No. 28.
Woensdag 21 October 1914.
Orgaan voor Leger en Vloot.
Oorlogsnieuws.
Kwaita's
Manoeuvre Chocolaad
Onder redactie van D. MANASSEN.
Helpend Nederland.
De toestand in den reuzenstrijd.
Oplaag 50,000 exemplaren.
SOLDATENCOURANT
ADRES VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE: PALESTRIN AST RAAT 10,
AMSTERDAM, TELEFOON Z. '1968. DIT BLAD ZAL DRIEMAAL PER WEEK
VERSCHIJNEN. LOSSE NUMMERS VOOR MILITAIREN 1 CENT, VOOR NIET-
MILITALREN 2 CENT, ABONNEMENT 1.50 PER DRIE MAANDEN.
VOOR ADVERTF.NTIEN WENDE MEN ZICH TOT HET ALG. ADV.-BÜRKAC
BOÜMA CO., 226 HEERENGRACHT A'DAM.
Goneraal-Majoor KEMPER,
Gouverneur der K. M. A.
Thans op het bureel bij don Opperbevelhebber.
Verantwoording
Van ingekomen bijdragen voor „De Solda-
tencourant" naar de volgorde van de toezen
ding der gelden. Th. v. W. brn. R., Oenkerk,
10; J. T., Den Haag, 2.50; mevr. wed.
S. J*. v. d. ÏÏ-, Rotterdam, ƒ5; N. N., Den
Haag, 2; Gen. L. W. O. G., adem, 5;
dauair. v. A. de K„ idem, 2.50; H. F. J. H.,
idem, 5; B. H., idem, 2.50; A. A. r. T.,
idem,' ƒ5; prof. S. H., Wassenaar, 5; mevr.
wed. J. O. W. v. B., Arnhem, 0.50; jonkh.
mr. H. R. A. L. T., idem, 2.50; dr. K. L. O.,
Utrecht, f 2.50; A. L. J. R., idem, 5; mr.
A. v. d.' H., Rotterdam, 10; mr. J. v. R.,
idem, 2.50; S. P. v. E„ Amsterdam, 10;
A. H. T., Woudsend, 5; K. W. Gzn., Broek
op Langondijk, ,2.50; N, V. Centr. Fabr. v.
Molkprod. en Melkh., Zegwaard, 5; J. B.,
Oversohie, 2:50; J. H., Alkmaar, 1; W. K.,
Middelburg, 1; baronesse C. d. V. v. S., de
Wijk, 5; J. K. Werkendam, 10; H. H. H.,
Willemstad 10; C. P. Driebergen, 25; M.
P. Rotterdam, 5; J. v. d. V., Alkmaar,
10; Assurantie -Mij. „De Nederlanden van
1&5", Den Haag, f 100; wed. J. V., Meerloo—
Tioöraay 1.50; B. te Z., f' 2; D. J., Den
Haag, 1, dr. W. M. T., idem, 1A C. H.
r. E., idem, 2; mevr. wed. B. A. v. d. V.,
idem, 1; W. F. v. H. idem, 1; mr. O. S.,
idem, 2.50; dr. M. M. G. S., idem, 1;
mevr. 't H., idem, 1; G. L. H., idem, 2.50;
R. v. H., idem, f .5; J. V. W., Rotterdam,
10; mevr. P., Utrecht, 5; C. E. W. v. L.,
idem, 2.50; mevr. De V. W-, Velp, f 2.50;
B. S., Mep pel, 1; Dames W., Arnhem, f 1;
mr. F. S., Lith, 2.50; C. A. V. v. V., Zeist,
10; J. M., Amsterdam, 10; S. K., Alkmaar,
1 ;J. Ij. H., Utrecht, 10; A. C. H., Deven
ter, 2.50- J C. Th. G., Den Haag, f 2.50;
O.. B., Rheden, 2.50; de R. W. (Gr.) f 10;
M A. C., Bussum, f 2.50; H. Brn. S. v. M.,
Vollenhoven, 5; S. C. F. L., Deventer, f 1;
D. J. K., Dordrecht, 1; A. S., Den Haag,
2.50; T. W. Zelhem, 1; Th. J., Deventer,
1- H. M. R., Rotterdam, 2.50; S. v. K.,
idem, 1; A. M., Utrecht,, 1Fr. v. I., idem,
1.50; Dames S., Arnhem, f 2; B. T., Apel-
doprn, 1mr.R., Rotterdam, 1; A. 8.,
idem, 1; B. S., Deventer, f 2; W. J. K.,
Den Haag. 10; mevr. S., idem, 2.50; mr.
O. W. S., idem, o W. J. C. S., Schevenin-
gon, 2.50; mevr. wed. Ch. J. S., Den Haag,
10; F. C. D. D.. Dordrecht, 5; H. B.,
„wolle, 1; A. A. D., Deventer, 2.50; mr.
H. H. E.. Twelloo, 5; H. S. J. Wan., Den
Haag, f 10; N. N., Rotterdam, 1C. R.,
Alkmaar, 1; P. V., Scheverringen, 2; J. de
K. Breda., 1; B. v. E., Dordrecht ƒ5; P. C.
de J.,. Enkhuizon, ƒ1; mr. C. F. K., Zwolle,
i0 ;.W-F. W., Amersfoort, 1; Ph. M., Rot
terdam, 2.50A. S.Den Haag, 1J. v. S.,
Baam, 1; mej. W. v. P., Scheveningen,
2.50Th.'S., Den Haar, 1; mevr. J. S.
idem, 2.50; W. P. K., idem, 2.50; Scheep
vaart-Mij. vfh Smit en Co., Rotterdam, 10;
D.. R., idem. ƒ5 v. S. M. en E., idem, 10;
D. L.'W., Meppel, 1; mevr. G., Dordrecht,
2.50; L. S., Volendam, 1; D. H., Enkhui-
r.on, 5- mr. C. J. H. S., Utrecht, 10; H.
G. v. E., Buren, 5; jhr. G. C. Q. v. IJ., Bloe
mendaal, 10; F. .T. V., Gennep, 1; Ph. de
K., Delft, 2.50; W. P. de V., idem, 2.50;
Oil. C., Apeldoorn, ƒ3; J. H. A. K., Sant
poort, 2.50; G. S- v. K., Delft, 1; J. A. K.,
Apeldoorn, 2.50; Villa Erica., idem, 2;
mevr. Z., idem, 10; G. R., Zwolle, 5; C.
A. G., Deventer, 6; G. v. T., idem, 5;
J. B. v. H., Enschede 25; S. v. L., Amster
dam, 10*'W. J. A. P., Roermond, 1; mej.
Af. C. v. P., Rotterdam, 10; C. Brn. S. de
L., idem, 25; G. V. idem, 2.50; mr. J. A.
K., Den Haag, 5; M. S., idem, 1; Q. Q.,
Apeldoorn, 25; douair. v. W. v. D., Utrecht,
5; mr. H. W. G'. J. d. J., Leiden, 10; J.
d. G., idem, 2.50; W. K. A., Baarn, 2.50;
H. J. W., Apeldoorn, 1Gebrs. J. en P. A.
d. R., Delft, 1; S. S. V., Rotterdam, 1;
firma Wm. H. M. en Co., idem, 10; mr. U.
A. S. r. H. P., Doesburg, 2; dr. C. A. L.,
Doorn, 10; B. M. B., Naarden, 1.50; A. A.
N., Egmond a. Zee, 1; K. H. Hz., Koog,
2.50; W. S., Dordrecht, 2.50; F. D., idem,
f 5; J. F., Zwolle, 1; W. C. L., idem, 1;
M. v. D., Deventer, 1N. N., idem, 1; H.
H., Assen, 2.50; E. v. M., idem, 2.50; K.
D., idem, 2.50; mr. M. M., Eefde, 25; F.
N., Rotterdam, 1; mej. J. M. S-, idem, 1;
C. G. V., Baarn, 10; N. N., Amersfoort,
2; H. D., Den Haag, 2.50; F. d. G., idem,
1A, C., Bergen-op-Zoom, 4; W. F. d'H.,
Lobith, 1; Ned. Kett. Fabr., Schiedam, 5,
A. J. d. H., Leiden, 1; dr. v. P., Utrecht,
2,50; P. J. d. K., Dordrecht, 2.50; mr. Th.
G. v. M„ Arnhem, 1; N. N., Apeldoorn, ƒ1;
A. J. S., Rotterdam, 2.50; It.-kol. Z., Til
burg, 1Steunpenning Zeemacht, Den Hel
der, 1.08; mr. F. J. V. K., Assen, 3; jhr.
mr. H. G. v. H. t. E., idem, 5; L. R. W.,
Zwolle, 1mevr. wed. dr. J. C. T.—V.,
Balk, 10; Z. Ned. Mel. Spir.fabr., Bergen-op-
Zoom. 10; J. K., Gestel, ƒ5; F. D. H.,
Utrecht, 2.50; H. W. v. M. Jr., A'dam,
10A. W. Z., Breda, f 2.50; Rott. Zoutz. v/h
K. V., Kralingscheveer, 10; mevr. S. R.
v. R., Rotterdam, 2.50; W. N., idem, 2;
G. R. v. N. L., Den Haag, 5; M. v. 1\,
idem, ƒ5; C. B'. J.Rz., Leiden, 1; wed. H.
R., Den Haag, 10; v. d. M. Co. Oliefabr.,
Berlikum, 1; J. M. v. L., Wolvega, f 2.50
H. W. J. R. v. d. H., Zwolle, 10; mevr. N.
R., Dordrecht, 2.50; L. H., Den Haag, 2.50;
jhr. J. Th. H. S., idem, 5; prof. H. W. B.,
Utredht, o; L. Rijswijk, 2.50; T. C. B-,
Bloemendaal, ƒ5; D. J. N., Apeldoorn, 1;
A. A. d. J., Hoorn, 2.50; mr. D. te H.,
2.50; F. v. H., Heemstede, 2.50; H. v. P.,
Leiderdorp, 1; G. V. v. T., Hoogland, 5;
N. N., Hoorn, 1- v. d. V. v. R., Zwolle,
2.50; R. v. D-, Leeuwarden, 2,50; J. K.,
idem, 10; K. N. E., idem, 2.50; D. H. D.,
Assen, 2; G. H. D. H. T.zn., Baarn, 5;
v. L., Utrecht, 5: dr. C. S., Leiden, 2.50;
W. A. P. F. d. L., Wildervank, 2.50; J. O.,
Leeuwarden, 5; F. M. A. P., Leiden, 1;
W., Leeuwarden, 2.50; W. K., Vianen,
2.50; T. H. Leeuwarden, ƒ1; N. S.,
Zntphen, f 1W. A. E. v. G. C. J., 2.50;
mr. v. V., Driebergen, 2.50; S. J. F., Delft,
1; H. d. P., Haarlem, 10; mr. A. A. P.,
idem, 2.50; J. W. G. D.. idem. 1v. R.,
Zutphon, 2.50; dr. J. v. d. H., Eefde, 2.50;
A. K. K., Rotterdam, 1Th. v. d. L. d. O.,
Haamstede, 10; A. K. te V., 5G. v. B. v.
H-, Vlaai-dingen, 10; S. S. K., Bussum,
2.50; D. S. Mzn., Wormerveer, 2.50; A.
H. P., idem, 5; J. Th. V., Den Haag, 10;
zonder aanduiding, idem, 5; fa. v. W., idem,
1; jhvr. A. d. V. v. S., idem, f 10; C. J. v.
V., idem, 1; mr. D. r. V. V., idem, 2.50;
M. Z., idem, 10; Baresse. v. H. v. B.gr.
v. L. S., idem, 2; J. F. V., idem, 10;
E. V. „voor onze jongens", Scheveningen,
10; H. E. J. H., Bloemendaal, 10; J. M.,
Venlo, 1H. Th. D., Amsterdam, 5; Aug.
J., idem, 25; totaal 1156.08.
Deze verantwoording loopt tot 17 October.
De Spook-Bruidegom.
Naar het Engelsch
WASHINGTON IRVING.
III.
Toen liij eindelijk was uitgesproken, had
den zij. de binnenplaats van het kasteel
reeds bereikt; en juist zou de vreemdeling
het doel van zijn komst uiteenzetten, toen
hij werd onderbroken door de verschijning
van de vrouwelijke leden van de familie,
die de bruid, verlegen en blozend, mede
voerden als betooverd staarde hij haar een
oogenbilk aan; het was alsof hij zijn oogen
niet kon afwenden van de zoo liefelijke ge
stalte.
Het late uur, waarop de gast verschenen
waa, liet geen tijd voor spreken over. De
Baron duldde geen tegenspraak, stelde alle
nadere verklaringen tot den volgenden dag
uit en ging toen voor naar het nog onaan
geroerde feestmaal.
Het was opgediend in de groote hal van
gasteel, JLangs de wanden hingen de in
onder ons heele volk. Eerst helpen, dan
rekenen ja, misschien heel onpractisch
en onverstandig, maar een onpractischheid
en een onverstand, welke bewijzen, dat. vóór
alles het hart spreekt bij ons volk.
Wéér heeft Nederland gemobiliseerd, en
wéér mag het oordeel luiden: uitstekend
geslaagd. ,,Ik was bij een spoorwegmannetje,
dat veertien vluchtelingen in huis had en
zelf op de steenen sliep." Er worden deze
dagen talrijke ridderkruisen uitgedeeld
voor krijgsmansmoed en -bekwaamheid,
maar dit spoorwegmannetje verdient een
grootkruis .voor menschelijkheid.
Wie aarzelt nog, als hij gesteld wordt
voor de keuze om deel te nemen aan het
werk, aan deze of gene zijde van de grens 1
Ginds het doel: vernietiging; hier het doel:
behoud, redding. Zag men ooit twee zulke
uitersten zóó na aan elkaar grenzen?
Laat ons dan innig, innig dankbaar zijn,
dat ons volk geroepen werd tot den opbou-
wenden arbeid en dat wij een klein steentje
konden aandragen, om den bresgeschoten
tempel der menschelijkheid en der humani
teit te schragen en te stuiten.
Ik zag onze flinke soldaatjes loopen met
1 zuigelingen in de armen en oude vrouwtjes
steunend het was een zonderling gezicht
I soms, en het was dien krijgslieden aan te
I zien, dat zij zich in hun nieuwe functie
vreemd voelden, ietwat beschroomd, maar
niemand onder de honderden langs den weg
lachte; de „man in the street" toonde plot
seling een nimmer gekenden eerbied voor
de uniform, nu de dragers in dienst der
barmhartigheid getreden waren.
Wel heeft Nederland in deze dagen ge
toond ook op dit terrein weerbaar te zijn.
W. NIERSTRASZ.
In „Allen Weerbaar" schrijft de redac
teur, mr. W. Nierstrasz, heit volgende:
„Van alom getuigen de berichten .van
hartelijk meegevoel en waarlijk treffende
gastvrijheid. Ziehier althans één gunstig
gevolg van dezen afgrijselijken oorlog, dat
zoo veel menschenmin en broederliefde voor
den dag zijn getreden."
Zoo schreef prof. Burger dezer dagen in
een onzer dagbladen.
Ontzettend is de ellende maar ver
kwikkend is het te zien, hoe geheel ons volk
gereed staat om te helpen en te steunen.
En wel opmerkelijk is het, dat datzelfde,
anders zoo nuchtere Hollandsohe volle, in
zijn aandrang om leed te verzachten, thans
geheel zijn eigen vrij benarden toestand te
zien vergeten. Hoe vaak hoorde ik in deze
dagen een huismoedertje, dat anders zorg
zaam alle onnoodige uitgaven weert, met
beslistheid verklaren: „waar de pot voor
vier schaft, kan ook nog wel een vijfde of
zesde man mee-eten het zijn toch ook
menschen, net zoo goed als wij."
O, die heerlijke, plotselinge zorgeloosheid
van onze Nederlandsohe huisvrouwen, welke
ineens epidemisch schijnt te zijn geworden
hooge eere gehouden portretten van de hel
den van het huis van Katzenellenbogen en
de tropeeën, die zij op het slagveld en op
de jacht hadden veroverd.
De ridder schonk slechts weinig aandacht
aan het gezelschap of het gesprek. Hij
raakte nauwelijks het maal aan, maar scheen
geheel op te gaan in bewondering vo.or zijn
bruid. Hij sprak op fluisterenden toon, voor
de anderen niet verstaanbaar want de
taal der liefde is nooit luidmaar waar is
het vrouwenoor zoo stomp, dat het 't zachtst
gefluister van den uitverkorene niet kan
hooren Daar was een met ernst gemengde
teederheid in zijn heele manier van doen,
de een wonderbaren invloed op de jonk
vrouw scheen te hebben. Haar wangen wer
den telkens door een blosje overtogen, ter
wijl zij aandachtig toeluisterde. Nu en dan
gaf zij bedeesd een antwoord; en als zijn oog
was afgewend, dan keek zij van terzijde
naar zijn ridderlijke gestalte en een zachte
zucht van teer geluk ontsnapte haar dan.
Het was in 't oog vallend, dat het jonge
paar dadelijk veel van elkaar hield. De tan
tes, die een diep inzicht hadden in de gehei
menissen van het hart, beweerden, dat zij op
het eerste gezicht op elkaar verliefd waren
geworden. Het feest werd vroolijk voort
gezet, of tenminste luidruchtig, want alle
gasten waren gezegend met een
Om Holland.
Om Holland, 't stille Holland,
Met zijn blanke blauwe lucht,
En zijn stoeiende, drijvende wolken,
Dreigt somber krijgsgerucht.
In Holland, 't kalme Holland,
Met zijn zin voor rust en vree,
Grijpt iedereen naar do wapenen,
Ecel*'dreigt er den vijand mee;
Die Holland, 't vrije Holland,
Naar de kostbre vrijheid staat,
Die als erfenis onzer vad'ren,
Ons boven alles gaat.
Voor Holland, 't dierbre Holland,
't Land van Mickiel en Van Spcyk,
Staan we klaar om alles te offren,
Wij allen, arm en rijk.
Als eertijds 't oude Holland,
Geeft ieder goed en bloed
Laat zien of 't jonge Holland,
't Oude geen eer aandoet 1
R. TH A ROD.
Op gevaar af van eentonig te worden,
moeten we alweer beginnen met te zeggen,
dat er in den toestand weinig of geen ver
andering is gekomen in de laatste paar
dagen. Op het Westelijk oorlogsterrein ook
niet. Geheel met elkaar overeen komen de
Duitscke en Fransehe berichten hier echter
niet. Een officieel© Duitsche mededeeling
meldt, dat de toestand in Noord-Frankrijk
ongewijzigd is. Dit is kort en krachtig ge
zegd, maar eenigszins in strijd met het uit
voeriger communiqué der Fransehe regee
ring en de berichten uit Engelsche bron.
Beide spreken van eenig vooruitgaan der
bondgenooten in Frankrijk, o.a. in de buurt
van Arras. „Generaal Joffro," heet het uit
Londen, „drijft den vijand achteruit zonder
overbodigen ophef." Verder wordt gemeld,
dat de Engelsche troepen, aan den linker
vleugel der Franschen, flink vooruit zijn
gegaan en den vijand meer dan dertig mijl
achteruit hebben gedreven.
Over 't geheel echter, daar kunnen we
wel zeker van zijn, is de toestand nog onver
anderd. Indien België er niet was en Ant
werpen niet was ingenomen, zouden wij, in
het neutrale land, kunnen meenen, dat de
oorlog stilstond. Hoe heel anders is deze
krijg dan die van vroeger, welke ookTeem
eetlust, de onafscheidelijke gezellin van
liebte beurzen en berglucht. De Baron ver
telde zijn mooiste verhalen en nooit had hij
zo zoo goed verteld of met zooveel succes.
Te midden van al deze luidruchtige feest
vreugde bleef de bruidegom ongewoon ern
stig hoe meer de avond vorderde, des te
neerslachtiger werd hijen hoe vreemd het
ook schijnen mag, de beste grappen van den
Baron vermochten hem uit zijn droefgeestig
heid niet op te beuren. Nu oens was hij
geheel in gedachten verzonken, dan weer
dwaalden zijn oogen angstig en rusteloos
rond, alsof hij alles behalve op zijn gemak
was. Zijn gesprek met de bruid werd al
ernstiger en geheimzinniger. Haar gelaat
begon meer en meer te betrekken, en af en
toe beefde haar teere gestalte.
Dit alles ontging niet aan de aandacht
van de aanwezigen. Hun vroolijkheid be
koelde door de onverklaarbare somberheid
van den bruidegomzij fluisterden onderling
en wisselden veelzeggende blikken, terwijl
zij bedenkelijk het hoofd schudden. Het ge
zang en gelach verstomden meer en meer
en meermalen hokte het gesprek, en ten
slotte zocht men zijn heil in het vertellen
van dolzinnige verhalen en spookgeschiede
nissen. Het eene ijselijke verhaal lokte het
andere uit, en de Baron deed het eenige
dames bijna op de zenuwen krijgen door het
boorde men telkens opnieuw van groote be
slissende veldslagenals die drie dagen duur
den, was het lang. Nu een slag, kan men
er dien naam nog aan geven? die al een
maand duurt. Een maand lang staan meer
dan een millioen manpen tegenover meer
dan een millioen mannen, zonder dat men
aan den ©enen cf anderen kant van belang
vooruit komt. Van Zwitserland tot aan de
Noordzee strekken in een grooten boog de
linies zich uit, de linies van twee legers, die
niet meer dan een geweerschot afstands van
elkaar staan. Zoo stonden zij ongeveer pre
cies in Aug., zoo kunnen ze best nog staan
in November. Maar als die linie eenmaal
verbroken wordt, hetzij naar 't noorden,
hetzij naar 't zuiden, dan zal er ook een be
slissing zijn gevallen, al is het niet do eind
beslissing.
Over het nieuws op het Oostelijk oorlogs
terrein kunnen we wel zwijgen. Er wordt
in Galicië hard gevochten en den Russen
schijnt het niet fortuinlijk te gaan. Overi
gens bereidt men zich blijkbaar op een groo
ten slag in Russisch Polen voor, een slag,
die wel eens aan Warschau zijn naam zou
kunnen ontkenen.
De oorlog ter zee is totnogtoe van weinig
hetéekenis geweest, kleine eskaders of af
zonderlijke vaartuigen van Duitschera en
Engelsch en vallen elkaar nu en dan aan.
En gewoonlijk worden er dan een paar te
gTonde gericht. De Engelsche kruiser
„Hawke" is ditmaal het slachtoffer gewor
den. Doch de Engelsche vloot heeft revan
che, genomen, ook voor de drie kruisers,
voor een paar weken door een IXiitscheu
onderzeeër tot zinken gebracht. Thans heb
ben vier Duitsche torpedobooten het moe
ten ontgelden. Niet al te ver van onze kust
kwamen ze met een Engelschen kruiser en
een paar torpedobooten in gevecht en al de
Duitsche schepen zijn vergaan. Zoo doen
de heide vloten, de grootste der wereld,
elkaar afbreuk, zonder dat men kan zeg
gen, dat een van beide er aanzienlijk door
verminderd wordt.
Duitschland.
Kameraden!
Een staaltje van de kameraadschappelijke
verhouding in het Duitsche leger geeft de
„Köln, Ztg." Den fuselier Fritz Liohten-
•bobmer uit Oberhausen werd in het hospi
taal, waar hij als gewonde lag, telefonisch
medegedeeld, dat hij met het IJzeren Kruis
was onderscheiden. Het kruis zelf zou na
eenige dagen volgen, Kapitein Becker, die
in hetzelfde hospitaal lag, hoorde ervan,
nam zijn eigen IJzeren Kxuis en liet liet
door zijn vrouw aan den fuselier brengen
met zijn hartelijke gelukwenscheu,
Engeland.
Oe Belgische vluchtelingen.
Uit Londen wordt het volgende geseind
De toevloed van Belgische vluchtelingen
naar Engeland zal nu wel spoedig ophouden,
want Zaterdag is de laatste boot voorloopig
van Ostende vertrokken. Nog zijn er
natuurlijk Belgen uit West-Vlaanderen te
wachten, die tot Calais gekomen zijn, doch
dit aantal zal vermoedelijk zoo heel groot
niet wezen, en, hoewel juiste cijfers met geen
mogelijkheid te geven zijn, kan worden aan
genomen, dat het naar Engeland gekomen
aantal vluchtelingen om en bij de 150,000
zal bedragen. De meerderheid der vroegere
bewoners van het nagenoeg ontvolkte land
is de grens over gevlucht naar ons land en
in verhouding van onze bevolking en van
de middelen, waarover ons land beschikt,
heeft Nederland ongetwijfeld de zwaarste
taak te dragen in verband met de gevluch-
ten. Dit feit wordt te Londen wel degelijk
beseft en de „Daily Chronicle" stelt het
nog eens duidelijk in het licht voor
die Engelschen, die het nog niet beseffen
mochten.
„De kern van het vraagstuk," zegt het
blad, „zit in de 600,000 vluchtelingen in
Holland. De Hollanders zijn geen groot
volk; zij zijn geen oorlog-voerenden en zij
lijden reeds in menig ander opzicht groote
verliezen door den oorlog. Zij hebben hun
in ongeluk verkeerende buren ontvangen
met de grootste menschelijkheid en edelmoe
digheid, doch het kan niet van hen verwacht
worden, dat zij hen voor onbepaalden tijd
voor niemendal zullen onderhouden. Met het
oog op de mogelijkheid dat de Duitschers
verhaal van den spook-ridder, die de schoone
Eleonora ontvoerde, een griezelig, doch waar
verhaal, dat zelfs al op rijm gebracht is en
nu door de heele wereld gelezen en geloofd
wordt.
Met groote aandacht luisterde de bruide
gom naar dit verhaal. Hij hield zijn oogen
strak op den Baron gevestigd. Toen het
verhaal zijn einde begon te naderen, stond
hij langzaam van zijn zetel op, al grooter en
grooter wordend, totdat hij voor de ver
baasde blikken van den Baron bijna zoo
groot werd als een reus. Toen het verhaal
uit was, loosde hij een diepen zucht en nam
plechtig afscheid van het gezelschap. De
verbazing was algemeen. De Baron stond
als aan den grond genageld.
Wat is dat nuTe middernacht het ka
steel verlaten? En dat, terwijl alles voor
zijn ontvangst was in orde gebracht en een
kamer voor hem klaargemaakt, als hij zich
wilde terugtrekken
Somber en geheimzinnig schudde de
vreemdeling het hoofd en zeide: „Ik moet
mij vannacht in een andere kamer te sla
pen leggen!"
Er lag iets in dit antwoord en in den
toon, waarop het werd geuit, dat het hart
van den Baron deed ineenkrimpenmaar
hij raapte al zijn moed bijeen herhaalde zijn
gastvrije uilnoodiging.
Het krachtvoedsel van het Nederlandsche Leger.
HEERLIJK VAN SMAAK. VERWEKT GEEN DORST.
misschien niet vóór het aanstaande voorjaar
uit België zullen worden verjaagd, zijn er drie
wegen in te slaan de Belgen kunnen gehoor
geven aan de Duitsche uitnoodiging eu naar
huis terugkeeren, of zij kunnen naar Enge
land worden overgebracht; of onze Regee
ring met of zonder medewerking der Bond
genooten kan de Holianders voor de kosten
van onderhoud schadeloos stellen. De eerste
mogelijkheid achten wij onuitvoerbaar, ten
zij voor die Belgen, die het op eigen veront-
woordelijkheid durven wagen. Wij dienen in
't oog te houden dat door de verwoesting
van steden en platteland een groot deel der
vluchtelingen thans geen thuis meer hebben
en geen werk, waarheen zij kunnen terug
keeren. Bovendien België is, zoolang het
in handen der Duitschers is, deel van een
gebied, dab door de Bondgenooten geblok
keerd wordt tegen den invoer van levens
middelen, en er kan daaraan dus
gebrek komen. Dus blijven nog over
de twee laatstgenoemde middelen, en
daarvan is ontegenzeggelijk het beste dat de
vluchtelingen, als zulks kan geschikt wor
den op onze kosten in Holland zullen blij
ven. Onder de Hollanders zullen de
"Vlaamsch-sprekende refugiés zich thuis ge
voelen; de taal is dezelfde behoudens het
dialect; de smaak en levenswijze der twee
volken verschillen heel weinig. In Engeland
daarentegen moeten zij zich gevoelen ah
vreemdelingen in een vreemd landvan de
bevolking gescheiden door taalverschil en
door gewoonten en gebruiken, die hun ge
heel vreemd zijn. Het moet beter voor hen
zijn en wij kunnen niet aannemen dat het
veel kostbaarder zou uitkomen, als wij voor
hun verblijf in Holland zullen betalen."
Het Engelsche leger.
LONDEN. De militaire correspondent
van de „Times", de mededeeling besprekend
van de „Frankf. Ztg.", dat Engeland
slechte 600,000 recruten op de been kan
brengen, zegt:
Wij hebben nu reeds 1,200;000 man op
de Engelsche eilanden en dat aantal neemt
voortdurend toe. Het is onze gewoonte,
zoowel als die van Amerika, een leger op de
been te brengen nadat de oorlog is uitge
broken, en daarmede voort te gaan, totdat
ons einddoel is bereikt. Dat doen wij nu
ook, en 1,200,000 man in het land, het
leger te velde, en honderdduizenden, die
in Indië, Canada, Australië, Nieuw-Zee
land, Zuid-Afrika en elders opkomen, vor
men slechts de kern, waaromheen zoo noo-
dig andere legers zullen worden gevormd.
Wij zonden een deel onzer voorhoede naar
Frankrijk; wij zullen de rest in het voor
jaar zenden, en tegen het einde van 1915
zal het hoofdleger in zicht komen. Wij heb
ben geen haast.
Dan kunnen onze bondgenooten rust
verwachten, en zullen wij in 6taat.zijn den
oorlog te voeren op onze eigen gelegenheid.
Onze troepen zijn allen in den militairen
leeftijd en verlangen naar den 6trijd. Het
aantal vrijwilligers i6 zoo groot, dat Kit
chener de lichamelijke eischen moest ver-
hoogen, zoodat die hooger zijn dan eenige
andere in Europaanders zouden wij over
stroomd geworden zijn met vrijwilligers.
Duitschers in Engeland.
LONDEN. De politie deed Zaterdag een
inval in het Weensche koffiehuis in de
New-Oxford Street en nam daar ongeveer
twintig kellners in hechtenis.
Een menigte volks vernielde gisteravond
een aantal winkels van Duitschers in de
High Street. Eerst nadat de politie ver
sterkt was, slaagde zij er in de orde te her
stellen.
Verschillende personen werden in hechte
nis genomen.
Bij elk aanbod schudde de vreemdeling
stilzwijgend, maar beslist het hoofd; met
zijn hand het gezelschap toewuivend, sloop
hij zacht uit de hal. De ongetrouwde tantes
waren versteend van schrik... de bruid liet
het hoofd hangen en een traan ontviel haar
oog.
De Baron volgde den vreemdeling naar
het voorplein van het kasteel, waar het
zwarte strijdros van ongeduld stond te snui
ven en te trappelen. Toen zij de poort be
reikt hadden, waarvan de boog door een
toorts zwak verlicht werd, hield de vreem
deling in en sprak den Baron op hollen
toon toe, terwijl het gewelf van de poort
zijn stem als een graftoon weerkaatste.
„Nu wij alleen zijn," zeide hij, „zal ik
u de reden van mijn heengaan mededeelea.
Ik heb een plechtige afspraak en kan niet
missen."
„Wel," zei de Baron, „kunt u dan geen
ander in uw plaats zenden?"
„Niemand kan mij hierin vervangen...
ik moet er in eigen persoon zijn... ik moet
naar de kathedraal te Wurtzburg."
„Ja," zeide de Baron, moed vattend,
„maar niet vóór morgen... morgen zult gij
uw bruid daarheen voeren."
„Neen! Neen!" hernam de vreemdeling
op ijzingwekkenden toon, „mijn afspraak
ia niet met een bruid... De wormen! De
Frankrij k.
Op het Westelijk oorlogsterrein.
PARIJS. Het Belgische leger heeft ver
schillende aanvallen door de Duitschers ge
daan op overgangen van de Yser krach li;
Op onzen linkervleugel ten noorden van
van het kanaal van L» Basséo hebben de
geallieerden de linie GivenchyTrom mei les
bezet.
Zij heroverden Arinentières ten noorden
van Arraa. Zaterdag zijn wij merkbaar voor
uitgegaan.
Tusschen de streek om Arras en de Oi-c
hebben wij op enkele punten eenig terrein
gewonnen.
LONDEN. Volgens de algemeone opvat
ting blijft de militaire toestand bevredigend.
Joffre drijft den vijand achteruit zonder
overbodigen ophef.
Ook van bevoegde zijde wordt de toestand
volkomen bevredigend geacht.
LONDEN. Het Persbureau bericht, dat
de Engelsche troepen in de gevechten in het
noorden flink vooruit z-ijn gegaan en dat do
geallieerden den vijand meer dan 30 mijl
achteruit dreven.
De militaire medewerker van de „Timc-s"
geeft in het nummer van Vrijdag als ziin
meening te kennen, dat de linie der geal
lieerden in Noord-Frankrijk thans blijkbaar
over Arras, Albert en Lassigny naar de
Oise loopt, waar ze dan aanslpit aan de al-
femeene linie van de positie verder naar
et oosten.
De Britscbe troepen staan aan de linker
zijde van de linie der geallieerden.
Aan do Zwitsersche bladen wordt uit den
Sundgau bericht, dat in de buurt van Pfirt
en Pietterhausen (dicht bij de Zwitserrche
grens) z«x»wel door Duitscheis als door Fran
schen belangrijke versterkingen zijn bii-.en-
gebracht. De Duitschers hebben een uitste
kende positie ingenomen bij Pfirt, de Fran
schen eene, die niet minder sterk is, bij
Sept.
De Franechen hebben al het mogelijke ge
daan cm het gebied tusschen 111 en de Larg,
dat ongeveer zeè weken in hun handen is
geweest-, opnieuw te bezetten, de Duitschers
daarentegen hebben getracht de Franschen
in den vestinggordel van Belfort te dringen.
Woensdag jf. hebben hevige artillerie-ge
vechten plaats gehad, tusschen Altkirch,
Pfirt en Pfetterhausen. Dinsdag reeds wer
den op de stellingen, die de Franschen ten
oosten van Belfort tot in Elzas hebben in
eenomen, zware Duitsche mortieren gericht
I>e Duitsche troepen wonnen, zij bet dan
ook schrede voor schrede, terrein. Ook bij
Thann hadden de Duitecher3 eenig succes.
Bij Altmünsterol echter moesten zij voor
de overmachtige Fransehe troepen wijken
tot voorbij Dammerkirch. Maar verder zui
delijk, aan den zuidvoet der Vogezen, sloe
gen zij een Franschen aanval of.
De Franschen moeten voornamelijk van
Epinal en Belfort versterkingen hebben ge
kregen.
Rusland.
Op het Oostelijk oorlogsterrein.
PETROGRAD. Er valt geen wijziging
van belang te vermelden. De gevechten aan
de Midden-Weichsel en in Galicië.ontwikke
len zich geleidelijk.
BERLIJN. Uit het groote hoofdkwartier
18 Oct. voormidd. Op het oostelijk oorlogs
toon eel zijn onze troepen in actie in de buurt
van Lyck.
Het gevecht bij en ten zuiden van War
schau duurt voort.
WEENEN. Officieel wordt medegedeeld
dd. 17 Oct. 10 uur 's avondsZoowel de
slag in de Unie Staiy ZamborMadyka en
wormen verwachten mijl Ik ben een kind
des doods... ik ben door rooverhanden ge
vallen... mijn lichaam ligt te Wurzburg
Ie middernacht word ik begraven... het
graf verwacht mij... ik moet mij aan de
afspraak houden
Hij sprong op zijn zwart strijdros, galop
peerde de ophaalbrug over, en het geklap-
per van paardenhoeven ging in den nacht
verloren.
Geheel ontdaan keerde de Baron naar de
hal terug en verhaalde wat hem was weder
varen. Twee dames vielen in zwijm, ande
ren werden ziek bij de gedachte met een
spook aan tafel te hebben gezeten.Sommi
gen meenden, dat het de wilde jager was
geweest, een bekende figuur uit de Duit-scho
legenden. Anderen spraken van berggees
ten, van boschdemonen en van andere bo
vennatuurlijke wezens, waardoor bijgeloo-
vige menschen in Duitschland zich laten
verontrusten.
Maar welke gissingen ook werden geuit,
den volgenden dag werd er voorgoed een
eind aan gemaakt door de aankomst van
eenige boodschappers, die het bericht kwa
men brengen, dat cte jonge graaf vermoord
en in de kathedraal van Wurtzburg begra
ven was.
(&ot *$9}-).