SCHELDEBODE
SCHELDEBODE
Rustiek Domburg vastgelegd in historisch fotoboek
yoederstaal
Zuchten helpt niet
Vier wethouders in veere
Pater Moeskroen's wilde liefde
TORENPROAT
woensdag 4 december 1996
ZOJUIST VERSCHENEN: DOMBURG IN VROEGER TIJDEN
Strandleven
HUMANISTISCHE UITVAARTBEGELEIDING BEGELEIDT NABESTAANDEN
Ervaringen
ADVENTSCONCERT - The Winchester Cathedral Choir
geeft op zaterdag 7 december een adventsconcert in de St. Ja-
cobskerk in Vlissingen. Kaarten kosten 25 gulden (jongeren en
ouderen betalen 20 gulden) en zijn te koop bij de VVV en bij
het Kerkelijk Buro vlissingen. Het concert begint om 20.15
uur. De baten zijn voor het restauratie- en herinrichtingsfonds
van de kerk.
LERSTINN - De stichting De Goed Nieuwsbus houdt op za
terdag 7 december van 10 tot 16 uur een kerstinn in het zen
dingshuis op de Dam 6 in Middelburg. Er worden boeken en
kerstartikelen verkocht en er is een kinderknutselhoek. Ook is
er lieve gospelmuziek.
HANDLIJNKUNDE - Op woensdag 11 december wordt er
in boekhandel De Oorsprong Zeeland aan de Boulevard Ban-
kert in Vlissingen een lezing over handlij nkunde gehouden,
verzorgd door een paragnost uit België. De avond begint om 20
uur, entree 7,50.
HAARDKOORRAP - Op 'metalen haardkoorrap' formatie
Space Marines treedt op zaterdag 7 december op in De Piek
aan de Hellebardierstraat in Vlissingen. De deuren gaan om 21
uur open en tot 21.30 uur is de entree gratis, daarna 7,50.
Op vrijdag 6 december is er in de Piek vanaf 21 uur een jam
sessie.
DIDGEROO - op maandag 9 december wordt er in het
Woltershuis aan de Hogeweg in Vlissingen een didgeroode-
monstratie gegeven. De didgeroo is een muziekinstrument an
de Aboroginals, de oorspronkelijke bewoners van Australië.
Door het toepassen van een speciale ademhalingstechniek, die
zeer ontstpannend werkt, kan een bijzondere vibrerende toon
geproduceerd worden. De denonstratie begint om 19.30. Er
wordt ook informatie gegeven over lessen.
VOCI MISTE - Het vocaal ensemble Voci Meste en het vo
caal ensemble St. Laurens (VES) geven een kerstconcert in de
N.H.-kerk aan het Oranjeplein in Oost-Souburg. Het concert
begint om 20 uur.
ALLEEN UIT - Wie eens gezellig alleen uit wil gaan, kan op
vrijdag 6 december terecht in buurthuis Aldegonde, Wester-
zicht 386 in Vlissingen. Aanvang 20.30 uur.
IERSE MUZIEK - In Celtic Pub The Duke aan de Vlasmarkt
in Middelburg is op zondag 8 december een optreden van Rob
Willy. Zij brengen een daverend programma met Ierse en
Schotse Folkmusic. Aanvang 15 uur. Op zondag 16 december
treed de groep 'My granny's from Cork op met oude en nieuwe
Irish Folksongs. Aanvang 15 uur.
MULTATULIKWARTET - Op zondag 8 december geeft het
Multatuliekwartet uit Den Haag een concert in de kapel van
Sint Maarten in Hoogelande. Op het programma staan werken
van Mozart, Puccini en Schubert. Het concert begint om 14.30
uur. Kaarten kosten 12,50.
JAN STEEN - Op woensdag 11 december geeft Liesbeth
Binkhorst in het ZVU-bureau aan de Spanjaardstraat een le
zing met dia's over Jan Steen. De lezing begint om 20 uur, de
toegang is 5 gulden voor ZVU-leden en 10 gulden voor niet-le-
den. Aanmelden bij het ZVU-bureau.
INCANTO - Het Middelburgs Kamerkoor geeft onder aus
piciën van de stichting voor Oude Muziek Incanto een concert
op zaterdag 7 december in de Koorkerk in Middelburg. Het
concert staat in het teken van de Advent en de nadruk ligt op
het verband tussen de diverse vormen van het Gregoriaans en
de latere polyfone muziek uit de 16, 17 en 18e eeuw. Het con
cert begint om 16 uur. Entree 17,50, voor donateurs 15,00.
THEATERORGELCONCERT - De Engelse organist Mi
chael Woolridge bespeelt op vrijdag 6 december om 20 uur het
Comptontheaterorgel in de Concert- en Gehoorzaal in Middel
burg. Kaarten zijn in de voorverkoop bij Muziekcentrum Mid
delburg aan de Lange Delft voor een tientje, aan de zaal kos
ten kaarten 12,50. Kinderen tot 16 jaar onder begeleiding
hebben gratis toegang.
MANDOLINECONCERT - Mandoline-orkest Con Amore
geeft op zondag 8 december een adventsconcert in de Open
Hof aan de Alexander Gogelweg in Vlissingen. Het Vocaal En
semble St. Laurens verleent medewerking. Het concert begint
om 15.30 uur.
verschijnt in een oplage van 49.300 exemplaren elke woensdag huis-aan-huis in de gemeenten
Arnemuiden. Domburg, Mariekerke. Middelburg, Valkenisse, Veere, Vlissingen, Westkapelle
Kantoor
Scheldestraat 7-9, 4381 RP Vlissingen, Postbus 5051,4380 KB
Vlissingen Tel.nr.: 0118-442720, Fax: 0118-442721
Openingstijden: ma, wo, do, vrij. 9.00-12.30 uur en van13.30-
17.00 uur, dinsdag 9.00-12.00 uur, 's Middags gesloten
Advertentieverkoop
tijdens kantooruren tel.: 0118-442720
Jos Rentmeester (verkoopleider), tel. privé: 0113-655379
Yolanda Krijger (vertegenwoordiger), tel. privé: 0118-411351
Marcel Schreur (vertegenwoordiger),tel.privé: 0118-473051
Mini's (rubrieksadvertenties), tel.: 076-5312313
Afsluittijd advertenties: maandag 12.00 uur
Redactie
tijdens kantooruren tel.nr.: 0118-442720, fax 0118-442721
Andrien Smeels tel. privé: 0118-639719
Afsluittijd redactie: maandag 14.00 uur
Correspondenten
Dave Krajenbrink tel.: 0118-413089
Jaap Klein, tel. privé: 0118-625185
Ad Roos, tel. privé: 0118-602860/06-53265518
Marco Evenhuis, tel.: 0118-471785
Fotografen
Harry de Lange, tel.: 0118-625195/06-52665827
Piet Davids, tel.: 0118-623594
Bezorging
voor klachten over bezorging tijdens kantooruren bellen:
0118-442720
De Set
ekJebode ts een uitgave van Zuidwest - Weekbladen
DOMBURG - Zojuist verscheen
bij uitgeverij Deboektant Oost-
voome het door Jacky Nijsen
samengestelde historisch foto
boek 'Domburg in vroeger tij
den'. Aan de hand van 90 foto's
toont de samensteller het rus
tieke Domburg van weleer. De
badplaats waar vaak bijzonde
re mensen in de zomer hun heil
en rust zochten zoals onder an
dere de schilder Jan Toorop en
dr. Johann George Mezger, een
in die tijd bekende fysiothera
peut, die de naam 'Vorstenwrij-
ver' kreeg. Onder zijn patiënten
waren zelfs personen van ko
ninklijken bloede, zoals de ko
ningin van Roemenië, Carmen
Sylva, die in de zomermaanden
graag in Domburg logeerde.
Hoewel de eerste toeristen
(dagjesmensen, voornamelijk
uit Middelburg) al in de 17e
eeuw Domburg aandeden,
kwam het echte toerisme pas in
1834 op gang. Niet veel later, in
1860, werd Domburg zelfs te
klein om de toeristen te vesti
gen. De beschikbare accommo
datie was al voor het zomersei
zoen volgeboekt. Dit was aan
leiding om de verblijfsaccom-
modatie uit te breiden met on
der andere een badhotel. In
1867 verscheen er een rapport
van de Afdeling Zeeland der
Ned. Maatschappij tot Bevor
dering van de Geneeskunde, ge
titeld 'lets over Domburg en
zijn Badinrigting'. Dit rapport
concludeerde dat het nieuw
opgerigte zeebad van Domburg,
zoo door de natuurlijke ligging,
toestand van het strand, gehalte
van water als anderzins onder
de beste en wat inrigting voor
verpleging aangaat, onder de
aanbevelenswaardig mag ge
rangschikt worden'. Belangrijk
De autobusdienst van G. de Pagter, die de concurrentie met de stoomtram aanging en de strijd uiteindelijk won. Zij onderhielden van
af 1924 een busdienst op Middelburg. In 1929 werd het 'Stoomtram Walcheren'.
daarbij was vooral het rustige
en rustieke karakter van Dom
burg. Een lijn die overigens tot
nu toe is doorgetrokken. De uit
gave toont onder andere de ver
anderingen c.q. verbeteringen
in de infrastructuur om zich
door de jaren heen te kunnen
aanpassen aan de eisen van de
ze tijd. Dat dit veelal gepaard
gaat met afbraak is geen ge
heim. De gevestigde Dombur
ger weet dat en het fotoboek
geeft het bewijs.
De samensteller, Jacky Nijsen,
heeft een keuze kunnen maken
uit veel en bijzonder mooi foto
materiaal, waarbij hij getracht
heeft, ondanks de vele boeken
die er over deze plaats zijn ver
schenen, doublures te vermij
den, tenzij het voor het verhaal
nodig was.
Vooral de foto's van de prachti
ge buitenplaatsen en het zicht
op het toenmalige strand geeft
een goed beeld van hoe het
strandleven er aan het begin
van deze eeuw uitzag. Vooral
aan de kleding van de badgas
ten is te zien dat Domburg
vooral bij de rijkere bevolking
in trek was.
Per koets en huifkar maakten
de toeristen uitstapjes, ook wel
bekend onder 'spelerijden'. On
derwijl fungeerden de Dom-
burgse vrouwen vaak op als op
pas. Op enkele foto's staat ook
de veel gebruikte badkoets af
gebeeld. Deze bood ruimte om
zich daarin te verkleden en was
tevens een middel de badgasten
tot aan het water te rijden,
want in het begin mocht men
niet gezien worden in badkle-
dij. Badstoelen kon men ook
huren. Hiervoor moest men 10
cent betalen. gedurende den
tijd dat de huurder achtereen
volgend den stoel bezet houdt.'
Later verdwenen de badkoetsen
en maakten plaats de zoge
naamde strandhokjes en wind
schermen.
Een foto toont dat bij de duin
overgang ter hoogte van de
Badstraat zelfs een heel com
plex badcabines verscheen.
Hoewel, hoe kan het ook anders
in de badplaats, de toerist cen
traal staat in deze uitgave heeft
de samensteller de autochtone
bevolking en zijn omgeving niet
vergeten. Aan de hand van
prachtige dorpsgezichten toont
hij het dorpsleven zoals dit zich
aan het begin van deze eeuw af
speelde in de straatjes, de win
keltjes en in de cafés of herberg.
Hij brengt de bekende dorpsfi
guren weer in herinnering,
heeft aandacht voor de kleder
dracht, het verenigingsleven, de
scholen en het vervoer in die
dagen. De visuele rondreis door
de tijd eindigt bij de Tweede
Wereldoorlog, waarin ook
Domburg niet is ontkomen aan
de bombardementen die veel
moois in Domburg vernietig
den.
Het boekje 'Domburg in vroe
ger tijden' is a f. 34.90 verkrijg
baar bij de fa. Brand, West
straat 8 te Domburg en uiter
aard bij iedere boekwinkel.
Hugo heeft Windows op de computer geïnstalleerd. Dat werkt veel
gemakkelijker zegt hij en er zit ook grammaticaspelling op. Wat nu
gemakkelijker, zeg ik. Ik ben blij dat ik in WP mijn tekst een beet
je kan verwerken, waarom nu weer wat anders? Ik wil voor een col
lega iets printen in kleur. Dat heb ik nog nooit gedaan, dus vraag
ik Hugo hoe dat moet. Hugo zucht altijd verschrikkelijk als ik wat
vraag over de computer. Weet je dat nu nog niet? Kijk eens naar je
scherm wat er staat zegt hij dan. Het probleem met mij en de com
puter is, vindt hij dat ik niet eens iets probeer. Al heb je nog nooit
iets met een programma gedaan, als je probeert en je kijkt naar je
scherm dan lukt het heus wel. Ja, ja ik geloof het, maar help me nu
maar even, misschien weet ik het de volgende keer dan wel alleen.
Hugo zucht maar helpt me dan toch weer. Die computer, ik blijf
het nog steeds een beetje een eng ding vinden. Ook iets opslaan op
zo'n klein schijfje, je ziet er niets van en daar moet dan toch een he
leboel opstaan. Voor mij is zo'n schijfje nog niet iets tastbaars. Als
je iets wil lezen dan zoek je dat op in een boek want voor informa
tie op een schijfje heb je wel een computer nodig. Mijn licht van
mijn fiets doet het niet meer. Ik vraag Hugo of hij eens wil kijken
of hij daar wat aan kan doen. Ook nu zucht Hugo en eigenlijk heeft
hij geen tijd maar hij wil toch wel zien wat hij kan doen. Later zegt
hij „Ik heb een nieuwe dynamo op je fiets gezet, want de oude was
helemaal versleten". Ik ben blij dat hij mijn licht gemaakt heeft.
En ik zeg „Zie je nu wel, vroeger kon ik alles beter dan jij. Maar nu
komen er steeds meer dingen die jij beter kan. En daar moet je ge
woon blij om zijn en niet zuchten, want dat deed ik ook niet toen ik
jou als klein jongetje altijd hielp.
Vier wethouders gaan deel uitmaken van het college van B&W van
de nieuwe gemeente Veere. De enige vrouw is VVD-ster M. Brou
wer-te Roller, die wethouder was in Veere. De andere nieuwe wet
houders zijn E.J. Gelok (PvdA), die wethouder was in Valkenisse.
De nestor van het gezelschap is CD A-er L.P.C. Wisse, die gemeen
teraadslid was voor het CDA in Valkenisse. Zijn partij haalde vijf
zetels binnen bij de verkiezingen en werd daarmee de grootste par
tij. De vierde wethouderszetel wordt bezet door SGP-er J. Houmes,
die meer dan twintig jaar in de gemeenteraad van Westkapelle zat.
Hulp bij een waardig afscheid
ZEELAND - Ieder mens verdient bij overlijden een
waardig afscheid. Dat stelt Jasper Zuidervliet, vrij
williger bij de Humanistische Uitvaartbegeleiding
Zeeland. En aangezien dierbaren niet altijd in staat
zijn om bij een uitvaart hun gevoelens op de juiste ma
nier onder woorden te brengen, kunnen vrijwilligers
als Zuidervliet daarbij helpen: "Er zijn zo veel mensen
die later spijt hebben van het feit, dat ze op zo'n mo
ment niets hebben gezegd of van het feit, dat ze pre
cies hebben gezegd wat ze bedoelden."
Jasper Zuidervliet is een van de
ongeveer tien vrijwilligers van
de Humanistische Uitvaartbege
leiding Zeeland. Deze instantie
maakt deel uit van het Humanis
tisch Verbond en is er in de eerste
plaats om mensen een mooie uit
vaart te bieden als de nabestaan
den zichzelf om wat voor reden
dan ook niet toe in staat achten.
Zuidervliet: „Zo'n toespraak
verzorg ik alleen als er niemand
anders is, die dat wil doen. Ik doe
het namelijk niet voor mezelf of
voor het Humanistisch Verbond,
maar voor de mensen. En die
ontneem je iets heel belangrijks,
als je ze zo'n toespraak niet in
eerste instantie zelf laat doen."
Als Zuidervliet of een van zijn
collega's er dan toch aan te pas
komen, wordt aan de hand van
intensieve gesprekken met fami
lieleden en kennissen van de
overledene een toespraak voor
bereid. In die gesprekken gaat
het erom een zo goed mogelijk
beeld te krijgen van het leven
van de overledene. Zuidervliet:
„De nabestaanden bepalen zelf
wie er bij zo'n gesprek aanwezig
zijn. Persoonlijk heb ik het üefst
dat een ieder die de overleden
dierbaar was, aanwezig is. Ove
rigens dient zo'n gesprek niet al
leen om een mooie toespraak
voor te bereiden; ook voor het
verwerkingsproces bij de nabe
staanden is zo'n gesprek erg zin
vol."
Bij de bezoeken van Jasper Zui
dervliet is praten heel belangrijk.
Maar daarnaast kijkt hij ook
goed: „Ik kijk naar foto's van de
overledene, z'n gezin, de spulle
tjes op een bureau. Juist dat zegt
veel. Pas als je dat soort zaken
kent, gaat het verhaal leven.
Want op zo'n manier met de
dood bezig zijn, is niets anders
dan midden in het leven staan.
Keer op keer kom je werkelijke
geweldig interessante, unieke,
kleurrijke personages tegen."
Iedere vrijwilliger heeft een ge
heel eigen manier van werken en
bovendien een heel eigen stijl
van toespraken houden: „We
krijgen allemaal een intensieve,
nuttige cursus. Ik zag dat in eer
ste instantie als een noodzakelijk
kwaad, maar het bleek werkelijk
een heel bijzondere cursus. Maar
voor het eigenlijke werk moet je
uitgaan van je eigen instelling, je
moet een eigen manier van wer-
VLISSINGEN - In de tien jaar
dat Pater Moeskroen inmiddels
bestaat, is de groep uitgegroeid
tot één van de meest veelzijdige
Nederlandse feestbands. Pater
Moeskroen maakte vijf c.d.'s en
stond al diverse malen hoog in de
hitlijsten, met o.a. 'Roodkapje' en
'Laat maar waaien'. Het zeven
koppige gezelschap beschikt over
een zeer uitgebreid instrumenta
rium en brengt naast een flinke
dosis absurde humor ook prach
tige, serieuze liedjes. En voor dat
alles is het theater toch de meest
geschikte plaats.
In hun muziekprogramma 'Wilde
liefde in 2 bedrijven' worden al
lerlei muzieksoorten op eigenzin
nige wijze gecombineerd: Schot
se en Ierse folkmuziek met stevi
ge rock, jazz en gevoelige balla
des op mandoline, fluit, banjo,
was en kromhoorn met als basis
het geijkte instrumentarium van
bas, drums en toetsen. En dat al
les gerangschikt rond een rode
draad, de liefde, die de grappen
en grollen, de slapstick en de per
siflages mooi bij elkaar houdt. Op
vrijdag 6 december is pater
Moeskroen in het Arsenaalthea
ter. De avond begint om 20.15
uur. Kaarten kosten 25.00 (voor
kortingspassen 20.00) en zijn in
voorverkoop bij de VW/ANWB,
Nieuwendijk 15, Vlissingen, tel.
(0118)419275.
ken vinden. Zelf stop ik bijvoor
beeld steevast een wat minder
positieve eigenschap van de
overledene in mijn verhaal. Want
ieder mens heeft z'n tekortko
mingen en daar is niks mis mee."
Dat laatste is volgens Zuidervliet
ook een van de grote verschillen
met een uitvaart, die door een
geestelijke wordt begeleid. „Bin
nen het geloof is er altijd veel
aandacht voor het hiernamaals.
Wat iemand op aarde allemaal
heeft gepresteerd, wordt gezien
als basis voor wat daarna komen
gaat. Binnen het Humanisme
gaat men er niet van uit, dat er
na de dood iets is. Daar staat de
verantwoordelijkheid van ie
mand voor zijn eigen leven cen
traal. Toch hoop ik, dat ik behal
ve dat wat andere uitgangspunt,
niets wezenlijks anders doe dan
een dominee of pastoor."
Jasper Zuidervliet heeft in zijn
eigen familie een aantal ernstige
sterfgevallen meegemaakt.
Daarbij ging het vaak om lang
durige sterfprocessen. Zuider
vliet merkte dat hij in die proces
sen iets kon betekenen. En mede
op basis van die ervaringen
meldde hij zich aan bij de Huma
nistische Uitvaartbegeleiding.
Ondanks dat hij nu alweer de no
dige ervaring heeft opgedaan,
blijft het voor Zuidervliet keer
op keer weer een hele opgave om
een uitvaart te begeleiden. „Ik
heb het er vaak genoeg zelf ook
moeilijk mee. En dat is maar
goed ook, want zodra het routine
dreigt te worden, zit je fout. Dan
moet je er direct mee ophouden.
Gelukkig hebben we nu een pri
ma team. En dat we het goed
doen, blijkt ook uit het feit dat
begrafenisondernemers mensen
steeds vaker op onze diensten
wijzen."
Zuidervliet vindt het werk dat
hij verricht bijzonder dankbaar:
"Je hebt echt het gevoel dat je
anderen helpt met wat jij voor ze
doet. Bijna altijd krijg ik achter-
Jasper Zuidervliet is vrijwilliger bij de Humanistische Uitvaartbegeleiding.
FOTO PIET DAVIDSE
af nog iets van de nabestaanden
te horen. En maar al te vaak zie
ik al tijdens de dienst aan de ge
zichten van de mensen dat mijn
verhaal gewaardeerd wordt. Dat
is waai- je het allemaal voor
nistische Uitvaartbegeleiding
Zeeland kan contact opnemen
doet." Wie interesse heeft in het met Margreet Verdonk. tel.
vrijwilligerswerk van de Huma- 1 (0118)472384.