Jarig klederdrachtmuseum gooit de beuk erin
.1
i 1
Scheldebodebeker bij
VARA songfestival
KEUKENS
HALF*GELD
Nieuwe bestemming Lampsinshuis
«K
Hooikoorts
Wimbledon op Walcheren
SPORTSCHOENEN LEEGVERKOOP!
Engels succes voor Juliana
adidas
„De Merelhoeve
Piet Melis verzamelt al 45 jaar klederdrachten
Rookgordijn...
m
Partycentrum-restaurant
M V 301
Een unieke kans voor Zeeuws Maritiem Museum
x -#•
fes
Aflopende zaak
SCHOENEN
KLEDING
SPORT
Langeweg 3
Nw, St.-Joosland
Tel.: 0118-601408
BE SCHELDEBOD
102e JAARGANG. VERSCHIJNT WEKELIJKS GRATIS HUIS-AAN-HUIS IN DE GEMEENTEN: VALKENISSE, VLISSINGEN, WESTKAPELLE, ARNEMUIDEN, DOMBURG, MARIEKERKE, MIDDELBURG EN VEERE.
TOTALE OPLAGE: 47.700 EX. DE SCHELDEBODE IS EEN UITGAVE VAN DE STEM WEEKBLADEN. KANTOOR: SCHELDESTR. 7-9 - VLISSINGEN - POSTBUS 5051 - 4380 KB VLISSINGEN, TEL: 0118-442720.
WOENSDAG
10 JULI 1996
Het Lampsinshuis
VLISSINGEN In het
Lampsinshuis aan de Nieuwen-
dijk komt het nieuw op te ztten
Zeeuws Maritiem Museum.
Tenminste, als de gemeente de
financiering voor de ambitieuze
plannen voor 1 december rond
krijgt. Niet alleen het Lamps
inshuis, ook het ernaast gelegen
pand op nummer 13, moet in
grijpend verbouwd of ver
nieuwd worden om een museum
te krijgen dat aan de eisen van
de tijd voldoet.
De Rijksgebouwendienst (Rbg)
presenteerde vorige week een
studie naar de mogelijkheden
om het fraaie redershuis met
FOTO HARRY DE LANGE
het karakteristieke torentje,
waarbij 'variant B', verbouw
van het Lampsinshuis en sloop
en nieuwbouw van het ernaast
gelegen pand, de voorkeur
heeft. Dit plan kosst negen mil
joen gulden, de andere optie
komt anderhalf miljoen gulden
goedkoper uit.
„Een unieke mogelijkheid, die je
niet kunt laten lopen", vindt
burgemeester J.Th.C. van der
Doef. Het Lampsinshuis werd
tot voor kort gebruikt als kan
toor door Rijkswaterstaat, maar
sinds het vertek van die dienst
staat het gebouw leeg. Het rijk is
eigenaar het beheer van het pand
is in handen van de Dienst der
Domeinen, die van mening is dat
het Lampsinshuis huis heel ge
schikt zou zijn als museu. Burge
meester J.Th.C. van der Doef,
wethouder van cultuur I.C. Pop-
pe-Loof en conservator W. Web-
er van het Stedelijk Musuem zijn
het hier van harte mee eens.
„Een Zeeuws Maritiem Museum
past uitstekend in het project
„Patriciërs en Piraten", bena
drukt Weber. Dat is het plan om
de maritieme geschiedenis van
Vlissingen, Middelburg, Veere en
Zierikzee te belichten wat in de
komende jaren gestalte moet
krijgen."
Het Lampsinshuis werd in 1641
gebouwd voor de Vlissingse re
dersfamilie Lampsins. De brede
voorgevel - waarschijnlijk zijn
twee oudere panden samenge
voegd tot één is opgetrokken
in Hollands classicistische stijl,
die in de Gouden Eeuw in zwang
kwam. De achterliggende maga
zijnen aan de Nieuwstraat 10 en
12 horen bij het complex en zijn
gebouwd in de 17e eeuw. Het
buurpand Nieuwendijk 13 werd
in 1912 gebouwd. In de loop der
jaren werden de panden inge
richt als kantoor. In de jaren ze
stig vond de meest ingrijpende
verbouwing plaats waarbij de
muren tussen de twee panden
doorgebroken werden.
Het plan wat de voorkeur heeft,
laat het monumentenpand en de
magazijnen intact. Nieuwendijk
13 moet wijken voor nieuw
bouw, waarbij de beide panden
verbonden worden door een 'gla
zen steeg', die zo als het ware
„een dialoog met de buren aan
gaat", zegt Rgd-archrtect
R.M.I.F. van Roosmalen. In de
glazen tussenruimte komen
'bruggen' die de panden met el
kaar moeten verbinden, een lift
en een trap. In de aansluitende
serre-achtige buitenruimte kan
een museumcafé komen. Verder
komt in het nieuwe gedeelte een
winkeltje, een multifuncionele
ruimte, de bibliotheek, exposi
tieruimte, kantoorruimte en op
de zolderverdieping komt de
'machinekamer' voor de kli-
maateheersing. In het Lampsins
huis zijn grote expositieruimten
gepland. De gewelfde kelders
worden uitgediept en zijn dan
volgens de architect „prachtige
museale ruimten, waar wisselen
de exposities gehouden kunnen
worden". In de kap van het
Lampsinshuis, die twee zolder
verdiepingen heeft, kan een ge
deelte van de zoldervloer verwij
derd worden, zodat een groot
'kijkdepot' ontstaat. De magazij
nen worden benut als expositie
ruimte en opslagruimte. Boven
dien komt er een
restauratie-atelier. Het eindpunt
van de 'routing' is het uitkijkto
rentje, wat voor de bezoeker
even een rustpunt moet zijn.
Het gemeentebestuur moet de
Rijksgebouwendienst voor 1 de
cember laten weten of ze door
wil gaan met de plannen. Dat be
tekent dat er maar drie maanden
zijn om fondsen en subsidies te
verwerven en de bestuurlijke en
politieke besluitvorming rond te
krijgen. „Het betekent hoe dan
ook een zware belasting van het
gemeentelijke budget", zegt bur
gemeester Van der Doef, „maar
als er zo'n unieke kans langs
komt, moet je die zien te benut
ten. Daar gaan we dan ook onze
uiterste best voor doen." Omdat
het belang van het museum bo
ven het lokale uitstijgt, worden
verschillende ministeries en het
provinciebestuur ook benaderd
om fondsen beschikbaar te stel
len. Daarmee moet 'de kop' van
de bouwkosten af zijn, waardoor
de jaarlijkse lasten binnen de
perken blijven.
ZOUTELANDE Al sinds 1952 jaar verzamelt Piet
Melis alles wat met Zeeuwse klederdrachten te maken
heeft. En in die bijna vijfenveertig jaar heeft hij de
meest complete verzameling van de provincie weten
op te bouwen. Tien jaar geleden besloot hij een deel
van zijn verzameling in een museum onder te brengen.
En om het tienjarig bestaan van zijn museum te vieren
stelde Melis een speciale tentoonstelling samen. "We
gooien de beuk erin", zegt hij. Dat moet overigens niet
al te letterlijk genomen worden: "De beuk is een on
derdeel van de Zeeuwse vrouwendrachten. Honderden
beuken uit alle delen van de provincie en uit alle pe
rioden hebben een speciaal plekje in het museum ge
vonden"", legt Melis uit.
Melis vertelt veel en graag over
zijn collectie. Maar om niet in
herhaling te hoeven vervallen,
stelde hij voor zijn bezoekers
een interessante videopresenta
tie samen. Daarin legt hij zelf
onder andere uit, waarom de
Zeeuwse klederdrachten tegen
woordig zo somber van kleur
zijn. Melis: "In 1900 kwam do
minee Budding naar Biggeker-
ke. Dat was een stug en streng
man. Hij vond de klederdracht
van die tijd, met al z'n vrolijke
kleuren en lange linten, niet so
ber genoeg. Binnen een jaar was
heel Walcheren in zwart, grijs
en wit gekleed. Overigens was
de mooiste kleding meestal on
zichtbaar. De boerinnen droe
gen soms wel zeven onderjur
ken. De een nog mooier dan de
ander. Alleen de boer kon daar
zo nu en dan van genieten.
"Rond 1750 was er trouwens
maar één klederdracht voor
heel Zeeland. Later zijn diverse
onderdelen van de dracht in de
verschillende streken uitge
groeid tot wat ze nu zijn. Zo is
op Zuid - beveland de boven-
muts van ongekende afmetin
gen en in het Land van Axel
kent men een zeer bijzondere
vleugelvorm op de schouders.
De Walcherse vrouwendracht is
in twee eeuwen tijd echter maar
weinig veranderd."
Na de videopresentatie kunnen
NJ
0>
Waar rook is is vuur, dat is een bekend gezegde. In fi
guurlijke zin kan dat wel eens kloppen, hoewel het ge-
zegde ook wel gebruikt wordt om een volledig uit de
lucht gegrepen verhaal te legaliseren. Letterlijk ligt
het in ieder geval voor de hand; waar een vuurtje ge
stookt wordt of een flink vuur brandt, daar is rook. Uit
de indianenverhalen van Karl May en andere schrij
vers weten we dat de Indianen voor verre boodschap
pen met rooksignalen werkten. In onze jeugd mochten
wij graag Indiaantje spelen en als er een stuk dijk in
de fik gestoken kon worden dan gebeurde dat ook wel.
In het najaar werd het varken geslacht en bij die huis-
slacht waren stro en vuur voorname zaken. Het var-
ken werd gebrand, in het schemerige ochtendgloren
was dat voor elk kind een spannende gebeurtenis. Dat
branden diende om de haren af te schroeien.
Oude troep ging niet naar de vuilnisbelt, maar kon
werd gewoon opgestookt. Zeker als men 'buiten'
woonde was dat simpel en op menige boerderij kon
men op gezette tijden een brandstapel aantreffen. Te
genwoordig is het voor boer en tuinder heel wat moei
lijker om brandbaar afval kwijt te raken. Zomaar opstoken
mag immers niet meer. Dat op zaterdagavond je tuin vol rook
staat en alle ramen dicht moeten het vlees dat de buurman op
de barbecue heeft gelegd weer eens te vet is, daar praten we
niet over. De enige forse rookpluimen die in dit gewest zijn
toegelaten komen uit de schoorstenen in het Sloegebied en uit
de koeltorens van Doel. Ter controle vliegt er tussen Westka-
pelle en Rilland-Bath een helikopter rond, die controleert en
laat zonder pardon een procesverbaal op de stokers neerko
men. Een bijdetijdse boer, een milieudeskundige dus, laat zich
echter niet vangen: „Gewoon je boel opstoken als het mistig is,
die helikopter blijft aan de grond en al die bekeuringen gaan
dan mooi de mist in." Tja, waar vuur is, is ook een rookgor
dijn.
Cameleon.
- 1
de bezoekers de collectie op het
gemak bekijken. Allerhande
onderdelen van alle Zeeuwse
klederdrachten sinds 1750 von
den in het museum een plekje.
Maar ook Zeeuwse sieraden,
mesheften en andere gebruiks
voorwerpen zijn tentoonge
steld. Een zeer uitgebreide col
lectie foto's completeert het ge
heel. Melis: "Ik heb wel dertig
of veertig albums vol foto's van
mensen in klederdracht. Vaak
zijn het familie-albums, die de
mensen zelf zijn komen bren
gen."
Het kleine, maar gezellige mu
seum herbergt zo duizenden
voorwerpen. En dan nog is lang
niet alles tentoongesteld. "Ik
heb in de opslagruimte nog zo
veel materiaal. Complete in
richtingen van een smederij,
een wagenmakerij, een kruide
nier en ga zo maar door. Er is
hier jammergenoeg de ruimte
niet om dat allemaal te laten
zien.
Omdat Melis' collectie zo com
pleet is, kan hij ook kleder
drachten verhuren. "Als men
sen een foto van zichzelf in kle
derdracht willen, kunnen ze
hier terecht. Maar ook ringrij-
ders, volksdansgroepen en der
gelijke worden hier van een
passend kostuum voorzien. Een
tijdje geleden was er een jongen
uit Schouwen, die in Noorwe-
r
1
f «L
Piet Melis in zijn museum.
gen met een Noors meisje ging
trouwen. Hij in Zeeuws boeren
pak en zij in Noorse kleder
dracht. Ik heb pas een foto van
ze gehad. Dat zijn dingen, daar
kan ik echt van genieten."
Dat het met Melis' museum zo
goed gaat, wil nog niet zeggen
dat het met de Zeeuwse kleder
dracht goed gaat. Steeds min
der mensen dragen de dracht
nog. Op Schouwen - Duiveland
en Tholert was de dracht na de
oorlog al bijna verdwenen. Me
lis: "De ramp van '53 heeft daar
de laatste restjes weggespoeld".
Alleen op Walcheren en in iets
mindere mate op Zuid-Beve
land bleef men de dracht wat
langer trouw. Al zal het ook
daar niet lang meer duren voor
de mensen in klederdracht op
de vingers van één hand te tel
len zijn. "Voor de Heemkundige
Kring Walcheren hebben ze op
Westkapelle en Arnemuiden
een telling gehouden. Op West
kapelle lopen nog 88 vrouwen
en 8 mannen in dracht. In Arne
muiden zijn dat 107 vrouwen.
Mannen in klederdracht zijn er
daar niet meer. Hier op Zoute-
lande zijn nog 17 vrouwen en
één man de dracht trouw geble
ven. En dat zijn dan de dorpen
waar vanouds de meeste kle
derdracht gedragen wordt.
Over vijfentwintig jaar is er
niets meer van over. Ik hoop
dan ook dat mijn museum nog
lang mag blijven bestaan. Dan
kunnen Zeeuwen en toeristen
FOTO PIET DAVIDSE
blijven genieten van de schoon
heid van de Zeeuwse kleder
drachten".
Het museum van Piet Melis is
gevestigd aan de Duinweg 9.
Het is geopend van 10.00 tot
17.30 en alleen op donderdag de
zondag gesloten. Deze week is
een speciale folder uitgegeven
ter gelegenheid van het 10-ja
rig bestaan van het museum.
Belangstellenden kunnen bel
len met Piet Melis, (0118)
561979.
VLISSINGEN Voor Laura
Geljon (10) uit Middelburg kon
het vorige week woensdag niet
meer stuk. Zij deed mee aan de
Zeeuwse finale van het VARA
Kindersongfestival, waar lies-
jes van 'Kinderen voor kinde
ren' ten gehore worden ge
bracht en won daarbij de Schel-
debode presentatieprijs met
haar fantasievolle presentatie
van het liedje 'Je bent wel tien
ADVERTENTIE
GROOT AANTAL
GOES
RINGBAAN WEST 2b 0113-216451
ROOSENDAAL
NISPENSESTRAAT 10 0165-558843
medailles waard'. Hanne de
Poorter uit het Belgische Jab-
beke won net als vorig jaar de
eerste prijs en vertegenwoor
digt Zeeland bij de landelijk fi
nale, die 16 november te zien is
op tv. De tweede en derde prijs
gingen respectievelijk naar Od
ette Sorber uit Goes en Marieke
Brokamp uit kapelle.
„Het was de eerste keer dat ik
aan zoiets meedeed, en klabam,
meteen raak", vertelt een stra
lende Laura. „Ik had geen ach
tergrondkoortje en mijn tante
bedacht toen de oplossing om
me dan zó aan te kleden, dat ik
van achteren ook een gezicht en
armen had. Als dan op de bege
leidende orkestband het achter
grondkoortje zong, draaide ik
met mijn rug naar het publiek
en dan leek het of niet ik, maar
een ander op het podium
stond." Laura's ouders en broer
maakten het prijswinnende
kostuum. Er waren dit jaar 15
deelneemsters en volgens de ju
ry was er weer veel werk van
gemaakt, wat uit-
overing én pre
sentatie betreft.
Jammer vond de
jury het dat er
geen enkele jon
gen meedeed.
Maar, volgend
jaar is er weer een
VARA kinders
ongfestival, dus
Zeeuwse jongens
kunnen vast gaan
oefenen.
De jury be
stond uit Majel
Lustenhouwer,
dirigent van het
Kinderen voor
Kinderenkoor,
Stoffelien den
Dekker, dirigente
van jongeren-
koort Novo Melo
dica uit Kapelle
en Lido Heesters,
muziekdocent
aan het Goese ly
ceum.
Laura Geljon met de Scheldebode presenta
tiebeker, die ze eigenlijk mooier vond dan de
andere prijzen.
FOTO PIET DAVIDSE
De Groenkalender
HET ZEEUWSE
LANDSCHAP
jfctW.w....
Lopende neuzen, dikke ogen, jeuk. Waar
anderen er met mooi weer op uit trekken,
moet een hooikoortspatiënt noodge
dwongen binnen blijven. Hooikoorts is
een overgevoeligheid die ontstaat, omdat
het afweermechanisme van het lichaam
in de war is. Naast het maken van antis
toffen tegen schadelijke indringers, pro
duceren allergiepatiënten stoffen die
voor 'gewone' mensen geen enkel pro
bleem vormen. Dat kunnen huidschilfers
van mensen of dieren zijn of huisstofmij
ten. Maar de bekendste aandoening is
hooikoorts. De naam is wat ongelukkig
gekozen, want met hooi heeft het name
lijk niets te maken. Hooikoorts wordt veroorzaakt door stuif-
meelkorrels of pollen van planten. Beruchte pollenleveran
ciers zijn naast grassen: els, hazelaar, berk, vlier, linde, eik,
weegbree en paarde
bloem. Zodra de pollen
op het neusslijmvlies te
recht komen zwellen de
ze binnen een paar minu
ten op. En dan komen de
niesbuien, branderige
ogen en jeukende neu
zen.
Gras is in 50 procent van
de gevallen de grote
boosdoener. Ruim 149
grassoorten zorgen van
mei tot september voor
gesnuif en gesnotter bij
zo'n 300.000 Nederlan
ders. Grassen gebruiken
de wind als verspreider
van het stuifmeel. In te
genstelling tot opvallen
de bloemplanten hoeven
zij geen reclame te ma
ken om bestuivende in
secten te lokken. Bij
grassen zoek je tever
geefs naar kleurige en
geurende bloemen, die
hommels, bijen en vlin
ders moeten lokken om
koeriersdiensten te verrichten.De bloempjes zijn klein, een
voudig maar onvoorstelbaar productief. Dat moet ook wel,
want stuifmeelverspreiding door de wind is een veel minder ef
ficiënte manier van verspreiden dan door insecten. Je weet
tenslotte nooit van te voren waar al die poeder terecht komt.
Bij miljarden zweven de korrels door de lucht. In de atmosfeer
bereiken ze soms zeer grote hoogten, waar ze condensatieker-
nen kunnen vormen, en met de regendruppels als gele regen de
aarde weer bereiken. Ondanks alle ellende die grassen kunnen
veroorzaken, verdienen zij toch een brede waardering.
De kerkvader Augustinus beweerde 'alle leven is gras', en hij
had gelijk. Want gras is niet alleen het groene laken waar een
koe op herkauwt. Ook tarwe, rogge, gerst, haver, mais, rijst en
gierst zijn grassoorten. Mensen leven van gras. Zonder gras
geen melk, biefstukje, wol en leer. Geen leven zonder gras, al
zullen de hooikoortspatiënten daar toch anders over denken.
VLISSINGEN Richard
Krajicek gaf op Wimbledon het
goede voorbeeld, nu is het de
beurt aan het tennistalent in
Zeeland. Er is deze maand alle
gelegenheid om Nederlands'
beste tennisspeler aller tijden te
imiteren, te evenaren, te over
treffen of gewoon als voorbeeld
te nemen tijdens de open ten
nistoernooien in Koudekerke,
Domburg en Middelburg.
Tennisvereniging LTC 'De
Stoof' in Koudekerke houdt
van 20 tot en met 28 juli het
open tennistoernooi 'Stoofwei
Toernooi 17+'. Er wordt ge
speeld in de categorieën C2,
Dl en D2.
Op vrijdag 26 juli is er voor
deelnemers en sponsors een
gezelligheidsavond met mede
werking van het 'River Side
Trio'. De finale vindt plaats op
28 juli.
Van 23 tot en met 27 juli
wordt op tennispark 'De Kik-
kerpit' in Domburg het 'Bad
gasten Tennistoernooi Dom
burg' gehouden. Het is een ge
liefd toernooi, zowel bij inwo
ners als badgasten.
In de week van 29 juli tot en
met 4 augustus 1996 tenslotte
houdt tennisvereniging 'Dau-
wendaele' in Middelburg een
open tennistoernooi. Op 2 au
gustus is er een feestelijke
slotavond met live-muziek,
een barbecue en een grote ver
loting.
Inschrijven voor de diverse
toernooien is nog mogelijk.
MIDDELBURG Het Juliana Drum Bugle Corps leverde af
gelopen zaterdag een goede prestatie bij een wedstrijd in het En
gelse Wells. In de hoogste klasse eindigde de band in de top drie.
De show van Juliana bestond uit diverse melodieën uit musicals als
Les Misérables, Miss Saigon, The Sound of Music en West Side Sto
ry. Het optreden was volgens velen het beste sinds jaren. De jury
was het daarmee eens en beloonde het corps met een hoge score op
alle onderdelen. Zowel de slagwerk- als de blazersgroep eindigden
op de tweede plaats. Andere bands die hoog eindigden waren de
'37th Kingswood' en 'The spirit of Bristol', de uiteindelijke win
naar. Er deden in totaal zo'n twintig bands mee aan de wedtrijd.
ADVERTENTIE
TORSION ADVANCED
Maten 39V46.
Meer dan 150 winkels. Kijk in de Gouden Gids.
KWALITEIT GULDENS VOORDEEL
