Een Bressianer in Australië .J DE ZONDEN DER VADEREN. E SCHAKEL ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR Drukkers-Uitgevers Firma SMOOR DE HULSTER - Boulevard 120 WEST ZEEUWSCH-VLAANDEREN 5e Jaargang Nummer 243 Vrijdag 9 SEPT. 1949 BRESKENS - Telefoon 27 - Giro 358296 Verschijnt iedere Vrijdag Abonnementsprijs f 1,— per kwartaalfranco per post f 1,15 Prijs der advertentiën 7 cent per m.m. bij abonnement korting Advertenties met „brieven onder nr. of bij ons te bevragen", 10 cent extra (Slot) De vorige week deed ik te dezer plaatse uitkomen dat alle dorpen, boer derijen, winkels en woonhuizen, schuren en stallen, ja ook de wegen, in de Gelderse Achterhoek er zo mooi en zindelijk uitzien, terwijl ik er tevens de aandacht op vestigde, dat de grond veel overeenkomst vertoont met de zandgronden in de buurt van Maldeg- hem en Eecloo. Dit laatste zou bij de Zeeuws-Vlaming zeker de gedachte kunnen opwekken, dat we in de Ach terhoek te maken zouden hebben met een armoedige bevolking, in het bijzon der met hard werkende keuterboertjes zoals we in Noord-België en bij ons in Noord-Brabant zo veelvuldig ont moeten. Over het algemeen treft men deze categorie op de zandgronden in de Achterhoek juist niet aan wel een van de vroege ochtend tot de late avond hard werkende boerenbevolking, althans in de zomer, doch van zicht bare armoede zoals in andere streken op de zandgrond, is hier allerminst sprake. Integendeel, alles, mensen, dieren en huizen getuigen van een be paalde welstand en voor iemand, die afkomstig is van de zware en vrucht bare kleigrond, is dat een opvallend feit. Ik vroeg mezelf direct af, of we hier met een boerenbevolking te doen hebben, die zeer zuinig leeft en erg aan de spaarzame kant is, maar die vraag moest ik weldra ontkennend beantwoorden. Men gaat ook hier, als bij ons, uit als men zin en gelegenheid iheeftmen neemt even goed zijn natje en zijn droogje, is niet spaarzaam waar het betreft de aanschaf van kleren en meubilair, men is uitermate royaal wanneer het betreft huiselijke feesten - een bruiloft met drie- of vierhonderd gasten is heel gewoon. Kortom, men heeft er goed slag van, om het geld te laten rollen. En telkens komt mij dan die magere zandgrond weer voor ogen met zijn matige productie van rogge, haver, aardappelen en voeder bieten. Andere producten treft men hier op het gebied van de landbouw niet aan. Deze producten worden niet, zoals in Zeeland het geval is, voor de verkoop verbouwd; neen, ze worden uitsluitend voor verbruik in het eigen bedrijf geteeld. Deze boerderijen noemt men hier gemengde bedrijven, een titel die voor mij geheel nieuw was. Ik had me een gemengd bedrijf steeds voor gesteld als land- en tuinbouw op één bedrijf, zoals in de buurt van Rotter dam of van veeteelt plus landbouw (de landbouw dan in de zin van die FEUILLETON 9) door PEDLER. „Dat zeggen waarzeggers altijd," viel ze hem snibbig in de rede. Maar Paul liet zich niet van de wijs brengen. „Ik kan niet helpen dat waarzeggers dat altijd vertellen. Ik herhaal: je gaat op reis over het water. En ik zie je binnenkort een hele boel mensen ont moeten „Op jou atelierfuif zeker," viel Her rick hem in de rede. „Val me niet in de rede. Dit zullen mensen zijn die je nog niet kende. En - o ja, daar hebben we harten heer. Hij verschijnt heel onverwachts op het toneel en daar jij de hartenvrouw bent, pakt zijn komst je natuurlijk meer aan dan iets anders. Hij wil met je trou wen Hm Hij hield besluiteloos stil en prikte geïrriteerd in de kaarten. „Zie je iets naars?" vroeg Herrick. „Ga voort, wees niet bang om het me in Zeeland) in Noord-Holland en el ders. Zoals gezegd, treft men in de Achterhoek uitsluitend gemengde be drijven aan in de boerderij. Gesteld men heeft een boerderij van veertig hectare, dan is 73 deel daarvan wei land en 2h deel bouwland voor rogge, haver, aardappelen en voederbieten, uitsluitend voor eigen verbruik. De rogge, haver, aardappelen en mangels zijn bestemd voor het vee, bestaande uit enkele (weinig) paarden, veel hoorn vee, varkens en kippen, eveneens in aanzienlijke getale. Een boer op die veertig hectare grond heeft 16 tot 20 melkkoeien en even zoveel kalveren en daarin ligt de basis van zijn bedrijf. De melk gaat naar de fabriek, wordt aan de wei afgehaald per auto; laten we aannemen een 50 duizend liter per jaar, want de koeien in de Achterhoek zijn kleiner van stuk en geven niet die grote hoeveelheden melk, die de beste koeien in het Land van Cadzand da gelijks produceren. Toch komt deze man bij de huidige prijzen van melk, vlees, spek en eieren aardig aan zijn trek, vooral waar hij op zijn bedrijf meestal met eigen personeel werkt. De deskundige landbouwers onder onze lezers zullen evenwel kunnen na rekenen, dat een soortgelijk bedrijf op de zware Zeeuwse kleigronden beslist minder rendabel moet zijn dan thans het geval is bij de voortbrenging van landbouwgewassen, die voor de ver koop bestemd zijn. Voor een landbou wer uit Zeeuwsch-Vlaanderen is een bezoek aan een boerderij in de Ach terhoek zeker interessant te noemen, doch weinig leerzaam, tenminste voor zijn eigen specifiek Zeeuwse landbouw bedrijf. Daarentegeu zou een boer uit de Achterhoek zijn ogen uit het hoofd kijken, wanneer hij de producten van de Zeeuwse boerderij in al hun glorie, zoals dat vooral dit jaar het geval was, op het veld zou kunnen aan schouwen. Ik heb mijn verschillende gastheren in de Achterhoek, die ons zo gastvrij hebben ontvangen, dan ook bij wijze van wederdienst uitgenodigd voor een bezoek aan de Cadzandse landouwen het volgend jaar. En nu kom ik nog even terug op het punt van uitgang, n.l. op het op vallende feit, dat deze arme grond van de Achterhoek toch geen armoedige bedrijven kent. Waaraan is dat in hoofd zaak toe te schrijven? Naar mijn me ning alleen aan het feit dat de grond in de Achterhoek tegen een veel la gere prijs wordt gekocht of gehuurd, dan bij ons in Zeeland het geval is. En dit laatste is mogelijk, omdat de vaste lasten die op de grond drukken, daar veel lager zijn dan bij ons. Las ten zoals die door het Vrije van Sluis te zeggen". „Ja, zie je, er is wel narigheid op komst," gaf hij wat aarzelend toe. „Omdat schoppenboer zichzelf tussen jou en de hartenheer heeft ingedron gen. Boeren betekenen altijd onaange naamheden - vooral de schoppenboer. Herinner je je niet uit het verhaal, dat hij taartjes gapte? Een lamme kerel". Hij nam de kaarten op en gaf ze haar. „Schud ze nog eens, wil je en dan twee maal couperen?" Herrick gehoorzaamde en weer legde hij de kaarten uit en bestudeerde ze met gefronst voorhoofd. „Daar heb je hem alweer, die lam me boer, tussen jou en harten negen - dat is de gelukskaart, de beste uit het hele spel". Hij nam ze weer op. „Schud ze nog eens voor de derde maal en nu maar écn maal couperen". Voor de derde keer legde Paul ze uit. „Wel verdraaid, nu ligt de schop pen negen - de ongelukskaart - net tussen jou en harten negen. En die verwenste boer ligt boven de heer en ten behoeve van wegenonderhoud en zeeweringen moeten worden gehe ven, kent men in de Achterhoek nu eenmaal niet. Men heeft daar rijks- en provinciale wegen, evenals in Zeeland, maar de overige verharde wegen zijn allemaal eigendom van de gemeenten, waarin zij gelegen zijn. De gemeente besturen zorgen voor aanleg en onder houd van die wegen, en ze mogen ge zien worden; ze verkeren zonder uit zondering in bijzonder goede conditie. Natuurlijk kan een gemeente dat on derhoud alleen bekostigen uit belasting gelden, doch daarin draagt iedere inwoner van die gemeente bij, zodat ook de dorpsbewoners in de Achter hoek meebetalen aan het onderhoud van de wegen buiten de kom van de gemeente. Niet dus als bij ons, waar het onderhoud der polderwegen uit sluitend komt ten laste van de grond bezitters in die polders; een onderhoud dat bij ons door gebrek aan voldoende geldmiddelen nog veel te wensen over laat, wanneer men daarbij de Achter- hoekse wegen vergelijkt. Het lijken wel allemaal wielerbanen en toch houdt men hier geen wielercourses; dat doet men wel in Zeeuwsch-Vlaanderen op plaatsen waar de wegen weg zijn! Naast de gemengde boerenbedrijven vindt men in de Achterhoek ook vele industrieën, die zich nog steeds schij nen uit te breiden; zelfs in de kleinste plaatsen ontmoet men grote fabrieken, een grote verscheidenheid van in dustriële takken van nijverheid. Grote metaalfabrieken, ijzergieterijen, een zeer grote fabriek voor haarden- en keuken- materieel, steenfabrieken, bont- en wol weverijen, een knopenfabriek die voor Amerika werkt, tapijtfabrieken, een grote fabriek voor auto- en rijwiel banden, timmerfabrieken en houtzage rijen en dank zij de aanwezigheid van veel daarvoor geschikt hout, ook grote klompenfabrieken. Klompen zijn in de Achterhoek een bijzonder geliefd schoei sel; ze zijn erg licht en toch sterk en door haar model zitten ze zelfs erg prettig. Zo prettig, dat ik er nog even over heb gedacht om er een zending mee te nemen naar het Land van Cadzand. Neen geachte lezer, niet om die te verhuren zoals ik onlangs eens ironisch heb opgemerkt, doch om die ten geschenke te geven aan enkele mensen in Westelijk Z.-Vlaanderen, die zich zo gauw op de tenen getrapt voelen en daarin zelfs aanleiding vin den, om in een raadsvergadering een motie aan te nemen tegen iemand, die in een onschuldig weekblad als „De Schakel" een even onschuldig grapje poogt te lanceren. Kom kom vroede vaderen, neemt nog een portie ijs en houdt het hoofd koel en ik beloof U, probeert hem de baas te worden". „Dus mijn kaarten liggen niet ge lukkig?" zei Herrick een beetje dof. Het leek idioot, want natuurlijk ge loofde ze niet in ernst in waarzeggerij, maar toch bleef het feit, dat ze zich bepaald gedeprimeerd voelde, omdat haar kaarten niet veel goeds voor spelden. Paul scheen er ook wat ontstemd over te zijn. Zijn gewoonlijk zo lachen de ogen hadden nu een uitdrukking van ergernis. „Het spijt me verschrikkelijk," zei hij, „maar de kaarten voorspellen, dat, hoewel er geluk voor je op komst is, er iets tussen jou en het geluk in zal staan. Althans momenteel," voegde hij er bij, trachtend bemoedigend te pra ten. „Dat betekent niet dat het altijd zo zal zijn". Herrick schudde haar hoofd. Haar klein, scherp gezichtje had een eigen aardige, weggetrokken uitdrukking. „Jawel, dat zal het wel en ik weet wat het is," zei ze bedaard. „Het zal altijd daar staan, tussen mij en het geluk". dat ik met Uw gevoeligheden voortaan meer rekening zal houden. Mijn vacantie is ten einde en daar mede ook deze overpeinzingen en be schouwingen; indien mogelijk zullen die het volgend jaar over een ander deel van ons zo mooie Nederland wor den voortgezet. L. Wij ontvingen van een Bressianer, die enige tijd geleden naar Australië emigreerde, het volgende schrijven In verband met het feit dat het s.s. Volendam in December a.s. weer met emigranten vanuit Holland naar Aus tralië vertrekt, zou ik eventuele toe komstige emigranten een idee willen geven omtrent dit land. Velen weten van Australië niet meer dan wat op school geleerd werd en dat is niet veel, uit emigranten-oogpunt beschouwd. Het land heeft nog geen 8.000.000 inwoners en toch zou je er Nederland gemakkelijk een 200 maai in kunnen opbergen. Het is verdeeld in 5 staten, te wetenQueensland, New South Wales, Victoria, South Australia en West Australia. Alleen de staat West Australia is meer dan 80 maal Neder land met een bevolking van pl.m. 500.000, waarvan de helft in Perth, de hoofdstad wonen. Het land is dus erg dun bevolkt, terwijl er toch duizenden h.a. goede grond zijn, welke door iedereen opgenomen kan worden tegen geringe prijs. Deze grond is natuurlijk ongecultiveerd en moet door de eige naar zelf ontbost en zaaiklaar gemaakt worden. Iemand kan zich hier in 10 jaar van niets tot een welvaren boer opwerken en velen zullen het nog vlug ger kunnen. Een h.a. grond (ongecul tiveerd) kost hier pl.m. f 10,-. Er is een nijpend gebrek aan arbeidskrachten in practisch ieder vak en zodoende schaarste aan verschillende artikelen. Volgens statistici is er hier plaats voor minstens 20.000.000 mensen, waaruit dus volgt dat er voor werkloosheid nog geen gevaar is. Er is hier een 40-urige werkweek, 's Zaterdags en 's Zondags vrij, behalve in de landbouw, daar zijn geen vaste urejt voor. Het minimumloon is 6.1 o, dat is plm. f 50,— per week. Een vakman verdiend tussen 8. en 10.per week oftewel tussen de f 65.— en f 85.— per week. De kosten van levensonderhoud zijn lager dan in Nederland. Belastingen voor werknemers zijn erg laag, zodat men practisch het gehele loon in handen krijgt. Men is verzekerd tegen ziekte en ongevallen, vrije ziekenhuisverpleging, De brief van een dode. „Ja, alles wat mevrouw Rivington besteld heeft is klaar om naar haar hotel te worden gezonden en ik geloof, dat jij het er heen moet brengen". „Ik?" Herrick staarde de andere mannequin, die haar dit vertelde, ver baasd aan. „Ik hoorde het madame tegen de première zeggen. Et pourquoi pas? Ik wou, dat ze het mii lieten doen, het zou heel wat leuker zijn dan hier de hele morgen japonnen passen". „Ik denk dat je je vergist," ant woordde Herrick en ging kalm naar boven om de mantel uit te trekken, die ze juist aan een paar klanten die nu de winkel verlieten, had laten zien. Toen de deur achter h,en dicht viel deed de schelle stem van madame Clementine, die haar riep, haar half weg de trap stilstaan en ze keerde gehoorzaam terug. „Ecoutez, Errique," begon madame, ^toen het meisje naast haar stond. „Me- "vrouw Rivington heeft getelefoneerd en gezegd, dat haar japonnen van morgen

Krantenbank Zeeland

De Schakel | 1949 | | pagina 1