Kerst
Column
Cötes du Rhöne:
wijn voor de winter
Net iets anders!
Jubileumshow
clown Sllmpie
Het blijft feest met De Scheldebode
en toch gezellig
1998
Een voorproefje
Korte vakanties
'Het zijn stuk voor stuk kleine kunstwerkjes'
Kerst, om op te vreten
„Tring..."
„Hallo, met Sien."
„Dag Sien, met je moeder. Alles goed? Zeg, wat
ik je,eigenlijk vragen wilde, wat doe jij met de kerst?"
„Tergend langzaam eten en van minuut tot minuut niksen met
een selecte keuze aan gezellige lui."
„Ach, ik had gedacht dat je het misschien leuk vond om met
ons..."
„Met jullie? Nou ja... dan nodig ik die gezellige mensen wel een
andere keer uit."
„Uh..."
„Geintje, ma."
„Nou had ik het zo gedacht Sien. Dit jaar zijn er maar liefst drie
zondagen achter elkaar. Als de hele familie op één zondag bij el
kaar komt, dan zitten vader en ik twee zondagen alleen. En dat
wil ik niet."
„Dan doe je toch net of die andere twee zondagen een maandag en
een dinsdag zijn. Moet niet zo moeilijk zijn!"
„Hou je mond Sien en luister! We willen eigenlijk de eerste zon
dag met Lieke (haar dochter) en Nardo (schoonzoon) uit eten
gaan. De tweede zondag vragen we Piet (haar zoon) en Odilia
(schoondochter) hier te eten. Dan verwennen we ze met iets lek
kers."
„Jah ma." (Ik ben op mijn hoede).
„En de derde zondag willen wij bij jou op bezoek komen."
(Bingo, ik ben de sigaar). „Kan... moeder... kan... je kunt bij ons op
bezoek komen, maar hoe had je dat zo gedacht?"
„Nou, omdat jij de tweeling van Piet en Odilia al zo lang niet meer
gezien hebt, lijkt het mij leuk als zij ook komen."
(Die opmerking is echt in de roos, want voor de olijke tweeling
staan al mijn deuren, ramen en horren open).
„Zeg ma, als Odilia, Piet en de tweeling komen, dan vind ik het
logisch dat Lieke en Nardo ook komen. Dan zijn we allemaal bij
elkaar en dan doen we net als twee jaar geleden. De een maakt de
soep, de ander het nagerecht, jullie het hoofdgerecht (gna, gna)
en..."
„Néé, nee, nee en nog eens nee, Sien. Met Lieke en Nardo hebben
wij al afgesproken en dan moet je niet denken dat ze zin hebben
om ook nog eens dat hele eind naar jou toe te rijden."
„En het eten, ma, heb ik daar misschien nog iets over te zeggen,"
probeer ik voorzichtig.
„We doen niks aparts met het eten. Want als we op zaterdag het
vlees kopen, dan is het de derde zondag al lang bedorven. Trou
wens, we hebben dan al twee dagen veel gegeten en dan hebben
we echt geen trek meer in al dat eten als we bij jou zijn."
„Ja maar, lieve mams, ik wil zo graag lekker eten met kerst. Af
gelopen maandag hebben we Chinees gegeten. Dinsdag ook, want
met een tweepersoons afhaalgerecht doe je verdomme twee da
gen. Woensdag hebben we een magnetron-maaltijd verorberd.
Donderdag werd het een pizza en vrijdag friet. En daarom ma, wil
ik lekker en verfijnd eten met de kerst. Ik wil dat iemand zich
voor mij uitslooft, of desnoods doe ik het zelf, om zalige culinaire
hoogstandjes te bereiden. Ik wil iets nieuws... iets spannends
proeven op mijn tong. Ik wil..."
„Als je vader en ik nou eens worstebroodjes meenemen, Sien? En
als jij zorgt dat je ijs in huis hebt, dan neem ik een blik kersen
mee. We verwarmen de kersen en gooien ze over het ijs. Dan zijn
we zo klaar."
„Ja maar ma, ik wil helemaal niet zo klaar zijn met eten. Dat doe
ik al méénden! De magnetron-golven hebben een razende bran
ding in mijn lijf veroorzaakt. De golven beuken mijn hele spijs
vertering naar de filistijnen. Ik..."
„Luister Sien, met die tweeling er bij kun je toch niet rustig eten."
„Kan mij het schelen, mam, ook al blèren ze tot middernacht, als
ik mijn takje dille bij de zalm maar krijg."
„Nou ja, als je dan toch zo eigenwijs bent, moet je het zelf maar
weten hoor. Maar ik neem voor de derde zondag gewoon worste
broodjes mee. En die kersen, zal ik die dan ook meenemen en zorg
jij dan voor ijs?"
"Hèlp."
„Ik ben een echt
kerstmens, al
tijd geweest
ook. Van thuis
uit is de tradi-
tionele kerst
viering aan mij
meegegeven en
is in mijn kerst
beleving altijd
voort blijven leven",
vertelt Jan, 42, gehuwd en vader
van Joris (14) en Mieke (12). Jan
is pompbediende van beroep en
toen hij na al die jaren van on
gestoord kerstmis vieren in ei
gen familiekring te horen kreeg
dat hij op eerste kerstdag moest
werken van tien uur 's ochtends
tot vijf uur 's middags, durfde
hij niet te weigeren. „Mijn baas
besloot voor het eerst in de ge
schiedenis van het bedrijf om op
eerste kerstdag open te blijven.
Onze pomp ligt dicht bij de snel
weg en klanten hadden mijn
baas er op aangesproken dat het
toch wel prettig zou zijn als we
de eerste kerstdag ook geopend
waren. Ik had dat jaar veel extra
vrij gekregen wegens een ver
bouwing aan mijn huis, dus ik
durfde geen nee te zeggen. Maar
mijn vrouw Marion weet altijd
overal raad op. Op kerstavond
hadden we het in ons gezin ex
tra gezellig gemaakt. Na de mis
op kerstavond stond de tafel ge
dekt en zaten tot mijn grote ver
rassing mijn ouders al aan tafel.
Zij wonen sinds tien jaar in
Spanje en komen niet elk jaar
op bezoek. Een heerlijke verras
sing. Marion had voor iedereen
cadeautjes gekocht en onder de
kerstboom gelegd. Het werd
weliswaar een latertje, maar ik
kon tot half tien uitslapen.
Op eerste kerstdag kwamen
mijn ouders, vrouw en kinderen
me verrassen met allerlei lek
kernijen. Bij het kerstboompje
in een hoek van het tankstation
hebben we een heerlijke dag ge
had. We draaiden kerstmuziek
en klanten die kwamen afreke
nen kregen een kopje koffie met
een stukje kerststol. Het werd
één van de leukste kerstmissen
die ik mij kan heugen."
Ook Floor (32) heeft niets tegen
op werken met de kerstdagen:
„Ik werk in de verpleging en ik
probeer als het even kan vrij te
hebben met oud en nieuw, want
dat is mijn feest van het jaar.
Dan komen we altijd met een
aantal vrienden bij elkaar, die
mijn vriend en ik al kennen
sinds onze schooltijd. Met de
kerst is het op de afdeling waar
ik werk, orthopedie, erg gezel
lig. De patiënten krijgen een
feestelijk diner geserveerd en
mijn collega's en ik proberen zo
veel mogelijk tijd met de men
sen door te brengen. Natuurlijk
moet het gewone werk ook
doorgaan, maar je hebt toch
meer tijd dan gewoonlijk om
met de patiënten te praten. Dat
verschilt natuurlijk wel van het
ene jaar op het andere, maar
over het algemeen vind ik het
helemaal geen probleem om met
de kerst te werken. Ook mag er
meer en langer bezoek bij de pa
tiënten worden toegelaten, als
het enigszins mogelijk is. Men
sen zijn dan toch anders op der
gelijke dagen. Ze doen meer hun
best om aardig te zijn.
En zelf ben ik die dagen in een
uitgelaten stemming, omdat ik
mijn vrije dagen en de oud- en
nieuwviering nog vóór me heb
liggen.
Een leuk vooruitzicht!"
Konijn met olijven, roerei met wilde paddestoelen, runderstoof
potten met wijn of hazenrugfilet met een stevige Cötes de Rhö
ne. Het wordt winter, de dagen korten, de stormen zijn veelvul-
diger en de everzwijnen en konijnen zijn het haasje.
Kortom tijd voor wild en wijn. In de wijnstreek van de Cötes du
Rhöne ligt een aantal dorpen met een speciale reputatie. Ze zijn
niet alleen pittoresk, maar er komen tevens wijnen vandaan die
tot de beste van Frankrijk gerekend worden. De meeste slijters
kunnen er wel een uitstekend advies over geven.
Hoe vieren wij onze
J De
kerst?
alternatieven
Bets (52) vertelt lachend: „Met
zes vriendinnen hebben we
een jaar of tien geleden een
traditie ingezet, die we één
voor één in ere houden. Op de
tweede zondag van december
komen we in alle vroegte bij
elkaar, telkens bij een van ons.
We zien elkaar soms maar
twee of drie keer per jaar, of
helemaal niet. Op die tweede
zondag is alles al in kerstsfeer
en praten we onder het genot
van kleine hapjes het jaar even
bij. Een soort reünie zou je
kunnen zeggen. Maar dat niet
alleen. Ieder van ons neemt
iets mee dat ze met de kerstda
gen op tafel brengen. Iets ap
arts. Een voorproefje. We ge
ven elkaar tips over koken of
over iets dat we met onze ei
gen gezinnen en familie kun
nen ondernemen. We zitten bij
de open haard en vertellen el
kaar verhalen. Tot op heden is
het nog altijd zo geweest, dat
we op die bewuste zondag
avond schrokken dat het al zo
laat was. Werkelijk enig! Zo
maak je van de december
maand echt een speciale
maand in kerstsfeer, want we
kijken altijd allemaal uit naar
die tweede zondag in decem
ber!"
Andere gezinnen breken er
eventjes uit in de weken voor
de kerst. Ze huren een huisje
in de bossen en genieten alvast
'vooruit' richting kerstdagen
en de oud- en nieuwviering.
Zoals Peter en Christa, die
daarmee begonnen toen hun
kinderen respectievelijk 5, 7
en 9 waren. Peter: „Ik heb een
drukke baan, waardoor ik pas
's avonds laat thuis ben en ook
de weekenden vul ik voor een
deel met werk. Vroeger toen
de kinderen al om acht uur op
bed lagen zag ik ze soms alleen
op zaterdag en zondag. Dat
vond ik een gemis, maar met
Christa heb ik in dat bewuste
jaar afgesproken dat we in de
cember met ons gezin een lang
weekend doorbrengen in een
leuk huisje of een hotel. Dat
doen we dan wel in Nederland
of vlak over de grens in België
of Duitsland, want je moet
geen uren hoeven te rijden.
Dat is zonde van de tijd. Het
zijn altijd erg geslaagde korte
vakanties. We praten veel, hoe
het op school gaat, wat we in
de kerstvakantie gaan onder
nemen, hoe we de kerstdagen
doorbrengen, we doen gezel
schapspelletjes waaruit er al
tijd een favoriet spelletje ge
kozen wordt wat ook op de
kerstdagen veel gedaan wordt.
Meestal valt die korte decem-
bervakantie in het weekend
rond sinterklaas. We trekken
dan lootjes voor elkaar, want
de pakjesavond vieren we met
ons gezin en met de grootou
ders erbij op kerstavond. Die
hele decembermaand bij ons is
gevuld met geheimzinnigheid
en voorgloeien. Heerlijk!"
Het kerstdiner, ook zo'n ge
beurtenis waarvoor veel geor
ganiseerd en gedaan moet
worden. In het gezin van Mia
en Frits weet iedereen wat zijn
of haar taak is. En dat is ook
wel nodig, want zo vertelt
Mia: „Frits en ik hebben zeven
kinderen. Vier uit zijn vorige
huwelijk en drie uit het mijne.
Ze zijn tussen de vijftien en
twintig jaar; de meesten heb
ben verkering en nemen hun
jongen of meisje op eerste
kerstdag mee naar ons. Samen
met Frits zijn ouders en die
van mij, die allemaal gelukkig
nog in goede gezondheid zijn,
is dat een heel gezelschap
hoor! Maar met het aanschui
ven van tafels tegen elkaar en
het meewerken van de kinde
ren lukt het altijd prima. Op
de dag voor kerst helpt ieder
een mee met de voorbereidin
gen voor het koken, zodat we
op eerste kerstdag alleen maar
hoeven af te bakken of warm
te maken. Dat doen de twee
oma's. Er is een vaste regel,
dat iedereen 's ochtends aan
de aanrecht zijn ontbijt klaar
maakt en aan tafel komt zit
ten. Tien uur is het uiterste
tijdstip, waarop de vaat ge
daan moet worden. Dat doen
de kinderen. Die hebben daar
na hun handen vrij om te doen
wat ze willen. Sommigen gaan
kaarten, anderen kijken een
gezellige kerstfilm op video,
weer anderen gaan wandelen
of bezoeken de ouders van hun
vriendjes of vriendinnetjes. En
wij, de ouderen, gaan op ons
gemak het diner verder voor
bereiden. Alles verloopt vol
gens een bepaalde lijn, waar
van best eens afgeweken kan
worden, maar zo hou je het
wel in de hand. We maken van
elk onderdeel van de dag een
pleziertje."
De beleving van het kerstfeest con
centreert zich weliswaar op beide
kerstdagen, 25 en 26 december,
maar eigenlijk is het jammer als de
weken daaraan voorafgaand aan je
voorbijtrekken zonder iets speci
aals, iets anders-
De Adventtijd begint nu eenmaal elk
jaar op de zondag tussen 27 november
en 3 december.
In die tijd begint de aparte sfeer te heersen
die de laatste maand van het jaar zo kenmerkt. Buiten zet
koning Winter zijn puntjes op de i, binnen is het behaaglijk
warm.
De adventperiode is een tijd van bezinning. De meeste
mensen geven daar hun eigen invulling aan.
Bezinning over het bijna voorbije jaar, de dingen die ge
beuren, de toekomst. Daar past een tijdsbesteding bij, die
een beetje hoort bij reflectie.
Vandaar dat mensen elkaar graag belonen met attent zijn
en attenties, dat laatste in de vorm van cadeautjes.
We feliciteren elkaar als het ware met het afgelopen jaar en
bemoedigen elkaar om het nieuwe jaar zo goed mogelijk in
te vullen.
We zoeken elkaar op, maken een uitstapje, genieten zoveel
mogelijk.
OOST-SOUBURG - Tijdens de kerstvakantie, op 29 december,
komt clown Slimpie met zijn jubileumshow naar wijkcentrum
De Zwaan aan de Kromwegesingel.
De voorstelling begint om 14.00 uur. De zaal is om 13.30 uur
open. Kaartjes kosten f 7,50. Voor dit bedrag mogen de kinde
ren zich laten schminken en krijgen ze ook nog eens een leuke
verrassing.
De clown zelf zorgt uiteraard voor de nodige humor. Ook wil hij
de jeugd zoveel mogelijk bij de show betrekken.
Standaard
Kerstboomstandaards? Wie verzamelt er nu in hemelsnaam kerst
boomstandaards? „Ik", zegt Nellie Heemskerk van het Speelgoed
museum in Oosterhout. Lachend. „Want bijna iedereen reageert zo
verbaasd. Een houten kruis, meer heb je toch niet nodig om een
kerstboom op te zetten, zeggen ze dan. Die verzamel je toch niet?
Waarin ze groot gelijk hebben. Die verzamel ik ook niet. Er zijn ech
ter nog ontzettend veel andere standaards, vooral van gietijzer. Wat
stuk voor stuk kleine kunstwerkjes zijn, die schitterend zijn afge
werkt met prachtige details en ornamenten. En die verzamel ik",
zegt ze enthousiast.
Nellie begon zo'n acht jaar gele
den serieus kerstboomstan
daards te verzamelen. „Ik ben
altijd al een vreselijk verzamel-
dier geweest", begint ze haar re
laas. „Tik ik ergens iets
leuks op de kop, dan is dat
vaak meteen het begin van een
kleine verzameling. Zo is het ei
genlijk ook met die kerst
boomstandaards ge
gaan. Eerst een,
toen nog een en
nog een en nog
een, en intussen
heb ik er zo'n
zestig tot ze
ventig. Die'
voor het me
rendeel date-
ren uit eind Cl
vorige eeuw be
gin deze eeuw."
Maar waarom juist
kerstboomstan
daards? „Dat heeft weer alles te
maken met mijn grote passie:
het verzamelen van alles wat
met onze bekende volksfeesten
zoals sinterklaas, kerst, Sint
Maarten en Driekoningen te
maken heeft. Op een gegeven
ogenblik valt je oog dan
ook op zo'n standaard en
van het een komt het
ander. Je gaat je erin
verdiepen en dan ben
je verkocht."
Voor ze haar eerste
gietijzeren stan
daard tegenkwam
had ook Nellie alleen
herinneringen aan
het houten kruis dat
haar vader vroeger
bij hun thuis onder
de kerstboom zette.
„Ook gebruikte hij la
ter nog zo'n glazen fles
om de boom in te zetten.
Die kon je vullen met water
waardoor de boom goed stevig
stond. Een paar van die glazen
standaards zitten ook in mijn
verzameling, maar het grootste
deel bestaat toch uit gietijzeren
exemplaren. Die bijna allemaal
afkomstig zijn uit Duitsland.
Hier in Nederland zijn ze naar
mijn weten nooit vervaardigd."
De standaards koopt Nellie van
zowel handelaren als particulie
ren. „Waarbij ik ook probeer om
iets van de geschiedenis te we
ten te komen. Bij handelaren
gaat dat niet, maar bij particu
lieren vraag ik altijd naar de
herkomst. Hoe ze er aan zijn ge
komen, of het bijvoorbeeld een
erfstuk is en hoe lang het al in de
familie is. En dat teken ik dan
ook allemaal op en dat bewaar
ik. Verdere documentatie is er
eigenlijk niet. Soms worden
kerstboomstandaards weieens
terloops genoemd in boekjes
over sfeervol kerstvieren, maar
dan heb je het wel gehad. En ik
kan met niemand ervaringen
uitwisselen, want zover bekend
ben ik de enige in ons land die
kerstboomstandaards verza
meld."
Hoewel Nellie bijna al haar
standaards schitterend vindt, is
er toch een aantal exemplaren
dat er voor haar uitspringt. „Er
zit een prachtige Jugendstil tus
sen die kan draaien. Ook heb ik
een Jugendstil waarop sprookjes
staan uitgebeeld. Allemaal in
gietijzer. Verder is er een stan
daard helemaal uitgevoerd in
Art Deco, wat eveneens schitte
rend is om te zien. Net zoals die
standaard met afgelakte padde-
stoeltjes en eikeltjes.
Maar ook het extreme en het ab
surde vind ik prachtig. Zo zit er
een standaard van aluminium
bij, die zo lelijk is dat ie weer
mooi is."
Pronkstukken van haar collectie
noemt Nellie de twee standaards
met muziek. „Een daarvan is
verschrikkelijk mooi. Die is van
verchroomd koper, met erop een
kerstgroep in gips. Hij kan ook
draaien en speelt dan 'Stille
Nacht, Heilige Nacht'. Fantas
tisch!" Wie een aantal kerst
boomstandaards wil komen be
kijken, kan momenteel terecht
in het Speelgoedmuseum aan de
St.-Vincentiusstraat 86 in Oos
terhout. „Daar is nu een kleine
expositie ingericht, zodat ieder
een ze kan bewonderen", zegt
Nellie uitnodigend. „En als er
mensen zijn die de verzameling
eens een keertje willen lenen om
die elders te tonen, kunnen ze
altijd contact opnemen met mij.
Wat zeker de moeite waard is.
Zo heb ik ze in het verleden hier
in Oosterhout in een kerk ten
toongesteld en de reacties van
de bezoekers waren ontzettend
positief. Er ging voor hen echt
een wereld open!".
i
