t
Binnenland.
Legerzaken.
3D1E3 SOIJDATBISTOOURAKTT
■vsn ïaateraag Sa ./3LTigpcL£*tu.s igi
-at.
reden voor ongerustheid, indien liefc leger
zich beweegt in do eene of andere richting.
Men moet niet vergeten, dab het leger
deel uitmaakt van eenige samenwerkende
krachten en dat de strategische voorwaar
den geheel gewijzigd zijn sinds het contact
tussehen den Belgischen rechtervleugel en
bondgenooten. Sedert is alleen manoeu-
vreeren en strijden dus onmogelijkde
dekking van een of ander landgedeelte of
de eene of andere stad wordt nu van on
dergeschikt belang, de betrachting van het
doel onzer troepen in de algemeene actie
wordt het overwegend doel en kan niet
openbaar worden gemaakt.
Men vecht van Bazel tot Diest. Hoe
dichter het contact met de vijandige legers
wordt, hoe dichter het beslissend oogenblik
nadert, hoe meer men zien zal. dat het
voordeel op een punt samengaat met een
tegenslag op een ander punt.
Dit volkomen voorziene feit voor veld
slagen, o pzulko onmetelijke fronten als die
der moderne groote legers, moge niet al
leen doen denken aan hetgeen bij onze
deuren gebeurt. De beweging naar een of
ander vast doel is geen aftocht. De laatste
frOntgevechten hadden heb resultaat dat de
vijand zeer omzichtig is en zijn voortgang
zeer vertraagt, ten nutte der algemeene
operaties- Het komt er nu op aan, niet te
vroeg te laten aanvattenwaarschijnlijk
'verlangen de Duitschers dit. De eenige
oorzaak van de nu uitgevoerde beweging is,
dat wij niet verslagen zijn, doch schikkingen
nemen, om den vijand op betere voorwaar
den te bevechten. Het publiek blijve kalm
©n betrouwend. De uitslag van den strijd
schijnt outwijfelacktig. De dagbladen moe
ten zwijgen, want de geheimhouding ia
noodzakelijk voor bet welslagen.
In een tweede mededeeling wordt gezegd
Het-veldleger beeft ge durende-vijftien dagen
van weerstand aan de Duitsch© machteu ge
heel zijn rol vervuld, in de eerste faze van
den Europeesehen oorlog, dank. zij 't heroïs
me van 'tLuiksche garnizoen. De bondge-
nooten zijn nog niet geheel samenwerkend,
maar binnen eenige dagen zal dit wel bet
geval zijn. De legerstaf heeft Brussel niet
kunnen dekken, daar de vijand oprukt met
1 overgroot© macht, welke zij overigens groo
te verliezen toebrachten. Onze troepen hou
den zich bereid, gesteund op de Antwerp-
scke vesting den aanval bij de eerste gele
genheid te beginnen.
De Ministerraad, Woensdagavond te
Antwerpen vergaderd, heeft het volgende
officieel© communiqué uitgegeven:
18 Augustus werd het Belgisch leger in
een positie, die gedurende verschillende
dagen heldhaftig en met succes verdedigd
werd, plotseling aangevallen door een veel
rgrootere D'uitsche macht. Na een moord
dadig gevecht werd besloten den general©»
staf over te brengen eerst naar Mecbelen,
dan naar Antwerpen. Het veldleger zal
;zich terugtrekken binnen de vesting Ant-
I werpen, het middelpunt der nationale ver-
I dediging. Deze schikkingen, overeenkom
stig het traditioneel verdedigingsplan
I opgemaakt sinds 1859, laten België toe het
I leger te bewaren, dat ofschoon het geleden
heeft door talrijke roemrijk© gevechten,
voortgaan kan met voor d© vrijwaring der
onafhankelijkheid afdoende hulp te verlee-
nen aan de legers der waarborgende mo
gendheden, Aanzienlijke machten verzeke
ren trouwens de verdediging der stelling
Namen, die den overtocht over de
Tik aas beheerscht.
Overtuigd van de gerechtigheid van deze
zaak, sterk door de instemming van het
algemeen geweten, zal België voortgaan
dcor vaderlandsche eenheid van allen, te
strijden voor het recht en de verdediging
van de onafhankelijkheid van zijn grond
gebied
Duitsehland.
Economisch herstel.
Onze correspondent te Berlijn seint ons
Het „Berl .Tagebl." meldt, dat hier een
vrij groot transport levende kalveren uit
Nederland is aangekomen. In de volgende
dagen worden opnieuw transporten ver
wacht van levend vee.
Tussehen Berlijn en Keulen zullen voor-
loopig weear twee sneltreinen in beide rich
tingen in dienst worden opgenomen, met
normalen reisduur.
Op zee.
Volgens den. gezagvoerder van het Noor-
sche „Solli", dat eergisteren te Grimsby
aankwam, had bij in de Oostzee tal van
Duitsch© oorlogsschepen gezien, maar zou
de hoofdmacht van de vloot bij Helgoland
onder de bescherming van de kanonnen der
forten zijn saam getrokken.
BERLIJN. De kleine kruisers „Strass
burg" ©n „Stralsund" hebben in de
laatste dagen in heb zuidelijk gedeelte
van de Noordzee geopereerd. De
„Stras3'ourg" ontmoette onder de Engel-
sche kust twee vijandelijke onderzeesche
booten, waarvan zij een op grooten afstand
in den grond boorde. De „Stralsund"
kwam in vuurgevecht met ©enige torpedo-
bootjagers op grooten afstand. Twee jagors
zouden beschadigd zijn. Vastgesteld werd,
evenals door een verkenningstocht van een
I luchtschip tot boven het Skagerak, dat de
;Duitsche kusten en wateren geheel vrij zijn
'van vijanden en dat de neutrale scheep
vaart ongehinderd kan passeeren.
Kiao-tsjau.
BERLIJN. In een telegram uit Kiao-
tsjau, in antwoord op de mededeeling van
bet Japanscho ultimatum, verklaart de gou
verneur, dat hij instaat voor plichtsvervul
ling tot het uiterste.
lp© Duitsch© Keizer heeft aan Duitschers,
in yhet Fransche vreemdelingen-legioen, die
vroeger uit het Duimche leger gedeserteerd
zijn hun dienstplicht niet vervuld hebben,
kwijtschelding van straf beloofd, mits zij zich
binn'en drie maanden bij do Duiteche land- of
z-ftsi/oacht, aanmelden. Uitzondering wordt al-
LvCn gemaakt voor hen, die tot tuchthuisstraf
%ijn veroordeeld, op grond van een rechterlijk
vonnis uit leger of marine zijn verwijderd of
in dezen oorlog tegen Duitsehland hebben ge
vochten.
ALF.SIA. (Rangoon, 17 Aug.) Het Dnitsche
stoomschip „Aleaia", van Hamburg, is prijs
gemaakt.
APOLDA. (Londen, 18 Aug.) Het Duiteche
schip „Apolda", van Hamburg naar Austra
lië, is te Kaapstad aangehouden.
SANTA CATHARINA. (New-York, 17 Aug.)
Een Engelsch oorlogsschip heeft, naar gemeld
A.ordt, het Duitscho stoomschip „Santa Catha-
rina", 25 Juli van New-York naar Santos ver-
trokken, in beslag genomen en is er mede op
Inaar. Ztrfd-Amerika.
Engeland.
Stoomboot-verkeer België—Engeland.
Naar do „Petit Bleu" meldt is te Ostendo
do Eng. postboot „Empress" binneugeloopen,
die anders geregeld dienst doet tusscheu Dover
on Calais. Ze had tal van Engolsolie officieren
aan boord en niot minder dan 42 vliegers, ver
scheidene vliogtuïgon ©n allo benoodigdhedon
voor de oprichting van eon luchtvaartstation
ten Oosten van do haven.
Frankrijk.
In de Vogezen.
Do wijze, waarop de Fransclien doortas
ten op het oorlogatooneel aan de Fransch-
Duiteeke grens doet vermoeden, dat daar
meer achter zit. Wellicht is dit zich in be
zit stellen van de beheerschende posten en
wegen liet voorspel van ©en krachtig alge
meen offensief. Wel eigenaardig zou het
zijn, indien de Duitschers hun hoofdaanval
richten op Parijs door Noord-Frankrijk,
met vermijding dus van.de sterke Fransche
fortenlinie langs de Oostgrens, en de Fran-
schen hun slag willen slaan in het Oosten.
Nu d© oorlog is uitgebroken, moet Frank-
rijk's doel natuurlijk zijnherovering van
Elzas-Lotlia.ringenEn dan ligt hot voor de
Land, dab hot poogt zoo spoedig mogelijk
zich daarvan meester te maken. Ligt het
werkelijk 7u generaal Joffre's bedoeling
Frankrijk allereerst de verloren provincies
terug t© geven (hetgeen vooral ook uit mo
reel oogpunt van groote beteekenis zou
zijn), dan zal zich de Fransche hoofdmacht
vermoedelijk concentroeren Oostelijk van
Noufckateau onder dekking van Toul en
Epinal, om dan de voorwaartsch© beweging
aan te vangen tussehen Vogezen en Metz
in de richting van de Saar. De Fransche
tioepen zullen dan op de slagvelden van
1870 zelf de daar geledon nederlagen kun
nen uitwisschen.
Mocht dit inderdaad de bedoeling van
den Franscken generalen staf zijn, dan moet
do dekking' van Parijs in het noorden ge
schieden door de overige Fransche leger
korpsen, in samenwerking met het Engel
sch© expeditiekorps, waarvan de sterkte in
dab geval ook vrij aanzienlijk moet zijn (ten
aanzien van die sterkte blijft immer de
grootst© geheimzinnigheid hcarschen, en
took is di© sterkte een hoogstbelangrijk©
factor militaire schrijvers hebben ver
schillende berekeningen gemaakt, waarbij
die macht gesteld werd op hoogstens
180.000 man, maar zekerheid be
staat niet).
Zonder een zeer sterke macht in Noord-
Frankrijk zou een Fransck offensief in
Oostelijke richting een vrij gevaarlijke on
derneming zijn, nu do Duitschers ten noor
den van de lijn Verdun-Metz een aanzien
lijke macht bijeen schijnen te hébben.
Mülhausen heroverd.
PARIJS. De Fransche troepen hebben na
een zeer hevig gevecht met de bajonet een
voorstad van Mülhausen genomen, vervol-
fens de geheele stad opnieuw bezet. Ze6
anonnen en zes munitiewagens werden
buitgemaakt.
Ook Gebweiier, een weinig Noordelijker
gelegen, werd bezet.
Een protest.
De Nederi. consul te Nantes publi
ceert een telegram van den Nederlandschen
gezant te Parijs waarin protest wordt aan
geheven tegen in te Nantes verschijnende
Maden opgenomen artikels. Hierin wordt
gezegd, dat Nederland als bemiddelaar
heeft gediend tussehen Duitsehland en Bel
gië, om België over te halen too te staan
dat de Duitschers door hun land trokken.
Nimmer, zegt de gezant, heeft Nederland
zich bot een dergelijke onderhandeling ge
leend.
Caillaux bevorderd.
PARIJS. Caillaux, <3© gewezen minister-pre
sident en thans sergeant bij de reserve en ge
plaatst. bij de 20sto sectie van den grooten staf,
is tot onderluitenant bevorderd.
PARIJS. Het Petit Journal" alhier be
vat uit Marseille een verhaal van gewonde
Fransche soldaten, waarin gezegd wordt, dat
do Algerijnache tirailleurs, dio deelnamen ann
do gevechten rondom Mülhausen, een khaki-
tenue droegen. Do Duitschers, misleid door de
kleur van de uniform, die, zooveel' op die van
hun eigen yeld-tenue gelijkt, lieten den vijand
zonder wantrouwen naderen. Toen zij hun ver
gissing bemerkten was het te laat. De Turco's
wierpen zich met de bajonet op hen en richt
ten vorsohrikkelijke verwoestingen onder hen
Rusland.
De B-ussen in Gumbinnen,
PETERSBURG. De Russen bezet
ten Gumbinnen, maakten twaalf ka
nonnen buit en namen vele krijgsgevange
nen. De voorposten versloegen een Oosten-
rijkscks patrouille bij Luzk, die zestig doo-
den en gewonden had ©n 150 krijgsgevan
genen in d© handen der Russen moesten
laten.
Van het oostelijk corlogstooneel.
LONDEN. De „Times" verneemt uit Pe
tersburg, dat verschillend© pogingen van
Duitschers en Oostenrijkers, om de Russi
sche bewegingen tegen te houden, zijn mis
lukt en wat de Duitschers betreft, zelfs tot
een volkomen nederlaag zouden hebben ge
leid.
Volgens Poolsche bladen zou in de gevoe
lens van de Galicisck© Polen belangrijke
wijziging zijn gekomen, nadat Duitsehland
den oorlog aan Rusland verklaarde.
Oostenrij k.
Oostenrijk en Servië.
De Oostenrijksch-IIongaarsche legatie te
's-Gravenhage deelt höt volgond© uit Wee-
nen ontvangen telegram mede: In tegen
stelling met de berichten uit Nisj, di© ge
heel verzonnen zijn en volgens welke dc
Serviërs overwinningen zouden hebben be
haald, is het noodig op d© meest authen
tieke wijze te constateer©» dat alle aanvallen
der Serviërs afgeslagen zijn door de Oosten*
xijksch-Hongaarsche troepen, hoewel deze
zich met bijna het geheele Servische leger in
gevecht bevonden.
Buiterstukjes.
Volgens een bericht uit Ostrau, in
Moravië, meldt de „Oeaterr. Morgen-
zei tung" uit Przemyal: Aan de grens
spelen zich dagelijks kleinere of groo-
tere incidenten af, die bewijzen, dat
de geestick&isaa iraenea bfiitew&e-
woon is. Als voorbeeld doet het blad he
verhaal van een Oostenrijksche ulaneij
patrouille van twaalf man, die plotselin;
een patrouille Russische dragonders ont
moette, welke toon de ulancn zich tot dei
aanval gereed maakten, op de vlucht sloeg
Bij de vervolging ontmoette de ulanerc
patrouille een geheel Russisch escadrou,
maar ook dab nam de vlucht. D© Russea
verloren zes man. D© ulanen maakten vijl
paarden en vele lansen buit.
Spanje.
Spaansche neutraliteit.
PARIJS. De Diario Universal bevat een
artikel, toegeschreven aan den liberalen-
leider Romanones, waarin wordt gepro
testeerd tegen de onzijdigheid van Spaujfl
en aangedrongen op aansluiting bij d«
Triple Entente.
Japan.
Het ultimatum van Japan.
Volgens het Noorsche Nieuws-agentschap
te Berlijn is er geen sprak© van, dat
Duitsehland den eisch van Japan om
Kiautsjau te ontruimen zou inwilligen, of
cok maar een voetbreed gronds vrijwillig
zou afstaan. Er zouden reeds de noodig©
maatregelen zijn getroffen tot verdediging
der kolonie.
Buitenlandsch Nieuws.
Paus Pius X. f
In den nacht van Woensdag op Donde:
dag, ongeveer een uur, is Paus Pius X~
overleden. In de laatste dagen kwamen er
reeds berichten van zijn ongesteldheid,
Trouwens Z. H. was in de laatste jaren niet
sterk meer en nu en dan bereikten ons
dedeolingen omtrent zijn gezondheid, die
ernstige zorg inboezemden. Hij was dan ook
reeds vrij bejaard, dicht bij de tachtig.
Paus Pius X, vroeger Guiseppe Sart-o,
weid op 2 Juni 1835 geboren te Riese, een
klein stadje in de provincie Treviso. Zijn
theologische studiën volbracht hij in do
bisschoppelijko seminaria te Treviso eu Pa
dua, na afloop waarvan hij in 1858 tot
priester werd gewijd. Nadat hij in verschil
lende .klem© plaatsen d© priesterlijk© waar-
dgkeid had vervuld, werd hij in 1875 tot
domheer en overste van het semina
rie te Treviso benoemd. Een aanbod om
verheven te worden tot bisschop van Treviso
wees hij in 1880 van d© hand, in 1883 aan
vaardde hij echter op bevel van Leo XIII
do waardigheid van bisschop van Mantua.
Op 12 Juni 1893 werd hij verheven tot kar
dinaal en drie dagen later benoemd tot par
triarch van Venetië.
Oorspronkelijk was deze waardigheid aan
©en generaal van e©n der geestelijke orden,
een buitenlander, toegedacht. De Italiaan-
sche regeering gaf echter te kennen, dat rij
nooit het exequatur tot deze benceming zou
de gaven. Toon werd de naam van een an
der prelaat genoemd, wiens eventueele be
noeming echter noch naar den zin der regee
ring, noch naar dien der Venetianen zou,
zijn geweest. Do keus viel toen op Sarto, diy
als bisschop van Mantua bewijzen had ge-
geven van takt en politieke gematigdheid.
Van d© zijd© der regeering werd tegen dezo
benoeming geen bezwaar gemaakt. Toch
werd hij eerst na eenigen tijd door de Ita
lia ansche regeering erkend. Hij gaf echter
onmiddellijk blijken, dat zijn plan was op
goeden voet met haar te komen en ook met
koning Umberto kwam hij bij diens bezoe
ken te Venetië in officieel en persoonlijk
verkeer.
Te Venetië verwierf hij zich groote popu
lariteit door zijn eenvoud en zijn innige
vroomheid en hij voor zich was ook innig
gehecht aan Venetië, waar het hem ge
geven was geweest zooveel gelukkige jaren te
slijten.
Te Rome verscheen hij in dien tijd
slechts bij uitzondering en alleen wan
neer hij ontboden werd.
Na den dood van Leo XIII werd hij op
4 Augustus 1903 tot Paus gekozen en op
'11 Aug. gekroond.
Wat het denkbeeld van de wereldlijk©
souvereiniteit des Pausen betreft stond hij
op hetzelfde standpunt als zijn voorganger;
in andere opzichten echter betoonde hij
zich gematigder dan deze hetgeen o. a.
daaruit bleek, dat hij in 1904 den Katho
lieken in Italië toestond deel te nemen aan
de politieke verkiezingen.
In de aanvankelijk door hem gevoerde
politiek kwam echter eenige wijziging, door
den invloed van kardinaal Merry del Val.
Het optreden der Fransche regeering tegen
de congregaties wekt© bij den Paus verbitte
ring, die zich o. a. uitte in de vervolging
van do Fransche bisschoppen van Laval
en Dyon. D© Franscho regeering prote
steerde daartegen en do Paus ant
woordde in een rondschrijven aan de
Katholieke mogendheden, dat door de
republikeinsche regeering als beleedigend
werd beschouwd. Het gevolg was de afbre
king der diplomatieke betrekkingen met
den Pauselijken Stoel, de voorbereiding
der opzegging van het Concordaat en de
scheiding van Staat en Kerk. In de ency
cliek ,,Gravissivii officiivan 10 Aug.
1906 verbood de Paus d© oprichting van
godsdienstvereenigingen, terwijl hij alleen
een uitzondering tooliot voor eenige op
Kanonieken grondslag berustende inrich
tingen, onder voorbehoud echter van alle
pauselijke en bisschoppelijke rechten.
Wat het inwendig bestuur der Kerk be
treft ijverde Pius X vooral voor de plichts
betrachting van de geestelijkheid. Hij be
steedde groote zorg aan de inrichting der
seminariën, aan de herziening der kerke
lijke muziek enz. In een apostolisch schrij
ven Quoniam in re biblica", uitgevaar
digd op 27 Maart 1906 gaf hij een nieuwe
richting aan voor de Katholieke bijbelstu
die.
De Paus bond verder met kracht den
strijd aan tegen de modernistische stroo-
mingen.
Pius X heeft in zijn elfjarige loopbaan als
hoofd der katholieke kerk volkomen beant
woord aan do verwachting, die bij zijn ver
kiezing werd uitgesproken nl. dat hij, die
tot aan dien tijd bevrediging had gevonden
in het beroep van geestelijke leider der ge-
loovigen, zich voornamelijk zou bezig hou
den met de behartiging der speciaal kerke
lijke belangfen. Aan de groote politiek heeft
hij zich weliswaar niet geheel en al kunnen
onfcteekk&a». aiin IioMo fed zü eghtenniet.
De „Tribuna" meent, dat de emotie door
heb uitbreken vau deu oorlog veroorzaakt,
den dood van den Paus heeft verhaast. In
de laatste dagen dicteerde hij ontelbar©
telegrammen, om te trachten de ellende van
oen Europceschen oorlog te voorkomen.
Heb bericht van het uitbreken van de
vijandelijkheden vernietigde zijn laatste
krachten.
Volgens het „Giornal© d'Italia" heeft
de Paus een dezer dagen nieuwe voorschrif
ten gegeven van het a.s. conclave, o. a. ton
aanzien van heb vetorecht, en den duur
van het conclave.
Tijdens den doodstrijd luidden alle kerk
klokken te Rome om allen tot het gebed
voor den stervende op t© roepen. Heb lijk
van den paus rust op de legerstede in de
houding waarin hij gestorven isop het
gelaat ligt oen ernstige uitdrukking. Men
heeft nog niet aan het lichaam geraakt,
doch wacht de komst af van den kardinaal
della Valpe om dan over to gaan tot het
eonstateeren van den dood.
De overledene heeft de armen over do
borat gekruist, tussehen de handen rust een
crucifix. Rondom het sterfbed branden
vier groote kaarsen. Twee nobelgarden in
groot uniform houden de wacht, terwijl in
de zijkamer een detachement nobelgarden
de wacht houdt.
Precies te 10 uur werd de Camer-
lingo, kardinaal della Valpe, ontvan
gen door den hofmeester aan het
station, en naar heb Vaticaan gebracht;
hij begaf zich naar de vertrekken van den
Paus, waar hij het lichaam van Z. H. in
bezit nam, in tegenwoordigheid van de kar
dinalen Cassetta, Cageano, Van Rossum,
Delai, Gotti, Ferrata. Granito, Fecohi, Se-
rafini, Bisleti, Merry del Val, en met de
fitueele formaliteiten den dood consta
teerde,
Dr. Ameci heeft, door de andere genees-
heeren geholpen, heb lijk met bederfwerend©
middelen ingespoten.
Geen onderscheidingen.
In de tege-Dwoordige omstandigheden ia
dit jaar op 31 Augustus geen toekenning
van ridderorden te wachten.
Bijeenroeping Staten-Generaal.
Naar wij vernemen, zal heel spoedig onze
Tweede Kamer een ontwerp-Beurswet wor
den aangeboden, terwijl nog andere spoed-
bschende wetsontwerpen bij d© Tweede Ka
mer zullen worden ingediend. O. a.
oen wetsontwerp, waarbij aan de
gemeenteraden de bevoegdheid wordt ver
leend om de keus van wethouders, welke
den eersten Dinsdag in September moet
geschieden, en van de vaste eommiseien
m den Raad, welke eveneens in
September plaats heeft, tot later te ver
schuiven.
Het is zoo goed als zeker, dat de Ka
mers in den loop van de volgende week
ter afdoening van deze en andere wetsont
werpen, waaronder het reeds ingediende
wetsontwerp ter uitbreiding van d© be
voegdheid om vrijstelling van briefport te
verleenen, zullen bijeenkomen.
Uitvoer manufacturen.
De K. v. K. te Enschede verzocht den
Minister van L., N. en H. heb verbod van
uitvoer van manufacturen op te heffen,
op grond dat dit verbod tob onnoodigo ver
warring van den toestand zou leiden, ter
wij] voor binnenlandsch gebruik meer dan
voldoende voorraden bij de fabrikanten
aanwezig zijn.
Thans is bericht ontvangen, dat dit uit
voerverbod weder zal worden opgeheven.
Steenkolen.
De Duitsch© regeering hoeft het verbod
van uitvoer van de voor Holland klaar lig
gende steenkolen opgeheven.
Bij informatie bleek ons, dab deze ophef
fing alléén geldt voor bunkerkolen.
Goed en goedkoop brood.
De Burgemeester van Amsterdam,
Gelet op d© wen schel ij kheid om het ver
krijgen van een goed en goedkoop hr°°d
mogelijk te maken en tevens de aanwezige
en te verwachten tarwevoorraden langer te
doen duren,
Gelet op de adviezen van de Commiaie
van Advies ter voorkoming van prijsopdrij
ving en achterhouding van waren, ©n van
de commissie in zake de broodvoorziening
van Amsterdam,
brengt hierbij ter algemeene kennis:
dab met ingang van Maandag 24 Augus
tus door de belangrijkste bakkerijen bier ter
stede een „grof tarwebrood" zal worden
vervaardigd, bestaande voor de helft uit
gebuild en voor de andere helft uit onge-
build meel
dat dit) waterbrood van langwerpigen
vorm en een houdend gewicht van ons,
gaar gebakken, tegen den prijs van 11 cent
in de winkels verkrijgbaar wordt gestold.
Wijl deze maatregel van voorzorg noodig
is met het oog op tijdsomstandigheden, wor
den d© ingezetenen uitgenoodigd deze goede
en goedkoop© broodsoort zoo algemeen mo
gelijk te gebruiken.
De Burgemeester van Amsterdam,
Amsterdam, 19 Augustus 1914.
Algemeen Steuncomité.
Het Algemeen Steuncomité heeft thans
de gegevens verzameld, die noodig zijn voor
het doen ©ener eerste uitkeering aan hulp
behoevenden. Het totaal met vorige opga
ven bedroeg f 109.023.42^.
Vorder is nog ingekomen 1 Oblig. Holl.
Spoonv. Mij. van f 1000, van C. M.
Het zenden van giften is nog niet algemeen
genoeg. Er zyn nog heelo categorieën van per
sonen, die nog een afwachtende houding aan
nemen.
Grensverkeer met Duitsehland.
In de dezer dagen gehouden ledenvergadering
der Maatschappij van Nijverheid, Departement
Nijmegen, w&rd besloten het volgend telegram
te zenden aan den directeur-generaal van A-
beid, te 's-Gravenhage.
„Deparemcnt Nijmegen Maatschappij Nij
verheid verzoekt aan te dringen op onmiddel
lijk overleg tussoken Nederlandsche en Duit-
eohe regeeringen om invoer toe te staan van
goederen in Duiteche grensstations opge
hoopt bestemd voor Nederland. Ons bekende
feiten wijzen erop, dat tal van bedrijven zul
len moeten stoppen wegens gebrek aan grond
stoffen en benoodigdheden, die aan grenzen
liggen." (Wv
Tarwe.
Op last van den Minister van Landbouw is
bij besluit van 18 Aug. aan do burgemeesters
last gegeven beslag te leggen op alle voorraden
onbewerkte tarwe. (Vod.)
Erkentelijkheid dor Belgische
uitgewekenen.
Naar de „Lirnb. Koer." meldt is gist.
ren uit Maastricht het volgend© telegram
verzonden aan don Belgischen gezant te
's-Gravenhago.
Baron FallonLegation beige,
La Haye.
Les nombreux Beiges réfugiés a Maes-
tricht, profondément touchés des mar
ques de sympathie, leur prodiguées par
leurs freres hollandais, et reconnais-
sants de la large et cordiale hospitalitó
leur accordée, osent vous prier d'etre
leur interpret© auprès de Sa Majesté
la Reine des Pays-Bas, afin qu'elle
daigne accepter, avec l'hommage de
leur profond respect, le témoignage de
leur vive et inalterable gratitude.
(De talrijke Belgen, uitgewekén naar
Maastricht, zeer ontroerd door de blijken
van sympathie hun bewezen door hun Ne
derlandsche broeders en erkentelijk voor de
gulle en hartelijke gastvrijheid, welke hun
wordt verleend, veroorloven zich u te ver
zoeken hun tolk te zijn bij H- M. de Ko
ningin der Nederlanden, opdat het H. M.
behage, met de betuiging van hun diepen
eerbied, de verzekering van hun levendige
en onvergankelijke dankbaarheid wel to
willen aanvaarden.)
Het opblazen van het stoomschip
„Alcor".
Gisteravond is te Rotterdam teruggekeerd
kapitein H. Ebes met 3 stuurlieden, 3 machi
nisten en 19 loden der bemanning van het
stoomschip „Alcor" (cargadoors firma Van
Nievelt, Goudriaan Go. alhier), welk stoom
schip, geladen met 5250 ton steenkolen, door
de Russen is opgeblazen voor den ingang van
de haven van Hangö in Finland.
Het schip was Zondagmorgen 26 Juli van
Rotterdam vertrokken en voer in den namid
dag van den 31sten Juli den Finschen Golf
Doordat 's avonds de kustvaren niet
brandden, bemerkte men van het schip reeds,
dat er iets bijzonders gaande was en werd er
scherp uitkijk gehouden. Te 11 uur 's avonds
kwamen plotseling 2 torpedobooten dicht bij
het schip, waarvan één een schot voor den boeg
van de „Alcor"- vuurde, waarop deze onmid
dellijk stopte.
De Russische torpedoboot naderde zoo diohfc
mogelijk, zoover als de zeer onstuimige zee dit
toeliet, en vroeg naar de nationaliteit, naam,
bestemming en lading van het schip. Nadat
daarop was geantwoord, kwam de mededeeling,
dat de vaart naar Kroonstad (de bestemming
van de „Alcor") verboden was en men terug
moest keeren of naar Hangó kon stoomen, jvaar
men zdoh 25 mijl vandaan bevond. De kapitein
van de „Alcor" besloot tot dit laatste en des
morgens om 6 uur ankerde men op de rcedo
van genoemde plaats. Na ingeklaard te zijn,
seinde de gezagvoerder aan zijn reederij het
gebeurde en vroeg om instructies.
Zondagmorgen 2 Augustus kwam ©venwel
weer een Russisch© torpedoboot langszij en
vroeg men opnieuw naar bestemming, lading
en wie de ontvangers waren. Nadat hierop was
geantwoord, verdween do torpedoboot.
Even later lcwam er een ander Russisch
marinevaartuig langszij. Er kwam een officier
aan boord, die gelastte ligplaats in de haven
to nomen, terwijl bij tevens het schip inspec
teerde. Toen do gezagvoerder hiertegen pro
testeerde en zeido op de reede to willen blij
ven, daar hij elk oogenblik orders kon ver
wachten, beval do Rus onmiddellijk aan zijn
bevelen te voldoen, daar hij anders andere
maatregelen zou nemen.
Kwart voor twaalf stoomde toen d© „Alcor"
onder bevol van een loods, dio inmiddels aan
boord gekomen was, naar de haven en op bevol
van voornoemden officier, werd het schip aan
den ingang der haven gemeerd, dwars voor de
opening. Toen de gezagvoerder de bedoeling,
het schip als versperring te gebruiken, door
zag, uitte hij opnieuw een protest, er op wij
zende, dat het schip aan onderdanen van een
neutralen staat behoorde.
De Russische officier antwoordde, dat het
oorlog was en alles betaald zou worden, ter
wijl hij daaraan toevoegde, dat de opvarenden
binnen een half uur van boord moesten zijn.
Daarop worden dynamiot-batterijen in het
ketelruim en de machinekamer geplaatst, die
electrisch verbonden worden met den wal.
Om half-twee word de bemanning aan land
gebracht en om 10 minuten over twee werd
een luide knal gehoord. Er vlogen stukken in
de lucht en een groote kolom stoom lcwam uit
de maclünekamor. Daarna held© de Alcor naar
bakboord' over en zonk langzaam weg. De be
manning werd naar het politiebureau gebracht
en na een paar uren waohtens naar een hotel.
Den middag van den 3den Augustus heeft
de gezagvoerder van de Alcor met een gedeelte
vau de bemanning verklaring afgelegd voor
het plaatselijk gerecht te Hangö en tevens
protest aangeteokend tegen het doen zinken
van zijn schip door de Russische overheid, hem
en zijn reed era alle rechten voorbehoudend
voor do geleden schade.
De gezagvoerder kreeg verder bevel van het
hoofd der politie om met zijn bemanning naar
Helsirugfore te reizen, waarvoor vrijbdïjebten
werden verstrekt, doch kapitein Ebes weigerde
te vertrekken, alvorens hij zijn verklaring en
protest in -bezit had:
Vier dagen is hij te Helsingfors gebleven.
Met lof heeft hij getuigd van do groote welwil
lendheid, die hom en zijn bemanning door den
Hollandschen consul, den heer F. Stockman,
is -bewezen. Ook op reis door Finland, Zweden
en Duitsehland naar hier bobben zij van do
overheden allen mogelijken steun gehad.
In het half uur, d-at voor heb opblazen van
de Alcor werd gelaten, had men natuurlijk
slechte do scheepspapieren en de allernoodig-
ste eigendommen kunnen bijeenpakken.
De Russische regeering hooft nader toege
zegd do waaide van het schip en daarmee ver-
loron .gegune benevens andere schade na den
oorlog te vergoeden..
Do vorstin Von Erback, die gedurende
eenige dagen d© gast van H. M. d© Ko
ningin Moeder is geweest, heeft nu we
der per Staatsspoor met hare kinderen de
residentie verlaten om via. Arnhem naar
Duitsehland terug te keeren.
Uii eigen gelederen,
Max Blokzijl sohrljft aan het Handelsblad
uit Noord-Brabant o.a.:
Voor alles: ge behoeft u over ons niet on
gerust te maken. Klagers zijn overal en na
tuurlijk ook hierer zijn manschappen, die
goede en andere die minder goede kwartie
ren gevonden hebbel. Sommige huisvrouw
tjes zijn voor de joigens als echte moeders,
andere zien alleen het geldelijk voordeel en
zijn op gierig af xiet voeding ©n verzorging.
Maar over het Jgemeen is er housch geen
reden tot klagen
Tegen half ze als om vijf uur 's och-
spokenkomt er leven in de stallen ei
hooizolders, waar de handhavers onzer neu
traliteit hun nachtrust genoten hebben. Ha
stroo ritselt bij de minste beweging; slape
rige hoofden, de haren in wilde wanordt
omhoog, duiken uit de stroobossen op, en
in alle dialecten van Nederland, in alle
schakeeringen van stemming en opvoedin»
kimKb de morgengroet.
De pomp levert Jt waschwater, een kam
gaat vluchtig door de natgeplakte haren, de
jas wordt aangeschoten eu klaar zijn we
voor het ontbijt, dat uit heete koffie, brood
en kaas bestaat.
En na dc-ze „eerste lunch" wordt het
voorgeschreven leerwerk en het geveer om
gehangen.
Dan is het aantreden eu afmarcheeren
naar de loopgraven*, waar gespit wordt en
gehakt en gegraven en gekruid om in den
kortst mogelijlten tijd het groote werk onzer
verdediging tot in de kleinste bijzonder
heden gereed te krijgen.
En ik verzeker u, dat er heel, heel hard
gewerkt wordt.
De millioenen en nog eens millioenen,
dio deze mobilisatie kosten zal en reed3 ge
kost heeft, zullon althans, indien ons de
rampen van een oorlog gespaard blijven,
het groote nut hebben, dat zij beter dan
de meest uitgebreide manoeuvres aantoonen
wat onze officieren eu manschappen waard
zijn, wat de werkelijke waarde is van de ver-
dedigingsmiddelen van ons landje, waar de
groote verdiensten schuilen, maar vooral
ook, waar de fouten....
Hard wordt er gewerkt I
In de verzengende Augustuszon staan
de manschappen te zwoegen aan een arbeid,
dio aan de meesten hunner zeker geheel
vreemd is en daardoor allesbehalve gemak
kelijk valt.
Want onder deze landweermannen is de
verscheidenheid van stand en beroep natuur
lijk nog veel grooter dan onder de jonger©
menschen der militie. Hun leeftijd, zoo
van zeven en twintig tot vijf en dertig,
brengt mede, dat zij in gewone tijden boer
of arbeider of winkelier, baas zoowel als
knecht kunnen zijn, maar ook advocaat of
geneesheer ox handelsman of beursbezoeker
en wat niet al.
En die allen worden nu als soldaten met
en zonder gouden of kemelsharen strepen
in één bijzonder wereldje te zameu ge
bracht.
Dat is heusch iets heel merkwaardigs en
niet zelden van buitengewoon komische
kracht.
Ik maakte het gisteren mede, dat een
soldaat in gewone tijden procuratiehou
der van een groote zaak zijn aandeel in
het werk allesbehalve goed verricht had en
dat zijn meerdere in den dienst, e©u korpo
raal, die in het burgerleven toevallig een
zeer ondergeschikt klerkje aan dezelfde
zaak is, last kreeg hem daarover ter dege
terecht te zetten!
En zulk© vermakelijke contrasten komen
natuurlijk maar al te vaak voor.
Toch gaat het; wat d© outsider zich mis
schien niet kan voorstellen is toch waarheid.
Wij leven hier onder elkaar in dit soldaten
wereldje alsof wij nooit een burgermaat
schappij gekend haddenen de enkelen, die
zich niet schikken kunnen omdat zij zich te
hoog voelen voor d© massa, verzuren zich
zelf het leven en eindigen ten slotte toch
met zich te schikken in het algemeen lot.
Maar weet ge wie ons, soldaten, een
doorn in het oog zijnde vele jonge, krach
tige mannen, die eiken dag rondloopen in
hun burgerkleeren, die doorwerken kunnen
terwijl wij op het onverwachtst uit onzen
kring, uit ons werk zijn weggerukt. D©
vrijgestelden, de boffers, die... hoog© num
mers trokken of het geluk hadden een broe
der voor zich te laten opkomenzij zijn het
di© ons onwetend sarren met hun vrijheid.
En meer dan ooit voel ik juist in dez©
dagen, dat t©r wille van de goede stemming
in ons leger de volledige algemeene dienst
plicht een 'dringende noodzakelijkheid is.
Tegen het middaguur zijn de koks gereed
met hun groote ketels vol dampende koffie
een honderd meter achter de loopgraven
zijn zij bezig geweest met het aanleggen van
kookvur©n, m©t groote takkebossen ge
stookt. En als d© schoppen en kruiwagens
voor een zes kwartiers-rust mogen neerge
legd worden, dan duiken de kommen en de
deksels der eetketels ©n alles wat verder als
glas of beker dienst doen kan, de koffiezee
in en de boterhammen, die moeder-boerin
's ochtends meegegeven heeft, worden naar
binnen gewerkt als gold het de vroolijkst©
picnic.
Trouwens, als 't niet zoo'n bitter© ernst
was, zou het denkbeeld van een picnic in
dez© begenadigd© streken nog zoo vreemd
niet zijn. Als wij maar tijd en lust hadden
om ons heen te zien, dan zou ons de groote,
rustige schoonheid van het land, „waar
Maas en Waal te zamen vloeien en Gorkum
rijst van ver," d© aandoenlijke teerheid van
dit heerlijk© Hollandsche landschap wel zeer
hijzonder moeten opvallen
Dat het oud© Loevestein, waaraan voor
ons Nederlanders zulke onvergetelijke her
inneringen verbonden zijn, met zijn beide
zware torens nog zou neerzien op de moder
ne werken, ten dienst© van een we
reldoorlog, dat het vlak naast zijn
oeuwenoude muren en rondom zich tot
i alle horizonnen zou zien krioelen de
duizenden blauwgejaste landweermannen,
die zich gereed maken om ons land tegen
vreemd© indringers zoo noodig t© verdedi
gen; wie zou den onheilvoorspeller geloofd
hebben, die zulke zaken in de sterren gele
zen had
En wie gelooft zo nu zelfs, die op zoo'n
stillen zomei avond over de wateren van
Maas en Waal tuurt in de stille verte, waar
linies en rechts en rondom de torens der
dorpen even de horizonlij n' onderbreken
komen; die niet ziet de hier zoo vreemde
soldatenjasjes op alle erven der boerderijen,
op de dijken en langs do anders eenzame
landwegen.
Zeiter niet de half-doove geleerde, di© gis
termiddag in wetenschappelijke onnoozel-
heid met kaaiden en zakboekjes gewapend
deu waterstand van de Maas stond op te
nemen en dia zich plotseling door militai
ren omringd zag, die natuurlijk wel eens
r.ader weten wilden wat zoo'n grijs heertje
in dezo dagen ©n juist in deze linies met al
zijn geheimzinnig geschrijf en geloer voor
bedoelingen hebben kon.
Haperend en stotterend kwam het er
uit, dat het heertje geoloog was en zich
„doctor" mocht noemen en niert geweten
had, dat deze streek op het oegenblik al
een zeer ongewensohte gelegenheid voor
studie- en zomerreisjes ia.
Heilige onschuld van den kamergeleerde I
Maar laten, collega's van den doctor ge
waarschuwd
