De iitslag der verkiezingen.
.y
de Tweede Kamer-verkiezingen in 1948, 1946 en 1939, voor zover betreit de thans bestaande parlgi
TWEE SOUVEREINEN GEDIEND
De schakel
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR WEST ZEEUWSCH-VLAAN DEREN
4e Jaargang Nummer 183
VRIJDAG 16 JULI 1948
Drukkers-Uitgevers Firma SMOOR DE HULSTER - Boulevard 120 - BRESKENS - Telefoon 27 - Giro 358296
Verschijnt iedere Vrijdag
Abonnementsprijs
f 1,per kwartaalfranco
per post f 1,15
Prijs der advertentiën
7 cent per m.m.
bij abonnement korting
Advertenties met „brieven
onder nr. of bij ons te
bevragen", 10 cent extra
Nr. van de
lijst in 1948
Benaming van de partij
1948
1946
1939
Procentsgewijze in
1948
1946
1939
1
Katholieke Volkspartij
1.531.326
1.466.582
1.228.536
31.04
30.81
29.8
2
Partij van den Arbeid
1.263.366
1.347.940
1.245.429
25.61
28.31
30.3
3
Anti-Revolutionnaire Partij
651.717
614.201
519.432
13.21
12.9
12.6
4
Communistische Partij Nederland
381.953
502.963
132.700
7.74
10.57
3.2
5
Christelijk Historische Unie
453.211
373.217
405.512
9.19
7.84
9.9
6
Volkspartij voor Vrijheid en Democratie
391.982
305.287
250.009
7.94
6.41
6.1
7
Staatkundig Gereformeerde Partij
117.142
101.759
84.617
2.37
2.14
2.1
8
Oude S. D. A. P.
15.344
-i—
0.31
9
Onafhankelijk Nationale Groep
22.197
i
0.45
10
Combinatie Weiter c.s.
62.337
1.26
11
Middenstandspartij
40.936
0.83
12
Revolutionnair Communistische Partij
2.224
0.05
Andere partijen
48.762
247.607
1.02
6.-
Totaal
4.933.735
4.760.711
4.113.842
Aanwas 3.70/0
Aanw. 15.7%
Verleden week zijn we als gehoor
zame Nederlanders alom in den lande
ter stembus getogen en we hebben ons
gekweten van de plicht die de Kieswet
ons heeft opgelegd. Voldaan zijn we
van de stembus naar huis teruggekeerd;
voldaan omdat we gemeend hebben als
rechtgeaard vaderlander onze plicht te
hebben gedaan naar ons beste weten.
Voldaan, omdat we onze stem in vol
ledige vrijheid mochten uitbrengen op
de partij of op de persoon, van wie
wij verwachten dat hij of zij de Neder
landse belangen zal behartigen op een
manier, zoals we het zelf zouden doen,
wanneer ons de onderscheiding te beurt
mocht vallen om aan de regering deel
te nemen. Ik had het zoeven over het
uitbrengen van onze stem op een per
soon; inderdaad bestaat in ons kies
stelsel nog die mogelijkheid en een
aldus uitgebrachte stem - een voor
keurstem - geldt inderdaad voor de
betrokken persoon doch komt toch in
eerste instantie ten goede aan de lijst,
waarbij die persoon is ondergebracht.
Weinig gebruik wordt betrekkelijk ge
maakt van het uitbrengen van voor
keurstemmen en in de praktijk wordt
derhalve overwegend gestemd op num
mer één van een bepaalde lijst. In ons
kiesstelsel is dus een deel van de in
vloed der kiezers feitelijk gelegd in
handen van de politieke partijen, om
dat deze partijen immers zelve de vol
gorde bepalen, waarin haar candidaten
op haar lijst zullen verschijnen.
Bezien we nu de uitslag van de ge
houden stemming, dan valt ons direct
op dat buiten de bestaande, in de
Staten-Generaal vertegenwoordigde poli
tieke partijen, er slechts één nieuw
element zijn intrede heeft kunnen doen
en wel nummer één van de zogenaamde
lijst Weiter. De overige, we zouden ze
dwergpartijtjes kunnen noemen, n.l. de
oude S.D.A.P., de Onafhankelijke
Nationale Groep, de Revolutionnair
Communistische Partij en de Midden
stands Partij, zijn niet aan bod geko
men en daarmede is weer eens te
meer bewezen, dat een bepaalde groep
van mensen die een gemeenschappelijk
belang in de regering vertegenwoordigd
wensen te zien, die dus over een eigen
spreektrompet in de Tweede Kamer
de beschikking wensen te hebben, moe
ten trachten hun belangen in een be
paalde politieke groep onder te bren
gen. Met andere woorden wanneer zij
daarvoor aansluiting kunnen vinden,
zoals bijvoorbeeld de Middenstands
partij dat zeker had kunnen krijgen bij
de Volkspartij voor Vrijheid en Demp-
cratie, die immers thans een bestuurs
lid van de kruideniersbond naar de
FEUILLETON
97) door OU1DA
Daar viel zijn oog echter eensklaps
op de vurige, wraakzuchtige glans in
de ogen van Rake, van Petit-Picpon en
van nog wel twintig andere soldaten,
die op een enkel gebaar van hem hun
zwaard in Chauteauroy's reusachtig
lichaam hadden begraven. Cigarette's
waarschuwende woorden schoten hem
voor de geest; hij bleefizich meester,
wierp het goud niet weg en salueerde
kalm, toen de kolonel heenging.
Met vragende blikken keken de sol
daten hem aan. leder ander, zelfs al
droeg hij de korporaalstrepen, zou door
hen met een stortvloed van geluk
wensen zijn begroet en had de laster
lijke beschuldiging van een „stieke-
mert" te „zijn hardop of zacht achter
zich kunnen horen, als hij zijn kame
raden niet op staande voet eens flink
had getracteerd. Tegenover Cecil ech
ter hielden zij zich bedaard. Zelfs be
waarden zij het stilzwijgen, toen hij
Tweede Kamer afvaardigt. Gesteld nu
al dat de Middenstand er in geslaagd
zou zijn om beslag te leggen op een
zetel, dan nog zou zij in de Tweede
Kamer als alleen-staande een veel ge
ringer invloed hebben, dan wanneer
zij daar vertegenwoordigd zou zijn, bij
voorbeeld in de V.V.D., die dan over
9 zetels wellicht had kunnen beschik
ken. Het zelfde geldt voor de groep
Feuilleteau de Bruyn, die ook nu niets
bereikt heeft en dus voort zal kunnen
gaan met haar buiten-parlementaire
actie tegen de gedactóe Indonesie-op-
lossing en daarbij wellicht enigszins in
de buurt blijft van de groep Weiter,
die bij deze verkiezing al evenmin een
eclatant succes heeft behaald. Alles
wijst er op dat de zogenaamde grote
partijen in feite onaantastbaar blijven
en dat snipperpartijen in ons land geen
succes meer kunnen behalen. Men ziet
dit overigens ook aan de Staatkundig
Gereformeerde partij, die weinig of
geen groei heeftdeze partij stoelt
evenwel op een godsdienstige over
tuiging en zal, zolang haar volgelingen
die overtuiging getrouw blijven - en
daaraan valt uiteraard niet te twijfelen -
in de Tweede Kamer op haar twee
leden mogen blijven rekenen.
Uit de Nieuwe Rotterdamse Courant
van 8 Jhli heb ik de gegevens geput
voor het hierboven afgedrukte verloop
van de Tweede Kamer-verkiezingen in
1948, 1946 en 1939.
Ik heb getracht daaruit een plaats
gehad hebbende verschuiving in onze
politieke groeperingen te distilleren.
Uit deze staat blijkt, dat de normale
aanwas van het uitgebrachte aantal
geldige stemmen op basis van 1946,
bedraagt 173024 stemmen of wel 3,7
procent. Wanneer we deze normale
aanwas van 3,7 procent toepassen op
de door de verschillende partijen in
1946 verkregen stemmen, dan zou deze
een ogenblik vrijen tijd had gekregen
en het grote kazerneplein overging.
Veeleer werktuiglijk dan opzettelijk
richtte hij de schreden naar l'As de
Pique, liet zich onder de zonnetent op
een bank vallen en vroeg een teug
water. Zijn geest was vervuld met de
gedachte aan 't geen hij Cigarette had
beloofd en aan de dertig goudstukken.
Dat hij zijn belofte zou houden, stond
bij hem vast. De woorden van de
marketentster hadden al de afgrijselijk
heid van een muiterij ais een panorama
voor zijn oog ontrold, doch de bele
diging, hem door de hand ener vrouw
uit de grote wereld aangedaan, ver
vulde hem niettemin met bitterheid.
Met de zware plooien van zijn haik
sleepte een Bedouïn een paar couran
ten van de bank en wekte Cecil uit
zijn gepeins. Terwijl hij zich bukte om
ze op te rapen, zag hij dat de ene
een Engelsch dagblad was van enige
weken oud. Zijn eigen naam trof zijn
oog. Het afwisselend licht en donker',
door het golvende zeil teweeggebracht,
deed de letters voor zijn ogen sche
meren, toen hij de regels las, die be-
aanwas bedragen voor
de K. V. P. 53712, voor de P. v. d. A.
49412, voor de A. R. 22517, voor de
Communisten 18439, voor de C-H. U.
13680, voor de V. V. D. 11190 en voor
de S. G. 3729.
Beschouwen we nu de stemmen van
de lijst Weiter eveneens als Katholieke
stemmen, dan is de totale aanwas van
de Katholieken 1.531.3261.466.582
(K. V. P. in 1948 en 1946) is 64744
plus 62337 van Welter is 127.081 stem
men, dat is dus 73369 meer dan nor
maal en dit is een extra winst van de
Katholiekenstemmen die van een
andere partij komen.
Nemen we nu de Partij van de Ar
beid, die in 1946 1.347.946 stemmen
verkreeg. Daarbij zou dus ware er
geen verandering in opvatting van de
kiezers gekomen moeten worden
opgeteld de normale aanwas van 3,7
pCt. van 1.347.940 is 49412 stemmen,
zodat de Partij van de Arbeid in 1948
normaal had mogen rekenen op
1.347.940 plus 49.412 is 1.497.352 kie
zers. In feite heeft zij dus aan stemmen
of beter gezegd een aanhang van
1.497.352 1.263.366 is 233.986 kie
zers verloren, verloren aan andere par
tijen.
Op deze wijze berekend, verkrijgen
we voor de K. V. P. een winst van
8>h pCt., de A. R. 2,4 pCt., de C. H. U.
18 pCt., de V. V. D. 24,7 pCt. en de
S. G. 11,4 pCt., terwijl we voor de P.
v. d. A. komen op een achteruitgang
van 9,2 pCt. en voor de Communisten
van 27,7 pCt.
De zuivere aanwas, dus boven de
hierboven genoemde normale aanwas,
bedraagt voor de K. V. P. 73.369 kie
zers of 1V2 pCt. van het totaal uitge
brachte geldige stemmen in 1948. Voor
de A. R. is dat: cijfer 15.073 of 'h pCt.,
voor de C. H. U. 66.340 of 1,4 pCt.,
voor de V. V. D. 75.590 of 1,6 pCt.
trekking hadden op het geslacht, dat
hem had verloochend.
„De nalatenschap van Royallieu.
Tot ons leedwezen hebben wij verno
men, dat de hoogwelgeboren burggraaf
Royallieu, die na de dood zijns vaders
diens titel had geërfd en zich om re
denen van gezondheid naar Mentona
had begeven, in genoemde plaats is
overleden. De lord was ongehuwd. De
tweede zoon van het huis werd jaren
geleden bij een spoorwegongeluk in
Frankrijk gedood. De titel vervalt dus
aan Berkeley Cecil, de derde en enig
overgebleven zoon. Onlangs heeft deze
van een verre bloedverwant aanzienlijke
grondbezittingen geërfd, hij zal de oude
luister van een pairschap, dat door
verschillende oorzaken een weinig van
zijn voormalige grootheid had verloren,
dus zeker doen herleven".
Hij haalde een paar maal kort en
hijgend adem en sprong toen door een
plotseling invallende gedachte gewekt,
met het trotse, fiere instinct van de
vrije man van hoge geboorte op van
de bank. Al droeg hij slechts de kor-
poraalsstrepen, al was hij slechts een
en voor de S. G. 11.641 of 'As pCt.
Totale verschuiving van links naar
rechts itya pCt. plus lh pCt. plus
1,4 pCt. plus 1,6 pCt. plus 'As pCt. is
pl.m. 5 pCt. Ik schrijf, van links naar
rechts, want op dezelfde wijze berekend
is het verlies van de P. v. d. A. 123.710
is 2,4 pCt. en voor de Communisten
139,421 of 2,8 pCt. Totaal verschui
ving 'van links naar rechts 2,4 pCt.
plus 2,8 pCt. is pl.m. 5 pCt.
Nemen we n8 even de cijfers van
de Partij van de Arbeid en van de
Communisten over 1946 en 1939 in
nadere beschouwing, dan zien we dat
rood in 1946 28,31 pCt. (P. v. d. A.)
plus ro,57 pCt. (C. P. N.) is 38,88 pCt.
en in 1939 30,3 (S. D. A. P.) plus 3,2
(Communisten) is 33,5 pCt. van het
totaal aantal kiezers omvatte. In 1948
staat 25,61 plus 7,74 is 33,35 pluso,3i
(oud S. D, A. P.) plus 0,5 (Revolution
nair Communisten) is 33,71 pCt. van
het totaal aantal kiezers aan de linker
zijde. We kunnen dus gevoegelijk aan
nemen, dat onze bevolking bestaat uit
3 socialistisch gezinde en meer be
houdende personen. De conclusie ten
aanzien van de samenstelling van de
nieuwe regering laat ik ten deze gaarne
aan de lezer.
(Slot volgt).
der krijgers van 't leger in Arika, dat
erfdeel was het zijnel
Met verbaasde blikken bleven de
mensen hem -staan aankijken. Cecil zelf
hoorde of zag daarvan niets, hij was
vergeten, dat hij soldaat was. Hij zag
alleen het groene diadeem der oude
bossen van zijn erfgoed ginds, in
Epgeland. Hij herinnerde zich alleen,
dat hij, hij alleen was de rechtmatige
burggraaf van Royallieu.
Hij drong, met het dagblad in de
vuist geklemd, met snelle schreden
door de mensenmenigte. Zonder te
vragen in welke richting hij zich be
woog, schreed hij voort, tot hij de
stad achter zich had en zich moeder
zalig alleen in de buitenwijken bevond.
Hij was burggraaf van Royallieu,
maar de wereld dacht dat hij dood was.
Een hartstochtelijke begeerte naar ver
zet overviel hem. Het genot van het
leven, dat hij zoveel jaren geleden
vaarwel had gezegd, lokte hem ver
leidelijk aan. „Maar wie zou mij thans
geloven?" dacht hij daarop. „Boven
dien maakt dit geen verschil. Laat Ber
keley van dat alles het genot heb
ben. Dat ik het hem niet misgun,
weet God!"
Maar hoewel dit in de volste zin des
woords waar was, rilde hij toch onder
de loodzware slag, die hem had ge
troffen. Hoelang hij daar bleef staan
had hij onmogelijk kunnen zeggen.
Instinctmatig hielden zijn handen de
courant omklemd, die hem had doen
lezen, dat hem een erfenis was toege
vallen, van welke hij nimmer zou kun
nen genieten.
„Zouden zij tevreden zijn? Zouden zij
er nog wel eens aan denken?" Hij was
met zijn gedachten bij de twee mensen,
