De SchelcJebode varia
De grote vakantie
...en m'n zuster die heet Kee
Geopend: Walk in
Op jezelf wonen
Nicky wint fiets
3e GRATIS
VERLICHTING
Straluma
2 rookworsten betalen
en de
Wietze is een
kroelpoes
Actie! van 21 nov. t/m 28 nov. <3
■VA
Marlène verhuisd
naar scheldestraat
Ophitsend
geschrift
in Zeeland'
Leerlingen ROC
Zeeland lopen
stage in Polen
Enkhuizer
Almanak is er weer
EEN TWEELING VERTELT OVER:
EEN BOEK VOL VAN HERKENNING
op de begane
grond
Tijdens de NATIONALE ROOKWORST WEDSTRIJD jUPAgm JtllflC VilMDiliChl
te Arnhem is TOPSLAGERU VERBOOM Zn. IICUCnUM fvIlnrfvCIY 3 3
geworden met de: grove rookworst
Wij willen u graag laten delen in de feestvreugde: 3 3
TOPSLAGERU 3
VERBOOM en Zn.« J
Gebrek aan
vissoorten
Rondje
Walcheren
t
WOENSDAG 21 NOVEMBER 2001
VLISSINGEN - Sinds begin no
vember. is Boetiek 'Marlène' ver
huisd van de hoek
Glacisstraat/Van Dishoeckstraat
naar de Scheldestraat 32.
'Marlène' heeft bijna een jaar ge
draaid in de Van Dishoeckstraat.
Volgens de eigenaresse. Marian
ne Saaman, was het een leuke en
bemoedigende start, maar de lo
catie lag toch te zeer uit de loop
van het winkelend publiek.
Vandaar dat zij op zoek ging naar
een centraler gelegen winkel
pand. En dat heeft zij gevonden in
tie recent heringerichte, gezellige
Scheldestraat.
liet nieuwe pand is aanzienlijk
groter, zodat besloten is, naast de
inname en verkoop van de betere
dameskleding voor een publiek
van 25 t/m 55 jaar, ook aandacht
te gaan besteden aan kinderkle
ding. Hierbij richt zij zich op de
betere merkkleding in de leef- l
tijdscategorie van 3 tot 10 jaar.
Boetiek 'Marlène' is iedere mid
dag van maandag t/m vrijdag ge
opend van 13.00 tot 17.30 uur en
op de vrijdagse koopavond van
19.00 tot 21.00 uur. Zat. van 13.00
t/m 17.00 uur.
VLISSINGEN - Vrijdag 16 novem- I
her om 15.00 uur is in het ge- j
meentearchief van Vlissingen aan
de llellebardierstraat 2 de boek
presentatie gehouden van 'Een
ophitsend geschrift in Zeeland' i
van de auteur mr. j. van Alten.
De auteur zorgde zelf voor de pre- j
sentatie van zijn boek.
Dat gaat over de ondergrondse
pers die in het verzet tegen de
I )uitse bezetter tijdens de Tweede
Wereldoorlog een belangrijke rol
vervuld heeft. Het ondergrondse
l'rouw, door SS-chef gekwalifi
ceerd als Hetzschrift (een ophit-
send geschrift) had ook in Zee
land een efficiënte verspreidings
organisatie. Het werd er echter
niet alleen verspreid, ook ge-
drukt. Auteur Van Alten is in Vlis
singen geboren. Hij zag het als j
rijn taak nader onderzoek te ver
richten naar dit belangrijke on
derdeel van het Zeeuwse verzet.
In zijn boek wordt een beeld ge-
schetst over het ontstaan van de
ondergrondse pers. De oprichting
en ontwikkeling van Trouw in
Zeeland wordt uitgebreid belicht
zodat deze publicatie een belang
rijke aanvulling is voor de Zeeuw
se geschiedschrijving over de
Tweede Wereldoorlog.
MIDDELBURG - Zes leerlingen
van de afdeling detailhandel van
het ROC Zeeland zijn voor een
stage van vier weken in Warschau
m Polen. De leerlingen zijn met
het vliegtuig vanaf Schiphol ver
trokken en verblijven de gehele
periode bij gastgezinnen in de
Poolse hoofdstad.
Volgens docent Ernst de Vries (die
de uitwisseling al jaren organi
seert) doen de leerlingen een
unieke ervaring op. De zes, allen
bezig met de opleiding verkoop
medewerker detailhandel, lopen
stage in een Pools detailhandels
bedrijf samen met een leerling
van het Poolse Zespol szkol eko-
nomicznych (een school waar
ook handelsonderwijs aangebo
den wordt). Tijdens het verblijf
wordt er niet alleen gewerkt,
maar krijgen de leerlingen ook
heel veel te zien van Warschau en
omgeving.
In februari 2002 brengen leerlin
gen uit Polen een tegenbezoek
aan Nederland, waarbij ook vier
weken stage in een Nederlands
bedrijf wordt gelopen. Ook dan
verblijven de Poolse gasten in Ne
derlandse gastgezinnen.
MIDDELBURG - De Enkhuizer
\lmanak is weer uit. Het is de
K)7e jaargang met 288 pagina's en
een schat aan informatie over al
les wat Nederland al eeuwenlang
beweegt en beroert.
Er staan foefjes in, trucs en tips,
onbekende en waardevolle huis-,
tuin- en keukenwijsheden die bet
dagelijks leven vergemakkelijken.
Verkrijgbaar in boek- en lektuur-
handel voor f 8,25 (standaardedi
tie) en f 11,- (luxe editie).
Tegenwoordig hoor je schoolkinderen nogal eens klagen
dat de zomervakantie zo snel voorbij is gevlogen. "Dat is
een wonder, denk ik dan. „de jeugd heeft vandaag de dag
zoveeL om handen dat de tijd wel moet omvliegen.
Als ik eraan terugdenk heb ik altijd het gevoel dat de zo
mervakanties zo'n 50 jaar geleden eindeloos lang duurden.
In die tijd spraken we trouwens
nog van 'de grote vakantie'. Daar
naast heb ik het gevoel dat de zon
weken aan een stukonophoudelijk
scheen. Toch hadden wij als kinde
ren ook heel wat te doen. Het was
natuurlijk allemaal anders: geen
binnen- of buitenlandse reizen,
geen televisie, geen
computerspelletjes, maar gewoon
werk of vermaak vlak naast de
deur. Wij leefden, vooral op het
platteland, veel dichter bij de na
tuur. Al op zeer jeugdige leeftijd
moesten kinderen meehelpenop
de boerderij van hun ouders.
Zwemles of sportopleiding was er
niet bij. Er was trouwens maar één
zwemschool in het kanaal door
Walcheren. Wij dreven op een ou
de autoband in de Domburgse wa
tergang, waarbij ik bijna verdronk.
In militaire dienst zaten de meeste
Zeeuwen, tot grote hilariteit van de
Hollanders in het kikkerbadje. Ner
gens is er meer water en ze kunnen
niet eens zwemmen, werd er ge
hoond.Een prachtige tijd voor de
kinderen was ook de herinrichting
van 'Walcheren. Bij ons in de buurt
werden er allerlei cultuur techni
sche werken uitgevoerd met grote
draglines. Alle werklozen werden
vlak na de 2e wereldoorlog ge
dwongen om voor de Dienst Uit
voerende Werken( DUW) te gaan
werken. Om de grond over grotere
afstanden te transporteren werd er
een spoorlijntje aangelegd en de
kipkarren werden getrokken door
een allerliefst diesellocomotiefje.
Als je geluk had mocht je wel eens
meerijden van de machinist. De
dierbaarste herinnering die ik
koester blijft toch wel dat ik zo rond
mijn tiende jaar chauffeur werd op
een "Dodge" vrachtauto. "Hoe is
da mogelijk zult u zich afvragen
Mlijn vader was handelaar in hooi
en stro en dat zorgde in de grote va
kantie altijd voor de nodige drukte.
Hij reed in een open jeep, wat zo
vlak na de oorlog heel ongebruike
lijk was, want er waren nog bijna
geen auto's.
Hij kocht hooi en stro op bij de
boeren in Zeeland en verkocht dat
weer via de termijnmarkt in Rotter
dam. Walcheren had (zeker voor de
herinrichting) nog van die kleine
akkers waar boeren met zelfbin-
ders met paarden ervoor het graan
maaiden en opsloegen in de
schuur om het later met de dors
machine te dorsen. Vader handel
de vooral in Noord-Beveland.
De graanvelden waren daar in mijn
herinnering, vergeleken met de si
tuatie in Walcheren, enorme vlak-
ti's. Zover hel oog reikte golfde hel
graan.
De combines die het graan maai
den en tegelijkertijd dorsten deden
in Noord-Beveland eerder hun in
trede. Het stro werd door de com
bines eerst los en later in baaltjes
uitgespuwd en dan kwamen wij in
actie. Dat was de handel van mijn
pa. Hij kocht het stro op en trans
porteerde het met een vrachtwa
gen naar het station in Middelburg.
Nu zou dat zeker niet meer lonend
zijn, denk ik.
En nu komt mijn rol in het geheel:
om een werkkracht uit te sparen
mocht ik, als knulletje van een jaar
of 10 achter het stuur van die enor
me vrachtwagen in de laagste ver
snelling over bet land rijden, terwijl
mijn vader en het personeel de
baaltjes stro op de vrachtwagen
gooiden waar de echte chauffeur
de baaltjes netjes opstapelde tot de
auto vol was.
Tijdens het schaftuurtje lagen we
languit op de graanstoppels en de
zon scheen onbarmhartig op je
hoofd. Als mijn vdder vanwege de
hitte op een pilsje trakteerde
mocht ik niet meedoen. Als de auto
vol was reden we naar het station
van Middelburg en werd liet stro
overgeladen op een wagon van de
spoorwegen. Als dat gebeurd was
gingen we naar café de Reutel in de
stationstraat alwaar de handelaren
elkaar onder het genot van een kop
koffie konden ontmoetten.
Ik kreeg dan vaak limonade of een
reep chocolade. Het was een on
vergetelijke vakantie en toen ik net
mijn verhaal op school kwam, wa
ren al mijn klasgenootjes er jaloers.
Toen mijn vader in 1950 overleed
was ik echter plotseling de oudste
zoon van Ruth. Van chauffeur op
een vrachtwagen was ik die zomer
gedegradeerd tot arenraper voor
onze kippen. Dat karweitje heb ik
altijd intens gehaat. Helaas heeft
mijn moeder Boaz nooit ontmoet.
GOES - Het idee was van het Borselse gemeenteraadslid
Maud Eveleens-Jongkind om bij het afscheid van de 20ste
eeuw, toen het nog net kon, een boek te maken met foto's
en levensverhalen van de laatste boerinnen in de gemeen
te Borsele. Boerin, want zo wordt een vrouw in Zeeuwse
klederdracht genoemd.
door Léon Janssens
Op 1 september 2000 woonden er
nog 42 boerinnen in de gemeente
Borsele, variërend in de leeftijd van
101 tot 74 jaar. Van hen hebben 33
meegewerkt aan het boek.
Hun verhalen werd opgetekend
door Kees Slager en de foto's zijn
van Ruden Riemens. Het eindresul
taat is een boeiend tijdsdocument,
een boek van herkenning, met als
rode draad het dragen van de
Zeeuwse klederdracht. Wie in de ja
ren zestig van de vorige eeuw op
zondagmorgen naar de kerk ging in
een van de kerkdorpen in de huidi
ge gemeente Borsele zag dan een
keur van vrouwen in Zeeuwse kle
derdracht, boerinnetjes. Het hagel
wit van de grote mutsen domineer
de bij het uitgaan van de kerk. In de
loop der tijd nam het aantal boerin
netjes af en dreigde klederdracht
iets van vroeger te worden. In het
boek "...en m'n zuster die heet Kee"
vertellen vrouwen die hun kleder
dracht niet aflegden, over hun
jeugd, hun leven en hun kleder
dracht, protestantse- en katholieke
Zuid-Bevelands en een boerinnetje
van Serooskerke in Walcherse
dracht.
Het boek kreeg deze titel omdat van
de 33 vrouwen er acht Kee en zeven
Janna heten. Slager schrijft in zijn
voorwoord: "wie praat met de laat
ste Borselse boerinnetjes ontdekt
dat er meer overeenkomsten tussen
hen zijn dan alleen hun prachtige
kleding. Die overeenkomsten heb
ben te maken met de positie van de
vrouw op het platteland in de eerste
helft van de twintigste eeuw.
Zo heeft geen van hen meer dan la
gere school genoten en hebben ze
allemaal een leven van hard werken
achter de rug, dat steevast begon op
hun elfde, twaalfde jaar. Ook de
dochters van grote boeren moesten
meestal al vroeg 'onder de koeien'.
Voor bijna alle meisjes uit de dor
pen van de tegenwoordige gemeen
te Borsele was de kermis een van de
weinig uitjes en ging het 'moderne
leven' verder aan hen voorbij.
Terwijl het vanzelfsprekend was dat
ze op de meest onmogelijke mo
menten stoepen en ramen stonden
te wassen ('t vriedagwerk), was per
soonlijke hygiëne lange tijd een vrij
wel onbekend begrip: méér dan hun
handen en gezicht wassen deden ze
in hun jeugd zelden, want douches
en badkamers, ja zelfs stromend
water waren vaak onbekend." leder
dracht is mooi, maar het vereist een
zekere handigheid, vaardigheid, om
jezelf er netjes mee aan te kleden. In
verzorgingstehuizen kan dat soms
tot problemen leiden, omdat het
heel moeilijk is om iemand anders
in Zeeuwse klederdracht aan te kle
den. De vrouwen die de kleder
dracht (fragen zijn in hun jeugd ge
leerd hoe en waar de spelden te ste
ken.
Want spelden, daar gaat het om ver
telt een van de boerinnetjes in het
boek "als je het goed beschouwd
zitten wij helemaal vol met spelden.
Want ga maar na, alleen al mijn
schort zit vast met acht spelden, aan
mijn tupmuts zitten er vijf en aan
m'n doek en beuk nog eens zeven
dus in totaal twintig spelden die je
elke ochtend vast moet zetten". Een
vraag die zich bij veel boerinnetjes
opwierp was: "Ik ben op m'n boers,
hoe ben ik op m'n burgers? Een van
de reacties: "Toen ik nog op de hoe
ve werkte ben ik een keer op m'n
burgers geweest. Toen kreeg ik een
jurk aan van de dochter van de boer.
We hebben er in Goes een foto van
laten maken."
„Maar ik heb het nooit doorgezet.
Waarom niet? Omdat ik eigenlijk
vind dat ik er zo mooier uitzie dan
met een gewone jurk aan. Af en toe
ga ik nog naar Arnemuiden om stof
jes te kopen voor een nieuwe beuk.
Ach, eigenlijk heb ik weinig meer
nodig."
en m'n zuster die heet Kee, Kees
Slager en Ruden Riemens ISBN 90
7457630 3 NUGI480
Ahmed voor zijn cafetaria aan de Vlissingse Torenstraat.
VLISSINGEN - Sinds enige weken is in de Vlissingse Toren
straat cafetaria Walk In nieuw geopend. Het horecabedrijf
dat zes maanden gesloten was, wordt nu geëxploiteerd
door Ahmed, zelf een ervaren kok: "Het is een mooie loca
tie, een goed punt en ik heb het opgepakt.
De menukaart is wat veranderd,
er is nu een breder aanbod van
snacks, broodjes en gerechten,
één warme en koude dranken.
Ik breng goede kwaliteit want
daar sta ik voor. In het Argent-
ijs-Amerikaans restaurant waar
ik altijd werkte, heb ik veel erva
ring op kunnen doen.
Walk In heeft veel mogelijkhe
den, klanten kunnen hier ook
MIDDELBURG-Wietze is
een grote zwarte kater van
2 jaar oud die moeite heeft
om een baasje te vinden.
Hij is zo verlegen.
Hij weet zich niet goed te presen
teren als er mensen komen kijken.
Hij maakt geen goede indruk en is
daarom nog niet gekozen.
Als hij eenmaal aan je gewend is,
is het een schat, een echte kroel
poes. Hij wil wel, maar durft niet
goed.
Hij wil graag een huis zonder kat
ten, honden of kinderen. Een flat
zou geen probleem zijn. Wietze is
te zien in het dierenasiel aan de
Oostperkweg 9. Geopend van
maandag tot en met vrijdag van
13.00 tot 16.00 uur. Op internet via
www.dierenasiels.com.
even rustig zitten, eten of koffie
drinken, er zijn dertig zitplaat
sen. Afhalen kan natuurlijk ook,
je geeft de bestelling van tevo
ren op. Ik werk hier samen met
mijn vrouw", vertelt Ahmed. Op
de kaart van Walk In staan be
halve patates frites, kroketten,
frikadellen, nasi- en bamihapjes
ook diverse lekkere broodjes.
Onder meer braadworst, schol,
kabeljauw, en Falafel, een vege
tarisch broodje. Of een Wiener
Schnitzel, Cordon Blue, kip.
Voor de kinderen zijn er specia
le kindermenu's. Een speciali
teit van Ahmed is stoofvlees:
"Dat maak ik van rundvlees vol
gens eigen recept. Als je dat één
keer gegeten hebt kom je gega
randeerd terug." Cafetaria Walk
In heeft veel parkeergelegen
heid in de directe omgeving,
Oude Markt of Spuistraat.
Het adres: Torenstraat 3, Vliss
ingen, telefoon 0118 - 633618,
alle dagen open van 11.00 uur
tot 23.00 uur, vrijdag geopend
vanaf 09.00 uur.
Wietze wacht in het dierenasiel
Hermans Muntinga Publishing heeft
een boekje uitgegeven voor iedereen
die op zichzelf gaat wonen: Op jezelf
wonen: 365 tips en trucs om te over
leven. Het zijn tips en trucs om bij
voorbeeld eten te bereiden, bloemen
en planten te verzorgen, advies bij
het gebruik van parfum, hoe je met
nieuwe bezems om moet gaan en
hoe de gordijnen gewassen moeten
worden.
Zo kunnen sinaasappels in de kast
nuttig werk doen. Motten blijven dan
bijvoorbeeld weg als in een sinaasap
pel kruidnagelen worden gestoken.
Mocht er in huis een naar luchtje
hangen, dan moet een stukje sinaas
appelschil op een metalen plaatje
langzaam opgebrand worden. Kat-,
ten- en hondenharen worden ge
makkelijk verwijderd door een voch
tige panty over je hand te trekken en
daarmee de meubels af te wrijven.
Een handzaam boekje met tal van
ideeën die voor alleenwonenden van
nut kunnen zijn. Het kost f 12,95.
Straluma is de grootste
speciaalzaak voor ver
lichting: van Nederland
#D»keu2fi enorm: op
'\\2300 mè (fijn vele duizen-
T**piÜambën te bewonde-
IEDERE EERSTE ZONDAG
VAN DE MAAND
GEOPEND VAN
11.00 UUR - 17.00 UUR
Straluma heeft niet alleen
de juiste verlichting voor
thuis maar ook voor uw
kantoor of bedrijf
Zo'n 8o% van de collectie
is uit voorraad leverbaar:
u kunt de lamp(en) van
uw keus meteen mee
naar huis nemen
Zeemanstraat 17 2991 XR Bak
Rotte rdam-llssetmonde
(bedrijventerrein Reijerwaard) f
Tel 010-2921026 Meubelen
Tel 010-2921022 Verlichting
Ring Rotterdam-Zuid, Ais afslag 2
Barendrecht/ljssetmonde wwïfcWa
Bij Bakkerij Schrieks kon winnares van de kleurwedstrijd Nicky
met haar ouders de fiets ophalen.
MIDDELBURG - Aan een landelijke
kleurwedstrijd werd ook door Bak
kerij Schrieks uit de JW Thibaut-
straal deelgenomen. De 4-jarige
Nicky van de Werf deed mee en
won de fiets, die zij met haar ouders
in het winkelcentrum kwam opha
len.
•«3
w -,3?-' Scheldestraat 71 -Vlrssmgen- Tel. 412282
I
Door Ben Donkers
Het zijn prachtige meren, Volke
rak en Zoommeer, maar onder
de waterspiegel is het kommeren
kwel. De visstand is er schrikba
rend slecht. Vandaar wellicht dat
het aantal hengelaars er op de
vingers van één hand te tellen is.
De wateren nodigen niet uit voor
een visdagje. Vangstresultaten,
goed of slecht, gaan als een lo
pend vuurtje door hengelsport-
land. Het voormalig getijdenge-
bied, dat nu deel uitmaakt van de
Schelde-Rijn scheepvaartverbin
ding, heeft namelijk veel te wei
nig vissoorten en daarom blijven
hengelaars er weg.
De kunstmatige meren, met
meer dan zesduizend hectare
wateroppervlak, staan dan wel in
verbinging met Hollandsch Diep,
maar hebben geen doorstroming
naar Ooster- of Westerschelde.
Op sommige plekken is het water
er 25 meter diep, maar onder
zoek heeft uitgewezen dat het
t geen maatstaven zijn voor een
florerend onderwaterleven.
Volgens de Organisatie ter Verbe
tering van de Binnenvisserij laat
'de diversiteit van de visstand op
dit moment duidelijk te wensen
over. Er zijn te veel vissen die de
bodem omwoelen, brasem met
name is daar sterk in. Daarnaast
zwemt er te weinig roofvis.'
Er moet een aantal maatregelen
worden genomen om de water
huishouding op peil te krijgen.
Doorstroming van het water,
minder bemesting op de omlig
gende landen en minder veront
reiniging zijn de adviezen waar
de Integrale Beheersvisie op aan
dringt. Een loffelijk streven,
waarbij de mogelijkheid zeker
niet wordt uitgesloten om een
zoet- zoutontwikkeling toe te
passen.
Om visgemeenschappen te ont
wikkelen zijn in eerste instantie
rietkragen nodig. Tevens moet
het stuwbeheer worden aange
past en is het zeker zinvol om de
visstroperij er aan te pakken. De
omvang daarvan moet eerst in
kaart worden gebracht zodai tot
een structurele aanpak kan wor
den overgegaan.
De VCB (Visstand Beheer Com
missie) vindt dat momenteel de
bereikbaarheid van het water en
de voorzieningen voor sport- en
beroepsvissers tekort schieten.
I Hengelaars en oeverbeheerders
moeten samen bekijken waar vis
serijmogelijkheden en voorzie
ningen gewenst zijn.
MIDDELBURG - In verband met
het grote aantal aanmeldingen
voor de inbraakpreventie politie
keurmerk Veilig Wonen is de
wachttijd enigszins uitgelopen.
Aanvragers, en dat zijn er hon
derden, wordt verzocht nog even
geduld te hebben.
MIDDELBURG - Kolonel W. van
der Harst, een van de leiders van
het Leger des Heils, spreekt zon
dag 25 november in kerkgebouw
De Hoeksteen aan de Roozen-
burglaan vanaf 17.00 uur.
MIDDELBURG - Het Humanis
tisch Verbond houdt zondag 25
november een lezing in de aula
van het Jacob Roggeveenhuis
(ingang Gerbrandystraat) om
10.30 uur.
MIDDELBURG - Het MicMec
start zaterdag 24 november om
11.00 uur in het centrum van
Vlissingen (Hoek Walstraat-Lan
ge Zelke) met de campagne: En
dan nu: echte welvaart.
ZOIJTELANDE - De hobbelde-
bobbelloop van Zoutelande
naar Dishoek, wordt zaterdag 24
november gehouden vanaf 14.00
uur. Start in het dorp bij de mu
ziektent. Kosten f7,50.
MIDDELBURG - Kinderkerk Joy
Kids houdt zaterdag 24 novem
ber een gratis kinderkanjerfeest
van 14.00 tot 16.00 uur in de Tho
maskapel aan de Vrijlandstraat
98. Er is muziek, theater en er zijn
cadeautjes. Kinderen tot 4 jaar
moeten worden begeleid door
een volwassene.
