BRILLEN
vj
De duikers van deKoninklijke Marine.
TWEE SOUVEREINEN GEDIEND
ESCHAKEL
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
Drukkers-Uitgevers Firma SMOOR DE HULSTER - Boulevard 120
WEST ZEEUWSCH-VLAANDEREN
5e Jaargang Nummer 234
Vrijdag 8 JULI 1949
BRESKENS - Telefoon 27 - Giro 358296
Verschijnt iedere Vrijdag
Abonnementsprijs
f 1,— per kwartaalfranco
per post f 1,15
Prijs der advertentiën
7 cent per m.m.
bij abonnement korting
Advertenties met „brieven
onder nr. of bij ons te
bevragen", 10 cent extra
In het kleine schilderachtige haventje
van Zierikzee liggen twee grijs getjette
scheepjes, opvallend tussen de andere,
donkere en grauwe rivieraken.
Het zijn de RD I en RD III van de
Koninklijke Marine. Een groepje men
sen staat op de wal te kijken naar het
drukke gedoe daar aan boord. Enkele
matrozen zijn bezig een collega aan te
kleden voor onder water. Het is aan
boord van deze RD I en RD III, waar
de marinemannen hun opleiding krij
gen voor het duikbedrijf van de
mijnenopruimingsdienst; de opleiding,
die nodig is om de vele mijnenvelden
en wrakken te kunnen opruimen, die
nog steeds de scheepvaart zeer be
lemmeren.
Onhandig klauter ik aan boord van
de RD I via een verweerde meerpaal
en een evenzo verweerde hand van een
van de matrozen. Een smal trapje leidt
mij naar het vooronder, waar het bloed
heet is en waar de commandant van
deze opleiding de Luit. ter zee III D.
Teer, mij vertelt
„De jongens krijgen hier aan boord
van deze twee schepen een opleiding
van ongeveer 13 wekenna een ge
slaagde opleiding zijn ze dan duiker
der tweede klasse. Het kunnen vrijwil
ligers zijn uit de dienstvakken matroos,
stoker en timmerman. Een strenge
medische keuring is uit de aard van
de zaak noodzakelijk. De phychische
eisen zijn hoog. Na deze schifting blijft
after all ongeveer 40% over, die de
eerste opleiding krijgt in IJmuiden
Het duiken in ondiep water. Hierna
wordt de opleiding voortgezet in
Zierikzee, waar we een pracht van een
duikwater gevonden hebben. Enkele
meters uit de wal kunnen we al een
diepte van 25-30 meter loden; boven
dien is het water hier zo helder, dat
je op 25 meter de krant zou kunnen
lezen".
Zijn relaas wordt even onderbroken
door een „Nog een pijpje, heren?"
van de toko-baas; naast zijn duiker--
schap oefent deze man het beroep van
bar-keeper aan boord van de RD's uit.
Bij de ingang naar het vooronder dwingt
het „The Divers Inn" de bezoeker dan
ook, om eventjes alle conventies over
boord te zetten en een schuimend
pijpje om te gooien.
„Het is hier een apart stukje Marine",
zo vervolgt mijn gastheer, „Geen sche
pen met kanonnen of inrichtingen, waar
het aantal kragen indruk afdwingt. De
mannen zitten hier in een klein groepje
bij elkaar. Ze weten, dat ze op elkaar
aangewezen zijn, zowel wat betreft het
werk als de accomodatie. Hierdoor is
FEUILLETON
147;
door OUIDA
Haar hoofd rustte aan Cecil's borst
en zij voelde, dat hij sprakeloos over
haar lag heengebogen en dat zijn
tranen brandend op haar voorhoofd
vielen. „Stil! Wat betekent dat sterven
eigenlijk? Jij hebt de martelaarskroon
bij je leven gedragen, dit zou mij niet
mogelijk zijn geweest. Je zult rijk zijn.
Zorg dus voor de oude man en zorg
ook voor de rat en al de honden, wil
je? Ze zullen je te Algiers wel zeggen
waar het kasteel van Cigarette ligt.
En dan - dan moet de Bedouïn zijn
paard terug hebben. Alleen hij redde
je. Zorg er voor, dat hij wordt ge
spaard. En delf mij dan een graf op
een plaats, waar ik de trompetten en
het wapengekletter der troepen kan
horen. O, God! dat vergat ik. Als de
trompet schalt, zal ik niet ontwaken!
Dat is ontzettend!"
Zij richtte zich overeind en liet de
^rUtemaEfteu'
tr
OOSTBURG
een prima team-geest ontstaan.
De jongens, die ik nu aan boord heb,
zijn bijna klaar met de opleiding. Aller
eerst kregen zij een behoorlijke dosis
theorie betredende het duikerpak, de
telefoon, de psychologie van het dui
ken, het begrip van luchtdruk, het
aankleden van een duiker, het assiste
ren als bediener bij het hoge-druklucht-
bord, de theorie van duikerziekten en
ongevallen, het onderwaterboutschiet-
apparaat, theorie van gasmengsels,
mijnherkenning enz. enz. Nadat de
theorie is doorgewerkt, .komt de prac-
tijk aan de beurt. Al deze, totaal ver
schillende zaken maken het duiken tot
een apart vak. - De jongens hebben
er liefde voor gekregen".
Om kwart voor twaalf vaart de RD III
uit met een brandend zonnetje en
rustig water voor zich. Aan boord kijkt
een torpedomaker de helmen, pakken,
zuurstofilessen en andere apparaten na.
Achteruit hangen een aantal duiker
pakken te drogen over een lat: met
bengelende voeten en omlaaghangende
armen. Ze doen je denken aan een
stelletje zeezieken, die als vaatdoeken
over de reling hangen. Achter de stuur
hut bevindt zich het hoge-druklucht-
bord: meters, luchtleidingen en regula
teurs, die de duiker in leven zullen
houden.
Even buiten het havenhoofd vaart
de RD III vlak onder de wal en loodt
22 meter, de duikdiepte voor de oefe
ning van vanmiddag. Matroos de Groot
wordt op een, uit planken en zware
balken bestaande zetel (het woord
„stoel" klinkt ietwat te luxueus voor
dit voorwerp) geplaatst; hij is no I die
naar beneden zal gaan, om daar een
ketting binnen bepaalde tijdsgrenzen
door te hakken.
Over zijn werkpak heen krijgt hij
een dikke wollen trui en broek aan.
Het is de bescherming tegen de lage
temperaturen op grote diepten. Zijn
maatjes helpen hem verder in het dui
kerpak, dat met een gezamenlijke
krachtsinspanning en 'n „een-twee-drie"
tot aan de kin van de duiker reikt.
Over zijn schouders rust het koperen
borststuk, waarop de helm geplaatst en
vastgeschroefd wordt; slechts een klein
stukje gezicht, dat door de opening
van het voorglas kijkt, is alles wat men
kan combineren met matroos de Groot.
Intussen zijn de plaatsen aan het
luchtdrukbord en de telefoons door de
mannen bezeter was niemand, die
hiervoor een commando hoefde geven.
blik over de soldaten gaan. Hun smart
was aan de hartverscheurende doods
angst ener vrouw gelijk.
Haar stem begaf haar. Het bloed
verlies had haar uitgeput en zij rilde
onder de folterende pijn. Met een ge
voel van doodsangst, dat groter was
dan het hare, hing de man, voor wie
zij in de dood ging, over haar heen.
„Is er dan niets, dat haar kan red
den?" gilde hij. „Had maar een enkele
seconde vroeger vuur gegeven!"
Cigarette hoorde die kreet. Met een
blik, die al de hartstochtelijke, onver
gankelijke liefde weergaf, aan welke
zij zolang weerstand geboden had, keek
zij Cecil aan. „Cigarette is tevreden,"
fluisterde ze. „Je begreep haar niet
goed, dit was het enige".
„Het enige. O, mijn God, hoe vre
selijk heb ik je miskend!" Toen Cecil
haar oog ontmoette, maakte het begrip
van al de kracht harer liefde zich eens
klaps van hem meester. Voor het eerst
van zijn leven zag hij Cigarette zoals
zij was. Plotseling, vreeswekkend en
aan een slag gelijk, kwam dit bewust
zijn in hem op en vervulde hem met
De „ziekenpa," die tevens de duik-
administrateur is, heeft zich met log en
horloge een plaatsje veroverd in de
stuurhut. Vanaf het moment, dat het
voorglas op de helm geschroefd wordt
totdat de luchtkranen wederom geslo
ten worden, noteert hij iedere beweging
en bijzonderheid van de duiker. De
diepten, zijn werktijden onder water,
enz., aan de hand waarvan de com
mandant straks de beoordeling van de
duiker zal opmaken; bovendien krijgt
de duiker voor iedere geregistreerde
minuut onder water (op een diepe van
b.v. 22 m.) 20 ct. uitbetaald. „Alles
klaar, voorglas dicht!" wordt er ge
paaid. De duiker heeft de zwaargewicht
schoenen aan, de gewichten op borst
en rug zijn aangebracht, de luchtslang
en telefoonlijn gekoppeld, het voorglas
sluit de man af van de normale lucht -
de luchtpompen doen hun werk.
Plomp en moeilijk doordat hij moet
torsen (in totaal 87 kg.) klost de dui
ker naar het trapje, dat tot in het wa
ter reikt. „Begin afdalennn klinkt
het en langzaam verdwijnen benen,
borst en helm onder water. De lucht
slang en telefoonlijn schuiven traag
door de handen van de kwartiermeester-
de man aan het hoge drukluchtbord
regelt de luchttoevoer al naar de diepte,
die hem wordt toegepraaid - de zie
kenpa noteert. „Op de bodem". De
telefoon aan boord krast en meldt de
schipper, dat beneden alles oké is:
goed zicht en stil water. Aan een lijn
verdwijnt een stuk ketting van 9 mm.
dikte in het water; binnen 15 minuten
moet de duiker hiervan een schalm
doorgehakt hebben.
De RD 3 ligt rustig in een nog
rustiger water. Aan dek is het warm,
de zon doet de lucht trillen. Een paar
jongens roken een strootje, de com
mandant praat met zijn schipper. In
de verte schuift een schip langzaam
naar een nauwelijks te onderscheiden
einder; het water, de horizon en de
lucht vloeien samen in een niet te de
finiëren kleur, teer, nevelig. Enkele
meters van het schip verraadt een
sliert luchtbellen, die aan de opper
vlakte uit elkaar spatten, de plaats van
de duiker, die op 22 meter diepte een
ketting tracht door te hakken.
Een tweede duiker zit inmiddels op
de zetel om aangekleed te worden
zijn opgave is twee pijpen aan elkaar
schroeven met 6 bouten, zodanig, dat
deze buis straks gebruikt zou kunnen
worden als stoom- of waterleiding,
hartstochtelijk berouw.
„Mijn lieveling, wat heb ik gedaan
om zoveel liefde waardig te wezen?"
fluisterde hij. Daarbij boog hij het
hoofd zover voorover, tot zijn lippen
de hare aanraakten. Zij beefde in zijn
armen en een diepe, sidderende zucht
welde uit haar boezem op. - Hij kwam
te laat, die gloed der liefde!
„Stil! Bewaar die kussen voor mi-
lady. Zij zal het recht hebben je te
beminnen. Maar ik - ik ben slechts
een klein soldaatje, dat zijn kameraad
het leven redde. Kom een ogenblik om
mij heen staan, makkers. Lang zal ik
niet meer kunnen spreken".
Cigarette sloot de ogen. Dodelijke
zwakte greep haar aan, ze snakte naar
adem. Een ogenblik en haar ogen
openden zich weder. „Ik kan niet
spreken, zoals ik dit zou willen,"
bracht zij eindelijk uit. „Maar ik heb
u allen liefgehad. Daarmede is alles
gezegd!" De vreeswekkende, moord
zuchtige veteranen van Afrika, die deze
woorden hoorden, hadden het zwaard
in eigen borst kunnen begraven, maar
hun lieveling zien sterven konden ze niet.
zonder een enkel lek.
De telefoons bij het luchtdrukbord
krassen plotseling: „Klaarrr Dat
doorgepraaid wordt aan de ziekenpa.
Matroos I. de Groot hakte de ketting
door in 11 minuten, mooi werk!
De luchtslang en telefoonleiding glij
den weer door de handen van de
kwartiermeester, nu in de andere rich
ting. Langzaam haalt men de duiker
op: het drukverschil, dat hij bij dit
ophalen ondervindt mag geen nadelige
invloed op hem hebben; op verschil
lende diepten blijft hij daarom enige
minuten hangen en voert met armen
en benen (voor zover mogelijk) gym
nastische bewegingen uit; dit voorkomt
de vorming van stikstofbellen in het
bloed. 14 meter 13 meter 12
meter De man aan het luchtdruk
bord houdt zijn meters in de gaten 10
meter 9 meter weer blijft de
duiker enige minuten hangen einde
lijk verschijnt de blinkend koperen helm
boven water. Zwaar en moeilijk zetten
de loden schoenen zich op het trapje,
het uitlaatventiel van de helm sist. Be
hulpzame handen helpen de duiker aan
boord en naar zijn zetel. „Voorglas
open!" De luchtkraan wordt afgesloten
de ziekenpa noteert deze tijd in zijn
log. De duiker tast in een zak van
zijn pak en geeft het resultaat van zijn
werk af aan de schipper: een doorge
hakte kettingschalm, die nooit weer te
gebruiken zal zijn. Het uitkleden gaat
nog sneller dan het aankleden; vaar
dige handen, die de moeren losdraaien
en de helm afnemen, handen die de
loden schoenen ontgespen, handen die -
met 'n een-twee-drie het pak van zijn
schouders trekken en de matroos de
Groot in wollen trui en broek veel
kleiner doen lijken, nu het massale
duikerpak hem niet meer verbergt.
Enkele meters van het schip borre
len de luchtbellen weer naar de opper
vlakte, duiker no. 2 is al naar beneden.
En zo zal straks no. 3 volgen en no.
4 en no. 5, allemaal met hun opdracht:
de practijk in deze opleiding.
Het loopt tegen half vijf als het
anker wordt gelicht en de diesels weer
gaan draaien. De duikerpakken hangen
te drogen, de helmen en andere be
nodigdheden worden klaargemaakt voor
de volgende duikdag; het getij en de
weersomstandigheden bepalen mede,
wanneer dit zal zijn.
Aan dek is het stiller nu. Nu en
dan klinkt een lach over het stille wa
ter, waarschijnlijk veroorzaakt door
een grap of een geslaagde opmerking
van een <der jongens. Er hangt een
prettige geest onder deze kerels, die
de hele dag eikaars leven in handen
hebben - ik voel me hier thuis.
Langzaam lopen wij het haventje
van Zierikzee binnen: de huizen op de
„Denk aan mij, als ge ten strijde
trekt en zegt de mensen in Frankrijk
Toen de naam van haar vaderland
haar over de lippen kwam, werden
haar ogen met tranen gevuld. „Mocht
ik Frankrijk nog slechts eenmaal we
derzien Frankrijk -!"
't Was het laatste woord dat Ciga
rette sprak. Met de armen nog altijd
uitgestrekt naar de zijde waar haar
vaderland lag en met een glimlach
slaakte ze, aan een kind dat in slaap
valt, gelijk, een diepe zucht. - Te
midden van haar leger was Cigarette
heengegaan
't Was middernacht. Door de scha
duw van zijn tent omgeven, stond Cecil.
Vol mededogen rustte zijn oog op een
gestalte, die diep ternedergebogen
voor hem in 't stof lag. Eindelijk wa
ren de woorden gesproken, welke hem
van de schuld van een ander ontlast
ten. In die ure der verlossing was
grenzeloos medelijden toch nog het
sterkste gevoel, dat in hem sprak. -
Hij bukte zich over zijn broeder en
richtte hem zacht op. „Zeg maar geen
woord meer," fluisterde hij. „Dat ik
