BRILLEN
Organisatie en Coöperatie in
de Visserij
ALG. NIEUWS- EN AD
ADVERTENTIEBLAD
VOOR WEST ZEEUWS-VLAANDEREN
Feuilleton
DE OUDE STRIJD
^rülemaefier"
Burgerlijke Stand
Plaatselijk Nieuws
de icha kei
ue Jaargang - Nr. 572
Vrijdag 13 januari 1956
Verschijnt iedere Vrijdag
A bonnemen tsp rijs
f 1,10 p. kw.franco p. post 1,25
Prijs der advertenties
10 ct. p. mm.; bij abonn. korting
Advertenties met brieven onder nr.
of bij ons te bevragen 10 ct. extra
DRUKKERS-UITGEVERS: F' SMOOR DE HULSTER - DORPSSTRAAT 10 - BRESKENS - TEL. 27 - GiRO 358296
In een Uitgave van de Stichting van
de Nederlandse Visserij behandelt deze
instelling de Organisatie en de Coöpe
ratie in de visserij. Het is een zeer inte
ressant geschriftje geworden; het bevat
belangrijke gegevens over deze tak van
nijverheid.
De Stichting van de Nederlandse Vis
serij is de overkoepelende organisatie,
waarbij nagenoeg alle vissers zijn aan
gesloten. Zo behoort ook als lid van deze
stichting de Vereniging tot bevordeding
van de Zeeuwse Visserijbelangen „Zevi-
bel"; de vereniging, die voortkwam uit
de wens der vissers om zich in groter,
in provinciaal verband te organiseren.
Tot „Zevibel" behoren niet alleen de
garnalenvissers van Breskens, Veere,
Arnemuiden en Vlissingen, maar ook de
mossel- en de oesterkwekers. Kortom
Zevibel" is de vertegenwoordigster van
de gehele Zeeuwse visserij.
Een halve eeuw geleden, zo begint de
Stichting haar uitgave, had de visser het
gemakkelijker dan thans. Niet alleen
was toen de visstand beter en was er dus
meer te vangen, maar ook de afzet gaf
weinig moeilijkheden. Van verenigings
leven was onder de vissers nog maar
heel weinig sprake.
Na de eerste wereldoorlog kwamen er
moeilijkheden. De afzet van vis was niet
gemakkelijk, daar het buitenland aan
onze uitvoer vele obstakels in de weg
legde. De besommingen werden daardoor
lager. Bovendien waren de exploitatie
kosten, mede door de vervanging van de
zeilschepen door motorschepen veel
groter. Het was voor menig vissersgezin
een slechte tijd. Ook de vissers van
Breskens kunnen daarvan meepraten;
zij waren een tijdllang grotendeels aan
gewezen op een steunregeling, die de ge
meente had ingesteld. Van die tijd da
teren de meeste visserij-verenigingen,
ten doel hebbende om de moeilijkheden
gezamenlijk te kunnen oplossen.
De benarde financiële omstandighe
den der vissers werden nog groter in de
crisisjaren na 1930. De eerste regerings
maatregelen in de vorm van een Visse
rij-Centrale en van Aan- en Verkoop
kantoren waren hiervan het gevolg. In
het bestuur van deze organisatie kwa
men vertegenwoordigers van de vissers.
Na de bevrijding in 1945 moest aan
vankelijk de overheid zich intensief met
alle ta kken van bedrijf bezig houden.
Uitvloeisel hiervan is, dat er een nauw
contact gebleven is tussen overheid en
het bedrijfsleven. Krachtige organisatie
was na de bevrijding ook noodzakelijk
omdat de regering tal van maatregelen
in de handen van de bedrijfsgenoten
zelf wilde leggen. Het spreekt vanzelf,
dat de regering alleen dan een deel van
haar bevoegdheden aan de bedrijven zal
overdragen, als deze goed georganiseerd
zijn. Krachtens de Wet op de Publiek
rechtelijke Bedrijfsorganisatie (P.B.O.),
zal er spoedig een Visserijschap en een
Productschap voor Vis en Visserij
producten komen. Het Productschap zal
Een verhaal van de water
vloed op een Z.-H. eiland,
door HENK VAN HEESWIJK
23
Maar zover kwam hij niet. Het water
kwam al in de auto en op een gegeven
moment stopte de auto. Er was al te
veel water onder de motorkap.
Harm smoorde een verwensing en liet
de wagen uitlopen zolang dit ging. Vlak
voor het kruispunt kwam de wagen tot
stilstand.
„D'r uit!" beval hij, „en lopen, de
dijk op. Die ligt voorlopig hoog genoeg".
Harm hielp de beide andere inzit
tenden uit de wagen en men baadde
tot de knieën reeds door het wassende
water, maar de weg ging omhoog en
weldra was men weer droog. Daar, aan
het einde van deze halve binnendijk,
die afgezet was met draad, stonden
reeds meer mensen, die voor het water
gevlucht waren. Allen hadden ze ge
probeerd Idadorp te bereiken en allen
waren ze verrast door het water, zodat
de enige mogelijkheid tot redding nog
deze binnendijk was. Doch voor hoe
lang?
OOSTBURG
omvatten niet alleen de vissers, maar
ook de twee andere grote belangengroe
pen, de handelaren en de visverwerkers.
Dank zij de Stichting van de Nederland
se Visserij, waardoor de visserij als één
geheel naar buiten treedt, konden reeds
vele belangrijke resultaten bereikt wor
den en kwam er ook bij de regering meer
belangstelling. Zo heeft de visserij nu
ook een zetel in de Sociaal-Economische
Raad (S.E.R.l, terwijl de Tweede Kamer
een vaste commissie voor de visserij
heeft ingesteld.
Het rapport-Tinbergen, betref
fende de sanering en de Visserij-Nota,
welke thans door de Tweede Kamer be
handeld wordt, zijn hiervan een uitvloei
sel. Terecht schrijft de Stichting, dat
door een en ander voor de visserij de
weg gebaand is voor een betere toekomst.
De Stichting wijst ook op het nut van
coöperatie en haalt hierbij aan dat in
de land- en tuinbouw de coöperatie
reeds lang van grote betekenis is. Aan
koopcoöperaties van visserijmaterialen
zijn niet iets nieuws. Op Urk, Texel en
in Katwijk o.a., zijn reeds aankoopcoöpe
raties werkzaam, die goed voldoen. Om
tot een blijvende en bloeiende visserij-
coöperatie te kunnen komen, zullen
echter vele problemen moeten worden
opgelost. Om daarbij de kans van slagen
zo groot mogelijk te maken, heeft het
bestuur van de Stichting kortgeleden
een studie-commissie ingesteld. Uiter
aard zal in visserij kringen voor dit rap
port veel belangstelling bestaan.
GEMEENTE GROEDE
over de maand December 1955
GEBOREN: 18, Philippus Marinus, zn.
van J. P. Snoep en van M. L. Markusse.
OVERLEDEN: 3, Maatje R. Beeke, echtg.
van W. van de Ree, 44 j.; 19, Pieter de
Potter, wedn. van S. Robijn eerder van
C. de Kraker, 87 j.
GEHUWD: 22, Jozias J. Verhage, 25 j.
wonende te Breskens en Maria J. E.
Hendriks, 20 j., wonende te Groede;
22, Jacobus den Hamer, 26 j., wonende
te Schoondijke en Adriana Kallewaard,
28 j., wonende te Groede.
INGEKOMEN: 9, T. A. de Vuijst e.v. J.
de Vlieger, van Oostburg naar W 156;
12, T. A. E. Stolk, van Hilversum naar
Voorstraat A 166a: 17, A. J. Fenijn en
gezin, van Nieuwvliet naar W 117.
VERTROKKEN: 7, I. P. Michielsen en
gezin, van W 117 naar Nieuwvliet: 10,
C. du Bois en echtg., van Schuitvlot-
straat A 99c naar Breskes; 12, M. J. de
Martelaere, van O 147 naar Oostburg;
13, C. J. van Hecke, van O 137 naar
Breskens: 21, J. M. de Hulster, van A
57 naar 's-Gravenhage22, M. J. E. Ver-
hage-Hendriks, van A 47 naar Breskens;
22, A. den Hamer-Kallewaard, van A
184 naar Schoondijke; 29, J. L. Smoor,
van A 238 naar Medemblik.
Harm monsterde het gezelschap, dat
reeds op het uiterste punt van de oude
dijk stond. Daar was ook van der Waal,
de broer van Klaas, zijn vrouw en kin
deren. En Bezeling, de oude boer, die
met zijn huishoudster helemaal in zijn
eentje aan het einde van het polder
pad woonde. En enkele arbeiders. En
Giessen, de andere boer van het polder
pad En de Vries, Hamsma, van Dalen
De hele buurt was hierheen gevlucht
en nog steeds kwamen er van uit het
water mensen aan, met en zonder kin
deren, met en zonder fietsen
Harm wendde zich tot Bezeling, on
getwijfeld de oudste van het gezelschap.
,.Dat ziet er niet mooi uit, Bezeling," zei
hij en keek de oude man aan.
„De Hand des Heeren rust op ons,
Harm," antwoordde de boer op eerbie
dige toon, „en dan past ons het zwij
gen toe".
„Ja, maar wat denk je er van?" vroeg
Harm.
„Wij kunnen ons wel gaan verdiepen
in veronderstellingen, doch dat geeft
zo weinig. God weet alleen, wat ons te
wachten staat".
Intussen zwiepte het stormgeweld het
water steeds hoger op. Nog stonden de
mensen op de dijkpunt droog, maar het
water kwam traag omhoog kruipen. En
nog steeds kwamen er mensen aan, die
al tot hun middel in het water hadden
gelopen.
Aardenburg
Raadsvergadering.
De raad der gemeente Aardenburg
kwam vorige week in openbare vergade
ring bijeen onder voorzitterschap van
burgemeester Van Dongen.
In deze eerste vergadering in het
nieuwe jaar wees de voorz., na zijn ope
ningswoord en het aanbieden van zijn
beste wensen, op de verheugend vele
activiteiten, die het gemeentelijk leven
in 1955 hebben gekenmerkt. Zo noemde
spr. het herstel en de resturatie van de
St. Bavokerk. Er trad een goede verbe
tering in voor het onderwijs door de
herbouw van de R.K. Jongensschool,
waardoor het door deze school gebruik
te deel van de Openbare lagere school
ontruimd werd, zodat ook de o.l. school
grondig onderhanden genomen kan
worden.
St. Kruis heeft een levendige dorpsge
meenschap, die zeer actief is. In dit
verband noemde spr. de totstandko
ming van het dorpshuis aldaar.
De V.V.V. Aardenburg was actief, al
leen zou de plaatselijke middenstand
veel meer haar best kunnen doen. Jam
mer vond spr. het, dat de katholieke
huishoudschool is verdwenen. Als men
niet op zijn tellen past dan gaat het met
de katholieke landbouwschool dezelfde
kant op. Het Bach-comité heeft cultu
reel ontzettend veel gedaan, o.a. de uit
voering van de Mattheus-Passion, het
Atlanta-koor gaf een uitvoering, alsme
de het Rotterdams Kamerorkest en de
Knaben aus Wienerwald.
Het bouwvolume dat aan Aardenburg
in het afgelopen jaar werd toegekend,
is ten enenmale zeer onvoldoende ge
weest. Zelfs wonen er nog mensen in
krotten. De starre woningbouwpolitiek
van de regering staat een gezonde uit
breiding van de gemeente in de weg.
Wethouder A. I. Catsman beantwoord
de als oudste raadslid de rede van de
burgemeester.
Op de verzoeken van A. van Gijs en
A. A. Buijsse om een vergoeding in de
reiskosten van hun schoolgaande kin
deren, werd goedgunstig beschikt.
Adhaesie werd betuigd aan de motie
met betrekking tot het samenstellen
van een sociaal-cultureel en economisch
rapport i.v.b. met de gevolgen voor W.
Z.-Vlaanderen door de uitvoering van
het Deltaplan. Uitdrukkelijk werd be
paald, dat de adhaesie werd betuigd op
voorwaarde, dat een en ander geen fi
nanciële consequenties heeft voor de
gemeente.
f 100.subsidie werd verstrekt aan de
S.B.M. in de kosten van het maken van
een propaganda-film, die een reis van
Breskens naar Brugge zal weergeven.
Ook de andere betrokken gemeenten
zal om een bijdrage worden gevraagd.
Het bleef aardedonker, maar enkelen
hadden een zaklamp bij zich en zodra
er een nieuwe vluchteling kwam, flit
sten de lampen aan, zodat men elkaar
enigszins kon onderscheiden.
Harm zocht in zijn zak naar een si
garet en stak die aan. Kinderen begon
nen te huilen, moeders probeerden hen
te sussen. En het water steeg.
Na een half uur had het water reeds
de uiterste vluchtelingen bereikt. Wel
dra zouden ze in het water staan.
Harm besloot een maatregel te ne
men. die weldra noodzakelijk zou zijn.
Hij knipte zijn lamp aan en bescheen
de twee draden, die aan palen beves
tigd waren. „Laten de moeders met hun
kinderen bij het draad en de palen
gaan staan," adviseerde hij„dan heb
ben ze enige steun." De anderen gaven
door een goedkeurend gemompel te ken
nen. dat ze het er mee eens waren en de
moeders konden deze voorhands nog
droge plaats bereiken.
De storm bleef loeien en het water
steeg met de minuut. De grootste man
nen namen de kinderen en zetten die
op hun schouders. De vrouwen rustten
uit tegen de draad en Harm moest
waarschuwen er niet te zwaar tegen
te leunen. Rondom was het water, dat
met talrijke grimmige schuimende kop
pen als het ware de vluchtelingen op
de dijkpunt wilde aanvallen.
Het water bleef stijgen en de man
Zonder hoofdelijke stemming verleen
de de raad medewerking in de totstand
koming van de verbindingsweg St. Kruis
naar Waterlandkerkje, waarvan de kos
ten voor de gemeente f 70.000,zullen
bedragen. De raad sprak haar voldoe
ning uit over deze belangrijke stap. De
heer Paridaen uit St. Kruis, was even
eens zeer voldaan en bracht dit onder
woorden. Door deze weg zal het Eiland
volledig ontsloten worden en worden
goede kansen geboden voor de vlasserij.
J. Paridaen werd met ingang van 1
Januari 1950 aangesteld in vaste dienst
2 stemmen werden blanco uitgebracht.
Besloten werd tegen C. Cools en cons,
een rechtsgeding aanhangig te maken.
De pacht aan Cools van een weide is ten
einde. De gemeente is voornemens op ge
noemde weide volkstuintjes aan te leg
gen, omdat elders volkstuintjes moeten
verdwijnen door de uitvoering van het
uitbreidingsplan. Het bedrag per leer
ling per jaar voor 1956 voor het voort
gezet lager onderwijs werd bepaald op
f 40.Het verzoek om subsidie van het
Fruitteelt Proefbedrijf te Philippine werd
met 9 stemmen afgewezen. Vóór stem
den de heren Rosseel en v. d. Broecke.
De jaarlijkse huur voor het gebruik
van het sportterrein, die aan de plaat
selijke voetbalvereniging in rekening
wordt gebracht, werd met f 100.ver
minderd en gebracht op f 150.omdat,
tijdens de werkzaamheden aan het
sportterrein de tribune niet gebruikt kan
worden.
Het sluitingsuur van de café's werd
op 12 uur gesteld, het gehele jaar door.
Voor 1956 werd voor plaatselijke
leerlingen, die het semenarie te Weert
bezoeken, een bijdrage toegezegd in de
zelfde verhouding als aan de H.B.S. te
Schoondijke en Oostburg wordt toege
kend.
f 17.000,kasgeld werd verstrekt aan
het bestuur van de R.K. kleuterschool te
Eede.
f 500.werd uitgetrokken voor het
geven van verkeersonderricht aan per
sonen boven de leeftijd van 16 jaar.
Retranchement
Loop der bevolking.
Het zielental van de gemeente Re
tranchement verminderde in het afge
lopen jaar met 9. Op 31 December 1954
bedroeg het aantal inwoners 580 (299
mannen en 281 vrouwen). Dit aantal
vermeerderde in 1955 door geboorte met
2 vrouwen en door vestiging met 12
(6 mannen en 6 vrouwen). Het vermin
derde door overlijden met 4 (1 man en
3 vrouwen) en door vertrek met 19 (6
mannen en 13 vrouwen). Op 31 Decem
ber 1955 bedroeg het aantal ingezete
nen dus 571 (298 mannen en 273 vrou
wen).
Er werden 4 huwelijken voltrokken
en 2 echtscheidingen ingeschreven.
Vergadering van athletiekvereniging.
De athletiekvereniging „Het Zwin"
voor Retranchement en Cadzand hield
in laatstgenoemde gemeente een verga
dering onder voorzitterschap van dhr.
W. Kuijs.
In deze samenkomst werd het wed-
strijdprogramma voor 1956 vastgesteld,
nen, die aan de buitenkant stonden,
hadden grote moeite om zich in de kol
kende watermassa staande te houden.
Enkele kinderen waren op de schouders
der mannen half en half in slaap ge
vallen. Een enkeling dreinde, maar ver
der zweeg iedereen, zich bewust van het
doodsgevaar waarin men verkeerde.
Bas, de hond van van Vliet, sprong op
een gegeven moment jankend in het
water en zwom weg. Boven het lawaai
van de stormwind hoorde men af en toe
het geloei van een of meer koeien. Harm
dacht aan zijn vee, zestien beesten, de
stier, de varkens, meer dan tweehon
derd kippen en de twee geiten, die van
Jannie waren. Ze zouden allemaal wel
omgekomen zijn in de razende stroom.
De Idapolder lag laag en het water zou
zeker al een meter of vier hoog staan.
Zelfs diegenen, die niet meer hadden
kunnen vluchten en hun heil gezocht
hadden op de hoger gelegen verdiepin
gen, zouden daar door het water ach
terhaald worden. Slechts het dak van
de hoger gelegen boerderijen zou red
ding kunnen brengen
Harm tuurde op zijn horloge: half
vijf. Het zou zeker nog bijna drie uur
duren, voor het daglicht doorbrak. En
wat dan nog? Rondom was alleen maar
water en nog eens water, dat al maar
hoger kwam. De buitenste mannen
stonden nu al bijna tot hun middel in
het water; de anderen tot over hun
