Nieuws- en Advertentieblad voor West Z.-Vlaanderen
De oorlog is uit 1
De Nederlandsche Volksbeweging
LUCTOR ET EMERGO
No. 32 Maandag 20 Augustus 1945 le Jaargang.
Drukker-Uitgever. 5 Ëbb S t&szM kLjk BH Prijs per kwartaal f 1,25
Fa. Smoor de Hulster _B_ JB- JkSkr e&J JLaü Franco per post t 1,40
Boulevard 120 - Breskens ,T- t i i i i ut a n tti i Advertenties 7 ct. p. m.m.
Weekblad onder Redactie v.d. Werkgroep Wederopbouw West Z.-Vl., Hoofd-Redacteur de heer A. Hoolhorst, Oude Haven 8, Oostburg
Japan heeft de wapenen gestrekt.
Daarmee is de verschrikkelijkste aller
oorlogen tot een einde gekomen. Hoe
wel de weg van wapenstilstand tot
een werkelijke vrede nog lang en moei
lijk zal zijn, is er voor ieder toch reden
om oprecht blij te zijn.
Nog zullen er veel indirecte slacht
offers vallen door mijnen, ziekte en
hongersnood, maar de groote doelbe
wuste menschenslachting is afgeloopen.
Velen zullen nog hun harten vervuld
voelen van angstige spanning over het
lot van verwanten in het verre Oosten.
Velen zullen nog droeve berichten krij
gen. De vreugde zal nog lang niet
onverdeeld zijn, maar toch zal er meer
reden zijn om op 31 Augustus feest te
vieren dan in de dagen van onze be
vrijding, toen de vreugde nog gesluierd
was door onzekerheid over het lot van
velen, en we het gevoel hadden nog
vele offers te zullen moeten brengen
voor de bevrijding van lndië. Dit is
nu voorbij. Het opbouwwerk kan be
ginnen, naar wij hopen in bestendige
eendracht en trouwe samenwerking.
(Vervolg.)
F.en tijdperk der menschelijke geschiedenis
loopt ten einde; Een andere tijd is bezig ge
boren te worden. Velen vragen zich twijfelend
afZal het een betere tijd worden
Het gruwelijke nieuwe wapen der atoombom
komt juist op dit keerpunt aarzelend aan zijn
parachute uit de blauwe hemel gezakt, als een
vingerwijzing van het noodlot, alsof dit wil
zeggen menschen kinderen alle middelen zijn
u gegeven om op aarde een gelukkige samen
leving te bouwen. Doet ge dit niet dan zullen
zij zich tegen u keeren en u vernietigen.
Er is geen middenweg
Ons volk heeft altijd een aandeel gehad bij
de oplossing van de wereldvraagstukken.
Wil het zijn vooraanstaande plaats in de
wereld herwinnen dan zal het echter eerst
een lange weg af te leggen hebben over tal
van inwendige moeilijkheden. Laten wij dit
beseffen, maar laten we vooral beseffen dat
we deze weg gezamelijk hebben af te leggen
Voorlopig zullen we allen wat ons onder
scheidt moeten ter zijde stellen en samen ter
hand nemen alles wat ons bindt,-en laten wij
het goed weten, dat beteekent vooral moei
lijkheden. Indien het ons niet gelukt schouder
aan schouder, zooals de bemanning van een
schip in nood, deze moeilijkheden te over
winnen, dan zullen krachten buiten ons land
de leiding nemen en dan zal "ons volk terug
zinken in de grauwe nacht van onbekendheid
en middelmatigheid waaruit het eens is voort
gekomen.
Dus èn om binnenlandsche moeilijkheden
onder de knie te krijgen, èn ons aan vreemde
invloeden het hoofd te bieden, zullen we als
één man achter onze regeering moeten staan
Dit is eigenlijk in het kort wat N.V.B. wil.
Haar devies zou kunnen luiden Eendracht
maakt macht. Zij wil deze eendracht winnen
door binnen het kader van haar beweging de
groote massa van ons olk zich te doen uit
spreken over deze samenbundelende nieuwe
geest op elk terrein des levens.
Zij wil geen politieke partij zijn, maar ze
wil de zuurdeesem zijn die in alle samenwer
kende politieke en godsdienstige groepen de
geest van de nieuwe tijd binnenleidt.
Ze wil geen eenheids rnensch kweeken, in
tegendeel, zij wil dat ons volk in zijn bonte
veelzijdigheid besef heeft voor de enorme taak
die ons wacht, besef voor de groote gevaren
die ons bedreigen wanneer deze taak niet
slaagt, maar ook besef voor de groote moge
lijkheden die er voor de menschheid, maar
vooral voor ons volk zijn weggelegd als zij
wel slaagt, en dat het in dit besef eendrach
tig de hand aan de ploeg slaat.
Zij wil het heele maatschappelijke leven in
al zijn onderdeelen onder de loupe nemen en
trachten datgene te verbeteren of in te voe
ren waaraan behoefte is op cultureel, econo
misch, en politiek gebied. Maar bovenal wil
zij dat wij ons allen in de eerste plaats Ne
derlanders voelen en pas daarna socialist,
katholiek' etc. En pas wanneer wij burgers en
burgeressen van Nederland er in geslaagd
zijn, ondanks de veelkleurigheid van onze
godsdiensten en overtuigingen een harmoni
sche samenleving tot stand te hebben gebracht
pas dan kunnen wij dit oud-Nederlandsche
ideaal van verdraagzaamheid uitdragen in de
volkeren gemeenschap en haar mede leiden
op het pad dat voert naar het ideaal van
vrijheid, gelijkheid en broederschap voor alle
wereldburgers. B.
De Duitsche bezetter heeft onmiskenbaar
zijn sporen bij velen van ons achtergelaten,
vooral onder onze jeugd. En dit is eerlijk
gezegd geen wonder. De eene domper na de
andere, die wij de laatste jaren moesten in-
casseeren, heeft waarschijnlijk een zoo groote
mate van onverschilligheid bij ons teweeg
gebracht, dat wij ons hiervan nog niet geheel
hebben kunnen herstellen. Hoe is het anders
te verklaren dat onze jeugd in alles waar
het betreft een dieper ingaan op dit leven
dan het gewoon" oppervlakkige een luste-
looze afzijdigheid aan den dag legt? Het
geestelijk leven van onze jeugd schijnt op
ontstellende wijze steeds dieper te zinken en
wij hoorden reeds stemmen opgaan, dat zij
op deze wijze voortgaande, ten onder dreigt
te gaan.
Het doet ons daarom zoo goed, dat wij uit
ons eigen Zeeland het signaal mochten hoo-
ren, waarop wij gehoopt en gewacht hebben!
Dat in Zeeland de jeugd het sein geeft, het
roer om te gooien, dat de geknakte geestes
kracht van de toekomst van ons volk weer
opveert en zich ontworstelt aan datgene,
wat haar ten onder wilde doen gaan. Het
groote jeugdappèl, op 12 Augustus te Groede
gehouden, rechtvaardigd zeer zeker de blijde
verwachting.
Op de ééne gave plek tusschen de puin-
hoopen van ons zoo zwaar getroffen West
Zeeuwsch-Vlaanderen klonk het groote appèl
tot geestelijke wederopbouw van onze jeugd.
Tusschen deze puinhoopen werd de"wil van
onze jonge Zeeuwen tot uitdrukking gebracht
de wil om te leven in de volle beteekenis
van het woord.
Luctor et Emergo! Ook onze jeugd heeft
geworsteld, zij zal niet ten onder gaan, maar
denkend aan ons trotsche wapen zal zij ook
op geestelijk gebied met Gods hulp boven
komen
De Kerken in West Zeeuwsch-Vlaanderen.
De Schade.
Voor zoover het mij bekend is, wil ik gaarne
iets vertellen over de kerken. Vandaag iets
over de schade, een volgende keer iets over
noodvoorzieningen. t
Het oorlogsgeweld heeft mensch noch dier,
huis noch school gespaard. En zoo hebben
ook de kerken gedeeld in de ellende zoodat
we dus ook daar bij de kerken de meeste
schade vinden, waar de plaatsen het meest
geleden hebben. Komen we in Eede, dan zien
wij slechts brokstukken van huizen en de
mooie kerk na 1940 gebouwd is een ruïne.
Het hart van Sluis is weggebrand, en zoo
brandde ook de Herv. Kerk, terwijl de Kath.
erg beschadigd is, maar weer wordt hersteld.
In Oostburg zijn vier kerken heelemaal
verdwenen de Hervormde, de Kath., de Ge
reformeerde en het kerkje van de Oud. Geref.
Gemeente. Zuidzande verloor de enige kefk.
Schoondijke is zulk een leege vlakte ge
worden, dat we er tevergeefs zoeken naar de
drie kerken, die er vroeger de geloovigen
verzamelden Hervormden en Gereformeerden
en Katholieken zijn gelijk getroffen. Ook in
Breskens werd de Herv. Kerk vernietigd.
Elders staan de kerken nog wel overeind
en worden gedeeltelijk ook al weer gebruikt,
maar toch is er nog veel schade aan de eer
biedwaardige Herv. Kerk van Aardenburg en
aan de nog niet lang geleden gerestaureerde kerk
van Cadzand. Flinke schade ontvingen de
Kath. en Doopsgez. Kerken van Aardenburg,
Herv. Kerken van St. Kruis, Nieuwvliet,
Hoofdplaat. Lichtere schade werd toegebracht
aan de Herv. kerken van Biervliet, Retran-
chement, IJzendijke. In deze laatste plaats
werd de Kath. kerk nagenoeg vernietigd.
Groede, St. Anna ter Muiden, en Water
landkerkje kwamen er best af, evenals de
gebouwtjes van de Chr. Evang. Gemeente.
Dat de hulpgebouwen en pastoriën naar
rato ook leden, spreekt wel vanzelf. De wer
kers deelen dan ook in het lot van de ge-
heele streek en dit lot drukt mede zijn stempel
op de afgeloopen noodtijd.