11
11
GROEN LEER
CROENKALENDER
'I JBsgfei'VV
Electrolux
uu
O
SCHELDEBODE
Orchideeën
in 2-liter pot van 9.40 voor
LU
INI
Pesten
DINSDAG 19 MEI 1998 M/V
Familieportret
babyportret
Huwelijk
Gewijzigde afsluittijden i.v.m. pinksteren
^ELBÜ^
Toilet voor parkeerterreinen
Tevredenheidsonderzoek politie
E 1
L K
E W
E
E
K HUIS AA
N HUIS 0
P V
L C H
E
R
E N
De internationale Delta
Profronde krijgt
zaterdag 23 mei een
grote en kwalitatief
behoorlijke bezetting.
Komende zaterdag zijn
op het Abdijplein van
Middelburg tal van
oldtimers te zien.
Diana Smid neemt 23
mei deel aan het
internationale jiu-jitsu
toernooi in Denemarken.
clsl x V
Toegang
WILLEMSEN EN KLAPWIJK HEBBEN EEN EN DEZELFDE GROTE LIEFDE
Schroothoop
Melk
Gesmeerd
ELEKTRISCHE
KOELBOX
Beste service, laagste prijs!
IJzeren man
Ereplaats
O
l^lÜTid&rpQjtrst
FOTOSTUDIO THE.0 VfcM OEI GENÜGTEN
Vrijlandstraat 75 - W.C. Dauwendaele
Middelburg-0118-640317
Uitgave woensdag 3 juni:
Advertenties dienen uiterlijk vrijdag 29 mei
om 9.00 uur in ons bezit te zijn; redactiecopij uiterlijk op
vrijdag 29 mei om 12.00 uur.
Wij wensen u prettige pinksterdagi
Waterschap Zeeuwse Eilanden en de gemeente Veere hebben
besloten op een aantal parkeerterreinen aan de Walcherse kust
tolletcabines te plaatsen.
Achtergrond van deze actie is het verbeteren van de kwaliteit
voor de gebruikers van de parkeerterreinen. Het gaat om de wa
terschapsterreinen aan de Galgeweg en Strandweg in Koude-
kerke, Valkenisseweg in Biggekerke, Randduinweg en Duinweg
in Oostkopelle en Oranjezon en Fort den Haakweg in Vrouwen
polder, De gemeentelijke terreinen liggen aan de J. Tooropstraat
in Domburg en de Verlengde Dishoekseweg in Koudekerke. In
eerste instantie gaat het om een proef, die de hele zomer duurt.
Is er sprake van een succes, dan wordt overwogen deze voorzie
ning elk jaar aan te bieden. De toiletten (met waterspoeling)
blijven tot 1 oktober staan. De toiletcabines zijn voorzien van
informatie- en reclamepanelen. Het gebruik is gratis.
WALCHEREN - Om de dienstverlening naar de burgers te kun
nen verbeteren heeft de politie Walcheren onlangs een schrifte
lijke enquete gehouden onder de inwoners van Walcheren die in
1997 aangifte hebben gedaan van woninginbraak. Het doel van
de enquête was om te kijken of de aangevers tevreden zijn met
de afhandeling. Vorig jaar werd er van ongeveer 800 woningin
braken aangifte gedaan. Een representatief deel daarvan kreeg
een invulformulier thuis. Meer dan de helft hiervan werd terug
gestuurd. Het meest opvallende van de antwoorden is dat
slachtoffers van woninginbraken meer willen horen over het
verloop van hun zaak. Een op de vijf gedupeerden weet, via jus
titie, dat hun zaak is opgelost. Verder blijkt dat bij slechts de
helft van de aangiften door de politie een preventie-advies is
verstrekt. Nagenoeg iedereen is tevreden over de wijze waarop
de aangifte is opgenomen.
Openingctiiden:
'maandag t/if> vrtfeteg 9,30-12.00 13.00-18.00 uur
zaterdag 8.30-16.00 uur
U 4 §®®ïtei SHtSWs
een natuurlijke zaak
Wilgenhoekweg I3a
4353 EA Serooskerke
Telefoon: 0118-592820
ISTICHTING HET ZEEU W SE
LANDSCHAP
In Zeeland komen onge
veer vijftien verschillende
soorten orchideeën voor,
die rond deze tijd beginnen
te bloeien. De vroegst
bloeiende is de Harlekijn,
die de Zeeuwse benaming
'Koekoeksblomme' heeft.
Vroeger kwamen Harle
kijnorchissen zeer alge
meen voor, tegenwoordig
zijn ze bijna uitgestorven.
Oorzaken hiervoor zijn be
mesting en ontwatering.
Orchideeën zijn zeer ge
voelig voor veranderingen
in het milieu. Dit komt
doordat zij in symbiose le
ven met een ondergrondse
schimmel, die erg gevoelig
is voor veranderingen in
het milieu. Deze gevoelig
heid maakt orchideeën bij
uitstek geschikt als graad
meter voor resultaten van natuurbeheer. Want net zo goed als
ze bij veranderingen verdwijnen, kunnen zij ook bij verande
ringen verschijnen. Dat gebeurt dan ook zodra het milieu ge
schikt is. En je kunt er vanuit gaan dat ze bij een geschikte
groeiplaats ook verschijnen, want één orchidee produceert tot
maximaal ongeveer 850.000 zaden, die zo licht zijn dat ze tot op
2 kilometer in de lucht gevonden worden.
Orchideeën groeien vaak in laaggelegen, vochtige gebieden
waar gemaaid wordt,-Zexmrdwijnen echter zodra er kunstmest
wordt gestrooid. Door het bemesten krijgt gras maximale kans
om te groeien en daardoor worden andere soorten zoals orchi
deeën verdrongen. Maar als de bemesting stopgezet wordt kan
de situatie zich vaak vrij snel herstellen. En als een bepaalde
orchidee zich eenmaal weer gevestigd heeft dan is het een
kwestie van tijd voordat de wei er weer helemaal bont van ziet.
Natuurlijk gaat het dan niet om de orchideeën alleen. Als het
goed is profiteren andere organismen mee: vlinders en andere
insekten, vogels, allerlei kruiden; kortom de bonte wei in opti
ma forma.
SCHELDEBODE
i
i\ 1
Wereldkampioen bij Dutch Open
VLISSINGEN - De wereldkampioen zijspan 1997 Ser-
gis/Rasmanis uit Letland heeft al toegezegd mee te
doen aan de KNMV Dutch Open Motocross voor Zij
spannen. Op donderdag 21 mei, hemelvaartsdag, wor
den op het Sloehavencircuit aan de Engelandweg de
Nederlandse Kampioenschappen voor zijspannen en
viertakten gereden.
- m-,
•»-
In voorbereiding op de Zeeuwse
zijspanprimeur is het Sloeha
vencircuit drastisch onder han
den genomen. De baan werd
verbreed tot 8 meter en is speci
fiek voor de zijspanklasse aan
gepast. Met een lengte van onge
veer 1700 meter is het zeer over
zichtelijk voor het publiek. Niet
alleen motoren met zijspan kun
nen op dit circuit rijden, maar
ook motoren met 125 cc. In ver
schillende klassen worden de
gehele dag motocross-wedstrij
den verreden. Zo is er de Dutch
Open voor zijspannen, waarin
ook Zeeland is vertegenwoor
digd dankzij het uit Zuid-Beve
land afkomstige koppel Kees
Zuidhof en Kees den Dekker
(startnummer 10). Zij en andere
Nederlandse toppers, maar na
tuurlijk ook buitenlandse favo
rieten, strijden om de titel Ne
derlands Kampioen.
Het is een Open Nederlands
Kampioenschap dus u kunt ook
deelnemers uit België, Duits
land, Rusland, Letland en Noor
wegen aan het werk zien. En ui-
WS i/tèzkêW «W V-
Donderdag 21 mei motorcross op Sloehavencircuit.
teraard is Nederland goed verte
genwoordigd. Ook in de wed
strijd voor de viertakten komen
deelnemers van alle nationali
teiten aan de start. Favoriet zijn
Jef Jansen, Erik Davids en Toine
van Dijk. Vanaf 10.00 uur 's
morgens beginnen de trainin
gen, gevolgd door een echte tijd-
straining zoals bij Formule I ge
bruikelijk is. Na de officiële
opening door de Zeeuwse gede
puteerde van Sportzaken, L.
Coppoolse, om 12.45 uur en van
af 13.00 uur wordt de eerste
wedstrijd gereden, gevolgd door
de huldiging. Om 15.30 uur be
gint de tweede manche. Een
ronde duurt ongeveer 25 minu
ten. Om 17.15 uur vindt de hul
diging van de winnaars van het
dagklassement (in alle klassen)
plaats.
De toegang voor kinderen tot en
met 12 jaar is gratis, kinderen
tot en met 15 jaar betalen 10,-
en volwassen moeten 17,50
betalen om de wedstrijden mee
te maken. Organisatie van dit
evenement is in handen van Mo
torsportvereniging De Uitlaat
uit Middelburg.
'ik was tuk op die kraan'
RITTHEM - Het'leeftijdsverschil van Martien Willem-
sen uit Vlissingen en Peter Klapwijk uit Oost-Souburg
is op de kop af dertig jaar. Willemsen is 70, Klapwijk
net 40. Beiden hebben één en dezelfde grote liefde in
hun leven: een Priestman Ityger dragline.
door Tannie van Eek
Met dit versdrl dat Martien
vanaf 1956 met de Priestman
werkte of liever draaide en Peter
al heel wat jaren hunkerend af
wacht tot hij de dragline de zij
ne mag noemen.
En eindelijk is het er van geko
men. Martien Willemsen, tot
voor kort eigenaar van het op
slagterrein aan de Loodweg in
Ritthem verkocht 1 januari van
dit jaar zijn hele bedrijf aan
Handelsonderneming Groka
waarvan Peter Klapwijk direk-
teur is.
En de kraan werd mee verkocht.
Peter: "Ik heb alles van Martien
overgenomen, maar ik was het
meest tuk op die kraan."
Jaren terug, Peter Klapwijk
rijdt langs het terrein van Wil
lemsen, ziet de dragline en
denkt: verrek, als dat de kraan
van mijn opa niet is. Hij keert de
auto, zoekt de dragline af en ja
wel een heel klein embleem
geeft zekerheid. De kraan is van
Peter's opa geweest.
"Sloop 'm niet", vraagt hij aan
Willemsen. En deze belooft op
zijn woord van eer dat de drag
line nooit op de schroothoop zal
komen. En Klapwijk doet nu
wat terug voor deze belofte. De
Priestman Tyger krijgt een laat
ste rustplaats hoog op een sok
kel op het terrein aan de Lood
weg.
Opgeknapt in de oorspronkelij
ke staat en als herinnering aan
het vele werk dat vooral na de
watersnoodramp van 1953 door
Willemsen met deze kraan werd
verzet.
Martien Willemsen was tot dat
jaar onderhoudsmonteur in
Kloosterzande. Kort na de ramp
leerde hij het beroep van kraan
machinist. "Zenuwenwerk",
zegt hij nog als hij erop terug
kijkt. Van 's morgens zeven tot 's
avonds tien op de kraan. Soms
kon hij het bijna niet aan. Een
terug was er echter niet. "In één
klap ging mijn loon van 30 naar
75 gulden per week." Hij hield
vol. Gelukkig had hij heel goede
ogen, want bij dit werk komt het
op precisie aan. "En altijd de ra
men van de dragline open zodat
er geen schommelingen in beeld
kwamen."
Martien Willemsen redde het.
Op advies van de dokter at en
dronk hij, melk welteverstaan,
de hele werkdag en zo bleef hij
zijn zenuwen de baas. "Maar
wat doet een mens", filosofeert
hij in de kantine van Groka, "als
hij iets heeft geleerd dan wil hij
meer."
En in 1956 koopt hij zijn eerste
kraan, de Priestman Tyger. Het
wórdt een liefde voor het leven.
Van alles heeft hij er mee ge
daan. Ballastblokken aan de
dam leggen, dijken verhogen,
beulen(=slopen), knijpen(=laden
en lossen van schepen), grond
werk, grond verzetten, sloten
graven voor de ruilverkaveling,
heipalen slaan voor woningen
in Rotterdam Blaak.
"Heien met het oude valblok.
Heel soms zie je dat nog, maar
meestal gebeurt het nu hydrau
lisch." Willemsen kwam altijd
als eerste op het werk en ging als
laatste weg. Had werk in heel
Nederland. Zomer en winter
woonde hij bijna altijd in een
woonwagen bij het karwei dat
geklaard moest worden. Elke
zaterdagmiddag moest de motor
van de dragline gesmeerd wor
den.
"Het vet verdampt namelijk
niet. Dat moet elke keer op
nieuw weggehaald worden. Het
had ook voordelen hoor, dat
smeren op zaterdagmiddag. Je
vrouw wist nooit hoeveel tijd er
ADVERTENTIE
Type RC210. Inhoud 21 liter.
Gewicht 4,3 kg.Ideaal voor op de
camping. 12 Volt. Kan ook verwarmen.
Een Priestman Tyger dragline
in ging zitten." Lachend: "Er
moest nog meer gesmeerd wor
den, snap je".
Werk wat hem eerst bijna de
vernieling in deed gaan, werd
meer en meer zijn leven.
"Je raakt met zo'n kraan ver
groeid in al die jaren. Elk geluid
herken je, alle handels bedien je
feilloos met handen en voeten.
Voortdurend moet je opletten,
de trekdraad, de hijsdraad het
moet allemaal precies kloppen
wat de spanning betreft. Ik heb
zoveel kipkarren geladen, dan
mag de bak niet naar beneden
vallen. Ach, die kraan staat naar
jouw hand. Onderhoud, veran
deringen en reparaties, alles
deed ik zelf."
Wat maakt deze dragline van
een Engels merk voor Martien
Willemsen nu zo speciaal
"Voor die tijd was het één van
de prettigste machines. Door de
platenkoppeling en hulpfricties.
En, de machine leefde. Een
draadkraan met een motor is
het, in tegenstelling tot nu, nu is
alles hydraulisch. Dat leeft
niet."
De IJzeren Man, zo werden de
draglines genoemd. Het zwem
bad in Vught, uitgegraven met
deze dragline ontleent er zijn
naam aan, weet Martien.
En nu komt zijn IJzeren Man
dus op een sokkel te staan, van
ver te zien in het Zeeuwse land
schap.
"Een stukje nostalgie. Ik heb al
met verschillende mensen ge
sproken. Ze vinden het mooi dat
dit bewaard blijft. Dat heeft ook
met herinneringen aan de ramp
te maken."
Tot 1990 heeft Willemsen nog
met de Priestman gedraaid; de
laatste jaren in hoofdzaak in
België.
Het laatste karwei van de
Priestman Tyger en Martien
Willemsen was het opknappen
van het terrein aan de Loodweg.
"Dat was één grote wildernis."
Bij de verkoop van het terrein en
de kraan aan Handelsonderne
ming Groka werd officieel bij de
notaris beschreven dat Willem
sen tot de laatste dag met de
dragline zou mogen werken.
De Priestman krijgt z'n ere
plaats en Martien Willemsen
kocht een vorkheftruckje. "Mar
tien kan niet zonder motoren",
ADVERTENTIE
zegt Klapwijk.
Buiten op het terrein staat de
kraan. Een schilder legt er de
laatste hand aan. De sokkel
wacht, is rondom al helemaal
begroeid met gras, viooltjes
bloeien er tussen. Martien Wil
lemsen stapt in de cabine, wijst
me alle handels aan en start de
foto: Piet Davidse
motor.
Een zwarte rookwolk gaat de
lucht in. Het stinkt een beetje.
"Dat is maar even", zegt hij lief
devol, want Martien houdt zo
veel van deze dragline dat hij er
geen kwaad woord van wil ho
ren. Dan, trots, zegt hij: "Als
het moet kan ie nog. En ik ook."
LU
Bent je wel eens gepest in je leven, in je jeugd, op
school, thuis, op je sportclub of op je werk? Pesten
kent vele vormen en onderscheidt zich van plagen
door de voortdurende negatieve strekking van hetgeen
men andere mensen (onbewust) aandoet. Het is vaak
een gevolg van groepsgedrag, de pikorde. Het zwakste
lid van een groep, meestal zwak door uiterlijk of ge
drag, is de pineut. Op school hadden wij een jongen
die er wat mollig uitzag en zo de bijnaam Knor had en
daar flink mee gepest werd. Tot huilens toe en bijna ie
dere schooldag holde hij jankend naar huis. Maar op
een dag draaide hij zich plotseling om en gaf de groot
ste aanstoker een lel tegen zijn hoofd. Daarna was het
klaar met de pesterijen. Erger is het als je als volwas
sene op je werk door je collega's of je chef gepest, ge
treiterd wordt. Altijd vervelende karweitjes moet
doen, net dat ene bestand toevallig van jouw computer
verwijderd is, altijd hebben ze met z'n allen een lolle
tje waar jij steeds buiten valt. Vanwege het behoud
van je baantje moet je je mond houden en kun je er
weinig tegen doen. Als de daders naar hun motieven
gevraagd wordt dan weten de geniepige helden van
niks. Het komt ook wel eens van pas. Voor de recht
bank maakt het soms verschil uit in de strafmaat als je
in je jeugd altijd verloren hebt met knikkeren en daar
mee gepest bent. Sommige mensen worden sterker van
pesten maar er zijn er ook die de last van pesten heel
hun leven met zich meedragen. Wat gij niet wilt dat u
geschiedt doe dat ook een ander niet. Want pesten
daar is geen pest aan.
Cameleon
