"Bflbu (\*(b
JW« Golfbaan
Eenakters op herhaling in Minitheater
Extra aandacht voor industriële monumenten
Middelburg vergroot
eigen grondgebied
5 APPARATEN GRATIS
DANCE MASTER
Champignons
Ecoteams in Paauwenburg
Open Monumentendag beleeft tiende editie
Dijkverzwakking
Vossenjacht
DE JONG
VLISSINGEN
'n Pittia
bouw je
Tel. 418653
VLISSINGEN In de afgelopen tien jaar is de Open
Monumentendag uitgegroeid tot wat wel genoemd
wordt 'het grootste eendaagse culturele evenement
van Nederland'. Jaarlijks nemen 700.000 Nederlan
ders de moeite om eens kennis te nemen van hun 'cul
turele erfgoed'. Dit jaar komt daar het industriële erf
goed bij. Een verwaarloosd gebied, want fabriekspij
pen, havenkranen, gemalen, fabriekshallen, soms ver
laten en met ingegooide ruiten...mooi vinden we het
eigenlijk niet. Toch hebben die gebouwen een bijzon
dere betekenis. Ze werden niet gebouwd om mooi te
zijn, net zo min als in de eeuwen daarvoor de boerde
rijen, molens en pakhuizen. Ze werden gebouwd om
dat ze functioneel moesten zijn. Ze vertellen het ver
haal van een belangrijke maatschappelijke omwente
ling, de industriële revolutie. Die bereidde de weg
naar onze huidige samenleving, waar we ons een leven
zonder industrie of techniek niet meer voor kunnen
stellen. Industriële gebouwen hebben hun eigen ro
mantiek. De geur van smeerolie en vet in een stoomge
maal, de diffuse lichtinval in een oude fabriekshal
door de hoge ramen. Op Open Monumentendag op 14
september zijn ook op Walcheren, naast de oude mo
numenten, een aantal industriële gebouwen openge
steld, zoals het elektrische poldergemaal Boreel aan
de Nieuwe Vlissingseweg in Middelburg.
Tochten
0>
S3
0>
Post
Trouwen
DANSSCHOOL
TEL. 0118-413783
of 0654 631 647
vlïïil
OVEN KOOKPLAAT
AFZUIGKAP - BOILER
KOELKAST
deze week beginnen de clubs voor: 7^
O*
volwassenen met of zonder partner
jeugd 14/16 jaar (vooral jongens)
beginnersgevorderdenherhaling,mambo salsa,
Burg. v. Woelderenlaan 5 -A/lissingen
E SCHELDEBODE
102e JAARGANG. VERSCHIJNT WEKELIJKS GRATIS HUIS-AAN-HUIS IN DE GEMEENTEN: VALKENISSE, VLISSINGEN, WESTKAPELLE, ARNEMUIDEN, DOMBURG, MARIEKERKE, MIDDELBURG EN VEERE.
TOTALE OPLAGE: 47.700 EX. DE SCHELDEBODE IS EEN UITGAVE VAN DE STEM WEEKBLADEN. KANTOOR: SCHELDESTR. 7-9 - VLISSINGEN - POSTBUS 5051 -4380 KB VLISSINGEN, TEL: 0118-442720.
WOENSDAG
M V 301 11 SEPTEMBER 1996
MIDDELBURG Een aantal
eenakters die eerder dit jaar te
zien waren op het eenakterfes
tival in Zierikzee, zijn binnen
kort te zien in het Minitheater
aan de Verwerijstraat.
Op zaterdag 14 september wor
den vier eenakters gespeeld. Al
lereerst de Stichting Middel
burgs Theater met 'Spiegel
beeld' van Josien de Graaf. Zij
voert ook de regie. Het verhaal
gaat over Willy, die nog één
nacht de tijd heeft om een lief
desbrief te schrijven. De tweede
productie is van Ans Schilders
en Ineke de Man: 'Alsof wij niet
bestaan'. Het is een stuk over
dementie, waarbij twee zusters
herinneringen aan hun moeder
ophalen bij het ontruimen van
het ouderlijk huis. Hester Ma-
crander heeft de regie. De derde
eenakter is 'Azoor' van P. van
Doornik, geregisseerd door Ma
rijke Reuser. Een woordenwis
seling tussen twee vakantie
vierende, ongehuwde zussen
leidt tot een verrassende
knock-out. Sla productie uit
Middelburg besluit de avond
met 'Home sweet home' van
Dario Fo, onder regie van Su
zanne de Pagter.
Op 28 september treedt Sem-
pre Avanti uit Sluiskil op met
'Mirad, een jongen uit Bosnië',
over een Bosnische jongen die
zijn familie verliest in de oor
log. De regie is van Mare Alliët.
Het stuk werd geschreven door
Ad de Bont.
Dans- en Bewegingsgroep An
na van den Berg uit Zierikzee
presenteert de dans 'In the Stil
lness is the Movement'. Het
draait om twee regels uit een
gedicht van T.S. Elliot, die
neerkomen op: „Het gaat maar
door. Het eind zou opnieuw het
begin kunnen zijn". De avond
wordt besloten met 'Schemer en
Kopzorg', opgevoerd door thea
tergroep Tussendoor uit Vlis-
singen. Het werd geschreven
door Ad de Bont en is een mys
terieus varhaal voor jong en
oud over de komische figuren
Schemer en Kopzorg. De regie
is in handen van Josien de
Graaf.
De laatste avond in de cyclus
is op 5 oktober met optredens
van stichting Theater Kwark
uit Zierikzee Goes met 'Es-
curial' van Michel de Gheldero-
de; de Schouwspelers uit Oos-
terland met 'Aftellen' van Alan
Ayckboum en tot slot 'De tij
ger' van Murray Schisgal door
het Middelburgs Theater.
Dans- en bewegingsgroep Anna van den Berg met 'In the Still
ness is the Movement' met Cora Hoogstate en Janke Wisse.
FOTO ANNA VAN DEN BERG
Vóór 1929 stonden laag gele
gen delen van Walcheren 's
winters maanden onder water.
Door de ingebruikname van
het elektrische poldergemaal
'Boreel' behoorde dat tot het
verleden. Open Monumenten
dag biedt het publiek de gele
genheid eens een kijkje te ne
men in het gemaal, dat nog
steeds in gebruik is.
Een ander bijzonder indus
trieel gebouw is de Watertoren
aan de Vlissingsestraat in
Oost-Souburg. Dat werd in
1939 gebouwd naar een onterp
van architect J.H.J Kording.
De toren heeft een hoogte van
35 meter en is opgebouwd uit
een betonnen draagconstructie
met bakstenen ommanteling.
Het ronde betonnen reservoir
heeft een doorsnede van bijna
tien meter en een inhoud van
450 kubieke meter. De langge
rekte raampartijen op de vier
zijden geven een bijzondere
lichtval in de monumentale
ruimte. De watertoren werd in
1983 buiten werking gesteld en
is sinds 1988 in gebruik als ex
positieruimte. Door door de
bijzondere ruimten als water
reservoir en kelders is het ge
bouw zeer geschikt voor groot
schalige exposities en installa
ties. Bij een verbouwing in
1992 heeft de vormgever reke
ning gehouden met het indus
triële karkater van het gebouw
in combinatie met de oor
spronkelijke functie en sobere
architectuur. Op Open Monu
mentendag gaat er een ten
toonstelling van start van de
kunstenaars Phil Bloom, Any
Janssen en Klaus Kröger.
Een van de eerste beeldende
kunstenaars in Nederland die
oog had voor de schoonheid
van de industriële architectuur
was de schilder en graficus
Dirk Nijland (1881-1995).
Door de bijzondere wijze
waarop hij bijvoorbeeld spoor
wegemplacementen en haven
kades in beeld bracht, kregen
ze een nieuwe en diepere bete
kenis. Op dit moment is er een
overzichtstentoonstelling van
zijn werk te zien in het Marie
Tak van Poortvlietmuseum aan
de Ooststraat in Domburg.
De Stichting Educatief Toeris
me Zeeland Oranjezon in Oost-
kapelle houdt op 14 september
een dagtocht langs jonge mo
numenten in Zeeland, waarbij
vooral aandacht wordt besteed
aan industrieel erfgoed. De ex
cursie begint bij het museums
chip Schorpioen in Middelburg
en gaat onder meer langs het
sluizencomplex in Hansweert
en de vlasroterij in Koewacht.
De architect Johan de Koning
houdt voorafgaand aan de bus
tocht een inleiding over bouw-
wrken uit de periode
1850-1950 en geeft tijdens de
tocht toelichting op de be
zienswaardigheden. Inlichtin
gen en opgave voor de tocht
kan via het studiecentrum
Oranjezon. In Vlissingen en
Oost-Souburg worden onder
leiding van deskundige gidsen
rondwandelingen gemaakt
langs industriële monumenten.
Ondanks de nadruk op in
dustriële gebouwen wordt ook
de natuur niet vergeten. Zo
worden op verschillende land
goederen in de Mantelinge tus
sen Domburg en Oostkapelle
rondleidingen gehoumet aan
dacht voor de parkaanleg en de
H-3
Ai, dat was even schrikken! Dachten wij met z'n allen
veilig opgeborgen te zijn achter onze Zeeuwse dijken
en nu blijkt dat zeventig procent van onze zeewering
niet meer aan de gestelde eisen voldoet. We veronder
stelden altijd dat het goed leven was na de Deltawet,
maar nu is vastgesteld dat er wat mis is. Een derde
deel dijk is goed, een derde deel voldoende en een der-
-. de deel onvoldoende. Volgens gedeputeerde Dek is het
grootste probleem het uitspoelen van verdroogde klei
van onder de betonblokken. En dat maakt de zaak ver-
ai raderlijk. Het is niet te zien en bij een echte grote
storm kan er zo maar een gat van veertig betonblok-
ken in de dijk vallen Tja, van water en wind is de tijd
bondgenoot. De kosten die er mee gemoeid zijn lopen
in de honderden miljoenen guldens en waar moeten
die vandaan komen? Gelukkig is er nog het afgeblazen
ontpolderingsplan waarvoor tweehonderdmiljoen
gulden uitgetrokken was en dat geld kan nu mooi aan
gewend worden voor het herstel van de dijken. Het
worden drukke tijden voor minister Jorritsma, want
niet alleen in Zeeland, maar langs heel de Nederland-
CQ se kust is het droevig gesteld. Indertijd bij de officire-
le sluiting van de Oosterscheldekering op 4 oktober
1986 wilde Rijkswaterstaat dat koningin Beatrix zou zeggen:
'Ik verklaar Zeeland veilig'. Onze vorstin beschikt over een
'regeren-is-vooruitzien-blik' en sprak: 'Ik verklaar de Ooster
scheldekering voor geopend'. Zijn de dijken verzwakt door de
stijging van de zeespiegel door het broeikaseffect, komt het
door mollen, konijnen of muskusratten? Wie weet. Ze zijn in
ieder geval beduidend veiliger dan in 1953. En dijkgraaf
Eversdijk van waterschap De Zeeuwse eilanden heeft immers
gezegd dat we 'veilig kunnen gaan slapen'. Waar heb ik dat
meer gehoord.
Cameleon.
1 Het poldergemaal Boreel in Middelburg is tijdens Open Monumentendag te bezichtigen.
FOTO HARRRY DE LANGE
karakteristieke flora in dit
gebied.
Verder zijn op heel Walcheren
molens, kerken en andere his
torische monumenten toegan
kelijk. In veel gebouwen zijn
voor de gelegenheid tentoon
stellingen ingericht of worden
concerten gegeven. De openge
stelde gebouwen zijn herken
baar aan de gele Open Monu-
mentenvlag. Tussen Vlissingen
en Middelburg rijdt een zoge
naamde Museumbus, die de
monumentenbezoekers in stijl
vervoert voor maar twee
kwartjes. De meeste gebouwen
zijn van 10.00 tot 17.00 uur ge
opend. Inlichtingen over aan
vangstijden van bijzondere
evenementen zijn verkrijgbaar
bij de plaatselijke WV's. De
VVV-kantoren in Middelburg
en Vlissingen zijn tijdens de
tiende Open Monumentendag
op 14 september van 10.00 tot
17.00 uur geopend.
MIDDELBURG - De klokken
van Arnemuiden zullen het nog
wel overleven maar de gemeen
te Arnemuiden houdt op te be
staan. Nu de Eerste Kamer ak
koord is gegaan met de gemeen
telijke herindeling wordt de op
heffing van de huidige gemeen
te Arnemuiden en Middelburg
op 1 januari 1997 een feit. Voor
de nieuwe gemeente, die wel de
naam Middelburg draagt, wor
den op 13 november van dit
jaar raadsverkiezingen gehou
den.
De herindeling omvat ook de sa
menvoeging van alle gemeenten
tot één gemeente op Schou
wen Duiveland. Op Walcheren
worden de overige zelfstandige
plattelandsgemeenten ook een
nieuwe gemeente, namelijk de
gemeente Veere.
Gemeenten krijgen steeds meer
taken en bevoegdheden die over
de gemeentegrenzen heen gaan.
Deze schaalvergroting met de
daaruit voortkomende gemeen
schappelijke regelingen tusen
verschillende gemeenten maakt
besturen volgens de overheid
ondoorzichtig voor de burgers.
De huidige gemeente Veere
staat een deel van haar grond
gebied ten noorden van St. Lau
rens af aan Middelburg. Ook
van Vlissingen komt een gedeel
te te vervallen aan Middelburg,
(onder andere een aantal pan
den aan de Binnendijk). Het be
tekent dat inwoners van die ge
bieden met een nieuwe gemeen
te te maken krijgen. Voor inwo
ners die van Veere en Vlissingen
naar Middelburg overkomen zal
de postadressering veranderen.
De bedoeling is wel dat er geen
straatnamen en zo weinig mo
gelijk huisnummers worden
veranderd. Desbetreffende in
woners krijgen daarover nog
nader bericht.
Een andere duidelijke verande-
•Toren van Arnemuiden
ring is dat na de herindeling de
inwoners van Arnemuiden wan
neer ze hun bestuurders willen
spreken naar het gemeentehuis
in Middelburg moeten. Voor ge
meentezaken komt er in Arne
muiden een steunpunt van de
gemeentesecretarie dat geopend
is op maandag, woensdag en
vrijdagmorgen voor Burgerza
ken (bevolking) en Maatschap
pelijke Zaken (gemeentelijke
sociale dienst). Bij Burgerzaken
kan men terecht voor reisdocu
menten, rijbewijzen, uitreksels,
Archief Scheldebode
aanmelding verhuizing, aangif
ten burgelijke stand, enz. Zo-
alang het steunpunt er is blijft
het ook mogelijk te trouwen in
Arnemuiden. Wie concrete vra
gen heeft over de herindeling
kan bellen met het informatie
nummer van de gemeente Mid
delburg, tel 675450. Het infor
matienummer is bedoeld voor
inwoners van Arnemuiden en de
inwoners van het gebied van
Veere en Vlissingen dat in de
nieuwe gemeente Middelburg
komt te liggen.
OOST—SOUBURG
Het Jeugd Rode Kruis,
afdeling Oost- en
West-Souburg en Ritthem
bestaat vijfiten jaar en
houdt daarom op zaterdag
14 september een vossen
jacht.
Deelnemers kunnen per
groep of indicidueel mee
doen. Inschrijving kan tus
sen 14.00 en 14.30 uur bij
de Rode Kruistent in de
Kanaalstraat voor de Ge
reformeerde Kerk. Deel
name kost een gulden. De
vossenjacht is bedoeld
voor alle leeftijd. De op
brengst van de vossenjacht
en de te houden loterij is
boor de regionale brand
weer, die er knuffelbeesten
van kan kopen voor jonge
patiëntjes, als ze per am
bulance vervoerd moeten
worden.
ADVERTENTIE
HET ZEEUWSE
LANDSCHAP
De Groenkalender
Je kunt alle paddestoelen eten, alleen som
mige maar één keer. Zo luidt een wrang
grapje dat voor de giftigheid van in het
wild verzamelde paddestoelen waar
schuwt. Het paddestoelenseizoen staat
voor de deur, en op veel plaatsen in Europa
trekken liefhebbers er weer op uit om een
maaltje te verzamelen. En elk seizoen weer
vallen er slachtoffers, die per ongeluk een
giftige soort mee naar huis genomen heb
ben. Nederland kent vrijwel geen traditie
wat betreft de consumptie van wilde pad
destoelen en het aantal vergiftigingsslacht
offers is hier dan ook zeer klein. Het verra
derlijke bij paddestoelen is dat giftige en
eetbare soorten als twee druppels water op elkaar kunnen lij
ken. Neem nou de champignons. Daaronder schuilen zowel ge
waardeerde consumptiepaddestoelen als walgelijk smakende
en zelfs giftige exemplaren. Een vuistregel die verzamelaars
wel eens aanhouden is dat een champignon die bij kneuzing
roze of rood verkleurt eetbaar is, terwijl een geelachtige ver
kleuring op giftigheid wijst. In het algemeen klopt het wel,
maar de moeilijkheid is dat vaak verschillende soorten cham
pignons willekeurig door elkaar groeien. En natuurlijk zal
geen enkele plukker ieder exemplaar kneuzen. Net als bij ho
gere planten vertoont ook de
paddestoelenflora een vaste
volgorde waarin de soorten
verschijnen. Het is nu de tijd
van de champignons, maar
het hangt van de weersom
standigheden af of er veel of
weinig verschijnen. Als het
te droog of te koud is laten
de paddestoelen het afweten.
Als later in het najaar de
weersomstandigheden dan
weer gunstiger worden ver
schijnen er volop paddestoe
len maar de vroege soorten
zijn er niet meer bij. Die
slaan gewoon een jaar over.
Paddestoelen zoals wij ze
kennen zijn immers maar
vruchten; de echte 'plant'
leeft ondergronds.
VLISSINGEN - Op donderdag
19 september wordt een infor
matieavond gehouden over het
oprichten van EcoTeams in de
wijk Paauwenburg. Deze avond
vindt plaats in het wijkcentrum
Open Hof aan de Alexander
Gogelweg en begint om 19.30
uur. Nu de grootse ingrepen in
met name Paauwenburg Zuid-
Oost hebben plaatsgevonden
komt in de komende jaren het
accent te liggen op het beheren
van de wijk. Aandacht voor het
milieu is één van de speerpun
ten.
Wereldwijd groeit de overtui
ging dat het anders moet en kan
met ons milieu. Steeds meer
jnensen willen wel een bijdrage
leveren, maar weten niet waar
te beginnen. Anderen vragen
zich af of het allemaal eigenlijk
wel iets uithaalt. Een antwoord
op deze vragen is het EcoTeam
Programma, dat met zes tot tien
deelnemers wordt doorlopen in
een EcoTeam. Zo wordt geza
menlijk gewerkt aan milieube-
sparende acties in het eigen
huishouden.
Milieu wordt vaak als een
probleem gezien. Maar iets aan
het milieu doen is niet zo'n pro
bleem. Je kunt het vergelijken
met een scharnier repareren, de
planten water geven of het ne
men van een frisse douche.
Kortom, het komt neer op on
derhoud en goede verzorging,
maar dan van het leefmilieu.
Dat betekent voor velen een
omschakeling en het aanleren
van nieuwe gewoontes. Een
EcoTeam ondersteunt, beves
tigt en inspireert daarbij. Een
maal per maand komt het Eco
Team bij elkaar. Aan de hand
van het EcoTeam werkboek ga
je als deelnemer aan de slag met
onderwerpen als afval, gas, wa
ter, elektriciteit, vervoer en
consumeren. Per thema bekijk
je welke milieubesparende
maatregelen in je eigen huis
houden mogelijk zijn. Het
werkboek ondersteunt met
praktische tips en achtergrond
informatie. Tijdens het doorlo
pen van het EcoTeam Program
ma is ieder zijn eigen meterop-
nemer. Ook weeg je je afval en
kun je de kilometerstand bij
houden. Zo worden je resulta
ten direct zichtbaar. Door de
besparingsresultaten van het
team op te tellen bij die van an
dere teams in Nederland en an
dere landen wordt duidelijk dat
alle beetjes helpen. Het Eco
Team Programma is praktisch,
leuk om te doen en levert snel
resultaat op. Bovendien kan een
gemiddeld huishouden op een
meevaller van ten minste ze
venhonderd gulden per jaar re
kenen. Ook in Zeeland, met na
me in Zeeuws-Vlaanderen zijn
diverse EcoTeams actief. De
Zeeuwse Milieufederatie (ZMF)
ondersteunt de opzet en wer
ving van EcoTeams. Per deelne
mer wordt een bijdrage ge
vraagd van 25.-. Hiervoor
ontvangt de deelnemer een
werkboek, teamrapport,
nieuwsbrieven en deskundige
ondersteuning.
ADVERTENTIE
Profileer deze weeK van de
5 op een nj actie. t>| aankoop van
een complete keuken Knjgi u
5 apparaten gratis:
- of de helft van de geldwaarde
als extra konmg. Kom snel
langs en sla uw slag!!
S op een n, «el neuwe spel-
p»ogramma van TV 10 en
Hans Verkerk keukens
<«*t Omg li»tv).
GOES: RINGBAAN WEST 2b - 01 13-216451
OPRUIMING SHOWROOMMODELLEN - TOT 70% KORTING
ROOSENDAAL: NISPENSESTRAAT 10 - 0165-558843
HANS VERKERK KBJKENS, DE KHJKENSPECIAUST MET 32 JAAR ERVARIN6 B< 65 FILIALEN IN NEDERLAND EN BEIGIE
