Ontoelaatbaar verkeer in
li
TWEE SOUVEREINEN GEDIEND
De Zeeuwse Vlag
De
schakel
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR WEST ZEEUWSCH-VLAAN DEREN
4e jaargang Nummer 188
VRIJDAG 20 AUG, 1948
Drukkers-Uitgevers,: Firma SMOOR DE HULSTER - Boulevard 120 - BRESKENS - Telefoon 27 - Giro 358296
N
Verschijnt iedere Vrijdag
Abonnementsprijs
f 1,— per kwartaalfranco
per post f 1,15
Prijs der advertentiën
7 cent per m.m.
bij abonnement korting
Advertenties met „brieven
onder nr. of bij ons te
bevragen", lOcent extra
Wanneer ik niet verzekerd was van
een vaste plaats in „De Schakel" zou
ik deze week de welwillende medewer
king van de uitgevers hebben verzocht
voor de opname van een ingezonden
stuk, waarin in mijn gal zou hebben
„uitgespuugd" over de verkeerstoestan-
den in het land van Cadzand. Dat de
inwoners van Westelijk Zeeuwsch-
Vlaanderen dit nog niet voor mij heb
ben gedaan is uitsluitend te danken
aan hun goedheid en bescheidenheid,
doch ook daaraan zijn grenzen en naar
ik er van overtuigd ben hun ideeën ten
deze te vertolken, zal ik op deze plaats
de directie van de tramwegmaatschappij
Breskens-Maïdeghem een veeg uit de
pan moeten geven. Het is niet bepaald
mijn genoegen afbrekende critiek te
moeten uitoefenen, doch het belang
van Zeeuwsch-Vlaanderen eist, dat hier
op een wonde plek de vinger wordt
gelegd. Die wonde plek is te vinden
in het ontoelaatbare verkeer dat wordt
geleid over de weg tussen de Oude
Tol (in de weg SluisZuidzande) en
de kom van de gemeente Retranche-
ment. Daar vindt met een openbaar
middel van vervoer, de autobussen van
de S.B.M., het vervoer van betalende
passagiers plaats over een weg, die
met de meeste welwillendheid geen
weg meer is te noemenover een weg
die totaai weg is en waarvan de
oppervlakte herinneringen oproept aan
een dagenlang onder trommelvuur ge
legen hebbend slagveld. De ene gra
naattrechter naast de andere, zodat
mis-'rijden uitgesloten is. De autobus,
met de uiterste voorzichtigheid door
de bekwame chauffeurs bestuurd, valt
van het ene gat in het andere en ons
moderne snelle middel van vervoer
kruipt noodgedwongen als een slak op
een tobogan. De inzittenden dienen
zich krampachtig aan hun zittingen
vast te klemmen en worden desondanks
toch als in een cake-walk door elkaar
geschud, op en neer gegooid, van
links naar rechts gesmeten, kortom
geringeloord en geradbraakt. Als een
doofstomme moet je die martelgang
maar gelaten afleggen, want wanneer
je het zoudt wagen je mond open te
doen om te spreken, loop je alle kans
je tong af te bijten of je vals gebit te
verliezen. Voor een vrouw die in blijde
verwachting verkeert, is dit traject in
een autobus bepaald moorddadig. Ik
kan niet aannemen dat de directeur
van de S.B.M. deze route voor auto
bussen heeft uitgezocht met het doel
een eventuele overbevolking van het
FEUILLETON
102) door OUIDA
Een menigte krijgers doemde plot
seling op uit de duisternis van de
nacht. De vleugels van de linie der
Bedouïnen schenen zich aan beide
zijden eindeloos ver uit te strekken.
De slaglinie der Fransen was niet half
zo lang. De jagers wisten alleen, dat
de vijand hen op 't lijf zat en zorgden
alleen, dat de rechterhand de sabel
stevig hield omklemd. Met al het on
stuimige vuur van de Franse ruiter
stormden zij vooruit om de schok der
woestijnpaarden te breken.
Terwijl hun berijders dood uit het
zadel stortten, troffen de steigerende
strijdhengsten elkander met de hoeven
op de borst en rukten en scheurden
elkander bij de manen heen en weer.
Toen de chargerende escadrons op el
kander stieten, werden Fransen en
Arabieren tot één enkele massa ineen
gesmolten. De overstelpende massa
ruiters van het centrum had het esca-
Land van Cadzand te voorkomen.
Dit is geen weg die bereden mag
worden met een openbaar midde!
van vervoer; hoogstens is daarop
nog verkeer mogelijk met zware
oorlogstanks op rupsbanden. Voor
ieder ander vervoermiddel is deze weg
totaal ongeschikt; ik zou durven zeg
gen zelfs voor een voetganger. Alleen
Fanny Blankers-Koen, die bewezen
heeft hindernissen te kunnen nemen,
zou op deze route vermoedelijk nog
vooruit kunnen komen, maar dat is
dan ook een bijzondere vrouw. Tussen
deze vrouw en een autobus van de
S.B.M. bestaat overigens nog al ver
schil en men kan moeilijk verwachten,
dat een autobus kan worden omgeto
verd tpt hordenrenner.
Het is in één woord een schandaal,
dat de betalende passagiers en de
chauffeurs van de S.B.M. aan derge
lijke dodenritten worden blootgesteld.
Er is toch ook nog zo iets als een
Rijkswegeninspectie of een inspectie
op het verkeer met openbare vervoer
middelen en dan vraag ik mij af, of
zij niet op de hoogte^ zijn van de
boven gesignaleerde wantoestanden,
dan wel óf zij die dodenritten ooglui
kend toelaten. Zal men van die zijde
eerst maatregelen treffen, de put dem
pen wanneer het kalf verdronken zal
zijn? Beschouwt men deze zaak alleen
uit de gezichtshoek van de onder
nemer, dan zou men aan het gezond
verstand van de leider dier onder
neming gaan twijfelen, die al zijn ma
terieel op dit traject aan diggelen doet
rijden en op die wijze aan zijn maat
schappij een enorm kapitaals- en
exploitatieverlies berokkent.
Immers tegen het rijden op dit tra
ject is geen enkel vervoermiddel en
zeker geen enkele autobus bestand.
De enigszins oudere bussen zullen het
binnen een paar weken allemaal moe
ten afleggen en het gevaar is geens
zins denkbeeldig, dat in de nieuwere
bussen - voorlopig nog - onzichtbare
gebreken zullen optreden, die op een
ander traject de een of andere dag
aan de dag treden met de noodlottige
gevolgen daarvan voor personeel en
passagiers. Het breken van een as
of van een stuurkoppeling, voor welke
breuk de grond is gelegd op het
traject Oude TolRetranchement, zal
bij een snelheid van 6o tot 8o kilo
meter op een ander traject of op
een gezellige tocht naar Utrecht of
Limburg niet deze zelfde bussen ver
schrikkelijke gevolgen hebben en be
woners van het Land van Cadzand
zouden daarvan het slachtoffer kunnen
zijn. Het is om die reden dat ik de
aandacht van de betrokken autoriteiten
langs deze weg op de geschetste wan-
dron geheel ingesloten en de flanken
schenen de zouaven en tirailleurs te
overdekken, zoals een zware mistbui
enkele malen een kudde, die zich
onder haar beweegt, geheel aan 't oog
onttrekt.
Een slag was 't niet, wel een ont
zettende maalstroom van mensen en
paarden, 't Was een worsteling van
man tegen man, van borst tegen borst,
van leven om leven, een dier gevech
ten met lans en zwaard, zoals Homerus
die beschrijft - zelfs al dreunden een
paar salvo's van de infanterie, die de
aanval verbeidde, over de vlakte.
Ditmaal nam de woestijn wraak over
de onuitputtelijke massa verse troepen
die het Keizerrijk zo lang in staat had
den gesteld haar onder de loodzware
druk van 't verschil in getalsterkte te
verpletteren. Toen het licht van de
morgenstond grijs en zilverachtig aan
de verre gezichtseinder begon te glo
ren, bestraalde het een nieuwe dag
van Mazagran. Wit, gloeiend en ver
blindend verhief een kolom rook en
zand en stof zich boven de strijdende
partijen. Slechts nu en dan kwam het
toestand vestig. Persoonlijk heb ik deze
dodenrit een paar maal geriskeerd
deze week en daarbij ook nog verno
men, dat de leiders van de S.B.M.
niet wensen in te grijpen. Of de in
het land van Axel woonachtige direc
teur van de S.B.M. dit onberijdbare
traject kent weet ik niet; wel vernam
ik dat hij voor naar voren gebrachte
klachten van het personeel niet toe
gankelijk is, zelfs veelal niet bereikbaar
is en voorts, dat de technisch leider te
Draaibrug niet bereid is om de ge
rechtvaardigde grieven van het perso
neel door te geven of daaraan tege
moet te komen. Zo is bijvoorbeeld
door de chauffeurs voorgesteld, om
van Sluis naar Retranchement en om
gekeerd een omweg te maken van pl.m.
2 kilometer, over een goed berijdbare
grintweg en een kilometer van de pas
voltooide weg Potjes naar Sluis, doch
op dat voorstel is niet ingegaan. Het
is dus niet aan de chauffeurs te wjjjj^n,
wanneer hier vandaag of morgen 'èen
ongeluk gebeurt, doch uitsluitend aan
de onwelwillende, koppige kortzichtig
heid van de leiding der S.B.M. Over
de noodzaak om Retranchement in het
verkeer te houden behoeven we niet
te redetwistenhet zij deze gemeente
van harte gegund dat zij eindelijk weer
in het verkeer is opgenomen, doch nood
zakelijk blijft toch dat Retranchement
dan over een berijdbare weg bereik
baar blijft. In afwachting dus van een
spoedig herstel van de weg Oude Tol-
Retranchement ware het verkeer tijdelijk
om te leggen over een afstand van 2
kilometer, zoals door de buschauffeurs
is voorgesteld.
Overigens komt mij onbegrijpelijk
voor, dat voor het busverkeer van
Breskens naar Sluis v.v. geen gebruik
wordt gemaakt van de nieuwe weg
PotjesSluis. Die weg is toch niet
aangelegd om alleen des Zondags ge
bruikt te worden, zoals je doet met
een nieuw pak. Die weg is toch zeker
aangelegd omdat er behoefte aan be
stond; behoefte aan een directe ver
binding BreskensSluis, niet alleen
voor het doorgaand verkeer België
Vlissingen, maar toch ook voor locaal-
verkeer. We leven nu eenmaal in de
tijd van snelverkeer en daarom vraag
ik me af, waarom men op een rit naar
Sluis helemaal rondgeslingerd wordt
over CadzandHaven, enz. over feite
lijk veel te smalle grindwegen voor bus-
verkeer, met ongemak van overstappen
bij Potjes, waar elk gerief van een
wachthuisje en dergelijke ontbreekt. Mij
dunkt dat als hoofdlijnen zijn aan te
merken BreskensAardenburg en Bres
kensSluis, over de Rijks- en Provin
ciale wegen, waarop de andere ver
bindingen OostburgZuidzandeCad-
hoekige, donkere wezen van een Be
douin daaruit te voorschijn. Tegelijk
werd men de bruine hals van een
zouaaf, het flikkeren ener bajonet, de
golvende manen en de gloeiende neus
gaten van een der paarden van 'tesca-
dron gewaar benevens de verscheurde,
met bloed bevlekte, zijden banier van
Frankrijk, die hoog in de lucht wap
perde, door een hagelbui van kogels
werd doorboord, maar nooit neder-
zonk, al werd de vuist, die haar droeg
telkens afgehouwen, al tuimelde de
man die haar gevoerd had, telkens
dood neder. Nog voordat de standaard
voor 't oog des vijands een seconde
had kunnen wankelen, was hij reeds
weder door een andere vuist gegrepen.
Het morgenrood ging over in een
gouden gloed en het daglicht bestraalde
de wereld met heerlijke glans. Maar
de vrede en de schoonheid van dat
toneel hrachten in het gevecht geen
pauze. Uren achtereen duurde de slach
ting voort. Een gruwelijke worsteling
was 't. Reeds bij de eerste charge, die
de jagers op de ruiters der woestijn
hadden gedaan, was de ritmeester,
zand en Retranchement als voedings-
lijnen, als nevenverbindingen waren aan
te sluiten. We hebben- nu alleen maar
overstap-trajecten met een dienstrege
ling, waarin in de praktijk onmogelijk
de hand kan worden gehouden. De rij
tijden zijn veel te kort en- het gevolg
is, dat op de meeste trajecten veel te
hard moet worden gereden. Snelheden
van 75 kilometer per uur heb ik deze
week meermalen meegemaakt en op al
onze te smalle wegen in het Land van
Cadzand zijn deze snelheden levens
gevaarlijk, zowel voor de buspassagiers
als voor het overige verkeer op die
wegen. Moet er ook hier weer eerst
een ongeluk plaats hebben, aleer daarin
wijziging wordt aangebracht?
Een paar jaar geleden moest ik de
aandacht vestigen op het in vergelijking
met de rest van Nederland hier in
Zeeuwsch-Vlaanderen rondlopende
slechte bussen-materieel, doch daarin
is een gunstige verandering gekomen.
De nieuwe bussen van de S.B.M. mogen
er zijnzij kunnen een vergelijking met
die in andere delen van Nederland
glansrijk doorstaan. We kunnen de
letters S.B.M. dan ook vervangen door
de woorden „Steeds Beter Materieel.
De dagen van de rijdende doodkisten
zijn gelukkig voorbij en laten we de
hoop uitspreken, dat het maken van
dodenritten met het mooie bussen-
materieel ook binnen de kortst moge
lijke tijd tot het verleden zal behoren.
Dit is het belang zowel van de betrok
ken maatschappij als van de inwoners
van Westelijk Zeeuwsch-Vlaanderen en
om dat belang te dienen is dit artikel
uit de pen gevloeid. L.
Drie rode banen leeuwentand
ontworsteld aan de wit-blauwe baren
door A. Stolk.
Nadat Drenthe, Zuid-Holland en
Overijsel kortgeleden hun provinciale
vlaggen vaststelden, mede met het oog
op het gouden regeringsjubileum van
Koningin .Wilhelmina en de Kronings
feesten van Prinses-Regentes Juliana,
was op 3 Augustus j.l. de beurt aan
de provincie Zeeland dit te doen.
Mr Dr A. J. J. N. Mes deelde, na
mens Gedeputeerde Staten mede, dat
de vijf kleuren in de vlag weinig be
vrediging schenken. Ook in andere pro
vincies wil men vijf kleuren, maar in
de vlag van Limburg b.v. zijn 104
kleurencombinaties mogelijk. Overigens
zijn allerlei suggesties over deze zaak
Gedeputeerde Staten zeer welkom.
Terecht keren Gedeputeerde Staten
zich van de vijf kleurenvlag af. Een
dergelijk product zou inderdaad zeer
door een kogel getroffen, dood van
zijn paard gestort. Door de blik hun
ner vijanden uitgekipt, bezield met de,
zelfopoffering, aan het wapen der ca
valerie eigen, hadden de verdere offi
cieren zich terstond in 't dichtst van
't handgemeen gestort en waren een
voor een uit het zadel gehouwen. Van
het schone escadron, dat de wervel
wind van arabische woede die dag bij
het eerste morgengrauwen was tege
moet gegaloppeerd, was eindelijk nog
slechts een handvol mannen over. Aan
hun hoofd zat Cecil.
Twee paarden waren onder hem
gedood. Tot tweemaal toe had hij zich
op de rug geslingerd van een niet ge
wonde ros, welks berijder was geval
len en welks teugels hij greep, terwijl
hij zich van de stijgbeugels van het
andere dier bevrijdde. Hij was bloots
hoofds. De in allerijl aangeschoten
uniform was open gerukt en liet de
borst bloot tot aan de sjerp. Wel droop
hij van 't bloed, dat in 't gevecht op
hem was gespat, doch gewond was
hij nog niet; zwart van rook en kruit
damp was zijn gelaat en handen.