No. 34.
Woensdag 4 November 1914.
Orgaan voor Leger en Vloot.
Oorlogsnieuws.
Onder redactie van D. MANASSEN.
in it
HONDERD!
J| c. ■-•■•■■-■y
Oplaag 50,000 exemplaren.
SOLDATENGOURANT
ADRES VAN REDACTIE EX ADMINISTRATIE: PALESTRIN ASTRA AT 10.
AMSTERDAM, TELEFOON Z. 1968. DIT BLAD ZAL DRIEMAAL PER WEEK
VERSCHIJNEN. LOSSE NUMMERS VOOR MILITAIREN 1 CENT. VOOR NIET-
MILITAIREN 2 CENT, ABONNEMENT ƒ1.50 PER DRIE MAANDEN.
VOOR ADVERTENTIF.N WENDE MEN ZICH TOT HET ALG. ADV.-BUBEAÜ
ROüMA CO, 226 HEERENGRACHT A'DAM.
Ken Engelsche batterij, die naar liet front aan de Aisne optrok, werd plotsenug
met Duitsche granaten „begroet". De paarden werden woest en gro'ote verwarring
trad in. Een bespanning ging er met stuk en al van door, reclit op den vijand aan.
Het lukte den Engelschen de overige stukken in stelling te brengen.
Turkije is nu ook op bef oorlogspad,
voorgoed. De aanvallen zijner oorlogssche
pen op Russische havens aan de Zwarte Zee
was maar een voorspel, het is nu in den
krijg met de mogendheden der „Triple
Entente'-Rusland, Engeland, Frankrijk.
De diplomatieke betrekkingen met die ver
schillende mogendheden zijn reeds afgebro
ken of op bet punt om afgebroken te- wor
den van weerskanten hebben de gezanten
hun paspoort gekregen.
Men zal misschien zeggen nu ja, is dit
nu oen feit van ©enige beteekenis? Kan het
verkleinde en verzwakte Turkije, dat over
wonnen en vernederd is in den Balkanoor
log, Duitschland, zijn vriend, van nut zijn?
Hierbij moet men in het oog houden de
eigenaardige omstandigheden, waarin Tur
kije verkeert. In de eerste plaats door zijn
ligging, waardoor het de Zwarte Zee vol
komen beheerscht en dus Rusland in t
Zuiden geheel kan afsnijden van de overige
wereld, zooals Duit-schland dit doet in
de Oostzee. Alleen in 't hooge noorden,
waar de Russische havens ml al gauw dicht
gevroren zullen zijn,, en in 't Verre Oosten,
aan 't uiteinde van Siberië, staat het groote
Russische rijk nu nog in verbinding met
de buitenwereld.
In de tweede plaats heeft het meedoen
Ze telde de schimmels.
Geen rnensch wist er van... lieve hemel,
het zou ook verschrikkelijk geweest zijn,
wanneer iemand er ook maar een flauw
vermoeden van gehad had. Een zestien
jarige zou men dat nog wel vcrgoven heb
ben, maar een meisje, dat twintig jaar oud
was, een cursus in naaien en koken' had ge
volgd en geschikt was om te trouwen, moest
zulke bakvischjesdwaasheden toch te boven
zijn. Nu rekende Hannchen Lüders het
schimmels téllen niet tot de dwaasheden.
Het was een heerlijk orakel, een loterijspel,
een verrukkelijk opwekkende bezigheid in
den tegenwoordigen overgangstij d tusschen
herfst en winter, nu er werkelijk niets voor
viel.
Als het maa.r niet zoo langzaam ging dat
tellen. De witte paarden schenen uit
sterven, want zelfs in de drukste straten
der stad kwamen de gewenscbte exemplaren
slechts enkel voor.
Hannchen was nog nooit zoo vaak alleen
gaan wandelen, als in deze weken. Ze kende
een petroleum wagendie met twee schim
mels bespannen was, en een melkwagen, die
door één werd getrokken. Telkens, in» het
morgenuur, wanneer deze beide voertuigen
het ouderlijk huis voorbij moesten rijden,
was Hannohen stellig voor het geopende
venster te vinden om den stofdoek uit te
Moppen.
Zesentachtig... zevenentachtig, telde
'ze reeds heel verblijd, nu behoefden nog
slechts de petroleum wagen en de melkwagen
te komen, en het wai'en er negentig.
Ik begrijp niet, wat je altijd zoo lang
»«n papa's schrijftafel te wrijven hebt, zei
haar moeder o|> (lezen morgen wel een wei
van Turkije aan den oorlog een groote
moreele beteekenis. Hoe ook verminderd
in- ïf.achtè en m-,;.- .',.n,
hammedanén in de wereld is de Sultan van
Turkije, de Padïsbah, nu eenmaal het hoofd
hunner kerk, de opvolger van Mohammed.
Juist, in de verschillende Britsche gebieden
wonen vele Mohammedanen, in Indië hon
derden millioenen, in Egypte het verreweg
grootste gedeelte der bevolking. De groote
vraag is nu, zullen die zich verklaren voor
de Engelschen, hun politieke bestuurders,
of voor den Sultan, hun godsdienstig
opperhoofd. Denkelijk noch het een, noch
het andere volkomen. Maar er kan strijd
komen in de Engelsohe bezittingen, die de
xegeering te Londen handen vol werk geeft.
Yoor het oogenblik meent het Britsche
ministerie nog geheel te kunnen rekenen op
de Mohammedanen in zijn gebied. Doch
het is wel een troef van waarde, die Buitsch-
land hier uitspeelt tegen Groot-Brittanje
in 't bijzonder. Het is toch alleen Duitsch-
land's invloed, die Turkije's optreden der
laatste dagen bepaalt. De Duitschers heer-
schen vrijwel aan den Bosporus; Duitsche
legercommandanten bevelen in het leger
in Turkije en de beste Turksche oorlogs
schepen zijn de Duitsche pantserkruisers
Göben en Breslau.
Va,n te meer beteekenis is Turkije's op
treden, omdat daardoor, waarschijnlijk een
nieuwe strijd in den Balkan wordt ontke-
teud. Al de koninkrijken daar, Grieken
land, Rumenië, Bulgarije, zijn op hun
nig boos. Je komt tegenwoordig in 't ge
heel niet meer uit dien hoek bij 't venster
vandaan, Hannchen.
Och... u. moet denken, die vele boe
ken en die groote inktpot... negentig, voeg
de ze er zacht bij, terwijl ze haastig een
blik op straat wierppetroleumwagen en
melkwagen gingen er juist voorbij.
Spoedig, heel spoedig zou het beslist zijn.
Wie haar het eerst groette, nadat ze hon
derd schimmels had geteld die was .het.
Aan hem zou ze o zoo gaarne voor haar
geheele leven toebehooren, die was direct
door het lot voor naar bestemd.
Lieve hemel, dacht ze dikwijls, laat de
apotheker mij toch na de honderdste het
eerst groeten. Of, als ik dien nu bepaald
niet mag hebbon, dan in elk geval Walter
Schmidt, die spreekt nooit tege i. Alleen
Willi Krone niet, dat mirakel, dat alles
beter wil weten dan een ander, dat was
haar dagelijksche verzuchting.
Willi Krone was een jong ambtenaar,
een van de jonge collega's van haar vader.
Een monster. Niet galant en niet beminne
lijk. Alleen maar knap. Alles vond hij aan
Hannchen te berispen, elk jvoord noemde
hij bij den rechten naamhet was letterlijk
een straf voor haar met dien man een ge
sprek te moeten voeren. Dansen kon hij ook
niet. Op de bals van de vereeniging ver
langde hij van de dames, die hij kende, dat
ze met hem door de zaal zouden wandelen,
en zwaarwichtige gesprekken met hem voe
ren. Terwijl de muziek een wals of een polka
speelde, sprak hij over groote gebeurtenis
sen in de wereldgeschiedenis, of van het
sociale streven van sommige vrouwen, die
haar niet gebruikte kracht in dienst eener
goede zaak stelden. Zelfs waagde hij het
over de liefde te spreken op een toon, alsof
Hannchen niet het flauwste begrip van de
befceekenia yan. dit woord had.
hoede en wapenen zich. Yan nog grooter
belang is misschien, of nu ook Italië in den
strijd zal worden meegesleept. Het lijkt er
wel op. Italië heeft zeer groote belangen
aan de Adriatische kust van het Balkan
schiereiland. Of'het aftreden van 't mini
sterie te Rome hiermee in verband staat, is
nog niet duidelijk, maar wel waarschijnlijk.
Een uitbreiding van den strijd dus, ter
wijl de oude nog in onverminderde felheid
voortduurt. Op het Oostelijk en het Wes
telijk oorlogsterrein is in de laatste dagen
weer hard gevochten, niet het minst bij
Nieuwpoort aan de Yser. Maar iets nieuws
valt-jer niet te berichten, alleen wordt uit
Duitsche bron gemeld, dat- de operaties in
de laatste dagen door overstroomingen wor
den belemmerd. Ook langs het overige
front in 't Westen schijnt niets gebeurd te
zijn, dat een beslissing eenigszins nader
heeft gebracht. Het lijkt, dat de Duit
schers thans eenige vrees hebben voor een
landing der Engelsc.hen in België, zij ver
sterken de kust er met loopgraven en bre
ken pieren af.
Van 't Oostelijk terrein komen nog steeds
berichten, die elkaar tegenspreken. Van
Duitsche zijde wordt heel in 't kort gezegd,
dat er hard gevochten rt in Polen, maar
geen beslissing" uitgelokt, Russen en Oos
tenrijkers beweren beide, dat.de overwin
ningen aan hun kant zijn. En zoo is het
Duitsche bericht het meest geloofwaardige.
België.
De strijd in België.
Een onzer correspondenten seint uit Sluis
dd. 31 Oct.:
Ongeveer geheel de Belgische zeekust
wordt thans, voor zoover zij in hun bezit
is, door de Duitschers in staat van verde
diging gebracht. Bij Knocke waren zij
hedenmiddag nog bezig met het maken van
loopgraven. Ook in dit badplaatsje moesten
de bewoners van den zeedijk hun huizen ont
ruimen. Licht mag er niet ontstoken wor
den, behalve op de zuidzijde der huizen.
De stormaanval, dien de Duitschers giste
ren ten noorden van Nieuwpoort onder
namen, is door de geallieerden afgeslagen.
Hier en daar hebben de aanvallers zelfs
eenige kilometers moeten terugwijken, zoo
dat de geallieerden op hun uitersten'lin
kervleugel gevorderd zijn tot Middelkerke.
Onafgebroken heeft het geschut weder
den ganschen dag gedreund. Tegen vier
'öur kón ihèn té Siuis ver in net zuiden
eenige vliegmachines opmerken en zelfs de
granaatkartetsen, die er op af werden ge
vuurd, waarnemen.
Onze correspondent te Vlissingen seint,
dat verschillende Zaterdag aldaar aangeko
men bewoners van Belgische kustplaatsen
verklaarden, dat nog steeds aanzienlijke
Duitsche versterkingen in de richting van
Zeobrugge trekken.
BERLIJN. Uit het groote hoofdkwartier
wordt onder dagteekening van 1 Nov.
's nam. bericht: In België worden de ope
raties bemoeilijkt door overstroomingen ten
gevolge van de vernieling van de sluizen bij
Nieuwpoort van het kanaal van de. Yser
naar Yperen.
Bij Yperen zijn onze troepen verder door
gedrongen. Er werden minstens CIO man
krijgsgevangen gemaakt en eenige kanon
nen op de Engelschen veroverd.
Ook de ten westen van Rijssel strijdende
troepen zijn vooruit gekomen.
Het aantal der bij Vailly gevangen geno
men manschappen is geklommen tot onge
veer 1500.
In dé streek van Verdun en Toul hebben
slechts kleinere gevechten plaats gehad.
Een onzer correspondenten seint uit Sluis
d.d. 1 Nov.
Hoewel tot dusver nog uit geen enkele be-
O, het was verschrikkelijkWat had ze
dezen Willy Krone al voor grofheden ge
zegd. Maar allee stuitte af op zijn gevoel
van meerderheid.
Daarentegen waren apotheker Jager of
Walter Schmidt heel andere menschen. Ze
vlogen, wanneer men eens een stoel, een glas
spuitwater of iets anders noodig had. Ze
dansten heerlijk, wisten honderden compli
mentjes te maken on waren als geschapen
voor gfoede, teedere echtgenooten, vooral
apotheker- Jager die zoo interessant maar
kampfer en carbol rook.
Twee en negentig, zei Hannchen wer
kelijk verschrikt, toen ze weer met haar
stofdoek bij 't venster was.
Daar beneden reed een bierwagen met
twee prachtige appelschimmels voorbij.
Nu nog maar acht, dan zou de beslissing
komen. Als ze vanmiddag een paar keeren
den Ring op en neer wandelde, werden het
misschien honderd. Het was maar goed,
dat de Ringapotheek, waarin meneer Jager
werkzaam was, zulk een breed uitstalvenster
had. Hoe dikwijls werd daar boven het
roode kruis het gelokte hoofd zichtbaar van
hem, die ze in 't geheim vereerde. En
steeds wierp hij de voorbijgangster een
groet toe.
Hannchen Lüders kleedde zich dezen
middag voor haar wandeling bijzonder fees
telijk. Als ze nu maar geen vriendin tegen
kwam, nu ze alleen moest zijn met haar
zoete verwachtingen. Zie had een weinig
hartklopping, toen ze den Ring een paar
maal op en naar was geloopen. Heden sche
nen alle schimmels der geheele stad losge
laten te zijn.
De acht, welke nog aan de volle honderd
mankeerden, draafden Hannchen in den
loop van een half uur voorbij. En, 't was
a^.s een beschikking van het lot, dat juist
toen ze de Ringapotheek in 't> zicht had, de
honderdste schimmel kwam.
weging der Engelsche vloot zou kunnen wor
den geconcludeerd, dab een landing in het
voornemen ligt, doen de Duitschers alles
om zich nu reeds tegen de mogelijkheid te
vrijwaren. Niet alleen, dat overal langs de
kust loopgraven worden aangelegd en ka
nonnen opgesteld, ook de pier bij Blanken-
zergh is door brand vernield.
Blijkens het kanongebulder, dat nog
steeds wordt gehoord, duurt het gevecht
aan het .Yserkauaal onafgebroken voort.
Omtrent den strijd in België wordt nog het
volgende uit Sluis gemeld aan de „Telegraaf:"
Zaterdag en den nacht daarop en ook Zondag
bulderde weer bijna onophoudelijk het kanon.
Er wordt weer verwoed gestreden over 't
g;.nsche front. Wat ik u seinde over de aan
wezigheid der Engelsehen te Plasschendale en
Bccelare, wordt bevestigd. Dit beteekent een
lichten vooruitgang. Zoo is het ook te Bix-
Échoote, bij West-Roozebeke.
Aan de Yser is liet water een voorname bond
genoot geweest der Belgen, in dezen tijd be
ginnen ook jn gewone jaren de overstroomin
gen van 't lage polderland. Langs de rivier
opejit men opzettelijk de sluizen. Dan is een
groot terrein snel onder water geloopen. De
Duitschers hebben groote moeite met de ver
plaatsing hunner kanonnen. Het zeegeschut
werkt nog mee. Het is zelfs krachtiger gewor
den. Zaterdagavond brachten de treinen dan
ook weer ontzettend veel gewonden te Brugge.
Ook Rousselaere en andere plaatsen buiten de
gevechtslinie kregen haar deel.
Zaterdag vernam ik. dat een compagnie Beie
ren te Handzame weigerde naar 't vuur te
gaan. Hier en daar vindt men uniformen van
deserteurs. Al moet men deze en dergelijke
verschijnselen niet overdrijven, toch duiden ze
op ontmoediging, maar de Duitsche troepen
toonen aan de Yser nog een ware doodsver
achting. Zoterdag gingen versche troepen naar
't front. Nog geen beslissing dus.
De Duitschers versterken zich tusschen
Chlende en Knocke. Wij seinden u de ontrui
ming dor villa's op den dijk en der aangren
zende straten der badplaatsen. Zoo was het
Zaterdag te Knocke weer drukke verhuizing.
Veel bewoners trokken over de grenzen naar
Sluis en Retranchement. De Duitschers heb
ben de kanonnen te Blankenberghe en Heyst,
beproefd. Ook hoort men hier nu en dan de
zware ontploffingen van drijvende mijnen.
In de duinen worden verschansingen en
loopgraven gemaakt. Tal van jonge mannen
weiten uit, om bij dit werk geen diensten te
morton bewijzen. Belgische soldaten, die ge
kletst achtergebleven waren en in burgcr-
k'aeding langs de kust verbleven, moesten zich
Zaterdag bij de Duitsche overheid aanmelden.
Z.j .verkozen, de wyk te nemen.
B< richten, als zouden de Duitschers Ostende
WuJïrti hebbefi, tnoet-ük weer tegenspreken
Geruchten ervan doen voortdurend de ronde,
maar tot heden is het niet waar. Dat de Duit
sche overheid hier zelfs 't geregeld, leven wil
bevorderen, blijkt onder meer uit de berich
ten, die op de muren van Brugge hingen, mel
dend, dat de markten vrij waren en er daar
geen opeiscliingen zouden gedaan worden,
maar de wekelijksche markt ginder was niet
temin slecht bezocht. Te Westkappel, 't laatste
dorp bij de grens, waar een garnizoen van 4
man ligt, heeft men Zaterdag ook Duit-schen
tijd op den kerktoren, moeten aannemen.
Aan de ,,Telegr." wordt nog gemeld uit Sas
'van Gent van Vrijdag jl.:
Naar men' ons mededeelt, zouden in den
afgeloopen nacht door de gemeenten Wette-
ren, Lebbeke en zoo in de richting van
Ostende, de "Oostenrijksche motormortieren
passeeren, die voor Antwerpen dienst hebben
gedaan.
Van spoormannen, die hier eene vergadering
hielden ter bespreking hunner aangelegen
heden, vernamen wij verder, dat de Duitschers
te Lokeren de lijnen weder hersteld hebben,
die de gemeenschap met Antwerpen moeten
tot stand brengen.
Te Eecloo zijn door hen aanmaningen uit
geschreven aan de achterstallige belastingbe
talers om de nog in achterstand zijnde belas
tingen ten spoedigste aan te zuiveren.
Men schrijft verder aan 'tzelfde blad:
Tot welke eigenaardige ontdekkingen men
kan komen, ondervond dezer dagen een Bel
gisch statïonsbeambte, die voor een bezoek aan
zijne woning in Antwerpen terugkeerde.
BELFORT.
Hannchen begon te beven. Ze waagde
het nauwelijks het hoofd op te heffen toen
ze tegenover het groote raam met het roode
kruis stond. Als hij nu groette, o, het ge
luk kon men zich niet voorstellen...
Maar er was niemand. Geen hoofd met
lokken, geen lachende mond, geen groet uit
Honderd .herhaalde Hannchen zenuw
achtig, terwijl ze verder ging. Nu ga je
langs een omweg naar huis. Je volgt de
straten, waar je geen bekenden jongen man
ontmoeten kunt, achter om het hospitaal
en langs de Kupfergeraben....
't Was haar nu bijna of haar de koorts
in de aderen gloeide.
Ze liep zeer vlug en zag geen voorbijgan
ger aan. Ze had zoo'n sterk, maar onbe
paald gevoel van angst. 'tWas weliswaar
belachelijk, maar de angst was er bevleu-
gelde haar tred. Nu nog maar dien hoek
daarginds om, het zijstraatje in, en... ze
dacht niet verder, want om dien hoek kwam
een grijze hoed met een zwart lint voor den
dag. Slechts één droeg zulk een gekken,
grijzen hoed, slechts éénl... Als die een nu
den hoed voor haar af mocht nemen, dan...
maar neen, daar wilde ze niet verder aan
denken...
Hannohen maakte plotseling rechtsom
keert en snelde het eerste huis het beste
binnen. Het was eigenlijk slechts een
huisje, een heel klein, armoedig huisje,
maar het opgewonden meisje bespeurde
niets van den duffen reuk op de trap, die
ze opliep.
Boven voor een smalle deur met. vele re
ten bleef ze staan. Met een paar minuten
was het gevaar voorbij, dan was Willy Kro
ne beneden het huis voorbijgegaan en kon
haar niet meer groeten. Hoe kwam hij toch
hier, hier in deze buurt?
Eensklaps kreeg Hannchen een hevigen
^chrik. Iemand kwam dé krakende trap
j y r V V 8, --Af fA-''1""'
Jlcasphcoiurt
Niet slechts weken, reeds maanden worden
de Duitschers tegengehouden aan de grens van
Elzas-Lotharingen door de Fransche forten
linie daar. Het doel der Duitschers was van
't noorden door België, van 't oosten uit Elzas-
Lotharingen Parijs t.o bereiken. In "t noorden
zijn zij in den beginne een heel eind opgescho
ten en staan zij ook nu nog met een groote
troepenmacht op Fransch gebied. Heel anders
in 't Oosten: daar zijn zij nog niet verder ge
vorderd dan ïj begin den oorlog. Zij
worden daar, behalve door het Fransc-he veldle
ger, tegengehouden door de zeer sterke veetin-
gen Verdun, Toul en Belfort.
Er is eerst gepoogd bij Verdun en Toul door
te breken, doch dat is niet gelukt en schijnt
nu opgegeven door de Duitschers. Blijkbaar
zijn dezen nu van plan hun krachten in te
spannen om Belfort in te nemen en daar ver
der door te dringen in Frankrijk, Ook dit
zal echter niet zoo heel gemakkelijk gaan.
Voor Duitschland moet het verleidelijk zijn
hier door te rukken, door de z.g. „Trouée de
Belfort", zij' komen dan in Midden-Frankrijk
aan, waar vele spoorwegen samenkomen en
waar zij den toevoer van 't zuiden naar de
hoofdstad voor een deel kunnen afsluiten.
In Frankrijk ziet men ook reeds sedert
eenige weken eon vernieuwden krachtigeu
aanval op Belfort tegemoet en een bericht heeft
reeds gemeld, dat de vesting door de burgers
is ontruimd, dat de 22.000 inwoners naar
elders zijn vertrokken. Do vesting is dus van
groot belang en daarom geren wij »-r hierbo-
ven een schetskaartje van Belfort is een ge
heel moderne vesting en sedei-t 1870 zeer ver
beterd; een nieuwe fortengordel werd aange
legd op 48 K.M. afstand van de kernvesting,
terwijl jat 1900 de-omwalling van de-stadwerd
gesloopt.
De nieuwe fortengordel bestaat in bet oos
ten uit de forten Bessoncourt en Vezelois, en
de batterijen Chèvremont en Meronx, deze
sluiten de uit het oosten komende wegen en
spoorwegen af; in het noorden vindt men de
zeer sterke forten Salbert en Roppe; in het
zuiden het fort Haut-hoïs en de batterij Pi-
ton. die o.a. den spoorweg naar MontbTiard
afsluiten en bet- fort Mont Vaudois, dat bet
Lisaine-dal bestrijkt. Verder vindt men in
het zuiden liet fort Bois d'Oye, dat met eenige
batterijen het Sauvoureuse-dal afsluit. In 't
westen liggen alleen een paar eenvoudige bat
terijen. Tn 't noordoosten van de stad is een
moerassige streek, die onder water kan wor
den gezet.
Het centraalstation is geheel afgesloten, alle
ingangen zijn met zakken zand versperd, zoo
dat niemand weet wat daarbinnen wordt uit
gespookt. Het geheele station toch is buiten
gebruik, alle treinen komen aan even voor de
verwoeste brug bij den „Dam".
Uit nieuwsgierigheid wilde hij eens een kijkje
nemen in het inwendige van het zoo zorg
vuldig afgesloten station. Gewapend met de
sleutels, die hij ook na de vlucht bij zich ge
houden had, opende hij een der conducteurs-
lokalen, door den zij-ingang aan de Pelikaan
straat. Daar was alles intact gebleven, maar
wie schetst zijne verbazing, toen hij. daarna
de deur van de groote hal openende, zich eens
klaps bevond in een kolossaal wapen-arsenaal.
De geheele ruimte was gevuld met mitrail
leuses en kanonnen, waaronder zeer zware
stukken.
op; het waren zware, haastige voetstap
pen, misschien een arbeider, die hier woon
de, misschien een vagebond.
Het was echter geen van tweeën, 't Was
oen slanke man met een grijzen vilten hoed
met zwart lint op. Hij kon bij het wegster
vende daglicht juist nog zien, hoe een in 't
licht gekleed, bevend schepseltje tegen de
armoedige deur leunde.
Goeden avond, zei hij blij verrast, ter
wijl hij den hoed afzette, dat is werkelijk
een hoogst zeldzaam en onverwacht rendez
vous, iuffrouw Hannchen.
Goe-den-a-vond, snikte Hannchen.
Hij bleef verschrikt voor haar staan.
Maar wat is er toch waarom schreit
u; is de oude vrouw misschien al...
Hij sprak het woord niet uit, maar nam
het jonge meisje eenvoudig in zijn armen.
Ziezoo... maar bedaar nu toch, beste
juffrouw Hannchen. Dat zijn ook geen
dingen voor een zoo feeder en gezellig
meisje als u.... ziekenbezoek in dit huis.
Het. maakt mij gelukkig, dat u een zoo
goed hart hebt en de oude vrouw Hauken
wilde opzoeken, maar... houd u toch be
daard, als 't u belieft.
Hannchen rukte zich los. Wat was dat
zooeven geweest? Had Willy Krone haar
niet in zijn armen gehouden, had hij niet
met zachte vingers over haar gezicht gestre
ken, over heur haar en handen? Het was
de eerste maal, dat een man met haar in
zoo nauwe aanraking was geweest.
Uitgeput ging ze op de bovenste trede
van de trap zitten. Het kwam niet bij haar
op om in dit wonderlijke oogenblik te lie-
gen.
Ik wist in het geheel niet-, dat de
oude vrouw Hauken hier woont en zoo ziek
is, zei ze, ik ben maar op goed geluk dit
huis binnen geloopen.
Hij keek haar verwonderd aan*
ss Maar vaarora tpchj
Blijkbaar ziju deze alle 's nachts daar bin
nengebracht en moet hun aanwezigheid geheim
blijven voor de bevolking. Zulks treft te meer,
daar in de stad zelve bijna geen kanonnen te
bespeuren zijn In Brussel en andere plaatsen
werden dadelijk k^fionnen in de straten opge
steld.
Te Brussel is. naar mij werd medegedeeld,
eene, door Von der Goltz onderteekende, pro
clamatie aangeplakt, waarbij den burger3 nog
maals bevolen wordt vóór 1 November alle
wapenen in te leveren. Alle leden van de
burgerwacht, die aan den oorlog hebben deel
genomen, moeten zich melden a^in de militaire
school. Doen ze zulks niet, dan zal de oorlogs-
wet op hen worden toegepast.
Niemand mag de stad per rijtuig verlaten;
de trams rijden tot aan de grenzen der stad.
De auto-diensten naar verschillende gemeen-
Ze begon te stamelen,
Dat... dat kan ik u niet zeggen. Ga
heen, als 't u belieft... ga toch naar de
oude vrouw...
Hij zag haar veranderd gezicht en deed
zachtjes het deurtje open, dat voor hem
was.
Maar u wacht.... hè?
Ja, fluisterde ze.
En ze bleef werkelijk ineengehurkt op de
traptrede zitten. Het bloed bruiste haar
door de aderen, het schemerde haar voor
de oogeA zoo droef en toch ook zoo blij
was ze te moede...
Hij gaat naar een arme, zieke vrouw,
dacht ze voortdurend, hij kan niet dansen
en niet vleien... alleen weldoen kan hij.
Wat wa3 de hand zacht geweest, die over
haar oogen gleed. En wat kon hij hartelijk
spreken. Het was dus toch haar bestem
ming, 't was, zooals het nu komen moest.
Toen de man na een klein kwartiertje
weer uit het ziekenkamertje kwam, wa3
het bijna donker op de vréémde trap. Maar
het meisje zat gehoorzaam wachtend.
Hannchen, fluisterde hij.
Zij bewoog zich niet.
Bent u... ben je voor mij gevlucht,
kind?
Het gebogen hoofd werd opgeheven.
- Ja.
Omdat u... omdat je niet van mij
houdt, Hannchen
Zij schudde driftig het hoofd.
Onzin... zei ze op hart-stochfcelijken
toon.
Toen hief hij het liehte meisje op en zette
het niet weer neer, voor hij op de straat
stond en men moest twintig treden naar be
neden en er was veel tijd voor zaligheid...
De geschiedenis met de honderd schim
mels vertelde Hannchen haar man pas op
de zilveren bruiloft.