No. 64.
Woensdag la Januari 1915,
Orgaan voor Leger en Vloot.
Oorlogsnieuws.
Onder redactie van D. MANASSEN.
GEBIVAKKEERD.
Op het Westelijk Oorlogsterrein.
Ons Oorlogsdagboek.
Duitschland.
I
Oplaag 50,000 exemplaren.
LDATENCOURA
ADRES DER REDACTIE PALESTRINASTRAAT 10, AMSTERDAM, TELE
FOON Z. 4968. DIT BLAD ZAL DRIEMAAL PER WEEK VERSCHIJNEN.
LOSSE NUMMERS VOOR MILITAIREN 1 CENT, VOOR NIET-MILITAIREN
3 CENT, ABONNEMENT 1.50 PER DRIE MAANDEN.
Geen audiëntie.
Blijkens bericht in de „Staatscourant"
wordt Donderdag a.s. door den Minister van
Oorlog geen audiëntie verleend.
Os toestsnd in den reuzenstrijd.
Vafi welken kant ook de berichten komen,
en hoe ze ook luiden, zij stemmen er alle in
overeen, dat de krijgaoperatiën ten zeerste
belemmerd worden door het weer. Feitelijk
is het weer, in het westen als in het oosten,
do ergste vijand van de oorlogvoerenden.
En dat reeds sedert weken. Dit is een natte
winter, aooals er maar weinige geweest zijn,
dag aan dag suist de regen neer en na een
halven dag zonneschijn begint het opnieuw
te stralen uit de wolken. Voor ons, die in
ons gewone doen zijn, is dat al heel onaan
genaam en de menschen klagen en trekken
leelijke gezichten in deden en dorpeu. Er
ger is het voor onze bewakingstroepen aan
grens en kust. Maar hoe moet dit weer wel
zijn voor de strijders in heb veld, voor de
honderdduizenden in de loopgraven in Bel
gië, Frankrijk, Polen, Galicië?
.Juist omdat dezo oorlog een loopgraven
oorlog is, doet de vegen zoo ontzaglijke
schade aan de legers. Verschillende rivieren
zijn overstroomd en heele streken lands
staan onder water. En waar geen water is,
werd de bodem een modderige, slijkerige
massa, waartegen geen schoenen bestand
zijn. Doch het ergste zijn natuurlijk de loop
graven. Die staan 't eerst onder water en
vullen zich met slijk. Niet alleen tot het.
middel, tot de schouders soms staan de sol
daten in het water en den modder. Men
heeft pompen in 't werk gesteld, men hoost,
den lieelen dag het water uit, de loopgra
ven «rullen zich toch weer. Het gevolg van
dit leven kan natuurlijk wiet anders zijn dan
ziekten van versohilleude aard, vooral ty
phus en longontsteking zouden in de ver
schillende legers veel slachtoffers maken.
Een ander gevolg is, dat de oorlog niet
opschiet. Telkens leest, men in de communi
qués er zijn geen berichten ontvangen om
trent eenige operaties. Dat hangt natuurlijk
niet alleen af van het weer, maar ook van de
tegenwoordige manier van oorlogvoeren. Het
is bijna alïeetr het kanon, dat spreekt er.
dat handelt volgens de_ aanwijzingen der
vliegers. De legers, die in een lange, lange
linie tegenover elkander liggen, hebben wei
nig meer te doen dan zich zooveel mogelijk
te"dekken. Nu en dan wordt er een uitval
gedaan, een stukje van een. vijandelijke loop
graaf wordt bezet en dus de tegenstander
eou eindje achteruit gedreven. Doch ook
alleen op dit punt, op een ander heeft het
misschien juist omgekeerd plaats.
Zoo gaat het in het Westen, zoo gaat het
ook ongeveer in het Oosten. Op geen der
Voor Advertentiën wende men zich tot onze Administratie DrukkerijJacob van Carapen"*
N. Z. Voorburgwal 234-240 (Keizerrijk 0) Amsterdam, Tel. Noord 1775, of tol. <le advertentie
bureaux. Prijs der AdvertentiC-n per regel 25 cent.
beide fronten hebben in de laatste dagen
wijzigingen plaats gehad. Aan beide heerscht
de regen oppermachtig. In de Karpathen
suizen de bergstroomen bij de hellingen neer
en belemmeren de operatiën iu Galicië blij
ven de vijanden in denzelfden stand tegen
over elkaarin Polen is eveneeu3 zoo gced
als geen verandering. Wel komen er, vooral
van het westelijk oorlogsterrein berichten,
van kleine zegepralen, van 't nemen van
een enkel kanon, van ©enige honderden
krijgsgevangenen, dooh in werkelijkheid
heeft, dat niets te beteekenen. De algemeene
toestand verandert er niet door. Alleen ver
richt eiken dag opnieuw het kanon zijn taak.
België.
Belgische regeeringsbesluiteri.
Men meldt uit Le Havre:
Om den nood te lenigen van de gegoede
Belgen, die in Engeland uitgeweken zijn en
nü zonder genoegzame bestaansmiddelen
leven moeten, heeft het Belgisch gouverne
ment een Koninklijk besluit afgekondigd,
waarbij het dien vluchtelingen mogelijk ge-
maakt wordt voorschotten te verkrijgen om
in hun dagelijksch onderhoud te voorzien.
Voor de vele Belgen, die een bekrompen,
maar vrij bestaan in den vreemde verkiezen
boven het leven onder vreemde overheer-
scliing cn dio in Nederland een toevlucht
hebben gevonden, kan het van belang wezen
een en ander te vernemen over de wijze
waarop hun lotsgenooten geholpen zullen
worden in Engeland.
Er wordt door genoemd Koninklijk be
sluit een comité ingericht bestaaude uit o
tot- 10 leden, die onbezoldigd hun werk
moeten verrichten. Door het ministerie van
financiën zullen aan dit comité de noodige
credieten verschaft worden om voorschotten
te doen op staatsfondsen of fondsen door
den Belgischen staat gewaarborgd, op fond
sen van de kolonie, van de provinciën of
gemeenten en ook op schuldbrieven van den
staat en van de openbare besturen. Het
comité is gemachtigd zelfs allerlei lee
rlingen te doen door middel van inkomsten, 1
die het zou bekomen van particulieren of
financieele inrichtingen.
Op deze wijze blijft het Belgische gouver
nement voeling houden met de uitgewekenen
en helpt bet waar te helpen valt. Misschien
zullen de uitgewekenen in Nederland goed
doen om het inrichten van een dergelijk
officieel hulpcomité voor Nederland aan te
vragen.
Tl cl verhaal van den ooggetuige.
LONDEN. De ooggetuige bij het Fran-
scbe leger doet een verhaal over de inneming
van St. Joris, dat een aanvulling i3 van de
korte, en weinig zeggende officieel© mede-
deelingen. Hij verhaalt daarin
St. Joris bevatte slechts enkele huizen;
tussehen het Yser-kanaal en de wegen was
elke toegang tot de plaats onmogelijk langs
iederen anderen weg, dan den straatweg en
den dijk ten zuiden van 't kanaal. Overal el
ders stond water of een vloeibare modder,
De nieuwste uitvinding op vlieggebied is het watervliegtuig, en natuurlijk
maakt men er gebruik van in den oorlog. Niet veel nog, maar we heriuneren ons,
dat er bij Cuvhaven, waar een Engelsch eskader een aanval deed, sprake was van
een watervliegtuig. Dit vliegtuig doet dubbelen dienst, in de lucht en op het water,
en heeft dus in zijn voordeel, dat de vlieger, als hij op zee moet dalen, niet. fmkt
en ook op het water nog voort kan. Voor 't beter bewaren van b evenwicht heelt
het twee schuitjos. Hierboven is de werking van de „hydroplaan" duidelijk te zien.
(I. Mijn Huis- en Tuindieren).
(Van den luitenant Jhr. -T. Graafland.)
Ons bivak ligt op een hoogen spoordijk.
Honderden meters eromheen strekken zicb' do
uiterwaarden van een rivierbocht uit: einde-
looze lichtgroene weilanden met vel© vijvers ©rin
en eenUtri.llig-kronkelend© spreng. (1) Aan den
oostelijften horizon blauwen d© hoog© boo met)
der „vuile hemden" en vormt, een hoogt, er and
den winterdijk der rivier. Achter deze heu
vellijn schuilt een kleiu gehucht, waarvan
hier alleen te zien zijn de daken van huizen
en schuren, welke op de groene terreinplooien
verspreid liggen als roode hoofddoeken, die
te drogen liggen op een bleekveld. Ook staat
er nog1 een molen, welko alleen dan wentel-
wiekt, indien de molenaar niet „onder de
olie" is, en dat gebeurt vaak.
Toen 't nog herfst was, kwam eiken morgen
een groot© kudde koeien uit dat kleine dorp;
lui en log volgden ze de zig-zag-spreng cn
gingen dan slurpen en plassen in een vijver;
tegen den avond, moe van 't zwerven en gra
zen iu den vetten uiterwaard verzamelden ze
zich weer bij den vijver, slurpten en plasten
weer en werden dan onder 't, pejoel en 't gezang
dor drijfsters stadwaarts gedreven, 't. Blauwe
heuveldorp stond dan in zonnebrand en legioe
nen .goudsohubben glitterden op de breode
rivier en de heldere vijvers. TJit de lisschen
en struiken der plassen kwamen dan soh'uw
en kwiek waterhoentjes te voorschijn en on-
(1) Veluwsche naam voor bock met diepe
bedding.
dernamen tochten maar eilandjes en nesten;
nu en dan opgejaagd door kerels van m n
detachement, welke steeus zonder succes er
jacht op maakten. Soms zag ik de kerels ook
achter de loopgraven liggen om te loeren, hoo
de boeren snoeklijncn kwamen gooien in de
vijvers, hetgeen verboden was! En 's nachts
als ze van post kwamen, haalden ze de. lijnen
eruit, deden de snoeken eraf en staken nieuwe
wormen aan de hengels. Grinnikend om hun
oorlogsbuit, stormdeu ze dan 't. wachtlokaal
binnen en weldra sprong de snoek in dc braad
pan.
Langzaam naderdo de winter. Groot© vluch
ten kraanvogels meldden ons zijuo komst, zij
vlogen ovor ons bivak met kracktigen vleu
gelslag, steeds veranderend van lettervorm^
overgaand van een T in een "V en van een V
in een L-figuur; bij elk© verandering vloog
een andere kraan als „éclaireur" van het
luchtcorps vóórop. Zwermen hongerige kraaien
kwamen krassen op do telegraafdraden en do
spoordijktaludsalleen mijn hond bemoeide
zich met die zwartkijkers, hij stoof er af en
toe op los en bleef dan met open muil staan...
zonder kraai erin! Anders is m'n hond goed
„bij", hij is geboren in Harskamp, had der
tien (brbroers en zusters, heeft, in de
officierscantino zeer goed veld( roof-) dienst
geleerd en moest toch nog (mager als 'n
bivaksoldaat) eerst hier van onzen bivakafval
op adem komen.
'n Enkele reiger kwam ook wel eens ver
waand-koekeloerend op één poot bij den
vijver schilderen. Eén keer verschoon zelfs een
ooievaar!... Consternatie in 't bivak, 'k Dacht,
dat de observatiepost een „Pickelhaube"-
patrouillo gemeld bad! Do wacht kwam in 't
geweer! 't Was maar 'u lepelaar! Toen had
je de poppen aan het- dansen. Alle bijgeloo-
vige tongen werden mobiel; de vaders van
Op onze kaart is do geveehtelinie op het
Westelijk oorlogstoon eol aangegeven, zooals
die valt op te maken uit de berichten van den
laatsten tijd. Die linio loopt om N i e u w-
p o o r t heen in do veronderstelling, dat
dezo plaats toen in het bezit der Duitschers
tras.
Bij Béthuno in Noord-Frankrijk heeft
onlangs het verwoede gevecht tussehen Duit-
sehers en Engelsehen en Indiërs plaat-, gehad.
H t. Lauren t-B langy, ten X.O. van
Atrecht, is volgens do jongste berichten in
handen der geallieerden.
Tus-schen Beaumetz en Ach i court,
ten Z.W. van Atrecht, deden de Duitschors,
naar gemeld werd, twee Fransche munitie
wagens in de lucht springen.
Bij L i h o n s is, naar men zich herinnert,
hevig gevochtou.
V i c en V a 111 y aan de Aisne werden reeds
•noemd in de lierïchton der krijgsverrichtin-
Sen-
liet .Beis de Grurie dat herhaaldelijk in
de berichten ward genoemd, ligt oostelijk van
de Aisne, in het Noorden van de Argonnen.
Men vindt hier ook Apremoit Een tweede
plaats van dien naam ligt ten noorden van
Commercy, oostelijk van de Maas. Dan is o. m.
op onze kaart te vinden de plaaie Consen-
vov© aan de Maas, ten zuiden waarvan ge
vochten is<
Het „Bois-le-Prétre", eveneens meermolen
genoemd, ligt ten N'.W. van Pont-ó-Moua
son, welke etad thans weer in handen der
Franschen is.
Omtrent hot deel der linio tussehen Pont-
a-Mo us son en Lonéville is in den laat-
sten tijd weinig of niets gemeld. Wel zijn,
verderop, genoernd Brcmonil cn Celles,
waar gevochten is.
Reeds werd melding gemaakt van i
Franwh succes ton Z.O. van d©n bergpas „Co!
du Bonschomme", in de Vogezen.
Ten slotte de ElzasMen vindt hier S t e i n-
bach, Than n, Uffholz en Sen n hei
door do Franschen Cernay genoemd. Do
Duitsche linio strekt zich, volgen» een bericht
dezer dagen, uit ten oosten van do lijn Thann—
Dammerkirrh. Men z.tl opmerken dat er in
dezo streek twc-e, of eigenlijk drio plaatsen
Aspaoli zijn Ober- en N i ode r-A s p ac h
en wat zuidelijker Aspaeh tout court.
Op onze kaart bomt. ten zuiden van Mam©,
de plaats C'oulommiers voor. waar. vol
gens het verhaal, generaal von Kluck begin
September tot den terugtocht werd gedwongen
doordat... de gashouder leeg was! En ook vindt
men Liesdorf ten zuiden V3n Saarlouis
aangegeven, waarop de Franrchcn onlangs
bommen hebben geworpen.
Gt&ceJhVS-m
CinxiSs,
die tot over de knieën moest worden door- i kwijt te raken houdt aan beide zijden de
waad. St. Joris was door den vijand in. een aandacht gespannen. Het modderige water
volslagen versterking veranderd, met wal- j -\s zeer moeilijk op te pompen, heeft men
len, loopgraven, barricaden en zandzakken, echter de pompen erop ingericht, d3n is nog
Sr.elvBairkanoiMifai bestreken de wegpp. .<®ooridurond pompen en uitlioozen noodig.
Enkele marine-afdeelingen en wielrijders,
aan wie een afdeelir.g dragonders was toe
gevoegd, hadden de eer der verovering. Zij
naderden het dorp door het maken van
sappen langs den weg, die geregeld werd
verlengd en verbreed, om den aanvallenden
troepen dekking te verschaffen. Zoo nader
den de aanvallers het veerhuis, van waar zij
den aanval ondernamen; ondanks het he
vige vuur van den vijand slaagden eenig©
matrozen er in met een kleine boot een
kanon in een stelling te brengen op korten
afstand van de huizen van St. Jons, die in
puin werden geschoten. Tegelijkertijd ruk
ten de Belgische troepen op door de mod
der en andere marinetroepen namen een
stelling iu op twee hoeven, van waar zij
den vijand, die St. Joris verdedigde, bescho
ten. De marinetroepen in de sappen langs
den weg snelden vooruit en vielen den vij
and aan. De laatste Duitsohe matrozen,
die in het dorp hieven, moesten zich over
geven. Onder de puiuhoopen der huizen
werden 500 lijken gevonden.
LONDEN. Uit een telegram vau den
„ooggetuige'' blijkt, dat de aard^van den
strijd in Vlaanderen, waar het water mede
een krachtdadig wapen is, geheel andei's is
geworden
Op 4 Jan., zoo verhaalt de „ooggetuige",
hoorden onze mannen het geluid van pom
pen iu de loopgraven van den vijand, tegen
over ons centrum. Zij veronderstelden, dat
de Duitschers voor het droogmaken der
loopgraven pompen gebruikten, die in be
weging werden gebracht door electriciteit
uit Rijssel. Op sommigo plaatsen hebben de
Duitschers getracht water te pompen uit
hunne loopgraven in de huizen, echter zon
der succes. Het probleem hoe heb water
mijn dot a olie ment staken de koppen hij elkaar.
Beoordeeld en beraadslaagd werd. wie weder
om do gelukkige moest worden. Eén vertelde
ho© bij op 'n Zondagmorgen tijdens de gods
dienstoefening den ooievaar moest ontvangen.
Hij kreeg, omdat 't Zondag was. een... twee
ling! -F-n 't ging -oo rap", zei de gelukkige
vader, ..dat ik om den arm van 'b eerste oen
blauw lintje heb gebonden en om den arm
van "t tweede ecu rood, cm te weten
wi© 't oudste was. Toen was :t geluk
kig gedaan, ik h'ad ook geen gekleurd
lint meer." De spreker zag fier en welbewust
rond, hij greep z'n veldfiescb en sloeg met
't plat van dit uitrustingsstuk op de. tafel;
do slag klonk als 'n klok door 'b wachtlokaal,
en onze realist riep uit: ,,on ik verzeker oe,
zo waren niet greuter dan m'n veldflèscli!"
Pang, nog 'n slag! Drie uren na 't verschij
nen van den ooievaar kreeg één mijner kerels
'n telegram van... de dorpsbakcr.
Behalve „tuin-", hebben wij hier ook
„huiV'dieren, 'n Partijgangers-corps waterrat
ten organiseert strafexpedities naar de brood-
kist der cantine en don afval. Met fanatieke
haat. beoorloogt 't detachement onze vijver
vijanden. Vaak zag ik 's morgens zoo'n ouden
grijsgebruikten kanjer op 't spoor liggen; de
rails en do treinwielen doen daarvoor dienst
als guillotine. Ook muizen zijn hier geen rari
teiten. 's Nachts werd ik eens wakker: 'n
kleine veldmuis zat gezellig op m'n lianr-
scheiding te balaneeeren. Sindsdien beraamde
ik een gewelddadig optreden tegen die frauc-
tireurs, welke 's nachts op m'n provisiekast
attaqueerden. Fort.una. hielp me. Bij 'b aan
leggen van een veldwerk, liet ik wat hout op
ruimen voor 't schootsveldtwee egels kwa
men te voorschijn. Eén is gedeserteerd. De
andere is nu afgericht en tippelt huiselijk door
mijn appartementen tot groot© ergernis
Aviafceurs berichten, dab geheele districten
in Zuid-België overstroomd, zijn, doordat de
Schelde en de Leie buiten hare oevers zijn
getreden
De animositeit tussehen Noord- en Zuïd-
Duitschera moge door de pers zijn overdre
ven, dat zij echter bestaat blijkt uit de me-
dedeelingen van Saksische en Beierache ge
vangenen.
Er heerschen nog steeds tvpheuse koortsen
in het vijandelijke legor.
De Duitschers hebben zeer zware verlie
zen geledende gemiddelde sterkte der com
pagnieën is gedaald tot bijna 50 pCb.
De ondervindingen, in dezen oorlog opge
daan, hebben groot© wijziging gebracht in
de tot dusverre geldende theorie; maar niets
is vermoedelijk zoo onderschat als het effect
der sterk ontplofbare projectielen, afgescho
ten door kanonnen en houwitsers. De Duit
schers komen nu eerst tot het besef van hun
vernielende uitwerking.
Het succes van de Japanners te Port Ar
thur gaf reeds een denkbeeld van de uitwer
king van de zware houwitsers op permanente
versterkingen, de uitwerking echter op sterk
verschanste veldtroepen was een volslagen
verrassing. Deze tak van den oorlogsdienst
is van gTooter gewicht geworden dan ooit
te voren cn zeker grooter dan sedert den
tijd van Napoleon. In de laatste honderd
jaren werd geschut tegen veldtroepen meer
gebruikt om een moreel effect teweeg te
bren ©en dan om materieel© resultaten te
bereiken. Deze oorlog echter heeft bewezen,
dat. de artillerie een voorname factor is tot
ondermijning van het weerstandvermogen
van den vijand.
Het is thans moeilijk geworden de loop
graven te verbergen voor het oog van den
aviateur. Is eens de positie aan de artille
ran m'n hond cn tot schrik der veldmuizen.
Wijders overwinteren in m'n keet een do
zijn vlinders, één had haar huizing opgeslagen
in 'n kepi: dit' kon niet, omdat de open plaats
in 'n kep'i sinds oudsher tot bergplaats van
sigaren dient. Wanneer ik 'savonds in m'n
bureau zit. zie 'k ook wel eens ©en colonne
kakkerlakken van den eenen hoek naar een
anderen opmaroheeren in paradepas. Alle hoe
ken hebben hier gaten ter wille van de ven
tilatie, 't. behoud van den ..parket"vloer en
de... onmogelijkheid om muizen t© vangen.
Met m'n hond ©n m'n egel moet ik de
meeste huisdieren bevechten, vooral ook de
olifanten van „klein bivak-kaliber", wolke
gewoonlijk liun kampement opslaan in dekfens,
strco, truien, bivakmutsen, polsmofjes, zware
baarden en artistieke haarlokken. Hoewel zij
gedekt en geruischloos sluippatrouilles loopen,
maken zij den 6oldaai t© beweeglijk en zijn
zeer hinderlijk voor 'n kalme nachtrust in 'n
woonwagen. Daar mijn huisdieren volstrekt
geen Malthusianen zijn, heb ik aan Hagenbeek
oen overnam© ,.en masse" voorgesteld. Hoewel
de groote Hamburger vele wilde dieren fokt,
is hij toch bevreesd voor de roofdieren van
mijn bivak. Zoodat ik genoodzaakt ben om een
wintercampagne op touw t© zetten.
Bttggenum, Jan. 191-5. Jhr. J. Gr.
23sfce week,
i Jau.Volgens Oostenrijksche berichten
zouden bij den laatsten aanval
van ©en Fransch eskader op de
kust. bij Valona de Fransche
risten bekend en het juiste mikpunt gevon
den, dan zijn de loopgraven in hare geheele
lengte spoedig Huk geschoten en de versper
ringen i it dep weg geruimd.
Üiti de mededeelingen der gevangenen
blijkt, dat ook het moreel effect zeergroot
is en dat de artillerie der geallieerden ge
leidelijk de overhand krijgt op die der Duit
schers.
11 y is slechts "bij dc etappe.
„Hij is maar bij den étappen-dienst!"
Hoe dikwijls krijgt men dat niet te hooren
en hoe vaak ziet men dan niet tegelijker
tijd een ongeloovige, of zelfs een hoonende
gelaats-uitdrukking. Vooral wanneer men
er bij hoort; „Hij heeft het IJzeren Kruis
gekregenAlsof allen, die crit-iek willen
oefenen, weten, wat dat beteekent, zoo
lezen wij in een aardig artikel in de „Köln.
Zeitung", waarin het een en ander over den
belangrijken étappen-dienst verteld" wordt.
Al de menschen, die zoo minachtend
daarover spreken, moesten eens de gelegen
heid hebben, den étappen-dienst te zien.
Men moest hen op de locomotieven, van
munitie-transporten of Roode-Kruis-treinen
zetten, wanneer franctireurs de baan blok-
keeren of uit een hinderlaag op den machi
nist schoten lossen. Men moest hen in een
storm achtigen winternacht op een brug de
wacht laten houden, wanneer de vijand
aanslagen pleegt op het werk van Duitsche
pioniers en het in de lucht wil laten
springen. Men moest- hen op de auto's van
de veldpost zetten, wanneer draadversper
ringen, onzichtbaar ook voor de sterkste
lantaarns, over den weg zijn gespannen,
zoodat er gevaar bestaat, dat de brieven,
misschien, de laatste, van dapperen uit de
loopgraven, of de laatste groeten van een
patrouille of van een vlieger aan zijn moe
der, aan zijn vrouw on kind, vernietigd
worden.
c
dreadnought „Courbet" door den
Oostenrijkschen onderzeeër ,,U
XII" in den grond zijn geboord,
terwijl de Fransche onderzeeër
..Bernouille" door de Oostenrijk
sche kust-batterijen tot zinken
zou zijn gebracht.
De actie aan het westelijke
oorlogs-front kenmerkt zich door
een wederzijrische hernieuwde
hevige beschieting mee zwaar ge
schut, met name in het Noord-
Fransche departement Cham
pagne en niet een sterken druk
den Franscheri op de heuvels van
Cernay en bet dorp Steinbach in
den Boven-Elzas.
Volgens Russische bewering
moet de offensieve beweging der
Duitsche legers aan het oostelijke
front, aangeduid als de Vier-
rivieren-slag (aan Bzoera, Rafka,
Pilitza en Nida) als geëindigd
worden beschouwd met een mis
lukking van den Duitschen aan
val en een terugslaan van do
Oostenrijkers.
De strategische spoorwegen in
de Boekowina bevinden zich in
handen der Russen, aldus toegang
gevende tot West-Galicië en do
Karpathen.
-Bericht van het bombarde
ment van Dar-es-Sa!aam, de
hoofdstad van Duitech Oost-
Gelegenheid o mte weten, wat „étappe'*
is, krijgt men, wanneer men vijan:
delijke vliegers ziet-, die bommen
gooien in een trein-kolonne of ia
een depót van geneeskundige midde
len. Hij moest maar eens de brandstichters
zien, die de inrichtingen voor het Roode
Kruis waar honderden arm©, verminkte
menschen liggen, willen in brand steken.
En heeft hij eindelijk met gevaar voor zijn
eigen leven, zijn broeders uit de vlammen
gehaald, dan zou hij misschien anders
denken.
Hoeveel plichtsvervulling er bij den étap
pen-dienst behoort, hoe zeer de menschen
zich zelf daarbij moeten wegcijferen, weet
men niet. En wanneer men dikwijls denkt,
dat een post overbodig is en dat de man
beter ergens anders te gebruiken is gaat
dan naar het étappe-gebied en men zal be
keerd worden. Al zijn ook de tijden van
den 36-uur-dienst, welken het spoorwegper
soneel in de eerste weken, van den op-
marsch had, voorbij, -toch is er nog over
vloed van werk. Wie zelf dat meegemaakt
heeft, wie zijn plicht heeft gedaan „om er bi j
neer te vallen", die critiseert niet meer, die
Afrika, door twee Engelsche oor
logsschepen.
De Russen verslaan de Turken
bij Ardagan, in Russi&ch-Kauka
s:ë; een geheel Turksch leger
corps met staf en al gevangen
nemende de rest wordt achter
volgd.
Bericht der vrijheidsberooving
door de Duitschers van kardinaal
Mercier te Mechelen, op grond
van zijn anti-Ihiitsch herderlijk
schrijven aan de Belgische katho
lieken.
Een tweede zoon van Garibaldi,
Bruno, sneuvelt in het Argonne-
bosch.
Na het achteruit brengen van de
Duiteche gevechts-linie langs den
Yser in Zuid-West-Vlaanderen, en
het heroveren van St. Joris ea
Lombaertzijde door de geallieer
den wordt ook Nieuwpoort door
deze laatsten bezet.
Russische berichten bevestigen
het in den grond boren van den
Duitschen gepantserden kruiser
„Friedrich Karl", ongeveer een
maand geleden in de Oost-Zee.
Zoowel van het westelijk als van
het oostelijk oorlogsfront zijn de
berichten schaarsde operaties
worden belemmerd door het onaf
gebroken slechte weder..
