TWEE SOUVEREINEN GEDIEND
De schakel
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR WEST ZEEUWSCH-VLAANDEREN
5e Jaargang Nummer 233
Vrijdag 1 JULI 1949
Drukkers-Uitgevers Firma SMOOR <5 DE HULSTER - Boulevard 120 - BRESKENS - Telefoon 27 - Giro 358296
Verschijnt iedere Vrijdag
Abonnementsprijs
f 1,— per kwartaal; franco
per post f 1,15
Prijs der advertentiën
7 cent per m.m.
bij abonnement korting
Advertenties met „brieven
onder nr. of bij ons te
bevragen", 10 cent extra
Het is merkwaardig, lezers, hoe
acties ten aanzien van wederopbouw-
kwesties, die men hier of daar onder
neemt, direct aanleiding geven tot
vragen of zelfs wel protesten uit an
dere gewesten of gemeenten. Het
schijnt wel, alsof men in de verschil
lende steden in ons land elkaar met
argusogen bespiedt, teneinde direct
alarm te kunnen slaan als men denkt,
dat de één aan wederopbouw-mogelijk-
heden meer zal krijgen dan de ander.
Een tvpisch voorbeeld van dit ver
schijnsel hebben we in de afgelopen
weken kunnen vaststellen. In de ver
gadering van de Raad der gemeente
Nijmegen kwam de wederopbouw van
de zo zwaar getroffen binnenstad ter
sprake. De burgemeester wijdde aan
de noodzakelijke herbouw van winkel
en zakenpanelen enige beschouwingen
en blijkbaar had hij hierover nogal
goede moed. De kranten roken na
deze beraadslagingen groot nieuws en
dus klampten zij de burgemeester aan
om meer en nadere bijzonderheden.
Ook de herbouw van winkels en be
drijfspanden is afhankelijk van het
bouwvolume dat voor dit doel be
schikbaar gesteld kan worden.
Groot opgemaakte berichten in de
Nijmeegse kranten deelden de bevol
king mede, dat de burgemeester zo
goed als zeker wist, dat zijn stad nog
dit jaar voor deze herbouw een extra
toewijzing zou ontvangen van wel en
kele millioenen guldens. Wij hebben
goede grond om aan te nemen, dat
de Burgemeester dit als zijn volkomen
begrijpelijke wens tot uiting heeft ge
bracht. De kranten hebben van die
wens de vader van de gedachte ge
maakt.
De dag, nadat deze berichten waren
verschenen, stak de storm al in alle
hevigheid op. Ambtenaren op het
Ministerie, die met het bouwvolume
voor de sector „Handel en Verkeer"
te maken hebben, trachtten bij elkaar
hun licht op te steken. Zonder resul
taat evenwel, want over een extra
toewijzing, speciaal ten behoeve van
Nijmegen was niets definitief bekend.
De besturen van de andere gemeenten,
die in dezelfde moeilijke omstandighe
den verkeren, bleken al gauw in alarm
toestand te zijn geraakt. Van alle kan
ten kwam de vraag: „Waarom Nij
megen wèl en wij niet?" Kranten
redacties informeerden belangstellend,
wanneer met die grootscheepse weder
opbouw van Nijmegen een aanvang
zou worden gemaakt. Als het er om
begonnen was om Nijmegen eens een
keer in het middelpunt van de be-
FEUILLETON
146) door OUIDA
Maar aan gene zijde van die rook
wankelde Cecil even en richtte zich
toen, door een paar kogels slechts
even getroffen, weer in zijn volle lengte
op. Zo snel als Cigarette's liefde was
het dodende lood niet geweest. De
marketentster was Cecil om de hals
gevlogen, had hem in de armen ge
sloten en op het ogenblik, dat de ko
gels haar boezem doorboorden, met de
zonnige, onverschrokken glimlach van
voorheen het hoofd omgewend.
Reeds gleden haar armen van Cecil's
hals, reeds zonk haar doorschoten
lichaam machteloos ter aarde, toen
Cecil haar in de armen opving.
„O, God! Mijn kind. Ze hebben je
gedood!"
Toen Cecil die kreet slaakte, leed
hij meer dan wanneer de kogels hem
zelf stervend hadden doen neerstorten,
want met één oogopslag zag hij, dat
langstelling te plaatsen, dan was deze
opzet wel goed gelukt. Natuurlijk kan
men op al die vragen naar waarheid
antwoorden, dat de berichten uit en
over Nijmegen wat voorbarig waren.
Het ongeluk wil echter, dat zo'n ont
kennend antwoord bijna nooit voor de
volle honderd procent wordt geloofd.
„Er zal toch wel iets van waar zijn,"
zo denken de mensen, die een nega
tief bescheid krijgen. Zo in de trant
van „Men noemt geen koe bont of er
zit wel een vlekje aan," ontstaan er
alle mogelijke speculatieve geruchten.
Er wordt gemompeld over bevoor
rechting en achteruitstelling. Burge
meesters van andere getroffen gemeen
ten moeten in hun raadsvergaderingen
mededelen, dat zij de gang van zaken
heus zeer nauwlettend volgen, maar
op het ogenblik eigenlijk nog niets
naders weten. De vragende raadsleden
zijn bevreesd voor teleurstelling en
tonen zich maar half gerustgesteld.
De plaatselijke pers van die overgesla
gen gemeenten trekt al bij voorbaat
vergelijkingen en toont zich eveneens
verontrust. Zo veroorzaken die enkele
berichten uit Nijmegen in het gehele
land een zekere wederopbouw-beroering
en het kost heel wat moeite om de
zaken weer enigermate recht te zetten.
Gelukkig heeft een lid van de Tweede
Kamer over deze aangelegenheid aan
de Minister vragen gesteld. Daardoor
krijgt de Minister gelegenheid om aan
de volksvertegenwoordiging en daar
mede aan het gehele land duidelijk te
zeggen, wat er nu precies aan de
hand is. Ongetwijfeld is deze zaak
voor vele gemeenten en streken van
groot belang en daarom laten wij de
vragen en het antwoord daarop even
de revue passeren.
De vragensteller toont zich al bij
voorbaat verheugd over de mogelijk
heid, dat Nijmegen op een bijzondere
wijze geholpen zal kunnen worden.
Zijn blijdschap is echter niet onver
deeld, want hij informeert belangstel
lend of de Minister niet met hem van
mening is, dat ook andere gemeenten
- in welk verband Rotterdam, Tiel,
Middelburg en Oostburg worden ge
noemd - op een soortgelijke bijzondere
hulp aanspraak kunnen maken. Enkele
maanden geleden is al geprobeerd om
met name Middelburg wat extra bouw
volume voor zakenpanden te bezorgen.
Die poging is toen mislukt, omdat de
Minister geen bouwvolume beschikbaar
had. „Weet U wel," zo vraagt nu dit
lid van de Tweede Kamer aan de
Minister, „dat men U in Middelburg
wat zwart aankijkt, omdat U blijkens
die berichten aan Nijmegen nu wel
toestaat wat U aan Middelburg hebt
geweigerd?" Als het dus waar is, dat
de nood naderde.
Cigarette begon te lachen - 't Was
nog dezelfde heldere heerlijke lach als
in de zonnigste dagen van haar leven.
„Stil! 't Waren het kruit en de kogels
van Frankrijk. Die doen geen pijn.
Doch wacht! Hier is de order van de
maarschalk. Hij schort de executie op.
Ik heb hem alles verteld. Je bent ge
red! - Begrijp je me? - Je bent ge
red! - Wat een paar grote ogen zet
je op. - Spijt het je, dat je in leven
blijft? - Mes Frangais! Brengt hem dit
dan wat beter aan het verstand dan
ik kan - hier is de order. Voor de
generaal is ze. Neen, ik geef ze niet
af, voordat de generaal ze gezien heeft.
Gaat hem roepen".
„Grote God! Uw leven dus voor mij
ten offer gebracht!"
Terwijl Cecil die woorden in doods
angst uitstiet, hield hij Cigarette aan
het hart gesloten. Die plotseling terug
keer van de dood tot het leven, dat
offer, sloeg hem met blindheid, met ver
stomming. Haar gelaat kon hij ternau
wernood zien, haar stem drong ternau
wernood door tot zijn oor. In onbe-
de Gelderse Keizerstad zo'n extraatje
krijgt, mogen de getroffen Zeeuwse
handelsplaatsen daar dan ook op re
kenen, zo vraagt tenslotte deze volks
vertegenwoordiger.
Nu het antwoord. De Burgemeester
van Nijmegen heeft de Minister de
notulen laten lezen van de Raadsver
gadering, waarin de wederopbouw van
de binnenstad ter sprake is gekomen.
Uit dat verslag blijkt niet, dat de Bur
gemeester een mededeling heeft ge
daan, als zou het Ministerie van We
deropbouw plannen voorbereiden om
een groot contingent bouwvolume be
schikbaar te stellen voor de weder
opbouw van winkels en zakenpahden
in de vernielde binnenstad. Wel heeft
de Burgemeester het vertrouwen u:tge-
sproken - dat zouden wij in zijn plaats
ook gedaan hebben - dat Nijmegen
voor haar binnenstad een zeer groot
percentage toegewezen zal krijgen. Bij
verschillende gelegenheden heeft de
Minister inderdaad gezegd, dat hij zal
proberen om voor de herbouw van za
kenpanden in de getroffen kernen van
verschillende gemeenten extra-bouwvo
lume beschikbaar te stellen. Er zit dus
wel een kansje in. De persberichten
over hetgeen Nijmegen mag verwachten
zijn echter op zijn minst voorbarig te
noemen en zij wekken te hoge ver
wachtingen. Indien het lukt om zo'n
extra-bouwvolume te bemachtigen, dan
is het niet de bedoeling van de Mi
nister om daarmede alleen Nijmegen
te helpen maar hij zal dan dit extraatje
verdelen over de gemeenten, die in
soortgelijke omstandigheden verkeren
en die dus evenzeer hulp nodig hebben.
Tot zover dit antwoord. De opgesto
ken storm kan dus tot bedaren komen.
De opgewonden gemoederen kunnen
hun rust hervinden. In die rust behoe
ven zij overigens de moed niet te ver
liezen. Als de Minister kans ziet om
meer en vlugger te helpen, dan aan
vankelijk was verwacht, dan zal hij
zo'n mogelijkheid zeker niet ongebruikt
laten voorbijgaan. Dat is duidelijk ge-
noeg gebleken ter gelegenheid van de
extra-toewijzing voor 6.400 woningen,
die enige tijd gelegen bekend gemaakt
kon worden.
Men kan er bovendien op rekenen,
dat van een eventueel extra-contingent
al die gemeenten zullen profiteren, die
er, door de ernstige oorlogsschade,
speciaal in het hart van de gemeente,
behoefte aan hebben.
Nederlandse attentie
aan Noorse Prinses.
Met dezelfde K.L.M.-machine waar
mee enige tijd geleden het Noorse
Kroonprinselijke paar naar Nederland
stemde, doch ontzettende vorm begreep
hij alleen, dat Cigarette stervende was,
stervende voor hem!
Glimlachend sloeg de marketentster
de ogen tot hem op. Zelfs op dat
ogenblik, terwijl het leven haar ont
vlood, kwam bij de aanraking van Ce
cil's hand, bij het bewustzijn, dat ze
aan zijn hart rustte, een gloeiende blos
op haar wang.
„Een leven! Och, wat betekent dat?
Waarom zou ik het niet wegschenken?
Leg me op de grond - aan je voeten.
Zo! Dan leef ik het langst, want ik
heb nog veel te zeggen Wat dringen
ze dicht om me heen. - Mes soldats,
zo bedroefd moet je niet over me zijn.
Waartoe die kreten van smart? Dat ze
hebben vuur gegeven, spijt hun innig,
maar dit is verkeerd. Ze deden alleen
hun plicht en konden mijn stem niet
tijdig genoeg horen".
Maar aan de mannen, die het Kind
van de Driekleur hadden doodgescho
ten, konden die kloekmoedige woorden
geen troost brengen. Ze slingerden de
karabijnen tegen de grond en sloegen
zich met de vuisten op de borst.
is gereisd om de „Oslofjord" te water
te laten, werd een geschenk naar de
Noorse hoofdstad vervoerd, bestemd
voor H.K.H. Prinses Martha.
Dit geschenk is afkomstig van een
Nederlandse confectiefabrikant, wiens
stand op de Jaarbeurs te Utrecht, waar
het Noorse Kroonprinselijke paar een
bezoek, bracht, de bijzondere aandacht
trok van Prinses Martha wegens een
bepaalde mantel.
Deze vorstelijke belangstelling voor
dit product van Nederlands fabrikaat
droeg dermate het karakter van be
wondering, dat de fabrikanten het ar
tikel verpakt hebben in een doos en
het als geschenk - per luchtvracht -
naar het Koninklijk Paleis te Oslo
hebben verzonden.
Adriaan Schuurman komt
naar Zeeuwsch-Vlaanderen.
Ons landje van Cadzand is helaas
door zijn ligging een vrij geïsoleerd
gebied. Daardoor is er hier vaak wei-
nig gelegenheid om over belangrijke
onderwerpen deskundige mensen te
horen spreken. Gelukkig wordt er door
verschillende organisaties getracht hier
in verbetering te brengen door be
kende personen op allerlei terrein uit
te nodigen voor een bezoek aan West
Zeeuwsch-Vlaanderen.
Daar men op kerkelijk gebied met
dezelfde moeilijkheden zit, wordt ook
hier deze methode gevolgd. Naar wij
vernemen, heeft de Hervormde Jeugd
raad voor het weekend van 9 en 10
Juli de heer Adriaan Schuurman uitge
nodigd. De heer Schuurman is de be
kende cantor en organist uit Amers
foort, die tevens les geeft in de kerk
muziek aan de universiteiten en aan
de academie „Kerk en Wereld" te
Driebergen.
Op Zaterdagmiddag 9 Juli om 4
uur zal deze nu in de Geref. kerk te
Schoondijke spreken voor koorleiders,
organisten en alle verdere belangstel
lenden over „De betekenis van het
cantor-organistschap". Dit beloofd voor
allen die met zang en muziek te ma
ken hebben een belangrijke middag te
worden. De heer Schuurman zal op
het kerkorgel ook enkele orgelsoli ten
gehore brengen.
Op Zondagmiddag 10 Juli om 4 uur
zal er in de mooie, oude kerk van
Cadzand 'n streek-jeugddienst gehouden
worden, waarin voorgaat Ds, M. J. W.
Schopenhauer van Schoondijke, wiens
onderwerp luidt „Het leven een lof
lied." In deze dienst zal een koortje
van W. Z.-Vl. jongeren o.l.v. de heer
Schuurman enkele liederen zingen. Op
de „contactavond" na de dienst spreekt
de kerkmusicus over „Kerkzang en
De zwijgende bewegingloze phalanx,
die in het licht van de aanbrekende
dag had staan kijken naar de manier,
waarop de onverbiddelijke straf zou
worden toegepast, was veranderd in
een rumoerige, ademloze, diep ont
roerde, woedende bende krijgers, die
door de wroeging bijna tot waanzin
werden vervoerd, wier gelaat van ver
driet spuipachtig was verwrongen en
die de blik vol wilde haat op Cecil
hadden gevestigd, omdat deze de oor-
zaak was van de ramp, die hun lieve
ling had getroffen.
Met onuitsprekelijke tederheid deed
Cecil wat Cigarette hem verzocht,
legde haar op de grond neder, boog
zich over haar heen, steunde haar hoofd
tegen zijn arm en hield de ogen vol
ontzetting op de machteloze trillende
ledematen gericht.
„O, mijn kind, mijn kind. Waarmede
heb ik verdiend, dat ge voor mij het
leven derft? Welk een zielenadel, welk
een liefde!"
„Stil! We zijn kameraden en jij bent
een dapper man. Voor ieder van mijn
spahi's zou ik hetzelfde hebben ge-
