Laatste telegrammen.
MOBILISATIE.
extra verlaagd tarief;
Muziek en Zang.
Gemengd Nieuws.
Allerlei.
STAD AMSTERDAM
Singel 544-546.
DE SOLDATETVffCOURAIVrT
van Dinsdag H SeptemDer 1914.
echredm, dan. worden de toegezegde bijdra-
|gen pondspondsgewijze verminderd.
3o. Voor ben, die een zeker deel van bun
vermogen "willen opofferen, zal de basit
voor d« berekening gelden de eerste aan
gifte voor de vermogensbelasting, nadat
de wede fcusschen Engeland, Frankrijk,
Duitscklamd, Oostenrijk en Rusland is ge
stoten.
4o. De namen van hen die bijdragen toe
zeggen zullen, tenzij uitdrukkelijk het te
gendeel wordt verzocht, in de ^Staatscou
rant" bekend worden gemaakt.
De Regeering richt tot alle vermogende
ingezetenen, die op den aangegeven voet
hunne medewerking willen verleenen, de
uitnoodiging om zich bij den Minister van
Binnenlandsche Zaken aan te melden.
(St.-Ct.)
Staat van beleg.
Bij Kon. Besl. van 29 Aug. is bepaald,
dat met ing. van dien datum in staat van
beleg wórden verklaard de navolgende ge
meenten
In Z e en w s ck-V 1 a a n d e re n Sa;
van Gent, Westdorpe, Zuiddorpe, Koe
wacht-, Overslag, Axel, St. Jansteen,
firaatrw én Kangendam, Hulst, Clinge
in Noor d-B rabant: Putte, Ossen-
drecht, Woensdrecht, Hnybergen, Bergen
op Zoom, Wouw, Roosendaal en Nisjjen,
Rucphen en Vorenseinde, Zundert, Kijs-
in Limburg: Amby, Bemeleu, Berg
en Terblijt, Bochoitz, Borgharen, Cadier en
Keer, Eygelshoven, Eysden, St. Geerfcruid.
Gromrveld, Gulpen, Heer, Heerlen, Hou-
them, Hulsberg, Kerkra.de, Klimmen.
Maastricht, Margraten, Meerssen, Mesch,
Mbeer, Noordbeek, Oud Valkenburg, Oud
Vroenhoven, St. Pieter, Rijcfiholt, Scbae-s-
berg, Schin op Geulle, Simpelveld, Slena-
ken, Vaals, Valkenburg, Voerendaal,
iWijlro, Wittem. (St.-Ct.)
De etaafc van beleg heeft feitelijk niets
t© maken met een belegering. Zij geeft
sjechts een rechtstoestand aan, waarbij het
bestuur in hoofdzaak in handen van de
militaire overheid wordt gelegd, terwijl aan
die overheid een exceptioneele machtsbe
voegdheid wordt verleend. (Red.)
Aalmoezeniers en veldpredikers.
Bij Kon. besluit zijn benoemd
tot aalmoezenier bij het leger te velde de
hoerenF. J- H,. Evers, lid van den
Raad van Defensie te DuivendrechtF. A.
R. Padberg te Arnhem G. Huys te
öinneken; B„. H. Som te Utrecht.
Tot veldprediker bij het leger te velde de
heerends. J. C. H. Schol ten, pred.
der Ned. Herv. Gem. te Rotterdam ds. W-
J. Meiners, id. id. te Amersfoort; ds.
S. K, Bakker, id. id. te Zwolle; ds. A.
L. Th. van. der Ven, id. id- te Moor
drecht ds. IJ. S- B u r u m a, id. der
Doopsgez. gem. te Oost- en West-Graftdijk
ds. T. J. Hagen, id. der Geref. G-ern. te
Nieuwe Pekelads. H. J a n s s e n, id. der
Chr. Geref. Gem. te Leidends. L. Schut-
t e, id. bij de Ev.-Luth. Gem. te Amster
dam..
(„St. Ct.")
Zorg voor achterblijventien.
Onze correspondent te Oldenzaal schrijft ons:
Van de landweermannen, die hier dienst
doen als grenswacht, zijn er verschillenden
werkzaam in de textielfabrieken van de Duit
sche plaatsen Rheine, Gronau en Nordhorn.
Velen hunner zijn gehuwd en hebben hun vrouw
en kinderen in genoemde plaatsen moeten
aehterlaten, niet wetende, of, hoe en op welke
wjjze er voor die achterbliivenden daar zou ge
zorgd worden. Nu ze echter af en toe hun
familiebetrekkingen hier bij zich mooliten ont
vangen, vernamen ze uit den mond dier vele
moeders, dat er overal op uitstekende wijze
door Duitsche comité's voor hen gezorgd
wordt. Evenmin als de achterblijvenden van
de Duitsche opgeroepenen onder de wapenen,
hadden ook de Hollandsche vrouwen (met haar
kinderen), wier mannen in Nederland hun
dienstplicht vervullen, aan iets gebrek. Wie in
huizen, gesticht door fabrikanten, wonen, Be
hoefden zelfs van den dag der mobilisatie in
Nederland af geen huishuur meer to betalen.
En ook over de dagelijksche samenleving kon
den deze vrouwen niet dan met den meesten
lof spreken.
Onderofficierskader.
Ten einde bet weder in dienst treden te
bevorderen van ©ncfcerofficierskader heeft, de
Minister van Oorlog bepaald, dat gewezen
onderofficieren van leger, mariniers en troe
pen in Oost- en Wesb-Indië, voor onbepaalden
tijd weder in hun rang of in een lageren
ooderoffioiersrarrg kunnen worden aangeno
men bij de versohillende korpsen van. liet
leger, niet uitzonderang van de cavalerie en
de bereden artillerie (echter wel bij het korps
pontonniers).
Zij worden bij voorkeur bestemd voor de
depots.
Zij zullen boven de jaarwedde waarop zij
met inachtneming van hun vroegere dienst
jaren in een rang aanspraak hebben, genie
ten de zoogenaamde mobilisatie-toelage voorts
een voorui toe taaide premie van f 150 en, voor
zooveel zij gehuwd zijn, de ver hooging naar
reden van f 200 per jaar, door de overige
onderofficieren genoten wordende.
Zij komen in aanmerking voor bevordering
volgende de daarvoor geldende regelen.
Zij die blijk hebben gegeven ton volle ge
schikt te zijn, kunnen later desverlangd tot
eene definitieve ssrbintenis worden toege
laten.
Belanghebbenden behooren zich aan te mel
den bij de plaatselijke- en garnizoenscomman
danten of bij de ohefs van korpsen en korps-
ooderdeehtfu
Voor de soldaten.
Ten gevolge van de beperkte dienstregeling
der reizigerstreinen komen 's avonds heel wat
■militairen, die met verlof gaan te Leeuwarden
Ij; de ontdekking dat geen gelegenheid meer
Jjaetaat om hun woonplaatsen te bereiken.
In verband met deze omstandigheid is daar
"er stede een oomfnissie gevormd, die, met den
term der ingezetenen gratis rijwielen en
auto's tor beschikking stelt van de landsverde-
s en hen op versnaperingen onthaalt.
Men bericht-ons uit Apeldoorn Reeds sedert
ongeveer drie weken worden avond aan avond
■alhier in „Park Tivoli" kosteloos soirees gege
ven voor de bier vertoevende militairen, 500
tot 800 in aantal.
Voor de militairen, in het fort en in kwar
tter, zijn te Edam een drietal tehuizen inge
richt. Hot Christelijk fanfarekorps gaf een
concert.
ten_ aan den burgemeester der gemeente
inlijving van den dienstplichtige, nis het
milicien betreft, of aan die der gemeente waar
de dienstplichtige in het verlofgangersregister
of landstormregister is ingeschreven, zoo het
een landweerman of landstormpliohtige betreft.
Het verzoek moet echter worden ingeleverd bij
den Nodorl'andschcn consul, die een voorschot
op de toe te kennen vergoeding kan geven, zoo
hij van oordeel is, dat het gezin voor vergoedi
in aanmerking komt-.
Sigaren voor de soldaten.
Do Commissie die zich, onder voorzitterschap
van den luitenant-generaal W. G. F. Snijders,
heiast met het inzamelen vau gelden voor de
verstrekking van sigaren en tabak aan onze
militairen te velde en in versterkte plaatsen,
ontving reeds vele bijdragen in geld, waaronder
enkele vrij belangrijke; en voorts verscheidene
duizenden sigaren en eene aanzienlijke hoeveel
heid pakjes tabak.
Intusschen schijnen vele personen te rneenen
dat de aau bedoelde militairen toegedachte
„versnapering", eigenlijk als overbodige weel
de» te beschouwen is, en dat er veel meer drin
gend© behoeften zijn, ontstaande door werk
loosheid, enz.
In verband daarmede wordt medegedeeld,
dat de commissie overstelpt wordt met verzoe
ken van sigarenfabrikanten om sigaren en ta
bak to mogen leveren; waarbij zoo goed als
zonder uitzondering gewezen wordt op het
feit, dat de betrokken fabrieken wegens ge
brek aan bestellingen niet meer kunnen wer
ken of weldra zullen moeten worden gesloten.
Dientengevolge zullen dan de talrijke arbei
ders uit de fabrieken broodeloos worden, en
daardoor zal het aantal behoeftige werkloozen
weer belangrijk toenemen.
De Commissie wijst er daarom op, dat men,
zooals de Commissie in haar circulaire heeft
gezegd, door haar geldelijk te steunen, indi
rect medewerkt om het ontstaan van méér
werkloosheid te voorkomen, en het aantal be-
hoeftigen to beperken.
Door in ruime mate te geven bevordert men
dus het doel der Commissie.
Voor de forten.
Het comité voor verzending van sigaren,
sigaretten en tabak verzoekt hierdoor do siga
ren enz. niet meer te zendon aan het Plaats
selijk Commando Kon. Paleis, maar aan den
secretaris L. M. Muller, Tilanustraat No. 38,
Amsterdam.
Vrijstelling van port voor brieven aan en
van militairen.
Tot nadere beschikking is in het binnen-
landsch verkeer vrijstelling van port verleend
voor de zending door en aan militairen van
a. brieven (met inbegrip van briefkaarten)
tot een gewicht van 20 gram;
b. drukwerken en nieuwsbladen tot een ge
wicht van 100 gram.
De portvrij te verzenden stukken moeten,
>or zooveel zij afkomstig zijn van militairen,
aan de adreszijde dragen het opschrift „Mili
tair", gewaarmerkt door de handteekening van
den afzender.
Stukken welke niet beantwoorden aan de
hi er voren genoemde bepalingen worden met
port beiast. (St. Ct.)
De Minister van Oorlog heeft bepaald,
dat paarden behoorende tot geïnterneerde mi
litairen of troepen moeten worden opgezonden
aan den comm and eerende-o ff icier der depots
huzaren te Haarlem, en dat wapenen, muni
tiën, artillerie-materieel, voartuigen enz. tot
deze militairen of troepen behoorende moeten
worden gezonden aan het adres van den maga
zijnmeester der artillerie van de magazijnen
van heb veldleger te Delft.
Ontspanning.
Mej. Marie Kreps, Hollandsche ge
heugen-kunstenares en haar partner
Joh. Kallf en mevr. Annie Foort, karakter-
soubrette zijn geneigd tegen vergoeding van
reis en verblijfkosten voorstellingen voor de
matrozen en de soldaten te geven.
Gisteravond 31 Aug. traden zij o.a. be
langloos in het Paleis voor Volksvlijt voor
hetzelfde doel op en Woensdagavond 2 Sept.
treden zij op in het fort „Pampus", uitge-
noodigd door de Vereeniging Volksuniver
siteit.
De heer C. van Ast, Concert- en Thcater-
bureau, Reguliersbrce-straat 51, Amsterdam, is
bereid op .aanvraag belangloos concertavonden
voor militaire onderdeden in gc-heel ons land
te arrangeeren. Reis- en verblijfkosten der al
tisten moeten vergoed worden.
Volkszang in de Stelling Amsterdam.
Men schrijft ons:
Donderdagavond gaf de Vereeniging „Volks
zang" een welgeslaagden muziekavond op het
fort bij Eenningsveer, in de nabijheid van het
dorpje Huarlemmorliede. Het was in het fort
eenige uren een waar feest.
De omstandigheden waren niet gunstigde
zoo verdienstelijke leider Oostveen was verhin
derd te komen en had geen plaatsvervanger
kunnen vinden, zoodat de zanger en de pianist,
de heeren .Schumacher en Loosjes, te zamen het
leiderschap waarnamen. Maar dab heeft niet
bolet, dat alles uitstekend van stapel liep, dank
ij het allereerst noodige, dab hier aanwezig
/as: een uitstekende, opgewekte geest onder do
soldaten. Vlot werden de verschillende liede
ren uit het groene boekje van „Volkszang"
aangeleerd, solo-nummers als de proloog uit cie
„Paljas" en „Charité" van Faure werden
daverend toegejuicht en dat onder deze mannen
ook wel degelijk den ernst der tijden werd ge
voeld, het blee-k uit de wijze, waarop de vader-
landsch© liederen en ton slotte het Wilhelmus
uit volle borst werden gezongen.
„Het is een genotvolle avond voor ons ge
weest," zei one een van de soldaten bij het
weggaan. Voor zanger en pianist was het dat
niet minder: niet alleen door de aangename
gewaarwording, velen eenïg© prettige uren 1:e
lebben verschaft en door de aangename wijze,
waarop zij door de officieren waren ontvan
gen, maar ook omdat rij daar op bet fort bij
Penningsveer ©en stemming hadden aange
troffen en een verhouding tusschen officieren
en manschappen zoo goed als maar mogelijk is.
Mllltlevergoedfng.
In overleg met d6n Minister van Buiten-
Jïuadsche Zaken heeft de Minister van Oorlog
bepalingen vastgesteld voor het aanvragen van
nnli tie vergoedingen doof de rn'het buitenland
achtergebleven betrekkingen van onder de wa
penen gekomen dienstplichtigen.
De belanghebbende echtgenooten of gezins-
Imrfdeu moeten.hön yefgrieding8aanvraag rich-
Volkszang.
J.l. Zaterdag gaf de afd. 's-Gravenhago v/d.
Nat. Ver. v/d. Volkszang, onlangs op aan
stichting van de plaatselijke afd. van het Alg.
Ned. Verbond tot stand gekomen, een welge
slaagden avond voor de militairen, in het ge
bouw van de Chr. Ver. v. Jongere., Prinsen
gracht 4. De heer Oostveen uit Amsterdam,
wist, krachtig bijgestaan door mej. Ressler, de
talrijke aanwezigen flink aan het zingen te
krijgen. Zelfs weinig bekende liederen gingen
er °vlot in. Ook de solozang van den heer
Brederode en mej. Slotemaker en het viool
spel van freule Hooft, werden, blijkens, de lang
durig en herhaalde toejuichingen, zeer; gewaar
deerd.
Hetzelfde programma wordt op Koningïnne-
jaardag in de Koninklijke stallen en waar
schijnlijk Dinsdag-8 September in de Kurhaus-
fcar te Sclieveningen uitgevoerd.
Volkszang In llnlën en forten.
Namens den opperbevelhebber van land- en
zeemacht is aan het Hoofdbestuur van d© Nati
onale Vereeniging voor den Volkszang mee ge
deeld, dat Z.Exc. het plan der vereeniging, om
zangavonden te geven in de verschillende stel
lingen en alleenstaande forten ten zeerste toe
juicht en geen bezwaar heeft kleine gezelschap
pen, vau weg© de vereeniging uitgezonden, in
de forten toe te laten, overtuigd dat door haar
slechts personen daarvoor zullen worden uit
gezocht, die uit een oogpunt van landsdefensie
ten volle te 'vertrouwen zijn.
Een 14-jarige krijgsgevangene.
Dezer dagen kwam te 's-Gravenhage uit Am
sterdam aan de 14-jarige visschersknaap Mi-
chiel Overduin, die met de bemanning van een
Duitschen logger door do Engelsclien was ge
vangen genomen.
De ouders van den knaap trokken verleden
jaar van Scheveningen naar Duitsch-
land, waar de man werk vond in het
touwvak. Do jongen maakte pas zijn tweede
zeereis. Het Duitsche schip, de „Luise" was
bemand met 3 Duitsohers en 10 Hollanders.
Men vertrok vóór den oorlog en bevond zich
ongeveer 3 weken op zee toon het schip ge
praaid werd door de Vlaardingen 52, die mede
deelde, dat de oorlog was uitgebarsten. De
„Luise" lag juist aan de vleet; do bemanning
ging dadelijk „halen" en bleek weder 10
kantjes te hebben gevangen. Doch reeds den
volgenden ochtend daagden 7 a 8 Engelsche
oorlogsschepen op. De bemanning van het
Duitsche schip werd aan boord genomen van
de Engelsche oorlogsschepen, die, naar de
knaap ons mededeelde, met twee schoten het
visschersschip deden zinken. Twaalf dagen
bevond de knaap zich als krijgsgevangene op
een Engelsch schip, de ..Commonwealth" en
vervolgens nog 4 dagen als zoodanig te Leith.
Hij sliep er in een tont en kreeg er, maai
bij verhaalt, goed te ©ten. Toen werd aan de
Hollanders toegestaan, naar hun vaderland
terug te keeren. Maandag vertrokken zo niet
do „Pluto" van Leith naar Amsterdam, cn
nu vertoeft do knaap, die a.l zijn goed kwijt
is te Sohevcningen, Badhuisstraat 69.
Uit Maastricht.
Onze berichtgever te Maastricht meldt:
De aardewerkfabriek „De Sphinx" heeft
in de afgcloopen week een grnote verzending
aaar Amerika gedaan. Voorraad is er genoeg
en navraag ook. De vrachten echter zijn thans
het dubbele van vroeger, zoodat daardoor de
zendingen afspringen.
Niettegenstaande we in staat van beleg
verkeeren en dus ook een vroeger slpitingsiiur
van. do herbergen te verwachten hebben, is
de toestand hier niet meer zoo gespannen en
wandelden de menschen weer als op vroegere
Zondagen.
Prins Hendrik Carde.
Nu zoovelen zich opgeven om als vrijwilliger
ons land to hulp te komen, wanneer dit noo-
dig is, die echter tot dusverre hoegenaamd
nog geen militaire opleiding genoten hebben,
verzoekt men ons te wijzen op de Prins Hen
drik Garde, waarin zich reeds van 12-jarigen
leeftijd af jongelieden als lid kunnen laten
opnemen; dit corps heeft het doel hen ver
trouwd te maken met orde, tucht en de behan
deling der wapens, benevens alle militarire
oefeningen.
Jongelieden, die in dit corps geweest zijn,
zouden een kern van geoefenden onder die
ijwilligers in tijd Tan nood vormen.
Zij kunnen zich daartoe aanmelden eiken
Zaterdagavond tusschen 6571- uur in de Fon-
*ers-Rijwielschool, Nassaukado No. 500, waar
hun de noodige toelichtingen worden ver
strek fc.
Het nut van inenten.
Men schrijft van deskundige zijde aan de
„N. R. Ct.":
Een aanbeveling aan de ingezetenen om zich
en de hunnen te laten inenten en herinenten
s in deze dagen zeker op haar plaats.
Tengevolge van den Fransch-Duitschen oor
log van 1870/71 is Europa door een hevige
pokkenepidemie geteisterd geworden. Van
medio 1870 tot einde 1872 zijn meer dan 20,000
menschen hier te lande aan de pokken gestor-
het aantal aangetasten kon op 100,000
begroot worden. In de gemeente Rotterdam,
met een zielental van 120,000, woedde de
ziekte het hevigst in 1871. Zij sleepte in dat
jaar 1700 inwoners ten grave.
Het gevaar voor insleping en verspreiding
der besmetting is thans, bij de aanzienlijke
troepenbewegingen in binnen- en buitenland
en het groot aantal vluchtelingen, dat ons
land heeft en zal hebben te herbergen, onte
genzeggelijk grooter dan toenmaals. Aan den
anderen kant is de vaccinatietoestand voor
ons volk niet onbelangrijk verbeterd, sedert
bij do wet van 1872 een z.g. „.pokkenbriefje"
goëiseht wordt, alvorens men tot de school
wordt toegelaten. Toch laat die toestand ook
thans nog veel te wenschen over, met name
wat de eerste inentingen der jonge kinderen
en de revaccinaties der onderen betreft. On
geveer 75 der kinderen worden pas ingeënt
tegen den tijd dat de leerplicht hen roept, her
inentingen op lateren komen slechts bij uit
zonderingen voor. Toelx mag men er niet op
rekenen, dat inenting in de jeugd steeds voor
het gehecle volgend leven tegen pokken be
schut. Nog verkeerder is het, de inenting der
kinderen uit te stellen, totdat zij de school
zullen gaan bezoeken. In. 1870/72 kwam de
helft der sterftegevallen aan pokken in ons
land voor rekening der kinderen van 05 jaar,
uitmakende ongeveer der geheel© bevolking.
Het aantal slachtoffers was dus op dien kin
derleeftijd naar verhouding 7 maal zoo groot
als boven der vijfjarigen leeftijd.
Ingezonden Stukken.
Het vervoer van militairen.
Men verzoekt ons plaatsing te willen verlee
nen aan het volgende tot H. M. de Koningin
gerichte adres:
Aan
Hare Majesteit,
Koningin.der Nederlanden!
Met verschuliligden eerbied komen wij tot U,
U die aan hot hoofd staat van het Nederland-
sche leger. Met grooto vreugde hebben wij,
miliciens van verschillenden rang van de onder
de wa-penen gekomen lichtingen vernomen, dat
er door den Minister van Oorlog aan de allen
hierboven genoemde militairen een minimum
verlof van 24 uur verleend is ge-worden, dat
zich na een bepaald aantal dagen door de be
velvoerende officieren vastgesteld herhaalt,
zoolang de oorlogstoestand in het buitenland
dit toelaat. Edoch, waar dit verlof door liwB
Majesteit is goedgekeurd en waarvoor wij allen
Uwe Majesteit dankbaar zijn, willen wij Uwe
Majesteit in kennis stellen, dat er duizenden
militairen zijn, die gaarne hun vrouw en kin
deren .willen wederzien, of anderen die hunne
zaken onbeheerd hebben achtergelaten, dat zij
van deze gelegenheid geen gebruik 'kunnen ma
ken doordat ,zij financieel onmachtig, zijn.de
kosten dien verbonden zijn aan vervoer naar
hun woonplaats te betalen. Daarom roepen,wij
Uwe hulp in, en verzoeken wij" Uwe Majesteit
of het niet mogelijk ware, dat desbetreffende
personen van hun garnizoen of van de plaats
waar zij gekampeerd zijn naar de plaats hunner
inwoning en omgekeerd op Rijkskosten ver
voerd kunnen [worden. Het is voor hen-een ware
teleurstelling wanneer zij1, die reeds eenige
weken hun vrouw en kinderen, familiën en
kennissen hebben verlaten, nu niet in staat zijn
tot deze weder te 'keeren. Wij gelooven, dat
voor de ^enheid van ons leger in deze dagen
van mobilisatie gewaakt moet worden, en dat
Uwe Majesteit zich in deze zaak niet onbe
loond zal laten, maar dat geheel de Regeering
met Uwe Majesteit aan het hoofd, zal ingrij
pen, opdat de liefde voor het Vaderland bij
iederen soldaat zal worden verhoogd.
Fort Kijkduin behoorende tot de
Stelling Den Helder.
28 Augustus 1914.
Indien andere legercorpsen met dit schrijven
aan Hare Majesteit gericht, zich homogeen
verklaren, laten zij dan hun adhesie betuigen
door met een enkel woord dit in een der vol
gende nummers van dit blad te melden.
Jos. Cassee.
4e Reg. 2e Gompie. Vest—Are.
B., 24 Augustus 1914,
Aan de Burgerij!
Ik hoop dat de Redactie zoo welwillend zal
zijn, mijne regelen in de Soldatencouraut een
klein plaatsje af te staan. Ik gevoel mij name
lijk gedrongen eenige woorden te schrijven, die
naar ik hoop, door de Soldatencourant bekend
zullen worden.
En wat ik dan wil schrijven
Een of ander lang epistel over Vaderland!
liefde, over soldatenmoed, over den goeden
geest in het leger?
Neen 1 dit laat ik over aan hen, die gewoon
zijn met de pen om te gaan.
Hetgeen ik schrijf is in hoofdzaak, namens
vele soldaten, (ik hoop van allen), gericht, aau
de burgerij der verschillende gemeenten, die
wij doortrokken, of waar wij langer of korter
gestationeerd waren.
En hoewel mij anders de woorden niet van
de pen vloeion, nu ik over de gastvrijheid en
welwillendheid van bovenbedoelde burgerij
schrijf, behoef ik niet to bedenken wat ik toch
wel schrijven zal.
Het was onze stille hoop, dat wij overal dooi
de burgerij' goed ontvangen zouden worden.
Maar hoe heeft de burgerij onze allergroot
ste verwachtingen overtroffen! Wij werdeu
overal direct raet de grootste welwillendheid
ontvangen. En niet alleen bij hen, die, om
eens plat te zijn, van goeden doen zijn, neen!
ook zij die zelf hard moeten arbeiden voor
hun dagelijksch brood, gaven ons meer dan zij
zelf gewoon waren te nemen. Waar wij inge
kwartierd waren, konden we ons thuis gevoe
len. Dat is ook een groot genot voor ons. Wij
gevoelden ons niet als vreemden, doch werdeu
soms tegen wil en dank beschouwd als huisge-
nooton. En -hoewel we nu al 10 volle dagen bij
dezelfde menschen zijn ingekwartierd, veran
deren zij niet. Men zou denken voor één of
enkele dagen gaat dit wel aan, maar zoo spoe
dig het een week of langer gaat worden, zullen
de menschen toch wel ietwat minder vrijgevig
worden. Doch neen! steeds wordt den soldaten
hetgeen zij» moeten ontberen, zooveel en zoover
dit mogelijk is vergoed. En dit brengt ook
onder de militairen goede gevoelens aan.
Waar de burgerij zich zoo goed jegens de
soldaten toont, kan zij zeggen zelf de oorzaak
er van te zijn, dat de militairen zich (op en
kele uitzonderingen na) goed en degelijk ge
dragen, oppassende zoo te zijn, als man van
eon Hollandsch soldaat kan verwachten.
De goedheid en welwillendheid der burgerij
heeft ten gevolge dat er ohder de militairen
een goeden geest heersc-ht, en blijft heerschen
Intusschen is het den meesten militairen
onmogelijk, (ook mij) hun dankbaarheid aan
de burgerij zoo te tóonen als zij het zelf wel
zouden willen.
Doch laat deze zwakke poging er toe mogen
bijdragen, dat het der burgerij bekend worde,
dat de militairen het zeer goed opmerken hoe
goed de burgerij' voor hen is.
En medewapenbroeders! Tot u, het behoeft
bijna niet, zou ik willen zeggen. Indien de
burgerij zich zoo goedgezind toont jegens ons.
laten wij de burgerij, waar liet ons mogelijk is
toonen dat wij Hollandsche soldaten zijn, met
ronde horst, een dankbaar hart, wier bloed
gloeit van liefde voor Vaderland en Vorsten
huis!
Komt wapenbroeders! toone de geest van 't
leger aan, dat wij nog afstammelingen zijn van
dat aloude mannengeslacht, dat. 80 lange
jaren met waren heldenmoed streed voor de
vrijheid van land en volk.
Zij 't onze leuze: Met God, voor Vaderland
en Vorstenhuis!
De Soldaat „Weltevreden".
Infanterie-munitietrein.
Berlijnsche tingeltangels en Icino's. De
strenge Berlijnsche politie-president heeft
een verbod uitgevaardigd aan ondernemers
van tingeltangels en film-schouwburgen,
waarbij zij er op worden gewezen, dat, in ver
band met den ernst der tijden, slechts zulke
voorstellingen toelaatbaar zijn, die in over
eenstemming geacht kunnen worden met
den ernstigen tijd en met de vaderlands
lievende stemmig der bevolking.
Wolff's bureau, dat in deze eerste oorlogs-
weken zoo ongeveer de taak op zich geno
men heeft van officieusen commentaar-leve
rancier, berichtte hieromtrent reeds, dat de
vraag zich opdrong, of het wel pas gaf, dat
dans-lokalen en dergelijke vermaak-gelegen-
heden van minder gehalte haar deuren open
hielden tot diep in den nacht. Dit gaf geen
houding. En ook het geld, dat door een deel
van het publiek aldus wordt uitgegeven,
kon beter gebruikt worden.
Het „Berliner Tageblatt" maakte hierbij
zeer terecht dé kantteekening, dat het zich
bijna niet kon voorstellen, dat er lieden ge
vonden konden worden, die er een genoegen
in schiepen op deze wijze nii pret te maken.
Het strenge decreet van den Berlijnschen
politie-president leert evenwel anders.
ITami als tolk. De door zijn geestige
persiflages van Dnitsche toestanden in den
Elzas bekend geworden schrijver en teeke
naar Hansi, die kort vóór net. uitbreken van
den oorlog door den krijgsraad van Colmar
bij verstek veroordeeld werd tot een gevan
genis-straf van meer dan een jaar, is na
het uitspieken van het vonnis naar Frank
rijk uitgeweken, omdat hij geen lust en
zich trouwens na zijn vooraf-gaanden gevan
genistijd te Colmar ook te zwak gevoelde,
om een zware kerkerstraf te ondergaan.
Dadelijk bij het uitbreken van den oorlog
heeft hij zijn diensten aangeboden als tolk
bij het Fransche leger, dat in den Elzas
opereert, en natuurlijk verleende men hem
gaarne een aanstelling als officier-tolk.
Het toeval wilde nu, dat de eerste krijgs
gevangene, dien hij als tolk had te onder
vragen, een Duitsch officier was van het,
171ste regiment uit Colmar, dezelfde die
deel had uitgemaakt van den krijgsraad,
waarvoor Hansi terecht had gestaan.
De Duitsche officier beklaagde zich over
de wijze, waarop hij als gevangene behan
deld was. Waarop Hansi hem raak ant
woordde, dat deze behandeling stellig beter
geweest' moest' zijn, dan de behandeling^
welke $ij., Hansi, in,.,den'jkerker van Cofinar
had ondergaan! -
Kogels en treffers. 'Herhaaldelijk
heeft men in militaire kringen getracht,
betrouwbare overzichten samen te stellen
over het aantal kogels, dot in groote veld
slagen verschoten wordt, en het aantal doo-
den en gewonden, dus van Let aantal tref
fers, dat daartegenover staat.
Steeds weer loepen deze cijfers uiteen.
Do laatste berekening, welke wij eenigen
tijd geleden in een militair blad aantrof
fen, luidde, dat men gemiddeld 800 scho
ten rekende voor één treffer.
Van verschillende belangrijke krijgsge-
beurtenissen heeft de militaire statistiek
aanteekening gehouden. Zoo heeft men
vastgesteld, dat het fort Vamvres bij Parijs
in '70 beschoten werd door 5700 schoten
per dag en wel gedurende tien dagen, dus
ongeveer 60.000 schoten in het geheel;
het resultaat daarvan was, dab van het
garnizoen twintig man gedood en tachtig
gewond wei-den. Toen de Zuid-Afrikaan-
sche boeren het beleg sloegen voor Lady-
smith verschoten zij voor eiken treffer 200
kogels; en toch golden de Boeren als de
beste schutters ter wereld.
Bij den grooten slag van Plevna werd
het geschutvuur geconcentreerd op één
vijandelijke batterij, en gedurende dertien
uur schoten dertig kanonnen bijna onop
houdelijk door heb resultaat wae, dat geen
enkele artillerist van de beschoten batterij
werd getroffen. In den Grieksch-Turkschen
oorlog waren de resultaten van de verschil
lende artillerie-duels bij Mati eveneens
zeer gunstig,... wat betreft het uiterst
geringe cijfer der getroffenen.
Wat is een moratorium,7 Wij verna
men de volgende uiteenzetting, omtrent
het politiek-financieele begrip van „mora
torium".
De man, die afging op den .klank van
heb woord, meende dat het, wel in verband
moest staan met iets wat overeenstemde
met „dood"; „morato", of het Fransche
„mort", dat zou wel zoowat hetzelfde be
duiden, meende hij.
Iemand, die sterker in zijn Latijn was en
ook wel eenig begrip had van wetten, gaf
echter deze ondeugende definitie
„Een moratorium beteekent, dat men
zijn kleine .schulden heeft te betalen, maar
niemand ons zijn groote schulden behoeft te
betalen."
In deze rubriek worden steeds de belangrijkste telegrammen en
berichten opgenomen, welke kort voor het afdrukken onzer courant
binnen komen.
Wij vestigen de aandacht onzer lezers op de
verschillende bronnen, waaruit het oorlogs
nieuws vloeit. Men zal dan opmerken, dat de
voorstelling van zaken soms meer strookt met
de wenschen van een der oorlogvoerende par
tijen, dan met de vermoedelijke waarheid.
Hofbericht.
De Koninklijke Familie is
Woensdag in den voormiddag bet paleis „Huis
Ten Bosch" te betrekken, voor een verblijf ge
durende de maand September.
Het wetsontwerp houdende bepalingen be
treffende den geld- en fondsenhandel in de
tegenwoordige buitengewone omstandigheden,
de z.g. „beurswet", werd gisteren door
de Tweede Kamer aangenomen met algemeene
stemmen (76).
De Kamer heeft na lang debat ook aange
nomen het wetsontwerp tot toekenning van
uitstel van schuldvoldoening ter voorkoming
van faillissement cn executje.
Het zeegevecht bij Helgoland.
LONDEN, 31 Aug. Het persbureau pu
bliceert een volledig relaas van heb optre
den der marine bij Helgoland. Het doel
van dat optreden was om te trachten door
een groote strijdmacht van torpedojagers
de Duitsche torpedo vaartuigen en lichtere
oorlogsschepen van de basis af te snijden
en dan in open zee aan te vallen. De torpe-
dobootjager, die aan het hoofd van de linie
voer, werd eerst aanvallen door twee Duit
sche kruisers. Een hevig gevecht volgde,
dat vijfendertig minuten duurde en over
een afstand van drie duizend yards werd
geleverd. De jager beliep eenige averij,
maar sloeg de Duitsche Kruisers af, van
welke een door de zes-inch kanonnen ernstig
beschadigd is. Later werd de torpedojager
door twee andere kruisers in gevecht gewik
keld. Met een anderen jager en het eskader
lichte kruisers werd daarop de „Mainz" tot
zinken gebracht. Intusschen was de snel
heid van den torpedobootjager tot tien
knoopen verminderd, vele kanonnen waren
buiten gevecht gesteld, maar gelukkig na
derden Britsche slagkruisers, toen de jager
opnieuw door eenige Duitsche kruisers zou
worden aangevallen. De slagkruisers ver
volgden de aanvallers en boorden deze in
den grond.
Hoewel men van de vijandelijke torpe-
dobootjagers slechts twee heeft zien zinken,
is het wel zeker, dat de meeste van de acht
tien' of twintig booten, die in den strijd
waren gewikkeld, ernstig beschadigd zijn.
Zij konden alleen door een.vlucht ïu zeer
verspreide linie ontkomen.
De operatiën ter zee hebben, zegt het
persbureau, het superieure artillerievermo
gen van de Britsche torpedojagers getoond,
die zonder eenige aarzeling het aandurfden
met de vijandelijke kruisers. De Britsche
torpedojagers hebben groote gevaren geloo-
ien bij de redding van te water geraakte
Juitschers. Engelsche officieren verklaren,
dat zij Duitsche officieren zagen, die op
hun eigen mannen die te water lagen met
pistolen 'schoten. Een torpedojager, bezig
met de redding van gewonden, werd door
een Duitschen kruiser teruggedreven en
moest twee harer booten in den steek laten.
Een Engelsche onderzeeër echter kon de op
varenden in veiligheid brengen.
De bemanning van vijf Duitsche sche
pen, van wie men weet, dat ze gezonken
zijn, lean op 1200 man worden geschat, die,
op een driehonderdtal na, omgekomen zijn.
De verliezen van de andere Duitsche sche
pen moeten groot zijn.
De strijd in het Oosten.
ST. PETERSBURG, 31 Augustus.
Ten oosten van Tomachen is de 15e Hon-
gaarsche divisie verslagen en omsingeld. Ge-
heele regimenten geven zich over. Elders
wordt de strijd op verschillende punten
voortgezet. De vijand, zet zijn beste krachten
in in de richting van Lublin waar een
groote slag wordt geleverd.
De bladen melden, dat op de Duitsche
spoorwegen maatregelen worden genomen
voor het vervoer van troepen van het Wes
telijk front naar de Russische grens.
PETERSBURG, 31 Aug. (Officieel
Aan het Pruisische front zijn nieuwe Duit
sche tioepen aangekomen, die eenig deel
namen aan den aanval.
Over het gehecle Oostenrijksche front
duurt de slag voort.
Berichten uit Cent.
GENT, 31 Augustus. De eerste ban van de
burgerwacht is vanmorgen opgeroepen. De
spoorweg- en telegraphische verbindingen zijn
met Grammont hersteld.
De militaire overheid verzocht aan het
spoorwegbestuur om de kaartjesuitgifte naar
Antwerpen tot een minimum te beperken. Ten
gevolge hiervan konden duizenden personen,
die bonoodigdheden wilden brengen aan ver
wanten, di© te Antwerpen onder de wapens
staan, niet vertrekken. Deze maatregel is ge
nomen om te verhinderen dat de voorraden
hier verminderen en tevens om te beletten
dat spionnen door do menigte zouden kunnen
heensluipep en zoo ziek inlichtingen zouden
kunnen verschaffen over de troepensterkte op
verschillende forten.
Rijssel verlaten?
Volgens verschillende Belgische bladen zou de
Fra.nscke sLad Rijssel door het garnizoen ter
sterkte van 50,000 man verlaten zijn. De troe
pen zouden zich oostwaarts hebben begeven om
zich te voegen bij de strijdende legers. De ver
sterkingen van de stad zouden geslecht zijn.
Militaire maatregelen.
PAJRIJS, 31 Augustus. De minister van
oorlog besloot de lichting van 1914 op te .roepen
.de oude territoriale lichtingen, die tijdelijk
ar huis waren gezonden, opnieuw op to
roepen.
Albanië.
Uit Rome wordt onder dagteekening van 29 -
Aug. a.an het „Berl. Tageblatt" bericht: Vorst
"Wilhelm van Albanië vertrekt morgen of over
morgen aau boord van de „Misurata" naar
Brindisi en van daar naar zijn regiment. De
Albaniado is ten einde.
De regeering gaat, volgens de „Tribuna"
over op de door de groot© mogendheden op
nieuw bevestigde Commissie van Controle.
Deensche paarden.
Denemarken zal Duitschland aan paarden
helpen. Zoo wordt althans aan do „Kciln. Ztg."
medegedeeld. Deze paarden zullen alleen mogen
gebezigd worden voor den landbouw, die van
trekveo is verstoken. Het ministerie van bin
nenlandsche zaken ontvangt het transport uit
Denemarken en zorgt voor de verdeeling naar
behoefte.
Geen oproer te Odessa.
PETERSBURG, 31 Aug. Het bericht, dat
te Odessa opnieuw een oproer zou zijn uit
gebroken, verspreid door het W o 1 f f-bureau
en het Kor respon denz-tureau, is on
waar. Te Odessa heersclit, zooals trouwens in
geheel Rusland, volmaakt© orde en rust, zegt
dit bericht. Niet alleen, dat er geen buiten
sporigheden voorkomen, ook de criminaliteit
is belangrijk gedaald en wei tot 70 proc. van
het cijfer der misdaden voor den oorlog.
ADVERTENTIËN.
SPAARBANK
VOOR DE
(opgericht in 1848).
HOOFDBUREAU
Geopend: eiken werkdag van des morgens
half 10 tot des avonds half 9 uur.
EIJBUREAUX:
Bloemgracht 33
Haarlemmerplein 4
Bilderdijkstraat 194
Ceintuurbaan 031
„Zeemanshuis" Kadijksplein 8
Ie v. Swindenstraat 19
Brederodestraat 103
geopend eiken werkdag des morgens van
half 10 tot half 1 en des avonds van
half 7 tot half 9 uur.
Mr. H. J. J. POST,
Directeur
Voor bezoeken aan Militairen per Automobiel,
heeft de A. O. een
Amsterdam. Telef. Woord Nos. 2369-9000 en 10512
