BRILLEN Ernst en Luim. DE ZONDEN DER VADEREN. „Wz ^rillemaefter" De schakel ALGEMEEN NiEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR WEST ZEEUWSCH-VLAAN DEREN 6e Jaargang Nummer 304 Vrijdag 10 NOV. 1950 Drukkers-Uitgevers Firma SMOOR DE HULSTER - Dorpsstraat 10 - BRESKENS - Telefoon 27 - Giro 358296 Verschijnt iedere Vrijdag Abonnementsprijs f 1,— per kwartaal; franco per post f 1,15 Prijs der advertentiën 7 cent per m.m. bij abonnement korting Advertenties met „brieven onder nr. of bij ons te bevragen", 10 cent extra V, Het zal de lezers van „De Schakel" zijn opgevallen dat er de laatste weken zo weinig artikelen van mijn hand in dit weekblad zijn verschenen. Daarvoor bestonden verschillende redenen en de voornaamste daarvan was, dat ik te veel in de put zat om een enigszins leesbaar artikel te kunnen produceren. Ongeveer een maand geleden namelijk kon men in alle dag- en weekbladen lezen, dat de oorzaak van longkanker ligt in het roken van tabak. Meer dan zeventig procent van tabakrokers zou n.l. longkanker krijgen en daardoor een vroegtijdigen dood sterven of althans te vroeg dit ondermaanse tra nendal verlaten. Er was geen enkele reden om te veronderstellen dat ik niet tot die zeventig procent zou behoren en dus stond schrijver dezes voor de keuze, het roken laten of te vroeg naar het hiernamaals verhuizen. Een moei lijke keuze voor een groot liefhebber van'n pijp Mixture zoals ik, die overigens ook geen enkel bezwaar heeft tegen het mogen bereiken van een hoge leef tijd. En als ik daar nu nog bij vertel dat ik onmogelijk schrijven kan zonder dat ik rook, dat ik de woorden welke ik neerschrijf stuk voor stuk moet zui- genuit'n- naarm'n vrouwzegt stinkende ouwe pijp, dan zal het de lezer dui delijk worden welk een groot verlies het voor De Schakel zou betekenen, wanneer L. er het roken aan zou moeten geven Maar ik heb me nodeloos bang ge maakt. Ik las zoeven in Elseviers Weekblad van 4 November een artikel van de hand van Dr. Peeters, waarin hij verklaart dat niet bewezen is en het dus geenszins vaststaat, dat long kanker te wijten is aan het roken en hij voegt daaraan toe, dat hij zijn laatste avondsigaret met evenveel smaak blijft roken als zijn eerste morgen sigaret. Hij vertelt er niet bij hoeveel sigaretten er tussen die eerste en de laatste elke dag sneuvelen, maar ik heb zo'n idee dat hij even weinig lucifers gebruikt als ik. Een fijne vent die Dr. Peeters. Ik ken hem wel niet doch dat zal mij er toch niet van weerhouden, om te zijner tijd bij te dragen aan een te zijner ere op te richten monument. Stel je voor dat de anti-rokers in de Gezondheidsraden in de meerderheid kwamen en bij onze Regering zouden aandringen op het uitvaardigen van een rookverbod, in het belang van de volks gezondheid. Een poging in die richting zou beslistTkans op succes hebben bij de Regering, want daarin zitten momen teel ook tegenstanders van nicotine- genot. Niemand minder dan onze FEUILLETON 69) door PEDLER. Doch ondanks haarzelf bleven zijn laatste woorden in haar hoofd hame ren, dreigend als een veraf onweer: „Je zult met mij trouwen en niet met Mac Kenyon of met een andere man". Gezichtspunten. Severn verliet de volgende dag plotseling de pastorie en keerde naar Londen terug en dit droeg veel bij tot Herricks geluk en gemoedsrust. Die geheime, ondefinieerbare angst voor hem, die ergens diep in haar onder bewustzijn huisde, verliet haar wel niet geheel en al, doch met zijn afwezig heid van St. Heriot werd hij meer naar de achtergrond teruggedrongen en kwam alleen Jmaar nu en dan plot seling naar voren om haar een onbe hagelijk gevoel te geven, alsof hij wil de zeggen: „Vergeet niet, dat ik er nog altijd ben". Toch was het een GOSTBURG Minister In 't Veld heeft verleden jaar verklaard, dat het Nederlandse volk eens minder moest gaan roken, dan kon er meer geld worden besteed voor het bouwen van woningen. Er wordt nu voor vijfhonderd millioen gulden in Nederland per jaar aan rook de lucht in ingeblazen en daarvoor kon den beter huizen worden gebouwd, aldus sprak Minister In 't Veld. Veel snap ik er niet van. Hoe zou ik van mijn tabakscentjes een huis kunnen bouwen? En bovendien heb ik geen bepaalde behoefte aan een eigen huis. En de huisbaas moet toch ook leven. Of zou het de bedoeling zijn van de Minister dat we onze tabakscentjes in de vorm van belastingen in een fonds voor wederopbouw zouden gaan stor ten. Neen mij niet gezien hoor; dan liever de lucht in, ik bedoel de tabaks rook. En bedenk ook eens dat je voor dat half milliard huizen bouwt en er komt van achter een ijzeren gordijn één atoombom, dan gaan al die nieuwe huizen - gebouwd van onze zakcentjes - de lucht in en dan hebben we weer niks, dus ook tevergeefs geofferd. Ik blijf er bij, liever de tabaksrook van mij de lucht in dan het huis van een ander. Het zou natuurlijk niet zo erg zijn wanneer De Schakel voortaan moest verschijnen zonder pennevruchtjes van mijn hand, doch een rookverbod zou veel grotere en ernstige gevolgen heb ben. Ik schakel de dames-rooksters maar uit; die roken niet uit noodzaak of behoefte, doch slechts uit zucht tot naaperij van het sterke geslachtMaar voo- ons, mannen, zou zo'n verbod funest zijn en zelfs nog erger voor de mensheid en de maatschappij. Immers alom zenuwzieke mannen, die maar naif of helemaal geen werk kunnen verzetten. Zenuwzieke mannen die hun vrouw en kinderen en elkaar om het kleinste wissewasje zouden mishande len, ja zelfs vermoorden. Spreek me niet van een algemeen rookverbod; ik heb er persoonlijk de gevolgen van gezien. De Japanse goden in onze in terneringskampen waren wel eens zo gezellig om ons een week lang van tabak verstoken te houden, door elke invoer daarvan in het kamp te. belet ten. Dan was het kamp een hel en waar anders onder de honderden of duizenden bewoners betrekkelijk vrede heerste, was nu de duivel losgebroken. Reuze ruzie om de meest futiele klei- hele opluchting voor haar, dat de mo gelijkheid om hem toevallig te ontmoe ten uitgesloten was en met het gevoel van vrijheid dat deze wetenschap haar bracht, was ze ook in staat om meer volkomen van haar nieuw geluk te genieten. Mac bezat de heerlijke eigenschap om vriend en minnaar te kunnen com bineren, dat men zo zelden bij mannen aantreft. Er waren grotere diepten in zijn karakter dan ze vermoed had, een idealisme, dat harmonieerde met haar eigen stille idealen, een gevoel van eerlijkheid en loyaliteit, dat haar nu niet langer streng en onbuigzaam voor kwam, maar iets prachtigs scheen. En dan was daar verder dat kostelijke ge voel voor humor, dat meer dan iets anders er toe bijdraagt om de wielen van het bestaan te smeren en ze glad te doen lopen. Het zou zo'n prachtige kameraad zijn^op de reis door het le ven, dacht ze dikwijls, met een kleine inwendige trilling over het wonder en de heerlijkheid van het geluk dat tot haar was gekomen en dan deed ze diep in haar hart de gelofte, dat al nigheden, vechtpartijen tussen mannen die anders vrienden waren, van 's mor gens tot 's avonds- Iedereen humeurig, lichtgeraakt, zenuwachtig, kortom ge heel uit zijn doen. En daar stonden we dan nog onder streng toezicht van ge wapende beulen die niets liever deden dan schieten en folteren. Laat me niet denken aan een overigens vrije maat schappij met een rookverbod; dat werd een samenleving van neurotici, psycho paten en huichelaars. Van de tabak naar de sterke drank is maar een stap. Iedereen in het kamp had behoefte aan tabak, maar niemand miste zijn borrel. Sterke drank waren we direct vergeten en die had zelfs voor gewezen dronkaards onder ons niet de minste aantrekkingskracht meer. Het volksgezegde dat men een dronkaard zijn borrel niet ineens mag afnemen omdat men daardoor zijn leven op het spel zou zetten, aange zien zijn ganse lichaam is ingesteld op een onmisbare hoeveelheid alcohol per dag, dat idee is een sprookje. In een koloniale samenleving zoals die in het voormalig Nederlandsch-Indië waren ook mislukkelingen, die niet de moed konden opbrengen om naar Nederland terug te keren, niet de kracht hadden om zich weer tot het Nederlands mi lieu in India op te werken en liever aan de zelfkant van de stad, van de kampong in sterke drank hun verge telheid zochten. Ook daar waren spi- ritus-zuipers, als onder de bruggen en in de parken van Amsterdam en Rot terdam. Omdat deze drankorgels Ne derlanders en dus blank waren, wer den zij even goed als wij in een Ja pans kamp gestopt en ook voor hen werd daarmede de alcohol-kraan op dezelfde dag totaal dichtgedraaid. Geen van die kerels stierf aan de gevolgen van het gemis van alcohol; ze werden lichamelijk even normaal en door de honger op den duur even abnormaal - lichamelijk bedoel ik - als wij. Toen na vier jaar de kampen opengingen op Oudejaarsavond 1945 togen die vroegere dronkaards naar de Chinese wijk, dronken daar arak (Indische je never) tot ze dronken waren. Ze kwa men terug of werden teruggedragen in ons kampement en de volgende morgen lagen er negen van hen dood en waren er drieëntwintig stekeblind. Gevolg van het gebruik van slechte alcohol, methyl-alcohol of houtgeest. Wij hadden het verstandiger aangelegd. het goeds dat haar liefde haar in haar leven brengen zou, voor hem zou zijn. Ze had toen nog geen flauw vermoe den tot welk een bittere prijs die ge lofte eens zijn vervulling zou komen opeisen, noch langs welk een moeilijke weg het verhevenste altruïsme der liefde haar zou voeren. De enige wolk die haar horizon verduisterde was de wetenschap, dat Carols leven steeds moeilijker en on dragelijker voor haar werd. Ze klaagde zelden - allerminst tegen Herrick en deze vermoedde, dat ze dit naliet uit de onzelfzuchtige wens om niet met haar eigen narigheden het geluk van anderen te verstoren. Doch ze werd stil - haar opgewektheid, die zelfs Sir Francis' tirannie tot nu toe niet geheel had kunnen uitroeien, begon te ver dwijnen en in haar ogen, die hun kin derlijkheid hadden verloren, lag een uitdrukking van strijd en onzekerheid als van iemand die er altijd over dacht wat nu te doen en welke weg in te slaan - van iemand, die in stilte worstelt. Op zekere dag, toen die geleidelijke Ik kreeg van bevriende zijde een fles rhum uit Australië; al mijn kamerge noten dronken met mij op het Nieuwe Jaar en op onze bevrijding uit een vierjarige marteling, één borrel en zon der uitzondering waren we bepaald dronken. Of alcohol ook ontwent! Op die wetenschap is zeker gebouwd het stelsel van een gedwongen verblijf in Veenhuizen voor dronkaards die drie keer zijn veroordeeld wegens openbare dronkenschap? Moge een verblijf aldaar voor de betrokkenen succes hebben; voor de betrokkene en zijn gezin voor al en ook voor de samenleving, want aan een dronkaard heeft de gemeen schap niets. „Elke dag een glaasje," aldus een slagzin van een van onze bekende jeneverstokerijen. Met genoe gen volg ik die raad op en ik geloof niet dat in een matig gebruik van een borrel bepaald kwaad steekt. Jammer dat die borrel binnenkort als een der zegeningen van de Benelux zo duur wordt. Maar daartegenover staat ge lukkig dat het bier weer best is en niet duurder zal worden. Zal de duur dere borrel er nu ook de misbruiker van sterke drank er van weerhouden zijn demonstraties van openbare dron kenschap te houden? Het ware te wensen, vooral voor de gezinnen van die dronkaards. Een verblijf in Veen- huizen is voor de betrokkene zeker niet aangenaam, doch kan voor het gezin funest zijn, wanneer de man - wanneer die overigens nog kostwinner was op dagen dat hij niet dronk - tij delijk aan dat gezin komt te ontval len. En voor sommige gemeentebestu ren zou het ook een uitkomst zijn, omdat zij anders voor een uitbreiding van hun cel-capaciteit zouden komen te staan. Zou daarvoor wel bouwvo lume te krijgen zijn, niet ten koste van de woningbouw? Ik heb me laten vertellen dat onlangs een intieme vriend van Bachus in een van onze Zeeuwsch-Vlaamse gemeenten, toen hij erg „onder invloed" was naar een na burige gemeente moest worden ge bracht, omdat hij in de cel van de plaats zijner inwoning bij een familie lid onder dak zou komen. Toen hij dan in de nabuurgemeente onder dak was gebracht zou daar ook een andere sollicitant voor een kosteloos logies worden opgesloten, ook al omdat die te diep in het glaasje had gekeken. Maar ja, twee in één hok - overigens goeie vrienden - dat ging niet en daarom werd de tweede candidaat naar huis gebracht. Kom mannen, ik ken jullie alle twee goed, bespaart het betrokken gemeentebestuur de kosten van cel-uitbreiding. Neem mijn devies over, elke dag één glaasje, in het belang van jullie zelf maar vooral in dat van jullie gezin. Even goeie vrien den na deze raad. L. verandering in Carol haar een tijdlang had bezig gehouden, sprak Herrick er met Kenyon over. Zij en Lady Bridget hadden met hem in Greenwood ge luncht en daarna was Lady Bridget naar het dorp gegaan voor het een of ander liefdadigheidsbezoek en had Mac en Herrick alleen gelaten om door het huis en de tuinen te dwalen en enkele veranderingen, die ze van plan waren aan te brengen, te bespreken. Dat was nu een van hun grootste genoegens - de verschillende verbeteringen nagaan die hier konden worden aangebracht. Ze maakten enthousiaste plannen, de ideeën verdrongen elkander, er wer den schetsen gemaakt en gekleurde plannen uitgewerkt en besproken en dan lieten ze vergenoegd al die plan nen weer in de steek en begonnen welgemoed opnieuw. Ze waren net een paar kinderen daarin. Het was een aardig spelletje en, zoals Lady Brid get opmerkte, „het hield ze uren zoet". En eindelijk zou er stellig uit die huts pot van plannen iets individueels en

Krantenbank Zeeland

De Schakel | 1950 | | pagina 1