De kerk van_Nieuwvliet.
TWEE SOUVEREINEN GEDIEND
De
schakel
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR WEST ZEEUWSCH-VLAANDEREN
4e Jaargang Nummer 196
VRIJDAG 15 OCT. 1948
Drukkers-Uitgevers Firma SMOOR DE HULSTER - Boulevard 120 - BRESKENS - Telefoon 27 - Giro 358296
"N
Verschijnt iedere Vrijdag
Abonnementsprijs
f 1,~ per kwartaalfranco
pel post f 1,15
Prijs der advertentiën
7 cent per m.m.
bij abonnement korting
Advertenties met „brieven
onder nr. of bij ons te
bevragen", 10 cent extra
Bij de opening van de bazar, die
onlangs in Groede werd gehouden ten
behoeve van de jubilerende muziek
vereniging „Eendracht Maakt Macht",
achtte de voorzitster van het Dames
comité dat deze bazar geheel had voor
bereid en verzorgd, mevrouw Everaars,
het een aangename plicht, de uitgevers
en de redactie van „De Schakel"
dank te zeggen voor de verleende gast
vrijheid ten behoeve van de voor die
bazar te voeren propaganda. Opgemerkt
moge worden, dat de bazar in Groede
een daverend succes is geworden, zodat
De Schakel tevreden mag zijn over de
wijze, waarop zij hier de belangen van
een deel der inwoners van het Land
van Cadzand heeft gediend.
Nu is er één dezer dagen namens
het Comité Nieuwvliet voor de
restauratie van de Hervormde Kerk
aldaar een beroep gedaan op schrijver
dezes, om enige regels te willen wijden
aan de doelstelling van dat Comité.
Aangezien „De Schakel" het meest
gelezen blad is in Nieuwvliet twijfel
ik er niet aan, of de uitgevers mij wel
zullen toestaan aan het op mij gedane
beroep uitvoering te kunnen geven.
Wat nu is het geval?
Evenals in vele andere dorpen van
West Zeeuwsch-Vlaanderen heeft ook
de Hervormde Kerk te Nieuwvliet bij
de slag om de Scheldemond in 1944
een aanzienlijke tol aan het oorlogsge
weld moeten betalen. Uitwendig was
die kerk belangrijk beschadigd, maar
gelukkig toch slechts zodanig, dat
herstel nog mogelijk was. Dat uit
wendige herstel nu is inmiddels gereed
gekomen, doch daarmede is de kous
niet af. Ook het interieur van de kerk
is n.l. in een dermate desolaten toestand
komen te verkeren, dat nog vele voor
zieningen zullen moeten worden ge
troffen, alvorens er weer van het hou
den van een normale dienst sprake zal
kunnen zijn. Om aan de daarvoor
benodigde geldmiddelen te komen zal,
in navolging van het voorbeeld dat
sommige andere gemeenten in het
Land van Cadzand hebben gegeven,
ook in Nieuwvliet binnenkort een bazar
worden gehouden. Er is een vrij aan
zienlijk bedrag nodig en het zal dus
zaak zijn, dat de bezoekers van de
bazar of de belangstellenden die op
andere wijze een geldelijke steun wil
len verlenen, behoorlijk voor de dag
komen. Deze aansporing is natuurlijk
minder bestemd voor hen, die geregeld
de kerkdiensten bijwonen en die der
halve genoeg voor hun kerk voelen
om voor een behoorlijke toestand van
hun Godsgebouw ook financiële offers
te brengen. Deze woorden gelden
FEUILLETON
110) door OUIDA
„Vergeef me, mijn kind, ik had je
met die vraag niet behoeven te kwet
sen. Je bezit schranderheid, medelijden
en tact. Ook heb je hier een eigen
aardige invloed. Tracht mij daarom
een order te bezorgen, waardoor ik
dadelijk het kamp kan verlaten. De
dood van Biribi moet nog gewroken
worden. - Mogelijk wil men mij wel
met die taak belasten".
Cigarette dacht na. „We zullen zien.
Ik denk wel, dat het gelukken zal."
Driftig trok ze hand terug en snelde
heen. „Wat ben ik toch dom!" zeide
ze in gedachten, want zij voelde, dat
haar hart ineenkromp over het verdriet
van een man, die haar onverschillig was.
Werktuigelijk keerde Cecil naar het
vuur terug en ging bij zijn makkers
zitten. Verward schoten allerlei ge
dachten door z'n brein, 't Was vrese
lijk hard! Na jarenlange strijd had hij
het zover gebracht, dat hij tevreden
derhalve in de eerste plaats diegenen
onder ons, die zelden of misschien
wel nooit ter kerke gaan, zoals schrij
ver dezes. En toch voel ik voor ons
oude kerkje, omdat we het in Nieuw
vliet beslist niet missen kunnen en we
het niet ten onder mogen laten gaan.
Welk een droevig aanzien bood Nieuw
vliet van 1944 tot medio 1947. Een
massa ruïnes en geschonden huizen en
daarboven uit kwam het geschonden,
het verminkte gelaat van de kerk met
het geheel ontwrichte torentje. Zo was
het tot voor een jaar. Allengs zijn de
stuk geschoten huizen in de Dorpsstraat
hersteld en herbouwd op een paar na,
allengs heeft alles weer een mooi,
althans zeker een behoorlijk aanzien
gekregen. En daarboven uit troont
weer de uitwendig geheel herstelde
kerk, met het oude, bekende torentje.
Het "is weer Nieuwvliet, zoals we het
voor-oorlogs hebben gekend, zoals het
ongeveer was toen we geboren werden
en zoals we hopen dat het tot in lengte
van dagen moge blijven. Nieuwvliet
heeft geen hoge aspiraties, het is een
nederig dorpje met een bevolking, die
zeer op zelfstandigheid en op haar
vrijheid is gesteld; het is steeds een
kleine, doch zeer opgewekte gemeen
schap geweest en het wenst zichzelf
te blijven, een kleine doch zelfstandige
gemeente, die geen inlijving bij een
andere gemeente wenst. En het karakter
van deze rustige, nederige gemeente,
van die rustige en eenvoudige bevolking
weerspiegelt zich in haar openbare
gebouwen als het gemeentehuis en de
openbare lagere school, die zich in
geen enkel opzicht in aanzien van de
overige huizen onderscheiden, en die
eenvoud vindt haar climax in het oude
kerkje en het daarop geplaatste be
scheiden torentje. Geen kathedraal met
een. bombastische toren waaruit kracht
en macht spreken, doch een bij de
omgeving passend gebouw, waarin de
eenvoudige dorpsbewoner even dicht
bij zijn God komt te staan als in de
meest pompeuze kerk.
De kerk in Nieuwvliet is gebouwd
in de jaren 1658 en 1659 en is dus
thans bijna drie eeuwen oud. Dat be
tekent dat zeker elf generaties dit
eenvoudige kerkje hebben gekend; dat
daarin niet alleen wij, doch ook onze
ouders, grootouders en overgrootouders
en ook de bet-overgrootouders van
deze laatste daarin zijn gedoopt, aange
nomen en bevestigd. Achter dit een
voudige kerkje ligt de even oude be
graafplaats, waarheen een ieder van
ons één of meer van zijn dierbaren
heeft gebracht. Wij hebben hen langs
het eenvoudige kerkje gebracht naar
hun laatste rustplaats, die voor hen
gelegen is op het even eenvoudige
was met zijn lot. Door ingespannen
plichtsbetrachting en vaste wil had hij
geleerd het verledene te vergeten en
in het tegenwoordige belang te stellen.
Al zijn gewoonten van voorheen had
hij overwonnen. Dat des Seraph's ge
laat en tevens dat van die vrouw thans
voor hem moesten opdoemen, het eer
ste om hem aan het verledene te
herinneren, het tweede om hem de
toekomst te verbitteren, op het ogen
blik zelfs, dat er rust in zijn gemoed
was ontstaan, was meer dan bitter,
was meer dan hard.
Zo zat hij met gebogen hoofd. De
harde beschuit, die als bord dienst
deed, stond met het voedselj dat de
soldaten daarop hadden neergezet, on
aangeroerd naast hem.
Onopgemerkt kwam Cigarette weder
naar hem toe en raakte zijn arm aan.
Vol teder, innig medelijden waren haar
ogen op hem gevestigd. „Luister! Ik
heb het gedaan gekregen, maar bij je
opdracht dreigt doodsgevaar".
Driftig sprong Cecil op. „Ha juf
fertje, hartelijk dankbaar ben ik je!"
„Stil! Ik ben geen Parijs dametje.
kerkhof, dat door zijn eenvoud en door
zijn behoorlijk onderhoud in de laatste
twee jaar als begraafplaats een gave
karakteristiek is van Nieuwvliet. Onze
dierbare gestorven ouders brachten
daarheen ook het stoffelijk overschot
van hun ouders en ook deze laatste
hadden te zelfder plaatse aan hun
ouders de laatste eer bewezen en zo
zouden we kunnen teruggaan tot 1660.
Langs dit eenvoudige kerkje zijn
onze voorouders gebracht naar hun
laatste rustplaats en i n dat zelfde
kerkje werden zij ten doop gehouden,
begon als het ware hun leven. Daarom,
inwoners van Nieuwvliet moet, ook al
zoudt ge geen trouwe kerkbezoeker
zijn, de kerk van Nieuwvliet, het thans
nog in herstelling zijnde kerkgebouw,
toch wel enige betekenis voor U heb
ben, omdat zijn geschiedenis zo nauw
verbonden is met het verleden van Uw
familie. Ik kan hierbij gevoegelijk
spreken van „de" inwoners van Nieuw
vliet, omdat die voor 98V2 procent be
horen tot het Protestantse geloof.
Ik wil nog een vraag tot U richten
en wel deze Heeft U de schoonheid
van het kerkje te Nieuwvliet wel eens
opgemerkt? Ik raad U aan om Uw
herstelde kerkgebouw thans eens te
bekijken vanaf het punt, waar de
nieuwe verkeersweg de hoge dijk
kruist, in het bijzonder in de tijd
waarin de bomen al of nog in blad
zijn. Het is een schilderij gelijk, een
beeld dat men op slechts weinig pun
ten in het Land van Cadzand zal
aantreffen. Aldus, zowel om zijn
schoonheid als om zijn geschiedenis
moet de kerk te Nieuwvliet volledig
worden hersteld. En daarvoor inwoners
van Nieuwvliet - en ook oud-ingezetenen
zoals schrijver dezes - zult ge naar
vermogen hebben bij te dragen; daar
toe zult ge Uw bijdrage aan het
bazar-comité kunnen doen toekomen
of zult ge op de bazar zelve zo diep
mogelijk in Uw beurs moeten tasten.
En tot de inwoners van Nieuwvliet
behoren ook zij, die in de onmiddellijke
omgeving van het grondgebied dier
gemeente wonen, dus langs de straat
weg tot de Geuzendijk, en verder tot
aan de Marolleput, de Vendelstraat en
het Spookkot enz.; kortom allen die
Nieuwvliet feitelijk als plaats hunner
inwoning beschouwen. Moge de bazar
een even groot succes hebben als die,
welke kort geleden in Groede werd
gehouden. Schrijver dezes heeft zijn
bijdrage reeds per postwissel overge
maakt en hem rest dus thans nog
slechts zijn dank uit te spreken aan
de uitgevers van „De Schakel" voor
de verleende gastvrijheid in hun blad,
L.
as
Complimenten in een kamp! 't Is wat
moois! - Maar dat is nu de quaestie
niet. Ik heb het gedaan gekregen."
„God zegen je, Cigarette! Je bent
een trouwe vriendin, mijn kind. Je
hebt mij een onberekenbare dienst
bewezen".
„Welzeker! Een trouwe vriendin ben
ik," gaf de marketentster nors ten
antwoord. Liever had zij een ander
woord gehoord. „Als een man het
zulk een genot vindt doodgeschoten
te worden, gun ik hem die pret. Jelui
bent allemaal net kinderen en anders
niet en als het speelgoed, dat je het
liefste zoudt hebben, de dood is, wel
dan moet men je die geven. Ik ken
jullie. Je verlangt altijd naar 't geen je
niet bezit en wilt van 't geen je in de
hand hebt niets weten. Zo zijn de
mannen".
„De vrouwen zeker niet?"
Cigarette haalde de schouders op.
„Zeker wel! Wij houden van al wat
nieuws is en vreemd. Een vrouw is
net een bromtol; ze bromt alleen,
wanneer ze wordt opgezet met een
touw naar haar zin. Kijk! Daar komt
Toelichting voor de verkiezing van
hoofdingelanden en hoofdingelanden-
plaatsvervangers van het waterschap
Het Vrije van Sluis.
Slot.
Ingelanden, die wegens ongebouwde
en gebouwde eigendommen te zamen
zijn aangeslagen tot een bedrag ten
minste gelijk aan dat, hetwelk door de
eigenaren enz. van 1 ha. wordt opge
bracht, of tot een bedrag ten minste
gelijk aan dat hetwelk van de eigenaren
enz. van gebouwde eigendommen wegens
een belastbare opbrengst van f 200,
wordt gevraagd, zijn eveneens stemge
rechtigd.
Deze samenvoeging echter, kan nooit
leiden tot het verkrijgen van een meer
voudig stemrecht.
De eigendommen, welke een ingeland
in het waterschap bezit, worden voor
de toepassing van het stemrecht bijeèn-
geteld en als een geheel beschouwd,
onverschillig of die eigendommen al dan
niet in één en hetzelfde kiesdistrict zijn
gelegen
Het stemrecht wordt uitgeoefend in
het kiesdistrict, binnen welks gebied de
ingelanden blijkens de registers der ge
meente waartoe zij behoren, woonachtig
zijn. Is de woonplaats of plaats van
vestiging buiten het waterschap gelegen,
dan wordt het stemrecht uitgeoefend in
dat kiesdistrict, waarin het grootste ge
deelte der eigendommen waaraan het
stemrecht wordt ontleend, is gelegen.
Blijkens de door het Dagelijks Bestuur
van het waterschap opgemaakte lijst van
stemgerechtigde ingelanden zijn ruim
2100 ingelanden stemgerechtigd in de
vier kiesdistricten.
In verband met het grote belang van
deze verkiezing mag worden verwacht,
dat deze in West Z.-Vlaanderen in
het middelpunt der belangstelling zal
komen te staan. Immers, de hoofdinge
landen vormen met de acht gezworenen
en een dijkgraaf de algemene vergade
ring van het waterschap. Zij bepalen
jaarlijks gezamenlijk de richtlijnen die
zullen worden aangehouden bij de uit
voering van het beleid door het Dage
lijks Bestuur, hetgeen vooral in dit na
oorlogse tijdperk van heel groot belang
moet worden geacht.
Candidaatstelling.
Op Dinsdag 26 October 1948 kunnen
bij de Voorzitter van het hoofdstem
bureau te Oostburg, Bredestraat 41van
des voormiddags negen uur tot des na
middags vier uur schriftelijke opgaven
van candidaten worden ingeleverd.
De betreffende formulieren zullen
vanaf een nader bekend te maken datum
men je al roepen!"
Cecil nam dus haastig afscheid en
liet Cigarette bij 't vuur achter.
,,'t Is tien tegen één, dat hij het er
levend afbrengt," peinsde het meisje.
Een ogenblik later was Cecil terug.
„Zadel de paarden, Rake. Ik heb per
missie één man mede te nemen". Rake
was in een ommezientje met zijn werk
klaar. Het gehele regiment benijdde
hem. Intussen ging Cecil naar Ciga
rette. „Ik wil niet beproeven mijn ge
voel van dankbaarheid in woorden
te brengen, mijn kind. Maar voor jou
zou ik in staat zijn mij zeiven de lans
door het hart te jagen".
„Bewaar je staal maar liever voor
de Arbicos, jongenlief. Je dankbetuigin
gen heb ik niet nodig," zeide Cigarette
bitser dan gewoonlijk, want dat nieuwe
bittere gevoel van smart was nog
niet uit haar hart verdwenen.
„Neen, dit weet ik. Daarvoor heb
je een te edel gemoed. Toch zou ik
je graag op een waardiger wijze dan
door woorden mijn dank betuigen.
Breng ik het leven er af, dan zal ik
dit beproeven. Is dit het geval niet,
