Zwamborn terug naar betaald voetbal
KEUKENS
HALLGELD
Nieuw nummer van Wantij is uit
Juli hooimaand
Cliniclown bij basisschool De Golfslag
De VOC als leidraad voor stadswandelingen en fietstochten in het hele land
Badkleding
Slachtofferhulp geconfronteerd
met zware criminaliteit
ALLE PIZZA'S SLECHTS 12.-
PIZZA PIRELLI
Kloetingse voetbaltrainer tekent contract bij FC Den Bosch
Ster
Kilometers
mNSiVERKBRm
WKEUKEN»
Porselein bekeken
Hoe meer afval hoe hoger de rekening
Let op
vanaf nr. 5 aanbieding geldig t/m 1-9-'96
Dam 25 Middelburg
0118-629999
Dagelijks geopend van 16.00-23.00 uur.
T02e JAARGANG. VERSCHIJNT WEKELIJKS GRATIS HUIS-AAN-HUIS IN DE GEMEENTEN: VALKENISSE, VLISSINGEN, WESTKAPELLE, ARNEMUIDEN, DOMBURG, MARIEKERKE, MIDDELBURG EN VEERE.
TOTALE OPLAGE: 47.700 EX. DE SCHELDEBODE IS EEN UITGAVE VAN DE STEM WEEKBLADEN. KANTOOR: SCHELDESTR. 7-9 - VLISSINGEN - POSTBUS 5051 - 4380 KB VLISSINGEN, TEL: 0118-442720.
M V 301
WOENSDAG
3 JULI 1996
Kees Zwamborn op de schouders na de promotie met 'Kloetinge'
naar de le klasse zaterdagvoetbal. foto tannie de jonge
KLOETINGE - „Ik heb er lang
over nagedacht, maar dit was
een te mooie aanbieding om te
laten schieten. Dit is de kans
om naam te maken in het be
taalde voetbalwereldje," zegt
Kees Zwamborn, de sympa
thieke 44-jarige docent aan het
CIOS in Goes en in zijn vrije
tijd een meer dan succesvolle
voetbaltrainer. Zwamborn te
kende een eenjarig contract bij
het ambitieuze FC Den Bosch,
topclub in de eerste divisie en
aanleunend tegen de eredivisie.
Zwamborn, een man die zijn
sporen als actief voetballer zo
wel bij de amateurs als in de
betaalde sector meer dan ver
diend heeft, werd onlangs zelf
benaderd door FC Den Bosch.
Hij had net zijn contract met
SHO, de club uit Oud Beijer-
land, met een jaar verlengd.
Was met SHO kampioen ge
worden in de tweede klasse
van het KNVB-zaterdagvoet-
bal en zou met die club vol
gend seizoen in de hoogste
klasse van het KNVB-zater-
dagvoetbal uitkomen. „FC
Den Bosch moet nog onder
handelen met SHO over een
afkoopsom.
Daar bemoei ik me verder niet
mee, dat is een kwestie tussen
die twee clubs. Men moet er bij
SHO echter begrip voor heb
ben dat ik voor FC Den Bosch
gekozen heb. Zo'n kans krijg je
niet elke dag," stelt Zwam
born, die zijn baan aan het
CIOS opgeeft.
„Ik heb altijd prettig gewerkt
in Goes. We hebben daar een
uitstekend amicaal team. Ze
hebben begrip voor mijn be
slissing. Het vak van voetbal
trainer heeft nu prioriteit,"
zegt Zwamborn, die al een rij
ke loopbaan in de voetballerij
achter de rug heeft en een
sportman is in hart en nieren.
De oorspronkelijk uit Alblas-
serdam afkomstige Zwamborn
speelde op 21-jarige leeftijd in
het eerste team van het Rijs-
"wijkse RVC.
Nadat hij zijn diploma had be
haald aan de Academie voor
Lichamelijke Opvoeding, ging
hij in militaire dienst en speel
de diverse malen in het Mili
tair-elftal, waaronder een in
terland uit tegen Frankrijk,
waarbij ook Ronald Spelbos
van de partij was. Terug in de
burgermaatschappij, stond
Zwamborn voor de klas en
ging ondertussen het betaald
voetbal in als semi-prof bij FC
Vlaardingen. Na enkele jaren
bij die club te hebben gesleten
steeg zijn ster vrij snel. Hij
speelde vervolgens ruim drie
jaar bij het grote Ajax in Am
sterdam, anderhalf jaar bij
MSV Duisburg, keerde een
jaar terug naar de amateurs
van Alblasserdam om zijn ac
tieve voetballoopbaan te
beëindigen met een jaartje
NAC in Breda.
„Het was een mooie tijd. Had
ik voor geen goud willen mis
sen. Ik heb bij Ajax nog samen
gespeeld met mannen als Sö-
ren Lerby, Gerald Vanenburg,
Wim Kieft, Frank Rijkaard en
Johan Cruyff. Daar denk je
dan toch met plezier aan te
rug."
Zwamborn trad in 1989 in
dienst van het CIOS in Goes.
Het 'voetbaldier' Zwamborn
slaagde er eveneens in de zwa
re' cursus coach betaald voet
bal met succes te beëindigen.
„Dat was met de lichting Ro
nald Spelbos, Arie Haan,
Huub Stevens en Willem van
Hanegem. Leuke tijd."
Bij FC Den Bosch krijgt Kees
Zwamborn zijn eerste echte
kans om door te breken. FC
Den Bosch leunt tegen de ere
divisie aan. Heeft zeventien
full profs in dienst. „Ik heb me
eerst goed laten informeren
door vrienden, zoals mijn col
lega Joop Brand en Chris Dek
ker. Zelf heb ik FC Den Bosch
aan het werk gezien in de wed
strijd tegen VVV in de nacom-
petitie voor promotie naar de
eredivisie. Dat was geen beste
wedstrijd, maar FC Den Bosch
was toen al uitgeschakeld. De
Brabanders hebben echter
klasse genoeg in huis om hoog
te kunnen eindigen. De club is
ambitieus. Dat was voor mij
reden genoeg toe te happen.
Het is een club met perspec
tief."
Op 10 juli gaat Kees Zwam
born aan de slag. Dagelijks de
rit Kloetinge-Den Bosch ma
kend.
„Dat is goed te doen. Zo'n 110
kilometer vanaf Kloetinge.
Ongeveer dezelfde afstand als
naar Oud-Beijerland. Ik blijf
lekker in Kloetinge wonen.
Dat bevalt me uitstekend,"
zegt Zwamborn.
Voor Zwamborn begint duide
lijk een nieuwe fase in zijn
'voetballeven'. Zijn eerste club
in het betaalde voetbal als
trainer, betekent een nieuwe
uitdaging.
Mocht hij FC Den Bosch naar
de eredivisie loodsen komend
seizoen, dan staat de poort bij
meerdere clubs in de hoogste
klasse van het betaalde voet
bal ongetwijfeld voor hem
open. Maar voorlopig is dat
nog toekomstmuziek, zo beseft
de nuchtere Zwamborn zeer
goed. „Al mijn aandacht gaat
op dit moment uit naar FC Den
Bosch. Ik heb zin in het kar
wei. Ze kunnen op me reke
nen."
Op zoek naar sporen van de VOC
MIDDELBURG Dat Middelburg een mooie oude
stad is met een rijk verleden, mag als bekend worden
verondersteld. Dat in Vlissingen de zeeheld Michiel de
Ruyter zijn carrière begon in een touwslagerij is ook
nog wel blijven hangen. Dat Veere ooit een levendige
havenstad was, daar hebben de meesten van ons ook
wel eens iets van gehoord, maar hoe het nu precies
zat... Kortom, onze historische kennis reikt vaak niet
ver. Laat staan als het gaat over het rijke verleden van
Hoorn, Enkhuizen of Texel.
Dat bracht 'Den Haag' op de gedachte een project te
beginnen om ons historisch geheugen wat op te fris
sen. En dan niet met moeilijke boeken of slaapverwek
kende lezingen, nee, op een manier die makkelijk aan
spreek en zó gevarieerd is dat er voor iedereen wel iets
bij zit. Het thema: de Verenigde Oost-Indische Com
pagnie (VOC). In de 17 en 18e eeuw was het de belang
rijkste handelscompagnie in ons land en liet sporen na
die vandaag nog overal in het land - en ver over de
grenzen nog nadrukkelijk aanwezig zijn.
1 Een Oost-Indiëvaarder voor de rede van Ritthem.
Met het uitgeven van brochures
met wandelingen en fietstoch
ten, een boekje over de VOC,
presentaties in musea en aller
lei evenementen moet het verle
den weer tot leven komen. Op
een lichtverteerbare manier,
zoals dat past in deze tijd. De
'consument' van nu wil het alle
maal best ontdekken, maar dan
wel op de momenten dat het
hem het best past en niet te in
gewikkeld graag. Geen lood
zware colleges, maar een wan
deling, rondvaart, rondleiding
of fietstocht aan de hand van
een 'onzichtbare' gids. En op
het eind van de dag een kruik
VOC-jenever of een doosje
VOC-sigaren mee naar huis om
nog even na te genieten. De ge
schiedenis van de VOC toegan-
o>
S3
0>
a>
"O
Vorig jaar, elke dag opnieuw tussen de 25 en 30 gra
den. Het ideale weer voor de meest genadeloze en
spannendste kledingstukken van de zomer: het bad-
.pak en de zwembroek. Wat kan zo'n lapje stof toch
veel gedachten oproepen. Leuk, vrolijk, geinig, ont
hutsend, onthullend, ontluisterend. Vooral dat laat
ste, angstaanjagend zijn de personen die rondsjokken
in badkleding waarvan de kleur vaal is geworden door
het veelveeldig wassen en de stof zo futloos dat het
lijkt alsof het te lang uitgerekt aan de waslijn heeft ge
hangen. Daarbij gevoegd enige vormeloze lichaams
delen en het panorama is compleet. Dan kan het nog
zo heet zijn, je verlangt onmiddellik weer naar dicht
gevroren vijvers, de elfstedentocht, de lampjes in de
kerstboom, en mensen dicht ingepakt in degelijke
winterkleding. Badkleding, ruim twintig jaar geleden
kon je nog eens lachen als er op het strand verkleed
«ad moest worden. Men wrong zich in de meest kramp-
achtige bochten om maar ongezien de badkleding aan
en uit te trekken. Dat viel niet altijd mee want was je
van voren bedekt, dan was je van achter weer bloot.
Of je stond even op een been en verloor het evenwicht. Ik zie
nog steeds die Duitse dame staan in haar kuise badstof zak
met rits. Het ding was wel twee meter lang en daarin kleedde
zij zich om in een zeer flatteus badpak. Het badpak zegt veel
over de vrouw. Het nodigt uit, het wijst af, het stemt vrolijk,
leidt tot een gedicht en is soms aanleiding tot diepe droefenis.
Van mij mag het badpak blijven. Al was het alleen maar omdat
het veel meer tot nadenken stemt dan die simpele zwembroek
jes van de gemiddelde man.
Cameleon.
kelijk gemaakt, niet alleen voor
de toerist, maar ook voor die
Middelburger, Veerenaar of
Vlissinger die wel eens iets
meer wil weten over dat oude
pakhuis of dat mooie geveltje
waar hij zijn hele leven al langs
fietst.
De eerste Nederlandse multina
tional, zo wordt de VOC wel
eens omschreven. Opgericht in
1602 onder druk van de over
heid, met name landsadvocaat
oldenbarnevelt. Daarmee moest
de moordende concurrentie een
halt worden toegeroepen die
bestond tussen kooplieden, die
in zogenaamde 'voorcompag
nieën' voldoende kapitaal bij
eenbrachten om handelsexpeci-
ties uit te rusten naar Azië op
zoek naar dure specerijen. De
voorcompagnieën leefden in de
VOC voort als kamers. Er wa
ren er zes en die van Amster
dam en Middelburg (waarin
ook vertegenwoordigers uit
Veere en Vlissingen) waren de
belangrijkste.
,De activiteiten van de VOC
drukten twee eeuwen lang een
belangrijk stempel op de Ne
derlandse en in een later
stadium Nederlands-Indi
sche samenleving.
In Middelburg wordt dat verle
den zichtbaar gemaakt in het
Zeeuws Museum, waar de pre
sentatie Werken en Wonen in de
VOC-tijd met de hulp van ge
avanceerde technieken een
beeld geeft van de stad in de
bloeitijd van de VOC en ons een
kijkje gunt achter de gevels van
de rijke huizen van deVOC-be-
windhebbers. In het Stedelijk
Museum in Vlissingen ligt de
nadruk op de Oost-Indiëvaar-
ders. Niet alleen het schip en de
lading, ook het leven aan boord
krijgt aandacht door een verge
lijking te maken tussen een rij
ke passagier en een arme ma
troos. Dit aan de hand van
voorwerpen die afkomstig zijn
van de Oost-Indiëvaarder "t
Vliegend Hart', die in 1735 voor
de Zeeuwse kust verging.
In Fort Rammekens in Ritthem,
dat het doel is van de fietstocht
die bij de VOC-project hoort,
wordt uit de doeken gedaan
welke route de Oost-Indiëvaar-
De VOC in beeld
ders moesten volgen om vanuit
Middelburg de zee te bereiken.
Ook de bijzondere natuur rond
om het oude zeefort krijgt aan
dacht. In de toekomst komen er
nog speeltoestellen voor kinde
ren, die passen in het 'ruige' ka
rakter van het fort.
Er worden de komende
maanden verder nog verschil
lende activiteiten ontwikkeld in
het kader van het VOC-project.
Zoals een themadag tijdens de
Zomeruniversiteit Zeeland over
de invloed van de VOC en een
orgelconcert tijdens de Nazo
merfestivals waarbij Zeeuwse
componisten en de orgelcultuur
uit de VOC-tijd centraal staan,
in het kader van het jaar van
het industrieel erfgoed komen
er in het najaar activiteiten
over oude scheepswerven in
Zeeland. Ook is het mogelijk
om een historische wandeling te
maken, waarbij 'elf restaurants,
verenigd in het Middelburgs
Couvert, tijdens vijf culinaire
De Groenkalender
met zeeuwse
landschap
Juli wordt vanouds de hooimaand ge
noemd, maar eigenlijk is die naam allang
achterhaald. In modem geëxploiteerd
grasland wordt de eerste snede hooi al
gemaaid vóór Koninginnedag, dus ruim
twee maanden vroeger dan in de oude
boerenpraktijk. Dat heeft vooral te ma
ken met de toegenomen bemesting. Mest
was nog maar een halve eeuw geleden
een schaarse grondstof, waardan voor de
boer eigenlijk te weinig beschikbaar was.
Met de introductie van kunstmest kwam
daarin verandering. De groei van het
gras wordt niet alleen maar versneld,
maar het is ook zo dat de eiwitrijke weidegrassen veel beter
dan andere planten in de wei weten te profiteren van de mest.
Zo snijdt het mes dus van twee kanten: het gras groeit snel
ler, en bovendien worden de planten met een lagere voedings
waarde weggeconcurreerd. Door de ogen van de boer als pro
ducent bezien is het allemaal winst. Maar voor de natuur in
de wei ziet het plaatje er heel anders uit.
De bonte wei, waarin allerlei wilde bloemen om voorrang
strijden, is alleen nog maar een plaatje uit het Verkade-
album. Bemesting, egalisatie en ontwatering hebben ervoor
gezorgd dat in de wei nog maar een fractie van het aantal
plantensoorten groeit van wat er vroeger voorkwam. En voor
vogels en andere dieren is de ontwikkeling minstens even
desastreus. Nesten van weidevogels worden, lang voordat er
kuikens zijn, kapotgemaaid en ook de vroege jongen zijn ver
re van veilig voor de
voortrazende maai-
machine. Ook jonge
hazen worden vaak
het slachtoffer van
de steeds vroeger
verschijnenede
maaimachines.
Vlinders en andere
insekten hebben in
het weiland zonder
bloemen niks te zoe
ken en daarmee ver
dwijnen ook insek-
teneters.
Maar het is gelukkig
niet allemaal kom
mer en kwel. Veel boeren zijn zich. terdege bewust van de na
tuurwaarden in het weiland, en proberen die waar mogelijk
te ontzien. Wildredders aan de maaimachine, een aangepast
maaischema en spaarzaam gebruik van bestrijdingsmiddelen
kunnen veel natuurwaarden sparen. En gelukkig zijn er ook
de nodige graslandreservaten, waar een beheer gevoerd
wordt zoals de boer dat ongeveer een halve eeuw geleden
deed. Met veel succes, want na een aantal jaren gericht na
tuurbeheer blijkt de bonte wei nog wel degelijk levensvat
baar. En het aardige is dat ook moderne boerenbedrijven vol
op worden ingeschakeld om die ouderwetse bonte wei in al
zijn glorie in stand te houden.
stops een proeve van hun kun
nen geven.
Brochures met wandelingen en
fietstochten f 4,95 per stuk,
per set van 6 (24,95)en het boe-
keje over de VOC (f 14,95) zijn
te koop bij de ANWB- en
VVV-kantoren. Bij de VVV in
Middelburg zijn combi-kaartjes
verkrijgbar, goed voor een
stadswandeling onder leiding
van een gids, een historische
boottocht en een bezoek aan het
Zeeuws Museum.
MIDDELBURG - De Stich
ting Slachtorfferhulp Zeeland
heeft in 1995 zo'n 3400 slacht
offers geholpen. Opvallend was
het grote aantal slachtoffers
van zware misdrijven.
Het aantal slachtoffers dat
werd geholpen naar aanleiding
van levensbedreigende mis
drijven steeg van 62 naar 113.
Er waren 77 slachtoffers die
hulp zochten na een verkrach
ting. In 1994 waren dat er 49.
Ook steeg het aantal zaken van
incest van 38 naar 49. Opval
lend was dat meer mannen dan
vrouwen hulp zochten bij
Slachtofferhulp in verband
met een zedenmisdrijf.
Het aantal verkeersdoden op
de Zeeuwse wegen was 46, een
stijging van 22 De nabe
staanden voelden zich vaak in
de steek gelaten, omdat de in
teresse, het meeleven en de
zorg vanuit de samenleving
ADVERTENTIE
GROOT AANTAL 1.
ontbrak. Daarom is de Stich
ting in Zeeuws-Vlaanderen be
gonnen met zogenaamde lotge
notengroepen, waar nabe
staanden onder begeleiding
van medewerkers van de stich
ting Slachtofferhulp samen
zijn en hun ervaringen kunnen
delen.
Waarschijnlijk gaat er dit jaar
ook een dergelijke groep van
start in Zuid-Beveland, waar
het aantal verkeerstdoden
steeg van 7 in 1994 naar 23 in
1995.
GOES
RINGBAAN WEST 2b - 0113-216451
ROOSENDAAL
NISPENSESTRAAT 10-016S-5S8843
MIDDELBURG -In het
kader van het VOC-project
wordt op vrijdag 5 juli een
themamiddag over porse--
lein uit Japan en China ge
houden.
De middag begint met een
lezing door de directeur
Spaander van het Zeeuws
Museu in de filmzaal van
het Provincie in het Ab
dij-complex. Daarna krij
gen de deelnemers de unie
ke kans om in het Zeeuws
Museum mee te doen aan
een authentieke Japanse
theeceremonie. De middag
wordt besloten met een be
zoek aan de porseleincol
lectie van het Zeeuw Mu
seum. De kosten van de
middag bedragen ongeveer
30,Voor inlichtingen
kunt u bellen met de Stich
ting Welzijn Ouderen, tel.
627537.
GOES - Het juninummer van
Wantij, het tijdschrift van de
Zeewuse Milieu Federatie is
verschenen. Leden krijgen het
blad gratis toegezonden. Losse
nummers zijn verkrijgbaar bij
het ZMF-kantoor, Ravelijn de
Groene Jager in Goes en bij
boekhandel De Koperen Tuin te
Goes.
Het blad besteed aandacht aan
de weg naar een duurzame
Zeeuwse industrie. Ondanks de
invoering van allerlei milieu
zorgsystemen is er voor de lan
ge termijn nog weinig zicht op
een duurzame ontwikkeling
van de Zeeuwse industrie. On
langs presenteerde de ZMF tij
dens een studiemiddag in een
rapport haar ideeën hoe het an
ders kan.
De stijging van de gemeentelijk
afvalstoffen gaat nog steeds
door. Die van de hoeveelheid
afval ook, behalve in die ge
meenten in Nederland waar een
differentiatie van het afval is
ingevoerd, Hoe meer afval op
straat wordt gezet, hoe hoger de
rekening daar is. Helaas is Zee
land, samen met Friesland de
enige provincie waar nog geen
enkele gemeente een proef met
een andere wijze van afvalhef-
fingen neemt.
De COVRA wil haar activitei
ten in het Sloegebeid uitbrei
den. Maar wordt de mogelijk
heid tot preventie van radio-ac
tief afval wel volledig benut? Is
de tijdelijke opslag van hoog
verrijkte splijtstofelementen in
een gebouw dat bestemd is voor
laag- en middelradioactief af
val wel veilig genoeg?
In Zeeland is door de Deltawer
ken de oppervlakte schorren en
slikken dramatisch afgenomen.
Opnieuw dreigt 500 hectare
verloren te gaan door de verdie-
pingswerken in de Westerschel-
de. Als we niet tijdig inzien dat
de vogelstand geen verlies aan
schor en slik meer duldt, zullen
de schadelijke gevolgen merk
baar zijn van Alaska en Siberië
tot diep in Afrika.
Verder aandacht voor de eerste
milieuvriendelijke kapsalon in
Zeeland, bomen van waarde in
de Zak van Zuid-Beveland, een
project voor minder automobi
liteit in Zeeland, een interview
met de scheidende en de nieuwe
voorzitter van ZMF en de
Zeeuwse zomeragenda voor na-
tuuréducatie. Verder biedt
Wantij een bijlage met consu
menteninformatie over water in
het huishouden.
Cliniclown Bes en de tot clwon geschminkte leerlingen van obs
De Golfslag in Domburg.
DOMBURG Afgelopen vrij
dag was er een echte 'Clini
clown' te bast bij de openbare
basisschool De Golfslag. Hij
nam een cheque in ontvangst
van 2.000,—. Dit bedrag was
door leerlingen, ouders en do
centen bijeengebracht door het
houden van een fancy-fair en
een sponsorloop.
Tot grote hiliariteit van de kin
deren, die voor de gelegenheid
ook als clown geschminkt wa
ren, had clwon Bes uit Tilburg
wat moeite om met een strand
stoel dor de deuropening te ko
men.
De Stichting Cliniclowns is op
gezet om ernstig zieke kinderen
in ziekenhuizen afleiding te be
zorgen.
Door het optreden van clowns
kunnen de kinderen even aan
iets ansers denken dan hun
ziekzijn.
