DE ZONDEN DER VADEREN. W^l De schakel ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR WEST ZEEUWSCH-VLAANDEREN 5e Jaargang Nummer 241 Vrijdag 26 AUG. 1949 Drukkers-Uitgevers Firma SMOOR DE HULSTER - Boulevard 120 - BRESKENS - Telefoon 27 - Giro 358296 Verschijnt iedere Vrijdag Abonnementsprijs f 1,— per kwartaal; franco per post f 1,15 Prijs der advertentiën 7 cent per m.m. bij abonnement korting Advertenties met „brieven onder nr. of bij ons te bevragen", 10 cent extra Zoals ik verleden week reeds op deze plaats schreef, hebben we het Land van Cadzand tijdelijk verlaten en zijn we een ander mooi gedeelte van Nederland gaan verkennen. We zijn dwars door Noord-Brabant getrokken, van West naar Oost en tenslotte via Nijmegen en Arnhem in de Gelderse Achterhoek terechtgekomen; van de Vergeten Hoek van Nederland naar de Achterhoek. Bij het uitspreken van deze laatste naam flitst ons even een gedachte aan achterlijkheid door het brein, doch niets is minder waar dan deze gedachtenassociatie. Van achter lijkheid is hier in geen enkel opzicht sprake; integendeel de woningbouw, wegenaanleg en de alom verrijzende fabrieken leveren het bewijs van het tegendeel op. Toch hebben we op onze reis hierheen wel gedeelten van ons land doorkruist, waar men zich moeilijk kan indenken dat we de tweede helft van de twintigste eeuw, de eeuw van vooruitgang, reeds zeer nabij zijn. Wanneer men bijvoorbeeld alleen de landbouw in beschouwing neemt, dan is een overgang van het weelderige Zeeuwse polderlandschap - waar de geteelde landbouwproducten in al zijn verscheidenheid beelden oproepen van een hoorn des over- vloeds - naar de leem- en zandgronden van Bergen op Zoom en Roosendaal, als die van een kunstzinnig paleis naar een armoedige plaggenhut. Schuldig daaraan zijn niet de bewoners van deze op landbouwgebied zo achterlijke gronden, die wellicht nog harder wer ken dan de landbouwers op de klei gronden neen de schuld ligt hier uitsluitend in het gebrek aan vrucht baarheid van de grond. En hoe verder men door Noord-Brabant van West naar Oost rijdt, des te magerder schijnt de grond te worden, zodat men bij voorbeeld tussen 's Hertogenbosch en Oss een bebouwing van de grond aantreft en een schamelheid van kleine boerderijen, als men in het begin van deze eeuw aantrof in de buurt van Sint Laureijns en Adeghem, bij onze Zuidelijke buren. Het geluid van trac tors of maaimachines en zelfbinders hoort men daar nog niet; alles ge schiedt nog met de hand, met vele handen van de kinderen uit de alom tegenwoordige grote gezinnen. De zeer lichte zandgrond, die hier en daar zelfs gelijkenis vertoont met ons duinzand, wordt met een kleine ploeg, getrokken door slechts één paard en hier en daar zelfs een koe, omgelegd en gereedge maakt voor dezelfde landbouwproducten van het komende jaar, n.l. rogge, haver, FEUILLETON 7) door PEDLER. Gewoonlijk slaagde ze er in haar gedachten standvastig gericht te hou den op het heden en hield ze zich bezig met het vervullen van haar da gelijkse plichten, zoals die zich voor deden. Maar vandaag waren die Engelse klanten van madame Clemen tine met hun luchtige, vriendelijke houding en wat ze voor zichzelf be schreef als hun „hartelijkheid," er in geslaagd om, ondanks haarzelf, de stoïcijnse vesting waarin ze zich ver schanste te forceren. Ze voelde plotse ling een heftige opstandigheid tegen haar lot. Ze haatte alles. De dagelijkse tocht naar Maison Clementine, te voet als het mooi weer was, vechtend voor een zitplaats in een autobus als het re gende, de dwang van bepaalde werk uren, de zenuwslopende noodzakelijk heid van altijd te moeten glimlachen en altijd vriendelijk te zijn, altijd eer- aardappelen en magere voederbieten. Voorts treft men er enkele vrij uitge breide kippenfarms aan en ik vermoed dat deze bij de huidige eier-prijzen wel de voornaamste bron van inkomsten zullen zijn. Toch heb ik in deze streek, die ik in veertig jaar niet had terug gezien, vele en grote veranderingen aangetroffen. In het bijzonder trof mij daarbij het aanzien van het vroeger zo beruchte dorp Oss, eens het dorp van de bekkensnijders en messenvechters, thans een aanzienlijke en hier en daar ook mooie stad. Oss, de stad van de vitaminen, de stad van Organon en deszelfs productie van eiwitten en vitaminen, van organische vetten; de stad Oss die is ontstaan uit het dorp Oss, waar de eerste exportslachterijen in ons land werden gevestigd en talloze, millioenen varkens en ossen werden gereedgemaakt voor de eerste reis naar haar uiteindelijke bestemming, de maag van de bewoner van Londen. Uit die slachterijen van den Hartog en van Zwanenberg zijn gegroeid de reusachtige fabriekscomplexen van Organon, die deze gehele omgeving een Amerikaans aandoend aanzien geven. Het is mij niet bekend, hoeveel mensen in deze inrichtingen werkzaam zijn, doch aange nomen mag wel worden dat 3A van de inwoners van Oss hierin zijn bestaan vindt - middellijk of onmiddellijk - en een feit is, dat de producten uit Oss overal ter wereld, van Noord- tot Zuid pool en van San Francisco tot Melbourne, van Hongkong tot Buenos-Aires ver krijgbaar zijn en gretig aftrek vinden. Verder gaande in Noordoostelijke richting komen we langs oude en ver geten plaatsen als Grave, Ravenstein en Wijchen, waar het natuurschoon de aandacht van de Zeeuw van de weinig belangrijke landbouwbedrijfjes over brengt op de alom verschijnende bos sen. Wij die in Zeeland van deze vorm van natuurschoon geheel gespeend zijn, vooral dank zij onze nobele over- heerseTs, die in het tijdvak 1940-1945 onze laatste bomen nog hebben weg gehaald, staan hier voor iets geheel ongewoons. Een land zonder ver-ge zichten, een land van de begrensde horizon; een horizon die om de vijftig of honderd meter wordt gevormd door een bos van dennen of beuken, van slanke dennen en statige beuken, de een nog mooier dan de ander. Met de uitgestrekte horizon van het Zeeuw s- Vlaamse polderlandschap en van Noord zee en Schelde bij Breskens nog vers in het geheugen, staan we hier in een deel van ons zelfde kleine Nederland, dat wel in een andere wereld lijkt te liggen. Totaal anders en ware het niet dat de bewoners van deze vriendelijke omgeving ook ons zelfde, ons eigen biedig en beleefd, het deed er niet toe hoe moe je was, hoezeer je ver langde om te gaan zitten en uit te rusten, inplaats van door de toonzaal te glijden en het ene prachtige toilet na het ander te vertonen aan rijke vrouwen, die meer tijd en geld hadden, dan ze gebruiken konden. Ze walgde van alles. Ondanks zichzelf baanden een paar langzame, brandende druppels zich een weg door haar oogleden en gleden langs haar wangen. Met min achting voor zichzelf veegde ze met haar zakdoek heftig haar ogen af en noemde zich een „misselijke lafaard". Ze was juist klaar met die laatste hardnekkige traan toen er luid aan de deur van haar apartement werd ge klopt. Ze gaf haar schouders een vast beraden rukje, stopte haastig een vrij vochtig zakdoekje weg en maakte zich gereed het kloppen te beantwoorden. Toen ze deur opendeed kwam een golf koude, mistige lucht naar binnen uit de slecht verlichte schemering van het portaal en tegelijkertijtt he^ ffelpfa? van een vrolijke stgjn,. d1e^,-,■"- Frans beeroet^'.,.^-^?0 Nederlands even goed verstonden als wij, dan zou men zich in het buiten land wanen. Doch ook deze omgeving verlaten we, omdat we verder moeten in de richting Nijmegen en Arnhem. Allengs komen we uit de zandgrond en gaan we over naar de rivierklei op de oevers van de Maas en de Waal, de rand van de Betuwe. We zien meer verscheidenheid van producten en ge wassen dan op de achter ons liggende zandgronden en zo komen we, gezien het steeds toenemende autoverkeer op de weg, in de buurt van Nijmegen. Een wondermooie stad, wanneer men die uit een van de Zuidelijke richtingen nadert; een stad waarvan het industrie gebied ook steeds grotere afmetingen aanneemt. Industrie aan de rand van de stad, waarvan het totaal verwoeste oudere gedeelte der binnenstad wordt gereserveerd voor heropbouw van winkelpanden en vele andere zakenge- bouwen en ook woningen. Er zal nog veel water onder de prachtige Waal brug doorstromen, voordat ook Nijme gen de verwoestingen van de oorlog te boven is gekomen. Doch dank zij de bijzondere schikkingen die onlangs ook voor de-heropbouw van Nijmegen door onze Regering zijn getroffen, zal ook deze nog steeds aanzienlijke en mooie oude Keizerstad binnen afzien- baren tijd haar plaats in de rij der steden in ons land wel hernemen. Over de Waalbrug - die dank zij' het offer, door een held uit Nijmegen met zijn leven betaald, voor vernieling door de Duitschers gespaard werd - komen nu in de Betuwe, wederom een gans andere streek. Alom vruchtbomen en daar bovenuit steken talloze schoor stenen van even zovele jam- en siroop- fabrieken. De jam uit de Betuwe is wereldberoemd en zij is overal ter wereld te vinden; bijna even verspreid als de zoeven genoemde producten van Organon uit Oss Door de aanwezigheid van deze uitgestrekte boomgaarden is ook het natuurschoon in deze streek van een bijzondere bekoring. Doch niet alleen het natuurschoon, maar ook de bebouwing in de dorpen en de be huizing van de bewoners dezer streek verraadt dat hier van welvaart sprake is. Welvaart geput uit de beplanting van de grond met honderdduizenden vruchtbomen, waarvan de vruchten verwerkt of onverwerkt een zeer ge waardeerd en waardevol onderdeel vormt van de voeding van de mens. Hoe men het ook draait, of keert in de wereld, steeds komt men terug op de productie van voedingsmiddelen voor mens en dier, onverschillig op welke grond men leeft en ongeacht het klimaat waarin men moet verblij ven. Zelfs ongeacht het feit of er over- of onderbevolking is, of er al dan niet werkloosheid heerst; de mens moet eten om in het leven te blijven en is en blijft derhalve afhankelijk van hen die er hun beroep van hebben ge maakt om voor de productie en het verbouwen van levensmiddelen voor mens en dier zorg te dragen. En zo komen we dus steeds bij de landman, die door landbouw, veeteelt, groente en fruitteelt zorgt voor zijn neven mens, die daar in de dichtbebouwde stad zou verkommeren, indien de liefde voor zijn vak, voor zijn grond bij de in de vrije natuur wonende landman zou ontbreken. Is het wonder dat va- cantie naar buiten Jokt en ons voor namelijk in contact brengt met de plattelandsmensen, met de mensen van buiten, die door de stedeling dikwijls en steeds ten onrechte worden verguisd en die op meer waardering door die zelfde stadsmensen, aanspraak mogen maken. Niet alleen in de bezettings tijd hielden zij de stedeling in het le ven; neen dat doen ze nu nog, al zijn hun bedoelingen in de tegenwoor dige tijd natuurlijk minder altruïstisch dan in de hongerjaren het geval was, toen medeleven en saamhorigheid de basis waren voor de leniging van de nood. Dat de bewoner van het platte land, de mens met zijn meer oprechte en dikwijls minder gekuiste uitdruk kingen en uiterlijkheden niet minder telt dan de stedelijke ambtenaar of fabrieksarbeider, die voor weinig in houd dikwijls vele en mooie woorden gebruikt, is een van de waarheden die men als stadsbewoner met vacantie buiten, dagelijks ondervindt, in Gro ningen zo goed als in Limburg, in Zeeland even sterk als in Gelderland, onverschillig of dit nu is de Veluwe, de Betuwe of de Achterhoek. Over de Achterhoek, waar we nu zijn, de vol gende week. L. „Te voila, ma petite Herrick! A la bonne heure. Ik was benieuwd of ik je van avond thuis zou vinden". „Natuurlijk ben ik thuis," antwoord de ze in dezelfde taal en voegde er met een glimlach bij: „Mijn maatschap pelijke verplichtingen en afspraken zijn nu niet bepaald overweldigend veel, zie je". „Tant mieux". De nieuw aangeko mene, een lachende jonge man met donkere ogen, nam de baret, die hij droeg, af, boog zijn hoofd en kuste haar hartelijk op beide wangen. „Et comment ga va, chérie?" ging hij voort, toen ze hem de kamer introk en de deur sloot. Ze glimlachte weinig vrolijk. „Een beetje erger dan gewoonlijk, denk ik," zei ze. „Ik voel me onge veer net zo opgewekt als November.-^ plan te n?*M <s^° v 9 varu 1 ,\0 1 Ongeldige Nederlandse Postzegels. Met ingang van 1 October 1949 worden de frankeerzegels, vervaardigd naar een schilderij van de kunstschil der W. A. van Konijnenburg (zegels, uitgegeven in 1940, met de beeltenis van H. M. de Koningin, waarop een gedeelte van de hermelijnen mantel zichtbaar is), alsmede briefkaarten en postbewijsformulieren, voorzien van een zegelafdruk van dit type, buiten ge bruik gesteld en voor de frankering waardeloos. Er zal geen gelegenheid tot inwisseling worden gegeven. Op die postkantoren, waar een lo ket voor verzamelaars is opengesteld, zullen de zegels nog tot en met 30 September verkrijgbaar zijn. woonte, wandelde hij naar een hoge kast in een hoek en begon er het noodzakelijk aardewerk uit te halen, terwijl Herrick, wier stemming ver scheidene graden gestegen was sedert de komst van haar bezoeker, koffie begon te zetten. Paul Breton, zoon van een Franse vader en een Engelse moeder was bijna haar enige intieme vriend in Pa rijs. Ze hadden elkaar oorspronkelijk leren kennen op een atelier-fuif in het Quartier Latin, waarheen een collega mannequin, die wel eens voor model zat voor de studenten, haar had mee genomen en er was een eigenaardig begrijpende vriendschap ontstaan, bijna brggdMbj^jb ^jjiVspo^t) „Het kom^ dcK^tVj(^h|^.^^igèjs»ss ipan v t 4Vfs.><feke»j^taiiraaf VAirwge -"^aHieaWSöi Her\iUkjeftr-

Krantenbank Zeeland

De Schakel | 1949 | | pagina 1