DE SCHAKEL
„De vliegende Hollander".
No. 109 14 Februari 1947
TWEEDE BLAD.
Legende of werkelijkheid?
Deen haven en geen kroeg ooit een kort
stondig thuis
Alleende zee, het want, de krakende kombuis
En 't kreunend roer, dat doelloos keert en
[wentelt,
In eeuwig zwerven tusschen Poolen Zuiderkruis.
BEN v. EYSSELSTEIJN.
(Uit: „Tusschen Zuiderkruis en Poolster").
ARIECLAKSSKN.
,,Zoo waor as ik hier zit, m'neer, ik
heb het gezien, dat ellendige schip,
En al is 't dan 'n vijftig jaor geleeje.
ik kan je ervan vertellen, of 't gisteren
gebeurd was".
Ik wist wat van me verwacht werd
en greep naar mijn sigarenkoker. Als
Arie een verhaal achter de kiezen had,
dan moest er tabak bij. Daar ging
mijn laatste Karei I, ik keek 'm met
weemoed na. Arie's oude zeemansmes
hakte hem netjes in drie stukken
het grootste verdween meteen achter
zijn bruine tandstompjes, d.e beide
andere werden zoo lang bewaard onder
zijn donkerwitte zeemanspet.
Hij is al een paar jaar dood, maar
nu ik dit schrijf, zie ik hem weer
tegenover mij zitten, alsof ik hem nog
gisteren gesproken had. Onze kennis
making was even curieus als de man
zelf. Ik geloof, dat het in den zomer
van '35 was, toen ik tegen hem
opbotste op den hoek van zoo'n
smoezelig straatje in Rotterdam's
havenbuurt. ,,Die aanvaoring kost je
'n sigaor", zei Arie Claessen; ik deed
er nog een borrel bij en de vriend
schap was in dubbelen zin beklonken.
1 Iet was bij die gelegenheid, dat hij
mij het eerste van .die merkwaardige
verhalen uit zijn zeemansloopbaan op-
dischte.
Hij vertelde ze grootendeels voor
zijn eigen genoegen; ik denk, om de
trage eentonigheid van het leven in
het tehuis voor gepensioneerde zee
lieden wat te breken. Dat verhaal
over den vliegenden Hollander deed
hij me bij een der volgende ontmoe
tingen, die ik altijd in hetzelfde kroegje
met hem had, waar'ik hem het eerst
fuifde op een „oorlam" en dat den
schoonen naam droeg van „Nelly's
Bar".
Misschien was veel van wat hij ver
telde niet waar, hetgeen men ook zou
vermoeden na zijn stereotype opmer
king: ,,'k heb veul beleefd en 't
meeste is waor gebeurd ook!" Maar
daarom was het niet minder interessant,
naar hem te luisteren; dat van den
Vliegenden Hollander was in ieder ge
val waar gebeurd. Dat heeft Arie me
tenminste herhaalde malen verzekerd.
En hij méénde 't.
Dikwijls heb ik, als ik zoo tegenover
hem zat, de rimpels van zijn tanig
gezicht trachten te tellen. Ik ben er
nooit uitgekomen; wind en zout water
hadden ze ontelbaar gemaakt. Twee
boven zijn neus werden dieper, als je
zei, dat je hem niet geloofde; de eenige
remedie was dan het offer van alweer
'n Karei I. Bovendien werkte tabak
bij Arie als sterke stimulans; dat wil
zeggen, dat de verhalen nog spannender
werden, als de mond, waaruit zij
kwamen, gelooid was met nicotine
't WAS IN DE GOLF VAN BISKAJE
Op 24 November 1874 was Arie
uitgevaren voor die gedenkwaardige
reis. Het fregat, waarop hij toen als
19-jarig matroos diende, geraakte in
de Golf van Biskaje in een hevigen
storm. Tegen den avond werd het nog
erger, zoodat de „ouwe" bevel gaf,
alle zeilen te reven.
Zoo dobberde de „Annemarie" rond,
toen 's nachts de hel pas goed los
brak. Het was haast geen doenin de
kajuiten en het ruim werd alles kris
kras door elkaar geslingerd: ,,'t Was
net een poppekast op 't eind van de
voorstelling", zei Arie, En wat aan
dek niet driedubbel was vastgesjord,
ging onherroepelijk over boord. Toen
katte het anker. Arie en de lichtmatroos
Joris Berg werden opgetrommeld om
het weer vast te zetten. Bukkend voor
de zware stortzeeën, haast kruipend,
kwamen ze tenslotte op het voorschip,
waar het hondenkarweitje wachtte.
En even daarna gebeurde het. De
storm zakte net wat af, toen Berg
riep: „Bakboord vooruit, schip!" Ja,
daar zeilde het. En het merkwaardigste
was, dat de schuit ondanks den storm
en de dichte duisternis duidelijk zicht
baar was.
Waarom, dat kon Arie me niet ver
klaren. Het schip was van een make
lij, die al een eeuw of twee niet meer
op zee gezien werd: het type Oostinje-
vaarder uit den Compagniestijd. Het
voer met volle zeilen voor den storm
en was in een oogenblik de dobberende
„Annemarie" voorbij.
Toch hadden de beide matrozen
tijd gehad, om te zien, dat de romp
bloedrood geschilderd was en zich
niemand aan dek bevond.
Neen, toch wel iemand: op de
kampanje stond een eenzame figuur,
'n lange zwarte kerel, die met één
hand de roerpen omklemde.
Nadat het fantoom verdwenen was,
keken de mannen elkaar een oogen
blik aan. Ze zeiden niets, maar dachten
hetzelfde. Arie moest een nieuwe tros
touw halen en toen kwam die stortzee.
De stortzee, die hemzelf tegen de ver
schansing sloeg en Joris Berg meenam.
Niemand heeft er iets van gehoord
of gezien, maar toen het water was
weggespoeld, was het dek leeg.
Ze hebben het z'n ouwetje en z'n
meisje thuis, den volgenden dag ge
schreven. Maar wat de maats nog
weken en maanden daarna onder el
kaar bespraken, hebben ze niet ge
schreven. Dat Joris Berg stierf, omdat
hij het was, die den Vliegenden Hol
lander het eerst gezien had. En dat
Claessen als door een wonder hetzelfde
lot was ontgaan. Misschien, omdat hij,
toen hij het schip zag, een kruis had
geslagen.
Padang, 11 Jan. '47.
Beste menschen!
We zien weer in 'n nieuw jaor ge
stapt en dan is 't de gewoonte om
mekaere de beste wenschen te doen.
Ik bin de keer wel een bitje laote mao
beter laote dan nooit, zeg het spreek
woord. Vroeger ging ik altied langs de
deure, èel de femilie af, ook wao
j' aenders nooit kwam en dan was 't
Nu zegen in 't nieuwe jaor en a je
niks wil geven dan ouw je 't maor.
Deze keer zeg ik dat nie en kom ik
ook nie langs de deure. 'k En een
vlaoge kaortjes verstierd, maor 't is
ondoenlik om iedereen der een te stie
ren en voo degenen die d' er geen had
èn bie dezen een gelukkig 1947. We
n' èn der ier ook nog a wa van ge-
maokt. 't Was groote feèsteDe pio
niers an een groote vint gemaokt en
die wier op klokslag 12 uur opgangen
en verbrand, da was dus 1946. Nu
aon ze voor 1947 dien kleinen van ons
genomen, dat is een ouderloos manneke
da we bie Pesing gevonden èn en die
ook nog in Padang bie ons is. Op z'n
driewieler (buitgemaokt) wierd ie on
der aankondiging van „ier kom 1947"
voortgedouwd, maor ie was wa d'
onder den indruk en begon te blèten.
Ik zei bie m'n eigen da's maor een
slecht jaor te wege. Af fijn afwachten
maor A we weer ouwe jaor èn zun
we beter kunnen zeggen of 't goed of
slecht gewist is. Dit dan over de jaor-
wisseling.
Mee al die daogen wordt er netuur-
lik nog a vee geschreven en m'n pe
pier was vérre op. Op een middag
staon 'k zo mie Anton te praoten over
't een en ander en 't kwam netuurlik
ook over 't Westen. Ie zeg tegen me,
't gao nog al in de parochie 'k Zeg
gen jao de berichten die ik kriegen
zien ook nog a goed, maor tusschen
twee haokjes, zeg 'k tegen em, 'k moe
je is wa vraogen. Je bin noe van de
Welfare en ik zitten biena zonder schrief-
papier, je hie nog wa voo me. Jao,
zegt ie 'k èn nog wat, 't is we diere
mao goed. Da 't' diere is zeg 'k tegen
em, da's geen bezwaor, we wor'n der
nao betaold, mao kun je 't an twee
kanten beschrieven. Nu, zei 't ie, mao
a je 't an één kant beschrieft kun je
't wèl aan tweè kanten lezen!
't Is nog altied denzelfden. Geèn
draod veraandert. Da zu je we mer
ken aamme wee sama-sama in 't Wes
ten zien. Verder gaot ier nog a goed.
P>n bitje last mee die extremisten, mao
die kriegen zo leèlik voo der broek da
ze niks van ons terug èn. 'k Zien pre
cies veugels, mao 't omgekeèrde van
een zwaluw, wan een zwaluw gao weg
als 't koud wordt, mao een extremist
smeert em as 't worm wordt, da's 't
verschil.
Mao 'k gaon der weer is mee stop
pen, de rest maok het ook allemao
goed, dus da kan nie beter Af fijn
'k èn wee genoeg gepraot, 't gao d'an-
ders vervelen die onzin.
Allemaole de beste groeten en een
zweèterige poot. Namens allemaole,
Mas.
PREDIKBEURTEN
Zondag 16 Februari
Breskens 10 uur Ds. van Vliet.
6,30 uur Ds. van Vliet.
Groede 9,30 Ds. Derksen
Nieuwvliet 14 uui geen dienst
Retranchement 10 uur Ds. Barnouw
Schoondijke 10,45 uur Ds. Schopenhauer.
Doopsgez, Gem. Aardenburg
10.uur Ds. Nolthenius.
Geref. Kerk
Breskens, 10 uur Ds. J. Couvée, Axel.
Clubgebouw voorm. fabriek Van Melle.
Vertrek auto uit Groede 9,45 uur.
Groede n.m. 3 uur Ds. J, Couvée, Axel.
in de Luthersche kerk.
Gevonden voorwerpen
1 portemonnaie met inhoud.
1 inlegvel,
textielpunten.
1 dameswant.
1 meterstok.
Inl. Gemeente-Secretarie Schoondijke.
Correspondentie.
Wil de schrijver van het ingezonden
stuk, met onderteekening „Een ander
maal gedupeerde", zijn naam en adres
bekend maken aan de uitgever van dit
blad?
