Vulcanus in School
Lang geleden ii het, zo lang, dat
men zelf» de fiets nog niet kende. Iets
wat daarop begon te lijken was een
houten blok hangend tussen twee hou
ten wielen waar omheen ijzeren banden
lagen. Een rit op zulk een gevaarte
had iets van een veroordeling te moe
ten worden geradbraakt.
Ook een tram was er nog niet.
Maar van de macht van de stoom
machine bestond enig begrip op het
stille plaatsje. Hetgeen spoedig nog
verruimd zou worden.
Er werd een kostschool geopend,
waar weldra leerlingen uit alle delen
des lands zouden omgevormd worden
tot nuttige leden in de maatschappij,
zij het, dat deze vorming over een
wat hobbelige weg zou gaan, gezien
de bizondere ambitie voor guitenstre
ken enerzijds en de te strenge opvoe
ding door het schoolhoofd, hier direc
teur, ter anderer zijde. Spoedig stond
het leergierig gezelschap dan ook op
voet van oorlog met „de ouwe" van
wege dien» buitensporige strafmaat.
Hoe veel beter was de verhouding
tussen scholieren en secondanten. Nog
leeft in de herinnering van de weinig
overgebleven oud-leerlingen de grote
mate van tact en minzaamheid van
een dier meesters voort en zijn dege
lijk onderwijs.
Het onderricht had plaats behalve
soms in een lokaal der gemeenteschool
in een tuinhuisje, waarin tevoren
machtige stapels turven geborgen
waren, dienende om 's winters barheid
te weren uit des schoolhoofd» woning.
De turven waren uitgewezen. Hun
plaats werd ingenomen door banken,
schoolborden, een paar petroleumlam
pen en niet te vergeten een kromme
buis, die wel iets had van een bis
schopsstaf. Deze buis moest dienen om
voorzichtig over de rand van een lam
penglas gelegd, door een forse adem
stoot de vlam te blussen. Ook tot een
ander doel leende zich de blaaspijp,
althans bij afwezigheid der onderwij
zers. Want een der scholieren, een
hevig pistonblazer, verstond de kunst
de lippen op het ding samen te per
sen en in benepen knettertonen een
„Wien Neérlands Bloed" over de om
geving te doen schallen.
Een reus was het schoolhoofd. Zijn
verschijning had iets dreigends. Voor
zijn zware gestalte was ver in de om
trek geen tegenhanger te vinden, of
het had moeten zijn die van de dorps
smid, de even krachtige als goedaar
dige smid Kuzze. (Schrijver geeft hier
de naam zoals hij steeds werd uitge
sproken; mogelijk was de spelling
enigszins anders). Belangrijk meer was
Kuzze's smidse bij de scholieren in
trek dan het schoollokaal en de ge
vreesde meester.
Vage wraakplannen jegens het school
hoofd kregen vorm.
En gelegenheid
Op een kwade dag kreeg de ouwe
een mankement aan een zijner benen,
waardoor hij zich niet langer over zijn
tuinpad naar de openbare school kon
begeven. Zulks moest thans per voer
tuig geschieden over de smalle bestra
ting van het paadje. En dat voertuig
moest uiteraard een kruiwagen zijn.
En de vervoerders De meest ge
spierden der leerlingen!
Zegt dit feit U reeds iets lezers
De inspecteur draaide hem zijn rug
toe en voerde een fluisterend gesprek
met een der agenten, waarna de su
perieur naar buiten ging. Joop begon
er hoe langer hoe minder van te be
grijpen.
Een paar minuten later kwam de
inspecteur met zijn ondergeschikte weer
binnen.
„Nou," zei de eerste tot Joop, „ver
tel nu je verhaaltje maar eens".
Joop, hoewel nog innerlijk veront
waardigd, vertelde betrekkelijk kalm
van zijn wantrouwen tegen de graaf,
het afgeluisterde gesprek van die mid
dag en de voorzorgsmaatregelen die
hij had genomen. Dat de diefstal ont
dekt werd en dat hij onmiddellijk in
zijn jeep was weggegaan naar de
hoofdstad en de auto van de graaf in
de Wijde Heisteeg had gevonden. Ter
loops vertelde hij ook van het op
schrijfboekje van de graaf, dat hij in
de wagen gevonden had en dat hij
zodoende eerst naar een dezer adres
sen was gereden en onmiddellijk ge
luk had gehad.
„Hebt U die adressen bij U?" vroeg
En hoort U het achterbakse gegrinnik
der jongens? En voorvoelt U de sa
menzwering? „Daar hoor, aan de
tweede beierbos moet het gebeu
ren Prompt kwam het snode plan
ten uitvoer. Op de bewuste plaats was
er tijdens genoemd transport opeens
een struikelen, een gekantel, verwar
ring en een opkrabbelen van jongens.
Maar de gevreesde lag netjes gedepo
neerd tussen de bessenstruiken en om
geven door knapen, wien de inwen
dige strijd om een proestend gelach in
te houden van de snoeten was af te
lezen.
De beschaving ging verder.
Om de leerlingen te beter de begin
selen der stoomwerktuigkunde bij te
brengen was een pieperig kleine stoom
machine aangeschaft. Het leek kinder
speelgoed en toch was het een dapper
klein ding. Voor een richtige behande
ling van hetzelve werd smid Kuzze
geraadpleegd, die werkelijk bleek iets
te weten van stoomdruk, zuigers, vei
ligheidsklep enz.
De grote dag van het proefstomen
tevens de eerste practiese les was
daar. De vuurhaard welke de druk in
de stoomketel ontwikkelen moest be
stond uit een kleine petroleumlamp,
die onder de ketel moest ingeschoven
worden. Ook een kaars kon zo nodig
tot dit doel gebruikt worden.
Een lokaal der gemeenteschool werd
voor de proefneming benut. Op een
houten bord dwars over een paar
schoolbanken gelegd stond d e machine.
Rond deze gaapte een troep weetgie
rige jongelui.
Zou het een lolletje worden
Zou dat kleine foeterding, door hen
reeds Vulcanus gedoopt, werkelijk op
gang komen? Als het maar niet uit
eenbarstte, zoals onlangs nog gebeurde
op de Missisippi, waar van een stoom
boot de ketel sprong.
De ouwe zelf fungeerde als stoker
en ontstak de lamp.
Men wachtte
Vulcanus deed niets.
De ouwe manipuleerde met de pit.
Weer een poos wachtens. Vulcanus
deed „pstDaarna in een hele tijd
weer niets.
Eindelijk hoorde men iets ruisen;
het geluid groeide in kracht. Opeens
begon een vluchtwiel te draaien en
een zuigerstang ter dikte van een ste
vige lucifer ging driftig op en neer
spectakelen. Nijdige scheuten damp
schoten omhoog. Vulcanus was in zijn
element.
Na de verrassing groeide in de toe
schouwers het jolijt, weldra overgaand
in iets als ontzag. Want meer en meer
vulde het locaal zich met stoom, uit
gestoten door de machine.
Vulcanus werd dol. De duivel scheen
wel in het kleine ding gevaren, zoals
het stampte en in steeds sneller tempo
onder een boos poffen de stoomzuilen
omhoog blies.
Inplaats van formules en practiese
wenken ten beste te geven trok de
ouwe zich ai wat terug. Ook de ben
gels rondom retireerden een weinig.
Iets als ontsteltenis viel plotseling over
de schare toen een der jongens de
noodkreet uitgalmde„De veiligheids
klep werkt niet 1"
Hu de veiligheidsklep
Br die stomer op de Missi
sippi
En Vulcanus pofte maar voort. Het
de inspecteur, die steeds meer belang
stelling voor de uiteenzetting van Joop
gekregen had.
„Jawel, mijnheer," antwoordde de
jongeman, die nu weer hoop kreeg.
Hij haalde het blaadje papier waarop
hij ze had overgeschreven, uit zijn zak
en overhandigde dit aan de politieman.
„Hm," bromde deze, „inderdaad
allemaal verdachte adressen. Nu, we
zullen eens poolshoogte gaan nemen.
U gaat mee, mijnheer Van Kampen,
echter op één voorwaarde dat U uw
woord van eer geeft, dat U bij ons
blijft en mijn instructies opvolgt. Kan
ik op U rekenen?"
„Maar dat spreekt toch immers van
zelf! Mag ik misschien vragen, wat dit
wantrouwen te betekenen heeft? De
brigadier wilde me zoeven ook al niet
laten gaan".
„Dat hoop ik U straks te vertellen.
Ik vermoed dat er een misverstand in
het spel is. Maar we hebben al te
veel kostbare tijd verloren laten gaan.
Vooruit, jongens
(Wordt vervolgd).
houten vloertje onder hem trilde door
zijn geweld. Nu en dan schokte het
boze ding op, alsof het spottend om
de angst rondom zich zelfs nog een
dansje wilde beginnen.
Opeens klonk uit de schuilhoek
waarheen het schoolhoofd gevloden
was, het bevel
„Roep smid Kuzze
Een paar volijverige boodschappers
stortten zich deurwaarts en renden naar
de smederij, waar de smid juist zijn
voorhamer neerlegde en een ijzer in
de koelbak wierp. Zonder enige haast
volgde hij toen de jongens.
In het schoollokaal zag men hoe op
de matglazen ruiten zich de markante
kop en schouders van de naderende
smid aftekenden. Binnengekomen over
zag deze met een wat kritiese blik de
situatieeen tierende Vulcanus, de
half verscholen groep, evenwel op een
paar snoeten verholen pret, dan de
verdekt opgestelde schoolmonarch.
Even was op des smeden goedaardig
gezicht een ietwat minachtende greirs.
Toen naderde hij de hevig foeterende
Vulcanus. Rustig legde hij zijn grote
hand op het sputterende ding, welks
geweld nu opeens gefnuikt was, hief
het tot kinshoogte op, blies het vlam
metje uit, zette een onttroonde Vulca
nus weer op zijn plaats en ging zon
der enig woord heen. Iets als verach
ting lag over de verschijning van de
forse smid
In het schoollokaal hing de verbluft
heid.
Maar buiten mompelde iemand:
„Zijn ze nou verdomme helemaal
van lorretje
L. B.
INGEZONDEN
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie
Alle hens aan dek
Nog maar één goede week scheidt ons van
de Visserijdagen 1954 en als wij eens een
voorlopige balans opmaken over datgene wat
tot op heden is geschied, dan mogen wij niet
ontevreden zijn over alles wat in deze korte
tijd bereikt is. Maar toch ontbreken nog
enkele onmisbare schakels om de zaak slui
tend en goed te krijgen. Wij missen nog een
belangrijke straat als de Dorpsstraat in de
opgaven. Kom, kom, heren waar blijft de
hoofdstraat van onze gemeente Breskens En
de Mercuriusstraat met Oranjeplein, de aan
staande winkelstraten van onze gemeente
Zij zullen toch moeten tonen dat ze een wil
hebben om als winkelcentrum naam te
makenEn dan Vogelenzang, dat vorig jaar
op het gebied van straatversiering de kroon
spande Kom, dames en heren, uw eer staat
op het spel.-En het Noodplan, dat vorig jaar
ontbrak op het feest zal nu toch wel niet
willen achterblijven Ook van sommige ver
enigingen missen wij nog een opgave voor de
stoet. Kom, bestuurders, uw vereniging heeft
toch ook leden en donateurs in onze ge
meente, die u steunen en ook wel eens een
prestatie willen zien En dan de winkelstand
van Breskens, waar blijft uw verlichting
Denk er om, deze dagen komen ook u ten
goede. Werkt daarom ook mee om het feest
te doen slagen. En gij, ingezetenen van onze
gemeente, steekt allen op deze beide dagen
uw vlag uit. Laat Breskens een echt feestelijke
aanblik hebben voor iedere bezoeker. Het
comité heeft getracht door contracteren van
muziekverenigingen, „De Bietenbouwers",
vuurwerk, enz., deze beide dagen aantrekke
lijk te maken voor een ieder. Zorgt u dus
dat ieder het gezellig vindt in Breskens.
Tenslotte nog gij vissers, vlaggen in uw
masten op beide dagen. Toont uw trotse be
zit aan allen die Breskens bezoeken.
Voor u allen, om in de visserstaal te blij
ven nog acht dagen resten ons vóór het
feest. Dus alle hens aan dek
FILMN1EUWS
In het Luxor Theater te Breskens
zal op Zaterdag 7 Aug. vertoond wor
den de spannende en actie-volle film
„De patrouille der verlorenen". In de
hoofdrol Gregorie Peck. Enerzijds be
dreigden hem de giftige pijlen der
Indianen, anderzijds de geweren van
zijn eigen mannen.
Zondag wordt vertoond de machtige
kleurenfilm „De godin der jungle."
Een fantastisch filmwerk, waarin Dorothy
Lamour en Ray Milland de hoofdrol
vertolken. Toegang 14 jaar. Aanvang
8 uur.
Plaatselijk Nieuws.
Sluis
Schoolreisje.
Onder leiding van het onderwijzend
personeel maakten de leerlingen van
de openbare lagere scholen uit Sluis
en Aardenburg een uitstapje naar de
Belgische badplaats De Panne, waar
het doolhof, sprookjespark, speeltuin
en vogelpark werden bezocht.
Op de thuisreis werd nog even ge
pauzeerd bij Marie Ciska te Knokke.
Tentoonstelling aardewerk.
Zaterdag j.l. werd te Sluis de
expositie geopend van Delft's aarde
werk. De tentoonstelling omvat vele
specimen van de Delftse aardewerk
industrie „De Porceleyne Fles", die
vorig jaar drie eeuwen bestond.
De liefhebbers van „Delft's blauw"
kunnen dus hier hun hart ophalen.
Een grote verscheidenheid van deze
kunstnijverheidsproducten zijn hier ge
rangschikt in vitrines en kasten en op
tafels, alles teveel om op te noemen.
Burgemeester P. F. van Hootegem
sprak een welkomstwoord, waarna drs.
Mattelaer, schepen van Knocke en
„vriend van Sluis" deze expositie
opende. Mede tegenwoordig waren het
lid van G.S., de heer A. L. S. Locke-
feeroud-burgemeester, tevens ere
burger van Sluis, de heer A. F. Aer-
noudts schepenen van Oostende bur
gemeesters van enkele West Z.-Vl.
gemeenten en directieleden van „De
Porceleyne Fles" te Delft.
Na bezichtiging van de tentoonstel
ling werd in hotel „De Korenbeurs"
een maaltijd aangeboden. Hier voerden
o.a. nog het woord de burgemeester
van Oostburg, mr. K. Hoekzema en
de burgemeester van Schoondijke F.
A. van Rosevelt. De heer C. J. A.
Bukkens, beheerder van de Oudheid
kamer te Sluis, deed een beroep op
de West Zeeuws-Vlaamse gemeenten
te streven naar opbouw van de Oud
heidkamer, waarop door burgemeester
Hoekzema direct een oudheidkundige
bijdrage uit Oostburg werd toegezegd.
Breskens
Hengelsport.
Dezer dagen heerste er een gezellige
drukte aan het strand en langs de
haven. Een groot aantal hengelaars
probeerden elk op hun wijze een visje
te verschalken. Toen wij een der hen
gelaars vroegen hoe het ging, kregen
we ten antwoord „vandaag willen ze
niet bijten, doch gisteren gisteren
ving ik aan een der paalhoofden zo'n
grote paling, dat ik er mee moest
vechten om hem te behouden en met
een bevuild en nat pak gelukte het
mij de paling in mijn zakje te stoppen."
Op onze vraag of er al een hengelclub
was, kregen we een ontkennend ant
woord, doch deze hengelaar voelde er
wel wat voor, dan was er tenminste
kans dat ook hier nog eens hengel-
wedstrijden zouden kunnen worden ge
organiseerd.
Wie neemt hiervoor het initiatief?
Geslaagd
Gisteren slaagde te Eindhoven voor
banketbakker de heer A. de Krijger
te Breskens.
Bsvorderd.
Aan de Grafische school te
Roosendaal is bevorderd van de ie
naar de 2e klasse, de heer J. van Houte
te Breskens.
Gunning.
Namens het R. K. kerkbestuur
te Breskens, werd door het Architecten
bureau J. C. P. Loonen B. N. A. te
Breskens aanbesteed het bouwen van
een kleuterschool op een terrein gele
gen aan de Dorpsstraat, aldaar.
Het werk is gegund aan de Firma
J. Cruson te Breskens.
Middenstandsopleiding
Met ingang van I September
a.s. wordt te Breskens een cursus op
gericht, die zich als eerste taak stelt
de toekomstige middenstanders op te
leiden voor het middenstandsdiploma.
De opleiding zal onder toezicht staan
van het Instituut voor Middenstands
ontwikkeling te Den Haag, zodat de
leerlingen van een deskundige en ver
antwoorde opleiding verzekerd zijn.
Voor Breskens zal deze opleiding in
een lang gevoelde behoefte voorzien
en ook leerlingen uit aangrenzende
gemeenten zullen er misschien van
kunnen profiteren. Het ligt ook in het
voornemen voor reeds gevestigde mid
denstanders af en toe bijeenkomsten te
organiseren, waarop verschillende pro
blemen uit het zakenleven behandeld
zullen worden.
P. v. d. HEUVEL wint op schitterends
wijze Havenwedstrijd.
Zaterdag j.l. werd de jaarlijkse
Havenwedstrijd, georganiseerd door de
zwemvereniging „Scheldestroom," in de
haven van Breskens verzwommen. De
opkomst van deelnemers en publiek was
jammer zeer gering. Om drie uur werd
gestart met 9 heren en 8 dames.
Reeds direct na de start nam de win-
