Drie mannen in ile sneeuw
MODE-SHOW
Bobbe
Van Dalen
ALG. NIEUWS- EN AC
ADVERTENTIEBLAD
VOOR WEST ZEEUWS-VLAANDEREN
De Hongerbende
de \chakel
ue Jaar ^ang - Nr. 606
Vrijdag 7 sept. 1956
Verschijnt iedere Vrijdag
A bonnementsprijs
f 1,10 p. kw.franco p. post f 1,25
Prijs der advertenties
10 ct. p. mm.bij abonn. korting
Advertenties met brieven onder nr.
of bij ons tejbevragen 10 ct. exrta
Telefoon 429
DRUKKERS-UITGEVERS FA SMOOR DE HULSTER - DORPSSTRAAT 10 - BRESKENS - TEL.i^W - GiRO 358296
II.
Was in de vorige eeuw Westelijk
Zeeuws-Vlaanderen gedurende enige tijd
het operatieterrein van een roversbende
voornamelijk in het landsdeel Oostburg-
Westgrens, (zie „De Schakel" van 31
Aug. '56) ook noordelijk daarvan in het
gebied ruw genomen tussen Groede en
de zee was eens een dergelijke bende in
actie de „bende van Claerebout". Ook
hier was de nood der tijden de oorzaak
van haar ontstaan. Bij de vaak ontstel
lende armoede was het niet te verwon
deren, dat ongunstige elementen in het
beramen hunner onwettige plannen een
willig oor vonden hier en daar en lang
zamerhand tot schrik werden voor de
overige bewoners, meer bepaald de boe
ren.
Te Nieuwesluis bij Breskens kwamen
de „zware jongens" bijeen en werkten
hun veldtochtplan uit. Was de gevolgde
tactiek dezelfde als indertijd die der ro
versbende van Retranchement, noch
tans week ze hiervan af op enigszins
originele wijze. Werd b.v. op een nachte
lijke tocht iemand ontmoet, die part
noch deel had aan de roverij, hij werd
eenvoudig gedwongen mede te doen. Hij
werd bij de bende ingelijfd, als bandiet
tegen wil en dank. Geen wonder, dat het
ledental beduidend toenam. Ook de
nieuwkomers verstonden weldra de kne
pen van het weghalen van varkens bij
de boer en het boren van gaten in de
vloer van de korenbergplaats, opdat het
begeerde graan hen zou toevloeien.
Eens werd jegens een onschuldige
lankmoedigheid betoond. Men ontmoette
de man bij nacht en wilde hem pressen
tot deelname. Toen hij echter bezwoer,
dat hij na medische hulp te hebben in
geroepen voor zijn vrouw zich naar huis
te spoeden had, waar de geboorte van
een baby aanstaande was, liet men hem
gaan, na hem de belofte te hebben af
gedwongen te zullen zwijgen.
Driester werd de bende. De heren ont
zagen zich niet zelfs bij dag rond de
boerenhoeven te sluipen en kippen te
bemachtigen doormiddel van een buig
zame stok aan welks einde een touw was
bevestigd waaraan een stuk lood. Met
een forse slag slingerde men het touw
rond hals of poten van het pluimgedier
te en greeip de buit.
En de boer zweeg uit vrees voor brand
stichting.
De meeste bizonderheden aangaande
die hongertijd en daardoor ontstane uit
wassen werden aan schrijver verstrekt
door zijn oude vriend te Nieuwesluis,
de heer Jac. de Vuijst Sr. Deze heeft
als jonge man nog een oud-lid der bende
gekend, ja meermalen bezocht. Vanwege
genoemde daden van roof en wellicht
om nog andere delicten was dit lid ge
straft geworden met 15 jaren gevangenis.
Als een ander mens is hij na die straf
tijd teruggekeerd een waarlijk boet
vaardig zondaar. Nog weet de Vuijst
zich te herinneren (hij zelf is op hoge
leeftijd) hoe de man dagelijks innig bad
om vergeving voor zijn daden uit boven
aangehaalde periode.
Doch laat ons terugkeren tot de bende.
Feuilleton
door
ERICH KASTNER
23
DE EENZAME SCHAATSENRIJDER.
De volgende morgen ontbeten de drie
mannen met elkaar. Het weer was nog
mooier dan de dag tevoren. Het had
's nachts niet gesneeuwd. Er was vorst
in de lucht. De zon wierp diepblauwe
schaduwen op de sneeuw. En de ober
verteldedaarnet was er bericht binnen
gekomen, dat het vergezicht vanaf de
Wolkenstein die dag bijzonder helder
was. De gasten wemelden in de ontbijt
zaal als een nomadenstam, die zich ge
reed heeft te maken voor een volksver
huizing.
„Wat gaan we vandaag doen," vroeg
Schulze. Daarna haalde hij, met opzet
treuzelend, een sigaar te voorschijn, stak
deze aan en monsterde over de bran
dende lucifer heen, de edele gever.
Johan kreeg een kleur. Hij stak de
hand in zijn zak en haalde drie biljetten
te voorschijn, die hij voor zich op tafel
lei. „Voelt u er iets voor," vroeg hij, „om
met het kabelspoortje op de Wolkenstein
te gaan kijken? Ik was zo vrij voor reis-
Langen tijd bleven de daden van roof
en afpersing onder de dekmantel, alle
nasporingen der politie ten spijt.
En toch kwam aan de roverij een
abrupt einde, kort na een overval op de
hoeve van landbouwer Claerebout. In
niets ontziende euvelmoed werd daarbij
een schot gedaan met een jachtgeweer
door een venster. De boer vluchtte naar
zijn zolder. Voorzichtig door een dak
venster glurend riep hij de bende aan en
vroeg wat zij eigenlijk wilde. De eis
luidde: „Vijf honderd gulden in contan
ten". Geen cent minder, anders zou er
meer gebeuren
Claerebout gaf toe. Een zak geld
waarin voor 500 gulden aan klinkende
rijksdaalders verwisselde van eigenaar
waarna de bende aftrok. Het geld werd
verdeeld: het voedselgebrek tijdelijk ver
holpen. Maar na alles meenden de da
ders wel een „afzakkertje" verdiend te
hebben in een kleine herberg. Zij namen
er eentje en nog eentje en toen sloeg
een bendelid in overmoed een rijksdaal
der op tafel zeggend: „Hier, houd het
er maar af, 't is een Claereboutje!" Het
gezegde baarde opzien; doch ook kwam
het ter ore van de speurende politie
De bende werd opgerold. De boeren
herademden. De streek kwam tot rust.
Nog restte mij het jaartal uit te vin
den van de actie der bende. Was deze
een voorloopster van de „bende van
Nortier"? Opereerde zij lang daarna
wellicht?
Toen deed mijn oude vriend mij een
simpel rekensommetje aan de hand, een
kleine berekening, even eenvoudig als
raak. 't Ging om de baby namelijk, hier
voor genoemd en die een lang leven te
gemoet is gegaan. Hij was A. Boekhout
en stuurde het tot 87 levensjaren. Ook
schrijver herinnert zich hem. En toen
mijn vriend mij voorhield dat Boekhout
23 jaar geleden stierf, was de eeuw als
in een wip overbrugd.
Honderd en tien jaar geleden alzo het
jaar 1846 is de „glorietijd" geweest van
de „bende van Claerebout".
L. B.
Burgerlijke Stand
GEMEENTE OOSTBURG
Over de maand Aug.
GEBOORTEN2, Rida, d. van M. H. van
Prooijen en K. J. R. Höhle te Oostburg;
3, William, z. van G. Dees en T. C. van
Houte te Zuidzande; 4, Jonias Jesaja
Semuel, d. van P. J. Salakory en N.
Ririkena te Aardenburg; 6, Elane Rachel
Omér, d. van H. A. A. M. Raeman en
H. E. van Vooren te Aardenburg; 6, Adri-
anus, z. van F. Hendrikse en G. L. v. d.
Ende te Oostburg; 4, Marie Anje Sara
Johanna, d. van A. H. A. du Fossé en
A. Franke te Sluis; 6, Maria Jozefa, d.
van C. J. Stokkerman en M. B. van Pa-
melen te Oostburg; 9, Rudi Arthur, z.
van C. L. de Poorter en M. L. van Bel-
legem te Groede; 9, Petronella Cecilia
Francisca Maria, d. van J. F. van Gen-
nip en E. M. A. van Staveren te IJzen-
dijke; 14, Ronny Abraham Kamiel, z.
van B. Vandevelde en J. J. S. Duininck
te Aardenburg; 17, Willem Abraham, z.
van A. Vreeke en M. J. Haak te Oost
burg; 15, Jan Hendrik Simon, z. van
en toegangsbiljetten te zorgen. Er is heel
veel animo. Over een half uur zijn wij
aan de beurt. Alléén heb ik er niet veel
zin in. Hebt u geen lust om mee te gaan?
In de namiddag moet ik in elk geval
'weer zijn. Vanwege de tweede ski-les".
Dertig minuten later zweefden ze in 'n
vierkant kastje, waarin zich ongeveer
vijftien personen bevonden, boven de
geweldige hoogten, welke de Wolken
stein als schildwachten omgaven. Zij
voeren met een vrij scherpe bocht re
gelrecht het azuren gewelf tegemoet.
Zo vaak zij een der reusachtige, met
beton beklede masten voorbij gingen,
schudde de kast bedenkelijk en onder
de elegant geklede sportlieden werden
er enkele wit om de neus, wat ondanks
hun bruingebrande gelaatskleur, duide
lijk zichtbaar was.
Het landschap, waar men op neer
keek, werd steeds gevaarlijker. Steeds
week de horizon meer terug. De afgron
den werden dieper. Het ging dwars over
de boomgrens. Bergbeken vielen van on
genaakbare rotswanden af, in de on
zichtbare diepte.
In de sneeuw zag men sporen van
wild.
Eindelijk, nu de zevende peiler was
gepasseerd, waren de afgronden over
wonnen. De aarde kwam weer in 't zicht.
Het landschap nam, op een hooggelegen
plateau, weer normale afmetingen aan.
Op de door de zon overgoten witte vlak-
S. van Hoeve en J. S. Cijsouw te Bier
vliet; 19, Harry, z. van C. P. Dieleman
en J. Oppeneer te Oostburg; 23, Sylvana
Terofina d. van A. Hetharie en J. R.
Hatusupy te Oostburg; 28, Theodora
Bertha Achiel, d. van J. J. F. Hermans
en M. M. S. Dhuijvetter te Biervliet.
HUWELIJKEN: 7, Johannes Godefridus
Bakx, 31 jaar, kellner te Sluis en Yvette
Martens, 21 jaar, dienstbode te Oost
burg; 9, Jacobus Lampe, 30 jaar, mon
teur te Lisse en Elizabeth Versprille, 22
jaar, verpleegster te Oostburg; 23, Pau-
lus Stoffels, 42 jaar, advocaat te Amster
dam en Elizabeth Christiaansen, 26 jaar,
zonder beroep, te Oostburg.
OVERLEDEN: 9, Pieter Francke, oud 17
jaar, zonder beroep, z. van W. Francke
en C. van Sluijs, wonende te Sluis; 15.
Augustus van Baaien, oud 79 jaar, zon
der beroep, wonende te Aardenburg; 21,
Aarnoud Minderhoud, oud 71 jaar, zon
der beroep, wonende te Groede.
Plaatselijk Nieuws
Aardenburg
Afscheid adjunct-commies.
In besloten kring werd in de gemeen
te-secretarie te Aardenburg afscheid ge
nomen van de heer A. R. de Rijk, ad
junct-commies ter secretarie, die met
ingang van 31 Augustus de dienst heeft
verlaten wegens vertrek naar Rotter
dam. Dhr. de Rijk was in Aardenburg
werkzaam sedert September 1953. De
heer Paridaen, secretaris, bood de schei
dende functionaris namens het gemeen-
tepersoneel een geschenk aan.
De heer P. J. Eijnwachter uit Duiven-
dij ke werd tot opvolger benoemd.
Zwemmen.
Het zwembad aan de Elderschans te
Aardenburg werd in de maand Augustus
bezocht door slechts 4993 bezoekers,
De grote invloed van het slechte weer
blijkt wel hieruit, dat vorig jaar over
de maand Augustus 9507 baden werden
genomen, dus bijna tweemaal zoveel.
Breskens
Zwemsport.
De derde Zwemcompetitiemiddag, die
Zaterdag j.l. in Breskens zou worden ge
houden, kon vanwege de lage tempera
tuur van het water in het Wilhelmina-
zwembad geen doorgang vinden.
Daar echter in het zwembad te Mid
delburg de temperatuur altijd iets ho
ger is, werd besloten de wedstrijden
daar te houden.
De Breskense deelnemers wisten er en
kele goede successen te boeken, n.l.
100 m. rugslag heren: 2. P. van den
Heuvel.
3 x 50 m. wisselslag estafette jongens:
2. Scheldestroom.
100 m. schoolslag meisjes: 3. M. Leen-
houts.
Groede
Jubileum.
Tijdens de ontvangst van de muziek
vereniging „E.M.M." op het gemeente
huis vorige week Vrijdag, werd de heer
C. Lauret gehuldigd.
ten wemelde het van ski-lopers.
„Het is net witte mousseline met
zwarte knoppen," sprak een dame. Bijna
al de reizigers lachten om dit echt vrou
welijke standpunt. Maar zij had gelijk.
Even later kwam er nog een adembe
klemmende stoot op het eindstation,
twaalfhonderd meter boven Bruckbeu-
ren, was bereikt. De passagiers struikel
den, beklemd van de tocht en van de
dunne lucht, naar buiten, pakten hun
ski's en klauterden de berg op, naar ho
tel Wolkenstein, om vandaar uit een der
vijfenveertig aanbevolen startpunten
eens te proberen.
Waar men ook keek, overal zag men
karavanen van louter skilatten. Zover
het oog reikte suisden miniatuur ski-
ploegen naar het dal. Voor de veranda's
van het hotel stonden scharen toeristen
en zetten hun ski-latten in de was.
Want hierboven was des nachts verse
sneeuw gevallen.
Slechts op het grote houten terras,
waar zonnebaden werden genomen, ging
het rustig toe. Hier stonden de ligstoelen
in lange rijen. En in deze ligstoelen la
gen de ingevette gezichten en onderar
men te bakken.
„Vijftien graden onder nul," zei een
gezicht. „En desondanks kun je een zon
nesteek krijgen".
.Doe wat je niet laten kan," sprak een
ander gezicht, dat veel overeenkomst
vertoonde met een rode biet.
Modehuis
en Maison
houden op
Dinsdag 11 September a.s.
des middags 2,30 uur
en des avonds 8 uur een
in „BRITANNIA"
te Vlissingen.
Entrée met inbegrip thé complet
f 2,50 plus sted. bel.
Om teleurstelling te voorkomen,
verzoeken wij U beleefd U tij
dig van plaatskaarten te voor
zien bij^bovengenoemde adres
sen.
Telefoon 2660 en 2880
Uit handen van Burgemeester Everaars
ontving hij de door H M. de Koningin
verleende ere-medaille verbonden aan
de orde van Oranje-Nassau in brons.
50 jaar lang heeft de heer Lauret bij
„E.M.M." zijn partij meegeblazen en nu
nog is hij een lid die men niet graag
wil missen.
Muziekconcert.
Verleden week Vrijdagavond werd door
de muziekvereniging „E.M.M." te Groede
voor de eerste keer opgetreden met de
nieuwe instrumenten. Na afloop van het
concert werden de muzikanten op het
gemeentehuis ontvangen.
De belangstelling voor dit concert was
niet groot; hopelijk is ze groter bij het
volgende concert. Dit zal zijn, zodra de
reeds bestelde nieuwe uniformen er zijn.
Geslaagd.
Te Rotterdam slaagde voor het diplo
ma schoenwinkelier de heer P. Ver
sprille Jr. uit Groede. Tegelijkertijd be
haalde hij ook nog het kousen en sokken
brevet.
Eedc
Geslaagd.
De heer C. Frans te Eede slaagde te
Rotterdam voor het diploma schoen
winkelier.
Aanbesteding.
Door het architecten- en ingenieurs
bureau „Sturm" te Roosendaal werd, in
opdracht van de heer H. Staelens, de
wederopbouw van een woonhuis aan de
Nieuwstraat te Eede aanbesteed. De in
schrijvingen waren als volgt:
H. Leenknegt, Aardenburg f 19.300;
P. F. Barra, Oostburg f 19.049;
Schulze nam zijn tochtgenoten bij de
arm. „Mijne heren," zei hij, „nu kopen
we een flesje notenolie, smeren alles in
wat niet door ons costuum blijft verbor
gen en planten ons ergens neer".
Hagedorn verdween naar binnen om
olie te kopen. Kesselhut en Schulze na
men drie ligstoelen in beslag. Zij vetten
zich in en lieten zich bakken.
„Je reinste grill-room," was de opinie
van Schulze.
Wanneer men de ogen halverwege open
deed, zag men een onafzienbare keten
van bergtoppen, in vele zigzag-lijnen
door elkander heen gerangschikt en hier
en daar, waar het scheen dat zij het fir
mament raakten, flitste als het ware 'n
vuurwerk, samengesteld uit gletschers
en zon.
Een uur hielden zij het vol zich door
de zon te laten braden. Daarna stonden
zij weer op. Voor hun ogen dansten
kleurige vonken. Zij prezen elkanders
teint, dronken limonade en gingen ver
volgens een luchtje scheppen.
Kesselhut liet zich een verrekijker ge
ven door een oud ventje en bestudeerde
daardoor ijverig de bekende bergen. Hij
bleef kijken tot hij gemzen kon ontwa
ren. Het is best mogelijk, dat hij zich
het enkel en alleen maar had verbeeld,
maar dat was zijn zaak.
Het onvermoeide bergspoortje ontlast
te steeds meer ski-lopers. De smalle,
aan weerszijden door sneeuwmuren af-
