DE SCHAKEL
Onze koers.
No. 2
Vrijdag 19 Januari 1945
le Jaargang
Drukker-Uitgever.
Fa. Smoor de Hulster
Boulevard 120 - Breskens
Prijs per kwartaal f 1,25
Advertenties
7 cent per m.m.
Weekblad voor West Zeeuwsch-VIaanderen, onder Redactie van de Werkgroep Wederopbouw
West Zeeuwsch-VIaanderen, Hoofd-Redacteur de heer A. Hoolhorst, Oude Haven 8, Oostburg.
Onder de vele nuttige eigenschappen,
die de levende wezens bezitten is het
aanpassingsvermogen wel zeer merk
waardig. Een dier, dat gewend is in
een vochtige omgeving te leven, zal
zich na een korte overgangstijd tame
lijk wel voelen in een droge omgeving
Het is zelfs gelukt om tropische planten
zoo te behandelen, dat ze in een ge
matigde streek ook groeien.
Ook de tnensch vertoont een groot
aanpassingsvermogen. Als men vier
maanden geleden voorspeld had, dat
gezinnen, die in een ruim huis woon
den, zouden samengepropt worden in
één kamer plus slaapkamer, dan zou
men niet voor geheel vol genomen zijn.
Toch leven thans honderden gezinnen
in dergelijke omstandigheden en vaak
is men nog dankbaar, dat men over
een dergelijke woongelegenheid kan
beschikken. Welk een verandering heeft
onze voedselpositie niet ondergaan.
De rantsoenen zijn kleiner dan voor
heen, we moeten ons tevreden stellen
met hetgeen ons verstrekt wordt; velen
trokken vroeger de neus op voor mar
garine, nu zijn zij heel blij, als de
bonnenlijst de verstrekking er van
aankondigt. Hoe behelpen we ons
zonder morren met een kaars en
een petroleumlamp. We zouden nog
heel wat meer veranderingen in on
gunstige zin kunnen aanvoeren, die
de menschen aanvaarden, met of zonder
mopperen. Werkelijk de mensch heeft
een groot aanpassingsvermogen althans
voor stoffelijke zaken. Want op geeste
lijk gebied schijnt die aanpassing niet
zoo eenvoudig te zijn. Vier en half
jaar hebben we geleefd onder Duitsch
bewind, hebben we geleefd onder
dwang, dwang om auto's, fietsen,
radio's enz. in te leveren, dwang om
naar Duitschland te gaan werken,
dwang om kuilen te graven, dwang om
palen te planten, dwang, dwang en
nog eens dwang onder een dictatoriaal
bestuur. Wie niet of niet voldoende
werkte, werd met concentratie- of
werkkamp bedre'gd, wij spraken allen
schande van dergelijke methoden en
hoopten vurig, weer spoedig vrij te
zijn, om dan zonder dergelijke minder
waardige middelen weer aan de arbeid
te kunnen gaan. Wij wilden geen
dictatuur, wij wilden democratie, wij
snakten naar democratie! Wij snak
ten naar de tijd, dat wij weer in het
openbaar onze meening zouden kunnen
zeggen om door uitwisseling van ge
dachten in alle vrijheid tot een goede
samenwerking te komen.
En in Engeland zat onze regeering
klaar om zoo spoedig mogelijk die
vurig verlangde democratie naar het
bevrijde Vaderland terug te brengen.
Wij werden bevrijd, en de regeering
bracht ons weder, voor zoover dat in
oorlogstijd mogelijk is, de democratie,
dat wil zeggen, de regeering legde de
beslissing over eigen leyen weer in
eigen handen. Het regiem van de
dwangcultuur nam een einde.
Wie meende, dat de verhoudingen
weer direct normaal zouden zijn, was
toch wel heel optimistisch. Men kon
toch begrijpen, dat er een periode van
verwarring zou ontstaan, die even door
geziekt moest worden en die onmoge
lijk in een handomdraai zou op te
heffen zijn. Het moest toch voor iede-
ren weidenkenden mensch duideiijk
z;jn, dat er even tijd noodig zou zijn
om zich aan te passen van de zwartste
dwang naar de gulden vrijheid. Voor
hen, die zich van een en ander niet
voldoende rekenschap hebben gegeven,
zijn de teleurstellingen niet uitgebleven.
Het enthousiasme om aan de oorlogs
voering mee te werken is niet bijster
groot gebleken. Velen konderl niet tot
werken komen, konden hun levenshou
ding niet hervinden en zwalkten wat
doelloos rond. Anderen waren werke
lijk arbeidsschuw geworden en teeren
nu nog op hun gemakkelijk verdiende
geld. Aan de andere kant is het voor
velen moeilijk om een plaats te vinden,
gllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllli
waar zij werkelijk een oorlogstaak
kunnen vervullen. Op dezen komen wij
nog wel terug, want er is een taak
voor iedereen. De goed willenden zul
len geduldig hun tijd afwachten. Maar
de groep van de werkelijk niet werken
den, wat moet daarmee? Het advies
van velen is kort en duidelijk: zet die
lui op het Qroote Eiland of stop ze in
het kamp te Sluis. Maar hiermee geven
deze adviseurs blijk, dat ze in de loop
van de bezettingstijd aardig in het
schuitje van de dictatuur-opvattingen
zijn gekomen, zij willen dadelijk dwang.
Wij willen juist geen concentratie
kampen, wij willen juist geen verban
ning en wegvoeren in slavernij,- wij
willen vrije arbeid voor iedereen. Wij
moeten de arbeidsschuwen weer tot
vrije arbeid opvoeden, hun moet voor
gehouden worden, dat het hun moreele
plicht is te werken, voor zichzelf, maar
vooral voor onze gemeenschap, zeker
nu, nu wij een nieuwe toekomst moeten
opbouwen. Dat kan alleen met vrije
werkers, van hoog tot laag. We heb
ben toch te duidelijk gezien, hoe de
arbeidspresiaties zijn, als dwang wordt
uitgeoefend. En als het werkelijk waar
zou zijn, dat de opbouw van ons land
alleen door dwang zou kunnen ge
schieden, dan zou ons volk niet waard
zijn in een hernieuwd land te wonen.
Maar ieder, die het Nederlandsche volk
kent, weet, dat ons land in alle vrij
heid door eigen krachten is opge
bouwd en dat het weder op dezelfde
manier herbouwd zal worden en wij,
die het land van Cadzand zoo goed
kennen, weten, dat ook ons landje zal
herrijzen, zonder dwang, zonder be
dreiging met concentratiekamp, door
de vrije wil van onze menschen.
En de weinigen, die inderdaad niet
werken willen? Laat hen in alle vrij
heid verhongeren, wie niet werkt, zal
niet eten. Dat moeten zij zelf weten.
IIIIIIUIIUIIIIIUIUIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIUIIIIIUIUilUIIUIUIUIHIUIIflIlUIIUIIII
HUI
„Niet het snijden der rijst geeft vreugde, maar het snijden der
rijst, die men zelf geplant heeft". (Multatuii).
Niet de vrijheid geeft vreugde, maar de vrijheid, die men zelf
herwonnen heeft. Help mee onze vrijheid te herwinnen! Dat kan
aan het front, dat kan achter het front, help!
Illlllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll !lllillllll!lllilUII!llllllllllllllllllll1lllll!lllllllllllllllllll!lll!lllllllllllllllllll!ll!!llllllllllll!lllllllllllllill!lllllllllll
