Nelpende handen in Tyrol.
DE ZONDEN DER VADEREN.
Verwoesting en wederopbouw
van Le Havre.
De schakel
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR WEST ZEEUWSCH-VLAANDEREN
6e Jaargang Nummer 288
Vrijdag 21 JULI 1950
Drukkers-Uitgevers Firma SMOOR <S DE HULSTER - Boulevard 120 - BRESKENS - Telefoon 27 - Giro 358297
Verschijnt iedere Vrijdag
Abonnementsprijs
f 1,per kwartaalfranco
per post f 1,15
Prijs der advertentiën
7 cent per m.m.
bij abonnement korting
Advertenties met „brieven
onder nr. of bij ons te
bevragen", 10 cent extra
Dit ijverige jongetje krijgt twee
kommetjes soep, die hij voor zijn lot
genootjes op talel zal zetten. Het is
een kleine kellner, wiens ouderlijk huis
in de Zillerthalse Alpen staat. Hij en
de andere kinderen zijn hier gasten
van de burgemeester, die eigenaar is
van een echte Tyrolse herberg, die hij
geheel ten behoeve van zijn kleine be
schermelingen heeft beschikbaar gesteld.
Doordat zo verschillende personen een
handje helpen, is het mogelijk voor
allen te zorgen, die gedurende enige
weken niet van school naar huis kun
nen, omdat er lawines zijn of zware
sneeuwval. Het plaatsje Mayrhofen
krijgt haar bezoek namelijk van al de
omringende bergen en de afstanden
zijn niet mals. De Internationale Hulp
organisatie voor kinderen, een afdeling
van de V.N., zorgt voor regelmatige
aanvoer van voedsel, dat via de haven
van Triest, in spoorwagons overgeladen
kosteloos de bergen in gaat (zo ver
als mogelijk is), waar de Oostenrijkse
regering weer helpt en nonnen het
voedsel klaarmaken en uitdelen.
Zoals Mayrhofen bestaan er talrijke
dorpen in Centraal Europa, die door
de Verenigde Naties geholpen worden.
In oorlogstijd gingen deze zorgen het
Rode Kruis ter harte, doch daar die
per slot een andere taak heeft, besloot
de Unicef het over te nemen. Uiteraard
stoort men zich niet aan politieke
invloeden, doch de te vervullen forma
liteiten worden er niet gemakkelijker
op, zodra men het IJzeren Gordijn
passeert. De gedelegeerden worden in
stilte uitgemaakt voor samenzweerders
met de partisanen, die er allerwegen
in de bergen een toevlucht zochten en
soms krachtig opereren.
De Unicef heeft zich inmiddels in
haar hulp niet bepaald bij soep alleen.
Gedroogde melk, vetten en boter,
cacao en levertraan arriveren in steeds
grotere hoeveelheden op de verschil
lende posten. Het laatstgenoemde wordt
in nieuwe vormen verstrekt, die een
succes bleken, 't Zijn smakelijke cap
sules voor de oudere kinderen tot 14
jaar en een afgeteld aantal druppels
in een peuterig flesje, dat de 6-jarigen
met een glas melk als toegift ont
vangen.
In Tyrol hoopt iedereen, dat het
Oosten nog een hele tijd de begerige
vingers thuis zal houden, opdat ten
minste haar jeugd de gelegenheid zal
krijgen weer jong en sterk te worden,
zonder de sporen van de jongste oorlog
te moeten ronddragen.
J. P. d. K.
FEUILLETON
53) door PEDLER.
Achter zijn hand gleed een geamu
seerde trek over zijn gezicht.
„'t Verbaasd mij zelf ook," ant
woordde hij.
Doch hij gaf geen verdere uitleg en
ze kookte inwendig. Hij liet alles op
de meest verachtelijke manier aan haar
over, dacht ze verontwaardigd. Vanaf
de divan waarop ze lag, kon-ze zijn
gezicht niet zien; als ze dat wel had
gekund, zou ze zijn stizwijgen mis
schien anders hebben uitgelegd.
„Nu," snauwde ze eindelijk uitda
gend, „waarom kwam je dan?"
Hij hief het hoofd van zijn hand op
en zijn grijze ogen hadden een ver
moeide uitdrukking, als de ogen van
een man, die, hoewel hij nog vecht,
toch een onvermijdelijke nederlaag voor
zich ziét.
„Ik kwam om mijn excuus te ma
ken," zei hij langzaam.
Le Havre is ongetwijfeld één der
punten waar Frankrijk het zwaarst
door de oorlog werd getroffen. Voor
de oorlog was het een bloeiende han
delsstad met 150.000 inwoners, op drie
uur afstand van Parijs, gelegen aan de
voet van een brede heuvel en zich uit
strekkend over een oppervlakte van
ruim vier bij twee kilometerzijn
machtige haven bezat toen tien grote
dokken, 16 kilometer kaden, een voor
haven met een oppervlakte van 75
H.A., ankerplaatsen van 12 meter
lengte, zijn pakhuizen en haveninstal
laties besloegen tezamen een opper
vlakte van 50 H.A. Maar helaas, na
de oorlog was van dit alles maar bitter
weinig over alleen wat straten in de
wijk die het verst van de rivier en de
zee verwijderd was alles met elkaar
niet meer dan een vierde deel van de
vroegere oppervlakte van deze grote
handelsstad en zijn dito haven, waar
schepen als de lie de France en de
Normandië te water waren gelaten om
de „blauwe wimpel" te gaan veroveren.
In één nacht tijd waren door de ge
allieerde bommenwerpers huizen en
andere soorten bouwwerken met de
grond gelijk gemaakt. Verder hadden
„Je excuus te maken?" haperde ze
onzeker. Een verontschuldiging was
wel het laatste wat ze verwacht had.
Hij had niet de indruk gemaakt alsof
hij ook maar in het minst boetvaardig
was.
„Ja, het was beestachtig gemeen van
me om die dag bij het meer zo tegen
je te spreken ik had er het recht
niet toe. En ik hoop, dat je me ver
geven wilt. Ik houd me gewoonlijk
niet met excuses op," met een korte
glimlach, „het is veel gemakkelijker om
ze voor jezelf te vinden dan voor an
dere mensen - maar misschien had ik
toch meer reden voor mijn beroerd
humeur die dag dan je vermoed".
Er was iets ontwapenends in deze
kalme spijtbetuiging en Herrick merkte,
dat haar boosheid wegsmolt als sneeuw
voor de zon. Ze voelde zelfs spijt op
komen over haar eigen aandeel in de
twist. De bittere woorden waren, lang
niet van één zijde gekomen, maar ze
was vrouwelijk genoeg om niet al te
gauw te laten merken, dat haar boos
heid zo gauw bedaard was.
„Mag ik die reden niet weten?"
de Duitsers alle dokken, dijken en
kaden stelselmatig rustig verwoest.
De foto's in die tijd genomen geven
een zo verschrikkelijk beeld van een
oneindig grote verlatenheid te zien,
dat men zich wel afvraagt, waar de
Fransen moed vandaan moesten halen
om dit troosteloze beeld op te ruimen
en weer tot iets goeds te maken maar
zij hadden de moed en hieronder laten
wij zien hoever zij al met dit reus
achtige werk zijn gevorderd.
Het dringendst noodzakelijk was
natuurlijk om de haven zo gauw moge
lijk weer bruikbaar te maken en dus
werd hiermee begonnen. Dokken en
kaden zijn nu geheel hersteld en hoe
wel het beton de gehouwen steen heeft
moeten vervangen, varen de schepen
weer net als vroeger en in een haast
even groot aantal, de haven in en uit.
Daar het vóór alles nodig was dat Le
Havre eerst zijn bron van activiteit,
men zou kunnen zeggen „zijn reden
van bestaan" weer intact maakte, is
het dus te begrijpen waarom de stad
zelf pas veel later aan de beurt kon
komen. Toch is men ook hier al aar
dig gevorderd het opruimingswerk van
puin en mijnen is klaar, er - zijn vele
voorlopige barakkenkampen gebouwd
om de geteisterden onderdak te ver
schaffen. Maar dat is nog niet alles
een zeer groot deel van de grond werd
vroeg ze.
Hij keek haar enigszins verbaasd
aan.
„Dat is nu toch zeker duidelijk ge
noeg, is 't niet?" zei hij. „Het excuus,
als je het als zodanig wilt opvatten, is,
dat ik Carol zo mogelijk nog meer el
lende wil besparen".
Carols gezicht, onuitsprekelijk droe
vig met de verschrikte, angstige ogen
kwam Herrick voor de geest en maakte
haar plotseling boos.
„Waarom heb je haar ooit die af
schuwelijke, oude man laten trouwen,
ik snap het niet," barstte ze uit en
toen schrok ze van het effect van haar
ondoordachte woorden.
Macs gezicht was veranderd - het
werd langzaam bleek onder de zweep
slag van haar verwijt. Zijn gehele ge
stalte scheen te verstijven, als dat van
een man, die een messtoot krijgt.
„Het is het bitterste zelfverwijt van
mijn leven, dat ik dat niet kon voor
komen," antwoorde hij. „Juist die ene
keer, toen het er het meest op aan
kwam, was ik totaal machteloos
Kan je je voorstellen wat het betekent
opgehoogd om de straatwegen en kaden
tegen de springvloeden te beschermen,
het riolerings- en buizennet is gereed
en wacht op de huizen. Maar ook deze
beginnen al zichtbaar te worden en
kan men reeds zien, hoe Le Havre er
in de toekomst zal uitzien.
Direct na het beëindigen van de
vijandelijkheden, werd het ontwerpen
van een gezamenlijk stadsplan opge
dragen aan de heren Perret, die al
grote bekendheid genoten door de
eerste gebouwen waar het gewapend
beton niet alleen rationaal was toege
past, maar tevens met veel aandacht
aan de ^esthetische waarde, zoals het
Théatre des Champs-Elysées en. het
Musée des Travaux Publics te Parijs
doen zien.
Daar de verwoestingen nagenoeg ge
heel waren opgeruimd en aan de an
dere kant de gespaarde wijken geens
zins een artistiek of historisch karakter
droegen, waren de bouwmeesters vol
komen vrij om hun ontwerpen volgens
de meest moderne bouwformules te
maken, want .nergens behoefden deze
te harmoniëren met oude meesterwer
ken of schilderachtige oude hoekjes
van de stad.
Zoals ook de staat naderhand een
gedeelte van het werk aan twee parti
culiere groepen overliet, vertrouwde hij
de bestudering er van aan verschillende
architecten toe. De ontwerpers van het
oorspronkelijk plan behielden echter
een zeker contróle-recht over het ge
heel en werden persoonlijk belast met
de uitvoering van een grootscheeps
opgezet bouwplan, dat eigenlijk het
gehele centrum omvatte en hierdoor
het stadsbeeld bepaalde.
Hiertoe behoorden twee grote plei
nen elk van 100 a 150 meter lengte,
onderling verbonden door een brede
weg die 500 m. verder doorloopt tot
aan de voorhaven en daar eindigt in
een wandelplaats. De huizen langs het
eerste plein en de gebouwen tussen de
beide pleinen in, zijn nu afgebouwd en
vormen blokken die zeer interessant en
leerzaam zijn uit architectonisch oog
punt.
Het valt inderdaad niet te ontken
nen dat het principe van standaardi-
zering van de elementen en schemati-
zering van de vormen een zekere vrees
kan rechtvaardigen aangaande het ef
fect van die onafzienbare rij uniforme
bouwwerken, telkens weer herhaald
over een oneindig grote oppervlakte.
Maar wij hebben kunnen constateren
dat de stedebouwkundige-architecten
het goed gezien hebben en juist alles
in het werk stelden om een grote een
tonigheid te vermijden. Allereerst heb
ben zij dit bereikt door te zorgen, dat
de verticale massa's en de horizontale
voor een man, om niet in staat te zijn
een vrouw die hij lief heeft, te behoe
den voor misère?"
Het leed in zijn stem was zo intens,
dat Herrick haar hart voelde samen
krimpen. Ze herinnerde zich wat Carol
haar verteld had - dat Mac letterlijk
geen cent had bezeten in die tijd, dat
hij voor een wekelijks hongerloon op
een kantoor zat en zelfs niet in staat
was om zijn moeder de noodzakelijke
dingen te verschaffen, die haar zwakke
gezondheid vereischten. Carol was dus
opgeofferd
„Maar zelfs nu lijkt het me dikwijls,
of je op Sir Francis' hand bent," zei
ze weifelend. „Je neemt Carols partij
niet op".
Zijn gezicht stond ineens onverzoen
lijk.
„Ik kan er niets aan doen, wat het
lijkt. Carol heeft een afspraak gemaakt
en moet zich daaraan houden. Onze
moeder," het leek of de woorden hem
tegen zijn zin ontlokt werden - „onze
moeder leefde en stierf van Mortimers
geld, geld dat gegeven werd op ze
kere condities en als Carol haar woord
