O BB E
Drie mannen in de sneeuw
WINTERMANTELS
Provinciaal bestuur stelt problemen rond bet
aan de orde
ALG. NIEUWS- EN AC
ADVERTENTIEBLAD
VOOR WEST ZEEUWS-VLAANDEREN
e u i
Het
o n
de jchakel
ne Jaar gang - Nr. 610
Vrijdag 5 oktober 1956
Verschijnt iedere Vrijdag
Abonnementsprijs
f 1,10 p. kw.franco p. post f 1,25
Prijs der advertenties
10 ct. p. mm.bij abonn. korting
Advertenties met brieven onder nr.
of bij ons te bevragen 10 ct. exrta
Telefoon 429
DRUKKERS-UITGEVERS: F* SMOOR DE HULSTER - DORPSSTRAAT TO - BRESKENS - TEL.
Tijdens een persconferentie, welke Dins
dagavond door het Provinciaal Bestuur
in hotel „de Burg" te Middelburg ge
houden werd, zei de Commissaris der
Koningin in de Provincie Zeeland, Jhr.
Mr. A. F. C. de Casembroot, dat het Prov.
Bestuur thans het ogenblik gekomen acht
de vele problemen, waarmee men in Zee
land in het kader van het Deltaplan te
maken heeft, aan de orde te stellen. Met
nadruk wees de Commissaris er op en on
derstreepte dit herhaalde malen, dat de
probleemstelling zoals die thans ter ken
nis wordt gebracht, in geen enkel opzicht
een omlijnd plan is.
De Commissaris had bij de aanvang der
conferentie de journalisten van de Ne
derlandse pers begroet en gezegd, dat het
hem genoegen deed dat zo velen aan de
uitnodiging gehoor gaven om kennis te
nemen van de Zeeuwse probleemstelling
ten aanzien van het Deltaplan. Na de
ramp zijn er vele persconferenties ge
weest waaraan de Commissaris zei vele
prettige herinneringen te hebben.
Sedert de regering door het instellen
van de Delta-commissie een mogelijke af
sluiting van de Zeegaten in zuidwestelijk
Nederland in uitzicht stelde om de vei
ligheid van een groot gedeelte van ons
land zeker te stellen, en gedurende de
naoorlogse jaren in Zeeland het inzicht
steeds meer is gerijpt dat om een homo
gene ontwikkeling van Zeeland te kun
nen bevorderen ingrijpende maatregelen
nodig zijn, waarbij de vraag of een be
wust van Zeeland uit geleide industriali
satie-politiek niet noodzakelijk zal wor
den, als tegenwicht tegen de te verwach
ten grotere zuigkracht van de Randstad
Holland, waarbij gevoegd de aanwezig
heid van een natuurlijk havenbekken met
zijn potentiële mogelijkheden om tot een
grotere ontwikkeling te komen, is, nu
door de indiening van het ontwerp-
Deltawet bij de Staten-Generaal de plan
nen zich duidelijker gaan aftekenen, tij
dens de vele besprekingen tussen G.S.
van Zeeland en de provinciale organen
de behoefte naar voren gekomen een
volledig inzicht te krijgen in de voor de
provincie Zeeland bestaande vraagpun
ten met betrekking tot het Deltaplan.
De werkgroep Deltazaken Zeeland heeft
in deze behoefte voorzien door het opstel
len van een Werkschema voor verdere
onderzoekingen en naar de Commissaris
verklaarde staat het Provinciaal Bestuur
hier volkomen achter. Zoals gezegd is het
geen plan, maar wel zijn hierin desidera
ta neergelegd, die voor Zeeland van pri
maire orde moeten worden aangemerkt
en zijn, omdat dit van het geheel niet
los te denken is, problemen betrokken
die buiten de provinciale- en zelfs Rijks
grenzen liggen. De Commissaris wees op
het in het werkschema aangebrachte
tracé voor het Schelde-Rijnkanaal, lo
pende van Antwerpen langs de Schelde,
door Oostpunt Zuid-Beveland, door
Ooster-Schelde ten Westen van Bergen
op Zoom, volgend de Eendracht, tussen
Brabant en St. Philipsland door en uit
komende in de Krammer.
Met nadruk wees de Commissaris er
op, dat Zeeland geen behoefte heeft aan
door
ERICH KASTNER
27
Na de lunch zaten de drie mannen op
het terras. Dr. Hagedorn liet de verzame
ling van zijn arbeid zien. Schulze bekeek
het werk intens. Hij vond het zeer ge
slaagd en er ontspon zich een levendig
gesprek. Meneer Kesselhut rookte een
van zijn dikke zwarte sigaren. Hij schonk
koffie voor alle drie en zat onder de
hand heerlijk te zonnen. Eindelijk sprak
hij: „Dus vanavond zend ik het zaakje
naar de Geheimraad Tobler".
„En vergeet u er vooral niet bij te
schrijven, of hij ook geen baantje voor
meneer Schulze heeft!" verzocht Hage
dorn. „Je vindt het toch goed, Eduard?"
Schulze knikte. „Zeker, m'n jongen. Die
ouwe Tobler moet zijn beste beentje maar
eens voorzetten en voor ons beiden iets
doen".
Kesselhut nam het pakje op. „Ik zal
mijn best doen, heren!"
„En laat hem het zaakje alsjeblieft
weer teruggeven," sprak de jongeman.
„Mijn moeder is daar buitengewoon op
gesteld," lichtte hij toe.
een nieuw Schelde-Rijnkanaal, maar
mocht een nieuw kanaal noodzakelijk
worden geacht, dan is dit het tracé dat
voor Zeeland van belang is met het oog
op industriële vestigingen in Tholen, dat
met een chronische werkloosheid kampt.
Voorts wees de Commissaris op de moge
lijke ontwikkeling van het industrie- en
havenbekken in het westelijk gedeelte
van de Westerschelde aan de Zuidoever,
gedacht tussen Terneuzen en Breskens
en aan de noordelijke oever tussen Ove-
zande en Vlissingen en de ontwikkeling
van de industriegebieden bij Yerseke en
Bruinisse, voor omschakeling, wegens het
wegvallen van de oester- en mosselcul
tuur. Het is eis, dat de vaste oever-ver
binding voor Z-Vlaanderen tot stand
komt.
Hierop verkreeg Ir. M. de Vink, Direc
teur van de Prov. Planologische Dienst
het woord, die een korte inleiding hield
en het werkschema in onderdelen be
sprak. Zo vernamen wij dat de Zeeuwse
problemen, de kernproblemen rond het
Deltaplan te onderscheiden zijn in re
gionale, nationale en internationale
vraagstukken. Als kernpunt van regionale
aard noemde spr. de onvolledige ontplooi
ing op economisch zowel als op maat
schappelijk terrein van dit gebied als ge
volg van de barrières, die door de zee
armen worden gevormd. De verwezenlij
king van het Deltaplan opent nu kan
sen het isolement te doorbreken door het
creëren van nieuwe noord-zuidverbindin
gen. Tot de nationale problemen reken
de spr. het samendrommen van mensen
in de Randstad Holland, dat zodanige
vormen begint aan te nemen, dat de be
woonbaarheid van dit gebied nog slechts
door weloverwogen planologische maat
regelen gehandhaafd zal kunnen blijven.
De Prov. Planologische Dienst Zuid-Hol
land meent nu in het Deltagebied grote
mogelijkheden te zien om de gevaren van
een voortgaande bevolkingsconcentratie
af te wenden en door vergroting van het
Rotterdamse havengebied in zuidelijke
richting 'Haringvliet) de basis van de
Nederlandse economie te verbreden. Ter
wijl men zich in nationaal kader bezig
houdt met de mogelijkheid om een ver
lichting van de bevolkingsdruk in de
randstad Holland te zoeken in het aflei
den van een deel der nieuwe industriële
ontwikkeling naar andere streken van
het land. Mede gezien de omstandigheid
dat de mogelijkheden van industriële ves
tigingen langs het Noordzeekanaal en de
Nieuwe Waterweg nog maar heel beperkt
zijn, dringt zich de vraag naar voren, of
men op nationaal niveau zich niet bezig
dient te houden met de mogelijkheden
die in ons land te vinden zijn. De ligging
van de Westerschelde aan een der druk
ste waterwegen van Europa biedt in dit
opzicht unieke mogelijkheden. Tot op he
den vormt het ontbreken van goede nrd.-
zuidverbindingen met de economische
centra van Nederland en België de groot
ste handicap voor een ingebruikname
van de hier aanwezige industriële en ver-
voerstechnische mogelijkheden. Een van
de internationale vraagstukken is, dat
het Deltagebied een ernstige handicap
„Dat spreekt toch vanzelf," zei Schulze,
ofschoon het hem eigenlijk niets aan
ging.
Kesselhut drukte de rest van zijn si-
caar fijn in het asbakje, stond toen zuch
tend op, mompelde een paar woorden en
liep zichtbaar verdrietig weg. Op de
drempel van de deur stond Graswander
Toni en op zijn schouder droeg hij twee
naar ski's. De derde les zou beginnen.
Die dag zou hem het geheim ontsluierd
worden, hoe men het beste zijn vaart kon
stoupen, wanneer men zich daartoe ge
roepen voelde en zonder dat daarbij een
massa sneeuw als hulpmiddel dienst
moest doen, waardoor men dan tevens
van een onvrijwillig sneeuwbad verstoken
zou kunnen blijven.
Eduard en Fritz stonden even later van
hun stoelen op. Ze wilden een wandeling
maken. Voordien gingen zij toch nog
even hun sneeuwman een visite brengen.
De arme jongen smolt. „Casimir huilt,"
stelde Hagedorn vast. „Hij heeft een ge
voelig karakter, Eduard, in dat opzicht
heeft hij de natuur van jou".
Hij huilt helemaal niet," sprak Schul
ze tegen. „Hij doet alleen maar aan de
slanke lijn".
Jammer dat we zo arm zijn," vond
Hagedorn, „anders zouden we hem vast
en zeker een mooi zonnescherm cadeau
doen, waaronder hij beschutting zou
kunnen vinden. Zonder zo'n scherm legt
ie het beslist af".
vormt voor een efficiënt rechtstreeks con
tact tussen de belangrijke economische
centra in N. West Europa. De randstad
Holland (met A'dam en R'dam als con
centraties) aan de Rijnmondingen ten
noorden van de Delta en de stedendrie
hoek aan de zuidzijde van de Delta (Ant-
werpen-Gent-Brussel) met het industrie
gebied van noord-west Frankrijk. Vooral
in het kader van de toenemende integra
tie op economisch gebied in noord-west
Europa (de Benelux) doet zich steeds in
sterkere mate de behoefte gevoelen aan
rechtstreekse landverbindingen tusssn
deze centra. Het zuidelijke deel van het
Deltagebied zal in steeds toenemende
mate in de internationale economische
ontwikkeling een bijdrage moeten leve
ren en zal naast Rotterdam en Amster
dam tezamen de natuurlijke invalspoort
voor het Rijn-Roergebied de Westerschel-
demonding als aanvulling voor de bedie
ning van de Belgische stedendriehoek en
het daarbij aansluitende noord-Franse
en Luxemburgse industriegebied moeten
dienen. Voor primaire noord-zuidverbin
ding treden drie mogelijkheden naar vo
ren n.l. de weg over de westelijke afsluit-
dammen der zeegaten, voorts de z.gn.
Zoomweg. Deze beide wegen zijn niet
ideaal omdat zij aan d eranden van het
gebied liggen. Wil men het gebied ont
sluiten, is het noodzakelijk de verbinding
er midden doorheen te voeren, in dit ge
val over secondaire dammen de z.g. Cen
trale weg. Bij een voorlopige berekening
is geraamd door de PI. Dienst dat de
voordelen voor het Zeeuwse landverkeer
door de uitvoering van het Deltaplan on
300 millioen gulden kan worden gesteld.
Bij aanleg van de secondaire dam door
de Oosterschelde zal dit voordeel nog met
40 a 50 millioen gulden kunnen worden
vergroot. Hieruit mag de conclusie ge
trokken worden dat een verkeersverbin
ding door het hart van het Deltagebied
aanbeveling verdient en dat in dit ver
band onderzoekingen zullen worden ge
daan naar de economische mogelijkhe
den van een secondaire dam in de Oos
terschelde ten behoeve van het landver
keer en naar de waterstaatstechnische
mogelijkheden voor de aanleg van een
dergelijke dam. Voorts zal het aanbeve
ling verdienen de mogelijkheden te on
derzoeken Tholen een vaste oeververbin
ding te geven met Zuid-Beveland. terwijl
een doorverbinding over de Westerschelde
voor de Kanaalzone in Oost Z.-Vlaande
ren van betekenis moet worden geacht
en deze weg verbinding te geven op de
z.g. Zoomweg, ter hoogte van Steenber
gen. In het kader van dit onderzoek ware
eveneens te betrekken de mogelijkheden
tot afsluiting van de Eendracht en de
wateren tussen St. Philipsland en Tho
len, teneinde te komen tot een grotere
economische geografische eenheid ook in
dit deel van Zeeland. Door deze landaan
winning wordt uiteraard het zoetwater
bekken teruggedrongen, maar het land
is voor Zeeland van veel verstrekkender
betekenis. Wellicht kan door het verleg
gen van de buitendammen een zoetwa
terbassin van voldoende grootte gecreëerd
worden. Verdere landaanwinningsmoge
lijkheden zijn gelegen in de Westerschel
de (Land van Saeftinge) terwijl hier en
daar enkele automatische landaanwin
ningen kunnen geschieden door het uit
vallen van de getijden. Hierdoor komen
„Och, het is niet enkel een kwestie van
geld." meende Schulze. „Zelfs indien we
het hadden, zodra Maart in het land
komt, zou er van Casimir ook niet veel
meer over zijn. Het voordeel van rijk te
zijn, gaat ook maar tot op zekere hoog
te".
„Je praat net, alsof je vroeger over 'n
bankrekening hebt kunnen beschikken,"
merkte Hagedorn op en hij lachte goe
dig. „Mijn moeder beweert, rijkdom is
vaak niet anders dan een geschenk van
de Voorzienigheid voor degenen, die in
elk ander opzicht zeer veel te kort zijn
gekomen".
„Dat is wel wat heel oppervlakkig ge
oordeeld." vond Schulze. „zo eenvoudig
"nl het ook wel niet zijn".
Daarna wandelden ze, verdiept in een
ernstig gesprek naar het kasteel Kerms;
zij zagen de boeren bezig het ijs te laten
springen, zij liepen tot de oorsprong van
een bevroren bergbeek, moesten steil
bergopwaarts klauteren, gleden daarbij
uit, mopperden, lachten, haalden zwaar
en moeilijk adem, zwegen lang, liepen
door de witte bossen en verwijderden zich
met elke schrede verder van alles, waar
aan de laatste dag van de schepping ons
herinnert.
Ten lange leste kwamen zij aan het
einde van die wereld. Een uitweg was er
niet meer. Hoge rotswanden ontnamen
iemand de laatste twijfel. Daarachter be
vond zich, zo te zeggen in de openbaar
Kwaliteit
Creatie
Service
in de nieuwe magneet en
Empirelijn, van modieuze
stoffen vervaardigd met
gedistingeerde
bontgarneringen,
tn prijzen van f 89,50 - 295,--
Deze nieuwe creaties voor
het seizoen '56'57 die U
in onze collectie ziet,
schenken U de natuurlijke
elegance en de bekoorlijke
distinctie, die kenmerkend
zijn voor de goedgeklede
vrouw van alle tijden.
Voor Uw betere damesconfectie
eerst kijken bij
UW MODEHUIS
COOSJE BUSKENSTR. 63, VLISSINGEN
De bus van boot en trein stopt voor onze zaak
ook een aantal zandbanken droog te lig
gen, die voor recreatie-doeleinden benut
kunnen worden (Randstad Holland).
Sprekende over het Drie-eilandenplan,
dat in 1961 volledig uitgevoerd zal zijn.
wees spr. op de sociaal-economische pro
blemen die voor Veere hieraan vastzitten.
Als compensatie voor de verdwijning der
visserij zal van overheidswege beslist iets
gedaan moeten worden. Met dit probleem
zit men ook wat betreft Yerseke en Brui
nisse. Dr. Korringa zal proeven nemen
op grote schaal met kunstmatige voort
zetting van de oesterteelt. Ook Bruinisse
heeft bij deze onderzoekingen belang in
verband met de Grevelingen wat zout zal
blijven. Het Veersegat zal na het tot
stand komen van het drie-eilandenplan
voorlopig nog zout blijven en zal door
Dr. Korringa voor zijn proefnemingen
als proefbassin gebruikt kunnen worden.
Wellicht kan Veere in de recreatie een
compensatie vinden voor het verloren
gaan van zijn visserij. Voor wat de re
creatie betreft kon spreker nog meedelen
dat de Randstad Holland zich al gewor
pen heeft op plannen voor recreatiege
bied ten Zuiden van Goeree-Overflakkee.
Dr. M. C. Verburg legde uitvoerig de
taak van het E.T.I. in het kader van het
Delta-plan uit, welke in algemene zin
gericht is op het welvaartsstreven.
Mr. J. F. Hornstra lichtte een en ander
toe over de Maatschappelijke en cultu
rele problemen, terwijl de Hoofd-inge-
heid, het lege en absolute Niets. En van
één dezer rotswanden stortte een water
val naar omlaag. Neen, storten was het
woord niet. De vorst had met beide han
den die val gestuit. Het water was ver
stard van schrik. Het was in kristal ver
anderd.
„In de Baedeker wordt deze waterval
Vergeleken met een kroon van kristal,"
wist Hagedorn te vertellen.
Schulze ging op een bevroren boom
wortel zitten en sprak: „Gelukkig maar,
dat de natuur niet kan lezen!"
Na het koffiedrinken begaf Hagedorn
zich naar zijn kamer. Schulze had be
loofd hem spoedig te zullen volgen, om
de kleine poesen en om de cognac. Toen
hij uit de leeszaal kwam en naar boven
wilde lopen, versperde de portier hem de
weg. „U ziet er nu net uit, alsof u zich
stierlijk aan het vervelen bent," vond On
kel Polter.
„Laat u dat een zorg zijn," verzocht
Schulze, ..Ik verveel me absoluut niet".
Hij wou doorlopen.
Onkel Polter tikte hem op zijn schou
der. „Kijk. hier is de lijst alvast. De rug
zak kunt u in de keuken vinden".
„Ik heb heus geen knapzak nodig," be
zwoer Schulze.
„Dat moet u niet zeggen," verklaarde
de portier en hij lachte grimmig. „Het
kind van de bode ligt met de mazelen".
„Het beste d'r mee hoor! Alleen wat
