OP ZEE.
£2 DE S03jDA.TEWC0URi5LN,T' van detg" 10 September 10 14.
We hebben 't reeds meer gezegd: het is
heel moeilijk zioh uit de telegrafische bo-
■richton een volkomen beeld van den toe
stand to vormen. Waar geen oorresponden
ten aan het front worden toegelaten, be
zien de officieel© berichten uiteraard den
toestand ©enigszins van den mooisten kant.
Ieder land is trotech op zijn eigen zegepra
len en bazuint die uit en begaat daarbij
ongemerkt oenigo overdrijvingieder land
ook verborgt bet liefst een nederlaag. Zoo
doen wij du6 goed de officieole modedee-
lingeu met oen critisch oog te beschouwen.
Dan echter treft liet ons wel, dat van
het westelijk oorlogsterrein zoo goed ak
geen andere berichten komen dan van Fran-
scbe en Engelscbe zijde, berichten, die al
door spreken van den terugtocht der Duit-
6chers. Uit Berlijn daarentegen is men
zeer sober met de mededeelingen. Een rap
port uit het groote hoofdkwartier van Dins
dagavond bijv. meldt alleen, dat er woe
dend gestreden is, dat de Duitsche wape
nen gedeeltelijk sucessen hebben behaald,
doch dat de slag nog onbeslist is.
Waar nu de Fransche berichten al sedert
dagen spreken van den terugtocht der Duit-
sehera, moeten we daaraan natuurlijk wel
gelooven. Te meer, omdat Amiens weer ver
laten is door de Duitschers, de Franschen
Soissons en Reims hernamen en zij zelfs in
de laatste stad hun hoofdkwartier vestig
den. Dit bewijst wel een vooruitgaande be
weging der Fransche legers en dat is de
hoofdzaak. Verslagen zijn de Duitschers
zeker nog lang niet, maar zij hebben dit
maal, over een lange lijn, klappen gehad
van de bon-dgenooten.
Vooral op de linie ten noorden van Parijs
tot bij Verdun. Aan de grens van Elzas-
Lotharingen is de toestand niet zoo duide
lijk. Daar houden de Duitschers, onder den
kroonprins, beter stand en ze zijn er blijk
baar nog altijd niet teruggedrongen in hun
eigen land, al zijn eenige reeds veroverde
plaatsen in de streek weer in handen der
Franschen gevallen. De vervolging door deze
laatsten kan hier ook niet zoo intens zijn,
omdat aan den overkant der grens de sterke
vesting Motz dreigt, en de Franschen met
de verovering daarvan op zijn minst even
veel moeite zullen hebben als de Duitschers
tot nu toe met Verdun.
Op het Oostelijk oorlogsberrein is het
blijkbaar wat stiller geworden. In Galicië,
het Oostenrijksche land, dat vroeger een
deel was van het koninkrijk Polen, rukken
de Russen na de verovering van Lemberg
nog maar steeds voort. Ook daar is de groote
slag al sedert een dag of tien aan den gang.
De Oostenrijkers hebben er groote verliezen
te boeken en zijn op den terugtocht. Indien
dat zoo voortgaat,kan men werkelijk spoedig
spreken van het verslagen zijn van het Oos
tenrijksche leger daar.
Verder naar 't noorden, aan de Russisch-
Pruisische grens, vierden de Duitschers
triomfen. Generaal Hindenburg is daar de
man, die de Russen terugjoeg en niet minder
dan 90,000 man krijgsgevangenen maakte,
volgens de Duitsche berichten. Nu echter
wordt officieel uit Berlijn gemeld: „Het
leger van Hindenburg heeft de vervolging
gestaakt en hersbelt zich." Zoo'n zinnetje
zonder meer geeft te denken. Men moet
langzamerhand leeren t-usschen de woorden
door te lezen. En er zal waarschijnlijk uit
moeten worden opgemaakt, dat de Duit
schers in deze streek geen verdere overwin
ningen hebben te melden.
En eindelijk het zuidelijk oorlogsterrein.
Daar traden de Serviërs op den voorgrond.
De Oostenrijkers hadden troepen naar 't
noorden, tegen de Russen, moeten zenden
en de Serviërs maakten er gebruik van om
den Donau over te trekken en zich meester
te maken van de Hongaarsche stad Semlin.
Zij vertelden zelfs, dat ze naar. Budapest op
rukten en daar de Russen zouden ontmoe
ten Nu, zoover i3 bet nog niet. Latere be
richten uit Weensche bron, melden, dat de
Servische strijdkrachten overal werden te
ruggeslagen. En daar mogen we ook wel iets
van gelooven.
In de laatste dagen ziet men in gespannen
aandacht naar de houding van Italië. Meer
en meer treedt daar een streven op den voor
grond om zich niet langer neutraal te hou
den. Maar welken kant zal het land op
gaan? Naar Engeland en Frankrijk, tegen
den vroegeren bondgenoot Duitschland, ver
wachten velen, vooral nu minister di San
Giuliano, een voorstander van het Drievou
dig Verbond, ziek is en wellicht zijn ontslag
zal nemen.
België.
De actie in België.
ANTWERPEN. Dat de gevechten, in de
laatste dagen door onze troepen tegen het
Duitsche observatieleger geleverd, goede
resultaten hebben gehad, wordt geheel be
vestigd door de laatste ontvangen berichten.
De vijand moet groote verliezen hebben ge
leden, hetgeen volgt uit het feit, dat hij
Zondag en Maandag niets ondernomen
heeft.
Het terugtrekken van onze divisies op de
stelling Antwerpen geschiedde zonder dat
de vijand eenige poging deed om dit te be
letten.
OSTENDE. Een gevecht had Maandag
I plaat-? bij Aa.lst, tusschen Duitsche cavalerie
en Belgische auto-roitrailleuses. De Duitsche
troepen leden ernstige verliezen.
Twintigduizend Duitschers verlieten haas
tig Aalst om versterking te brengen aan de
troepen, die in de omstreken strijden.
Voor hun vertrek namen de Duitschers de
Duitsche vlag weg, die op het station wap
perde.
In tegenspraak met andere berichten
wordt gemeld, dat de gevangenis te Leus
den onbeschadigd is, en dat de gevangenen
er nog in zijn.
Een soldatenbrief
De „Nieuwe Gazet" publiceert den tekst
van een niet verzonden brief van een
Landsturm-man aan zijn vrouw, geschreven
be Aerschot, den 7en September. De schrij
ver was op wacht en schreef zijn brief tus-
gchen t-we© ronden.
Hij vertelt, dat hij juist op patrouille is
geweest en straks weer erop uit moet. Van
den vijand, schrijft hij dan verder, is geen
spoor te bekennen. Wij moeten alleen maar
op onze hoede zijn voor de franc-tireura en
zórgen, dat zich geen benden vormen. Over
het algemeen is het hier nogal niet ang
stig. want alle mannen, die een geweer of
revolver zouden kunnen hanteeren, zitten
opgesloten in de kerk, n.l. 27 priesters en
monniken en ongeveer 500 burgers. Ze zijn
heel rustig en krijgen eten en drinken.
Maar wee hunner, als ze wat zouden onder
nemen dat weten ze trouwens heel goed
ea ook, dat bet bun slecht zou vergaan, als
Met Gevecïntsvelil in F'rarsE-sriJk:.
door burgers op ons mocht worden ge
schoten.
Wij zijn hier midden in de streek, waar
hard gevochten is je kunt je eenvoudig
geen voorstelling maken van de aangerichte
verwoestingen; de ellende is niet te be
schrijven.
Ons kwartier is maar zeer matig, maar
we waren tot dusverre ten minste altijd
onder dak. Met het eten moet je natuurlijk
ook een beetje door de vingers zien. Vruch
ten zijn er in overvloed, verder aardappe
len, soms spek en haringen. Koeien en kip
pen loopen overal rond, dus zoo noodig ga
je je gang maat-. Daar de dorpen alle ver
woest zijn, valt er natuurlijk niet6 te koo-
pen. Bier is eenvoudig niet te krijgen, al
gaven velen van ons graag een mark voor
een glas. Maar in de kelders ligt wijn en
snaps en likeuren in overvloed.
Van huis hooren we niets. Je kunt geen
courant krijgen. We hebben dan ook geen
flauw begrip ervan hoe het er mee staat.
De commandant weet er evenmin iets van.
Zoo nu en dan komt er eens een auto door
en dan hoor je wel eens wat, maar je kunt
niet nagaan of het waar is wat ze vertellen.
Daar we niets anders te doen hebben dan
op wacht trekken, begrijp je wel, dat het
geducht vervelend begint te worden we
spelen veel kaart, maar je kunt toch ook
niet eeuwig kaarten.
Acht dagen geleden waren we in Leu
ven hoe het er daar uitziet en wat daar
gebeurd is, daarover is het maar beter te
zwijgen (wie es da aussielit und was da
passiert ist, darüber schweigt des Sangers
Höfflichkeit).
Het bezoek van een Zeppelin of vlieger
brengt zoo nu en dan wat afwisselingver
der ook de komst van vrouwen en kinderen,
die bij troepjes met het beetje, dat zij gered
hebben (meestal niets anders dan hun bed),
hun huisje weer opzoeken hoe velen zul
len huis en hof tot den laatsten steen ver
nield vinden.
De Landsturm-man vraagt ten slotte zijn
vrouw vaak te schrijven en informeert of zij
al bij de overheid is geweest om liaar on
dersteuning te halen voor haar zelf 9 mark
en voor twee kinderen 12 mark per maand.
Dat is de ondersteuning, schrijft hij die
je van het Rijk krijgt de stad keert ook
wat uit, maar dat is uitsluitend voor wer
kelijk behoeftigen-
In een postscriptum belooft hij zijn zoon
tje, om, als hij ©en Belg doodt, diens pet
mee te brengen, terwijl hij zijn dochter ver
zekert, dat zij hier (in België) beter Fransch
kan leeren dan op school.
Verborgen vuurwapens.
BERLIJN. Blijkens een bericht van
de hoogere Duitsche bevelvoering zijn
bij Belgische franc-tireurs vuurwapens
gevonden, die den vorm hadden van
stokken. Aan de bedoelde autoriteiten is
een den vijand ontnomen wapen van dezen
aard in handen gesteld. Het is ongeveer
tachtig centimeter lang en kan worden af
gevuurd door druk op een knop.
weermannen Christofel, Hain, Bruno Leh-
mann bij protocol doen vaststellen, dat in
den.avond van den genoemden dag Fransche
soldaten het veld-hospitaal der Duitschers
zijn binnengedrongen en den officier van
gezondheid eerste klasse neergesabeld heb
ben. Vele gewonden poogden met hulp van
het verplegend personeel te vluchten, wer
den echter door de Franschen vervolgd en
met de verplegers afgemaakt. In het hospi
taal werd de brand gestoken, het ging in
vlammen op.
Duitschland en China.
PEKING, 15 Sept. (Reuter.) De
Duitsche zaakgelastigde heeft aan de Chi-
noeeche regeering doen weten, dat de Duit
sche regeering zich voorbehoudt China thans
en in de toekomst te behandelen, zooals
het dit gewenscht acht en wel wegens
de beweerde neutraliteitssehending, waaraan
China zich heeft schuldig gemaakt door toe
te staan, dat Japansche troepen werden ont
scheept.
Duitschland behoudt zich tevens voor
compensatie te eischen voor de daardoor ge
leden verliezen.
Duitschland.
De stemming te Berlijn.
LONDEN. Een telegram van Maan
dag uit Stockholm aan de „Daily
Telegraph" beèchrijft de verandering
in de stemming te Berlijn in de laatste twee
weken. De geestdriftige menigte, die eeni-
gen tijd geleden de straten vulde, is ver
dwenen. Heb vertrouwen heeft plaats ge
maakt voor twijfel. De kentering begon na
den slag bij Lemberg en nam toe na de tij
ding, dat het leger van generaal Von Kluck
het plan Parijs te nemen, had opgegeven.
In elke courant wordt een pagina gevuld
met rouwadvertenties, waarin de dood
wordt gemeld van echtgenoot, broer of zoon.
Eiken nacht komen treinen binnen, ge
heel gevuld met gewonden.
Een Duilsch bericht,
BERLIJN. Aan het „Berliner Tage-
blatt" is 25 Augustus uit Straatsburg
(Elzas )gemeld.
In het ziekenhuis te Metz hebben de land
Engeland.
Winston Churchill over den vrede.
Minister Churchill heeft Vrijdagavond te
Londen een redevoering gehouden, waarin
hij o.a. waarschuwde tegen de neiging van
sommigen om den vreemdelingen in Enge--
land behoorende tob de vijandelijke staten
hun vijandschap te toppen. Laten we er
voor zorgen, aldus de heer Churchill, dat
als de oorlog uit is de menschen niet alleon
onze overwinning zullen bewonderen, maar
ook zullen zeggen: „zij hebben gestreden
als gentlemen". Ook overigens toonde mi
nister Churchill zich zeer bezadigd en ge
matigd. Hij sprak niet over verovering
en vernietiging, zooals bijv. lord Charles
Beresford, maar hij wees er op, dat het eer
ste beginsel moet zijn in dien oorlog, het
beginsel der nationaliteit, in dezen zin, dat
niet gedacht mag worden aan verovering of
onderwerping van eenig sterk ras, maar dat
het doel gericht moet zijn op de bevrijding
van onderworpen en onderdrukte rassen.
De reconstructie van Europa na den oorlog
zal moeten geschieden -in de betwiste
landsdeelen met volkomen erkenning van
de wenschen der daar levende bevolking.
Zoo kan de oorlog brengen ©en betere we
reld en een Europa bevrijd van de'redenen
van haat en onrust, die tot dusver de ge
meenschap der naties vergiftigden.
Frankrijk.
Van het westelijk oorlog star ein,
LONDEN. Van heb front is er in de be
richten van Dinsdagmorgen geen eigenlijk
nieuws.
De „Times" verneemt uit Belfort, dat de
stad in staat van beleg verkeert, maar op
het oogenblik schijnt de vijand den aanval
op dö versterkingen te hebben opgegeven.
De „Times" bevestigt do bezetting van
Thann en Altkirch door de Franschen.
Donohoe seint uit Gent aan de „Daily
Chronicle", dab de Duitsche rechtervleugel
volkomen uitoen is geslagen en slechts een
vluchtende bende is, die dag en nacht terug
trekt om aan de vervolgende voorhoede te
ontkomen. De vluchtenden zijn de Belgische
grens weer overgetrokken. Donohoe acht
het zeer wel mogelijk, dat de vijand weldra
Brussel niet meer zal kunnen houden en
verplicht zal zijn dit te ontruimen.
Gibbs, de correspondent van de „Daily
Chronicle", seint uit Chartres, dat de
Duitschers oververmoeid waren en gebrek
hadden aan munitie en voorraden. Hun te
rugtocht in zoo buitengewonen omvang be
schrijft hij als den vreeselijksten terugtocht
sedert Loele Boergas. De overwinning is
echter tot gruwelijken prijs gekocht. Parijs
is een groot hospitaal. In elke stad zijn de
hospitalen vol. En om eenig denkbeeld der
verliezen te geven meldt de correspondent,
dat hij sedert den Duitschen terugtocht da
gelijks 7000 gewonden alleen door Orleans
zag vervoeren*
PARIJS. Aan den linkervleugel heb
ben de Duitschers Maandag weer
stand geboden ten noorden van de Ais-
ne op de lijn begrensd door het bosch l'Aigle
en Craonne. In hot centrum liep hun weer-
standslijn ten noorden van Reims en het
kamp van Chalons tot Vienne-la-Ville, en
j den westelijken voet van het hoogland van
i Argon no. De Duitsche troepen die in het
j zuiden van Argonne stonden, namen een
teiugbreklcende beweging aan, zich versprei
dende tusschen Argonne en de Maas, en
maakten op het eind van den dag front bij
Varennes en Conseiwoye. Op den rechter
vleugel trekken de Duitschers zich terug op
Etain, Metz, Delme, Chateau-Salins. De
rt-oestand in de Vogezen en den Elzas is niet
veranderd.
Het Belgische leger gaat voort zich schit
terend te gedragen bij Antwerpen, en den
vijand ernstige verliezen to© te brengen.
De Fransche legatie te 's-Gravenhage
verstrekte 15 September de volgende mede-
deelingen
De verbonden legerg hebben gisteren hun
vooruitrukkende beweging over het geheele
front hervat.
lo. Op onzen linkervleugel trekken de
Duiteche strijdmachten terug van Amiens
op Peronne en St. Quentin.
De Fransche cavalerie heeft Mont-Didier
en Ray© bezet.
2o. Ten oosten van Reims hadden de
vijandelijke troepen gisteren oen verdedi
gende stelling ingenomen op de linie der
oud© forten van Bremont, Witry, Nogent-
l'Abbesse. Maar van heden af is heb hoofd
kwartier van een der Fransche legers ge
vestigd in de stad Reims zelf.
3o. In de Argonne hebban de Duitschers
den aanval op liet fort Troyon op do Maas
opgegevenzij waren gisteren teruggetrok
ken ten Noorden van de linie Triancourt
Issoncours.
4o. Lotharingen was gisterenavond vol
komen ontruimd. De vijand trok terug naar
ChateauSalin, Dieuze en Saarburg.
BERLIJN. Uit liet groot hoofdkwartier
wordt onder dagfceekening 15 September
des avonds gemeld
De op den rechtervleugel van het weste
lijk logor sinds twee dagen woedende strijd
breidde zich heden uit over de naar het Oos
ten zich hierbij aansluitende legers tot aan
Verdun. Op eenige plaatsen van het uit
gestrekte slagveld zijn tot dtisver gedeelte
lijke successen der Duitsche wapeuen te
vermelden. Overigens is de slag nog onbe
slist.
Op het oostelijk oorlogstoon eel heeft het
leger van Hindenburg de vervolging ge
staakt en herstelt zich.
De geruchten over in Opper Silizië drei
gend gevaar zijn ongegrond.
De Duitschers in Senlie,
LONDEN. De bijzondere correspondent
van de „Daily News" in Frankrijk zendt
een vreeselijk relaas over de verwoesting
van Senlis door de Duitechere, die de stad
tien dagen bezet hielden. De maire en twee
andere personen werden gefusilleerd zon
der dat hun werd toegestaan afscheid van
hun gezin te nemen. De soldaten wierpen
bosschen stroo door do vensters der huizen
en 6taken ze aldus in brand.
Op den elfden dag kwamen zouaven in
honderden auto's aan, de Duitschers na
men de vlucht. Een officier, die van zijn
regiment was afgoraakt, werd gedood.
Rusland.
Van het Oostelijk oorlogsterrein.
PETROGR.AD. Een communiqué van
den Russische generalen staf bericht,
dat de Russisch© troepen den benedenloop
van do San zijn overgestoken zonder tegen
stand te ontmoeten. De vijand werd ver
slagen en is jn voortdurenden terugtocht.
Nadat zij de stelling Grohek bezet en
Mostnisk bereikt hadden, kwamen de Rus
sen op een dagraarsch van Przemysl.
In Oost-Pruisen had gisteren (14 Sept.)
geen enkel gevecht plaats.
De keizer schonk de orde van St. Joris
der yierdo klasse aan den luit.-generaal
Radko Dmitrief tot belooning van de uit
stekende diensten door hem bewezen in den
strijd tegen den vijand.
De Fransche legatie te 's-Gravenhage
meldt het volgende
In Galicië is de groote veldslag, die reeds
10 dagen aan den gang is, besloten door een
beslissende overwinning der Russen, die in
de gevechten van den achtsten en den tien
den 100 kanonnen vermeesterden en 30,000
gevangenen maakte, waaronder 200 officie
ren.
De algemeen© terugtocht der Oostenrijk
sche troepen is over de geheele linie vol
komen.
De vernietiging van een Zeppelin.
LONDEN. De „Daily Telegraph"
ontving een telegram uit Moskou
waarin, verhaald wordt hoe ëen Zep
pelin werd vermeesterd te Mlava, een
spoorwegstation aan. de Russisch-Pruisi-
sche grens. Toen de Zeppelin verscheen be-
voud ze zich op niet zeer groot© hoogte,
de Russische artillerie opende het vuur en
beschadigde drie der motors. De „Zeppe
lin" heesch to©n de witte vlag, waarop het
vuren werd gestaakt-. Toen werd echter van
het luchtschip een bom geworpen, tal van
menschen werden gewond. Toen nog drie
bommen waren geworpen, waardoor drie
cn twintig menschen werden gedood, open
den de batterijen opnieuw het vuur, waar
door de vierde motor van de ZeppeVn werd
beschadigd. Het luchtschip daalde neer
vier mijlen van het station. Voor de Rus
sische troepen kwamen hadden de Duitschers
het luchtschip vrijwel volkomen vernield.
Servië.
De toestand in Servic.
WEENEN. Volgens berichten aan
de „Reichspost" uit Nisch, staat het
met den innerlijken toestand van 'Servië
wanhopig. De Serviërs geven als cijfer hun
ner verliezen tot heden op 25,000. Verschrik
kelijk is de hongersnood die in het land
heerscht. De regeeriug heeft zich in ver
binding gesteld met in Bulgarije wonende
Grieken die levensmiddelen kunnen leveren.
In weerwil van het ingrijpen van de Rus
sische regeering liet Bulgarije den uitvoer
der ladingen niet toe, daar zij vielen onder
het door neutralen in acht te nemen verbod
van uitvoer.
Alle gemeenten zijn overvol met gewon
den. Ziekten teisteren leger en bevolking.
De Serviërs teruggeslagen.
WEENEN. Officieel wordt medegedeeld
de over de Save doorgebroken Servische
strijdkrachten werden overal teruggeslagen.
Symiië en het Banaat zijn daardoor van
vijanden geheel gezuiverd,
is. Hij lijdt aan pijnlijke jichtaanvallen
Engelschen kruiser aangevaren werd en
Do chef van den generalen staf
Hoefer.
De koning Dan Servië.
WEENEN. Aan de „Siidslavische Cor-
respondenz" wordt uit Nisch bericht, dat
de koning ziek is geworden en bedlegerig
is. Hij lijdt aan pijnlijke jichtaanvallen
en aan zwelling der beenen.
Waarschuwing voor handels-
vaartuigen.
Do aandacht van belanghebbenden wordt ge
vestigd op de wenschelijkheid, dat handelsvaar
tuigen van neutrale Staten niet zonder lichten
varon in de wateren, waar het te verwachten
is, dat zich oorlogsschepen van oorlogvoerende
Staten bevinden. Dezo laatste kunnen slechts
met groot© moeite de schepen dor handelsvloot
onderscheiden en indien zij zich vergissen in
den aard dier schepen, zien zi;j zich in het
belang van hunne eigen veiligheid genoodzaakt
deze als vijanden te behandelen,
(St. Ct.)
EVIijnenlegger.
Ingevolge machtiging van H. M. de
Koningin is een aangekochte en gewijzigde
stoomtrawler onder den naam „Triton" als
•mijnenlegger in 'elands vloot opgenomen.
(St. Ct.)
Aanvaring.
GOTHENBURG. Van de te Gothen
burg thuis hoorende stoomboot „Tura"
di© verleden week Woensdag door een
Engelschen kruiser aangevaren werd en
na do botsing zonk, kon een deel van
de bemanning zich redden door op den
kruiser over te springen. Vijf man kwamen
in heb water terecht, van welke er drie
onder wie de kapitein gered werden, ter
wijl dë machinist en een passagier verdron
ken.
Prijsgemaakt© schepen.
(Kaapstad, 12 Sept.) De Duitscho bark
„Heinz", met een lading kolen en cokes van
Cardiff, is op zee prijsgemaakt en te Siraon-
stad binnengebracht.
(Falmouth, 12 Sept.) Het Duitsche schip
Fritz" is prijsgemaakt en naar Falmouth
opgebracht.
- (Solombal, 9 Sept.) Op het Duitsche stoom
schip „Utgard" is te Kovda beslag gelegd.
Australische vloot.
LONDEN. Een telegram uit Melbourne
meldt
De minister van Landsverdediging ver
klaarde, dat de Australische vloot onmid
dellijk na het uitbreken van den oorlog in
samenwerking met het eskader in de Chi-
neosche Zee jacht maakt© 'op kruisers van
den vijand en de stations voor draadlooze
telegrafie van den vijand onklaar maakte.
Er werden tevens maatregelen genomen ter
bescherming van de handelswegen en den
handel.
Oorlogsrecht en onze neutraliteit.
De Utrechtsche hoogleeraar prof. J. d e
Louter heeft in het Utr. Dagbl. eenige
artikelen gepubliceerd over „hoofdpunten
van het oorlogsrecht", losse aanteekeningen
van actueel belang, zooals hij ze zelf noemt,
maar zeer geschikt ter populairiseering van
de elementen van het oorlogsrecht, die nu
eensklaps zulk een bijzondere beteekenis heb
ben gekregen.
De artikelen zijn in een boekje verzameld
bij Martinus Nijhoff in Den Haag ver
krijgbaar. Zij betreffen de onderwerpen:
Oorlogvoerenden, Oorlogsbezetting, Oorlog
ter zee. Neutraliteit, Handel der Neutralen
en Prijsrechb.
Prof. De Louter heeft aan deze uitgave
een artikel toegevoegd over f)Onze neutra
liteit" handelende. Daarin o.m. do contra
bande-bepalingen van de Zeerecht-declara
tie van Londen behandelende (blijkbaar
werd echter het artikel geschreven, voordat
de schrijver van de „aanvulling" dier Decla
ratie door de verbonden mogendheden ken
nis droeg) herinnert hij tevens aan onze
verplichtingen krachtens de Rijnvaart-akte
en zegt dan:
„Niet alleen krachtens algemeen erken
de rechtsregelen, ook door een bijzonder
staatsverdrag is derhalve Nederland ge
bonden om den goederen-handel op don
Rijn. te gedoogon en te beschermen. Elke
poging om böt hierin te belommeren zoude
als een aanslag op zijn souvereine rechten
en plichten zijn te beschouwen.
Juist hieraan ontleent de neutraliteit
van Nederland zijn internationale betoe-
kenis. Zoolang handel en scheepvaart
worden geeerbiedigd, blijft Nederland de
wereldmarkt era. doorvoer-haven voor den
koophandel van all© volken. Het perso
nen-, goederen-, geld- en wisselverkeer
dankt hieraan groote voordoelen. Laat
ons hopen, dat geen lichtvaardigheid doch
evenmin schroomvalligheid deze onbere
kenbare voordeelen doet verloren gaan.
Voeleor toone Nederland in het noorden,
zooals Zwitserland in het 'zuiden van het
westelijk oorlogsbooneel, welke onschat
bare waarde aan een neutraion staat is
te hechtenin de eerste plaats door eigen
onderdanen, maar ook door die van alle
andere staten; hetzij oorlogvoerenden of
neutralen. Dit internationaal belang is
zoo overwegend, dat het niet mag afhan
gen van het somtyds ontoereikend weer
standsvermogen van een enkelen neutralen
Staat, maar aanspraak heeft op interna
tionale samenwerking cn de bescherming
van do machtige 'Republiek der Vereenigde
Staten. Het zou inderdaad een weldaad
zjjn( indien de groote democratie van de
Nieuwe Wereld de hand reikte aan de
neutrale staten van het oude Europa cn
hun neutraliteit in bescherming nam tegen
eiken aanslag der belligerenten. Zij zou
daardoor niet slechts aan dezo staten een
krachtigen steun bieden on haar eigen
aanzien ontzag] ijkvorhoogenmaar boven
dien een omynardcerbaron dienst bewijzen
aan de ontwikkeling van het volkenrecht,
dat do moerderheid van liet recht der neu
traliteit. boven dat van den oorlog gebie
dend vordert."
Controleur vermoord.
Blijkens een uit Nederlandsch-Indië bij
hefc Ministerie van Koloniën ontvangen tele
gram. is de controleur bij het binnenlandsch
bestuur G. K. B. Agerbeek op Halmaheira
(residentie Ternate en Gnderhoorigheden)
door weerspannige inlanders vermoord.
Haagsche Steuncomité.
De Koningin-Moeder is als beschermvrouwe
opgetreden van het Steuncomité 1914 te
's-Gravenhage.
Verlenging van werktijden.
Do firma H. ton Cat© Ilzn. en Go. te
Almelo heeft don werktijd in hare weverijen,
die sinds eenigo woken van 58£ op 30 uren per
week gebracht was, weder met 12£ uur ver
meerderd, zoodat deze thans bedraagt 42£ uur
per week.
Opleiding hier te lande voor commies bij den
P03t-, Telegraaf- en Telephoondlenst In
Nederlandsch-Indië.
Naar ons van bevoegde zijde wordt medege
deeld moeten degenen, die hot oindxamen van
een hoogere burgerschool met 5-jarigen cursus
of daarmede gelijkgestelde inrichting van mid
delbaar onderwijs, een middelbare handels
school, enz., nog niet volledig hebbop kunnen
afleggen, omdat zij onder de wapenen zijn, en
het voornemen hebben zich voor do bovenge
noemde opleiding aan te melden, zoodra zij
liet einddiploma verkregen zouden bobben, van
dat voornomen uiterlijk op 19 September 1914
kennis goven aan het Ministerie van Koloniën.
VORST EN VOLK.
Het Hell van Vorst en Volk Is d'allerhoogsto
wet
in trouwe dienaars Is ook 's Vorsten heil
gelegen
Hun trouw is als de punt en sneö van 's vorsten
degen
2Ij dient dan niet verstompt, maar scherp en
gjad gewet.
VONDEL (Batavlscbe Gebroeders.)
