De Scheldebode
KRIJN WIELEMAKER UIT KOUDEKERKE HEEFT WORTEL GESCHOTEN IN BRAZILIË
MARACAJUKOUDEKERKE - Krijn en Annemieke
Wielemaker hebben een 'aardig' boerderijtje in de Bra
ziliaanse staat Mato Grosso do Sul. Veertienhonderd
hectaren grond, waarvan de helft een akkerbouwbe-
stemming heeft. Voor soja, maïs en katoen met name;
aan de westgrens van dit immens grote Zuid-Ameri
kaanse land valt te weinig regen om met kans op suc
ces ook tarwe te kunnen verbouwen.
Krasse oudjes
Gepiept
Probleem
Bankbazen
Asfalt
PAGINA 21
WOENSDAG 1 NOVEMBER 2000
'Wij boeren hier niet slecht'
Door Kees Maas
De andere helft van de boerderij
wordt gebruikt voor het weiden
van duizend stuks mestvee. Dit
jaar kwamen Krijn en Annemie
ke twee keer naar de Verlengde
Dishoekseweg, op een steen
worp afstand van het Karrewiel
in Koudekerke. Evenzoveel keer
was er een feestelijke aanlei
ding, want zowel vader Floor als
moeder Keetje Wielemaker
maakten hun tachtig levensja
ren vol.
Het zou kunnen dat de beide
krasse oudjes binnenkort ook
de grote plas oversteken om de
verwachte uitbreiding van de
familie met hun aanwezigheid
op te luisteren.
Krijn Wielemaker zag een split
sing van de ouderlijke boerderij
niet zitten en besloot zijn geluk
elders te zoeken. Het werd Bra
zilië, waar Nederlandse emi
granten in een drietal kolonies
probeerden te boeren.
In zijn stageperiode leerde de
Koudekerkse boerenzoon An
nemieke van Lonkhuijzen, de
dochter van de in kolonie
Castrolanda werkende predi
kant, kennen. "De vlam sloeg
Brazilië als op Walcheren ge
dacht dat er een punt gezet zou
zijn achter diens avontuurlijke
uitspattingen. Maar nee, een
jaar later was hij terug in Brazi
lië. Met papieren, die in orde ge
maakt waren, en met de wil om
te slagen. Hij trok naar Rio
Grande do Sul en ging wonen
bij de ouders van Henk Bouw
man, die met mijn zus verkering
had. Ik moest haar vergezellen
als zij naar het zuiden trok en bij
een van haar liefdesbezoeken
sloeg ook bij Krijn en mij de
vonk over," zegt Annemieke
over hun beginperiode.
Krijn was een man die wist wat
hij wilde. De ontginning van de
grond in Rio Grande was snel
gepiept. De vraag naar land
bouwgrond steeg en het aanbod
nam af.
Het gevolg laat zich raden: de
prijs voor een lapje grond ging
vreselijk de hoogte in. Teveel
voor een beginnend boerenge
zin. Annemieke: „Brazilië is gi
gantisch groot, maar de voor
landbouw geschikte streken lig
gen niet voor het opscheppen.
De ene streek is te heuvelachtig,
in een ander gebied regent het
Krijn en Annemieke Wielemaker in Koudekerke met Floor en Keetje.
FOTO HARRIE DE LANGE
to Grosso do Sul de betaalbare
oplossing voor ons."
„We zijn vol overtuiging gestart
met het ontginnen van twee
honderd hectaren in het gebied,
Kees Maas in gesprek met Annemieke Wielemaker in het Paradijs.
daarbij nog niet meteen in de
pan. Integendeel we hadden
zelfs vaak ruzie.
Toen Krijn aan het eind van zijn
stageperiode terugging naar
Nederland werd zowel hier in
niet voldoende, nummer drie
ligt te ver in het binnenland en
levert vervoersproblemen op.
Om moedeloos van te worden,
maar uiteindelijk bleek het
stadje Maracaju in de staat Ma-
dat wij O Paraiso (het paradijs,
KM) noemden. Dat was echt af
zien. De een maakte van palen
en riet een hut, de ander huurde
een huisje in de stad. Mijn man
en ik zetten een tent op het land
en deden net of we op vakantie
waren."
„Op de eerste dag botsten we al
op ons eerste probleem: we
hadden geen wc en alle boom
pjes en struiken waren reeds
omgeploegd. Er stond geen
grassprietje meer overeind.
Twee dagen later hadden we
ons eerste gebouw. Van een me
ter bij een meter, met een kist,
waarin een rond gat zat, erin.
Een echte plee, waarmee ik
zielsgelukkig was."
We waren niet in een Neder
landse kolonie actief, hetgeen
betekende dat we niet konden
terugvallen op de hulp en
medewerking van landgenoten.
We moesten het zelf doen en
deden dat ook. De beloning
hebben we met veel bloed,
zweet en tranen afgedwongen
en inmiddels hebben we kans
gezien onze boerderij zeven
keer zo groot te laten worden.
Mijn man heeft zijn deskundig
heid niet alleen in het eigen be
drijf gestopt. Hij is ook vice-
voorzitter van de boerencoöpe
ratie van deze staat, waarbij het
merendeel van de agrariërs is
aangesloten.
Op indiaanse wijze wordt mate, een kruidenthee, gedroogd
Een probleem voor de startende
boeren, die een krediet van de
bank nodig hadden, "was het
open krijgen van de juiste deur.
"De bankbazen begrepen niets
van onze plannen om soja te
gaan verbouwen, omdat hun
kennis niet verder strekte dan
de veeteelt."
„Een krediet voor hele fijne kalk
voor de soja-productie was he
lemaal ondenkbaar. Inmiddels
is de bankwereld hier ook ont
gonnen. In ons stadje staan nu
dertien banken en overal weet
men inmiddels van de bekende
hoed en de rand."
„Ze zijn echt op de hoogte van
alle agrarische processen en
achtergronden. Onze mannen
noemen de Banco do Brasil hun
schoonmoeder, als die immers
op je hand is, ben je al een eind
op weg."
Annemieke en Krijn besloten
zoals gezegd, voor de volle hon
derd procent te gaan en lieten
zich tot Braziliaan naturalise
ren. "Liever in een hutje op de
hei dan terug. We zijn van deze
mensen en dit land gaan hou
den. Het gaat ons momenteel
niet slecht, maar ik vergeet ook
onze armoe van de eerste jaren
niet. De bevalling van onze eer
ste kleine gebeurde in het zie
kenhuis, ik moest een afbeta
lingsregeling treffen want het
geld daarvoor konden we niet
ophoesten.
Adriana is afgestudeerd als pro
grammeur, zoon Florino is mo
menteel vierdejaars student
landbouwingenieur en dochter
Corinie die toerisme heeft ge
studeerd werkt, bij de coöpera
tie. Dus ook dat is allemaal op
zijn pootjes terecht gekomen."
Op de,dag dat we Annemieke en
Krijn opzochten in hun 'para
dijs' komen we ogen, oren en
truien tekort.
Annemieke vertelt dat het in
vijftig jaar niet zo koud is ge
weest in dit deel van Brazilië,
dat tegen Paraquay geplakt ligt.
Krijn was als meewerkend boer
op een van zijn veertienhon
derd hectaren actief. Mede van
wege de onvoorspelde activi-
teiteit van de weergoden was er
dringend boerenwerk te doen.
En dat kwam hem niet slecht uit
want hij loopt liever niet in de
kijker als er weer zo'n veertig
Nederlandse bezoekers begroet
worden door Annemieke en
haar zwager Henk. In 1999 be
sloot Annemieke de stalling van
de ossenwagens te verbouwen
tot lunchruimte met barbecue
voor de gasten van Kras-reizen.
Twee keer per week kwamen er
veertig gasten op de boerderij
van Annemieke; Henk Bouw
man, die een punt gezet had
achter zijn werk bij de Agricola
Holanda, kroop in de rol van
weg naar de bijna vijf kilometer
landinwaarts gelegen gebou
wen gereden. Waar de maag en
de harde informatieschijf wer-
neelsleden, die uit de stad ko
men. Voor hun wordt eens per
maand een koe geslacht.
kleurrijke ara's in de bomen.
Annemieke is door de gesprek
ken met haar man ook het echte
Zeeuwse dialect gaan praten.
Henk Bouwman heeft met behulp van een landkaart uitleg over de activiteiten van de Nederlandse boeren in Brazilië.
verteller en als uitserveerder
van het aan spiezen geroosterde
vlees.
De bezoekers werden met een
speciaal gebouwde Krijn-mo-
biel, een aanhangwagen achter
de tractor, van de provinciale
den gevuld. Het werk op de
boerderij wordt gedaan door de
tien vaste medewerkers en de
losse krachten. Op ieder bedrijf
woont een gezin, dat van maan
dag tot en met zaterdag kost en
inwoning verschaft aan perso-
Annemieke en Krijn willen niet
dichter bij het asfalt gaan wo
nen, want hier hebben ze eigen
handig een bouwvailetje opge
knapt en hier zitten ze dicht bij
Dat was welkom. Vleermuizen
en ratten niet, vandaar dat on
der de dakpannen ook een pla
fond werd aangebracht. Het is
in dit decor dat ze zich thuis-
voelen, waar ze wortel gescho-
de rustgevende natuur. Met ten hebben.
De voormalige ossenwagen-stalling werd een 'restaurant'
FOTO'S: RIA LUUTEN
