De staat knapt het op
Het verlaten eiland
De schakel
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR WEST ZEEUWSCH-VLAANDEREN
7e Jaargang Nummer 335
Vrijdag 15 JUNI 1951
Drukkers-Uitgeverij: Firma SMOOR DE HULSTER - Dorpsstraat 10 - BRESKENS - Telefoon 27 - Giro 358296
Verschijnt iedere Vrijdag
Abonnementsprijs
f 1,per kwartaal; franco
per post f 1,15
Prijs der advertentiën
10 cent per m.m.
bij abonnement korting
Advertenties met „brieven
onder nr. of bij ons te
bevragen", 10 cent extra
Het is een publiek geheim, dat
Nederland langzaam maar zeker in de
greep van een alles bedisselende over
heid dreigt te geraken en dat we, na
zes jaar van dit vreemde soort vrijheid,
het gevoel krijgen, helemaal niet be
vrijd te zijn. Hoe men er ook over
denken moge, we hebben de plicht,
de vinger te leggen op de zwakke
plekken, de symptomen van voort
schrijdende staatsbemoeienis.
Dezer dagen heeft voor het Gerechts
hof in Den Haag de zaak gediend van
de particuliere Rijnschippers tegen de
Staat der Nederlanden. De raadsman
van de schippers memoreerde in het
kort de treurige stand van zaken. De
Rijnvaart wordt verambtelijkt en de
slappelingen krijgen een premie op hun
luiheid, als men doorgaat, met over
heidsdwang de vaart op de Rijn te
regelen. De Staat der Nederlanden is
bezig zich daar een eigen bedrijf te
vormen.
Volgens beschikkingen van Z. Exc.
de Minister van Verkeer en Waterstaat
(1948 en 1950). moeten alle ruim 7000
particuliere Rijnschippers aangesloten
zijn bij de Nederlandse Particuliere
Rijnvaart Centrale (N. P. R. C.). Bij het
passeren van de grenspost Lobith moe
ten ze daarvan een lidmaatschapskaart
tonen 1
Op een goede dag was een Belgische
schipper, Van de Tromp, langs ge
komen op de „Thilla V", met een
sleep voor Duisburg. Hij had bedoelde
lidmaatschapskaart niet en prompt
werd hem het voortzetten van de reis
verboden De schipper moest een
andere sleepboot speciaal uit Dordrecht
laten komen, om de hele zaak niet in
de war te laten lopen. Vanzelfsprekend
spraken de schipper en zijn rederij de
Staat der Nederlanden aan voor schade
vergoeding. De rechtbank stelde de
Staat echter in het gelijk en verklaarde
de eis niet ontvankelijk"
Hierop nu verzoekt de raadsman,
namens alle particuliere Rijnschippers,
de Belg Van de Tromp wel degelijk
ontvankelijk te verklaren in zijn eis en
uitdrukkelijk vast te stellen, dat de be
schikkingen van de Minister niet (meer)
van toepassing zullen zijn op de Rijn
vaart. Zulks op grond van het feit,
dat door de Conventie van Mainz (1831)
en de Acte van Mannheim (1868), de
vrijheid voor alle schepen op de Rijn
wordt gewaarborgd.
Het antwoord van de Staat der
Nederlanden, bij monde van haar ver
dediger is zeker de overdenking waard
„Ik meen, dat dit alles in internatio
naal licht moet worden bezien. Het
begrip vrijheid is in de loop der jaren
FEUILLETON
11)
door P. DE VRIES
„Dan wezen ze ons een gebouwtje
of een naburig bosje, waar een geest
zou zijn en waar het levensgevaarlijk
was, als je er heen ging. Nou, we zijn
tientallen malen naar zulke geesten
verblijfplaatsen geweest, maar we heb
ben er nooit iets bizonders gezien en
we kwamen altijd weer ongedeerd te
rug. Allemaal onzin. Ik heb zo mijn
eigen idee al gevormd omtrent de
werkelijke toestand daar. En ik wil er
heen, om te constateren, of die me
ning juist is of niet".
Er was lange tijd een stilte in de
kamer en ten slotte probeerde Van
t Bergen nog een laatste poging, om
zijn zoon van dit in zijn ogen dol
drieste plan te weerhouden.
„Het zal de vraag zijn of er wel zo
veel geld beschikbaar is. Als het nu
een plezierreisje was van een week of
drie, vier, maar wat jij nodig hebt, zal
veranderd. Het moet anders worden
geïnterpreteerd dan in 1831. De be
schikkingen van overheidswege beogen
een geordend verloop voor de Rijn-
schippers zelf. Zij willen ongebrei
delde concurrentie beteugelen. Dat is
niet strijdig met ons vrijheidsbegrip in
1951
Zó waakt dus de Staat over onze
vrijheden
Terzelfdertijd zijn ook in tuinders
kringen de inzichten van de overheid
en de werkelijke be
langen van betrokke
nen op elkaar gebotst.
De regering was na
melijk van mening dat
een welwillend gebaar
moest worden uitge
voerd bij de sla-export naar België en
legde de handel botweg voor enige tijd
stil. De Belgen zouden volgens haar
dan eerst hun eigen sla kunnen op
peuzelen. In een protestvergadering
wijzen vooraanstaande groentenexpor-
teurs er echter op, dat de Staat vol
komen gespeend van gezond begrip
schijnt te zijn en geen rekening houdt
met de werkelijkheid (waarop ze zich
zo vaak laat voorstaan). Immers, de
kwaliteit van de Nederlandse sla vinden
de Belgen zóveel beter dan hun eigen
product, dat ze die ondanks hogere
prijzen liever kopen (de Belgen kunnen
het best betalen). Dit zal opnieuw ge
beuren zodra de regering het uitvoer
verbod weer opheft. Wil ze consequent
zijn, dan kan ze wel weer constateren,
dat de Belgische sla „last" krijgt van
de Nederlandse collega's
Waarom, zo vraagt men zich in
tuinderskringen af, mag Nederland niet
met een uitmuntend kwaliteitsproduct
komen, als dat concurrentie tot gevolg
kan hebben Is de Staat dan van
mening, dat de normale handel tegen
woordig uit den boze is
Inmiddels doet zich de „zegen" gel
den van het, door de 'Tweede Kamer
aangenomen wetsontwerp, op de Publiek
rechtelijke Bedrijfsorganisaties. Het
exces heeft zich voorgedaan in de „Bond
van Groothandelaren in Aardappelen,
Groenten en Fruit", waarvan de leden
zich in een speciale samenkomst tot de
Nederlandse pers hebben gewend. Het
blijkt namelijk, dat bepaalde personen
terstond zich hebben meester gemaakt
van de nieuwe, hen door de staat ver
leende rechten. (Tevergeefs hadden ne
gen Nederlandse professoren de regering
gewaarschuwd voor het verstrekken
van wetgevende bevoegdheid aan be
langhebbenden zelve!). Zo is een „ver
ordening" verschenen van de „Bedrijf
schap voor Groenten en Fruit", die in
strijd is met het algemeen belang en,
in ieder geval, met het belang van de
een kapitaal kosten!"
„Dat zal wel meevallen. Als ik eerst
maar in Australië ben, dan ben ik er
van overtuigd, dat ik wel een paar
avontuurlijk aangelegde mensen warm
kan maken voor mijn plannen. En die
moeten een en ander dan maar verder
financieren. De 'hoofdzaak is: ik moet
geld hebben voor de reis erheen en
ook een matig bedrag voor de bestrij
ding van de eerste onkosten daar.
Zoals voor reisgeld, hotelkosten, en zo.
Dat is toch niet veel? Voor de rest
zorg ik zelf wel".
„De reis kan natuurlijk in Hollandse
valuta betaald worden. Dal is dus geen
bezwaar. En voor een verblijf van vier
tot acht weken kan ik over voldoende
contanten in Australische ponden be
schikken, als het nodig is".
„Wel," antwoordde Kees opgewekt,
„dan zijn we immers waar ik wezen
moet. Geen moeilijkheden meer. Mor
gen ga ik naar het gemeentehuis om
de papieren in orde te laten maken en
zal ik gelijk eens bij de K L.M. infor
meren, op welke wijze ik in Australië
kan komen. Als ik daar eenmaal ben,
groothandelaren. Alle leden van de
Bond zijn in het bezit van een erken
ning als grossier, die hen volledige vrij
heid van handelen Iaat, De bedoelde
„verordening" bepaalt echter zonder
meer, dat voortaan vers citrusfruit niet
dan met bizondere toestemming van
de „Sectie Zuidvruchten der ondervak
groep Binnenlandse Groothandel der
Bedrijfschap voor Groenten en Fruit"
(lekkere naam heeft zo'n instelling, hè!),
mag worden geveild! De verordening
voegt er bij voorbaat aan toe, dat
alleen voor-oorlogse handelaren voor
toestemming in aanmerking komen,
mits die in bepaalde basisjaren een
jaaromzet hadden van ten minste 1000
kisten vers citrusfruit, of IOO kisten
Surinaams fruitHet is duidelijk,
dat zij, die tot deze verordening heb
ben geïnspireerd, de macht aan zich
trekken, voortaan naar willekeur te
handelen. De Bond van Groothandela
ren wijst erop, dat het voor de hand
ligt, dat dit beperkte kringetje op een
hogere prijs voor de consument zal
aansturen. Zij hebben immers het
monopolie met een van Staatswege
erkende wet! En dat ondanks dat het
„Scheidsgerecht voor de Voedselvoor
ziening" hun eerste poging hiertoe, een
jaar geleden, ontoelaatbaar had ver
klaard. De vele, thans gepasseerde han
delaren, vragen zich af, hoe het moge
lijk is geweest, dat de Minister van
Landbouw de verordening door zijn
handtekening heeft bekrachtigd, terwijl
hem de uitspraak van het Scheidsge
recht bekend geweest moet zijn
Is het de bedoeling van de Staat,
voort te gaan, op deze wijze de be
langen van haar onderdanen te be
schermen
Eerder genoemde Bond concludeert,
dat de regering zich verkeerd of on
voldoende, heeft laten voorlichten. Haar
leden zouden derhalve deze zaak onder
de aandacht van de Minister willen
brengen. Maar, de nieuwe wetgeving
belet hen de toegang tot de Minister.
Nota beneDe enige schakel is het
groepje, dat de omstreden verordening
voorstelde en dat zich van het mono
polie heeft verzekerd! De bond hoopt,
dat de volksvertegenwoordiging alsnog
zal ingrijpen en dat de lamgelegde,
normale handel in Zuidvruchten, her
steld zal worden.
Zou de Staat ter elfder ure kunnen
inzien, dat o.i. allerlei rechten met
voeten getreden worden? Zou het haar
duidelijk gemaakt kunnen worden, dat
(1) het geval der gepasseerde Rijn
schippers, (2) de zaak der miskende
tuinders, en (3) de gedupeerde fruit
handelaren, géén uitzonderingen vor
men in de huidige gang van zaken?
Of, al zou de volksvertegenwoordiging
vind ik zelf de weg wel naar het
eiland Saint George!"
En vrolijk fluitend verliet hij de ka
mer, zijn ouders in de grootste ver
warring achterlatend. Want de beide
oudjes begrepen wel, dat er geen mo
gelijkheid bestond om hun zoon van
zijn plan te weerhouden. Hij had in
wezen een echte stugge, Friese natuur
en als hij eenmaal iets in zijn hoofd
had gezet, was het onbegonnen werk
om hem van zijn plan af te brengen.
De Maandagmorgen daarop wipte
Kees vroeg uit zijn bed en liep naar
de grote kast, waarin nog een deel
van zijn bezittingen geborgen waren.
Hij zocht een atlas en na enige tijd
gerommeld te hebben in de stapels
boeken, schriften en dozen, vond hij,
wat hij zocht.
Met het boek gewapend dook hij
weer in bed en nadat hij een sigaret
aangestoken en het kussen in zijn rug
geduwd had, begon hij te bladeren,
tot hij de kaart van Australië gevonden
had. Hoe heette dat eiland ook al
weer? O ja: Saint George. Een van
de Salomons-eilanden. Kees zocht de
spreken, zou dan de Minister zoveel
welwillendheid kunnen opbrengen, naar
de bezwaren te luisteren, en ze niet
zonder meer in een antwoordspeech,
op een hoop (een hoge) leggen? De
Staat - zo hebben wij het op school
geleerd - is er om de onderdanen - niet
de onderdanen om de StaatOf is
dat ook al, net als het begrip vrijheid,
van betekenis veranderd?
Het komt ons voor, dat de Staat
- de regering - de overheid, hier een
belangrijke taak te vervullen heeft. We
spreken niet voor onszelf of voor be
paalde groepen, als wij de regering de
spiegel van het dagelijkse leven voor
houden. Het is de plicht van de onder
danen, de overheid van advies te die
nen - en de overheid zal daar erken
telijk voor moeten zijn. Een veeg teken,
als de overheid dat ontwend is
Wisselwerking op dit gebied zal resul
teren in een groter begrip voor eikaars
prestaties - dat kan de merkwaardige
idee van een „Welvaartspolitiek" zelfs
ten goede komen!
Welaan, excellenties, was de var
kentjes!
Ge zult er toch ééns aan moeten
beginnen!
Als de Staat het opknappen wil, zal
het ons een genoegen zijn, voort te
gaan in het opsporen van „gevallen".
Dat is je ware samenwerking tussen
regering en onderdanen. Hoe gelukkig
zullen we dan zijn. We zien ons al
juichend de ministers op de schouders
nemen en zingend het land door dra
gen!!
En we hebben dan geen reden in te
stemmen met de commentator van het
maandblad „Op den Uitkijk", die rond
uit schreef „Ik voel meer voor Hitier,
dan voor sommige politici hier. Hitier
was een vreemdeling, die ons land
plunderde, vijf jaar lang: bedoelde
politici zijn van ons eigen vlees en
bloed en zij maken ons tot paupers
voor altijd". (d. K.)
Wegverbetering in Breskens
De Toeristenbond A. N. W. B. vestigt
er de aandacht op, dat er reeds enige
tijd wordt gewerkt aan het verbeteren
van de Rijksweg in Breskens en wel
aan het gedeelte van de aanlegplaats
van het veer tot de zuidelijke gemeente
grens. De keibestrating wordt hier
vervangen door beton. Tevens wordt
hier een parkeerstrook aangelegd en
aan beide zijden komt een rijwielpad.
Door deze werkzaamheden ontstaan
er voor het verkeer tijdelijk moeilijk
heden, daar er enige gevaarlijke boch
ten zijn en het rijwielpad bij de weg
is getrokken. Dit laatste, dat thans in
de tijdelijke rijbanen is komen te lig-
eilandengroep op de kaart op, maar
Saint George vond hij er niet bij. Wel
zag hij een groot aantal stipjes, die
kleinere eilanden moesten voorstellen
en waarbij geen namen geplaatst wa
ren. Waarschijnlijk was Saint George
een van deze stipjes. Maar .welke?
Nu ja, dat kwam hij wel te weten, als
hij eenmaal in Australië zat. Daar
zouden ze ergens een meer uitgebrei
dere kaart van de Salomons-eilanden
hebben. In ieder geval wist hij nu on
geveer, waar dat eiland lag en hij
constateerde, dat het nog een heel
eind van Australië zelf verwijderd was.
Eens kijken 0 ja, hier was de
schaalaanduiding: 1 op 30 millioen.
Dat is dus niet voor de poes. Waar
was ergens een havenplaats van be
tekenis? O ja, hier: Brisbane. Daar
zou wel een boot en verdere proviand
te krijgen zijn om de tocht te maken.
En de afstand Nou, die was zeker
op zijn minst tweeduizend kilometer,
hemelsbreed gemeten. Nog niet eens
zo gek ver van Nieuw-Guinea af.
In gedachten legde hij de atlas weer
terzijde en trok aan zijn sigaret. Jam-
