Millenniumnieuws
OVER INTERNET!
Quake III Arena
Tomb Raider
Indiana Jones
IJ"
V PK1 MhJ
S P E L N I E U W S
computer
Computer Idee. Daar kom je verder mee..
De Laatste Onthulling
and the Infernal Machine
DAAR KOM JE VERDER MEE...
2. HOE WERKT
INTERNET?
3. MOET OOK IK OP
INTERNET?
4. WAT KAN IK OP
INTERNET?
5. HOE KOM IK OP
INTERNET?
P
A
Lj
Natuurlijk, een computer heeft u om het huishoudgeld in kaart te
brengen, de meterstand bij te houden en om de vakantiefoto's te be
kijken (en te bewerken). Of informatie zoeken op Internet, ook leuk.
Maar dan blijft er nog genoeg tijd en ruimte over voor ontspanning en
spel. Drie games die u op uw computer moet hebben!
fjb i
Onderwijs
Horeca
Financien
Voedsel
Water
Elektriciteit
Telefoonnet
Politie
Medisch
Voorbereidingstijd
Spreek je om en rond het huis over chips, dan wordt er
in de voorraadkast gekeken. Binnen afzienbare tijd kon
het ook wei eens een verwijzing naar een of ander huis
houdelijk apparaat betekenen.
Huiskamerrobot
Butler
PRULLENBAK
PERSONAL
Alle bestanden die u naar de eeuwige elektronische
jachtvelden stuurt, komen in uw digitale prullenbak
terecht. Want wie onverhoopt van gedachten veran
dert, kan de ongelukkige opruimactie altijd weer on
gedaan maken. In zes korte stappen leggen we u uit
hoe u de prullenbak aanpast aan uw persoonlijke
wensen.
Stap 1
Stap 2
Stap 3
i think there is a world
market for maybe five
computers."
Stap 4
Stap 5
Stap 6
Na de eeuwwisseling vindt een
op de twee Nederlanders zijn
weg naar het digitale multime-
dia-landschap. Daarom de 5 be
langrijkste vragen over Internet
1. WAT IS INTERNET?
Enthousiast geworden door deze Computer Idee computerspecial? Profiteer dan nu van deze superaanbieding
en ontvang Computer Idee elke 14 dagen in de bus!
Computer Idee stecMS (26,
Nu een half iaa_
Ja ik neem tot wederopzegging een halfjaarjaarabonnement [13 nummers op
r
Het derde deel van het spel dat de we
reld deed sidderen. Schiet u een weg
door deprimerende grotten, krochten en
spelonken. Ja, in het spel valt wel eens
dode...
Richtprijs: f 109,95.
Info: CD-Contact Data, 0032-3-2870911
(België)
Het sekssymbool van de digitale revolu
tie. Met de lenigheid van een kat
sprint, rolt en klimt de virtuele dame
het avontuur tegemoet.
Prijs: f 109,95.
Info: Atoll Soft, 0318-505464
Met vindingrijkheid en een ondernemende
geest brengt u Indy waar-ie wezen moet.
Prijs: f 99,95.
Info: CD-Contact Data, 0032-3-2870911 (België)
WOENSDAG 22 DECEMBER 1999
Het Feest of het Einde der Tijden? De overheid houdt ons
voor dat het allemaal wel goed zal verlopen, de overgang van
het jaar 1999 naar het jaar 2000. Computer Idee stipt in vo
gelvlucht de sectoren aan waar volgens de geruchten de
eventuele klappen vallen. Niet om u angst in te boezemen of
om stemming te maken, maar om u een gewaarschuwd
mens te laten zijn.
Als u geen leraar bent of niet tot
de schoolgaande jeugd behoort,
hoeft u zich geen zorgen te ma
ken. Om toch even het grootste
probleem aan te wijzen: de kans
is aanwezig dat negen van de
tien schoolcomputers het na
de jaarwisseling laten afweten.
Reden: de computers die over
heidsinstellingen en bedrijven
voor het onderwijs beschikbaar
stellen, zijn doorgaans te oud.
Hotel geboekt? Vastzittende lif
ten, je kamer niet in of uit kun
nen, een op tilt geslagen tele
fooncentrale waardoor je fout
wordt doorverbonden en de re
kening niet kunnen betalen
(och...) omdat kassa's uitvallen
en de boekhouding een grote
warboel is? Zeker niet ondenk
baar. Want ruim eenvijfde van
het aantal hotels, cafés en restau
rants in ons land heeft zijn meest
vitale computersystemen niet op
orde als het jaar 2000 begint.
Sterker, van alle bedrijfssectoren
heeft de horeca het grootste pro
bleem met de millenniumbug.
Het wordt dringen geblazen
aan de pinautomaat. Tenminste,
dat verwacht de Nederlandsche
Bank (DNB). En om die reden is
de bank aan het hamsteren ge
slagen. Klaarstaande dozen met
biljetten van honderd gulden
moeten rond de eeuwwisseling
de explosieve vraag naar de snip
het hoofd bieden. Millenniumex
perts verwachten wel dat men
sen rond de eeuwwisseling mas
saal contant geld in huis zullen
halen, omdat ze bang zijn dat
betaalautomaten door de millen
niumbug op tilt slaan. DNB
denkt daar anders over. "De ban
ken hebben hun zaakjes op or
de", meldt de zegsman van de
toezichthouder op de banken-
sector.
Niet dat u zal verhongeren, maar
bedenk dat de voedselproductie
en -distributie over de hele we
reld in het gedrang komt. Het
millenniumprobleem laat zich
gelden voor de hele keten: van
de productie, te beginnen met
de levering van het zaaigoed, tot
de distributie van levensmidde
len. Dat begint te lijken op zoiets
als het verwoestende effect van
een sprinkhanenplaag, waarte
gen de boeren al eeuwen strijd
leveren.
Woont u op een vijfde etage
of hoger dan doet u er goed aan
vlak voor de jaarwisseling nog
even wat emmers water te tap
pen. De kans is namelijk aanwe
zig dat u als vijfde-etagebewo
ners de eerste uren van het nieu
we millennium verstoken blijven
van water uit de kraan.
flj Nederland zal alleen wat pro
blemen ondervinden met uitval
len van het elektriciteitsnet»,zo lui
den de meeste berichten. In de
meest ongunstige situatie, zo is
de verwachting, zal de stroom
gedurende maximaal acht uur
uitvallen. Tip: schaf kaarsen aan,
sluit de gordijnen en leg de war
me trui klaar.
Ook al slaat het millenniumpro
bleem ongenadig toe, een be
perkt aantal (overheidsinstellin
gen zal rond de jaarwisseling mo
biel kunnen bellen. Om de mo
biele communicatie rond de jaar
wisseling voor hulpdiensten be
schikbaar te houden, stelt KPN
op 1 oktober voor zes maanden
het Mobiel Nationaal Noodnet in
werking. Hulpverleningsdien
sten, overheidsinstellingen en
maatschappelijk vitale organisa
ties hebben volgens KPN daar
mee de zekerheid dat zij mobiel
kunnen bellen.
Blauw Nederland ziet weinig re
den voor een juichstemming. Bij
na eenderde van de 26 regionale
politiekorpsen is nog niet millen
niumbestendig.
Het is zo en zo geen plaats waar
je wil zijn, maar tijdens de jaar
wisseling is het helemaal verstan
dig om vooral uit het ziekenhuis
te blijven. Minister Borst van
Volksgezondheid garandeert dat
het met de Nederlandse zieken
huizen nu wel goed zit en dat we
geen problemen hoeven te ver
wachten bij het uitvoeren van
medische taken. Borst gaat er op
basis van de laatste gegevens van
uit dat alle ziekenhuizen hun
zaakjes eind december op orde
zullen hebben. Wel houdt de mi
nister formeel een stok achter de
deur waarmee ze via een aanwij
zing ziekenhuizen of vleugels
daarvan tijdelijk kan afsluiten.
"Desondanks durf ik nu de ga
rantie te geven dat er op 31 de
cember genoeg vitale zorg be
schikbaar zal zijn", aldus Borst.
Om u voor te bereiden, had
den we u reeds gemeld. Maar
wanneer weet u en wij met
zekerheid dat het mis gaat?
Het antwoord is: op 31 de
cember 1999, 14.00 Neder
landse tijd precies. Tenmin
ste, als u een familielid of
vriend op Tonga, Nieuw-Zee-
land of Ftïji hebt zitten. Want
dat zijn de streken waar ze
eerste weten hoe de millenni
um bug eruit ziet...
CHIPS
Hij kan voor je stofzuigen, je
wakker maken en de krant en
ontbijt op bed brengen. Ook
voor simpele klusjes op kantoor
draait hij z'n hand niet om. Hij
luistert naar de naam Cye, is
compact, slim, aan te sturen via
de pc en de meest geavanceerde
huisrobot van dit moment. Via
het softwareprogramma Drag-
N-Drive programmeert u de di
verse taken. Door een draadloze
verbinding met de seriële poort
van de computer ontvangt Cye
vervolgens tien commando's per
seconde. Cye leert de omgeving
kennen door middel van sen
soren. Hij wisselt voortdurend
gegevens uit te met de pc waar
op een kaart van het huis wordt
aangemaakt zodat hij nergens
tegenop botst. In de toekomst
willen de makers Cye uitrusten
met emoties en gevoel, zodat hij
van robot verandert in een gezel
lig en kletsend huisdier. Prijs: f
1500.
lnfo:Probotics, 01-412-322 6005
of
www.personalrobots.com
Butlers zijn duur, en oubollig.
Nee, dan de CoolMan. Dit appa
raat dat nog het meeste weg
heeft van een onderdeel van uw
hifi-set, voert opdrachten uit op
basis van gesproken comman
do's. Het licht uit doen bijvoor
beeld, of de thermostaat regelen
en de deuren openen. Overigens
kunt u hem ook even bellen met
uw mobieltje dan begint hij vast
aan z'n klusjes voordat u thuis
komt. Vers kopje koffie? Cool
Man kan ook e-mail lezen en
ontvangen en voor u Internet
ten.
Info: www.coolmaninc.com.
Mini-workshop
I
Dubbelklik op het prullenbak
pictogram op uw bureaublad. Al
le bestanden die u heeft verwij
derd, vindt u terug in de prullen
bak. De bestanden kunnen op
verschillende wijze worden weer
gegeven. Wilt u het naadje van
de kous weten, klik dan in het
menu Beeld op de optie Details.
Nu ziet u precies waar de verwij
derde bestanden oorspronkelijk
vandaan komen, en wanneer ze
verwijderd zijn
(illustratie 1).
Zet de prullenbak naar uw hand
door met de rechter muisknop
op het prullenbak-pictogram te
klikken, en vervolgens op Eigen
schappen (illustratie 2).
Als het goed is, ziet u nu een ven
ster met het tabblad Globaal bo
venop. Is dit niet het geval, kunt
u met een muisklik het juiste tab
blad naar voren laten komen.
Heeft u overigens meer dan één
harddisk of meerdere partities
(zie woordenlijst), dan heeft elke
partitie of harde schijf ook een ei
gen tabblad. In het tabblad Glo
baal kunt u aangeven of u voor
Thomas Watson,
directeur van IBM anno 1943
alle schijven dezelfde instellingen
wilt gebruiken, of dat u ze per
schijf apart wilt opgeven. Het
makkelijkst is natuurlijk om voor
alles dezelfde instellingen te ge
bruiken. Vink daarvoor het keu
zevakje bij Een instelling voor alle
stations gebruiken aan. Interes
sant is ook de mogelijkheid de
grootte van de prullenbak aan te
geven. Standaard staat-ie op tien
procent ingesteld. Dat betekent
dat een schijf van 1 Gb de prul
lenbak 100 Mb aan wegwerpbe-
standen mag bevatten. Mocht u
dat teveel of te weinig vinden,
dan kunt u de schuif op een an
der plekje zetten (illustratie 3).
Zoals gezegd zijn de instellingen
ook per schijf of partitie in te stel
len. Dat is vooral handig als u
schijven van verschillende groot
te heeft. Klik in het tabblad Glo
baal op het keuzevakje bij Sta
tions onafhankelijk configureren.
Nu kunt u voor iedere harddisk of
partitie apart de prullenbak-op
ties wijzigen. U kunt zelfs aange
ven of u voor een bepaalde schijf
helemaal geen prullenbak wilt
gebruiken. Kiest u voor deze op
tie, weet dan wel dat alle bestan
den die u verwijdert ook defini
tief weg zijn, en alleen nog zijn
terug te halen met gespeciali
seerde software. Klik voor deze
optie op het vakje voor Bestan
den niet naar de prullenbak ver
plaatsen, maar direct wissen bij
verwijderen (illustratie 4).
In het tabblad Globaal kunt u
eventueel de optie voor Dialoog
venster voor bevestigen van ver
wijderen weergeven uitschake
len. De pc roept dan niet steeds
of u een bestand bij verwijderen
écht naar de prullenbak wilt ver
plaatsen. Voordeel van deze ex
tra bevestiging is dat u nooit per
ongeluk belangrijke (systeem)be-
standen wist. Aan de andere kant
werkt het behoorlijk op de zenu
wen als de computer om de ha
verklap een bevestiging vraagt.
Ook bij de globale instellingen
kunt u er weer voor kiezen de
prullenbak helemaal te omzeilen,
en de bestanden definitief te wis
sen (illustratie 5).
Mocht u spijt hebben van een al
te enthousiaste voorjaarsschoon
maak, dan kunt u - mits u dus zo
slim bent geweest de prullenbak
niet uit te zetten - het bestand
weer terug zetten. Dubbelklik
daarvoor op het prullenbak-pic
togram op uw bureaublad, selec
teer de spijtoptant, en klik in het
menu Bestand op Terugzetten.
En uiteraard kunt u uw prullen
bak ook leegmaken. In het menu
Bestand klikt u daarvoor op Prul
lenbak leegmaken
(illustratie 6).
Verklarende woordenlijst
Partitie Een harde schijf kan opge
deeld worden in verschillende stukken,
waarbij ieder stuk zich gedraagt als een
'losse' harde schijf met een eigen drive-
letter. Partioneren gebeurt in principe
vóórdat u software op uw PC heeft geïn
stalleerd, hoewel er ook speciale soft
ware bestaat om onder Windows parti
ties aan te maken en/of te wijzigen. Voor
het aanmaken van partities wordt het
programma FD1SK gebruikt, dat u on
der meer op uw Windows opstartschijf
vindt. Let op: zomaar eens wat spelen
met FDISK is niet zonder risico's. Ver
wijdert u met dit programma een be
paalde partitie, dan zijn ook al uw gege
vens op deze partitie definitief verloren!
Weet u niet weet hoe FDISK werkt, ga
dan niet zo maar wat knutselen!
tm
Openen
Verkennen
Prullenbak leegmaken
Plakken
Snelkoppeling maken
alWorl
WO «BJi!
•aa... j 9**vfy j i 9kMm
-.J '«fe «to.NS
-h
- UaMwuoc* -vo kc*e*»r»
WW oO"<
UAWOJ •'«'pee» -*«
k.MnkWi*
Internet is het grootste publieke
computernetwerk ter wereld. Ei
genlijk is het niet één, maar een
bonte verzameling van aan el
kaar geknoopte computernet
werken. En die netwerken beho
ren toe aan bedrijven, universitei
ten, overheden, instanties en
particulieren. Elke computer bin
nen dit gigantische netwerk is
bereikbaar. Met Internet kwam
er voor alle wereldburgers niet al
leen een wereldwijde infrastruc
tuur voor communicatie, maar
ook een enorme bron van infor
matie beschikbaar.
In de jaren zestig begon het
Amerikaanse ministerie van De
fensie te experimenteren met
een computernetwerk dat ten
tijde van calamiteiten (lees een
Russische atoom-aanval) be
trouwbaar en stabiel genoeg zou
blijken om er militaire informatie
over uit te wisselen. De proef
slaagde en groeide uiteindelijk
uit tot het wereldwijde netwerk
zoals we dat nu kennen. Anno
1999 zijn er meer dan twintig
miljoen computers op Internet
aangesloten. Van de over Inter
net te versturen informatie (be
standen) worden talloze digitale
pakketjes gemaakt, die worden
voorzien van een bestemmings
adres en een afzender. Vervol
gens zoeken de pakketjes hun ki
lometers lange weg langs een
aantal computers op Internet tot
ze de plaats van bestemming
hebben bereikt en weer samen
komen tot een 'in te lezen' be
richt. De fysieke verbinding tus
sen de computers bestaat uit
glasvezel-, coax- en koperkabel
in de vorm van telefoonlijnen,
vaste huurlijnen en datalijnen
over de gehele wereld.
Nee. Internet heb je net zo min
nodig als een televisie. Ook zon
der breekt er een nieuwe dag
aan. Internet is nog geen must
voor de particuliere gebruiker,
maar is straks niet meer weg te
denken uit onze samenleving.
Alles. Internet is een grote amu
sementshal, een enorme biblio
theek en een gigantische winkel-
markt tegelijk. U kunt spelletjes
doen, alles te weten komen over
al uw hobby's, contact zoeken
met gelijkgestemden over een
bepaalde onderwerp, het aller
laatste nieuws volgen, opzoeken
waar bij u in de regio meubel
winkels zitten, ideeën opdoen,
boek- en filmrecensies lezen,an
dere culturen opsnuiven, politie
ke kennis vergaren, en hotels
boeken.
Om toegang te krijgen, heeft u,
naast een moderne (krachtige)
computer, een Internet-account
nodig. Dit is een abonnement, te
verkrijgen bij een Internet-provi
der. Een provider is een commer
cieel bedrijf en zorgt dat uw ei
gen computer wordt gekoppeld
aan het wereldwijde Internet. Er
zijn drie wegen om via uw com
puter op Internet te komen. De
eerste is via een gewone tele
foonlijn. Daar is een modem
(vaak in de computer inge
bouwd) voor nodig. Een modem
sluit u aan op uw computer en
aan de andere kant op de tele
foonstekker. De informatie wordt
nu via de telefoonlijn verstuurd
en ontvangen.
U kunt ook Internetten met een
ISDN-lijn en een ISDN-modem
(of adapter). Een ISDN-lijn is een
moderne telefoonlijn. Het voor
deel van ISDN is behalve snel
heid dat u tijdens uw aanwezig
heid op Internet telefonisch be
reikbaar blijft.
De derde manier om op Internet
te komen, is via de kabelaanslui
ting van de televisie. Daarvoor
heeft u een speciaal kastje nodig
(een soort kabelmodem die ook
wel settop box genoemd wordt).
Internetten via de kabel is de
snelste manier en brengt geen
telefoonkosten met zich mee,
maar is nog niet overal mogelijk.
Met Computer Idee haalt u een tijdschrift in huis dat totaal anders is
dan de bestaande computerbladen. Computer Idee schrijft op een he
le duidelijke en leuke manier over computers, in
ternet, digitale fotografie, telefonie en nog veel
meer. Computer Idee test hard- en software,
geeft koopadviezen en cursussen.
Reageer direct door deze bon uit te knippen en
op te sturen als u gebruik wilt maken van deze
fantastische aanbieding.
Stuur de bon in of bel 023-5566789
Computeridee. Ik betaal voor het eerste half jaar slechts f26,- i.p.v. 37,70
Kruis hier uw betalingswijze aan
O Ik machtig VNU Tijdschriften/Media Express hierbij het abonnementsgeld automa
tisch van mijn rekening af te schtijven
Bank of girorekeing nummer: MIMINIMIMIMiMIMIMIgl
O Ik ontvang voor de betaling van het abonnementsgeld een acceptgiro
Handtekeing
Naam
Adres
Postcode
Plaats
Telefoon-
m/v..
-Geboortedatum..
Abonnees betalen voor Computer Idee (2.90 per nummer (in de winkel Z3.25). Deze aanbieding is geldig tot 31 januari 2000. j
Het tijdschrift wordt bezorgd door Media Expresse. U heeft het afgelopen halfjaar geen abonnement gehad op Computer Idee
Prijswijzigingen voorbehouden.
Stuur deze bon in een gesloten envelop naar: Computer Idee, Antwoordnummer 20056,
2130 RE Hoofddorp. Een postzegel is niet nodig.