) Amsterdam of tot onze Administratie, PaJestrinaatraat 10
Amsterdam. Prjjs der Advertcntiën per regel 30 cent. By abonnement reductie.
Duitschkud blokkeert de Engolsche kust, zooals men weet. Hoofdzakeli|k
geschiedfc dit door onderzeeërs, maar uit bovenstaands plaat kunnen we zien, dat
ook de luchtschepen daaraan meedoen. De plaat stelt toch niet minder voor dan het
Nederlandsche stoomschip Helena", dat op 15 mijlen ten westen van Texel, bij het
Haaksche lichterschip ineens aangehouden werd door een Duitschen Zeppelin, dé L 5.
Het luchtschip dreef zeer laag boven de zee, zoo laag, dat de commandant een
gesprek met den kapitein der „Helena" kon voeren. Dit gesprek scheen voldoende
resultaten op te leveren, althans de Zeppelin verdween en het Nederlandsche schip
•kon zijn reis voortzetten.
liet gebeurt'thans niet eiken dag, schrijft
de ,,N, Ot.", dat men van Duitsche zijdo de
erkenning- leest, dat Nederland zich ernstig
moeite' geeft neutraal te blijven, hoe moeilijk
dit liet land ook wordt gemaakt. In de Maart
aflevering van ,-Natur und Gesellschaft" er
kent Lovis Corstiaons het ruiterlijk.
Do Duitschers, zegt deze sclir., moeten niet
de Nederlanders maar zich. zelf moeten de
Duitschers verantwoordelijk maken, voor het
feit, dat de Nederlanders niet als één man
aan de Duitsche zijde staan. Men dient in
Duitschiand te bedenken, dat de Nederlanders
de gjbeurtenisscn zien door een anderen bril
dan de Duitschers. Daarvoor geeft Corstiaens
ook een historisch© verklaring- In do dagen
van onzen S0-jarigcn oorlog Heeft Duitschiand
het rustig aangezien, dat Nederland alleen
zich verzette. Schuier heeft het reeds gezegd
in zijn Abfail der Niederlande, dat in die da
gen de Duitschers op beide ooren sliepen en
zich niet bewust waren, dat aan den Benedcn-
Rijn .werd gestreden om do heerschappij over
de zeeën.
Met fierheid arbciddo daar aan don Bone-
deu-Rijn een vólk aan zijn staatswezen, geba
seerd op do rots der vrijheid, en zijn
tegenstanders ten trots schiep het wereld
politieke instellingen, waardoor de we
reldhandel eerst in bloei kwam. Met Neder
lands rijkdom vermeerderdo zieli destijds zijn
macht en uit zijn regentenfamilies kwamen
schrijvers en staatsboden die stellig meer be
zaten dan geldtrots en politieleen hoogmoed.
Zij hadden uit verbrokkelde maar rasechte
volksstammen de Nederlandsche natie ge
vormd. Da*, gaf hun het recht de tegenstan
ders van hun vrije rcpublikeinsehe constitutie,
die' absolutistisch geaderd was, uit hun weg
to zetten. Zoo werd Nederland do leermees
ter der Britten.
Op dat stramien borduurt de schrijver van
hot artikel voort om dan to betoogen, dat
een handelsvolk onder alle omstandigheden
den vrede noodig heeft. Zelfs een moeilijke
vrede is voor zulk een volk beter dan >en
oorlog „aus eitel Gereobtigkeit". Men moet
erkennen dat Nederland ook bij do honderd-
\aoudigo wijzigingen in zijn politieke ontwik
keling nooit ,,in sich zusammengebro-cheif
is. Het leeft voort- in zijn mooie tradities.
Op Nederlands bodem stond de wieg van het
j volkenrecht. De beginselen van het Spmozis-
tische staatsrecht leiden ook de staatslieden
van het tegenwoordige, het monarchale Ne
derland.
I Wat de Duitschers willen kan niet zijn,
thans in te halen wat men verzuimde toen
I het historisch oogenblik daarvoor was geko-
1 men, maar om een vriendschappelijke buur-
mansrelatie te onderhouden met de Nederlan-
j ders, opdat „ons (den Duitschers) onze rivier
en hun (den Hollanders) liet wijde „Hinter-
land" voor een verkeer zonder toiboomen open-
staat."
Dat is bereikt en niemand heeft het belet.
Nederland en Duitschiand doen belangrijke
en voor beide partijen voordeeligc zaüen met
eikaar. Bijna een derde van Nederlands -re
port en bijna de helft van den uitvoer komt
uit of gaat naar Duitschiand. Een - d-n to
meer voor Nederland de goede relatie met
Duitschiand niet te storen, meent do schr.
van liet artikel, die wel zal hebben gedacht,
dat dit voor beide zijden geldt. Doel van
zijn (voor Duitsche lezers bestemd) artikel k
waarschijnlijk juist er de aandacht op te ves
tigen, dat men verkeerd zou handelen in
Duitschiand als men de stemming ons land ver
koelde.
In dc Fransehe ..Revue" bespreekt G. Bonet-
Maury onze neutraliteit in een artikel, dat niet
Trij is van feitelijke onjuistheden, maar in zoo
verre niet zonder verdienste is, dat het nog
eens er op wijst dat voor ons land de oorlog
ook materieek' en moreele bezwaren an 1 o-
teekenis met zich heeft gebracht- De situatie
is voor ons land niet gemakkelijk, erkent de
heer Bonet-Maury. Van de publieke opinio
zegt hij:
..Als de houding der grooto kooplieden nog
te wensehen laat (n.l. van Fransch stand
punt beschouwd), de meening van het Neder
landsche volk. in het bijzonder die der socia
listen, spreekt zich meer ca meer uit ten gun
ste van do zaak der kleine natiën, als welker
kampioenen zich Frankrijk en Engo'arul heb
ben opgeworpen. Zooals dr. v. d. Vlagt het
zoo juist heeft uitgedrukt, „de ziel vin Ne
derland is met Frankrijk in dezen oorlog, om
Tochten van de „U 16".
In de „Vossisohe Zeitung" schrijft Otto
von Gottberg over de tochten van don
onderzeeëër ,,U. 16".
Wij o'nileenen daaraan het volgende:
Toen do oorlogswolken zich samenpakten
boven Europa, vertoefde kapitein-luitenant
Hanson voor herstel van gezondheid in Enge
land. Aan zijn konnissen aldaar was het hekend,
dat hij Duitsch officier en konimandant van
een onderzeeër was. En daarom ried hem
zijn hospita op een warmen zomermorgen
,,Ik zou vandaag eens naar het postkantoor
gaan, meneer Hansen, er zijn misschien be
langrijke berichten voor u gekomen."
Een uur later ontving cie zee-officior een
telegram, dat hom opriep. Hij pakte zijn kof
fer en nam afscheid van de vriendelijke hos
pita, die dreigend haar vinger ophief en
lachend sprak
„IJ kent de namen van den kruiser en van
den torpedojager, waarop mijn jongens het
zelfde beroep uitoefenen als gij. Die schepen
moogt ge nooit torpilleeren."
„Nooit!" lachte Hansen terug en hij ver
trok om deoi laat®ten trein te nemen, waar
mede een Duitsoh officier naar de kust werd
gebracht.
In het vaderland sprak men over niets an
ders dan over oorlog en vrede ex Hansen
stond in Kiel op een uitkijktoren en staarde
naar de blauwe Bocht, toen een extra-blad de
•lgeheele mobilisatie aankondigde.
Hansen was vier en twintig uur later op
zijn post op de brug van de „IJ. 16".
Nauwelijks was hij aan boord toen het bevel
kwam: „Naar buiten!" De kleine, grijze
schepen zouden op verkenning uitgaan om te
ontdekken waar de vijand zijn vloot zou ver
zamelen.
De ,,U. 16" zette het eerst koers naar de
Orkney eilanden, maai- geheel ontmoedigd
bracht Hansen de boodschap thuis: „Niets tc
zien van de Britten!"
Eenigen tijd later kwam hij in de buurt van
de Noorsohe kust. Het was een mooie, zonnige
dag, toen hij, langs de kust stoomend, do eer-
sto Engelscho vaartuigen zageen kruiser en
een torpedo-jager. Hij dacht, aan de vrouw
aan den overkant van hot Kanaal... besloot
toch tot een aanval. Over de spiegelgladde
watervlakte zag de tegenstander, dat gevaar
dreigde, zwenkte om, eu verdween.
Een andere tocht van do ..U 16" was een
verkenningsraart naar de Shellandseilanden
en de Faroër. Met genoegen herinnert Hansen
zich, hoe hij mot zwaren zeegang in een stille,
eenzame bocht gelegenheid had om twaalf uur
uit te slapen. Bij zulke mstpoozen liggen do
mannen in do hangmatten. Maar slechts do
helft der equipage zwaait tu&sohon de touwen,
want do matrozen hebben vier, en de stokers
zes uur dienst, terwijl in het zelfde aantal
uren evenveel mannen slapen. Opdat allen
ruston kunnen, worden do hangmatten achter
do torpedolanceerbuizen geplaatst. "Wanneer
zo plat op den bodem liggen, is er meer ruimte
in, De lichten worden gedoofd, om eleotrici-
dat zij alleen zijn kan aan de zijde vau het
recht en de rechtvaardigheid en omdat, ge
waarschuwd door bet lot van België, 't niet in
staat is het aan te leggen met een imperia
lisme, dat zijn onafhankelijkheid beUroigfc."
Van vredesneigingen is weer sprake.
Maar het bericht is wat samengesteld: de
neigingen zouden bestaan in Duitschiand,
het is een Engelsch blad, de „Dail v Telegr.",
dat er melding van maakt en dat er van
gehoord heeft uit Kopenhagen. Al te veel
waarde moet men er dus niet aan hechten.
Een hooggeplaatst ambtenaar in de Decnsche
hoofdstad, die tot invloedrijke Duitschers in
verbinding staat, zou vernomen hebben, dat
men in Duitsche officieele kringen druk van
den vrede spreekt, dat men dien wenscht en
dat het waarschijnlijk in Juni vrede zal
zijn. De Duitschers zouden geen tweede
wint.ercampagne in Rusland willen wagen.
Het bericht ziet er niet naar uit om er
veel waarde aan te hechten; we geven het
dan ook onder voorbehoud der waarheid.
Op het oogenblik in elk geval lijkt het nog
niet op den vrede, in het Westen, noc.h in
het Oosten. Aan het westerfront zijn het
nog steeds do kleine gevechten, die nu de
eene, dan de andere tegenpartij een vooiJ-
deeltje bezorgen, maar die aan 't geheele
oorlogsterrein geen veranderd aanzien geven.
Het kan op die wijze nog heel lang duren,
met wederzijdsche uitputting der vijandc-D.
Fransehe en Engelsche biaden wezen er
op, dat in den laatsten tijd de toestand voor
de geallieerden is verbeterd. Terecht doet
de „Temps" hiertegen opmerken, hoe dit
best mogelijk is, maar daarmee nog niet alles,
nog heel weinig gewonnen is. Het is waar,
dat Duitschiand sedert maanden geen stap
vordert, maar men moet niet vergeten, dat
de Duitsche legers aan beide fronten in 't
vijandelijk land staan dat, enkele punten in
den Eizas uitgezonderd, op Duitsch grond
gebied niet wordt gestreden. Eerst wanneer
Duitschiand uit België en Noord-Frankrijk
teruggeworpen is, zou men van een over
winning der geallieerden kunnen spreken.
In Polen schijnen nu de Duitschers weèr
krachtiger op te treden tegenover de cjj,
dringende Russen, maar de eersten hebben
niet kunnen verhinderen, dat zij bij Grodno
en elders werden teruggeworpen en dat zij
nn weer vrij dicht bij de grens staan. Daar,
aan de grens, verzamelen de Duitschers ai
hun macht: niet*ten derden male willen zij
de Russen in Oost-Pruisen laten doordringen.
Het gevolg daarvan is, dat er vrij zware ge
vechten plaats hebben in Polenwie daarbij
voordeeleu behaalde, is nog niet duidelijk in
te zien. Nog steeds gaat in het Oosten de
krijgskans op eu neer. Niet alleen in Polen,
ook in de Karpathen, waar haast dag eu
nacht hardnekkig wordt gevochten onder
dikwijls ongunstige omstandigheden aan
beide zijden, zooals slecbt weer en besneeuw
de of modderige wegen.
Omtrent den strijd in de Dar dan ellen
komen in de laatste dagen heel verschillende
berichten, zooals men weet. '*t Hangt er
maar van af, van welken kant ze komen.
De Engelsche telegrammen spreken vau een
goed opschieten der operation, van een door
dringen ia de zeeëngte; zij -stellen een aan
val en een inneming van Konstantinopel in
het vooruitzicht. Heel anders de Duitsche en
Turksche berichten die vertellen, dat de be
schietingder Dardanellen geen effect van be
lang heeft totnogtoe, dat ernog geen troepen
der geallieerden aan land zijn gezet, dat men
te Konstanïii opel heel gerust is. De waar
heid zal, als steeds, wel in het midden
liggende Engelschen zullen wel niet zoo
gauw te Konstantinopc-1 zijn als zij wensehen,
maar dat zij er niet zullen komen, zouden
we ook niet graag beweren.
Strijd dus nog, aan alle zijden verbitterde
strijd. Yoorloopig schijnt Griekenland daar
aan niet mee te willen doen. Koning Kou-
stantijns politiek van den vrede met Turkije
heeft vewonnen en er is een nieuw niinisterie
gevirmd. Ook Italië schijnt van plan zijn
neutraliteit te handhaven.
BELG8Ë.
Toespraak van Koning Albert tot zijn
soldaten.
De Belgische oorlogscorrespondent van De
Tijd bericht uit Do l'anne d.d. 27 Fcbr.:
Reeds melddo ik gisteren boe de koning en
de koningin beiden te paard het regiment der
grenadiers geïnspecteerd hebben. Niet ver van
den historischen molen, waar do soldaten van
het 6e en 26e linie-regiment zich 30 Novem
ber zoo schitterend hebben gehouden, heeft do
koning de jongo recruten van het 6e en 26e
begroet. Nadat de kolonel den koning had
toegesproken. sprak de vorst zelf:
„Oudere soldaten van Jet 6e en 26e linie-
ragiinent, ik beveel u aan, de nieuwe recru
ten, die uwe strijdmakkers zullen zijn, met
welwillendheid in uw gelederen op te nemen
wee st voor hen welwillend© raadgevers te mid
den der gevaren van den oorlogweest waar
lijk wapen broeders, ten einde een onover
komelijke hindernis te kunnen opwerpen aan
de indringers, want wij moeten met behulp
der bondgenooten, zelfs ten koste van liet
leven, strijden totdat onze gewesten zijn be
vrijd".
Do koning sprak daarna nog op meer in
tieme wijzo met de officieren, en zeido liet
grootste vertrouwen in hen te stellen. Hij
bracht breedvoerig m berinnering do glorie
volle wapenfeiten van het üe linieregiment,
bijzonder het moedig standhouden bij Nieuw-
poort, en de herovering van Ramscapelle 30
November 1914.
Begrijpelijkerwijze heerschte er bijzondcr-
lijko geestdrift onder de soldaten, toen de
koning langs de gelederen schreed.
Ontploffing.
BRUSSEL. Maandagmiddag heeft in de
pyrotechnische school te Antwerpen een
ontploffing plaats gehad, waarbij drie man
gedood en zeven gewond werden.
Het ongeluk gebeurde in een loods, waar
soldaten onder toezicht van een ,,Ober-
feuerwerker" aan het opruimen waren.
DUITSCHLAND.
Vredesneigingen?
LONDEN. De Daily Telegr. meldt uit
Kopenhagen, dat een hooggeplaatst buïten-
landsch ambtenaar, die in betrekking staat
t-ot bevoegde Duitsche kringen, beweerde,
dat in ofiicieele kririgen van Duitschiand
druk over den vrede wordt gesproken en
rnen cyiar een einde van den oorlog in Juni
waarschijnlijk acht. De Duitschers willen
geen twee-da wiuter-campagne in Rusland
wagen.
In den heksenketel.
De oorlogscorrespondent van de „Voss. Z».-i-
i lung" in Oost-Pruisen schrijft: Ais men dén
halven cirkel, dien de TVolkusj-beek en de
Hantza ten noorden van Lipak beschrijven tot
een cirkel aanrult, en zich een gedeeltelijk
moerassig, gedeeltelijk heuvelachtig boechter-
rein voorstelt, aan heeft inen het tooneel van
den slag voor zich, waarin een dapper strijdend
Russisch leger door ouzo troepen vernietigd
werd. Het waren de 27e, 28e, 29e en 53e divisie,
'die in dez© ruimte samen godrongen waren en
hier een verdedigingsstelling innamen, in dc
hoop door het uit Grodno aanrukkende 15de
legercorps ontzet te worden. De omsingeling
van den vijand was don SOstcn Februari bijna
ten einde gebracht. Vooral uit het Oosten,
Noorden en Zuiden had de stalen keten d© na
tuurlijke uitwegen versperd. Den avond van
don 20sten komt een opr.iarcheerende Duitsche
I colonne bij de hoen» Rcebkowo m©t een vijan
delijke afdeeling, die juist haar eten krijgt uit
de veldkeuken, in botsing. Zij loopt deze on-
middellijk overhoop en verovert o.a. drie veld-
I kanonnen en twee zware kanonnen uit de ves
ting Kowno. Een tweed© uit infanterie en ar
tillerie bestaande colonne rukt van uit Kowol-
koesj over een boschweg in Noord-Oostelijk©
richting voorwaarts, voegt zich onmiddellijk
bij de andere troepen van do voorste linie, om
zicli daar in storm en regen bij het flauw© maan
licht een stelling uit te zoeken, en wacht zoo
den morgen af. Bij het aanbreken van den dag
donderden de eerst© kanonschoten door hot
bosch. Onze troepen staan meest dioht bij den
vijand. Het vuur slaat over van bataljon tot
bataljon, van batterij tot batterij, tot niemand
meer zichzelf kan verstaan. Ieder weet waar
het om gaat. Ordonnansen worden door moe
ras en bosch tegengehouden en de troepen
moeten zelfstandig handelen. Een brigade
commandant hoort schoten in zijn nabijheid,
krijgt bericht, dat de vijand aftrekt. Hij laat
zich met een gebroken enkel op zijn paard zet
ten en gaat den vijand achterna. Hij heeft een
regiment jonge infanterie, dat echter den vij
and niet in aftocht vindt, maar in een goed
voorbereide positie. De troepen zijn echter
niet meer te houden en nemen stormenderhand
de eerste rij loopgraven. Twee batterijen staan
in liet vuur. D© regimentscommandant komt
aangaloppeeren om te zien wat er aan do hand
is. Hij krijgt bevel onmiddellijk alle batterijen
to laten aanrukken- want het blijkt, dat do
vijand hier de sterkst© is. Men laat hem ech
ter niet tot bezinning komen en dringt met
geweld voorwaarts in het heuvelachtig© me»
te it te besparen, en de patrijspoorten worden,
om ze tegen den waterdruk te beschermen,
door stalen luiken gesloten.
In do duisternis snorkt de geheele beman
ning, op één man na. Hij moet opletten en
rapporteeren, wanneer do stroom, of do zee
gang de plaats vau <1© boot verandert.
Toen in de eerste dagen van Februari do
„IJ 16" bij Helgoland lag, gereed om zee to
kiezen, wachtte do commandant in onge-
duldigo spanning op zijn nieuwe opdracht-
Spoedig kreeg lui het bevel, dat hij het
Kanaal voor do scheepvaart van onze tegen
standers onveilig moest maken. In het Kanaal
was het meest te halen. Daarom dobberen
onze klein© grijzen daar het liefs:.
Den 9en Februari was bet aanvankelijk
mooi weder, maar ter hoogte van liet Maas
lichtschip bij do Hollaadsche kust was een
dikke mist. Tien uur later werd Jict weer
helder. Da ,,TJ 16" kwam aau de oppervlakte
en zag cle zon aan den hemel staan.
Een Hollander van ongeveer 6000 ton liet
do-, commandant stoppen.
Een officier bracht de scheepspapieren aan
boord van ouzo boot. De lading was voor
Hollanders bestemd, en dus zeido Hansen tot
den vreemdeling: „Het spijt mij, dat ik u
oponthoud veroorzaakt lieb".
Wolken kwamen voor de zon. Op het water
kwamen weer lichtgrijze nevels, waaruit plot
seling een groote boot haar zwarten ..neus"
stak. Wij wisten nog niet, wat voor een boot
het was, maar plot-cling heesch do vreemde
ling d© Hollandse!]e vlag, draaide om, en
stoomde weg. DiG was verdacht, want Hollan
ders behoeven niet bang te zijn voor een ont
moeting met onze duikbooten. Zij weten," dat
het ons spijt, dat de oorlog ons dwingt, om
neutralen aan te houden. Tevergeefs gaf Han
sen het signaal om te stoppen. Met volle
kracht ging d© vreemdeling verder, en beging
daardoor een groote fout voor een neutrale. Do
commandant had nu recht om t© schieten.
Hansen wilde nog genade voor recht laten
gelden en liet, als waarschuwing een machine
geweer spreken. Het werd duister. De vluch
teling hield do U-boot in het kielwater. Toen
bet. nacht werd. werd do vervolging opgegeven.
Later bleek, dat do ontkomen boot do Engel
sche Laertes" geweest was.
Voor Calais werd bet zicht weder zoo slecht,
dat de ,,U 16" veel uren in de diepte moest
doorbrengen. Na liet boven komen liet men
do bemanning van een kleinen Engelschman
van boord gaan en torpilleerde hem snel, daar
Fransehe torpedojagers naderden.
Toen zij op den onderzeeër jacht maakten,
wist Hansen zonder moeit© te ontsnappen,
's Avonds zag hij bij Havre, dar. een boot de
haven wilde binnen loopen. Hij sneed haar
den weg af en liet door een signaal do „Dul-
wich" stoppen. De bemanning liet zicli in do
booten zakken. En een torpedoschot scheurde
de boot tot den schoorsteen openen zij zonk.
Voor Cherbourg was het 't omgekeerde. Eon
boot wilde uit do haven loopen. Zij zag onze
boot, zwenkte om to vluchten en heesch do
Fransehe rlag.
Do zezagvoeróir dacht vermoedelijk eerder
dennebosschen begroeide terrein. Do batterijen
rijden met dubbele bespanning over alle hin
dernissen heen.
Als het licht wordt. 16 het vuur uit het
Noorden, Oosten en Westen in vollen gang.
Vooral de troepen van do Zuid-Weeteli'ke divi
sie drukken den vijand met alle macht in don
TVolkoetsj-dalketen. De batterijen naderen tot
op 600 Meter do vijandelijke artillerio. Over
twee overgangen bij Wolkoetsj en t>.j <1© boov©
Mlynneck trachten de dichte Russisch© colon
nes den rechteroever van het moerassige da!
te bereiken. Twee overgangen voor vier divi
sies. Zij moesten een dag en ©en nacht tijd
hebben om in dicht© marsch-colonno naar d n
overkant te kunnen komen. En men laat hun
geen uur. geen rninuut tijd. Nog m- zij op
liet 15de corps. Van den overkant van do beek,
over de begroeide bergen van Sabickie, moet
het komen. Het komt inderdaad uit Grodno,
werpt zich met geweld tegen den bergrug,
maar tevergeefs. Duitsch© troepen liggen op
de hoogte, houden bet corps uit Grodno tegen
en laten de vluchtende divisies niet uit de
moerassen. Doze wenden zich n- n.- r het
Westen, den eenigen uitgang, die nog o;-en
schijnt. Zij stroomen in het Wolkoetsj-da! naar
Kraan ij.
Onze Zuid-Westelijk© divisie, die tot nu toe
haar linkervleugel steeds vooruit, geschoven,
6teeds door naar het Zuiden en hei Vosten
gedrongen had, begint nu baren rechtervleugel
langs het dal uit te strekkon, zonder nog het
artillerievuur hier te openen. De massa s van
den vijand moeten het. open dal eerst geheel
vullen. Er is al lang g»x-n leiding meer moge
lijk daar in den heksenketel. Mat de massa's
beweegt, is slechts de vurig© drang om op do
zwakste plek door t© breken, op de eon of an
dere wijze uit deze hel te ontkomen. Bijna
schijnt het te gelukken. In dichte drommrm
stroomen de colonnes aan beide zijden van do
Wal koekoes j-beek door het lage, moerasbosch
naar het Westen. Plotseling beginnen do gra
naten in de voorste rijen te vallen. Paarden,
menschen, kanonnen, voertuigen rollen over
elkaar, vormen een onontwarbaar kluwen, ver-
6perr©n den aftochi. Een verlammende ont
zetting. Nu is de laatste uitgang afgesneden.
Een naar e&conden slechts en dan ziet men
zoo ver het oog reikt, witte vlagjes boven de
hoofden. Zakdoeken, handdoeken, omhoog ge
heven handen. Bij duizenden verlaten d© Rus
een de gesloten colonne, komen ze den heuvel
op om zich over to geven. Maar andor© dui
zenden vechten verder en worden neergomaaid
door het moorddadig vuur. De officieren, d:o
dezen doodsstrijd door verrekijkers waarnamen,
hebben mij gezegd, dat het een schokkend ge
zicht was deze laatste strijd van do dappe
re troepen. Overal wisten aanvoerders met
doodsverachting hun troepen tot een wanho-
pigen tegenstand mee te slepen.
s Avonds werd er echter nog gevochten. Ver
geefs echter. Onze infanterie reemt stormen
derhand de vurende batterijen- Het jonge regi
ment verovert alleen dertig kanonnen, trekt
de Russische generalen met hun staven let
terlijk uit het moeras. De genie neemt d©n
commandeerenden generaal Bulgakow gevan
gen.
Op een hoogte voor een paar boeren wonin
gen. heeft een Duitseho divisie-staf zijn stand
plaats. Een tirailleurs]inie ligt daarvoor. Een
Russische tirailloursline onder een kolonel komt
tegen den berg op. De soldaten geven zich over.
De kolonel trekt zijn revolver en schiet zich
dood. Even later wordt ziin commandant gevan
gen hierheen gebracht. Hij vraagt zijn officier
t»? mogen begraven, wat hem wordt toegestaan.
Ook onze divisie-generaal bewijst den dood©
de laatste eer. Te paard korren de oomman-
deerende generaal, twee divisie- on ©enige
brigade-generaals aan. en geien hun degens
over. Onder hen is oen reusachtige kolonel der
Tsierkessen. Hij geeft zijn sabel af. keert zich
om en gaat ic-r zijde staan. Zoo eenvoudig en
waardig was deze uiting van schaamte, dat
alle aanwezigen er door getroffen worden.
EWGELAND.
De Schotten in het Britsche leger.
De volgende aardigo beschrijving over de
Schotten in het leger der Bondgenooten geeft
do correspondent, van Dc 'Tijd te Havre:
Onder de duizenden Britsche soldaten, die
hiei doortrekken, hebben de Sehot-tcn akijd
bijzonder veel bekijks. Van verre reeds klinken
d© schrille tonen der doedelzakken. Balieklui
vers en straatjongens komen toegesneld, en ja,
daar om den hoek een bewegelijke bruine drom
komt nader en nader en weldra onderscheidt
mén 'fc is een regiment Schotse!)e Hooglanders
op neg naar het front. Blijft al: jd een
eigenaardig, hoogst merkwaardig gezicht.
Daar gaan ze. mot de kleine zwarte muts,
waaraan twee lintjes op don rug en een zilveren
6;oraad van voren, zwierig op eén oor. Some
zijn het lange stoere kerels, maar meestal
korte, dikke, stevig gebouwde mannen vol
kracht en gezondheid. Alk-s bijna khaki wat
n en zietliet thaki-buis, zich bij den gordel
©enigszins vernauwend, gaat over in een soort
van korten rok van ondoordringbare stof
van dezelfde tiut daaronder komt hot kleu-
rigc-gerait© Schotsch© rokje, en d© bloote
De strijd in Polen.
Aan do grens, in Rolen, in do buurt van
AugustowoMariampol, wordt krachtig ge
vochten want niet opnieuw willen do Duitsche
bevelhebbers Polen laten binnendringen. Zij
zetten dus al hunne krachten op het spel, om
den opmarsoh der Russen in westelijke richting
tegen t© gaan. En voorloopig zijn zij daarin
nog geslaagd, al bepalen zij zich tot defen
sief optreden in oen positie, die langs de grens
is aangelegd en die hot Russische offensief nog
kan tegenhouden, hoewel Duiteohe tegenaan
vallen, volgens het. Russische legerbericht, niet
plaats hebben.
Het zeer kort© Duitsche legerbericht maakt
slechts melding van zware Russische verliezen
bij afgeslagen aanvallen voor Augustowo,
Lomspa en Prasnvsz, en van gevechten aan de
Rawa. Maar van tegenaanvallen der Duitsch©
legers maakt ook de Duitsche general© staf
geen melding
In het gebied ten zuiden van den Weichsel,
tegenover Warschau, schijnt weinig te gebeu
ren. Bij do I'ilitza ontwikkelt zich een groot©
slag, waarvan echter bijzonderheden nog niet
bekend zijn. In de'Karpathen is door den zwa
ren sneuwval ernstig strijd niet mogelijk.
Van het gevechtsterrein benoorden den
Weichsel volgt hieronder een kaartje, dat de
ligging aangeeft der plaatsen, waarom in de
laatste dagen gevochten is.
met een Franschen, can met ©en Duitschen
onderzeeër te doen te hebben. Alleen om ze-
kcr te zijn toonde hij den vermeenden landge
noot zijn vlag.
Hanson versperde hem den weg, maar moest
het signaal toch eenige malen horhalen, vóór
dat de Fransehman stopte. Mei 24 mannen
kwamen twee vrouwen van het achterdek, op
do kleine grijze boot, die Fransehe zeelui
bij hun eigen kust wilde hwelen. Terwille van
de vrouwen en kinderen torpedeerde Hansen
hot schip niet. toen het zijn "bevel niet op
volgde. Zijn eigen bemannmg bracht hij door
de-ze handeling in gevaar. Terwijl vier van
zijn mannen mot ontplofbare stof aan
Iwiord naar den Fransehman roeiden» nam
hij do booten mot Franschen op sleeptonw. Zij
vonden op de ..Vill© de Li lie" eon k leinon ter
rier. door zijn baas achtergelatenals do meest
strijdlustige passagier. Met tandon en nagels
verzette hij zich tegen gevangenneming. Toen
men hom in een zuidwester gewikkeld aan boord
van de UI6 bracht, bromde hij nog.
Hi.i is nu de waakzame Krieg-und U-Hund" I
en bliift aan boord van bet schip. De „Vii'e I
c'o Lille" sprong uit elkaar. Hansen verzorg-'
de de vrouwen en kinderen, sar hun eten en j
dekens en sleept© ben tot bij Barfleur onder
d© kust. Daar wierp bij de booten los. toen
een rookpluim aan den horizon verscheen. Het
was ©6n Noor, wiens papieren in orde bleken
t© zijn.
De schipper had den commandant in bet
Engelsch aangeroepen, en in dezelfde taal j
antivoord gekregen. Toen de U 16 bij het weg- J
knieën boven d© eigenaardig© khaki-puttie*of
beenwindsels.
I)© geheel© uitrusting is splinternieuw en
buitengewoon practisch ransel, pa troon taach,
veldfluit en bajonet, alles is ©r op aangelegd
en op berekend, om met het maximum vau
gebruiksnut tevens het minimum van vermoeie
nis te verzekeren. In bewonderenswaardige
orde trokken zij voorbij met groote paseen, 't
veelkleurige rokje flikkert heen en weer onder
liet khaki. Er zit gang in en opgewektheid.
De officieren, met een korten stok in d© hand,
nauwelijks van de ander© manschappen te on-
derscheidc-n, regelen den marsch met fluitsig
nalen. Halt wordt er goheudon, of men trekt
weer voort met bewonderenswaardig© gelijk
matigheid van beweging. Monter en vol ver
trouw va zien zij er uit.
Met 'ijle ea levendige oogen blikken zij
voor zich uit. vooruit: ter dood of ter victorie.
Daarna volgen de ammuni;iew3gens, machtige
watcrfiltcrs op wielen, allee getrokken door
bruin© paardjes of vlugge, vkr.-o muildieren.
Stof'.volken dwarrelend opgolvend worden ver
guld door !i*?z zonnelicht. En telkens weer
hoort men den bekenden, welbekenden deun,
die dcor den straatjeugd en de nieuwsgierige
nietsdoeners, die den trein sluiten in koor wordt
nagezongen.
lts a long way to Tipperary
To the swoetfts's girl, I know
of wel met krachtig gecadoDceerd getrappel van
de beslagen schoenzoolen op dé keien klinkt het
Hullo, Hullo, Hullo en 't heele lied dat
volst.
Glimlachend beantwoorden manschappen en
mrerderen de hun gebrachte groeten met een
vlugge beweging met den stok. Maar het station
is bereiktransels af nog enkele korte com
mando's. rr.ct krachtige keelklanken geuithet
regiment stuwt de paarden in den trein, met
ransels, pakken fourage loopt men af en aan
zingend en fluitend. De officieren hebben over
al de leiding, de stok in de hand wijst telkens
waarheen, en zoo brengen z:j een verrassende
orde en regelmaat in al de werkzaamheden.
Tussehen twee vrachtjes verkwikken zich de
manschappen even met een kop thee aan de
geïmproviseerde cantinc. terwijl onder tussehen
de ponograaf <"-en bekend animeerend wijsje af
draait. waarbij sommigen de boenen niet op
den vloer kunnen houden als men soms
een football vindt zijn ze aan het spelen
en schijnen voor een oogenblik alles te verge
ten. Maar een scherp fluitsignaal en alles
stormt den trein inde officieren het allcr-
varen de Duitsche -.lag toonde, klonk een
luid gejuich van de Noorsche boot. Hij had
gemeend niet een Engelschman te doen ie hrb-
ben. en waardeerde nti 1 lijkbaar het staakj*
van Duitsche zeemanskunst, om zoover te ko
men. ond.u- de Fransehe kust.
Twee dagen later brak de 18e Februari aan
Nog- vóór het daglicht verscheen, torpedeerd-
Hansen vóór Dionpe de „Dïnnah" die paarde,:
en geschut aan boord had. Toen hij zag, da*
de bemanning van den zinkenden Engelschman
zich in booten kon redden, voer hij weg, op
zoek naar nieuwen buit.
Helaas dwongen verschillende omstandig
heden hem teen tot den terugtocht, en door
dichte nevek moest hij r,rr>1r?eren naar Duitsch
iand terug ie komen. Helgoland scheen mooier
dan ooit te voren, torn de bemanning van
liet klein© vaartuig eindelijk weer do roode
rotsen en d*n vuurtoren zag. Men vrocc
hem: ..hoeveel?"
„Vijf stoom schepe n in 13 dagen" kon Har
sen antwoorden. ..D.,t is goed werk. ook
U 8 heeft deze getallen bereikt".
Het zal wel niet nalaten, vrachtprijzen. v--:
zekeringspremiën en gages te laten onloopc::
Dat is het doel van den U-boot oorlog, z
schrijft v. Gottberg. Toen de vermoeide h
manning later een haven aan onze kust
binnenliep, zag zij het groote re vaartuig, dat
den commandant weldra nieuwe avonturen te
gemoet zou voeren. Veertig mannen, die wei
hot meest© recht op rust hadden, vroegen
..kapitein, kunnen' weer mee?"