£sso
e u 11 I e t o n
Het geheim van 't Hooge
PETROLEUM voor OLIEHAARDEN
WIM FENIJN - oliehandel
Breskens
de (chakel
ALG. NIEUWS BLAD
ALG. NIEUWS
VOOR WEST ZEEUWS-VLAANDEREN
14e Jaar gang - Nr. 70s
Vrijdag 6 maart 1959
Verschijnt iedere vrijdag
Abonnementsprijs
f 1,10 p. kw.franco p. post f 1,25
Prijs der advertenties
10 ct. p. mm.bij abonn. korting
Advertenties met brieven onder nr.
of bij ons te bevragen 10 ct. extra
Telefoon 429
DRUKKERS-UITGEVERS FA SMOOR DE HULSTER - DORPSSTRAAT 10 - BRESKENS - TEL.i
Plaatselijk Nieuws
Schoondljke
Practijkschool voor Landbouw
mechanisatie.
Door de steeds verder doorgevoerde
mechanisatie van de landbouw wordt
de hedendaagse boer en zijn arbeiders
voor grote problemen gesteld. Het aan
schaffen van allerhande landbouwwerk
tuigen op zich is geen probleem. Zijn er
werktuigen aangeschaft, dan beginnen
eerst de moeilijkheden. Er moet geleerd
worden er mee om te gaan en dat lukt
wel als men de tijd er voor wil af doen
en als de leverancier bereid is bij her
haling aanwijzingen te komen geven,
maar dat laatste verveelt gauw en
meent men al te vlug het wel te kun
nen. De gevolgen zijn dikwijls funest,
eensdeels voor de levensduur der werk
tuigen en anderdeels heel vaak voor het
geleverde werk.
Een vijftal jaren geleden voelde men
deze problemen van de landbouwmecha
nisatie op de Rijkslandbouwwinterschool
te Schoondijke al aan en de idee om tot
stichting van een school voor landbouw
mechanisatie te komen, was geboren.
Vier lange jaren van zoeken en tasten,
van teleurstelling op teleurstelling gin
gen voorbij, totdat nu ongeveer een jaar
geleden gelden beschikbaar kwamen
voor uitbreiding der tot Rijks Middel
bare Landbouwschool omgevormde R.L.-
W.S. Een demonstratielokaal kon wor
den gebouwd, terwijl een perceel bouw
land, ter grootte van 5 ha. achter de
school kon worden aangekocht, welk
bouwland men niet zou behoeven te ge
bruiken op bedrijfsmatige basis, maar
waarin men naar hartelust zou kunnen
rommelen. Men zou hiervan een z.g.
idiotenakker kunnen maken, waar men
de ene dag in zou kunnen zaaien, de an
dere dag ploegen, eggen, kunstmest
strooien, cultiveren, noem maar op, al
les op dezelfde grond.
Toen de R.K. H.B.S. naar Oostburg
:zou vertrekken, kwam het voormalige
arbeiders-logeerkamp vrij en daar kon
men ineens beschikken over de nodige
ruimte, nadat de gemeente het kamp
beschikbaar had gesteld. Met grbte
voortvarendheid werd alles aangepakt,
de barakken in orde gemaakt en ver
bouwd, een grote machineloods inge
richt enz., enz. Van de zijde van het Mi
nisterie kreeg men volledige steun toen
bleek, dat met echt Vlaamse gemoede
lijkheid men elkaar had weten te vin
den.
Wat in de Hoekse waard niet mogelijk
bleek, lukte in West Z.-Vlaanderen. Hier
bestond een z.g. werktuigencommissie,
die voor de school voor Landbouw Me-
chanisatie-onderwijs werd omgevormd
tot een Commissie van Advies. De drie
boerenorganisaties, n.l. de C.B.T.B., Z.-
L.M. en de N.C.B. hebben met twee le
den elk zitting in deze Commissie van
Advies, terwijl de drie landarbeidersor
ganisaties elk 1 vertegenwoordiger heb
ben.
Omdat deze Landbouw Mechanisatie -
school bedoeld is voor het geven van
cursussen aan landbouwers en arbei
ders uit het gehele Zuid-Westelijke Zee-
door
HENK VAN HEESWIJK.
22
Ik heb de man nog niet gezien en in
het dorp ziet vrijwel niemand hem ooit.
Ik schat: tussen de 40 en 50 jaar. Is ge
trouwd. Echtgenote onbekend, maar on
geveer dezelfde leeftijd. Eén dochter,
één en twintig jaar: Ineke. Met haar
heb ik al verschillende malen gespro
ken. Ik ben er beslist van overtuigd, dat
zij mee in het complot zit. Noteer, dat
ze een blauwe sportwagen heeft, een
Fiat. Nummer R.K. 24-72. Ze rijdt zelf
en als een duivelin. Verder is er op ge
zette tijden een neger, waarschijnlijk
een Surinamer. Boom van een vent. Die
meneer Rosmalen heeft om zijn land
goed een circa drie meter hoog hek la
ten maken. Zogenaamd omdat er bij
hem ingebroken is geweest, kort nadat
hij het landgoed ging bewonen, 't Kan
natuurlijk een gefingeerde inbraak ge
weest zijn om een motief te hebben. Dan
lopen er 's nachts minstens twee ver
vaarlijke honden over het terrein, waar
van één een bouvier is. Het hek gaat 's-
avonds op slot en de bewoners hebben
een sleutel van het hek. Bij de ingang
De haardolie
met het hoogste rendement
zuinig,
geen roet, meer warmte
Boulevard 38
Telefoon 5 06
geheel Zeeland, Hoekse Waard en Wes
telijk Noord-Brabant, diende zich nog
een groot probleem aan, n.l. die der
huisvesting van de cursisten. Het Mi
nisterie had weinig interesse ook in het
scheppen van logeergelegenheid finan
cieel mee te helpen. Nogmaals kwam de
gemeente Schoondijke te hulp. Zij zorg
de voor de benodigde gelden om een
aantal barakken geschikt te maken voor
de logeergasten. Omdat de logeergele
genheid volledig los van de school ge
zien moest worden, werd de Commissie
van Advies omgezet in een stichting, die
nu de logeergelegenheid gaat exploite
ren. Zo worden 2 slaapzalen ingericht
met slaapgelegenheid voor 16 personen,
een leeszaal, een ontspanningszaal, keu
ken, terwijl men nog bezig is aan het
gereed maken van de woning voor de
kampbeheerder, enz.
Voor het onderwijs heeft men de be
schikking over een grote machineloods,
een ruimte voor smeerstation, een hout
en metaalbewerkingswerkplaats, gereed
schapsruimte en wasgelegenheid. Bin
nenkort gaat men de diverse leegstaan
de barakken inrichten en zal men de
beschikking hebben over 5 trekkers (van
24-50 PK), 7 ploegen, 2 zaaimachines, 2
maaimachines, 2 kunstmeststrooiers,
eggen, wiedbalken, cultivatoren, sproei-
machines, een combine, vijf stationnaire
motoren, een aangedreven wagen, enz.
De machineloods is nu al te klein om al
les te kunnen bergen. Bij de school komt
nog een brandstoftank met een inhoud
van 1200 liter. Een gelukkige omstan
digheid is, dat het kamp om een groot
tegelplein ligt, zodat men dit kan benut
ten als oefenplein voor het onderricht
met de vele machines.
Nu wat betreft het onderwijs: de di
recteur van de Rijks Middelbare Land
bouwschool, Ir. J. Roest, zei het ons met
grote nadruk, is het niet de bedoeling
van de cursisten monteurs te maken,
dat is de taak van de ambachtsscholen
of andere opleidingsinstituten. Dat wat
wij in Schoondijke beogen is uitsluitend
en alleen gericht op het gebruik van de
werktuigen, het onderhoud van de werk
tuigen en machines, kortom wij willen
allen (boer zowel als arbeider) die hier
voor in aanmerking wensen te komen
door middel van ons onderwijs de gele
genheid geven zich in de practijk van
de landbouwmechanisatie te bekwamen.
De medewerking die wij gekregen heb
ben is zeer groot, ook de belangstelling.
Van alle kanten komen reeds aanvra
gen en verzoeken om in kennis te wor
den gesteld van de diverse cursussen die
gegeven zullen worden. Aan het samen
stellen van de cursussen is men hard be
zig. Tot nu toe heeft men de aanvragers
van buiten de streek nog even geduld
moeten vragen. Het duurt niet lang
meer voor de school in al haar omvang
gaat starten. Er is reeds een begin ge
maakt met dagcursussen voor Z.-Vla
kleigebied van Nederland, omvattende
staat een tuinmanswoning, de tuinman
is ook import. Reinders heet hij. Zal du^
ook wel tot de zaak en inventaris beho
ren.
En nu komt het leuke. Die meneer
Rosmalen heeft een motorboot, zo op
het oog een vrij snelle. Daarmee vaart
hij 's nachts, omdat hij van vissen
houdt. Ook des nachts natuurlijk. Is een
paar maal door de douane aangehou
den, zo werd verteld. Waarschijnlijk po
litie te water. Maar ook dat kunnen jul
lie onderzoeken. Men is een keer bij hem
aan boord geweest en men heeft er ge
snuffeld. Niets verdachts gevonden,
want meneer vist in de nacht. Nu laat
men hem met rust, want ze weten het
immers: dat is het motorjacht van me
neer Rosmalen en hij vist. Heeft die uit
gekookte vrijer ze even in de boot?"
De ander lachte. „Het schijnt wel ge
raffineerd opgezet te zijn".
„En of. Vannacht ben ik op m'n post
geweest, bij de zee. Maar de boot is niet
weggeweest. Vannacht zal ik opnieuw
m'n post betrekken, maar ik zal niets
kunnen uitvoeren als alleen feiten con
stateren. Zoals ik je vanmiddag al vroeg:
Is er voor mij geen snelle boot beschik
baar?"
„Ik zal contact opnemen met de ha
venpolitie van Folkezijl. Misschien weet
men daar een mouw aan te passen.
Maar ga verder".
mingen. Zo troffen wij in de demonstra
tiehal van de R.M.L.S. een groep cursis
ten aan uit Axel.
Tenslotte nog dit. Het is in geen ge
val een toevalligheid dat Schoondijke de
plaats is, waar de eerste Nederlandse
school voor Landbouw Mechanisatie-
onderwijs gaat starten. Immers Z.-Vl.
is van de diverse landbouwcentra in Ne
derland juist de streek, waar de land
bouw het verst gemechaniseerd is. Het
is dus geen wonder, dat juist in die
streek men ook het eerst de problemen,
die met de landbouwmechanisatie on
verbrekelijk gepaard gaan, heeft willen
oplossen. Ir. Roest komt de eer toe de
stuwende kracht te zijn geweest, waar
voor de streek hem wel zeer dankbaar
mag zijn.
Waterlandkerkje
Raadsvergadering
In zijn openingwoord van de eerste
raadsvergadering in 1959 zei de voorzit
ter zeer verheugd te zijn de raadsleden
welkom te kunnen heten in het ge
restaureerde gemeentehuis. Men zou
zich een jaar geleden moeilijk hebben
kunnen voorstellen, dat er in een be
trekkelijk oud gebouw zulk een mooi in
terieur gemaakt zou kunnen worden.
De gemeente-opzichter, de heer W. A.
Gaanderse, heeft, nadat de heer Zuijd-
weg als directeur van de Centrale Dienst
de hoofdlijnen had aangegeven, van de
gang, garderobe, trap, traphal, kamer
voor de gemeente-arts en raadszaal een
mooi harmonisch geheel gemaakt in
moderne kleuren.
Bij zijn algemene beschouwing legde
de voorzitter de nadruk op de goede ver
standhouding met de nabuurgemeen
ten. Van Gedep. Staten wordt alle me
dewerking ondervonden om het wegen
probleem, waar deze gemeente mee zit,
op te lossen. Door dat college zijn teri
aanzien van de weg Oostburg-Water-
landkerkje-IJzendijke en het fietspad
langs die weg verstrekkende voorstellen
gedaan. In de kom der gemeente bevre
digt alleen nog de toestand van de
Weststraat niet. Daarvoor zijn nu ech
ter plannen tot verbetering in de maak.
De weg langs de zgn. Schans, officieel
Nieuveltweg genaamd, blijft een steen
des aanstoots. Het duurt wel wat lang
eer de betrokkenen de problemen, die
tengevolge van de situatie om en bij die
weg zijn ontstaan, tot een oplossing
hebben gebracht.
Het 100 pCt.-plan van de Waterlei
ding Mij. om alle boerderijen op het wa
terleidingnet aan te sluiten, voorziet
wat deze gemeente betreft, in een grote
behoefte. Een dergelijk plan is er ten
aanzien van de electriciteitsvoorziening
niet bekend, hoewel de urgentie er van
wel bestaat.
Ook het verkrijgen van grond, om er,
in het kader van het uitbreidingsplan,
„Wel, verder is er niet veel meer te
vertellen. Als alleen dit. Vanmiddag had
ik nog een gesprek met die dochter.
Ik zinspeelde heel onschuldig op een
paar kleinigheden, o.m. op die neger en
op de waakhond. Ik kreeg de indruk dat
ze behoorlijk schrok, maar ik zwamde
er wat omheen en gaf aannemelijke ver-
Maringen, zodat ze weer gerustgesteld
werd. Het een met het ander combine
rende, heb ik zo het idee, dat ik op de
goede weg ben".
De ander dacht na en knikte. „Het
ziet er wel naar uit. Maar je begrijpt:
een onomstotelijk bewijs moeten we
hebben. Je zei, dat die dochter rijdt als
een duivelin?"
„Ja en ze gaat van tijd tot tijd naar
Amsterdam. Een "paar dagen geleden
reed ze met die neger tussen Groningen
en Leeuwarden. Met zo'n gangetje van
een kleine honderd
„Natuurlijk op weg naar Amsterdam,
via de Afsluitdijk".
„Dat vermoedde ik ook al. Nu kunnen
jullie natuurlijk eens een keer die blau
we sportwagen aanhouden en leegkam -
men. Maar
De ander schudde het hoofd. „Aan
genomen, dat we wat vinden. Dan kun
nen we natuurlijk onze bevindingen
doorsturen naar Groningen en die lui
daar met een kleine politiemacht naar
dat landgoed laten rijden. Apropos, hoe
groot is het?"
bedrijven op te vestigen, is een aange
legenheid waaraan de raad dit jaar zijn
volle aandacht zal moeten schenken.
Wat de gemeente de meeste zorgen
baart is wel de oude woningvoorraad in
de kom der gemeente. Deze gemeente
heeft een groot percentage oude wonin
gen, omdat er in de kom der gemeente
geen wederopbouw nodig was na de oor
log, daar er geen woningen verwoest
waren. Voor het op peil blijven houden
van de woningvoorraad is men aange
wezen op de bouw van woningwetwo
ningen, om maar niet te spreken van
de uitbreiding er van. Het zou al heel
verheugend zijn indien de gemeente een
paar woningen toegewezen kreeg uit de
magere pot waaruit de verdeling voor
deze provincie moet plaats hebben.
Bij de behandeling van de agenda
wordt een subsidie toegezegd van f 0,20
per onderzocht Mnd op het consultatie
bureau.
Aan een verzoek van het Bestuur van
de Bijzondere Kleuterschool wordt vol
daan door financiële medewerking te
verlenen voor de aanschaffing van kleu
termeubelen.
De wijziging der begroting dienst '59
wordt goedgekeurd. Het Algemeen Amb
tenaren-reglement der gemeente wordt
gewijzigd.
Van Ged. Staten is een voorstel ont
vangen financiële medewerking te ver
lenen aan de verbetering van twee boch
ten in de weg Oostburg-Waterland-
kerkje-IJzendijke, de aanleg van een
fietspad langs die weg en de overdracht
van die weg aan de Provincie. De ver
gadering verklaart zijn volledige iiir>
stemming met deze voorstellen en z.
h.st. wordt dan ook besloten de ge
vraagde medewerking te verlenen.
Naar aanleiding van een bij de rond
vraag gedane opmerking wordt besloten
enkele trapjes te maken langs de
glooiing van de Dijkstraat, die de straat
verbinden met de Weststraat.
Retranchement
Filmavond.
Zaterdagavond hield het Rode Kruis
een propaganda-samenkomst te Re
tranchement. Het was een uitstekende
avond, met een volle zaal, prachtige
films en een verloting, die Monk als een
Mok.
De secretaris van de afd. West Z.
Vlaanderen, de heer M. Hoste, gaf een
overzicht van het zegenrijke werk, ook
in het eigen gewest.
Aardenburg
Prijskamp met de kaarten.
In de R.K. Bejaardensociëteit te Aar
denburg werd een prijskamp gehouden
met de kaarten.
De heer E. de Neve won de le prijs, de
heer P. Willems de 2e prijs, mevr. de
wed. van Belleghem de 3e prijs en de
„Een paar hectaren schat ik".
„Nou, kijk eens aan. Ga daar maar
eens aan beginnen. Je kunt net zo goed
een naald in een hooiberg gaan zoeken.
Nee, we moeten op een andere manier
te werk gaan. Gesteld, dat we dat wa
gentje aanhouden en we vinden wat. De
jongedame en eventuele andere inzit
tenden gaan mee. Denk je, dat ze .pra
ten? Man, we hebben in Amsterdam
wel andere gevallen meegemaakt. Nee
we moeten de hoofdpersonen hebben.
Het is natuurlijk mogelijk, dat die - hij
keek op zijn aantekeningen - Rosmalen
het is. Maar de leider van de bende kan
ook in Duitsland zitten, of ergens in het
nabije of verre Oosten. Hoewel, als we
die motorbootmeneer op heterdaad kun
nen betrappen, zijn we een heel eind op
dreef".
„Dat is ook mijn gedachte. Maar hoe
lappen we dat?"
De ander dacht na. „Ik stel me in ver
binding met de havenpolitie van Folke
zijl. Als ik een boot kan loskrijgen, is die
een paar weken voor jou. Kun je va
ren?"
„Ik heb al gevaren. Op het Paters-
woldse meer".
„Mooi. Heb je een smoesje kunnen be
denken voor je nachtelijke tocht?"
„Ik heb hengelgerei gekocht en bo
vendien aardig wat gevangen de eerste
nacht".
„Nog beter. Je hebt de smaak van het
