SCHELDEBODE
SCHELDEBODE
Vierhonderd jaar schuiflat op een rijtje
Eerste CD vocaal Ensemble St.-Laurens
DE TOSHIBA
TF461
Modemmeiden
en datadames
TORENPROAT
Directeur Den Ouden viert zilveren jubilieum bij St. Jozefschool
woensdag 9 oktober 1996
Guus Craenen verzamelt industrieel erfgoed
Vakmanschap
Balkenschuif
Taalontwikkeling
NAJAARSBEURS - Peuterspeelzaal 't Speeltreintje in Oost-
kapelle houdt vrijdag 11 oktober van 15 tot 16.30 uur een na-
jaars kleding-, speelgoed- en bed/box/buggy-beurs in het her
vormd gemeentecentrum aan de Dorpsstraat in Oostkapelle.
Ook is er verkoop van positiekleding.
NIEUWE TESTAMENT - Op 10 oktober begint een cursus
over het Nieuwe Testament in de Kerk van Jezus Christus van
de Heiligen der Laatste Dagen aan de Badhuisstraat in Vlissin-
gen. Aanvang 10.30 uur.
VERMAGERING - Thuiszorg Walcheren start op donderdag
10 oktober met een vermageringscursus, die bestaat uit 8 bijeen
komsten. Voorwaarde voor deelname is een verwijsbrief van
huisarts of specialist. De cursus kost 50 gulden voor donateurs,
anders 75 gulden. De cursusavonden duren van 19.30 tot 21.30
uur en worden gegeven in het gebouw van Thuiszorg, Breestraat
in Middelburg.
DUKE - Op vrijdag 11 oktober treedt de groep Emba op in
The Duke aan de Vlasmarkt in Midddelburg. Aanvang 21 uur.
Kevin, Joyce Dave treden er op zondag 13 oktober om 15 uur
op.
CONFLICTHANTERING - Bij Artemis aan de Koudekerkse-
weg in Middelburg wordt op 16 oktober om 14 uur een work
shop over het thema conflicthantering gegeven. Voor leden 35
gulden, voor niet-leden 50 gulden.
STRIJKIJZERSCHILDEREN - Bij crativiteitscentrum Multi
Colour aan de Torenweg in Middelburg worden cursussen har-
danger borduurwerk, quilwerk, encaustic art (strijkijzerschil
deren) en zijdeschilderen gegeven. Op zaterdag 19 oktober is er
een workshop experimenteel zijdeschilderen.
BRAKMAN - Piet Brakman presenteert zijn nieuwe pro
gramma 'Alles uut de Kasse' op vrijdag 11 oktober in wijkcen
trum de Open Hof aan de A. Gogelweg in Vlissingen. Kaarten
zijn verkrijgbaar in de Open hof en kosten tien gulden, aan de
zaan 12,50. De avond begint om 19.30 uur.
REUMA - De Rueumapatiëntenvereniging Midden-Zeeland
houdt op donderdag 10 oktober een lezing met demonstratie
over gezonde voeding en uiterlijke verzorging in De Stenge in
Heinkenszand, aanvang 19.30 uur.
XENAKIS - Het Xenakis ensemble brengt op woensdag 9 ok
tober om 20.30 uur een muzikale hommage aan de Japanse film
maker Toru Takemitsu in het Centrum voor de nieuwe Muziek,
de Kloveniersdoelen, Achter de Houttuinen in Middelburg.
KINDERKLEDINGBEURS - Op donderdag 10 oktober
wordt in gebouw Irene achter de Ger.kerk aan de Kanaalstraat
van 9.30 - 11 uur een kinderkledingbeurs gehouden. De helft
van de opbrengst is voor aanschaf van knuffelberen voor de am
bulancedienst Walcheren.
VREDESVLIEGERDAG - Op zondag 13 oktober is het we-
reldvredesvliegerdag. In Zeeland worden vliegers opgelaten op
de Veerse Dam. Voorafgaand aan het vliegeren wordt in
Kamperland een oecumenische vredesviering gehouden.
WERKMAN - Het Humanistisch Verbond houdt op zondag
13 oktober een lezing over het leven en werk van de druk-
ker-schilder H.N. Werkman in het Jacob Roggeveenhuis aan de
Noordsingel in Middelburg. Aanvang 10.30 uur.
BINGO - Ouderen kunnen bingo spelen bij wijkcentrum
Scheldebuurt aan de Verkuijl Quakkelaarstraat in Vlissingen op
donderdag 10 oktober om 14 uur. Zaterdag 12 oktober is er
prijsklaverjassen met tractatie, aanvang 13.45 uur, kosten 3 gul
den.
SPORTIEF - De Zeeuwse Sportraad houdt op 10 oktober een
studiemiddag met als titel 'Is er een sportieve toekomst voor
ouderen in Zeeland'. Het forum wordt gehouden in de filmzaal
van de Proincie Zeeland en duurt van 10 tot 15 uur.
HERFSTWANDELTOCHT - VSV Marathon houdt op zater
dag 12 oktober een herfstwandeltocht in en rond Vlissingen.
Start bij het clubhuis van GPC aan de Bosweg in Vlissingen.
Start 25 km tussen 9.30 en 10 uur, 15 km tussen 10 en 11 uur en
5 of 10 km tussen 11 en 12 uur.
BORSTVOEDING - La Leche League houdt op woensdag 16
oktober om 20 uur aan de Jacob Catsstraat 62 in Middelburg een
informatiebijeenkomst over borstvoeding.
MUNTENRUILDAG - Op zaterdag 12 oktober is er in de
Schakel, Bachtensteene in Middelburg een muntenruildag met
tentoonstelling van 10 tot 16.15 uur.
HONDENOPVOEDING - Hoe voed ik een pup op en hoe kan
ik fouten vermijden. Dat komt aan bod in een lezing en vragen
uurtje, georganiseerd door de kynologenclub Zeeland. De lezing
begint om 20 uur en wordt gehouden in wijkcentrum Zuiderba
ken aan de Rentmeesterlaan in Middelburg. Entree vijf gulden.
STOOMLOCOMOTIEVEN - De Nederlandse Vereniging van
Belangstellenden in het Spoor- en Tramwegwezen (NVBS)
houdt op vrijdag 11 oktober een bijeenkomst, waarin de ontwik
keling en bouw van stoomlocomotieven aan de orde komt. De
avond wordt gehouden in de Zeeuwse bibliotheek aan de
Kousteensedijk in Middelburg en begint om 19.45 uur.
BERSIAP - de Vereniging Kinderen uit de Japanse Bezetting
en de Bersiap 1941-1949 houdt een bijeenkomst in ontmoetings
centrum Dauwendaele aan de Vrijlandstraat in Middelburg. De
middag begint om 13.30 uur, de toegang kost vijf gulden.
OUDER - In verzorgingshuis Nieuw Sandenburgh wordt op
17 oktober om 14 uur een informatiebijeenkomst gehouden over
het onderwerp 'Ouder Worden'.
ZOMERZEGELS - De Stichting Welzijn Ouderen in Vlissin
gen heeft een gift van 398,85 oontvangen van de plaatselijke
afdeling Zomerpostzegels Ouderpostzegelactie. Van het geld
woden gezelschapspelen aangeschaft voor de ontmoetingsdag in
het Theo van Doesburgcentrum.
FOTOWEDSTRIJD - In museumlunchcafé de Orangerie bij
het Zeeuws Biologisch Museum in Oostkapelle is een expositie
ingericht van de prijswinnende foto's van de wedstrijd over de
Zeeuwse natuur. Deze fotowedstrijd werd vorig jaar uitgeschre
ven naar aanleiding van de tentoonstelling 'Wildlife Photograp
her of the Year 1995'.
BOS VERHALEN - Op woensdag 16 oktober wordt een rond
leiding door de Manteling tussen Oostkapelle en Domburg ge
houden met het thema 'Verhalen van het bos'. De rondleiding
duurt van 14 tot 15.30 uur. Het kost 6,50 voor volwassenen en
5,00 voor kinderen. Vooraf aanmelden bij het Zeeuws Biolo
gisch Museum, Duinvlietweg in Oostkapelle.
BUBBLING - In Jongerengebouw Poortershove wordt op za
terdag 12 oktober een 'Speedy Bubbling Party' gehouden met
d.j.'s M.C. Blaster en Vampire. Het duurt van 20 tot 24 uur, en
tree een gulden.
OUTSIDERS - De Engelse pubrockband The Outsiders
treedt op zaterdag 12 oktober op in café Gommert in Vlissin
gen. Aanvang 22 uur, entree vijf gulden.
BINGO - In speeltuinvereniging De Oude Stad wordt op
donderdag 10 oktober een binbo-avond gehouden. Aanvang 20
uur.
NAJAARSMARKT - Op maandag 14 oktober wordt naast de
hoofdreceptie van vakantieparkt Hof Doburg een najaars-
markt gehouden tussen 11 en 17 uur.
DIERENEXPRESS - Het duo Muis en Leeuw verzorgt op za
terdag 12 oktober tussen 12 en 16 uur een muzikale dierenex-
press op de Markt in Middelburg, waaraan ook meeleeftheater
Steef en Rein en het duo Joop TYoep en Joop Troop meedoen.
Ook kunnen kinderen geschminkt worden in dierenhoofdjes.
verschijnt in een oplage van 49.300 exemplaren elke woensdag huis-aan-huis in de gemeenten
Arnemuiden, Domburg. Mariekerke, Middelburg, Valkemsse, Veere, Vlissingen, Westkapelle
Kantoor
Scheldestraat 7-9,4381 RP Vlissingen, Postbus 5051,4380 KB
Vlissingen Tel.nr.: 0118-442720, Fax: 0118-442721
Openingstijden: ma, wo, do, vrij. 9.00-12.30 uur en van13.30-
17.00 uur, dinsdag 9.00-12.00 uur, 's Middags gesloten
Advertentieverkoop
tijdens kantooruren tel.: 0118-442720
Jos Rentmeester (verkoopleider), tel. privé. 0113-655379
Volanda Krijger (vertegenwoordiger), tel. privé: 0118-411351
Marcel Schreur (vertegenwoordiger), tel.prive: 0118-473051
Mini's (rubrieksadvertenties), tel.: 076-5312313
Afsluittijd advertenties: maandag 12.00 uur
Redactie
tijdens kantooruren tel.nr.: 0118-442720, fax 0118-442721
Andrien Smeels tel. privé: 0118-639719
Afsluittijd redactie: maandag 14.00 uur
Correspondenten
Dave Krajenbrink tel.: 0118-413089
Jaap Klein, tel. privé: 0118-625185
Ad Roos, tel. privé: 0118-602860/06-53265518
Marco Evenhuis, tel.: 0118-471785
Fotografen
Harry de Lange, tel.: 0118-625195/ 06-52665827
Piet Davids, tel.: 0118-623594
Bezorging
voor klachten over bezorging tijdens kantooruren bellen:
0118-442720 g
De Scheldebode is een uitgave van Zuidwest - Weekbladen. T
Copyngbt c 1996 U tl gever vnaatschappi Zuidwest - Nederland B V
MIDDELBURG Een beetje
ingenieur had hem altijd wel op
zak: de rekenliniaal, tot het
eind van de jaren zeventig een
onmisbaar rekenwondertje
voor school en werk. Van de ene
op de andere dag verdwenen ze
in de la; het zakrekenmachien-
tje werd een goedkoper alterna
tief. Daarmee was een markan
te ontwikkeling ten einde die
400 jaar had geduurd en was
begonnen met de ontdekking
van het logaritmisch stelsel
door de Engelse wiskundige
Gunter. Voormalig elektrien en
bankwerker Guus Craenen
kocht zijn eerste rekenliniaal
toen hij op de avond-HTS zat.
Nu heeft hij een collectie van
zo'n honderd exemplaren. Op
vrijdag 25 oktober geeft hij om
19.30 uur een toelichting, be
antwoordt vragen en bespreekt
meegebracht materiaal.
Volgens ir. Y. Schuitema,
gespensioneerd wetenschappe
lijk hoofdmedewerker van de
rijksuniverstiteit Utrecht, was
het de Engelsman Ougtred die
twee afgzonderlijke linialen los
in de hand langs elkaar schoof
en zo berekeningen maakte
waar voor die tijd de steekpas-
ser nodig was. Vierhonderd jaar
heeft de mens zich bediend van
dit rekenwondertje. Generaties
scholieren hebben met de
'schuiflat' gedeeld, vermenig
vuldigd, wortelgetrokken en lo
garitmen afgelezen.
Met het verdwijnen van de re
kenliniaal verdwenen ook inge
nieuze ontwerpen en produc
ten. De expositie geeft een be
knopt overzicht van de laatste
375 jaar, van houten en messing
Franse linialen tot metalen
schijven van Nederlands fabri
kaat.
Naast Engelse, Franse en
Duitse linialen, staat er ook een
Engelse rekencilinder. Alle pro
ducten stammen uit de vorige
eeuw en werden veelal hand
matig gemaakt. De vroegste
modellen hadden geen loper.
Die werd in 1778 uitgevonden
door Newton, maar pas in 1859
door de Fransman Mannheim
opnieuw toegepast. Door toe
passing van kunststof was het
mogelijk grotere aantallen op
mechanische wijze te vervaar
digen. Eenvoudige uitvoeringen
groeiden uit naar geavanceerde
modellen. De kleine modellen
waren een tijdlang populair als
relatiegeschenk.
Voor velen was de schoolre-
kenliniaal een eerste kennisma
king met mechanisch rekenen
met geaccepteerde onnauwkeu
righeden. Voor de gebruiker
was 2 maal drie dan ook onge
veer zes.
Voor vakgebieden die veel re
kenwerk vereisten, ontstonden
speciale modellen, zoals voor
elektrotechniek, gasleidingen
en voor elektronische schake
lingen. De 'balkenschuif' werd
gebruikt bij de berekening van
vloeren van grachtenhuizen.
Aan het begin van deze eeuw
ontstond ronde linialen of beter
gezegd rekenschijven. Die wa
ren eenvoudiger en goedkoper
te fabriceren en werden voor de
meest uiteenlopende toepassin
gen gemaakt door de Haagse fa
briek 'Alro'.
De Amerikaanse modellen
hebben een geheel eigen vorm
met een verkort bovendeel. De
Russische linialen zijn vrijwel
een kopie van de Duitse, maar
dan van mindere kwaliteit. In
Rusland werden ook de zoge
naamde rekenhorloges ge
maakt.
Er zijn ongeveer tien actieve
verzamelaars van rekenlinialen
in Nederland. Met zijn honderd
exemplaren is Guus Craenen
niet de grootste verzamelaar,
daar streeft hij ook niet naar.
Het gaat de verzamelaar uit
Soest er alleen om zijn collectie
rekenlinialen zo compleet mo
gelijk te krijgen en daarmee de
geschiedenis van de oude ver
trouwde 'schuiflat' op een rij te
Guus Craenen heeft een uitgebreide collectie rekenlinialen, die te
zien zijn in de Zeeuwse Bibliotheek in Middelburg.
FOTO PIET DAV1DSE
krijgen. oktober te zien in de Zeeuwse
De tentoonstelling 'Vierhon- Bibliotheek aan de Kousteense-
derd jaar rekenlinialen' is tot 25 dijk.
'Het gaat om plezier in leven en leren'
VLISSINGEN - Buiten is het speelkwartier voor de
leerlingen van. de St. Jozefbasisschool. Er wordt ge
rend, geschommeld en misschien wel ruzie gemaakt
over knikkers. Dat is in de 25 jaar dat directeur Peter
den Ouden nu lesgeeft op deze school in ieder geval
niet veranderd. Ook zijn idealen en het plezier dat hij
in zijn werk heeft zijn de afgelopen jaren onvermin
derd gebleven. Deze week zijn alle leerlingen druk in
de weer om volgende week op 15 oktober hun meester
te verrassen tijdens de viering van zijn 25 - jarig jubi
leum.
TERNEUZEN MIDDELBURG
Mr. F.J. Haannanweg 61 Amesteinweg 61
Tel: 0115-617342 Tel: 0118-636151
Fax:0115-618654 Fax:0118-613447
Toch is er ook veel veranderd in
het basisonderwijs. Heette het
vroeger lagere school en ging je
naar de derde klas, nu zit je in
groep vijf en is de hoofdonder
wijzer directeur geworden. Die
naamsverandering moest in
1985 de tijd inluidden van klei
nere klassen en dus kwaliteits
verbetering van het onderwijs.
Maar nog steeds zijn klassen
met dertig leerlingen geen uit
zondering. „Daar is nog iets bij
gekomen", zegt Peter den Ou
den. „Kon je vroeger spreken
van een gemiddelde groep, te
genwoordig is er steeds meer
aandacht voor het individuele
kind en worden we meer gecon
fronteerd met achterstandsi
tuaties van kinderen. De bedoe
ling van het basisonderwijs was
ook om kinderen die niet zo
goed mee konden komen, niet
meteen door te verwijzen naar
speciaal onderwijs maar daar
extra aandacht aan te geven.
Op zich een goede ontwikkeling
want het verhoogt de kans op
slagen in het middelbaar onder
wijs. Het vergt wel veel inventi
viteit en energie van leraren en
leraressen, zeker in grote klas
sen."
Peter den Ouden geeft nog re
gelmatig les in alle groepen. Zo
blijft hij op de hoogte van wat
er zich binnen de klas afspeelt.
Op de St. Jozefschool zijn rela
tief meer leerlingen met een
leerproblemen dan op andere
scholen. Dat is onder meer te
verklaren uit het feit dat de
school in het midden - gebied
van Vlissingen staat. De goed
kope huurwoningen trekken
gezinnen die het financieel niet
breed hebben. Den Ouden:
„Ouders zijn vaak gedwongen
om er een baantje bij te nemen.
Kinderen krijgen dan niet alijd
genoeg aandacht, waarmee ik
niet wil zeggen dat ze slecht
worden opgevoed. Maar de ge-
zinssituiaties geven soms span
ningen waar de leerprestaties
van leerlingen onder kunnen
lijden." Ook door de vestiging
van niet - Nederlandse gezin
nen in de wijk is er op de St. Jo
zefschool meer aandacht voor
taalonderwijs. In samenwer
king met de gemeente organi
seert de school projecten om het
taalbegrip van leerlingen te
ontwikkelen. „Met spel en
voorleesactiviteiten willen we
het woordgebruik van de kin
deren verbreden en tot een gro
ter begrip van de inhoud ko
men. Ze horen en gebruiken
vaak wel woorden maar weten
niet wat het betekent." Die
taalproblemen zijn volgens Den
Ouden ook iets van deze tijd.
Vroeger speelden kinderen veel
meer buiten en verliep het leer-
Directeur Peter den Ouden vindt het na 25 jaar nog even leuk om met kinderen om te gaan als toen hij begon op de St. Jozefschool.
FOTO PIET DAV1DSE
proces veel sneller dan tegen
woordig achter de spelcompu
ter. Omdat de taalontwikkeling
al op heel jonge leeftijd begint,
vangt het project al met kinde
ren van 1 en 2 jaar aan. Op vier
jarige leeftijd, het einde van de
voorschoolse periode, moeten
kinderen al de belangrijkste
bouwstenen voor hun toekom
stige taalontwikkeling verza
meld hebben. „Met het project
is nu een jaar als proef gewerkt
en we merken in klas dat de re
sultaten vooruitgaan."
In naam is de St. Jozefschool
nog steeds een Rooms - Katho
lieke basisschool, al geeft de
pastoor al jaren geen les meer.
„Ouders kiezen niet zo zeer
meer een school vanwege de ge
loofsovertuiging, maar omdat
het dicht bij huis is. Voor kin
deren van katholieke huize pro
beren we een verdieping van
het geloof te geven, maar de ka
tholiciteit uit zich vooral in het
overbrengen van de normen en
waarden om fatsoenlijk met je
medemens om te gaan." Zijn
motivitatie om les te geven is bij
Peter den Ouden nog even groot
als toen hij 25 jaar geleden het
vak inging. „Nog altijd vind ik
het leuk om met kinderen om te
gaan. Uitgangspunt is voor mij
altijd geweest, en gebleven, om
aan kinderen plezier in het le
ven en het leren van nieuwe er
varingen over te brengen. Het
geeft veel voldoening om kinde
ren mee te helpen vormen zodat
ze zich goed in de maatschappij
kunnen handhaven."
De multifunctionele ink-jet fax! Naast de uitgebreide faxeigen
schappen heeft de TF461 de volgende toegevoegde eigenschap
pen: kleurenprinter, scanner, PCfax, copier. Toshiba TF461,
sinds kort verkrijgbaar, nu al beroemd!
Het Vocaal Ensemble St.-Laurens
FOTO KOOS BORG
In de Zeeuwse Bibliotheek aan
de Kousteensedijk houdt Ma
rianne van den Boomen van
middag een lezing over vrou
wen op de digitale snelweg. Zij
introduceert u in de wereld van
Internet, elektronische post,
babbelboxen, het World Wide
Web en digitale steden en
schetst de kansen en mogelijk
heden die Internet vrouwen
biedt, of het nu modemmeiden
zijn, datadames of on-line
oma's. De middag duurt van
14.30 tot 17.00 uur, kaarten
tien gulden zijn verkrijgbaar
aan de zaal. Geïnteresseerden
kunnen zich inschrijven voor
een cursus over het gebruik van
Internet.
MIDDELBURG Op vrijdag 11 oktober presenteert het Vocaal
Ensemble St.-Laurens (VES)in de Koorkerk op feestelijke wijze
zijn eerste CD getiteld 'Tot het gaat luien'. De avond begint om
20.00 uur en de toegang is gratis.
De titel van de CD is ontleend
aan het openingsnummer Sep
tember, blaas!, waarin de rijke
oogst in september wordt be
zongen. De CD is de 'oogst' van
elf jaar VES. Het is een geva
rieerde CD geworden, met uit
sluitend a capella gezongen
muziek, uit verschillende tijden
en in velerlei genres. Op de CD
staan liederen van Schubert,
maar ook nummers van Bruce
Springsteen en The Carpenters,
het Nederlandse repertoire
wordt niet vergeten met liede
ren van Willem Vogel, Hendrik
Andriessen en de Zeeuwse com
ponist Adr. Kousemaker met
'Wiegeliedje 1944'.
Het VES bestaat uit elf ama
teurzangers die onder leiding
van dirigent Hans vand den
Broeke al meer dan tien jaar
meerstemmige muziek maken.
Het niveau ligt hoog: de groep
won in 1989 de eerte prijs bij
het Nederlands Korenfestival
in Rotterdam en in 1993 bij het
Zeeuws Zangersmanifest. Tij
dens het jubileumjaar in 1995
maakte het VES een toemee
door Zeeland.
De CD is tijdens optredens van
het VES te koop voor 19,95.
ADVERTENTIE
V
v
