Vacantie-overpeinzingen.
DE ZONDEN DER VADEREN.
Tweede NIWlN-loterij gestart.
E SCHAKEL
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
Drukkers-Uitgevers Firma SMOOR DE HULSTER - Boulevard 120
WEST ZEEUWSCH-VLAANDEREN
5e Jaargang Nummer 238
Vrijdag 5 AUG. 1949
BRESKENS - Telefoon 27 - Giro 358296
Verschijnt iedere Vrijdag
Abonnementsprijs
f l,— per kwartaal; franco
per post f 1,15
Prijs der advertentiën
7 cent per m.m.
bij abonnement korting
Advertenties met „brieven
onder nr. of bij ons te
bevragen", 10 cent extra
V,J
ii
Op een van de meest zonnige dagen
van Juli maakte ik een enigszins uit
voerige wandeltocht in de omstreken
van Oostburg en in de onvolprezen
Diomedepolder zette ik me op een
gelukkig nog begroeide dijk neer om
even uit te rusten en de inwendige
mens te versterken. Die inwendige ver
sterking was verpakt in een blad van
de bekende Haagse rose kleur. Onder
het nuttigen van mijn boterham ging
mijn oog over de inhoud van dat week
blad en werd mijn aandacht getrokken
door een artikel over de komende
wintermode, die gekenmerkt zal wor
den door enigszins korteren snit en
waarin de kleuren sneeuwblauw
en n ij 1 g r o e n een alles-overheersende
plaats zullen innemen. Kleurenblind
ben ik nooit geweest voorzover ik me
herinner, doch ik meen toch te hebben
gehoord dat de meeste mensen sneeuw
als wit betitelen. Zeker, men sprak
vroeger in het Land van Cadzand wel
eens van zwarte sneeuw eten, hetgeen
betekende armoe lijden, doch dank zij
onze huidige sociale voorzieningen wordt
deze onaangename sport thans weinig
meer door de categorie van werkne
mers beoefend. Het is mogelijk dat de
thans, levende renteniers en soortge
lijke nutteloze wezens na een volgende
heffing ineens nog wel eens zwarte
sneeuw zullen moeten eten, het is ook
mogelijk dat een rood staatsbewind
deze niet in het productie-apparaat
ingeschakelde ingezetenen van Neder
land verder met rust laat en de zaak
voor hun blauw-blauw laat, evenals voor
de oorlogs-getroffenen. Sneeuwblauw
dus. En nijlgroen worden de mensen
van nijd, die zich in de steek gelaten
achten door de regering van de ver
geten hoek van Nederland. Nijlgroen,
een gek woord, omdat de Nijl nooit
groen is van kleur, doch winter en
zomer, er blauw, donkerblauw uitziet.
Bovengenoemde lectuur over de mode
en het aanschouwen van het veelkleurige
landschap voor en achter me, deed me
enkele modekleuren voor het volgend
seizoen ontdekken. Hoe zouden de mode
koningen in Parijs en New-York den
ken over Diomede-geel. Nergens heeft
er zoveel koolzaad dit jaar gebloeid
als in de Diomede en nergens was het
mooier geel. Mosterdzaad is ook een
mooi geel bloeiende plant, doch die
komt niet veel meer voor. Beter is
dan ook de kleur Mosterdwit, want het
in de Mosterdpolder bloeiende vlas was
dit jaar smetteloos wit. Een ander
modekleur kan ook worden Hertenkamp
grijsbruin. Het bruin van al die kud
FEUILLETOI
4)
door PEDLER.
„Nee, dat is het juist," viel hij met
onderdrukte heftigheid uit. „Je begrijpt
het niet. Als je dat wel deed, zou je
weten, dat er geen sprake meer kan
zijn van een huwelijk tussen ons. Waar
om heeft die ouwe idioot van een
notaris waarom heeft Miss Marchmont
je het niet duidelijk gemaakt!God!
ik snap niet waarom ik dat nu juist
moet doen".
Ze ging een stap achteruit.
„Rex - wat moet ik begrijpen?
Waarom kunnen we niet trouwen?"
Ze sprak heel bedaard, doch meteen
zekeren aandrang, die hem eindelijk
tot spreken bracht. Tot ruw, onsamen
hangend praten, omdat hij zichzelf
haatte om hetgeen hij deed en ook,
omdat hij op zijn manier - een manier
die geen scherpe kritiek toeliet - van
het meisje hield, dat daar met in elkaar
geklemde handen en met ogen, waarin
den bijeengedreven herten en het grijs
van het stof dat daar bij millioenen
kilo's wordt verplaatst door passerende
auto's. Een weinig gewaardeerd genot
- tenminste voor mij - een wandeling
door dat stof naar het Hertenkamp.
Als mijn pensioen van dien aard was
dat ik er een baantje bij moest zoeken,
zou ik klompenverhuurder worden bij
het Hertenkamp, dan konden ook
oudere mensen een reis langs en over
de macadam-paden in dat kamp onder
nemen, zonder gevaar van been- of
dijbreuk. Gasmaskers zouden er mis
schien ook nog aftrek kunnen vinden.
Persoonlijk zoek ik het van Groede uit
liever een eindje verder, n.l. in de
werkelijk mooie duinen en aan het
prachtige strand van Groede. Het is
werkelijk een genot om daar te ver
toeven, tenminste voor iemand die van
een rustig strandleven houdt of zijn
kinderen in een veilige omgeving wil
laten spelen. Evenwel is er hier een
voelbaar gemis aan een behoorlijke
verfrissingsgelegenheid ik bedoel een
geschikte gelegenheid aan de zee waar
men op zijn gemak een glas bier of
limonade kan gebruiken. Zon, duin en
zee maken de mens dorstig en het
liefst heeft men de mogelijkheid tot
het lessen van zijn dorst kort bij de
hand. Weliswaar staat er op de duin
top een houten hok waar men ge
noemde verfrissingen tegen matige
prijzen kan bekomen, doch een behoor
lijke, althans een attractieve gelegen
heid kan men dat hok toch niet noemen.
Zeker, de volijverige exploitant daarvan
heeft thans na lange jaren van onder
handelingen een vergunning verworven
voor het oprichten van een behoorlijk
restaurant, doch ik geloof dat hij met
de hulp die de betrokken autoriteiten
hem daarbij ter elfder ure hebben ver
leend, van de wal in de sloot is ge
holpen. De nieuwe gelegenheid komt
veel te ver van de zee te staan, komt
nota bene een honderdtal meters te
liggen achter eenzelfde gelegenheid van
zijn concurrent, van iemand die zich
daar ter plaatse veel later heeft ge
vestigd dan eerstgenoemde, die daar
vóór de oorlog reeds een behoorlijk
restaurant in exploitatie had. Er is
een of andere autoriteit die heeft uit
gevonden, dat deze betrokkene op zijn
oude plaats waar nu zijn nood-
restaurant nog staat niet mag her
bouwen. Strategische overwegingen
zouden daarbij in 't spel zijn, naar men
zegt, doch ik geloof dat de gecombi
neerde staven van de westelijke geal
lieerde strijdkrachten over deze aan
gelegenheid wel geen advies hebben
uitgebracht. Montgomery is althans
nog niet ter plaatse geweest. Er zijn
ook mensen die beweren dat er een
onschuld en niet begrijpen bij elk
woord dat hij zei meer veranderden in
een wee, martelend bewust worden
van schande en oneer.
je vaderhaalde iedereen
die geld had, over, om aandelen te
nemen en geld te steken in zijn zwen
delmaatschappijen. Hij heeft er hon
derden en honderden mee geruïneerd".
De zinnen sloegen onsamenhangend
tegen haar hersens. En toenEr is
een hele lelijke naam voor een man,
die speculeert met het geld van
anderen
„O ja". Was het minuten of uren
nadat Rex uitgesproken had, dat ze
antwoordde? Ze keek nieuwsgierig
naar de klok op de schoorsteenmantel.
De wijzers stonden op één minuut
over drie en ze herinnerde zich, dat ze
haar had horen slaan terwijl Rex nog
sprak. De fijne, zilveren klanken had
den een grotesk contrast gevormd met
het woord „Zelfmoord". Het was dus
pas één minuut geleden - één minuut,
die een eeuwigheid scheen. Die minuut j
had haar plotseling van een meisje j
in een vrouw veranderd.
soort tegenwerking is ontstaan uit het
verlangen om eventuele exploitanten
van „Het Vlaemse Duyn" tegen con
currentie te vrijwaren. Ik laat al deze
„men" maar praten en geef hier de
lopende meningen slechts weer zonder
in een nadere beschouwing ervan te
treden. Persoonlijk betreur ik, dat we
in het Land van Cadzand niet beschik
ken over Belgische ondernemingslust
en - durf en vooral over een mede
werking van bevoegde autoriteiten,
waardoor de exploitatie van onze onvol
prezen stranden steeds in de kinder
schoenen blijft staan. Neen erger nog;
waardoor een schuchtere poging om een
gezellig en rendabel strandleven te
ontwikkelen, reeds in de kiem wordt
verstikt door moeilijkheden en bezwa
ren, welke van hogerhand worden in
stand gehouden of in het leven worden
geroepen. Het is thans de tijd voor
alle Nederlanders om te profiteren in
eigen land van de hoge levenstandaard
in de ons omringende landen. Autori
teiten wien dit aangaat, zijn er moeilijk
heden, ruim ze dan uit de weg en in
Godsnaam schept er geen nieuwe bij;
we hebben het al moeilijk genoeg in
het keurslijf dat de ambtenarij steeds
verder om ons heen dicht trekt. We
verstikken er bijna in.
Wanneer je vroeger, ik bedoel vóór
1940, ergens in een of andere polder
tegen een dijk lag te mijmeren, be
hoefde je geen uurwerk bij je te hebben,
dat je moest opmerkzaam maken op
het feit dat het tijd was om naar huis
te gaan voor je middagmaal of de
koffie. Van verschillende kanten klon
ken de dorpsklokken je tegemoet, om
je te vertellen op welk uur van de dag
je leefde. Diezelfde torenklokken, die
je ook vooral op Zondagmorgen op zo
bescheiden en toch treffende wijze kon
den herinneren aan het feit, dat een
godsdienstoefening of mis je aanwezig
heid verlangde. Die torenklokken zijn
er thans niet meerze zijn gestolen
of vernield en haar in het landschap
passende vredige klanken kunnen niet
meer worden vernomen. Kerken wor
den herbouwd doch torens mogen
voorlopig niet meer verrijzen derhalve
kunnen ook eventueel nieuwe toren
klokken niet meer de plaats innemen
van haar voorgangsters. Men behelpt
zich hier en daar met een onwellui
dende gong om de mensen ter kerk te
roepen en op andere plaatsen heeft
men een andere noodvoorziening voor
een geredde klok getroffen en wordt
er op gezette tijden nog aan getrokken.
Weer op andere plaatsen heeft men
een ander surrogaat voor de dorpsklok
gevonden. Zo in Breskens bijvoorbeeld
laat men enkele malen per dag het af
schuwelijke luchtalarm-signaal over het
„O juist. En je wilt me dus niet
meer trouwen - omdat ik de dochter
ben van - van een oplichter en zelf
moordenaar". Ze praatte langzaam, als
of ze het moeilijk vond haar woorden
te articuleren.
„Het is niet, dat ik niet wil. Ik zou
er alles voor over hebben om met je
te trouwen, dat weet je". Hij deed
impulsief met uitgestrekte armen een
stap naar haar toe. Maar ze deinsde
achteruit.
,>0 speel geen comedie," zei ze
vermoeid. „Dat is nu niet meer nodig".
„Ik speel geen comedie," betoogde
hij heftig. „Ik heb je lief. Dat weet je.
Maar je moet zelf inzien, dat ik' niet
met je kan trouwen. Het zou niet goed
zijn tegenover mijn familie - mijn moe
der, mijn zusters
Ze liet hem door een gebaar op
houden.
„O, heb je niet eens de moed om
bij je eigen besluit te blijven, inplaats
van je achter je moeder en je zusters
te verschuilen?" Haar diepe stem
trilde van minachting. „Wees tenminste
eerlijk en zeg, dat jijzelf niets meer
dorp klinken, een sirene, opgesteld op
het gemeentehuis. Is er wel een on
aangenamer herinnering aan de oorlog
te bedenken dan het luchtalarm-signaal
In het bijzonder voor Breskens dat uit
de lucht werd verwoest, niet door de
vijand, doch door de bondgenoten de
gemeente die in het Land van Cadzand
juist daardoor de meeste oorlogsslacht
offers heeft gekregen. En iedere dag
opnieuw moet men dat nare doods-
geluid horen, alsof het vroegere onheil
nogmaals in aantocht ware. Alleen
reeds uit piëteit tegenover de slacht
offers op Breskens' dodenakker moest
men reeds lang deze onheil-brengende
klanken hebben doen verstommen. Dat
althans is mijn persoonlijke mening.
Men zal te Breskens binnen afzienbare
tijd wederom de beschikking hebben
over een nieuwe Ned. Herv. Kerk. Een
kerk, wier voorgangster een toren droeg
met een torenklok, die als in alle an
dere dorpen den volke in de omtrek
kond deed van het uur van de dag,
enz. Ik zou van deze plaats het ge
meentebestuur van Breskens en de in
gezetenen van deze gemeente willen
toeroepen om alles in het werk te
stellen, opdat de nieuweNed.Hervormde
Kerk ook reeds dadelijk een toren zal
krijgen een toren met een uurwerk
en luidklok, die, evenals vroeger, zijn
bronzen stem over deze gemeente zal
doen klinken en op welluidende wijze
ons weer het uur van de dag en de
nacht, het uur van het begin en het
beëindigen van de arbeid zal aangeven,
zoals reeds honderden jaren vóór ons
is geschied. L.
Op verzoek van de tienduizenden
mensen die, doordat de vorige N1WIN-
loten zo spoedig waren uitverkocht,
toen geen lot meer konden bemachtigen,
heeft de NIWIN een tweede landelijke
loterij georganiseerd, waarvan de baten
eveneens ten goede zullen komen aan
de algemene welzijnsverzorging van
onze militairen in Indonesië.
Wederom zullen 480.000 loten wor
den uitgegeven. Zij zullen echter deze
maal een bijzondere attractie hebben,
doordat ieder lot (dat een kwartje kost)
twee nummers draagt. Men heeft zo
doende twee kansen voor één kwartje.
Behoudens vele gewone prijzen heeft
men dus voor een kwartje kans op de
eerste prijs die bestaat uit een nieuwe
Citroën-automobiel, waarbij bovendien
de kosten van de eerste 10.000 km.
rijden worden betaald. De tweede prijs
bestaat uit een jaar gratis leven, tot
een maximum van f 3600,en de
derde prijs is een in overleg met de
winner nieuw in te richten hoenderpark.
met me te maken wilt hebben - omdat
ik Lindris heet".
Haar minachting spoorde hem aan
tot zelfverdediging. Ten slotte zei zijn
verstand hem toch, dat er iets recht
vaardigs in zijn handelwijze zat. En
de wetenschap, dat dit de laatste maal
was dat hij haar ooit zou zien, dat ze
uit eikaars levens zouden verdwijnen
- en het hare zou voortaan zo'n ge
broken leven zijn - wakkerde de liefde
die hij voor haar koesterde aan tot een
ongewone tederheid en zachtheid.
Ondanks haar terugdeinzen, haar
afkeer, legde hij zijn handen op haar
schouders en keek op haar neer met
ogen, waarin werkelijk verdriet te lezen
stond.
„Ik weet, dat je me zo moet zien,
maar je bent niet helemaal fair tegen
over me
„Ben jij dat dan tegen mij?" viel
ze hem bitter in de rede.
„Lieve, je vader heeft je in zo'n
positie geplaatst, dat niemand ooit meer
geheel fair tegenover je zal zijn. Begrijp
je dan niet dat niemand van ons alleen
staat? Ik heb mijn moeder en zusters
