I?9
2.ra
1?9
i?°
i?8
MEER PLEZIER VAN JE GULDEN
Nog steeds feest
bij Piet Klerkx in
Waalwijk
Nieuwe Pokon-
tuinvoedingen
Lood in het
drinkwater
Nieuwe regels asbest
Leven met hooikoorts
Jonge kaas
Jong belegen
Oude
99
I?9
2
99
O?9
I?9
Smiths
dorito's
Gouden aar
roomboter
vulkoeken ^79
Fleuril wasmiddel
Becel
margarine
Brinta
wake-up
Heineken
lingens
blond
met gratis
CD-ROM SPEL!
cluster 6 flesjes
Roomijs
Dinnergold pizza
margherita
Muller
rijstdessert
Coberco
vanille
yoghurt 1?9
ftrood e-n
Witte puntjes
of bolletjes ^OO
Ovenverse
ragout
broodjes
Kaas-uien
stokbrood
Fijn of grof
volkoren
brood
Otroov&o e-n frvit
Haus-
macher
Boontjes
Nectarines
Kom
kommers
Slamix
SUPERMARKTEN
Kookshows
Blauwkleuring
LODEN WATERLEIDINGEN VERVANGEN
Subsidie
Grijs
HERGEBRUIK ASBEST VERBODEN
wat zijn de risico's van asbest?
Waar kan ik asbest in en om het huis aantreffen?
Moeten asbesthoudende materialen in huis worden verwijderd?
Mag ik asbesthoudende materialen zelf verwijderen?
Ik wil de asbestcementplaten van mijn oude schuur graag opnieuw
gebruiken voor mijn nieuwe schuurtje. Mag dat?
Wat doe ik als er asbest in mijn verwarmingsketel is verwerkt?
Mijn schoorsteenveger zegt dat hij meer dan normaal moet rekenen om
dat mijn schoorsteen asbest bevat. Kan dat kloppen?
Hoe vind Ik een deskundig asbestverwijderingsbedrijf?
waar vind ik meer informatie over risico's en regels rond asbest?
Informatie
Verschijnselen
Met of zonder recept
SCHELDEBODE VAN WOENSDAG 1 JULI 1998 M
M
PAGINA 6
diverse smaken
per zak
per pak
poeder of
vloeibaar
per pak/flacon
kuip 500 gram
diverse smaken
per pak
Piepvvi&C
vanille, aardbei
of dame blanche
literbak
bundel a 3 stuks
aardbei of appel 1.29
zak 6 stuks
per stuk
per stuk
per stuk
100 gram
500 gram
j kilobak
per stuk
diverse soorten
zakje 200 gram
no. 27, geldig t/m zaterdag 4 juli, prijswijzigingen, zetfouten en uitverkocht voorbehouden
MIDDELBURG
WINKELCENTRUM DAUWENDAELE EN WINKELCENTRUM WELSINGE
WAALWIJK - De grote heropening is inmiddels achter
de rug. Maar nog steeds is het bij Piet Klerkx Keuken
wereld in Waalwijk een feestelijke aangelegenheid. En
volgens manager Ronald Verbeek zal dat ook wel zo
blijven.
„Om hier rond te lopen is gewoon een groot feest", al
dus de enthousiaste manager. Talloze mensen hebben
inmiddels de nieuwe showroom bezocht en dat heeft al
vele complimenten opgeleverd. „Zes maanden is aan
deze showroom gewerkt, maar het is de moeite meer
dan waard geweest", aldus Verbeek.
Volgens Verbeek blijft 'stijl' centraal staan bij Piet
Klerkx Keukenwereld. Het totale aanbod is dan ook
een verzameling van diverse stijlen. Van klassiek tot
design, van de traditionele Engelse Country Style tot
de oerdegelijke Hollandse boerenkeuken.
In de nieuwe showroom hebben die diverse stijlen elk
een eigen plek gekregen. Woonwinkelen wordt daar
door niet alleen een stuk leuker, maar ook een stuk
makkelijker.
Midden in de keukenwereld is een plein met terrasjes
gecrëerd. Hier kunt u even bijkomen met een kopje
koffie. Maar dit plein is tevens een podium voor beken
de en onbekende topkoks. Zij zullen op dit plein hun
culinaire kunsten vertonen. Regelmatig worden hier
namelijk kookshows gegeven door deze koks.
In zes maanden tijd is keukenwereld één van de mooi
ste showrooms van Nederland geworden. Reacties van
de eerste bezoekers waren dan ook zeer enthousiast en
veelbelovend.
Logisch gezien de inrichting van de nieuwe showroom.
De bezoekers zijn echter ook zeer te spreken over het
riante aanbod. Bij Piet Klerkx Keukenwereld vindt u
vier merken in één showroom, zelfs SieMatic.
En dat is het grootste keukenmerk ter wereld. Andere
merken in de nieuwe showroom zijn Cosy keuken,
Town Country-collections en het eigen merk Piet
Klerkx Selection.
Het is weer tijd om te tuin te bemesten. Op bemes-
tingsgebied is er voor de tuin veel uitzoek uit vele mer
ken en in allerlei soorten en hoeveelheden. Zoals bij
voorbeeld de nieuwe druivenmest.
Druiven groeien op elke grond. De beste kwaliteit van
druiven groeit echter op zandleem- tot leemgrond. In
de ondergrond mogen geen storende lagen aanwezig
zijn en ook de grondwaterstand moet niet te hoog zijn.
DCM Levende Meststof voor Druiven is een organische
meststof op basis van bloedmeel. Het bevat extra mag
nesium waardoor het vroegtijdig rood verkleuren van
de bladeren wordt voorkomen.
Ook voor de siertuin is er iets nieuws, Hortensiavoe
ding met een zakje blauwkleuring. Hortensia's, rodo
dendrons en heideplanten stellen hoge eisen aan de
verzorging. Door het toedienen van Pokon Super Hor
tensiavoeding krijgen zij alles wat zij nodig hebben.
Tweemaal per jaar een organische meststofkorrels ge
lijkmatig verdelen en door de bovengrond harken en
vervolgens een fikse hoeveelheid water geven is alles
wat er gedaan moet worden. Om de hortensia blauw te
kleuren heeft Pokon drie zakjes aluminiumsulfaat in
de verpakking bijgevoegd.
We hebben in Nederland drinkwater van een goede
kwaliteit. Dat is belangrijk voor de volksgezondheid.
De waterleidingbedrijven zien erop toe dat de kwali
teit ook gehandhaafd blijft en zo mogelijk nog verbe
terd. Stoffen die niet in het water thuishoren, worden
zoveel mogelijk verwijderd.
Tot de stoffen die zeker niet in dat drinkwater thuis
horen, behoort lood. Nu hebben in Nederland nog zo'n
275.000 woningen loden waterleidingen. Die leidingen
geven een kleine hoeveelheid lood aan het drinkwater
af. Die hoeveelheid levert voor kinderen vanaf één jaar
en voor volwassenen geen gezondheidsrisico op, maar
het is beter dat die leidingen worden vervangen. Daar
om is een Plan van Aanpak opgesteld om alle loden
waterleidingen in Nederland voor 2005 te vervangen.
Voor baby's onder een jaar geldt wel een waarschu
wing voor het gebruik van drinkwater uit loden leidin
gen. Niet dat dat water een ernstig gevaar met zich
meebrengt, maar het kan eventueel wel leiden tot een
iets lagere intelligentie en tot gedragsveranderingen.
De effecten zijn echter nauwelijks meetbaar. Toch is
het beter (fles)voeding van kleine baby's niet met wa
ter uit loden waterleidingen aan te maken, maar met
bronwater. Met filtreren of koken gaat het lood niet uit
het water. Ook de kraan laten doorlopen helpt niet.
Voor alle duidelijkheid: het gaat dus uitsluitend om
water uit loden waterleidingen. In het overgrote deel
van de Nederlandse woningen zitten koperen waterlei
dingen. Alleen in huizen die voor 1960 zijn gebouwd
kunnen wellicht nog loden waterleidingen zitten.
Lood in het lichaam is voor niemand goed. Dus ook al
hebt u geen baby in huis, dan is het toch zaak de loden
waterleidingen zo snel mogelijk te laten vervangen.
Huiseigenaren kunnen daarvoor subsidie krijgen. Ge
meenten hebben in het kader van de Tijdelijke Stimu
leringsregeling Duurzaam Bouwen geld beschikbaar.
Hoeveel subsidie men kan krijgen, hangt af van de ge
meente en van de werkzaamheden die moeten worden
verricht. Informatie over deze subsidie kunt u krijgen
bij de afdeling Voorlichting van uw gemeente. Het ver
vangen van loden waterleidingen kost gemiddeld
ƒ3.000,- per woning. Maar veel hangt natuurlijk af van
het hak- en breekwerk dat moet worden verricht en op
welke manier muren en vloeren weer moeten worden
afgewerkt. Ook de buitenleidingen van oudere wonin
gen kunnen nog van lood zijn. De waterleidingbedrij
ven in Nederland zijn bezig ook die te vervangen. Ze
willen daar in 2000 grotendeels mee klaar zijn. Mocht
u besluiten de loden waterleidingen in uw huis te laten
vervangen, neem dan contact op met uw waterleiding
bedrijf. Dat is dan bereid om ook de buitenleiding ver
sneld te vervangen.
Hoe weet u nu of u loden waterleidingen hebt? Dat is te
zien aan de kleur: loden leidingen zijn grijs, koperen
zijn roodbruin. Maar vaak is niet te zien welke kleur de
leidingen hebben omdat ze ofwel in de muur zitten of
wel geschilderd zijn. Vraag daarom advies aan uw (er
kende) installateur.
Bij de Stichting Loodsanering kunt u terecht voor in
formatie over het vervangen van loden waterleidingen:
tel. 0800 - 0 22 25 26.
Asbest heeft lang bekend gestaan om zijn goede eigenschappen: het is sterk,
brandwerend, slijtvast en goedkoop. Daarom is het materiaal in het verleden
veel gebruikt, bijvoorbeeld in de bouw. Inmiddels is bekend dat asbest kanker
kan veroorzaken en zijn verkoop en toepassing van asbest in Nederland verbo
den.
Bovendien gelden er strikte regels voor het slopen, afvoeren en storten van as
besthoudende materialen. Het is voor particulieren verboden om asbest in
bouwwerken toe te passen.
In dit artikel worden risico's en regels rond asbest kort op een rijtje gezet, aan de
hand van een aantal veel gestelde vragen.
De microscopisch kleine asbestvezeltjes kunnen, wanneer ze worden ingeademd,
diep in de longen doordringen en op termijn bepaalde vormen van longkanker
veroorzaken. In Nederland sterven naar schatting jaarlijks zo'n 600 mensen als
gevolg van door asbest veroorzaakte kanker. In de gewone buitenlucht bevinden
zich zo weinig vezels dat het gezondheidsrisico daarvan verwaarloosbaar klein
is. Ook wanneer de asbestvezels stevig vastzitten kunnen ze niet worden inge
ademd en zijn de risico's klein. Maar als asbesthoudend materiaal op een ondes
kundige manier wordt gesloopt of bewerkt (denk bijvoorbeeld aan schuren, bo
ren, zagen en breken), komen vele miljoenen vezels vrij en nemen de risico's toe.
Om dat te voorkomen zijn strenge regels opgesteld.
In en om veel oudere huizen is asbest toegepast, vaak in de vorm van asbesthou
dend cement. Asbestcementplaten bevinden zich het meest in gevels, het dakbe
schot, in en rondom schoorstenen, bij de CV-installatie, op galerijen van flats en
als golfplaat op schuren en garages. Ook in sommige soorten vinylzeil (geprodu
ceerd tussen 1968 en 1983) en in een bepaald type oude, harde vinyltegels komt
asbest voor. Meestal kan alleen een materiaalanalyse uitsluitsel geven of een
materiaal asbest bevat. Een overzicht van de meest toegepaste asbesthoudende
producten in en rondom woningen vindt u in de brochure 'Asbest in woningen'.
Nee: als asbesthoudend materiaal in goede staat verkeert, is het vaak beter om
het gewoon te laten zitten. Is het materiaal in slechte staat, of gaat er bijvoor
beeld verbouwd worden, dan is het beter om het asbest te (laten) verwijderen.
Bedenk wel dat het niet volgens de voorschriften verwijderen vaak een stuk ge
vaarlijker is dan het laten zitten van asbest.
Soms. U moet daarbij wel voldoen aan een reeks voorschriftenMeer informatie
daarover staat in de brochure 'Asbest in woningen'. Als u asbest wilt (laten) ver
wijderen, dan moet u daarvoor in de meeste gevallen toestemming vragen aan de
gemeente. De gemeente beschikt ook over voorschriften voor het aanbieden van
asbesthoudend afval. Dat moet in elk geval secuur worden verpakt en apart
worden gehouden van gewoon huisvuil. In veel gevallen is het beter om asbest te
laten verwijderen door een deskundig asbestverwijderingsbedrijf. Voor een aan
tal asbesthoudende materialen is dat zelfs verplicht. Een overzicht hiervan vindt
u ook in de brochure 'Asbest in woningen'.
Nee. Hergebruik was altijd al onverstandig, zeker als daarbij werd geschuurd,
gezaagd, geboord of gebroken. Maar per 1 juli 1998 geldt voor particulieren een
volledig verbod voor dit soort hergebruik en voor andere toepassingen van as
best in bouwwerken.
In en rond oudere verwarmingstoestellen kan asbest zijn verwerkt. In de meeste
gevallen is het niet nodig om dit asbest te laten verwijderen. U mag in elk geval
nooit zelf asbesthoudende materialen uit of rond verwarmingstoestellen verwij
deren. Een aantal routinematige verwijderingswerkzaamheden mag worden uit
gevoerd door een gewoon installatiebedrijf dat zich daarbij wel aan regels moet
houden, Zo moet de monteur die het asbest verwijdert een speciale asbestcursus
hebben gevolgd. Ook kan het voorkomen dat het installatiebedrijf dat het on
derhoud uitvoert het venvarmingstoestel 'onderhoudstechnisch asbestvrij' wil
maken, om blootstelling van de installateur bij latere onderhoudsbeurten te
voorkomen.
Ja, dat kan kloppen. In oudere rookgaskanalen kan asbest voorkomen. Bij het
vegen moeten dan bepaalde voorschriften in acht worden genomen om te voor
komen dat er asbest vrijkomt. Die maatregelen zijn kostenverhogend. Niet elk
schoorsteenveegbedrijf is trouwens in staat om aan de betreffende voorschriften
te voldoen. U kunt ook kiezen voor het aanbrengen van een asbestvrije deklaag
aan de binnenzijde van het rookgaskanaal of voor het laten verwijderen van as
best door een deskundig asbestvei-wijderingsbedrijf.
Een overzicht van deskundige asbestverwijderingsbedrijven (bedrijven die vol
doen aan een reeks voorschriften) kunt u opvragen bij de Stichting Bouwkwali
teit: tel. 070 - 3 99 84 67.
Meer informatie vindt u in de gratis brochure 'Asbest in woningen'. Die wordt
momenteel herzien en is vanaf eind juli verkrijgbaar bij het distributiecentrum
van het ministerie van VROM: tel. 079 - 3 44 94 49, onder vermelding van distri
butienummer 22618/210.
Als u asbest wilt (laten) verwijderen of asbestbevattend afval heeft, neem dan
contact op met uw gemeente.
Voor andere vragen kunt u contact opnemen met het Bureau Persoonlijke Voor
lichting van het ministerie van VROM: tel. 070 - 3 39 50 50.
Niet iedereen kijkt na een lange vochtige winterperiode uit naar de komst van de
zomer. Hiertoe behoren zeker de hooikoortspatiënten onder ons. Voor hen bete
kent die periode van zon en droogte een aaneenschakeling van niezen, neussnui
ten en jeukende ogen. Hooikoorts is een veel voorkomende aandoening. Met de
juiste adviezen en geneesmiddelen kunt u uw hooikoorts goed de baas blijven.
Hiervoor kunt u terecht in uw apotheek.
Hooikoorts is een verwarrende naam. Het heeft namelijk niets met koorts en ei
genlijk ook niets met hooi te maken. Vroeger dacht men echter dat het een soort
koorts was, omdat je je er behoorlijk ziek door kan voelen. Ook dacht men dat de
klachten met name in de hooitijd voorkwamen, vandaar de naam hooi-koorts.
Hooikoorts is een soort allergie, maar de stoffen waarvoor u allergisch bent
(stuifmeelkorrels of 'pollen') komen niet gedurende het hele jaar voor. In de
bloeiperiode van bomen, bloemen en grassen, dus wanneer er veel stuifmeel in
de lucht is, krijgt de hooikoortspatiët het zwaar te verduren. Omdat bomen al in
februari/maart stuifmeel produceren, kunnen de klachten al vroeg in het seizoen
beginnen. Dit kan duren tot na de zomer, als de grassen en bloemen zijn uitge
bloeid.
De meest voorkomende verschijnselen bij hooikoorts zijn ook de bekendste: nie
zen, loopneus en brandende en tranende ogen. U kunt de klachten met enkele
eenvoudige maatregelen verminderen. Zo is het verstandig om tijdens 'hooi-
koortsweer' (warm, droog en winderig) in ieder geval een zonnebril te dragen en
zo weinig mogelijk in de ogen te wrijven of een nat washandje op de ogen leggen.
Het beste wat gedaan kan worden is om contact met stuifmeel korrels te vermij
den. Dit is makkelijker gezegd dan gedaan, want het betekent bij hooikoorts dat
u gedurende één of meerdere maanden niet naar buiten mag. Wat u wel kunt
doen is uw huis bij voorkeur 's ochtends luchten, want dan zijn er minder pollen
in de lucht. Aan zee zijn minder pollen dan in het binnenland, daarom is een va
kantie aan zee is aan te raden.Van begin mei tot eind juli kunt u naar het hooi
koorts-weerbericht luisteren op Radio 1 om 17.35. Of Teletekst pagina 505 raad
plegen.
Het is eigenlijk niet te voorkomen dat u toch in aanraking komt met de stof
waarvoor u allergisch bent. Voor die gevallen zijn er verschillende soorten ge
neesmiddelen. met of zonder doktersrecept, die tegen of bij allergie gebruikt
kunnen worden. Er zijn ook geneesmiddelen die de verschijnselen van hooi
koorts kunnen voorkomen. Hiermee moet gestart worden zodra het allergie-sei
zoen begint. Bij uw apotheek kunt u hier informatie over krijgen.
Wist u trouwens dat sommige zelfzorgmiddelen tegen hooikoorts niet goed sa
men gaan met bepaalde receptgeneesmiddelen? Het is daarom verstandig om
met uw apotheker of een apothekersassistent te overleggen welk middel het bes
te bij u past.