Dt waarde van Volksinstrumenten Let op de aardappelschillen en etensresten voor dieren! Wie umi, daal (tif Geheimen over de A-Bom naar Rusland gestuurd? Het verlaten eiland Beleid De schakel ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR WEST ZEEUWSCH-VLAANDEREN 7e Jaargang Nummer 325 Vrijdag 6 APRIL 1951 Drukkers-Uitgeverij: Firma SMOOR DE HULSTER - Dorpsstraat 10 - BRESKENS - Telefoon 27 - Giro 358296 Verschijnt iedere Vrijdag Abonnementsprijs f 1,per kwartaal; franco per post f 1,15 Prijs der advertentiën 10 cent per m.m.; bij abonnement korting Advertenties met „brieven onder nr. of bij ons te bevragen", 10 cent extra Er was al vaak over geroddeld in de U.S.A. Maar thans weet iedereen het. Stel U voor. Op een Vrijdagavond zaten de leden van het Congres rustig thuis, of bij vrienden, en luisterden naar een nieuwslezing. Vlak daarop kwam een luchtmachtofficier, die com mentaar leverde op de militaire opera ties en vergelijkingen maakte met zijn eigen ervaringen. O.a., dat hij ver scheidene vliegtuigladingen heeft zien vertrekken gedurende de oorlog van 1943-1946 vol bescheiden be treffende het atoomonderzoek, en mate riaal voor het vervaardigen van atoom bommen bestemming Rusland. Dit viel onder de „lend-lease"-hulpver- lening van de U.S.A. aan de U.S.S.R. Als verbindingsofficier was hij gestati- onneerd op het vliegveld Great Falls, vanwaar een luchtbrug met de Sovjets werd onderhouden. U zult begrijpen, dat het was of de bliksem insloeg en de toch al gevoelige zenuwen van vele senatoren kregen een watjekou. Men wendde zich tot de voorzitter van het Comité voor Atoom- Energie (de speciale rapporteur van het Witte Huis), die een kleine ver gadering belegde en de radiospreker vroeg, voor de aanwezigen een toelich ting te geven. Hij bleek Majoor George Racey Jordan te zijn, een betrouw baar en actief officier. Hij verklaarde, dat Harry Hopkins, de inmiddels over leden secretaris van Roosevelt, hem in die tijd opbelde met de opdracht, twee ladingen uranium naar Rusland te zenden, met de grootst mogelijke spoed. Voorts, zei de heer Jordan, had hij meerdere malen Russische koeriers voor het overbrengen van diplomatieke cor respondentie zien vertrekken, begeleid door een groot aantal zware koffers. Alhoewel elke koffer met dikke touwen dichtgebonden was, had hij bij iedere gelegenheid de moeite genomen er enkele te inspecteren. Daarbij deed hij zijn ontdekkingen. Eén ervan bevatte dossiers zorgvuldig geordende stukken, waar bovenop een kaartje lag met de aanwijzing „Top A-Bomb Secrets" en als afzender het laboratorium van de atoom-onderzoekers in Oak Ridge, Ten nessee. In een tas vond hij een hand geschreven brief, op papier van het Witte Huis, en in een hoek onderaan, een afdruk van het handtekeningstem pel van Harry Hopkins. Naast de tekst van een lang rapport in dezelfde tas zag hij een persoonlijke opmerking staan, die luidde „Had er FEUILLETON I) door P. DE VRIES. De terugkeer en de thuiskomst van Vaandrig van Bergen was precies het zelfde als van de tienduizenden andere repatriërende militairen uit Indonesië. Er meerde een groot schip in de Am sterdamse haven en er kwam een hoge officier aan boord, die een toespraak hield. Op de kade stond een muziek corps, dat het volkslied speelde en daarna volgde de debarkatie. Autobus reden voor en telkens gingen er groep jes militairen van boord, die met hun bagage instapten, waarna de bus weg reed, het land in, naar dorpen en ste den en overal, waar een militair uit stapte, was de straat versierd met vlaggen en ergens was een erepoort en een aantal mensen, die in grote spanning het ogenblik tegemoet zag, dat een zoon of man weer in de hui selijke kring zou zijn. Vaandrig van Bergen stapte op zijn een verschrikkelijke kluif aan, dit uit Groves' vingers te krijgen", onderte kend met Hopkins' paraaf: „H. H.". Voor een juist begrip is het nodig te bedenken, dat er ook dingen ge beurd zijn, die slechts bedoeld waren om Duitse en Japanse spionnen bang te maken, dat daarvoor zelfs heel grote stunts en-scène gezet werden, doch het feit dat Jordan duidelijk aangeeft hoe geheimzinnig en voorzichtig te werk werd gegaan zonder teveel tussenper sonen, is op zijn minst genomen vreemd. En de regering reageerde er niet op. De voorzitter van de Commissie, Brien McMahon vroeg echter machtiging om alle officieren van Great Falls een ver hoor af te nemen. Het lijkt ons een griezelig-interessante bezigheid. Bovenal erg pijnlijk (Nadruk verboden). Naast de alom bekende muziekin strumenten (strijk-, blaas- en „toetsen"- instrumenten), welke nagenoeg over de gehele wereld worden bespeeld als solo-instrument, zowel als in orkest formatie, bezitten de meeste volken 'n eigen volksinstrument, waarvan de meeste zogenaamde tokkelinstrumenten zijn mandoline (Italië), gitaar (Spanje), balalaika en domra (Rusland), tam- bourizza en braci (Zuid-Slavische lan den), om slechts enkele te noemen. De aard van deze instrumenten laat niet toe er zulke hoge muzikale eisen aan te stellen, als aan de alom be kende strijk- en blaasinstrumenten, maar aan deze eisen kan de massa, door allerlei omstandigheden toch niet voldoen. En daarom houden de meeste volken hun eigen volksinstrumenten in ere; zij zijn hierdoor in staat zonder grote offers- en onder omstandigheden, die het leren bespelen van een muziek instrument van hogere muzikale waar de onmogelijk maken, de muziek toch zelf practisch te beoefenen. En dat het zelf musiceren in een geestelijke be hoefte voorziet en zelfs van groot cul tureel belang is, behoeft geen betoog. Vooral, wanneer deze muziekbeoefening plaats vindt in groepsverband (orkest formatie) vormt zij een goede ontspan ning en heeft een verheffende invloed op de beoefenaren. De meeste volksinstrumenten zijn kennelijk gebouwd en ingericht - en lenen zich ook het best - voor een bepaalde soort inheemse muziek en vinden daarom buiten hun oorspronke lijke omgeving nagenoeg geen bespe- ling. Er zijn evenwel ook volksinstrumen- beurt in een der autobussen en nam, daar hij de laatste was, naast de chauffeur plaats. En toen reden weer twee en dertig jonge mensen huis waarts. Van Amsterdam naar Apeldoorn is het rond negentig kilometer. Dat is voor jongens die in de tropen derge lijke afstanden wel eens moesten lo pen, soms in volle uitrusting, niet veel. Maar als je verlangt naar het ogen blik, dat je weer thuis zult zijn, en de bus bovendien onderweg een keer of twintig stopt, om een der militairen uit te laten, dan duurt het lang en alleen het feit, dat je tijdens de rit genoeg te zien hebt, geeft wat aflei ding. Je was immers al zo lang uit Nederland, dat je verliet op een mo ment, toen alles nog in het beginsta dium van wederopbouw verkeerde; vernielde huizen en wegen, gebrekkige verbindingen en een nog op volle toe ren werkend distributie-apparaat. Nu zag alles er heel anders uit. Je zag troepjes vacantiegangers gaan op de fiets en in touringcars. En in de pensions en kampeerboerderijen zag je ten, die minder primitief zijn en daar door in veel mindere mate gebonden aan een bepaalde soort muziek, dus ook aan een bepaalde landstreek. Hier toe behoren in de eerste plaats de mandoline en gitaar. De meer alge mene bruikbaarheid van deze instru menten heeft tot gevolg gehad, dat zij zich over de gehele weield hebben verspreid en als volksinstrumenten zijn geadopteerd in streken, waar men zelf geen volksinstrument kende. In ons land wordt het mandoline- en gitaarspel de laatste veertig jaren in steeds toenemende mate beoefend en wel voornamelijk in orkestverband. Het orkest bestaat uitmandoline 1, mandoline 2, mandola (een grote man doline, klinkt een octaaflager) en gitaar, terwijl hier in grote orkesten aan wor den toegevoegd mandoloncello (be snaring en omgang als van de violon cello) en gitaron (gelijk aan de con trabas, doch uitsluitend pizzicato be speeld). De samenstelling van het mandoline-orkest is zodanig, dat er een goed harmonisch geheel kan worden gevormd, van vrij grote toonomvang en met een eigen karakter en timbre. Het is daarom te betreuren dat - hoewel het mandoline- en gitaarspel (vooral in orkestformatie) voortdurend en in sterke mate, zowel kwalitatief als kwantitatief toeneemt - er nog velen zijn, die een vooroordeel hebben tegen deze soort muziekbeoefening, een voor oordeel, dat in de regel voortspruit uit onbekendheid; zij zijn van mening, dat mandolinemuziek iets minderwaardigs is en nemen daarom niet de moeite eens een goed mandolineorkest te be luisteren. Bij herhaling is het voorgekomen, dat mensen, die toevallig eens een goed mandolineorkest hoorden spelen, er hun verwondering en tevens bewon dering over uitspraken en mij ronduit verklaarden, niet te hebben geweten, dat er met zo'n tokkelorkest zo'n goed en mooi klinkend muzikaal geheel kan worden verkregen met een eigen typisch, fascinerend timbre. Trouwens het feit, dat er regelmatig mandoline orkesten voor de radio optreden, be wijst toch reeds duidelijk, dat deze muziek door zeer velen wordt gewaar deerd, want anders zouden de omroep verenigingen hiermede toch niet voort durend blijven doorgaan. Velen van deze bevooroordeelden hebben reeds door het beluisteren van een goed mandoline-orkest meer waar dering gekregen voor deze soort mu ziek en ongetwijfeld velen zouden deze krijgen, wanneer ze eens de moeite namen een mandoline-concert bij te wonen. En zijn zij eenmaal zo ver, dan zijn ze reeds een flink eind op weg, de mensen zonnen genieten van hun korte periode van rust. Enfin, dacht Vaandrig van Bergen, vanaf dit ogen blik was hij een hunner. Ookvacantie. En rust. Vooral rust. Dat kwam hem wel toe na bijna vier jaren tropendienst. Toen men de Loolaan inreed, ging hij rechtop zitten. Er waren nog negen militairen in de wagen, allen voor Apeldoorn. Maar van Bergen zou nu de eerste zijn, die uitstapte. De bus reed regelrecht naar de Paslaan. Ja, nu het ogenblik van weerzien, na al die maanden - waren het er geen zeven en veertig? - kwam, was hij op gewonden. Zijn ogen schitterden, toen hij de bekende omgeving zag: de Grote Kerk en de Hoofdstraat. En daar zag hij de eerste vlag al Op de hoek. Leuk van Waanders om voor hem de vlag uit te steken. Ja, daar stond hij al in de deuropening van de winkel, met zijn volle blozende gezicht. Joviaal stak hij zijn hand op en nu ontdekte men hem. Een vrien delijke groet van de oude baas maar de bus reed de Paslaan al in en daar zag hij overal vlaggen. En een Het is me tegenwoordig Een reuze leuke tijd, Vooral als men zo nu en dan Door Lieftinck wordt verblijdt, Met prachtige papieren Van aanslag dit en dat, Verdwijnen al Uw centen, In 't bodemloze vat. Ik zie onze Minister Steeds voor me als een boer, Altijd maar koeien melkend, Maar, hij geeft ze geen voer. Je zult het zien gebeuren, Als hij zo door blijft gaan, Zijn binnen niet te lange tijd De koeien naar de maan. J. om van bewonderaar, beoefenaar te worden. Zij, die het genot en de vol doening van het zelfmusiceren niet kennen, beseffen niet welke geestelijke ontspanning daarvan uitgaat. Dit geldt natuurlijk voor elke soort muziekbe oefening, maar voor het mandoline- en gitaarspel in het bijzonder, om rede nen, welke tevoren reeds vermeld. De muzikale mogelijkheden van deze instrumenten en orkesten zijn zo groot, dat normale behoefte aan muzikale ont spanning er zeer zeker ten volle mede kan worden bevredigd, en het beschik bare repertoire is zo veelzijdig, dat aan elke smaak kan worden voldaan. Joh. B. Kok. Telkens bereiken Dierenbescherming klachten, dat paarden en vee z.g.n. „scherp" in krijgen. Een dierenarts te A. heeft b.v. onlangs weer een koe aan de maag moeten opereren, het dier had een 10 cm. lang stuk staaldraad en enkele blikjes van rookworst inge slikt bij het eten van schillen. Er zijn wel spelden, naalden, scheer mesjes, etc. gevonden in schillen en etensresten, die voor de dieren waren bestemd. Aan honden en katten geve men geen visgraten en splinterende kluiven en men lette ook nauwkeurig op palingkoppen, waarin vaak vishaakjes zitten. De vogels voere men bij voorkeur op een ca. 1V2 m. hoog tafeltje of plankje. Immers, kattengevaar voor de erepoort voor de woning van zijn ouders. En veel mensen. Allemaal bu- ren - De bus stopte en Vaandrig van Bergen pakte zijn plunjezak en het kofferlje met geschenken. Hij had moeite om zijn tranen in te houden, maar het ging toch niet op, om je gevoelens de vrije loop te laten, als er nog een stuk of acht ondergeschikten in de wagen zaten „Jongens, het beste hoor! En wel thuis!" groette hij, toen de chauffeur de deur opende. Maar hij hoorde de stemmen van de anderen al niet meer, want het volgende ogen blik lag hij in de armen van)zijn moe der en het gejuich van de buren en de familieleden, die nu eensklaps over al vandaan gekomen waren, ging langs hem heen. Hij voelde slechts de armen van zijn moedertje om zich heen en de hem zo bekende zachte stem: „Mijjs lieve jongen, ben je daar dan eindè- lijk Wat later zat hij in de grote, ver sierde salon. En er kwam geen einde aan het handjes geven. Vader kwam met een kistje sigaren aandragen.

Krantenbank Zeeland

De Schakel | 1951 | | pagina 1