Generaal Smygly Rydz,
die door de overwinnaar gevangen werd ge
nomen als opperbevelhebber van het Poolse
leger, doch een jaar later in Roemenië met
hulp van vrienden wist te ontsnappen en zich
in Londen bij de tijdelijke Poolse regering
voegde, die na Juni 1940 uit Parijs was ge
komen.
Slowakije had moeten laten vallen, t.w.
de stichting van een voorlopig federaal
pact om tot de vereniging van heel
Europa te. geraken. Dergelijke idieele,
hooggestemde verwachtingen, deden
als vanzelf de kleine alledaagse ge
schillen in het niet vallen.
De Gestapo.
Het was te voorzien, dat Paderèwski
al spoedig niet alles meer persoonlijk
kon regelen. Niet alleen, dat hij
routinewerk moest overdragen. Er
moest ook scheiding komen tussen de,
naar verhouding, even talrijk wordende
staats- als privé-aangelegenheden. Tot
zijn beste en trouwste medewerkers
behoorde zijn secretaris Strakacz, een
gewetensvolle assistent. Hij diende op
zekere dag ook het bezoek aan van
een dame, die Paderèwski enkele ge
wichtige inlichtingen kwam verstrek
ken. Het was Madame Giron, die hij
al eens eerder ontmoet had tijdens
druk bezochte concerten te Warschau -
de glorie van de kunstmin Het
was prettig, onverwacht een „mede
werkster" in haar te vinden, in balling
schap, dacht Paderèwski
Madame Giron handelde in opdracht
van de Gestapo. Maar dat merkte
niemand ten huize van Paderèwski.
Alhoewel zij om onbekende redenen
niet in dienst trad van hem, ving
Madame tijdens haar regelmatige be
zoeken voldoende op om nuttig te zijn.
Paderèwski nodigde haar tijdens elk
muzikaal genoegen in de huiselijke
kring, en aangezien muziek de enige
steeds terugkerende ontspanning was,
gebeurde dat dus wekelijks verscheidene
malen. Vanzelf kwamen politieke onder
werpen ter sprake, maar het leek er
vaak op, dat Paderèwski en Madame
Giron beide dezelfde taktiek trachten
te volgen van weinig zeggen en veel
vragen waarop elke conversatie dood
liep. De weinige keren, dat Paderèwski
toch een openhartige mededeling deed,
schrok Madame Giron ervoor terug die
onveranderd aan Berlijn door te geven.
Totdat zij zelf uit haar rol viel
Dat gebeurde op een middag, toen de
reeds hoogbejaarde Pool een nieuw
stuk had gespeeld op de beroemde
Steiner-piano, die hij uit zijn land had
weten over te brengen. Het was een
dag, waarop hij alle afspraken afzegde
om als-het-ware enige uren te kunnen
onderduiken in een mengeling - van
klanken. Paderèwski kon dan zo blij
gaansdag. Jij kunt ook meegaan Billy
en de toast maken". Ze voegde de
daad bij het woord, Billy volgde haar,
en liet haar vader alleen om na te
denken over de eigenaardigheden van
de menselijke natuur, zoals die door
de Cartrighs van deze wereld werden
gemanifesteerd. Kort daarop klonken
bedrijvige geluiden uit het keukende-
partèment en die culmineerden einde
lijk in het verschijnen van heerlijk
geurende thee en brosse, geboterde
toast.
„A propos, waar is Gair?" vroeg de
dominee eindelijk, toen de gouden sta
pel toast aanmerkelijk geslonken was
onder de driedubbele aanval. „Is hij
nog niet thuis?"
„Nee," antwoordde Barbara. „Hij is
na de lunch naar Windycroft gegaan
om Derrick af te halen. We spraken
juist over hen toen u thuis kwam".
Haar vader glimlachte spottend.
„Hij was toch zeker niet het „arme,
kleine beentje," waarover ik jullie
hoorde spreken?"
Billy schaterde het uit.
„Niet waarschijnlijk," antwoordde hij
gestemd zijn, vol fijne humor en royale
complimenten, dat men meende gerust
openhartig te mogen zijn. Madame
Giron vroeg zo„Vindt U niet, dat
Hitier een genie is?" Het gezicht
van Paderèwski verstrakte onmiddellijk,
hij legde de muziek neer en stond op.
Terwijl hij op de deur toeliep keek hij
haar nog even aan en zei„Plet spijt
mii, .madame Giron. U excuseert wel,
dat ik een andere mening ben toege
daan"
Terwijl Paderèwski woedend de tuin
was ingelopen, verliet Madame het huis
aan de voorzijde. Dat was voor het
laatst. De volgende dag belde secretaris
Strakacz haar op, met de mededeling,
dat zij ten huize van zijn meester niet
meer welkom was Onbewust sneed
Paderèwski hiermee de enige ver
binding door, die de Gestapo had met
zijn werkkamer!
Het testament.
Toen het lente werd, stootten de
Duitse legers door. Via Nederland,
België en Luxemburg, naar het hart
van Frankrijk. Paderèwski vertrok naar
de U.S.A. Tot op het ogenblik, dat hij
zijn vrienden vaarwel wuifde, was hij
achtervolgd door een niet te stuiten
stroom van verliefde brietjes, beurtelings
sprekende van bewondering, vriend
schap, studiebelang, enzovoorts. Het
werk van Madame Giron, die onder
bedreiging van haar superieuren tot
elke prijs trachtte het contact te her
stellen. Maar tevergeefs.
Een jaar later, de 29ste Juni 1941,
overleed Paderewski in één der
grootste ziekenhuizen van New-York.
De Amerikaanse dagbladen publiceer
den naast het oorlogsnieuws de bizon-
derheden uit zijn leven, in grootse
opmaak met veel foto's. Maar men
had weinig tijd over hem na te denken.
De nazi's verstoorden het evenwicht
in de wereld en Amerika voelde zich
bedreigd, aan verschillende kanten.
Hoe men inmiddels ook zocht naar
een testament, er scheen niets van die
aard te bestaan, en dus vervielen alle
bezittingen van Paderèwski aan zijn
enig familielid, Antonia, zijn zuster,
die hem overal had vergezeld. Madame
Giron, in ongenade gevallen bij de
nazi's, en in weinig weelderige om
standigheden geraakt, beschuldigde
secretaris Strakacz er openlijk van, het
testament verduisterd te hebben ter-
wille van Antonia. Deze actie bracht
haar vanzelf weer in exploitatie van
mensen als Himmler en Goebbels.
Enige weken daarna overleed Antonia
echter en de justitie bepaalde dat
Strackacz bij ontbreken van verdere
documenten als beheerder van het ver
mogen was aangesteld. Madame Giron
buitte de nieuwe situatie deskundig
uit en schreef feller beschuldigingen,
voorgevende dat zij eigenlijk met pa
derewski gehuwd was geweest, doch
dat deze daaraan geen ruchtbaarheid
had willen geven. De secretaris ver
klaarde, dat hij volkomen van de
privé-aangelegenheden van Paderewski
op de hoogte was geweest en dat
Madame hem maar kort en opper
vlakkig gekend had, doch de openbare
mening begon aan zijn woorden te
twijfelen. Men meende een schandaaltje
te ruiken, zoals gewoonlijk Niet
eerder dan eind 1949 werd in het Pa-
rijse kantoor van de „Piermont Mor
gan Bank" een stuk teruggevonden,
dat inderdaad het testament bleek te
vrolijk.
„Nee, Herrick was het been," legde
Barbara uit. „En Gair en Mac vechten
om haar".
„Zo". Fane bleef lange tijd zwijgen
na deze korte uitroep, zijn ogen ston
den zeer nadenkend.
„Ik schijn merkwaardig blind te zijn
geweest," zei hij eindelijk, zijn wenk
brauwen grappig optrekkend.
Barbara keek hem toegevend aan.
„Lieve, ouwe schat, dringt het nu
pas tot u door, dat Mac zijn zin niet
zal krijgen als Gair er iets aan kan
doen? Dat weet ik al sedert de dag
dat Herrick door het ijs zakte en Gair
er haar uit haalde".
Alec knikte.
„Misschien heb je gelijk," gaf hij
toe en bracht toen handig het gesprek
op wat anders. In stilte dacht hij er
echter nog over na hoe de hypothese
dat een bepaald iets het geval is, je
blind kan maken voor de gedachte,
dat iets anders ook mogelijk is- Geen
aanwijzingen maken dan enige in
druk.
(Wordt vervolgd).
zijn, opgemaakt in 1930. Daarbij bleek
alles aan Poolse musea en instellingen
te zijn vermaakt.
INGEZONDEN
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie
Winkelweek Breskens.
De winkelweek 1950 te Breskens
behoort weer tot het verleden.
Vooreerst past ons een woord van
lof voor de wijze, waarop de winkeliers
vereniging „Ons Belang" het heeft
aangedurfd, om een zo groots opgezette
winkelweek te organiseren. Maar daar
zal het dan helaas ook bij moeten
blijven, want het succes is nu niet be
paald groot te noemen. Het optreden
van Kees Pruis was een gelukkige
keuze, al behoort deze humorist niet
tot de grote klasse en staat zijn humor
niet op hoog peil. Men heeft zich
evenwel kostelijk kunnen amuseren en
het was jammer, dat er zo velen buiten
het „lijntje" bleven. Het komt mij
echter wenselijk voor voortaan het
optreden van de nar Pierre Leenhouts,
na een dergelijke avond maar achter
wege te laten. Het is namelijk voor
Kees Pruis, zowel als voor de ver
eniging niet bizonder eervol, de avond
aldus te besluiten.
De voetbalwedstrijd kan geslaagd
heten, al was er maar matig publiek.
Jammer, dat onze Benelux-partners het
„Wilhelmus" niet goed kennen. Dat
had voorkomen kunnen worden, het
deed een tikje pijnlijk aan.
Het enige goede evenement in de
winkelweek was het concert der Staf-
muziek. De m.i. te hoge entree-prijs
zal wel de reden zijn geweest, dat niet
meer publiek aanwezig was. Toch
stonden er heel wat toehoorders buiten
de afrastering, die men er eigenlijk
binnenin had kunnen verwachten. Die
„burgers" van Breskens liepen wel zeer
met hun naamkaartje te koop. Ze
hadden er beter aan gedaan thuis te
blijven.
Een gelukkig feit was het, dat de
gymnastiek-demonstratie te elfder ure
toch nog doorgang kon vinden, nadat
„Achilles" zo plotseling had opgezegd.
Overigens een zeer afkeuringswaardige
houding van deze vereniging, waar
tegen de bereidheid van de vereniging
uit Bergen op Zoom gunstig afsteekt.
En dan tot slot de „Ballon-vaart" of
wat het had moeten zijn.
Het is hier niet de aangewezen plaats,
op dit mislukte experiment nader in
te gaan, maar we kunnen toch wel
constateren, dat het bedroevend jam
mer is voor de goede naam van onze
gemeente, dat zoiets kon gebeuren.
Er is geen helderheid in deze duistere
zaak en ter wille van het behoud van
ons aanzien in Zeeuwsch-Vlaanderen
en elders zal er opheldering omtrent
de manier van handelen op Zondag
j.l. moeten komen.
Daarom moge ik langs deze weg,
de winkeliersvereniging ernstig in over
weging geven, zo spoedig mogelijk een
openbare vergadering bijeen te roepen,
teneinde een ieder in de gelegenheid
te stellen, kennis te nemen van juiste
gang van zaken, betreffende de ballon
demonstratie. X.
Breskens, 25 Augustus 1950.
Sparfa.
Evenals het optreden door „Achilles"
vorig jaar, vielen ook de prestaties door
de leden van „Sparta" zeer in de smaak
van het publiek. Dit is gebleken door
de grote belangstelling en herhaald
spontaan applaus.
Is het de Heren Organisatoren ech
ter niet bekend, dat ook in Breskens
een turnvereniging bestaat?? Het ware
ook te waarderen geweest, indien men
de eigen turnvereniging ditmaal niet
voorbijgelopen was. Zeer zeker zouden
zowel de leider als de leden gaarne
bereid geweest zijn zich op een even
tuele voorstelling voor te bereiden,
indien dit tijdig ter sprake was ge
komen.
Wellicht toch zou onze club - had
men haar de helft betaald van het
geen nu de kas ener vreemde club ten
goede komt - in staat geweest zijn
eens wat nieuws aan te schaffen. Hier
door zou zeer waarschijnlijk ook meer
daadwerkelijke belangstelling voor onze
turnvereniging ontstaan bij oudere
leden.
Hadden bij een eventueel optreden
van de Breskense vereniging de
prestaties misschien niet op zo hoog
peil gestaan als die, welke thans door
de beste leden van een goede club
werden vertoond, zo was een optreden
door eigen mensen zeker ook in de
smaak van het publiek gevallen.
Een lid van de turnvereniging.
Breskens, Augustus 1950.
Athletiek in
West Zeeuwsch-Vlaanderen.
31 Augustus 1941, 1500 belangstellerden
woonden op deze schitterende zomerse dag
de atletiekwedstrijden te Schoondijke bij en
genoten van de boeiende races.
De 3000 meter werd gewonnen door de
Schoondijkse athleet J. Geelgoed die zowel
de Middelburger van der Horst, als de
Breskense visserman Jac. Vermeulen achter
zich liet.
De 1500 meter werd een onbedreigde zege
voor Dobbelaere, die echter in H. v. d. Sluis
op de 400 meter zijn meerdere moest erken
nen, maar met een uiterste krachtsinspanning
de Pagter achter zich kon laten.
5 Oct. 1941. Nationale wedstrijden te Schoon
dijke. Het duel SlijkhuisDobbelaere, met
minimum verschil gewonnen door de Zeeuw.
9 Mei 1942. Geslaagde veldloop te Schoon
dijke. Prachtige strijd tussen Dobbelaere,
Vermeulen en v. d. Horst. Gewonnen door
Dobbelaere voor Vermeulen, die v. d. Horst
in de eindspurt onder de knie wist te houden.
21 Juli 1942 Nationale wedstijden te Schoon
dijke, ongeveer 1800 belangstellenden.-Span
nende strijd op de 1500 meter. Dobbelaere
verslaat Han de Roode. Lamoree haalt 3.65
op polshoog.
9 Aug. Een grote dag voor Breskens. Mevr.
Fanny Blankers-Koen zegeviert over de ge
zusters Adema en brengt de 1600 aanwezigen
in extase met een hoogtesprong van 1.65 m.
6 Sept. 1942. Nationale wedstrijden te
Oostburg. Onder de deelnemers namen met
klank, zoals Slijkhuis, de Roode, van Beveren
en alle Zeeuwse sterren. Een zeer voldaan
publiek, ongeveer 2000 man.
Dit alles gebeurde in dé duistere jaren der
Duitse bezetting toen het reizen vele moei
lijkheden opleverde en West Zeeuwsch-Vlaan
deren spergebied was en het dus dagen
kostte om aan de nodige vergunningen te
komen en dan alles nog maar aan een zijden
draadje hing, want één woord van de een of
andere Duitser en alle voorbereidingen waren
voor niets geweest.
Nu schrijven we 1950, 5 jaar na de be
zetting en waar blijven deze onvergetelijke
sportgebeurtenissen, nu het reizen en al het
andere zoveel gemakkelijker gaat?
Is West Zeeuwsch-Vlaanderen weer een
vergeten hoekje van Nederland geworden, is
de zeer mooie athletiek voor dit deel van
Nederland verloren?
Nog ver van daar, nog bezitten wij West
Z.-Vlamingen van het goede soort en zal ge
heel de Nederlandse athletiek wedervaren
dat de wedstrijden in de bezetting geen tij
delijke opleving was. Wederom zal W. Z.
Vlaanderen een middelpunt voor deze mooie
sport worden, die de moeder aller sporten
genoemd wordt. Nog dit seizoen zullen we
weer kunnen genieten van een spannende
strijd en voor Zeeland iets nieuws, want het
ligt in de bedoeling om 1 October een 25
kilometer wegwedstrijd te organiseren, waar
schijnlijk lopende langs het traject Schoondijke-
Breskens-Schoondijke-Oostburg-Schoondijke.
Onderhandelingen zijn reeds aangeknoopt
met Joop Overdijk, de 43-jarige onverwoest
bare en harde treinloper, die met zijn hoog
tempo vele jongere athleten op de knieën kan
krijgen en die veelvuldig marathonkampioen
(42,195 km.) van Nederland is geweest, en
dit jaar door ziekte verhinderd was zijn titel
te verdedigen, maar nu een gelegenheid zal
krijgen om de huidige titelhouder, de P.S.V.
man Moons, te betwisten. Ook andere aan
spraakmakers op een eerste plaats zullen
echter hoogstwaarschijnlijk van de partij zijn.
De 25-jarige van de Zande uit Halsteren, die
Nederlands kampioen op de 25 km. is en deze
afstand liep in 1 u. 27 min. 29 sec. Verder
heeft reeds toezegging gedaan, D. Slegt de
taaie, altijd zwoegende Eindhovenaar en
andere athleten van naam zoals F. de Groot,
van Rijn, Westerhof, Bamberg, kortom, alle
vooraanstaande fondmannen van Nederland.
En wat stelt Zeeland in het bizonder West
Zeeuwsch-Vlaanderen hiertegenover! Natuur
lijk de Schoondijkse hazewind Staf Dobbelaere,
die men dagelijks op boven genoemd traject
kan zien trainen en die met alle kracht het
hoofd zal bieden aan de niet Zeeuwen en zal
vechten voor een eervolle plaats.
Ongetwijfeld zullen allen die in de bezetting
genoten hebben van de boeiende wedstrijden
getuige willen zijn van deze harde eerlijke
en sportieve strijd.
Op dus, naar een jaarlijkse 25 km. wed
strijd, in West Zeeuwsch-Vlaanderen.
NIEUWE KOFFIEBON.
Bon 484 Algemeen is aangewezen
voor het kopen van 125 gram koffie.
Deze bon kan met ingang van heden
worden gebruikt en blijft geldig t/m
9 September a.s.
Het rantsoen moet dienen voor zes
weken. Op 5 October a.s. zal een
nieuwe koffiebon aangewezen worden.
Vismijn - Breskens
Week van 13 Aug.. t/m 19 Aug.
9532 kg exp. garnalen f 2,30 - f 1,22
2190 bot f 0,44 - f 0,16
223 schar f 0,54 - f 0,26
107 schol (grootm.) f 0,41 - f 0,30
1142 schol (klein I) f 0,46 - f 0,21
154 tong (grootm.) f 1,94 - f 1,31
888 tong (klein I) f 1,20-f 0,77
1183 vis voor vism. f o,o85
