BRILLEN
Lezers schrijven ons
re
TWEE SOUVEREINEN GEDIEND
De
schakel
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR WEST ZEEUWSCH-VLAANDEREN
5e Jaargang Nummer 230
Vrijdag 10 JUNI 1949
Drukkers-Uitgevers Firma SMOOR DE HULSTER - Boulevard 120 - BRESKENS - Telefoon 27 - Giro 358296
Verschijnt iedere Vrijdag
Abonnementsprijs
f 1,— per kwartaalfranco
per post f 1,15
Prijs der advertentiën
7 cent per m.m.
bij abonnement korting
Advertenties met „brieven
onder nr. of bij ons te
bevragen", 10 cent extra
VX
Een timmerman had onlangs naar
één van onze radiopraatjes geluisterd.
Hij had gehoord, dat materiaalgebrek
eén van de moeilijkheden voor de
wederopbouw vormde. Nu heeft een
timmerman veel met hout te maken
en waarschijnlijk daarom had hij onze
mededelingen ook van toepassing ge
acht op het materiaal, dat hem het
meeste belang inboezemt. Tijdens een
gesprek in de schaftkeet zag onze
luisteraar kans om van zijn verworven
deskundigheid blijk te geven. „Het gaat
met de woningbouw inderdaad niet
bijzonder hard", zo betoogde hij, „maar
dat zit-em ook in het gebrek aan hout".
Ongelukkig voor hem had ook een
vertegenwoordiger van een houtfirma
tijdelijk onderdak in de keet gevonden
en die was er als de kippen bij om
precies het tegendeel te beweren van
wat de timmerman had gezegd. „Geen
hout genoeg? Man, er kan bij ons op
de werf geen balk meer bijAls
vandaag-de-dag al het in Nederland
voorradige hout op de markt zou ko
men, dan konden er net zo veel huizen
gebouwd worden als je maar wilde!"
zo luidde de tegenspraak van deze
ingewijde. En nu vraagt dus die tim
merman ons, hoe het nu eigenlijk met
dat hout wel zit.
We moeten, om op die vraag een
duidelijk antwoord te geven, even in
de geschiedenis duiken. In November
1946 bleek het noodzakelijk om voor
de bouwerij houtbeperkende voor
schriften uit te vaardigen. Vóór de
oorlog verwerkte men in' een normale
arbeiderswoning ongeveer 10 a 12 m3
hout. In verband met de volstrekt
ontoereikende voorraad en de beperkte
invoermogelijkheden zou men het voor
taan met de' helft moeten stellen. Voor
de bouw van zo'n arbeiderswoning
kreeg men 6 m3 hout; voor étage
woningen zelfs nog 1 m3 minder. Ook
voor de bouw van boerderijen werd
het houtverbruik aan stevige banden
gelegd. Die voorschriften ontketenden
in de bouwerij een kleine revolutie.
Andere, tot nu toe spaarzaam toege
paste of geheel vreemde materialen
zouden het ontbrekende hout moeten
vervangen. Voortaan zouden de vloeren
niet meer van hout gemaakt kunnen
worden; holle baksteen of betoncon
structies zouden er voor in de plaats
moeten treden. Met hout beschoten
kappen behoorden tot het verleden; in
het vervolg zouden boardplaten toe
passing moeten vinden.
In Juni 1947 werd de toestand iets
rooskleuriger. Er was nog lang geen
hout genoeg, maar het bleek toch
FEUILLETON
143
door OUIDA
Wat Cigarette gezegd had, meende
ze in de letterlijke zin van het woord.
Ze wist, dat een prijs op haar hoofd
was gesteld, maar ze gaf zich over
aan de handen harer vijanden om Ce
cil's leven mogelijk op die wijze te
kopen.
Toen de mannen die woorden hoor
den, ontstond er plotseling stilte. Ver
bazing en eerbied waren daarvan de
oorzaak. Met diepe ernst op het ge
laat had de jonge sheik geluisterd.
„Wie is die Frank, voor wie gij dit
doet?"
„Hij is de krijger, aan wien ge op
het slagveld van Zaraila lijfsgenade
bood, omdat zijn moed die van een
go^ evenaarde".
„Om welke reden moet hij sterven?"
„Omdat hij eenmaal in zijn leven
vergat dat hij slaaf was en daarbij de
last torste van een misdaad die hij
ff
OOSTBURG
mogelijk om voor de bouw van min
der dan 10 woningen de toelaatbare
hoeveelheid hout per woning met 2 m3
te verhogen. Ook daarmede bleven we
nog altijd ver onder het normale voor
oorlogse verbruik.
Bekend geworden is, dat nu ruimere
houttoewijzingen verstrekt zullen wor
den. In een normale arbeiderswoning
mag men circa 10 m3 hout verwerken,
waarmede we dus weer zo ongeveer
op het gebruikelijke peil zijn aangeland.
Het is te begrijpen, dat deze ver
heugende maatregel inderdaad het ge
volg is van een aanzienlijk ruimere
houtpositie. Er konden in de afgelopen
maanden vrij omvangrijke voorraden
worden aangelegd. We hebben een
zachte winter achter de rug, waardoor
in de aanvoer nagenoeg geen stagnatie
optrad.- De laatste tijd zijn de goed
keuringen voor woningbouw slechts in
beperkte mate verstrekt, waardoor het
houtverbruik verminderde. Bovendien
verwachtten vele afnemers terecht of
ten onrechte een prijsdaling, waardoor
men alleen die hoeveelheden afnam, die
men ook strikt nodig had. Door al
deze oorzaken liggen de houtwerven
inderdaad vrij vol. Een flink bezette
houtwerf biedt een aantrekkelijk ge
zicht, vooral als men zo lange tijd
krap heeft gezeten. Nochtans zit er
ook een minder prettige kant aan die
aantrekkelijkheid. De houtprijs is nog
altijd hoog, zodat in de omvangrijke
voorraden zeer grote bedragen zijn
belegd. De houthandel heeft dan ook
met financieringsmoeilijkheden te kam
pen. Het laat zich nu wel aanzien, dat
de afzetten zullen toenemen. In de
eerste plaats kan men van 1 Juni af
rekenen met een groter houtverbruik
per woning en bovendien valt te ver
wachten, dat de in het lopende kwar
taal te verlenen goedkeuringen méér
woningen zullen omvatten dan in het
eerste kwartaal van dit jaar. Als we
ons niet bedriegen, dan kan de hout
handel dus in de nabije toekomst een
grotere afzet verwachten.
Men wil het wel eens doen voorko
men, alsof het Rijk en zijn dienaren er
zelf plezier in hebben om alle moge
lijke voorschriften, die al lang door de
werkelijkheid zijn achterhaald, toch nog
en soms tegen beter weten in, te
handhaven. Zulk een verwijt moet een
sprookje heten, dat kunnen we door
deze houtkwestie bewijzen. De toepas
sing van andere materialen en con
structies ter vervanging van hout is
nooit beging".
Onder de dicht om Cigarette heen
gedrongen Bedouïnen heerste nog de
zelfde stilte. Die woeste plunderaars,
die een ogenblik te voren de vurige
begeerte hadden gekoesterd hun staal
in haar lichaam te begraven, waren
betoverd door de sympathie, die moe
dige harten voor elkander gevoelen.
„Hebt ge u dus aan ons overgegeven
om door uw dood een man te be
komen, die deze brief voor u over
brengt?" vervolgde de sheik. Als knaap
was hij opgevoed in de school der
edele beginselen van eer en ridderlijk
heid, die Abel-el-Kader predikte. In
weerwil van de misdaden die hij had
bega^h en van de wanhopige toestand,
waarin hij verkeerde, waren die bij
hem niet verloren geraakt.
Met een hartstochtelijke uitroep, die
zich baan brak door de geveinsde,
wanhopige kalmte, waarmede zij tot
nog toe had gesproken, stak Cigarette
de sheik het papier toe.
„Hak me met uw zwaard in duizend
stukken, doch als ge edelmoedige
vijanden zijt, redt hem dan!"
van het begin af een kostbare geschie
denis geweest. Het maken van de
vloeren van holle baksteen of beton is
aanmerkelijk duurder dan het aan
brengen van normale houten vloeren
en balklagen. Het laatste is construc
tief belangrijk eenvoudiger dan het
eerste; het vergt veel minder tijd en
daardoor minder loon. Bovendien is
per m2 een houten vloer op zichzelf al
goedkoper dan een vloer van beton of
holle baksteen. Houten vloeren en
balklagen worden droog in het werk
aangebracht; gemetselde of gegoten
vloeren en balken blijven vrij lang
vochtig. Het is buiten kijf, dat een
ruimer gebruik van hout in de wo
ningbouw een prijsverlagende werking
heeft. We nemen hierbij aan, dat de
heren architecten de grotere hoeveel
heden hout inderdaad zullen gebruiken
voor essentiële bouwconstructies en
niet voor abnormale brede kozijnstijlen
of voor overbodige versieringen zoals
blinden en luiken. De overheid heeft
bij de voordeliger werkwijze door het
verbruik van meer hout alle belang.
Het Rijk past immers, door middel
van rentevergoedingen, bijdragen in
exploitatietekorten of renteloze credie-
ten, op iedere nieuwe woning een be
hoorlijk bedrag bij. Gaf daarom de
financiering van de woningbouw tot
dusver al grote zorgen, wanneer de
verhoudingen zich niet in gunstige zin
wijzigen lijkt het voor de toekomst een
onoplosbaar probleem. Iedere aan
vaardbare mogelijkheid tot verlaging
van de bouwprijs, die niet voert tot
aantasting van het woonpeil, moet dus
met beide handen worden aangegrepen.
Het ligt dus volkomen voor de hand,
dat het Rijk graag een ruimer hout
verbruik toestaat, omdat dit het bou
wen goedkoper maakt. Pas nu kun
nen de beperkende voorschriften zo
danig worden veranderd, dat een vrij
wel normaal houtverbruik mogelijk
wordt. Het is duidelijk, dat hiermede -
alleen al om het geldelijke voordeel -
geen moment langer gewacht is dan
strikt noodzakelijk was.
Tegelijk met het veranderen van de
houtbeperkende voorschriften is bepaald,
dat de toelaatbare bouwprijzen per ku
bieke meter verlaagd worden. Die ver-
laging bedraagt voor woningen met één
verdieping f 1.- per m3; voor de bouw
van étagewoningen tot 3 verdiepingen
f 1,50 per m3 en voor étagebouw van
4 verdiepingen of meer f 2,50 per m3.
Natuurlijk zal niet iedereen het met
Door een wenk met de hand gaf
de sheik zijn krijgers te kennen, dat
zij achteruit zouden gaan en Cigarette
moesten vrij laten. Vervolgens sprong
hij uit het zadel en bracht haar zijn
eigen paard.
„Meisje Bedouinen zijn we, wilde
dieren niet. Wel deden we een eed,
dat wij ons op onze vijanden zouden
wreken, maar we zijn niet laaghartig
genoeg om het leven van een marte
lares aan te nemen. Neem mijn paard
- het is het vlugste van mijn stam -
en zet de reis daarop voort. Van mij
hebt ge niets meer te vrezen".
Met verbijsterende blikken keek Ci
garette de spreker aan. Zij begreep de
zin zijner woorden niet.
De ontroering was oorzaak, dat haar
lippen nog meer haar kleur verloren
en haar ogen zich onnatuurlijk wijd
openden. „Waarom speelt ge met mij?"
Doch de sheik trad op haar toe, nam
haar in de gespierde armen en zette
haar zelf op zijn ros. Plechtig klonk
zijn stem en vriendelijk was zijn blik.
De heldenmoed van een kind, van een
meisje, van een ongelovige, van een
deze maatregel eens zijn. In de bouw
wereld zal men waarschijnlijk niet voet
stoots willen aannemen, dat deze ver
lagingen mogelijk zijn. Op gezag van
de afdeling, die op het Ministerie de
aanbestedingsprijzen controleert, vertel
len we U een aardig verhaal. Bij een
vroegere prijsverlaging kwam een aan
nemer zwart op wit bewijzen, dat holle
baksteen-vloeren zo veel duurder wa
ren, dat dat zeker in de bouwprijs f 2,-
per m3 scheelde. Daarom achtte hij de
prijverlaging beslist onmogelijk. Laat
nu diezelfde aannemer bij dezelfde
ambtenaar weer zwart op wit komen
aantonen, dat een houten vloer hele
maal niet goedkoper is dan een vloer
van holle baksteen, zodat naar zijn
mening de nieuwe prijsverlaging niet
door de beugel kanHet enige wat de
ambtenaar te doen had was de oude
berekeningen van dezelfde aannemer
op te zoeken en ze de klager onder de
neus te houden. Nadat per 1 Septem
ber van het vorige jaar de toen zo
heftig bestreden verlaging van f 2,50
per m3 is doorgevoerd, hebben de uit
slagen van de aanbestedingen onom
stotelijk bewezen, dat de verlaging
alleszins gerechtvaardigd was. Het is
een nationaal belang van de eerste
orde, dat de bouwprijzen op een ver
antwoorde wijze dalen. Er kan straks
meer hout worden verwerkt en daar
door kan er goedkoper gebouwd wor
den. Dat zijn twee vliegen in één
klap!
Mijnheer de Redacteur,
In „De Schakel" van 3 Juni besluit
U met de betreurenswaardige klacht
over onvoldoende hulp aan onze jon
gens in Indonesië van protestantse zijde.
In onze afdeling Goes van de Band
Nederland-Indonesiê heb ik bij een
lezing van Ds. Vasseur, die jaren lang
onder de jongens daar werkte, hulde
gebracht aan al die dominé's en aal
moezeniers, die daar bij onze jongens
zijn. Mijn zoon is chauffeur-seiner bij
de 7 Dec.-divisie en heeft met aal
moezeniers én dominé's duizenden kilo
meters gereden om hen naar de plaat
sen van hun zegenrijk werk te brengen.
Ik kan dus daarover wat meepraten.
Vooral heb ik hulde gebracht aan Ds.
de Veij Mesdag, die had gezegd naar
de jongens te gaan omdat ze geestelijke
bijstand zozeer nodig hebben en omdat
de jonge dominé's niet wilden. Ik heb
het bestuur van bovengenoemde afde
ling Goes toen verzocht er bij de
kerkelijke colleges te willen op aan
dringen, pogingen in het werk te stellen,
dominé's, die voor uitzending in aan
merking komen te bewegen zich voor
schepsel, dat in zijn oog door haar
eigen sekse losgelaten en verstoten
was, had al de adel van zijn karakter
doen ontwaken. „Ga in vrede! Niet
tegen mensen als gij zijt voeren wij
oorlog".
Thans, doch ook thans eerst, nu
ze zich de teugels van een vers paard
in de handen voelde geven, nu ze
zag hoe die wrede krijgers terugweken
en haar vrijlieten, begreep Cigarette
wat de sheik bedoelde, begreep ze, dat
hij haar het leven en de vrijheid beide
teruggaf en haar ten overvloede het
paard schonk, dat hem dierbaar was,
het edelste, het kostbaarste geschenk
van een Bedouïn.
„O, thans geloof ik, dat uw Allah
zowel u als ons, christenen, bestiert.
Blijf ik in leven dan ziet ge mij, voor
dat het weder avond is terug; val ik,
dan zal Frankrijk u zijn dank weten te
betuigen 1"
„Niet in de hoop op een beloning
van mensen verrichten wij 't geen bil
lijk en rechtvaardig is," klonk het zacht.
Vervolgens gaf hij het paard door
een enkel woord in zijn eigen taal
