Laatste Berichten.
1 6 September 1 9 X 4.
Correspondentie.
Legerzaken.
Gemengd Mienws.
Allerlei.
fe
\ry
\9/
xV
X\/X
Wetenschap.
ADVESï E 3 TIEN.
SPAARBANK
STAD AMSTERDAM
ïïi iU i Co.
i-ret-s
F^ookt
-X DE SOtiDATEKTCOUriAlvrT van Woensdag
De terugtocht der Duitschers in Frankrijk.
Door zwarte lijnen is op onze ka-art aan
gegeven de geveehtelinie in Noord-Frank
rijk op 7 September en de (vermoedelijke)
gevechtslinie zooals zij Zondag, na den
jfcerugtoclit der Duitechers, "wa6.
De lijn van 7 September, loopende van
Nanteuii-le-Haudouin in het Westen over
Meaux, Sézanne, Vitry-le-Franfois naar
Verdun in het Oosten, werd in het begin
•der vorige week in een Fransch telegram
meegedeeld.
De tweede lijn, die van 13 September, is
getrokken op grond van de jongste berich
ten van den Duitschen terugtocht. Soi66ons
aan de Aisne is door de Franechen bezet,
de Engelsche cavalerie is te Fismes aan de
Vesle (een zijrivier van de Aisne, waaraan
ook Reims ligt) en de Duitechers hebben
zich benoorden deze rivier teruggetrokken
Omtrent een herneming van Reims door
de Franechen wordt nog niets gemeld, even
min als van Chalons. Daaruit valt wel
licht op te maken, dat deze steden nog in
Duitsch. bezit zijn.
In het centrum zijn de Duitschers terug
geweken noordelijk van de lijn VitryRé-
vigny. In het oosten eindelijk, aan de
gren6 van Elza6-Lotkaringen, is hun lin
kervleugel teruggedrongen, blijkende uit de
bezetting door de Franschen van St.-Dié,
Lunéville, Raon l'Etappe, Baccarat, Nome-
ny, Pont-a-Mousson.
Uit Eindhoven.
Eet Eindhovcnsch Dagblad meldt:
„Vrijdagavond had in de zaal van den heer
J. H. Spoorenberg een variété-voorstelling
plaats, georganiseerd door den militair Mark
Passie, van het 17e regiment en waardoor deze
meende, de hier en in de omstreken in kwar
tier liggende confraters eenige genotvolle uren
te verschaffen. En hierin is hij dan ook schit
terend geslaagd.
,,De ruime zaal was tot in de hoeken vol en
velen moesten zich op trappen en andere ver
hoogingen met een staanplaatsje vergenoegen.
„Een keurig muziekcorps opende den feest
avond en werkte den geheelen avond mede zoo
wel in accompagnement als op eigen gelegen
heid. De verschillende duo.'s door miss Alec
Dean en Panlo en de heeren Henri Nolles cn
Dutreau baarden een aanhoudend applaus,
terwijl de praestaties van den goochelaar
„Aki Motto" zeer aardig waren en de lach
lust der landsverdedigers voortdurend op
wekten.
„Kortom, alles wat ten tooneele werd gege
ven, kon den toets der kritiek zoowel op mu
zikaal gebied als wat betreft komische voor
drachten en goocheltoeren, flink doorstaan, en
ieder keerde na afloop van het programma in
opgewekte stemming huiswaarts.
„De heer M. Dassie komt een woord van lof
en waardeéring toe voor den genotvollen
avond zijnen superieuren en collega's bereid
en het 17e regiment zal nog lang met voldoe
ning denken aan dezen avond."
Soldatentrouw.
Een onzer lezers schrijft onsf
In uw nummer van Donderdag staat een
treffend bewijs van trouw aan 't vaderland
van een soldaat die naar zijn korps terug
keerde, terwijl zijn kind ziek was en niet ver
voerd kon worden.
Een ander staatje van trouw wil ik u hierbij
jnededeelen.
Bij de mobilisatie van de militie moest des
morgens 1 Augustus om 8 uur bij zijn korps
2e coinp. Ie bat. aanwezig zijn de korporaal L.
J. A. Dentjens te Venlo, thans gedetacheerd
bij hot 4oe Landweer-bataljon 3o comp.
Om zes uur des morgens van den lsten Aug.
stierf zijn vader. Onder deze treurige omstan
digheden begeeft genoemde korporaal zich op
tijd naar zijn korps, vraagt verlof, wat echter
niet verstrekt kon worden met het oog op den
toestand. Zonder tegenspraak begeeft hij zich
in 't gelid om met zijne korpsmakkers de om-
bestemde toekomst tegemoet te trekken.
Eerst acht dagen later was hij in de gele
genheid zijne dierbaren terug te zien.
Mijns inziens is dit toch ook wel een schoon
bewijs van trouw aan Koningin en Vaderland.
Bij voorbaat mijn dank voor de plaatsing.
Hoogachtend,
.W. J. SWINKELS.
45e L. W. B., 4e comp.
Neerlands onafhankelijkheid.
(Een korporaal zendt ons het volgende
De droeve tijding Van een strijd,
Zcoals nog nimmer werd gestreden,
Had zich de wereld door verspreid,
Helaas hij kon niet meer vermeden.
De legerscharen fier en trotsch
Om land en volk'ren te beschermen
Aaneengeschaard vast als een rots.
Schier heel Europa werd betrokken
In dezen krijg, waarvan wij schrokken,
Ook Hollands leger mobiliseerde
Doch niet omdat het strijd begeerde.
Wij wilden vreê met alle Rijken
En konden dit het best doen blijken
Door al onzo grenzen te bezetten,
Aldu6 welk land ook, to beletten
Om over Neerland» grond t© gaan
Tot strijden tegen vreemde vaan.
Bet plaatsen onzer legermacht
Was spoedig tot een eind gebracht;
Met 't wachtwoord /Vaardig" waken wij
En zullen waar dit noodig zij
Ons plicht als flink soldaat volbrengen,
Met moed ons in het strijden mengen
Als van de ons zoo dierb're gronden
Neutraliteit eens werd geschonden.
Waakt, waakt dus edele Neerlands zonen,
Dat g'uwe dapperheid doet kronen.
Klaar!
"Wijze; „Vrije Vrouwen".
(Door sergeant Persklomp.)
Flinke jongens, stoere lm apen
Frisch en moedig staan ze klaar
t Niet om strootjes op to rapen,
Doch gereed, als soms gevaar
Ons góed Holland mocht bedreigen,
't Land van echten yrijJieidzin,
Mochten 2» soms herrie krijgen,
Nu dan schieten ze er op in,
'k Wil de loftrompet niet stoken
de mannen van ons land.
'k Wil met zorg het hoofd niet breken
zijn gewapend tot den tand
Want zo zullen het niet pakken,
L Ons zoo dierbaar Nederland
En zullen we
Zij het ook i
zo van ons smakken,
an eiken kamt.
In de forten, op de kosten,
't Zij in dorp, 't zij in stad,
Nergens zijn wij om te rusten
Onze jongens, snap je dat?
De neutraliteit bewaren
Tot het eind als in 't begin;
Mocht de oorlog ons dan sparen
Dat is ons ook naar den zin.
Maar dat wil nu ook niet zeggen
Dat we bij het eerst gevaar
Het bijltje er bij zullen leggen
Neen, dat is toch ook niet waar.
Van ons af zullen we bijten
Kost het ons het laatste bloed,
Nooit zullen we vreemden dulden,
Op ons dierbaar Hollandsch goed.
Wij, wij allen blijven trouwe
Wij zijn allen- een van zin,
Wij staan pal rondom de vrouwe,
Onze dierbre Landsvorstin.
Voor Vaderland en Komngmno
Staan wij pal in allen nood,
En wij zweren trouw te blijven,
Zweren trouw tot in den dood.
Van 'nscneepje
(Van een korporaal van het loe R. I.)
Te midden van de dond'rende zee,
Daar dobbert een scheepje in 't rond
De golven, ze nemen 't huizen-hoog mee,
Maar geen, die het scheepje verslond.
Kort in de nabijheid daar dobbert een wrak,
Bewusteloos scheepsvolk in 't rond
Toen gaf 'rhet scheepje z'n reddende hand.
En bracht 't scheepsvolk op veiliger grond.
Er werd niet gevraagd naar de natie van
't wrak,
In nood is de menschheid één macht
Was hulpe noodig, kwam de hand uit de
mouw,
Dat heeft hun het lijden verzacht.
En werd er gewag van gemaakt, van die daad,
Dan was het met 't diepste ontzag
En 't scheepje gaat rusteloos voort met
z'n werk,
Het ziet geen verschil in de vlag.
Ga voort zoo mijn Neerland, waar 'k trotsch
op mag zijn,
Als *t scheepje in woelige zee,
Verpleegt en vertroost, welke natie 't ook is,
Het brengt er n lauweren mee.
B. S. G.
Katwijk a/d. Rijn, 11 Sept. 1914.
Leve het Vaderlandl
Wijze,De inneming van den Briel"t
I.
Op! moedige strijders van Neerlands gebied,
Zingt mee nu op krachtigen toon,
Laat klinken om roem in het Vaderlandsch
lied
Omhoog nu de roem van onz' troon!
Wij dulden geen schending van 't Vorstelijke
oord
Wij blijven gehecht daaraan eeuwïglijk voort,
(Wij blijven gehecht daaraan voort!) bis.
n.
Dat voorvaders erf uit bestredene hand,
Bezweren wij immer getrouw,
Geen ijzeren muil zal verbreken dien band;
Wij scharen hij rood, wit en blauw!
Wij dulden geen schending van 't Vorstelijk
oord
Wij blijven gehecht daaraan eeuwïglijk voort,
(Wij blijven gehecht daaraan voort!) bis.
III.
En dreigt ons het noodlot met uiterst gevaar,
Dan aller ons huivert en rilt...
Wij blijven kordaat ja, wij wijken geen haar;
Wij blijven uij wapen en schild!
Wij dulden geen schending van 't Vorstelijke
oord
Wij blijven gehecht daaraan eeuwiglijk voort,
(Wij blijven gehecht daaraan voert!) bis.
IV.
Zoolang ons het hart klopt voor U, o, Vorstin!
Zoolang waakt voor Neerland ons oog,
Zoolang ons vertolkt nog üw liefde en min,
Zoolang gaat uw eer nog omhoog!
Wij dulden geen schending van 't Vorstelijke
oord
Wij blijven gehecht daaraan eeuwiglijk voort,
(Wij blijven gehecht daaraan voort!) bis.
V.
Moog God U beschermen met volk'ren' en
land
Dat zij onze kracht in den 6trijd!
Moog hij ons bezielen een zeegnende hand,
Van oneer en smetten bevrijd!
Wij dulden geen schending van 't Vorstelijke
oord;
Wij blijven gehecht daaraan eeuwiglijk voort,
(Wij blijven gehecht daaraan voort!) bis.
.Vlieland, 27. Aug.
LgndvjecrjnUicien.
C. L. N i e u w e r s 1 u i s. Volgens onze meo-
ning behoort hetgeen u vraagt en dat toch
niet uitsluitend voor u zou mogen gelden tot
de onmogelijkheden. Maar praat er eens met
uw ohmiddellij ken chef over. Red.
Eonigo militairen Inf. Brig. Ie
D i v. De door u besproken zaak vindt ge in
dit blad in de rubriek „Uit Leger en Vloot"
behandeld. Red.
Geole, Jo en consorten, brief van Les Lèvres
ontvangen. Stuur z.g.w. je adressen.
Veldleger Groene, 3e Divisie 26ste Bat.
Landw., 3o Brigade, 3e Comp.
Am. G. v/d. Kool, groepspost Hagestein,
schrijf me je adres eens nauwkeurig. Een brief
kaart voor je kwam na een 14-daag3ch reisje
weer bij me terug.
Ook van ,,onzo Pieter Jel" zou ik wel eens
wat willen hooren, want ik weet niet waar hij
gestoven of gevlogen is.
Saluut G. D. Jr., lie Rg. 1 4 veldl., 2e
Dev. Ede.
Vrijwilligerskorps.
Het Amsterdamsch Vrijwilligerskorps (afd.
van Volksweerbaarheid") biedt de gelegen
heid, zicli in den wapenhandel cn andere bij
komende militaire zaken te bekwamen, om,
als de nood aan den man komt, het vaderland
te kunnen verdedigen. Zij die hun militaire
pichten nog moeten vervullen, krijgen daar
door de eigenschappen, welke hun dienstig
kunnen zijn bij do bevordering tot een rang
in het leger. De kosten van uniform kunnen
voor niemand een bezwaar zijn, daar het totaal
bedrag slechts ongeveer .5 gulden bedraagt. De
contributie welke 5 bedraagt wordt betaald
in 10 maandelijksclie termijnen van 0.50.
De militaire opleiding bestaat uit: exerci
tiën en schermen, schieten, velddienstoefenin
gen en pionieren.
Men kan zich melden hij de heeren Joh. C.
Pc van Houten, Reestraat 21, Dinsdag
middag 24 uur, Vrijdagmorgen 1012 uur,
Zaterdagmiddag 24 uurK. H. J. J a n-
s e n, le Jan Steenstraat 94, Woensdagavond
810 uur, Donderdagmiddag 24 uur; N. H.
Wilhers, 's-Gravensandeplein hoek An-
dreasbonnstraat 46, Zondagmorgen 1012 uur.
Bij K. B. zijn tijd. benoemd bij het
personeel der landmacht bij de infanterie ge
rekend van 15 Aug. 1914, tot reserve-luit. de
eervol ontslagen reserve le luit. W. baron
Snouckaert van Schauburg, van de inf. der
landweer
b. bij do artillerie tot res.-kapt. de gep.
kapt. der art. G. Führi, van het leger in Ned.-
Indië
c. met bestemming voor den dienst bij de
landweer, bij de infanterie der landweer, tot
res„ 2e luit. de gepens. onder-luit. der inf. J.
Timmer, van het leger in Ned.-Indië.
f'/luzÊek^eTZang.
Hekklng.
Velen zal het genoegen doen te vernemen,
dat Gerard Ilekking, die, naar men weet,
in het Fransche leger is, het goed maakt,
volgens een ontvangen schrijven uit
Mélun, waar hij dient.
Vermiste chauffeur.
Men schrijft ons uit Maastricht:
Do sedert eenige dagen vermiste chauffeur
Cimmermans is Donderdagavond met zijn auto
ongedeerd weer in Maastricht teruggekeerd.
Hij was naar Heverlei achter Leuven gezon
den, om daar een Belgische heer en dame té
halen. To Port-Leopold werd hem door een
sterke ruiter-patrouille der Belgen den door
tocht belet. Men was zeer verwonderd over het
zien van een Duitschen pas. De auto werd nu
aan een nauwkeurig onderzoek onderworpen.
Tot bevreemding van dén chauffeur zelf, ont
dekte men in de plooien der neergelaten kap
een Itoode-Ivruïs-vlag. Hij werd nu beschouwd
als een Duïtsche spion en ruim twee dagen
door do Belgen gevangen gehouden, onder be
dreiging van hem te zullen fusilleeren, werden
nu van hem en zijn auto allerlei diensten ge
vergd, zelfs verkenningsdiensten. Naast hem
nam telkens een Belgisch officier plaats met
geladen revolver. Langzamerhand week de
overtuiging, dat hij een Duitsch spion zou
zijn. Aan den achterkant van den pas had men
een verklaring der Holl. autoriteiten ontdekt,
tot doorlating aan de grenzen. Donderdag gaf
men hem de vrijheid terug en zonder ongeval
bereikte hij 's avonds Maastricht. De Roode
Kruis-vlag was in do auto blijven liggen, om
dat in het begin van Augustus de auto dienst
voor het Roode-Ivruïs hacl gedaan.
Tocnoelspelers en de oorlog.
Aangemoedigd door de eerste, heeft het
steuncomité van de Nederlandscho Tooneel-
kunstenaars-Vereeniging een tweede After-
noon-Tea-Cabaret georganiseerd op- Vrijdag
18 September a.s. in het Panopticum-theater,
door het bestuur opnieuw welwillend afge
staan.
Het meer ernstige karakter van de eerste
cabaret-matinee zal dezen keer in een meer
komisch gewijzigd worden. Evenals de vorige
maal hebben verschillende damcs-tooneelspeel-
sters zich beschikbaar gesteld voor den pro
grammaverkoop en bet aanbieden van verver-
schingen, dat reeds met zoo'n sympathieke
waardeering door het publiek ontvangen werd.
Voor de cabaret op 18 September zijn onder
handelingen aangeknoopt met en reeds vele
toezeggingen ontvangen van de dames
Mina Bnderman, Betty HoltropVan Gelder,
Coba Kinsbergen, RisRoll, Mien Sternheim
Smits, en do heeren Louis Bouwmeester,
Henri Brondgeest, Buziau, Alex Faassen Sr.,
Thoo Fr enkel, D. J. Lobo, Nap la Mar, Jaap
van dor Poel, E. v. Praag, Speenhoff, Loe
Saalborn, Piet Urban, Ger. Vrolik, Egb.
Veen, enz.
Een vüegerduel.
Een telegram uit Petersburg in do Matich.
Guardian verhaalt van een luchtduel boven
het Oostelijk oorlogsterrein, dat eindigde met
den dood van beide duellanten
Nesteroff, een Russisch kapitein, zag een
Oostenrijksch vliegtuig boven de Russischo
troepen. Om het te verhinderen bommen op
de Russische troepen te laten vallen, steeg
Nesteroff op en vloog direct op liet Oosten
rijksch toestel aan, dat door den schok evenals
dat van Nesteroff vernield werd. Beide vlie
gers werden gedood.
Een volgens de „Times" geloofwaardig man,
die uit Midden-Europa in Engeland is aange
komen. heeft aan dat blad verteld, dat zijn
trein Woensdag en Donderdag langer dan 24
uur te Hannover is opgehouden. Al dien tijd
meest bij met neergelaten gordijntjes in zijn
coupé blijven, opdat hij de reden van het op
onthoud niet gewaar zou worden. Toch slaagdo
hij er in niet minder dan 120 treinen met
troepen te tellen, die door het station van
Hannover in Oostelijke richting reden, met
tusschenruimten van 10 tot 20 minuten. Som
mige treinen hielden eenige oogenbliklcen stil, en
uit de gesprekken van de soldaten kon hij op
maken, dat zij in het Noorden van Frankrijk en
België aau ernstige gevechten! hadden deelge
nomen en dat zij op weg naar de Russische
grens waren. Hun verliezen waren zeer zwaar
geweest en de mannen keken neerslachtig.
De zegsman van de „Times" heeft ook trei
nen met artilerie zien doorkomen, die niet stil
hielden. Onder de kanonnen zag hij er twee
die heel lang en blijkbaar van groot kaliber
waren.
Met deze mededeelingen stemmen de berich
ten uit Petersburg overeen, dat de Duitschers
in Oost-Pruisen met grooto versterkingen zijn
komen opzetten.
Do Parijsoke overheid is bezig met een tel
ling van de bevolking der hoofdstad, die na den
uittocht van velen aanmerkelijk kleiner is ge
worden. Op de telkaarten staat gedrukt, dat
voorloopig alleen gas voor vorlichting mag
worden gebruikt.
Aan de bevoorrading van Parijs wordt voort
durend gewerkt. Behalve groot© hoeveelheden
levensmiddelen, zijn ook twee millioen K.G.
bevroren vleesch ingeslagen. Op de weiden en
in de parken grazen grooto kudden vee.
Oplossing van Probleem III,
3 16 9 22 15
20 8 21 14 2
7 25 13 1 19
24 12 5 18 6
11 4 17 10 23
De wijze waarop men deze problemen op
lost is als volgt
Men plaatst de getallen in natuurlijke
volgorde in een vierkant, verdeeld in zoo
vele gelijke vakjes als er getallen zijn. Men
zorgt dat alle vakjes zuiver even groot zijn.
Voor de getallen 125 dus als volgt
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
Trek nu de lijnen, die de punten a en b,
c en d, e en f enz. verbinden, vervolgens do
lijnen, die de punten e en g, c en h, a en i,
enz. verbinden. Daardoor ontstaat een nieuw
vierkant e f k g, met wederom 25 vakken.
Do getallen, die in de nieuwe vakken staan,
blijven daar staan. De getallen, die buiten
bet nieuwe vierkant vallen, worden over
gebracht naar de daartegenover gestelde
ledige vakken in het nieuwe vierkant.
'y V
vv
VV
-
V?
(/i)
XX
v
<0>
XX
Men plaatst dus 1 op i, 25 op d, 2 op k,
20 op a, 4 op g, 16 op b, enz., waardoor
men verkrijgt
3 16 9 22 15
20 8 21 14 2
7 25 13 1 19
24 12 5 18 6
11 4 17 10 23
KinematograFie.
II.
Het toestel voor opname.
Dit kan men zich voorstellen als een
camera, waarin een lens hot beeld ontwerpt
niet op een glasplaat, maar op een boven be
schreven filmband. Vóór de lens bevindt zfeh
een schijf, waarin op één plaats een opening
is uitgespaard, ongeveer ter grootte van de
lensopening. Deze schijf kan snel ronddraaien
en do lens is dus alleen „geopend" gedurende
liet korte oogenblik dat het gat in de schijf
en voorbij gaat. Aan het toestel bevindt zich
een handle, door een stelsel van rondsels en
kamraderen met de verschillende roteerende
deelen verhonden. Wanneer men deze handle
ronddraait, wordt de onbelichte film van een
spoel in hot toestel afgerold en do schijf draait
rond, in het normale geval 16 maal per sec.
Een wijzer wijst aan, hop<vcel meter film nog
over is. Door een vernuftige mechaniek, (Mal-
thescr-dkruis-beweging) staat de film stil, juist
op het oogenblik dat het gat in de schijf -voorbij
de lensopening vliegt en de lens dus „.geopend"
is. In dit oogenblikje wordt er rins een mo-
ment-photo, een „snapshot", genomen van het
bewegende voorwerp, nemen wij bijvoorbeeld
iemand die bezig is zijn hoed af te nemen. De
schijf draait verder, de lens is -gesloten en ge
durende dien tijd schuift de film op over een
afstand van iets meer dan één heeldbreedte. De
beeldjes op de gewone films hebben nl. de
standaarda.fmeting van 18 x 24 m.M. Tussclien
ieder beeldje bevindt zich een zwart afschei-
dingsstroepjo, ter breedte van pl.m. 3 m.M.
In dienzelfden tijd nu heeft ..groetende
man" zijn arm met hoed al iets verder van zijn
hoofd verwijderd. Een zestiende seconde later
is de lens weer „open", do film staat een
oogenblik onwrikbaar stil en de man wordt in
dezen stand weer gpphotographeerd Duurt nu
de heelo beweging van het groeten één seconde,
dan heeft men dus op de film 16 photograph ie-
tjes waarop men achtereenvolgens do arm in
zestien op elkaar volgend© standen ziet. Op
een zoodanige wijze worden alle gewone films
gemaakt. Zij moeten nu nog „ontwikkeld"
worden, d. w. z. het nog onzichtbare, „laten
te" beeld op de lichtgevoelige emulsie wordt
door een scheikundige behandeling zichtbaar
gomaakt. Van deze z.g. ..negatieffilm" wordt
door lichtdruk een positïeffilm vorkregen, die
voor de projectie gebruikt wordt.
In een volgend opstel wordt beschreven h o o
dat gebeurt.
F. H. van Hengelaar.
adsp. vaandrig.
V. Bethmann-HoUweg contra A sq-uith.
KOPENHAGEN, 13 Sept. (W. B.) Rit-
zau's Bureau ontving van den Rijkskanse
lier de volgende mededeeling
Dé Engelsche premier heeft in zijn rede
voering in de Guildhall voor Engeland de
rol van beschermer van de kleinere en zwak
kere mogendheden opgeëischt en gesproken
over de neutraliteit van België, Nederland,
Zwitserland, welke door Duitschland be
dreigd zou worden.
Inderdaad, wij hebben de Belgische neu
traliteit geschonden, aangezien de bittere
noodzakelijkheid ons daartoe dwong; maar
wij hadden België beloofd zijn integriteit te
zullen handhaven en schadevergoeding te
zullen geven, indien het rekening wilde hou
den met de noodzaak, waarin wij verkeer
den. België zou dan evenmin iets te lijden
hebben gehad als bijv. Luxemburg. Had
Engeland als beschermer van zwakkere sta
ten België een ontzaglijk leed willen be
sparen, dan had het aan het Belgische
volk moeben aanraden ons voorstel aan te
nemen. Verdedigd heeft het België, voor
zoover ons althans bekend is, niet.
Is Engeland werkelijk zulk een onbaat
zuchtig beschermer?
Het is ons bekend dat* in het Fransche
krijgsplan een opmarsch door België vooc-
zien was om in de onbeschermde Rijnprovin
cie te vallen. Is er werkelijk iemand, die
gelooft, dat Engeland dan tegen Frankrijk
zou zijn opgetreden ter bescherming van de
Belgische vrijheid?
De neutraliteit van Nederland en Zwit
serland hebben wij angstvallig geëerbie
digd; met de pijnlijkste nauwgezetheid heb
ben wij gewaakt tegen overschrijding van
de Nederlandsche grens in Limburg. Het
is opmerkelijk, dat Asquith slechts gewag
maakte van België, Nederland en Zwitser
land, niet echter van de Scandinavische lan
den. Wellicht hoeft hij Zwitserland genoemd
met het oog op Frankrijk maar Neder
land en België liggen tegenover Engeland
aan de andere zijde van het Kanaal. Daar
om niaakt Engeland zich voor de neutrali
teit dier beide landen zeer warm. Waarom
zwijgt Asquith over de Scandinavische rij
ken? Misschien omdat hij weet, dat wij er
niet aan denken de neutraliteit van die lan
den te bedreigen Of zou Engeland soms
voor een actie in de Oostzee of voor de Rus
sische operaties de Deensche neutraliteit
niet willen eerbiedigen?
Asquith wil doen gelooven, dat de strijd
van Engeland tegen ons een strijd is van
de vrijheid tegen geweld.
Aan deze wijze van voorstelling van de
zaken is de wereld echter reeds gewoon ge
raakt. In naam van de vrijheid heeft En
geland met geweld en het meest grove
egoïsme zijn groot koloniaal rijk gesticht;
in naam van de vrijheid heeft het nog kort
geleden de onafhankelijkheid van de Boe
renrepublieken vernietigd; in naam van de
vrijheid ondervindt Egypte thans een be
handeling in strijd met de internationale
verdragen en een plechtig gegeven belofte;
in naam van de vrijheid trachtte Engeland
door vernieling van den Lhiitschen kabel
te beletten, dat de waarheid aan de wereld
bekend wordt.
Maar de Engelsche minister-president
dwaalt.
Sinds Engeland zich met Rusland en Ja
pan heeft verbonden tegen Duitschland, j
heeft het een nog nimmer in de geschiede
nis voorgekomen miskenning van de bescha
ving verraden en daardoor de verdediging
van de zaak der vrijheid van de Europeesche
volkeren en staten overgedragen aan het
Duitsche zwaard.
Het stuk is onderfceekend
v. Bethmann-Hollweg.
Op het slagveld.
PARIJS, 14 Sept. Duizenden Parijze-
naars bezochten Zondag de slagvelden in de
Marne-vallei.
De straten waren des avonds vol met
terugkeerendo reizigers, die allerlei zege-
teekenen medebrachten, Duitsche helmen,
granaatscherven, wapené van allerlei soort.
Dit slagveld boöd een gruwelijken aanblik,
overal liggen lijken en granaatscherven.
Langs de wegen worden uitgehongerde
Duitschers voortdurend gevangen genomen,
in deemi3waardigen toestand, in insmcrigo,
versleten kleeding, met de voeten door de
laarzen.
Een Engelsche 6oldaat kwam te Meaux
met vijf gevangen genomen Duitsche sol
daten.
De terugtrekkend© Duitschers hebben al
les wat binnen hun bereik kwam, vernield.
Zij ledigden de kelders en in de kampemen
ten worden tal van halfvolle champagne- en
absinth-flesschen gevonden, die bewijzen
hoe snel de aftocht 3er troepen i6 geweost.
De Fransche troepen zijn vol lof over de
meerderheid hunner artillerie. De Duitsche
granaatkartetsen deden betrekkelijk: weinig
schade.
LONDEN, 14 Sept. De „Times verneemt
uit Bordeaux, dat do Duitschers blijkbaar
terugtrekken naar Charlcville en Mézières
(aan de Maas ten Westen van Sedan).
Het verdere lot van het Duitsche leger,
dat in een gevaarlijke positie verkeert in
het zuiden van Argonne, is van niet veel
beteekenis meer voor het algemeeno resul
taat. De Duitschers vechten daar verwoed.
In het Westen zijn de Duitschers zoo
goed als afgesneden. Gelukt het hun, zich
door de linie Verdun-Toul heen to slaan,
dan zullen zij aanzienlijke verliezen lijden.
Uit Dijon verneemt het blad, dat do Duit
schers bij Nancy 20,000 en bij Lunéville
11,000 man verloren.
Het district Belfort is van' vijanden be
vrijd.
Het. Fransche leger heeft Thann en de
omgeving van Altkirch (beide in den El-
zas) bezet.
De Duitschers trekken terug van Pont-a-
Mousson en St. Die.
Een en ander beteekent, dat vijf Duit
sche legers thans terugtrekken.
De „Daily Mail" meldt, dat de geheele
situatie veranderd is, doordat generaal Pau
te Versailles snel en in alle stilte een nieuw
leger had gevormd, bestaande uit eenige der
beste corpsen van de oostgrens met andere
corpsen, die zeer sterk waren aan cavalerie.
Den 3en September trok dit nieuwe le<?er
door Parijs.
De Serviërs in Oostenrijk.
ESSEG, 14 Sept. (W. B.) De Slavonische
pers bevat de volgende mededeeling uit
Rome van 9 Sept. De Servische troepen
trokken gistermiddag, ©ene divisie sterk,
over de Save en drongen Oostenrijksch ge
bied binnen. Onze troepen waren dadelijk
ter plaatse en namen het gevecht op.
0p Zee.
De Duitsche kruiser „Hela" 'vernietigd.
BERLIJN, 14 Sept., 3 u. 45. (W. B.)
Ambtelijk wordt bekend gemaakt, dat de
kleine kruiser „Hela" gistermorgen gezon
ken is, na getroffen te zijn door een torpedo
van een vijandelijke onderzeeboot.
Bijna de geheele bemanning is gered.
De mededeeling is onderteekend door den
waarn. chef van den marinestaf Behncke.
[De „Hela" is een kleine kruiser, welke
reeds in 1895 te water werd gelaten. De
waterverplaatsing is 2050 ton. De snelheid
is 19.5 knoopen. De bewapening bestaat uit
twee kanonnen van 8.8 c.M. en vier van
5.4 c.M. De bemanning telt 191 koppen.
Verkiezing Eerste Kamer.
Gekozen tot lid van de Eerste Kamer
voor Utrecht vacature-Bosch van Draken-
stein: jhr mr. J. W. M. Bosch van
O u d-A melisweerd, president van de
rechtbank te Utrecht met 25 stemmen, 10
blanco en 2 van ojnwaarde.
De „Kawi".
Het stoomschip „Kawi" van den-Rotterdam-
schen Lloyd, cergisternacht te Rotterdam
aangekomen, had zeven maal ontmoetingen met
Engelsche oorlogsschepen. Do eerste maal, bij
Gibraltar, werden zeven Duitschers van boord
gehaald. Aan den ingang van het Kanaal nog
eens drie, die echter later weer werden terug
gebracht. Do laatste ontmoeting met een En-
gelsch oorlogsschip deed bijna het gevaar ont
staan dat de „Kawi" zou worden opgebracht.
Het weer was echter zoo zwaar, dat het oor
logsschip er de voorkeur aan gaf in open zee to
blijven en het ook blijkbaar niet verantwoord
achtte het Nederlandsche schip te dwingen op
de kust aan te houden.
Zoo is dus de „Kawi" het eerste schip, dat
zijn lading ongebroken te Rotterdam aan
brengt. De lading was niet groot, wijl hot
stoomschip oven na het uitbreken van den oor
log van Indie is vertrokken en verschepers
daar geen lust hadden veel mee t» geven. In
elk geval was de samenstelling der lading toch
als van andere Indische booten en had dus met
even veel of even weinig recht gedeeltelijk als
contrabande beschouwd kunnen worden.
VOOR DE
(opgericht in 1343).
HOOFDBUREAU
Singel 544-546.
Geopend: eiken werkdag van des morgens
half 10 tot des avonds half 9 uur.
EIJBUREAUX:
Bloemgracht 33
Haarlemmerplein 4
Biltilerdijksiraat 154
Ceintuurbaan 9 31
„Zeemanshuis" Kadijkspleln 8
le v. Swindcnstraat 19
Brederodesiraaf 103
geopend eiken werkdag des morgens van
half 10 tot half 1 en des avonds van
half 7 tot half 9 uur.
Mr. H. J. J. POST,
Directeur.
-jyÉyts
Sis
Rijksleverancier
CAKESFABRIEK „DE KORENAAR"
A. VAN HATIEM J«.zw.
Telotoon No. 222 ROTTERDAM Voorhoven 58-60-68
Scheepsbeschuit - Leger-
beschuit - Padvinder-Cakes -
Dog-Cakes en Hoendervoeder.
W. J. VAN HEYNSBERGEN,
Koninklijke Fabriek van
Militaire Passementerieën, Gouden en Zilveren
Borduurwerk, Galonweverij.
Raamstraat S3 - Den Haag.
Telefoon Intorcemm. 857.
Rotterdam.
Hofleveranciers en aan dep. v. Oorlog.
FIJNE VERDUURZAIVIE
VLEESCHWAREN.
'X BESTE MERK!!
v.Rosseits
DE BESTE VAR I NAS
Overal verkrijgbaar a 25c.rD.or\s pakje.
Rijp-Licht.
IQCts pr ons-pakje.
