Ons Oorlogsdagboek.
OP ZEE.
Uit Leger en Vloot.
Legerzaken.
Binnenland.
DE SODDATEN"COUR AKTT van Vrijdag 2 October 10 X 4.
Prins Eugenius van Savoije.
Van den landweer-sergeant dr. H. H. Knippenberg.
III*)
Lodewijk XIV maaicre voor znn kleinzoon
Philips van Anjou aanspraak op de Spaansche
erfenis. Hij vond een medestrever in keizer
Leopold I, die voor zijn tweeden zoon aanspra
ken deed gelden op de Spaansche landen, toen
de ziekelijke koning Karei II te overlijden
kwam. Waarop gronddefn beide monarchen
hun aanspraken? Lodewijk XIV was de zoon
van de oudste zuster van Philips IV en waa
Pehuwd geweest met de oudste dochter van
hilips. Onder Philips III en Philips IV, do
voorgangers van Karei II op den Spaanschen
troon, had d© handel op het Iberisch schier
eiland een bloei bereikt als nooit te voren.
Schilders als Velasquez en Murillo, 6ohrijvers
als Cervantes en Lope de Vega droegen we
reldberoemde namen en hun kunst vond be
wondering en navolging in een groot deel va.n
Europazij vergoedde eenigszins, wat Spanje
in dien tijd aan politieke en economische be-
teekenis verloren had door het slechte staats
bestuur. Keizer Leopold stamde af van een
jongere zuster van Philips IV en was mot een
jongere dochter van dezen vorst gehuwd ge
weest. Bovendien meende de keizer als Habs-
burger het oude familierecht van het- Habe-
burgsohe huis te kunnen doen gelden. Nog was
er een derde pretendent voor den Spaanschen
troon; deze was de jonge Jozef Ferdinand van
Beieren, de zoon van keizer Leopolds dochter.
Als Frankrijk met Spanje zou vereenigd wor
den, dreigde bet Europeesch evenwicht te wor-
Auteursrecht dezer artikelen behoudt dt
schrijver zich voor*
don verstoordLodewijk zou al te machtig wor
den en de andere Europeesdhe Staten
zouden maar al te lioht door hem in hun onaf
hankelijkheid kunnen worden bedreigd. Dat
zelfde gevaar was te duchten, in geval den
koizer het Spaansohe legaat zou toevallen. Dat
begrepen beide monarchen dan ook zelf zeer
goed. Daar vandaan dat zij niet voor zichzelf
naar de Spaansche maoht streefden, ook niet
voor hun onmiddellijke opvolgers, maar voor
bloedverwanten in verderen graad. Doch ook
zulk© berekeningen waren niet volstrekt zon
der gevaar voor den Europeesehon vrede. Wil
lem III, die als stadhouder van Nederland en
koning van Engeland voortdurend in de weer
was om te groot© machtsuitbreiding van Lode
wijk XIV te verhinderen, wist nog vóór het
overlijden van den Spaanschen koning een ver-
verdeelingstractaat tot stand te brengen, vol
gens hetwelk de Fransche prins Napels en Si
cilië. de Oosten i'ijksch© het Belgische land met
Milaan, en de keurprins van Beieren d© rest
van het Spaansohe gebied zou verkrijgen. Hier
mee bleek echter keizer Leopold niet tevreden
Toen bovendien dit geheim contract aan het
hof ts Madrid bekend werd, stak ook van dip
zijde ontevredenheid op. Karei II mocht door
zijn ziekelijke natuur een zwakkeling zijn, van
een verdeehng zijner landen, buiten hem on
bedisseld, wilde hij volstrekt niet weten. Wk
gaf dien onverlaten het recht om nog tjjdem»
zijn leven te beslissen over zijn rechtmatig bezit
en verordeningen te treffen, waardoor bpaii.j
in zijn nabioualen trota en zijn nationale mach'
ten zeerste gekrenkt werd?
Hij zou toonen, dat hij er ook nog waa, ei'
benoemde dus op 14 November 1698 den keur
prins van Beieren tot zyn eenigen en alge
neelen erfgenaam. Nu kwam Lodewijk in ver
zet. Plotseling namen de zaken echter een heel
ander© wending dan verwacht was, door het
plotseling afsterven van den zevenjarigen keur
prins. Een tweede verdeelingetractaat kwam
tot stand tusschen Frankrijk,Engeland en
Nederland. Ook hiervan was Willem III weer
de zorgvolle bewerker. Wel toonde de Zonne
koning zich uiterst inschikkelijk tegenover
aartshertog Karei, keizer Leopolds zoon, maar
de keizer wilde nu eenmaal van een verdeeling
der Spaansche monarchie niets weten en ook
dit bemiddelingsvoorstel strandde op zijn on
verzettelijkheid.
Lodewijk XIV trachtte intusschon het Spaan
sche hof voor zich te winnen en begon te Mad
rid te ijveren om gedaan te krijgen, dat hot
heele Spaansche legaat aan zijn kleinzoon zou
te beurt vallen. Fransohe en Oostenrijksche di
plomaten wedijverden met elkaar in sluwheid
en het 6noeren van politieke netten en ten
slotte slaagde de marines De Haroourt, de
Fransohe gezant, er in om graaf Harraoh, die
:1e belangen van den keizer voorstond, te over-
roeven. Karei* II liet zich bewegen om een tes
tament te maken, waarin Philips van An jou
•rkend werd als de toekomstige Spaansohe ko
ning, zonder dat er verder van een versnippe
ring des rijks sprake zou zijn. Hoewel Lode-
.vijk de aandrijver was van het heele spel, deed
tij heel verwonderd, toen na den dood des ko-
rings dat testament openbaar gemaakt werd.
Vel zat hij verlogen met het verdeel in gstrao-
aat, maar over dat bezwaar kwam hij spoedig
neen. Toen hem bleek, dat de Spanjaarden
net hun nieuwen souverein ingenomen waren,
.teunde hij dezen krachtig om do positie te
•eroveren, waartoe hij geroepen was. Philips
leed dan ook spoedig zijn intrede to Madrid
■n werd er als koning gehuldigd. Lodewük
bad zijn doelwit bereikt: de kronen van Frank
rijk en Spanje waren tlhans nauw met elkaar
/éreenigd. Hij rekende op de trouw van'zijn
kleinzoon, die zijn verheffing voornamelijk aan
hem to danken hadj dat bleek uit asijn gezegde
„Mijn zoon, thans bestaan er geen Pyrenaeëën
meer."
De keurvorst van Beieren werd voor Philips
gewonnen. In Italië vond hij insgelijks steun,
o. a. bij Victor Amadous van Savoye. Ook En
geland en Nederland zagen zich genoodzaakt
voorloopig in te stemmen met Lode wij ka schik
kingen. Zij kropten echter hun gramschap op,
om den keizer bij te springen, als deze be
sloten was tot krachtdadig ingrijpen. En dat
bleek het geval te zijn. Prins Eugenius spoorde
zijn meester daartoe aan. Hij zag in, dat door
een spoedig optreden Lodewijks plannon ten
minste voor een deel verijdeld konden worden,
want, als de keizer tot gewapend verzet zich
gereed maakte, zouden vanzelf meerdere sta
ten hem hun steun aanbieden.
(Wordt vervolgd.)
Dr. H. H. Knippenberg.
21 Sept. Bij de gevechten aan de Aisne
wordt de stad Reims door de
Duitsche artillerie gedeeltelijk in
brand geschoten. De Paus protes
teert bij den Duitschen Keizer
tegen het verwoesten van de ka
thedraal.
Berichten van het in den
grond boren door den Duitschen
kruiser „Einden" in de Golf van
Bengalen van een zestal Engel-
eche atoomers.
- De onderzeeer ,,AE I" van de
Australische marine zinkt bij
Melbourne.
22 Sept. De Duitsche onderzeeër ,,U-9"
valt in de Noordzee de Engel-
sche kruisers ,,Hogue", „Abou-
kir" en „Cressy" aan en boort ze
in den grond1800 man omgeko
men.
De Oostenrijksche vesting Ja-
roslaw in Galieië aan de San
<foor de Russen genomen.
Bom-aanslag door Engelsche
vliegers op de Zeppelinlooda te
Düsseldorf, zonder noemenswaar
dige schade.
23 Onveranderde resultaten in
den Aisne-slag, in deze opstelling:
rechter-Aisne-oever (Lassignyj,
linker-Oise-oever, Reims en Maas
als centrum, tot Wövre, noord
oostelijk van Verdun.
Twee visschersschuiten uit
Grimsby in de Noordzee op mij
nen geloopen en vergaan.
Duitsche oorlogsleening van M.
1318 millioen schatkist-biljetten
en M, 3071 millioen Rijksleening
vol teekend.
-Een Duitsche Zeppelin laat
bommen vallen boven Ostende,
zonder 6chade aan te richten.
Een Noorsch stoomschip op
een mijn geloopen in de Noord
zee en vergaan.
Prins Oscar van Pruisen we
gens een acute hartkwaal van
het front in Frankrijk terugge-
roepen^
24 Sept. Engelsche troepen in de Lo-sjang-
golf (China) ontscheept, om deel
te nemen aan de Japanache ope
raties tegen Duitech Tsin.g-tau.
De Duitsche kruiser „Emdeu"
bombardeert Madras.
25 Minister Asquith deelt mee dat
Engelsch-Indische troepencontin-
genten te Marseille geland zijn.
26 Een Duiteohe Zeppelin werpt
bommen boven Warschau, doch
wordt neergeschoten.
De Noderlandsche oostgrens
wordt door de regeering in staat
van beleg verklaard, teneinde op
krachtiger wijze het smokkelen
van oorlogs-contrabande te kun
nen tegengaan.
27 De toestand aan het westelijk
gevechts-front heet nog steeds on
veranderd, in ongeveer dezelf
de opstelling; het hevigst woedt
de strijd op de flanken. De Duit
schers houden het defensief, doch
zijn tusschen Toul-Verdun bij
St. Mihiol over do Maas ge
drongen.
Een Zeppelin heeft boven
Vlaanderen gevlogen en bommen
geworpen in Aalst en Gent, zon
der schade te veroorzaken. Boven
Parijs en Antwerpen vloog een
Taube, die eveneens bommen
wierp, met geringe schade.
Onderofficieren van de le Comp. Ie Bat. Reg. Grenadiers, de z.g. Komngs-
compagnie, aan den maaltijd. Den serg.-maj. administrateur onzen dank voor de toezending.
Ik moest met 500 man over het vrije veld
op het fort lostrekken. Van alle kanten
staarden mij de schietgleuven aan, waaruit
het ieder moment losknallen kon en was
dat niet het geval, dan kon ik nog licht op
een van de vele mijnen, die rondom ver
spreid lagen trappen. Onder alle officieren
die zich als vrijwilligers aangemeld hadden,
verd ik gekozen. Van mijn compagnie nam
ik maar vier man mee en op zijn Indiaansch
naderden wij het fort. Erin kon ik echter
toch niet, omdat de groote brug over de
gracht opgehaald was. Toen nu de com
mandant ons in het oo g kreeg, maakte ik
hem wijs dat een geheel regiment met artil
lerie vlak bij in het boech stond en dat het
vuur onmiddellijk zou geopend worden, in
dien nog een minuut met de overgave ge
treuzeld werd. De commandant liet de brug
neer, en wij betraden het zwaar versterkte
fort. Ik liet ieder op zijn beurt aantreden,
wij onderzochten ze, de wapens moesten ze
in het fort achterlaten. Mijn vier mannetjes
hadden het geweer in den aanslag. De com
mandant van fort Malonne reikte me zijn
sabel. Daarna liet ik de Belgen zich in een
hoek opstellen, opdat ze zouden kunnen
zien, wie er binnenkwamen, en ik nam met
den commandant nog 5 officieren en 20 man
gevangen (400 waren al van te voren ge
vlucht). Toen pas liet ik mijn compagnie
oprukken! De gezichten van de officieren
hadt ge moeten zien, toen ze achteraf ons
geringe aantal bemerktenDe Belgische
vlag haalden we neer. Mijn makkere flikten
als de drommel van een Belgische broek,
een hemd en een roode Fransche buikband
een Duitsche vlag aan elkaar, die wij
heschen. Totdat de aflossing kwam moest
ik het forf>, dat absoluut onbeschoten was,
bezet houden. Ik maakte 4 stukken van kali
ber 21 centimeter buit, zoomede een aantal
andere van kleiner kaliber, meer dan 100
geweren en pistolen, 500 granaten en vele
duizenden geweerpatronen. Eerst den vol
genden morgen werd ik afgelost..
Frankrij k.
Ret leger van den kroonprins.
Granville Fortoscue schrijft van 21 Sep
tember uit Sézanne aan de „Manch. Guar
dian"
Het eerste Duitsche leger dat op Fransch
gebied duchtig klappen kreeg, was dat van
den Kroonprins. Dat redde Parijs. En tot
dusver is dat een geheim geweest. Tijdens
de overwinning kenden de Franschen nog
niet den omvang van het nadeel dat ze den
vijand hadden toegebracht. Zij beweerden
volstrekt niet een beslissende overwinning
te hebben behaald. In de officieele mede-
deeling beweerden zij hoogstens dat de slag
onbeslist was. In waarheid echter hadden
zij de bloem van Duitschlands militaire
kracht neergeslagen.
In tegenstelling met de algemeen© opvat
ting, zijn de groote slagen rondom Parijs
niet met de nederlaag van generaal Von
Kluck begonnen. De tegenslagen van dezen
bevelhebber waren rechtstreeks het gevolg
van den terugtocht van den Duitschen iin-
kervleugel in den nacht van 6 op 7 Sep
tember. Het mysterie van de bewegingen
der Duitsche legers wordt onthuld nu we
weten dat de hoofdmacht van het leger van
den Kroonprins toen veertig kilometers te
rugtrok. Zulk een terugtocht is vrijwel een
nederlaag.
In het plan der Duitsche operatiën was
de weg die den grootsten roem beloofde, toe
gewezen aan den Kroonprins. In Duitsch-
land werd hij toegejuicht als de held van
Longwy. Zijn onbeteekenende demonstratie
tegen Verdun werd verheerlijkt als een
reeks schitterende aanvallen. In officieele
bulletins werd verklaard dat hij den Fran
schen een ernstige nederlaag had toege
bracht. Feitelijk echter had het tegenover
het gestelde Fransche leger een prachtigen
defensieven terugtocht uitgevoerd. Tegen
over overmachtige strijdkrachten hadden de
Franschen hardnekkig eiken duim van het
verloren terrein betwist. En ten slotte her
vatten zij het offensief op zeer krachtige
wijze.
De Duitschers rukten op langs de linie
VerdunSt. MenehouldChalons sur
Marne. Huu voortgang was buitengewoon
snel. Toen de ulanen van Von Kluck's leger
te Cbantilly waren, was de hoofdmacht van
het kroonprinselijk leger nog 200 K.M. ver.
Toen kreeg dit leger last met snelheid voor
waarts te gaan. De marschorde. van het
Duitsche leger in de Champs Ellsées werd
vastgesteld. En daar de kroonprins aan de
spits van den historischen intocht moest
gaan, moesten de Fransche troepen voor
hem op zij geschoven worden.
Op Zondag 6 September leverde de
Duitsche linkervleugel slag. De strijd begon
bij het aanbreken van den dag en woedde
met ongekende hevigheid tot het invallen
der duisternis. Zulk artillerievuur was in
de oorlogsgeschiedenis nog nimmer voorge
komen. Dertig projectielen vielen in de
dertig seconden. Dat weet ik uit goede bron.
Op dezen dag werkten de Fransche kanon
nen met onbetwistbare superioriteit. Van
bet geheele verlies der Duitschers worden
zoo hooge cijfers gegeven, dat ik aarzel ze
mede te deelen 100,000, van wie 20,000
gesneuvelden. Die schatting is van een ge
oefend waarnemer, die op het slagveld was
voor de lijken waren aangeraakt.
Men moet bedenken, dat het Duitsche
leger oprukte over een front van ongeveer
veertig mijlen uitgestrektheid en het land
noordoostelijk van Sézanne is het meest ver
raderlijke van geheel Frankrijk. Hier leed
de vijand het meest.
Maar ook de Franschen moesten groote
offers brengen. Een zeker corps werd vrij
wel geheel vernietigd. Tegen den wanhopi-
gen weerstand konden de Duitschers niets
doen. Toen de nacht van 6 September in-
yiel kon geen van beide legers op ©enig be
langrijk voordeel wijzen. De Franschen had
den op enkele punten gewonnen, maar wa
ren elders teruggedrongen. Een ontzaglijke
hoeveelheid munitie was verbruikt. Men
schat, dat in het geheel door de artillerie
40,000 projectielen werden verschoten,. Hon
derden caissons waren ledig.
Toen in den nacht van 6 op 7 September
kwam de geheimzinnige Duitsche terug
tocht. Met hetgeen we op het oogenblik
weten, kan deze slechts op twee wijzen wor
den verklaard. In de eerste plaats kan er
een uitval uit Verdun hebben plaats gehad.
Zulk een operatie, terwijl de hoofdmacht in
ernstig gevecht is, zou elk leger in benard
heid brengen. De tweede theorie is, dat het
legertransport volkomen ontredderd was.
Indien dat het geval was na het ontzaglijk
munitieverbruik tijdens den eersten ge
vechtsdag, zou het leger van den kroonprins
verplicht zijn geweest terug te trekken,
wilde het niet gevaar loopen gevangen ge
nomen te worden. De omstandigheden van
de overhaaste vlucht geven mij aanleiding
deze laatste verklaring de juiste te achten.
Natuurlijk duurde het vechten op dien vleu
gel vele dagen voort, maar de Duitschers
trachtten alleen nog de overblijfselen te red
den van een uiteengeslagen leger voor alge-
heele vernietiging.
Toen de kroonprins terugtrok bleef er
voor de legers van Von Kluck en Von Bu-
low niets anders over dan dezelfde ma
noeuvre uit et voeren. Dat leidde tot den
slag aan de Aisne en al de volgende gevech
ten. In de gevechten hebben de Fransehen
in het algemeen succeB behaald. En hiertoe
droegen 'de Britsche troepen belangrijk bij.
In Frankrijk is hun dapperheid spreekwoor
delijk geworden.
De Franschen zetten het offensief zoo
krachtig voort, dat dit Duitsche leger vrij
wel van het tooneel is verdwenen.
Ten slotte maakt de heer Fortcocue mel
ding van het hardnekkig gerucht, dat de
kroonprins zelf gewond is.
Rusland.
Een Russisch leger van vijf millioen.
ROME. Volgens een telegram uit
Petrograd wordt de vorming van
een leger van vijf millioen man voor
bereid, dat onder het opperbevel van
den Tsaar zal staan. Deze legermacht zal
worden geconcentreerd te Riga, Wilna,
Warschau, Lublin en Kovno.
Dit leger zal allen tegenstand wegvagen
en tegelijkertijd oprukken naar Weenen en
Berlijn.
T u rkije.
Een nieuwe Albevneesche vorst.
Uit Zürich ontvangt de „Köln. Ztg." het
bericht, dat volgens een telegram uit Mi
laan de Albanische Senaat na een beraad
slaging van twee dagen den zoon van den
vroegeren Sultan van Turkije Abdul Ha-
mid, Burehan ed Din Effendi, tot vorst van
Albanië heeft gekozen.
Noord-Amerika.
Een proclamatie van president Wilson.
President Wilson heeft een proclamatie uit
gevaardigd, bevattende een oproep om Zondag
4 October t© wijden tot een dag van gebed aan
den Almachtigen God, dat Hij der menschen
raadsbesluiten moge beheerschen, en vrede
schenken aan de oorlogvoerende volkeren van
Europa.
De Proclamatie, door den President zelf ge-
teokend, de eerste en eenige in deze soort, aio
ooit door het Witte Huis is uitgevaardigd,
luidt als volgt
Een Proclamatie.
Aangezien de groot© volkeren der wereld de
wapenen tegen elkander hebben opgenomen, en
de oorlog nu millioenen mannen in den strijd
dag van September, in 's Heeren jaar 1914, ©n
in het jaar 139 van do Onafhankelijkheid der
Vereenigde Staten.
WOODROW WILSON.
Een dankbetuiging.
De positiecommandant te IJmuiden, kapt.
ter zee A. J. van Stookum, die bij de verzor
ging der Engelsche schipbreukelingen te
IJmuiden zoo flinke leiding gaf, mocht het ge
noegen smaken van den vice-admiraal, direc
teur en commandant der marine te Amsterdam
©en sohrijven te ontvangen, waaronder meer
het volgende in gezegd wordt.
„Ik heb de eer U hoog Edelgestrenge mede
te deelen, dat de kapt. ter zee Nicholson, een
der door het stoomschip „Flora" geredde op
varenden van gezonken oorlogsschepen, mij bij
zijn afscheid in warme bewoordingen zijne
grooto erkentelijkheid heeft betuigd voor al
hetgeen door u en ondor uwe bevelen dienenden
ten bate van die geredden is verricht bij gele
genheid van hunne aan landbreuging te IJmui
den."
Geredden van de Engelsche kruisers.
Gisteravond is het stoomschip „Flora",
i'uist 8 dagen nadat het met de 288 geredde
Jngelschen te IJmuiden binnenkwam, daar
weder van Leith aangekomen. Bij het korte
verblijf te Leith zijn aan den gezagvoerder en
de bemanning ondubbelzinnige blijken van er-
kentelijkheid gegeven voor do redding onder
zoo moeilijke omstandigheden van een groot
aantal opvarenden der gezonken kruisers. De
gezagvoerder, de eerste stuurman en de ma
chinist van de „Flora" werden des avonds
ten huize van den burgemeester van Leith
ontvangen, die hun verzekerde, dat Engeland
nimmer zal vergeten, wat het aan den gezag
voerder en de bemanning van de „Flora" ver
schuldigd is.
Den volgenden morgen ontving kapitein
Voorham van de „Flora" officieel bezoek van
een officier van een der te Leith gelegen En
gelsche oorlogsschepen, die hem namens de En-
Comité ter Ontwlkkoling en Ontspanning van
Ingekwartierde troepen te Apeldoorn.
Zaterdag 26 September had op de bovenzaal
van het gebo'w der Op inbare Leeszaal de ver
gadering van bovengenoemd Comité planus
om mededeeling te doen omtrent de ingekomen
opgaven van militairen, die aan de cursussen
wenschen deel te nemen.
Uit een tabellarisch overzicht bleek, dat
zich hadden aangemeld: 1972 voor Vakken
Lager Onderwijs, 1052 voor Voortgezet Onder
was, 562 v. Boekhouden, Stenograf ie, Machine-
schrijven, enz., 405 v. Ambaehts- Vakonder
wijs Bouwkunde teekenen, 1438 v. Land
bouw, Veeteelt, Paardenkennis en Zuivelbe
reiding, 218 v. Tuinbouw, Boschbouw Bijen
teelt, 156 v. Verbandleer, 376 v. Zang en Mu
ziek, 331 v. Schermen en Gymnastiek, 42 v.
Godsdienstonderwijs, 7 v. Staatsinrichting en
Burgelijk recht, 11 v. Zeevaartkunde, 26 v.
Chauffeur, 12 v. Electriciteit (practische We
tenschap) en behandeling van Motoren, 9 v.
Houtsnijden, 8 v. diverso Vakken.
Sub-Comité's worden dez© week gevormdde
leiders zijn reeds aangewezen "en men hoopt
vóór of op 15 October de cursuseen aan to van
gen. Nog wordt de gelegenheid opengesteld
om zich aan te geven voor een cursus voor op
leiding tot Politie-agent en een cursus in Wa
renkennis. De afdeeling „Ontspanning" zal,
naar wij vernemen spoedig in eigen schouwburg
tent gelegenheid tot verpoozing geven.
Dit cómité is, zooals men weet, ©en onderdeel
van de „Centrale Commissie voor ontwikke
ling en ontspanning der gemobiliseerde troe
pen", waarvan d© hoofdzetel gevestigd is t©
'e-Gravenhage Daar in bijna elke provincie
andere toestanden, ook ten opzichte van mili
tairen bestaan, werd voor elke provincie een
afzonderlijk comité aangesteld, en deze comités
hebben weer plaatselijk© subcomités opgericht.
De besturen der subcomités kunnen zich voor
samenwerking en inlichtingen wonden tot mej.
mr. R. H. d e Boer, N. Doelenstraat 1214,
Amsterdam; mej. R. Visscher, archivares-
8e van Leeuwarden; de heeren A. A. Ne eb,
ïijkslandbouwleeraar te Rotterdam; E. W.
Hendriks©, MiddelburgW, J. F. Ju
ten, lid van de Tweed© Kamer der Staten-
Generaal, Eindhoven; kapelaan P. Gorten,
directeur d8r Militaire Vereeniging te Roer
mond; mr. A. J., A. A. baron van Heem
stra, burgemeester van Arnhem; dr. J. van
Leeuwen, lid van de Tweede Kamer der
•taten-Generaal te Utrecht ;T. Buitenrust
e 11 e m a, Zwollemr. J. T. Linthorst
Hlo man, AssenG. Scheltema, Heere-
'ein 9, Groningen.
Van bovengenoemde Centrale Commissie is
lorzitter D. Bos; en zijn secretarissen K. H.
\1. vanderZandeenR. Tj. Mees.
Vacantiekaarten voor Militairen.
Aan in uniform gekleed© officieren eu min
deren, die recht hebben op militaire plaatskaar-
ten, kunnen ook na 30 September a.s. vacan
tiekaarten worden verstrekt tegen den prijs van
f 4voor de eerste, 3.voor de tweede en
f 2.voor de derde klasse.
Kan een houder van eene zoodanige vacan-
tiekaart het station van bestemming niet meer
op den dag van geldigheid bereiken, dan kan
luj zijne reis met den eersten trein van den
daarop volgenden dag voortzetten, waarvan
evenwel op de vacantielcaart door het betr
station is melding te maken.
Moet op een station, waar overgestapt be
hoort te worden, lang gewacht worden, dan
mag de houder het station tijdelijk verlaten.
Schietoefeningen.
Ter voorkoming van noodelooze ongerust
beid, wordt bericht dat door batterijen van het
2© Regiment Veld-Artillerie op 6, 7, 9 on 1"
October a.s. schietoefeningen zullen worden
gehouden op het Artillerieproefveld langs he:
zeestrand ten Noorden van Schoveningen.
Deze foto hebben wij ontvangen van korporaal v d. Camp van een der Depót-
Compagniën te Woerden. De korporaal houdt de Soldatencourant in zijn rechterhand.
trekt, en het beleid der staatslieden niet bij
machte is geweest, hun dit afschuwelijke offer
en aangezien in deze, evenals in alle andere
zaken, het ons voorrecht zoowel als onze plicht
is, ons te wenden tot den Almachtigen God om
raad en hulp, ons voor Hem te verootmoedigen,
te belijden onze zwakheid en ons gemis aan alle
dusdanige wijsheid als vereischt zou zijn in
deze zaken,
en aangezien het de uitgesproken wensch en
het verlangen van het volk der Vereenigde Sta
ten is, om de zaak van den Vrede te dienen,
met gebed, raad en vriendschappelijke gezind
heid,
daarom wijs ik, Woodrow Wilson,
President der Vereenigde Staten van Amerika,
Zondag, 4 October a.s., aan, als een dag van
gebed en smeekingen, en verzoek allen God-
vruchtigen om dien dag naar hun bedehuizen
op te gaan, en zich daar te vereenigen in een
gebed tot den Almachtigen God, dat Hij,
der menschen raadsbesluiten beheersckende, de
dingen, die zij niet kunnen dwingen of veran
deren, recht zettende, in medelijden nederziend
op de volkeren, die nu in den jammer van den
strijd zijn gewikkeld, in Zijn genade en goed
heid een uitweg wijzend, waar menschen dien
niet zien, aan Zijn kinderen den zegenrijken
vrede moge-hergeven, onder menschen en vol
keren de eendracht moge herstellen, zonder
welke nöch geluk, noch ware vriendschap, noch
eenige gezonde vrucht van arbeid of gedachte
bestaanbaar zijn; in hun gebeden ook te vra
gen om vergeving voor onze zonden, voor onze
onbekendheid met Zijn heiligen wil, onze on
buigzaamheid en onze fouten; om geleid te
mogen worden langs paden van gehoorzaam
heid naar hoogten van inzicht, en tot gedach
ten en raadsbesluiten van reinheid en wijsheid.
Ten bewijze hiervan heb ik hieronder mijn
handteekening gezet, en het zegel der Ver
eenigde Staten er aan laten hechten.
Gedaan in de stad Washington, dezen 28sten
gelsche regeering verzekerde, dat deze het
niet vergeten zal.
Ook de bevolking van Leith liet zich niet i
onbetuigd; de bemanning van de „Flora" werd I
overladen met allerlei geschenken en herinne-
ringen. i
Bij aankomst te IJmuiden ontving de ge-
zagvoerder een brief van het Britsche vice-oon-
sulaat met een dankbetuiging namens de En
gelsche regeering. (N. R. Ct.)
Een Zuidpool-relzlger op de „Hogue",
Onder de vermisten op de „Hogue"
zoo lezeu we in de Globe is de eerste offi
cier H. E. de P. Rennick. Hij is officier
geweest op de „Terra Nova", liet schip
waarmede kapitein Scott uitging op zijn
Zuidpool-expeditie. Hij heeft zelfs het bevel
gevoerd over de „Terra Nova", toen de com
mandant Evans afwezig was.
Commandant Rennick laat een jonge we
duwe na. Hij was eerst twaalf maanden ge
huwd. (N. v. d. D.)
Uit de Staatscourant.
Bij K. B. i3 met ing. van 28 Sept. aan kap.
H. Peereboom Voller, staf der art.,
.verkz. bij de Kon. Mil, Acad., op verzoek,
eervol ontslag verleend uit den mil. dienst en
is hij benoemd tot bedrijfsokef bij de art.-
inrichtingen,
Bij K.B. is, met 26 Sept., bij den marine-
toomvaartdienst bevorderd tot off.-maok. 1ste
d., de id. 2de ld. A. It i s s e e u w.
Bij K. B. is bij den geneesk. dienst van
het le^er in Ned.-Indiö benoemd en aangesteld
tot off. v. gez. 2de kl. de arts S. E." van
Manen.
Vergoeding wegens kostwinnerschap.
De minister van oorlog heeft bij brief van
26 dezer aan de burgemeesters medegedeeld,
dat indien aan ©en militioplichtige, ter zake
van wiens verblijf in wc-rkc-lijken dienst vergoe
ding wordt genoten, tijdelijk verlof wordt ver
leend voor een tijdvak van vier achtereenvol
gende dagen qf minder de vergoeding mag wor
den uitbetaald ook over die verlofdagen.
Wordt het verlof echter verleend voor den
tijd van vijf of meer achtereenvolgende dagen,
dan mag de uitkeering van vergoeding over den
verloftijd niet plaats hebben.
Verloren voorwerpen.
Inventaris van goederen, gevonden tijdens dt
eerste mobiiisatiedagen aan do stations of in di
spoorwegrijtuigen te Rotterdam en inge
leverd ten G a r n i z o e n s-b u r e e 1 e aldaar.
Overjas Kapitein, geel gestikt, met kettinkje
brieventasck voorzien van het woord „Post",
paardetoom gemerkt 2 D. 80.Kwartiermuts
oud model gemerkt 3 K. 1466; id. id. id. 2 X
325; Kepi ongenummerdid. gemerkt 2 M
2307; id. id. 2 C. 2043; id .id. 3 0. 1152id. id.
4 3905; id. id. 4 D. 2569; Mantel (Veld-Arti
lerie) 3 V. A. 353; Paar laarzen, I S, J; id
echoenen met zakjes E. 699 zakjos gem. E.
67)id. id. 9 K. 1660 (id. id. 9 K. 1660)id. id.
P. H. 498, (id. id. 6 H. 75)id. id. 6 O. 2894.
(id. id. 6 C. 2894)id. id. 6 D. 1 (id. id.
E. 3281); id. id. 4 D. 1762, (id. id. 4 D. 1762),
id. id. 10 P. 7100, (id. id. 10 P. 7100); id. id.,
(id. id. 17 F. 1506); id. id. 8 E. 7331, (id. id.
8 E 7331) id. id. R. 6501; id. id. R. 6501);
id. zonder id. 5 H. 5403id. id. id. ongenum
merd Mantels voor wielrijders 33, (letters on-
leesbaar)Overjas 6 D. 52Kapotjas (Vest.
Artillerie) F. A. 979; id. id. 4 K. 2743; Overjas
21 E. 507Pakje ondergoed (Handdoek 2 K.
3981); id. id. (id. 17 2466); Hemd, onderbroek
en een paar sokken ongenummerd; id.id.id.id.
Zak, inhoudend© een revolver met foudraal,
veldflesck ©n riem, rev. genum. 3 V. 338;Brood-
zak met band waarin kwartiermuts (M. 4464),
lepel, vork, naaizakje, een paar wollen hand
schoenen, twee linnen zakjes, twee witte zak
doeken gemerkt H. G., twee handdoeken; Lin
nen verlofzak waarinKwartiermute en overjas,
genummerd 4035; Broodzak waarin: Kwartier
muts, een paar wollen handschoenen, een naai
zakje, een lepel, (ongenummerd), eetketel met
zakje, een handdoek, een haarkam, genummerd
3 A. 2503; Pakje waarin: lepel (8229), strand-
lxemd, boezeroen; Twee veldflessohenTasehje
met twee klimsporen; PionnierschopKoppel
Cavalerie 3 H. 814Bajonet met koppel en dra
ger L. W. I. 2798; id. id. ongenummerd; Brood
zak (wielr jjdere) waarinKwartiermuts, eetlepel,
(5142) een paar wollen handschoenen, mes, eetke
tel, naaizakje, handdoekBroodzakwaarin
identiteitsplaatje waarop L. J. Verwind 11 R.J.
Kwartiermuts 1554, naaizakje, lepel, mes, wol
len handschoenen en een stukje zeepBroodzak
waarinKwartiermuts, lepel, zakdoek, naai
zakje, haarkam, vetdoos, wollen handschoenen,
genummerd wielr. 125; Broodzak waarin,
schoenzakjes, naaizakje, halsdas genummerd 3
B. 2265 Wielrijdersmantel genummerd 87 Paar
laarzen P. A. 279Koppel met plaat L. W. ba
jonet, drager, genummerd 3464Bajonet mez
scheede en drager, genummerd 1658Doos waar
in: kepi. borstel, en koffiekop; Geweer genum
merd 1644; Karwats genummerd P. O. 10.
Geweer en bajonetten zijn ougezonden naar
de Artillerie-Inrichtingen aan de Hembrug. De
overige stukken zullen op aanvraag met duide
lijk adres aan den Garnizoenscomman
dant te Rotterdam, zoodra mogelijk worden
Sigaren en tabak voor militairen.
De Commissie voor de inzameling van gel
den tot verstrekking van sigaren en tabak aan
onze militairen te velde en in versterkte plaat
sen, werd dezer dagen verblijd door de ont
vangst van eene (tweede) belangrijke bijdrage
voor haar doel uit M i d d e 1 b urg, aldaar op
initiatief en onder leiding van den heer Her
man Snijders bijeengebracht door een aan
tal dames.
De Commissie waardeert in hooge mate den
vrijwilligen steun en de beangstelling voor haar
doel, haar uit Middelburg geschonken.
Krijgsgevangenen in een der Belgische plaatsen door Duitsche soldaten bewaaxt.